I n b e w e g I n g Van Rompuy s bezoeken Inca s TRIas en bekampen VoedselVeRlIezen minder belastingen? TanzanIa ToonT de weg
|
|
- Theodoor Bos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Zuidingen I n b e w e g i n g magazine over ondernemende mensen in het Zuiden Kwartaaltijdschrift juli augustus september 2014 Trias vzw Wetstraat Brussel P Peru uit de puree? Van Rompuy s bezoeken Inca s Trias en bekampen voedselverliezen Minder belastingen? Tanzania toont de weg 1
2 I n b e w e g i n g Nieuwe datum voor Markant-reis naar Guinee Ebola teistert sinds begin dit jaar het westen van Afrika. Daardoor verschuift de uitwisselingsreis van Markant naar Guinee: de nieuwe afreisperiode is november De projecten van Trias in Guinee ondervinden trouwens geen hinder. De lokale medewerkers en partnerorganisaties krijgen de nodige voorlichting. Blijf op de hoogte via triasmarkant.wordpress.com Ecuadoraanse boerenleiders op verkenning Zes boerenleiders uit Ecuador hebben in juni een bezoek gebracht aan Landelijke Gilden. We moeten zelf in staat zijn om op te komen voor onze rechten. Daar kan Trias ons bij helpen, vertelde Rosa Guamán, die haar hele leven gestreden heeft tegen de onderdrukking van de indianenbevolking. In Vlaanderen zag ik hoe leden van Landelijke Gilden in dialoog treden met lokale overheden. Heel inspirerend. Ook een kennismaking met Neos stond op het programma. De ondernemende senioren willen de komende jaren investeren in professionele opleidingen voor familiale boeren in het Andesgebergte. Gerichte trainingen zijn cruciaal voor de zelfontplooiing van de ondernemende mensen in onze regio, luidde het bij Rosa Guamán en haar Ecuadoraanse collega s. Music for Life Studio Brussel organiseert eind dit jaar opnieuw Music for Life. Registreer vandaag nog uw actie ten voordele van Trias op Braziliaanse boeren dwingen betere regelgeving af dankzij onze donateurs Sociale programma s hebben de armoede in Brazilië fors doen dalen. Maar dit voorjaar werden tientallen boeren en boerinnen plots gearresteerd op verdenking van gesjoemel met de beschikbare fondsen. Door de opschorting van uitbetalingen kwamen veel boerencoöperaties op droog zaad te zitten. Met zware financiële gevolgen voor kansarme boerengezinnen. In een werfbrief die Trias verstuurde naar aanleiding van het WK voetbal hebben we deze wantoestand aangekaart. In totaal leverde de actie euro op. Intussen heeft de belangenbehartiging van onze lokale partner Unicafes vruchten afgeworpen: na een protestactie heeft de overheid eenvoudigere regels voor de uitvoering van sociale programma s aangekondigd. Ook zullen boerencoöperaties opleidingen krijgen om de programma s volgens de letter van de wet toe te passen. De regering heeft zelfs extra investeringen beloofd voor de huisvesting op het platteland. Verder zouden boerenorganisaties in de toekomst nauwer betrokken worden bij de politieke besluitvorming. In naam van de familiale boeren in Brazilië: van harte bedankt! Met de opbrengst van vorig jaar kon Trias in de Filipijnen honderden mensen helpen nadat een tyfoon hun leven omver blies. 2
3 E d i t o r i a a l Vrouwenstrijd Beste lezer, Jack the Ripper is gevonden: dna-onderzoek heeft aangetoond dat de mythische vrouwenmoordenaar in het Engeland van de negentiende eeuw een Poolse kapper was. Dat verscheen onlangs in het nieuws, wereldwijd. In El Salvador worden elk jaar opnieuw tientallen vrouwen brutaal vermoord, terwijl Vrouwe Justitia apathisch toekijkt. Het regent aanklachten wegens seksueel misbruik, ook al worden die door het gerecht niet of nauwelijks behandeld. Dat de meeste slachtoffers niet eens dertien jaar oud zijn, doet er blijkbaar niet toe. Natuurlijk heeft de ontwikkeling van El Salvador zwaar te lijden onder die wantoestanden. Het is immers bewezen dat de economie van een land aanzienlijk groeit als vrouwen volwaardig onderwijs genieten en toegang krijgen tot de arbeidsmarkt. In de huidige context van El Salvador is elk lichtpuntje belangrijk nieuws. En dus was er grote persbelangstelling toen Trias onlangs aankondigde dat veertig vrouwelijke ondernemers de komende maanden een intensieve leiderschapstraining krijgen. De economie van een land groeit duurzaam als vrouwen gelijke kansen krijgen ondergeschikte positie. Bij die vrouwen groeit de kiem voor verandering. Laten we niet naïef zijn: geduld en volharding zullen nodig zijn om de huidige geweldcultuur neer te sabelen. Maar met onze leiderschapstrainingen voor vrouwen verleggen we een steen in de Salvadoraanse rivier. De vooruitgang die we met zo n project boeken, verankeren we in sterke ledenorganisaties. En als deze verenigingen allianties kunnen smeden met gelijkgezinde organisaties Dat is de kern van onze veranderingstheorie. Bij Trias geloven we dat ook de minstbedeelden uiteindelijk hun rechten kunnen laten gelden. Daar ontsnapt zelfs Jack the Ripper niet aan. Dank voor uw engagement, Naarmate het zelfbeeld van talentvolle vrouwen stijgt, gaan ze anderen inspireren. Ze ontwikkelen zich tot rolmodellen voor vrouwen die zich niet neerleggen bij hun Philippe Matthijs Voorzitter In dit nummer 4 Ajuinen in de slaapkamer? 6 Van Rompuy s bezoeken Inca s 8 Peruaanse coöperaties spreken onze taal 10 Fair taxes Colofon Redactie: Trias info@triasngo.be tel: 02/ Rekeningnummer voor stortingen: BE VU: Lode Delbare, Wetstraat 89, 1040 Brussel
4 Ajuinen in de slaapkamer? Een derde van het wereldwijd geproduceerde voedsel wordt verspild. Pijnlijk, want 1 op 8 mensen lijdt honger. Terwijl onze beleidsmakers wakker schudt, helpt Trias vermijden dat boeren in het Zuiden elk jaar weer een groot deel van hun oogst kwijtspelen. De rijke landen verspillen veel voedsel aan het eind van de keten. De horeca biedt te grote porties aan, de consument interpreteert houdbaarheidsdata op verkeerde wijze en supermarkten annuleren op het laatste moment grote leveringen. In alle schakels wordt voedsel weggegooid omdat het niet mooi genoeg is. Vroeger werd de helft van mijn oogst verkocht aan bradeerprijzen of weggegooid Ook in ontwikkelingslanden gaat veel voedsel verloren, maar dan vooral in het begin van de productieketen. In Afrika gaat naar schatting 15 procent van het voedsel verloren tijdens en na de oogst. Omdat boeren nauwelijks in staat zijn om plagen te bestrijden of oogstvoorraden te bewaren. Zowel in Azië, Afrika als Latijns-Amerika tackelt Trias nodeloze voedselverliezen. Illustratief is het verhaal van de Ghanese boerin Malia Ashaka. Slapen bij ajuinen In het dorre noorden van Ghana dreigt een leegloop op het platteland. Wie zich toch wil handhaven, kiest tijdens het droge seizoen voor ajuinen. Met die teelt kunnen kleine boeren nog wat centen verdienen. Helaas valt de oogstperiode samen met de start van het regenseizoen. De enige plaats waar ik mijn ajuinen kon beschermen tegen de regen was mijn slaapkamer, vertelt Malia. Maar zelfs daar bleven de ajuinen slechts twee maanden in goede conditie. Ajuinen bederven snel als ze niet onder ideale omstandigheden gestockeerd worden. Elk jaar moest ik de helft van mijn productie aan bradeerprijzen verkopen ofwel weggooien, getuigt de boerin. Betaalbare bewaarplaats Met de steun van Trias en een lokale partner kreeg Malia het nodige materiaal in handen om een professionele opslagplaats te bouwen. Het gaat om een kleine bewaarruimte, specifiek ontworpen voor de de bewaring van ajuinen, met voldoende aandacht voor ventilatie. Kostprijs voor Malia: 4
5 75 euro. Voor haar is dat een flinke investering, maar nog net haalbaar. Voortaan kan de boerin haar ajuinen meer dan vier maanden lang bewaren. Vroeger moest ik drie volle zakken met ajuinen vernietigen. Bij mijn laatste oogst was dat nog een halve zak, luidt het. Die vooruitgang maakt een wereld van verschil voor Malia en haar vijf kinderen, want per zak kan de verkoopprijs oplopen tot 75 euro. Alleen al door de bewaarplaats stijgt het inkomen van het gezin met bijna 200 euro. Dat bedrag kan Malia goed gebruiken om zich te beredderen tijdens het daaropvolgende droge seizoen, dat zeven maanden duurt. Voedselverliezen op de politieke agenda Hoe overtuig je de overheid in een ontwikkelingsland om een deel van het schaarse budget te spenderen aan voedselverliezen? Dit lijkt een taak voor lokale boerenorganisaties. Maar in de praktijk beschikken ze zelden over knowhow om dergelijke thema s succesvol aan te kaarten bij de plaatselijke beleidsmakers. wij maken er werk van! Dat de oogst dikwijls thuis opgeslagen wordt, is één van de belangrijkste oorzaken van de aanzienlijke voedselverliezen. In veel huizen heeft het ongedierte immers vrij spel. Trias heeft in het noorden van Tanzania een methode gelanceerd waarmee boeren hun belangen beter kunnen verdedigen. Om het probleem van de voedselverliezen in kaart te brengen, hebben ze in een eerste fase 656 boerengezinnen ondervraagd. Volgens de boeren zou de overheid moeten investeren in professionele voorlichting of betere infrastructuur. 77 procent van de boeren heeft naar eigen zeggen nooit voorlichting gekregen over dit onderwerp. De boerenorganisatie Mviwata gaat de resultaten van de enquête in een beleidsdocument gieten. De komende maanden is dat voer voor discussie met lokale overheden. Positief is ook dat de boeren inzien dat ze zelf een bijdrage kunnen leveren aan de inperking van voedselverliezen. Door bijvoorbeeld voorzichtiger te zijn tijdens de oogst en het transport. Als lid van steunt Trias de Sorry Is Niet Genoeg-campagne. 1/3 van het VOEDsel wordt verspild 1/3 van het voedsel wereldwijd wordt verspild. En dat terwijl 1 op 8 mensen honger lijdt. Dat is onaanvaardbaar. Enkel sorry zeggen is niet genoeg. KOM IN ACTIE EN ZET ONZE POLITICI ONDER DRUK genoeg.be BE Advertentie_2014_Trias.indd 1 28/07/14 13:54 5
6 Van Rompuy s bezoeken Inca s In Peru draait de economie op volle toeren, al jaren aan een stuk. Dat merken de Van Rompuy s bij hun aankomst in de mondaine luchthaven van Lima. Naarmate Herman en Geertrui te midden van ruige bergketens naar de werkgebieden van Trias klimmen, doemt een heel andere realiteit op. Een door de wol geverfd politicus als Herman Van Rompuy kan je moeilijk uit zijn lood slaan. Bij onze ontmoeting in het land van de Inca s blijkt de afscheidnemende president van Europa goed voorbereid te zijn. Over de sociale indicatoren en de macro-economische groeicijfers van Peru hoeven we niet uit te wijden. Dus nemen we snel de bus richting Andahuaylas, met onderweg eindeloze wegenwerken, verraderlijke haarspeldbochten en besneeuwde vulkaantoppen. Zeven uur later stoppen we aan een desolaat aardappelperceel, op meter hoogte. Even naar ijle lucht happen, en dan handjes schudden met de breed glimlachende bestuurders van Coopagros, een jonge vereniging van kleine aardappelboeren. Ze trakteren Herman en Geertrui op een traditionele lunch, die bereid wordt in een selfmade oven op basis van aarde en gras. Zelfbewustzijn Op deze hoogte aardappelen telen is heel moeilijk, trapt de manager van Coopagros een open deur in. Door samen te werken kunnen de lokale aardappeltelers investeren in meststoffen en kwaliteitsvol pootgoed. De prima kwaliteit van de geoogste knollen stuwt de verkoopprijs en dus ook de inkomens van de boerengezinnen. Elke euro is van tel om school- en doktersrekeningen te betalen. Trias ondersteunt niet enkel de productieverhoging en kwaliteitsverbetering van aardappelen, maar ook de interne werking van Coopagros. Een sterke coöperatie is immers de beste garantie voor betaalbare microkredieten, professionele teeltbegeleiding en een rendabele verkoop. En dan is er nog iets: boeren die vlot samenwerken ontdekken al snel dat ze veel meer kunnen bereiken dan ze ooit mogelijk achtten. De boeren hebben het inzicht verworven dat ze samen nog veel méér kunnen bereiken Opvallend is dat deze aardappeltelers zich perfect bewust zijn van de context waarin ze werken, merkt Geertrui Windels op. Ze beseffen dat onderlinge samenwerking een hoger inkomen kan opleveren. Ze zijn ook niet kortzichtig: de boeren weten 6
7 dat ze nog veel méér kunnen realiseren. Op voorwaarde dat ze hun coöperatie op alle mogelijke vlakken verder uitbouwen. Georganiseerde vrouwen De vitaliteit van de regio hangt ook af van de kansen die jongeren en vrouwen krijgen om hun talenten te ontplooien. Daarom investeert Trias bijvoorbeeld in Mujeres Emprendedoras, een organisatie die vrouwen aan het werk helpt in de ambachtelijke textielproductie. Zo kunnen we zelf ook wat geld verdienen. Dat verstevigt onze eigenwaarde en maakt ons minder afhankelijk, vertelt de plaatselijke voorzitster. Lourdes Huanca knikt instemmend. Zij staat aan het roer van de nationale vrouwenkoepel die meer dan leden telt. Geertrui Windels vindt het treffend dat Lourdes vanuit Lima een hele dag gereisd heeft om de vrouwen in Andahuaylas een riem onder het hart te steken tijdens haar bezoek. Deze vrouwenorganisatie speelt haar rol op nationaal en zelfs internationaal niveau. Zonder de voeling met de basis te verliezen. In de moeilijke context van Peru is zo n dynamiek indrukwekkend. Caviakweek Aan tafel krijgen de ambassadeurs van Trias caviavlees voorgeschoteld. Deze Peruaanse delicatesse is een motor voor de zelfontplooiing van plattelandsvrouwen. De caviakweek vergt immers relatief weinig investeringen of zware arbeid. Door de korte productiecyclus levert deze veehouderijtak een permanente cashflow op. Trias professionaliseert Coasercuy, een vereniging die in de streek van Andahuaylas 80 caviakwekers groepeert. Dankzij Trias kunnen onze leden een beroep doen op teeltbegeleiding, vertelt manager Billy Ortiz, terwijl we langs verschillende stallen kuieren. Aan het eind van de wandeling is Herman Van Rompuy bijna een cavia-expert: Vroeger hadden de caviakwekers een handvol dieren, terwijl ze vandaag honderd cavia s of meer huisvesten. En de kleine kooien in de woonkamers zijn verleden tijd. Nu hebben alle kwekers een echte stal, met de nodige compartimenteringen om de productie te optimaliseren. De vooruitgang is onmiskenbaar. TRIAS IN PERU In Peru versterkt Trias in totaal zeven lokale partnerorganisaties. Herman Van Rompuy en Geertrui Windels maakten kennis met Coopagros, Mujeres Emprendedoras en Coasercuy. Coopagros Leden: 460 aardappeltelers. Hoe helpt Trias? Ú nieuwe afzetmarkten zoeken Ú extra leden werven Ú toegevoegde waarde creëren Ú interne werking professionaliseren Mujeres Emprendedoras Leden: 42 vrouwen Hoe helpt Trias? Ú marktonderzoek uitvoeren Ú belangenbehartiging organiseren Ú banden versterken tussen basis en nationale federatie De Peruaanse aardappelen vallen in de smaak bij Geertrui Windels: Eigenlijk doet Trias aan samenlevingsopbouw, door ervoor te zorgen dat mensen hun lot in eigen handen kunnen nemen. Coasercuy Leden: 80 caviakwekers Hoe helpt Trias? Ú voederproductie optimaliseren Ú nieuwe afzetmarkten zoeken Ú extra leden werven 7
8 Peruaanse coöperaties spreken onze taal Fierheid, kracht en energie. Dat heeft Geertrui Windels samen met haar echtgenoot Herman Van Rompuy aangetroffen bij de ondernemende mensen in Peru. Maar ik moet toegeven dat de armoede in het Andesgebergte schrijnender is dan ik vooraf had verwacht, vertelt de ambassadrice van Trias in een openhartig dubbelinterview. Jullie houden zielsveel van Afrika. Hoe zit het met Latijns-Amerika? Geertrui Windels: 25 jaar geleden heb ik Guatemala bezocht. Een inleefreis bij missionarissen, in het armste deel van het land. Herman Van Rompuy: Ik ben enkel op officieel bezoek geweest in Brazilië en Chili. Latijns-Amerika is voor mij dus een relatief onbekend continent. Maar voor onze reis had ik me wel verdiept in de macro-economische en politieke toestand van Peru. De gemiddelde levensverwachting bedraagt meer dan zeventig jaar en de armoede is de jongste jaren gehalveerd, van 48 naar 25 procent. Op papier is het land zo welvarend dat het geen recht meer heeft op ontwikkelingshulp van de Europese Unie. Strookt die theorie met hetgeen je gezien hebt bij de boeren en kleine ondernemers in het Andesgebergte? Herman Van Rompuy: Ik wist natuurlijk dat er een grote inkomensongelijkheid is in Peru. Maar als je met de neus op de feiten gedrukt wordt, is het toch schrikken. Dan ben je zelfs gechoqueerd. Het werk dat Trias er verricht, is even noodzakelijk als in Afrika, een continent dat macro-economisch veel minder ver staat dan Peru. Geertrui Windels: De armoede is inderdaad schrijnend, net zoals de droogte. Een land met weinig water ervaart een enorme handicap. Het is belangrijk dat de mensen beseffen hoeveel werk er nog aan de winkel is Welke indruk hebben jullie van de ondernemingszin bij de lokale boeren en ondernemers? Herman Van Rompuy: Het is opvallend dat ze in hun coöperaties dezelfde taal spreken als bij ons: de boeren en ondernemers zijn druk bezig met hun dagelijkse activiteiten, maar ze willen tegelijkertijd verdere horizonten verkennen. De kooklessen van KVLV waren een stap om vrouwen samen te brengen en hun zelfbewustzijn te verhogen. Ook in Peru zie je vrouwen die een eigen inkomen nastreven, om sterker te staan binnen en buiten hun gezin. 8
9 d u b b e l i n t e r v i e w Geertrui Windels: De vrouwen die we ontmoet hebben, waren heel assertief. Ze zijn zich bewust van hun kansen en willen er vol voor gaan. Ook hun sociale ingesteldheid heeft me geraakt: ze proberen alle vrouwen mee te krijgen in dit verhaal. Trias is even noodzakelijk in Peru als in Afrika Herman Van Rompuy: Mijn moeder behoort tot de generatie die beroepsarbeid voor vrouwen niet vanzelfsprekend vond. En stemrecht voor vrouwen is er pas na de oorlog gekomen. Als ik hoor dat in Peru dertig procent van de plaatsen op politieke kieslijsten aan vrouwen toebehoort, dan stel ik vast dat wij daar vijftien jaar geleden zelf nog niet aan toe waren. Dat emancipatieproces zou ik verwachten in Lima, een stad van tien miljoen inwoners. Maar het dringt dus ook door op het platteland, bij het armste deel van de bevolking. Dat is positief. koepel. Achter dit project schuilen zowel visie als engagement. Het valt op dat Trias enkel projecten ondersteunt die van bij de start een kiem van sociale en economische duurzaamheid in zich dragen. Zo betalen bijvoorbeeld de caviakwekers per geslacht dier 27 eurocent aan hun coöperatie. De leden hebben er alle belang bij dat hun organisatie meer slagkracht en financiële autonomie verwerft. Hoe schatten jullie de impact in van de projecten die Trias uitvoert? Geertrui Windels: Als je naar de caviastallen kijkt, zie je meteen de vooruitgang. Je hoort ook van de mensen zelf dat ze vooruitgaan. En ze beseffen dat er nog veel werk aan de winkel is. Het feit dat ze zich daarvan bewust zijn, is heel belangrijk. Herman Van Rompuy: In die zin doet Trias ook aan samenlevingsopbouw: de mensen krijgen het gevoel dat ze hun lot in eigen handen kunnen nemen. Dat is cruciaal, want Trias ondersteunt bevolkingsgroepen die geen binding hebben met de macro-economische groei van een land. Hun zelfredzaamheid is hun enige reddingsboei. Wat jullie niet gezien hebben, is dat de doorsnee plattelandsvrouw nog altijd een heel onderdanige rol vertolkt binnen de muren van haar gezin. Herman Van Rompuy: Daar maak ik me geen illusies over. Mijn ervaring is dat de vrouwengroep die gesteund wordt door Trias een soort voorhoede is, die vroeg of laat andere delen van de samenleving meetrekt. Geertrui windels: We hebben gemerkt dat die lokale vrouwengroep een duidelijke binding heeft met de nationale De caviakweek is vooral voor vrouwen een hefboom voor zelfontplooiing in het Andesgebergte. 9
10 dankzij onze donateurs Fair taxes Boeren leggen fiscus op de rooster Fiscale transparantie én bijna een halvering van het belastingtarief. Dat is het resultaat van overleg tussen Tanzaniaanse ondernemers uit de streek van Manyara en de lokale overheid. De kleine ondernemers zijn meer dan ooit overtuigd van de kracht van onderlinge samenwerking. Belastingen, betaalt u ze graag? Toch zijn taksen nodig om een land draaiende te houden en dus blijven we onze duit in het zakje doen. Op voorwaarde dat het duidelijk is waar het geld naartoe gaat. Dat vindt ook de 34-jarige Shabani Halifa. Hij woont met zijn gezin in Manyara, een arme maar mooie streek in het noordoosten van Tanzania. Een deel van de bevolking beult zich af voor grote mijnbedrijven. Anderen puren een inkomen uit landbouw. Eén van die boeren is Shabani. Onwetendheid troef Tot voor kort moesten de boeren van Manyara elk jaar vijf procent crop cess tax betalen. Het gaat om een percentage op de verkoopprijs van je oogst. Die prijs varieert per dorp en per dag. In theorie vloeit een kwart van deze belasting naar de lokale overheid. De rest is bestemd voor sociale doeleinden, zoals de bouw van scholen en gezondheidscentra. Maar in Manyara was de bestemming van het geld onduidelijk. De lokale overheid hield de lippen op elkaar. Werden de centen correct besteed? Gingen ze niet naar persoonlijk geldgewin? Overleg over de hoogte van de taks was onbestaande. Ze beslisten alles boven onze hoofden. Niemand die er het fijne van wist, stelt Shabani. Boycot en overleg Het kwam zover dat de belastingbetalers in Manyara hun heil zochten in burgerlijke ongehoorzaamheid: de boeren weigerden om nog belastingen te betalen. Tegelijk trokken ze met hun verhaal naar tccia, de Tanzaniaanse handelskamer die al jaren samenwerkt met Trias, om de belangen van kleine boeren en ondernemers te verdedigen. Zo belandde het probleem op de agenda van de regionale zakenraad. Daarin zetelen 25 vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en evenveel ambtenaren. Meer vertrouwen De dialoog mondde uit in een compromis. Voortaan komen we te weten hoe het geld wordt besteed, vertelt Shabani, die nu veel positiever aankijkt tegen de werking van de overheid. Bovendien betaal ik nog maar drie in plaats van vijf procent belasting. Ik kan dus meer investeren in mijn gezin en landbouwbedrijf. Ook tccia houdt een goed gevoel over aan het dossier. We merken dat de boeren onze tussenkomst echt hebben geapprecieerd. Dit dossier heeft aangetoond dat we niet enkel de belangen dienen van grote ondernemers. 1 0
11 v r i j w i l l i g e r Miek Roegiers Leeftijd: 60 jaar Woonplaats: Kampala, Oeganda Beroep: Voormalig programmadirecteur van Plan International Burgerlijke stand: Gehuwd Kinderen: 5 Hobby s: Lezen, wandelen en koken Engagement: Vrijwilliger bij Trias dank aan alle vrijwilligers! Je werkt als vrijwilliger op het kantoor van Trias in Oeganda. Dat is geen voor de hand liggende bezigheid. Miek Roegiers: Ik ken Trias al 25 jaar. Destijds was ik directeur van de federatie voor ontwikkelingsorganisaties. Tijdens een seminarie over kredietverlening ontdekte ik hoe Trias toen al experimenteerde met alternatieve financieringsvormen. Hoe heb je Trias in de loop der jaren zien evolueren? Trias is altijd een beetje eigenzinnig geweest, en tegelijk heel zelfzeker over zijn aanpak. Die is uiteraard geëvolueerd, samen met de context en de inzichten. Maar Trias is wel trouw gebleven aan zijn meest fundamentele overtuiging: de zelfontwikkeling van kleine ondernemers is een krachtige hefboom voor armoedebestrijding en economische ontwikkeling. Vorig jaar ben je in Oeganda neergestreken. Je was meteen geïnteresseerd om de lokale projecten van Trias te bekijken. Wat is je daarbij opgevallen? De grootste verandering is het personeel. De competenties zijn gediversifieerder en tegelijkertijd is de specialisatiegraad toegenomen. Ook de sterke band met de lokale boerenorganisaties heeft me verrast. 25 jaar geleden ging het er losser aan toe. Maar toen waren de partners nog veel zwakker. Ook de context is dus sterk veranderd. Trias is altijd een beetje eigenzinnig geweest, en tegelijk heel zelfzeker over zijn aanpak De versterking van boeren- en ondernemersverenigingen blijft evenwel een complex proces met vallen en opstaan? Natuurlijk. Elke gemeenschap heeft zijn tradities. Soms vergt het veel geduld en inzet om mensen er bijvoorbeeld van te overtuigen hoe belangrijk onderlinge samenwerking is. Maar zodra je aantoonbare resultaten boekt, zie je het enthousiasme bij kleine ondernemers plots stijgen. Dat zie je echt als je op het terrein bent. Waarom heb je beslist om als vrijwilliger aan de slag te gaan voor Trias? Ik vertoef nu vijf jaar ononderbroken in het buitenland. Het is veel makkelijker om een land te leren kennen als je deel uitmaakt van een organisatie. Maar ik ben wel van plan om de draad van mijn beroepscarrière weer op te pikken. Dat zijn goede redenen om actief te blijven in de sector. En dus voel ik me uitstekend bij Trias. Wat doe je precies? Ik werk mee aan verschillende projecten. Zo hebben we boerenorganisaties geleerd hoe ze een filmpje kunnen maken over de rol van vrouwen in hun vereniging. Verder probeer ik om de samenwerking tussen Trias en Vredeseilanden te optimaliseren. Beide organisaties voeren in Oeganda vergelijkbare projecten uit en ze hebben er dan ook alle belang bij om ervaringen uit te wisselen. We onderzoeken trouwens ook of Trias samen met andere partners van AgriCord activiteiten kan uitbouwen. 1 1
12 Word net als Piet Trias-onder nemersontwikkelaar. Als vrijwilliger of donateur van Trias geeft u aan twee miljoen ondernemende mensen kansen om zichzelf te ontplooien. TRIAS / ISABEL CORTHIER Ik ben Trias-ondernemers ontwikkelaar. Wordt u het ook? (Piet Vanthemsche, voorzitter Boerenbond en Landelijke Gilden) 1 2
Paradoxaal genoeg hebben juist veel landarbeiders geen toegang tot betaalbaar groenten en fruit
DAAR PLUKKEN DE BOEREN DE VRUCHTEN VAN HET SUCCES VAN GRUPO HUALTACO Groenten en fruit zijn niet alleen gezond voor ons lichaam, maar ook voor de wereldeconomie. De groente- en fruitsector is een van de
Nadere informatieNetje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!
Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring
Nadere informatieInvesteren in zelfredzaamheid. Rabobank Foundation
Investeren in zelfredzaamheid Rabobank Foundation Hoe help je mensen om zelfred zaam te worden? Dat is een vraagstuk waar Rabobank Foundation zich al ruim 40 jaar mee bezig houdt. Zelfredzaamheid bete
Nadere informatieChocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect.
Chocomelk van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! > Handel, uit respect. We slaan de brug tussen boeren uit Noord & Zuid! www.oww.be > Kiezen Kiezen voor nóg meer duurzaamheid Oxfam
Nadere informatiesamen werken aan een lokale voedselstrategie
samen werken aan een lokale voedselstrategie Waarom een voedselstrategie? Voedsel neemt een centrale plaats in binnen onze samenleving. Steeds meer mensen willen na jaren van vervreemding opnieuw bewust
Nadere informatieMijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt?
Beste kinderen, Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? In mijn vrije tijd ben ik natuurgids. Met mijn verrekijker en vergrootglas trek ik naar allerlei plekjes om de natuur
Nadere informatieTrias vzw. De missie van Trias. Wat doet Trias. Hoe kan je helpen? Concrete projecten in het Zuiden. Noordwerking. Financieel.
Trias vzw steunt wereldwijd ondernemende mensen met een droom. Gevolgd door Donorinfo sinds: 2008 02/513 7534 info@trias.ngo https://donorinfo.be/nl/www.trias.ngo PDF versie Doe een gift Project info De
Nadere informatieSchrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>
Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieVoedselverlies en-verspilling in het Zuiden. FRDO Forum Brussel, 25 november 2014 Marc Maes,
Voedselverlies en-verspilling in het Zuiden FRDO Forum Brussel, 25 november 2014 Marc Maes, 11.11.11 1 805 miljoen mensen 1 op 9 hebben honger En toch is er voedsel genoeg 2 Er gaat zelfs massaal veel
Nadere informatieIk ben de Klomp. Europees landbouwbeleid groep 5-6. De Klomp is een boer. Wel een hele aardige boer. Maar wel met een boer n accent.
De Klomp is een boer. Wel een hele aardige boer. Maar wel met een boer n accent Zo! Goedemorgen of goedemiddag, wat is t? Ik moet zo de koeien weer melken, dus... Excuus, dat ik wat stink. Ik heb het zo
Nadere informatieDodenherdenking. Beuningen, 4 mei 2015
Dodenherdenking Beuningen, 4 mei 2015 Voor het eerst in mijn leven bezocht ik twee weken geleden Auschwitz en Birkenau. Twee plekken in het zuiden van Polen waar de inktzwarte geschiedenis van Europa je
Nadere informatieMeld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson
Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter
Nadere informatieBEHEERDER ZIJN BIJ DE DORPSBOERDERIJ IN WASPIK Het is inmiddels al een jaar geleden (maart 2012) dat onze Dorpsboerderij haar deuren officieel opende. Dankzij de inzet van een team van ongeveer 30 beheerders
Nadere informatieNieuwsbrief Amigos. maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES
Nieuwsbrief Amigos maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES Voorwoord Beste Amigos, Terwijl wij hier in Nederland al weer helemaal het gevoel krijgen in het voorjaar te zijn beland, hebben de bursalen in Guatemala
Nadere informatieMijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016
Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016 Hasmik Matevosyan, mode-onderzoekster Mode-industrie zonder verspilling Hasmik Matevosyan (1987) studeerde
Nadere informatiefoto s sina willmann haar mannetje
foto s sina willmann Sina Willmann staat haar mannetje De wereld van quadraces staat bij het brede publiek voornamelijk bekend als een echte mannenwereld. Er zijn echter ook dames die hun mannetje weten
Nadere informatieKenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012
Kenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012 April- 30/04/ 12 Artikel 1. Jean-Luc Dehaene van de CD&V kan bijna 3 miljoen euro opstrijken. Door een aantal jaar geleden een pakket aandelenopties te kopen
Nadere informatieHenk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand
Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen
Nadere informatieDONATEUR KIEST GOEDE DOEL VANWEGE ONDERWERP EN STOPT MET STEUN VANWEGE ONTEVREDENHEID OVER GOEDE DOEL
Meting maart 2013 Het Nederlandse Donateurspanel van WWAV wordt mede mogelijk gemaakt door het CBF en is uitgevoerd door Peil.nl DONATEUR KIEST GOEDE DOEL VANWEGE ONDERWERP EN STOPT MET STEUN VANWEGE ONTEVREDENHEID
Nadere informatieVERLIEZEN: De waarde van geven in een wereld van ontvangen
VERLIEZEN: De waarde van geven in een wereld van ontvangen Wees niet bang, al vormen jullie maar een klein groepje. Want jullie Vader is zo goed geweest Zijn koninkrijk voor je open te stellen. Verkoop
Nadere informatieInhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Nadere informatieIn het hart van complexiteit werkt eenvoud
In het hart van complexiteit werkt eenvoud De Sloep als een empowerende werkplaats in een superdiverse wereld Bea Van Robaeys Inleiding Een perspectief op complexiteit Superdiversiteit (Vertovec, 2007)
Nadere informatieopen +verk kopen eigen huis maga eigen hu is maga i z ne september 2014 ne septem
kopen+verkopen 52 eigen huis magazine september 2014 Scheiden wordt (te) duur voor huisbezitter Bij elkaar blijven voor de hypotheek Sinds de crisis op de woningmarkt, is scheiden toch al naar en duur
Nadere informatieWelke opdracht gaf Jakob aan zijn zonen vanwege de hongersnood?
Jozefs broers bij de onderkoning. Welke opdracht gaf Jakob aan zijn zonen vanwege de hongersnood? Genesis 42:1-2 1 Toen Jakob zag dat er koren in Egypte was, zei Jakob tegen zijn zonen: Waarom kijken jullie
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatieMeer succes met je website
Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?
Nadere informatieKids United Inhoudsopgave. Kids United Voorwoord Henk Sijtsma. Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10
Kids United Inhoudsopgave Kids United Voorwoord Henk Sijtsma Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10 Enthousiast, gedreven, betrokken, respect: dat waren de woorden die
Nadere informatieMaatschappelijke waardering van Nederlandse Landbouw en Visserij
Nederlandse Landbouw en Visserij Inhoud 1 Inleiding 03 2 Samenvatting en conclusies landbouw en visserij 3 Maatschappelijke waardering landbouw 09 4 Associaties agrarische sector 13 5 Waardering en bekendheid
Nadere informatieIn de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen
14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie
Nadere informatieU schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?
Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen
Nadere informatieHC zd. 42 nr. 31. dia 1
HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:
Nadere informatieVoorstelling Onafhankelijk Leven vzw
Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Waarvoor staat Onafhankelijk Leven vzw? 1. Visie Onafhankelijk Leven vzw gaat met volle kracht voor een samenleving waar alle personen met beperking controle hebben
Nadere informatieWerken in een andere sector of branche: iets voor u?
Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of
Nadere informatieLeiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners.
EC 01. EEN KAMER HUREN IN LEIDEN. Leiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners. Vermoedelijk blijft het aanbod van kamers achter bij de vraag, waardoor er gemakkelijk prijsopdrijving
Nadere informatieFamilie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.
Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm
Nadere informatieopdrachtkaart APPELS dumpert.nl
opdrachtkaart dumpert.nl Appels worden verspild bij de productie, tijdens bewaring en transport, in de winkels en door de mensen thuis. Veel appels worden niet eens verkocht omdat ze er niet goed genoeg
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieNaam: INDIA EN ARMOEDE
Naam: INDIA EN ARMOEDE In India is het verschil tussen arme en rijke mensen erg groot. Een klein deel van de Indiërs is heel rijk. Maar de meeste mensen zijn er erg arm. Ze werken hard voor weinig geld
Nadere informatieDe tijd die ik nooit meer
De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.
Nadere informatieWat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?
Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wordt ook wel maatschappelijk ondernemen, maatschappelijk betrokken ondernemen, duurzaam ondernemen of ethisch
Nadere informatieH E T V E R L O R E N G E L D
H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op
Nadere informatieWANNEER, GOD, WANNEER?
INHOUDSOPGAVE Deel 1 Wanneer, God, wanneer? Inleiding...................................................... 7 1. Timing en vertrouwen...................................... 8 2. De juiste tijd................................................
Nadere informatiePortret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO
Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Dit portret gaat over H., een vrouw die met een evoluerende spierziekte nog lang voor de klas heeft gestaan in het lager
Nadere informatiewaarom ontwikkelingssamenwerking?
ontwikkeling EN waarom ontwikkelingssamenwerking? EUROPESE COMMISSIE DE 116 MEI 2003 EN waarom ontwikkelingssamenwerking? Dit boekje vertelt een verhaal zoals ik vroeger zelf graag aan mijn drie kinderen
Nadere informatieKinderen zonder papieren
VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.
Nadere informatieZending wereldwijd. Najaarsactiviteiten GZB. Concerten Psalm Project. GZB-jongerenevent. Driebergen, september 2015
Najaarsactiviteiten GZB Concerten Psalm Project De GZB organiseert samen met The Psalm Project twee concerten: op 3 oktober in Nijkerk en 10 oktober in Waddinxveen. De avonden staan in het teken van het
Nadere informatieLatijn: iets voor jou?
: n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de
Nadere informatieU in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren
Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.
Nadere informatieKritisch kijken op verschillende schaalniveaus
Kritisch kijken op verschillende schaalniveaus Inleiding In het eerste jaar van Geogenie ben je begonnen vanuit België naar de wereld te kijken. In het tweede jaar heb je veel geleerd over Europa en in
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieJouw avontuur met de Bijbel
Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie
Nadere informatieZet je in als vrijwilliger voor Plan België. Foto: Plan / Denis Closon
Foto: Plan / Denis Closon Zet je in als vrijwilliger voor Plan België Foto: Plan / Daniel Silva het Plan Zet je in als vrijwilliger voor Plan België en verander de toekomst van kinderen en hun gemeenschap
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieHet kasteel van Dracula
Uit het dagboek van Jonathan Harker: Het kasteel van Dracula 4 mei Eindelijk kom ik bij het kasteel van Dracula aan. Het kasteel ligt in de bergen. Er zijn geen andere huizen in de buurt. Ik ben moe. Het
Nadere informatieRESP. NR. : MULTI- HH NR.: VERSIE 1. Europees Sociaal Onderzoek 2008. Aanvullende vragenlijst
RESP. NR. : 1 2 3 4 5 6 MULTI- HH NR.: 7 VERSIE 1 Europees Sociaal Onderzoek 2008 Aanvullende vragenlijst ALS U EEN MAN BENT, WILT U DAN VRAAG 1 BEANTWOORDEN? ALS U EEN VROUW BENT, WILT U DAN VRAAG 2 BEANTWOORDEN?
Nadere informatieAndré Rouvoet ChristenUnie. Foto: Marie Cecile Thijs
Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 9 juni. Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks ook
Nadere informatieMaatschappelijke Zorgboerderij. Amatheon. Nikki van Berlo. Jasmijn Borms. Joy Willems T4B
Maatschappelijke Zorgboerderij Amatheon Nikki van Berlo Jasmijn Borms Joy Willems T4B Inleiding Ons groepje bestaat uit Nil
Nadere informatieANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS
HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS - 2 - Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende
Nadere informatie4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten?
4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? Deze zomer was ik op familiebezoek in Honduras. Geheel onverwacht liep ik er twee oude bekenden tegen het lijf. Ze stonden pardoes voor mijn neus. Ik
Nadere informatieWaarom is deze avond
Waarom is deze avond Het doel Kinderen, vanavond ga ik jullie een verhaal vertellen wat mij lang geleden eens overkomen is. Of het iets goeds was, dat mij was overkomen? Ja het was iets goeds. Hoewel,
Nadere informatieExact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.
BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor
Nadere informatie1 Inleiding 11. 2 Wat is er met me aan de hand? 15. Typerend beeld 16 Kenmerken 18 Diagnostiek 30 Hoe vaak komt het voor? 35 Samenvatting 37
Leven met een antisoc stoornis.qxd 07-03-06 09:27 Pagina 7 Inhoud Voorwoord 1 Inleiding 11 2 Wat is er met me aan de hand? 15 Typerend beeld 16 Kenmerken 18 Diagnostiek 30 Hoe vaak komt het voor? 35 Samenvatting
Nadere informatieANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS
HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende situaties
Nadere informatieExcellenties, Dames en heren,
Alleen de uitgesproken tekst geldt. Welkomstwoord van drs. Ank Bijleveld-Schouten, Commissaris van de Koningin in de provincie Overijssel, bij de opening van de relatiebijeenkomst Lente in Overijssel,
Nadere informatieEerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten
Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen
Nadere informatieEen wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.
Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.
Nadere informatieInspirerend Presenteren
Inspirerend Presenteren Door Kai Vermaas & Charis Heising Bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla Inleiding Wil je leren hoe jij een presentatie kunt geven waar je zeker bent van je verhaal? En
Nadere informatieLesbrief Iedereen betaalt belasting
Lesbrief Iedereen betaalt belasting inleiding Iedereen betaalt belasting» waar komt het geld vandaan?» waar gaat het geld naar toe?» nederland, europa en de wereld» Iedereen betaalt belasting 1 Iedereen
Nadere informatieJaarverslag Stichting Vrienden van Nadirkonyen
2011 Jaarverslag Stichting Vrienden van Nadirkonyen Stichting Vrienden van Nadirkonyen Jaarverslag Stichting Vrienden van Nadirkonyen 2011 Stichting Vrienden van Nadirkonyen Ringbaan West 116 5041 LS Tilburg
Nadere informatieDit is het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie. Dit vindt de ChristenUnie belangrijk voor Nederland. Lees maar!
Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 12 september Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks
Nadere informatieEn de boerin uit Namibië? (Uit: RECHT-vaardig, menswaardig)
En de boerin uit Namibië? (Uit: RECHT-vaardig, menswaardig) In een rollenspel ervaren de deelnemers de invloed van beleidsbeslissingen in het ene land op het leven van mensen in een ander land. De meerderheid
Nadere informatieWant doen we nu echt zoveel samen?
Dames en heren, Welkom in het DOEK en welkom in 2014. Dit welkom spreek ik uit namens de organisatoren van deze Ommer Nieuwjaarsreceptie; de Ondernemersvereniging Ommen, de Handelsvereniging Ommen, Koninklijke
Nadere informatieWat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken?
Carpe Diem! Afgelopen december vertrokken vijf Nederlandse dames naar het prachtige Zuid-Afrika om hier mee te werken aan een summerschool in een township in Hermanus. Dit is een project van People4Change,
Nadere informatieFactsheet. Ooit gedacht dat je met een potje pindakaas de wereld kunt veranderen? Of met een banaan? Het kan. Dankzij fairtrade.
Elke dag π± Factsheet Initiatief fairbezig.nl Fairbezig.nl is een initiatief van Fair Trade Original, de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels en Stichting Max Havelaar met steun van de Nationale Postcode
Nadere informatieVrienden van dorcas. www.dorcas.nl
Vrienden van dorcas www.dorcas.nl Dit is dorcas 2 3 Dorcas komt in actie voor mensen in nood en diepe armoede, ongeacht hun religie, ras, geslacht of politieke overtuiging. Dorcas werkt al 35 jaar aan
Nadere informatie1. Discussie loopt vast: partijen wijzen naar elkaar, de argumenten naar zichzelf
Hoe trek je een discussie vlot? van zorgen naar veranderbare situaties in de Phytophthora case Wat doe je als partijen met elkaar in gesprek proberen te komen maar het lukt niet echt, of er komt niets
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Toen ik het slot van de lezing van Matteüs las, moest ik gelijk denken aan het nieuws van deze week. Wie heeft zal nog meer krijgen, en wel in overvloed.
Nadere informatieBeste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk.
Beste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk. We gedenken vanavond Ramón Smits Alvarez. We staan stil bij zijn leven, we staan stil
Nadere informatieMisingi nieuwsbrief nr. 2
Misingi nieuwsbrief nr. 2 Oproep!! Ons meest actief koppel sponsors nodigt u uit!!! Een uitstekende gelegenheid om elkaar nog eens te ontmoeten! Het Solar Pump project In onze eerste Nieuwsbrief gaven
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieE-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!
Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde
Nadere informatieIn een notendop. 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen. Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is
1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen In een notendop Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is Een netwerk van lokale boeren en andere betrokken partners Een aanspreekpunt voor Stadslandbouw
Nadere informatieEn rijke mensen werken niet. Die kunnen de hele dag doen wat ze leuk vinden.
Warm in Verona Romeo loopt een beetje rond. Dat doet hij bijna elke dag. Hij vindt het leuk om door het stadje te lopen. Door de kleine straatjes. Langs de rivier waar de meisjes de was doen. En over de
Nadere informatieDonderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR
Donderdag 22 maart 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Wereldwaterdag - Basisschool Heiende, Lokeren Geachte directeur en leerkrachten, Geachte burgemeester
Nadere informatieStudiedag Vrouwen innoveren en inspireren op het platteland. 18 oktober 2011
TOESPRAAK DOOR KRIS PEETERS VLAAMS MINISTER-PRESIDENT EN VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW, ZEEVISSERIJ EN PLATTELANDSBELEID Studiedag Vrouwen innoveren en inspireren op het platteland
Nadere informatieElke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij
Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.
Nadere informatieRia Massy. De taart van Tamid
DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in
Nadere informatieOp bouwen staat geen leeftijd. www.sibomat.be
Op bouwen staat geen leeftijd. www.sibomat.be Op Batibouw botsten we op Sibomat. We waren op de juiste plek op het juiste moment. - Catheline John S. (70) en Catheline S. (64) hebben geen tijd om zich
Nadere informatieEssay door Jojanneke Scheepers
Waarom is er (nog steeds) op grote schaal honger en armoede in de wereld en hoe kunnen armoede en onderontwikkeling worden bestreden in een globaliserende wereld? Essay door Jojanneke Scheepers September
Nadere informatieLesbrief Voorleestekst: Over dertien hectare Vragen: Voorleestekst: Over het thema van de tentoonstelling
Lesbrief Over dertien hectare dertien hectare organiseert elke twee jaar een tentoonstelling in Heeswijk-Dinther. De eerste was in 2003. De tentoonstelling van de kunstwerken was altijd buiten op een grasveld
Nadere informatiestandpunt noodhulp 18 augustus 2009
Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen vzw Aromagebouw / Vooruitgangstraat 323 bus 6 (3 de verdieping) / 1030 Brussel / tel. 02-204 06 50 / fax : 02-204 06 59 info@vlaams-netwerk-armoede.be
Nadere informatie[IN 3 STAPPEN JE EX TERUG.]
2011 Life Coach Désirée Snelling Berg Desirée [IN 3 STAPPEN JE EX TERUG.] Leer de technieken om met behulp van je onderbewuste en het universum je ex weer terug te krijgen. Inleiding Het is geen geheim
Nadere informatieEen van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.
Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt
Nadere informatieLe seigneur de Clérans
30 VIVENDA Le seigneur de Clérans In heel Europa richt binnenhuisarchitect/vormgever/beeldhouwer Joris van Grinsven opmerkelijke huizen in voor zijn opdrachtgevers. Voor hemzelf had het lot iets bijzonders
Nadere informatiede aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.
Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.
Nadere informatieUITDAGING 5: Justine helpt de buren
Dit werkblaadje is van... UITDAGING 5: Justine helpt de buren Solidariteit in je eigen omgeving Individuele oefening Heb jij al eens iemand geholpen? Schrijf op wat je deed om die persoon te helpen. Voorbeeld:
Nadere informatie3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal " #
3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren 1 3.5.1. Verkenning van het verhaal "# $$ %& " # 1 H. BERGHMANS & G. EVRARD, Bijbelverhalen in beeld, het leven van Jezus, Altoria Averbode, 1999. ' 3.5.2. Uitdieping
Nadere informatie