VOORBEELDPLAN VRIJHEIDSMAALTIJD NONNEBURG RAPENBURG, LEIDEN

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "VOORBEELDPLAN VRIJHEIDSMAALTIJD NONNEBURG RAPENBURG, LEIDEN"

Adriaan Vedder
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 VOORBEELDPLAN VRIJHEIDSMAALTIJD NONNEBURG RAPENBURG, LEIDEN

2 INHOUD Organisatie Bezoekers Catering Programma Locatie Verhaal Bijlagen

3 ORGANISATIE Initiatiefnemer: Communicatie: Programmamaker: Financiën: Catering: - 1 -

4 BEZOEKERS Aantal: 74 deelnemers (74 jaar bevrijd) Aanmelden vooraf. Bijdrage bezoekers: 5,00 Aanmelden bezoekers Naam Aantal personen --> aantal volwassenen adres Eventuele allergie Opmerkingen CATERING Voor de catering wordt een externe cateraar aangetrokken. Het ligt voor de hand om tijdens de maaltijd in ieder geval ook haring, wittebrood en/of hutspot te serveren. Dat moet evenwel in afstemming met cateraar en programmamaker worden besloten

5 PROGRAMMA Het programma loopt van 11:45 tot 15:00 uur 11:45 12:00 uur Inloop bezoekers 12:00 uur Opening door de host, gevolgd door een toost. 12:10 uur Een broodmaaltijd met warme en koude gerechten; o.a. haring, witte brood en hutspot Rouleren 1 Serveren eerste gang (soep) Spreker die kan vertellen over Leiden (Erik Hazelhoff- Roelfzema, studentenstaking, studentenverzet, prof. Cleveringa en prof.mr. Telders, Barge en Van Holk) tijdens de Tweede Wereldoorlog. (ong minuten) Ruimte voor gesprekken aan tafel Rouleren 2 Serveren lunch Spreker die kan vertellen over de stad Leiden met betrekking tot verzet en vrijheid (Toen en nu) (ong minuten) Ruimte voor gesprek aan tafel Bezoekers gaan met elkaar in gesprek met behulp van de gesprekskaartjes met vragen over op vrijheid. Gericht op het heden en de toekomst. 14:45 uur Host bedankt iedereen voor zijn aanwezigheid (bezoekers, sprekers, vrijwilligers, etc.) 15:00 uur Einde maaltijd - 3 -

6 Roulatie Tijdens de maaltijd gaan de bezoekers 2 keer rouleren. De zitplaatsen krijgen een nummer en de bezoekers krijgen een kaartje met 2 nummers. Deze nummers zijn de zitplaatsen waartussen gerouleerd moet worden. LOCATIE De Nonnenbrug De Nonnenbrug is een brug aan het Rapenburg in Leiden. Aan de ene kant van het water staat het academiegebouw van de Universiteit Leiden en aan de andere kant, op Rapenburg 56 - Koninklijke Huize Welgelegen, het studentenhuis waar Erik Hazelhoff- Roelfzema in zijn studententijd heeft gewoond. Rapenburg 56 - Koninklijke Huize Welgelegen In dit studentenhuis heeft Erik Hazelhoff-Roelfzema van 1937 (begin van zijn studie) tot ongeveer 1941 gewoond. Vrijwel direct na de invasie van de Duitsers besloot hij in verzet te gaan. Geïnspireerd door de protestrede van professor mr. Cleveringa schreef hij het Leids Manifest. In dit manifest keerde hij zich onder andere tegen de maatregelen die de Duitsers wilden invoeren op de Universiteit van Leiden. Erik werd gearresteerd en naar het Oranjehotel, de gevangenis in Scheveningen, gebracht waar hij een week vast zat. Hij dook daarna onder en besloot dat hij Nederland moest verlaten. Vanuit Groot-Brittannië voerde hij samen met Chris Krediet en Peter Tazelaar landingen uit op de Nederlandse kust om zendapparatuur te brengen en geheim agenten te brengen en te halen. Daarna werd hij piloot bij de RAF en voerde hij talloze bomaanvallen uit. Na de bevrijding was hij kort de adjudant van koningin Wilhelmina. Universiteit Leiden De Nonnenbrug is een letterlijke brug (en dus verbinding) tussen Rapenburg 56 en de Universiteit Leiden. Het motto van de universiteit is Praesidium Libertatis, wat bolwerk van vrijheid betekent. De universiteit was een gift aan de stad Leiden na het doorstaan van het beleg door de Spanjaarden (Leids Ontzet) in Op de universiteit is een mix van Nederlandse en internationale studenten

7 Er is een programma voor vluchteling-studenten. Vrijheid om te studeren. Vrijheid om in het buitenland te studeren. Studenten leggen hier een basis om tijdens of na hun studie een verschil te kunnen maken op het gebied van vrijheid. De universiteit Leiden bracht ook een aanzienlijk aantal Nobelprijswinnaars voort. 26 november 1940 Naar aanleiding van het ontslag van onder anderen zijn Joodse collega s prof. mr. Meijers en prof. mr. David, hield prof. mr. Cleveringa op 26 november 1940 (tijdens het college-uur van Meijers) op de universiteit een rede, waarin hij openlijk protesteerde tegen het Duitse beleid voor de universiteit. Dit beleid hield onder andere in dat alle Joodse medewerkers moesten worden ontslagen. Deze rede had Cleveringa voorbereid met collega prof. mr. Telders. Telders bood aan om deze rede te geven, aangezien hij geen vrouw en kinderen had en Cleveringa wel. Maar Cleveringa had dit met zijn vrouw besproken en zij steunde hem in zijn protest. Na deze rede besloten de studenten van de Universiteit Leiden te gaan staken en als reactie daarop werd de universiteit gesloten. De universiteit bleef gesloten tot het einde van de oorlog. Cleveringa werd voor zijn rede gearresteerd en zat tot in de zomer van 1941 vast in het Oranjehotel in Scheveningen. Daarnaast werd Cleveringa van 5 januari tot 23 juli 1944 als gijzelaar gevangen gezet in Kamp Vught. Vanaf augustus 44 maakte Cleveringa deel uit van het College van Vertrouwensmannen. Na de oorlog ging hij door met werken op de universiteit. De stad Leiden Leids Ontzet Het Leids Ontzet vond plaats op 3 oktober 1574 na een beleg door de Spanjaarden. Leiden had zwaar te lijden onder het beleg. Voedseltekorten en pestepidemieën zorgden voor duizenden doden. Willem van Oranje besloot om de dijken door te steken om de Spanjaarden te verjagen en dat werkte. Ze vertrokken halsoverkop uit hun legerkamp en op 3 oktober voeren de Watergeuzen de grachten van Leiden - 5 -

8 binnen. Zij namen wittebrood en haring mee om de hongerige Leidenaren te voeden. Ook zou er volgens de overlevering hutspot bij zijn geweest. De mythe vertelt dat het weeskind Cornelis Joppenzoon in de vroege morgen de stad is uitgeglipt. Hij vond in het verlaten Spaanse legerkamp een maaltijd bestaande uit pastinaak, fijngestampte wortelen, vlees en uien en nam die mee terug naar de stad. Dit gerecht is later hutspot gaan heten. Nog ieder jaar wordt op 3 oktober het Leids Ontzet gevierd. Volgens traditie wordt er op die dag nog steeds haring, wittebrood en hutspot gegeten. Opvang van vluchtelingen uit Zuidelijke Nederlanden In 1577 werden er vluchtelingen uit de Zuidelijke Nederlanden gehaald. Zij moesten vluchten vanwege hun calvinistische geloof. Zij waren ervaren in het werken in de textielindustrie en namen hun kennis, geld en techniek mee. Zij vormden een waarde- volle toevoeging aan de bloeiende textielindustrie van de stad. The Pilgrim Fathers In 1609 kwamen The Pilgrim Fathers in Leiden terecht. Ook zij waren calvinistisch en hadden, onder druk van koning James I, Engeland moeten verlaten. Een groot aantal van hen voer aan het begin van de 17e eeuw naar de Verenigde Staten om daar een bestaan op de bouwen. Zes presidenten van de Verenigde Staten stammen af van deze groep pelgrims, waaronder George Bush (jr. en sr.) en Barack Obama. Zij woonden vlakbij de Nonnenburg. Naast Rapenburg 56 is een steeg, de Kloksteeg. Rechts daarvan zijn de Pieterskerk en het Pieterskerkhof. Daar woonden de pelgrims begin VERHAAL Tijdens de Vrijheidsmaaltijd is het mogelijk een verbinding te maken tussen het verleden, heden en de toekomst door te vertellen en praten over: Het verzet in Leiden (het studentenverzet, de studentenstaking, de professoren Cleveringa, Barge en Van Holk en Leidenaren in verzet) tijdens de Tweede Wereld- oorlog. De geschiedenis van de stad Leiden als het gaat om vrijheid en verzet. Zoals het Leids Ontzet, ontstaan van universiteit, the Pilgrim Fathers

9 Vrijheid in het heden en de toekomst door middel van gesprekskaartjes. Het verhaal van het verzet in Leiden tijdens de Tweede Wereldoorlog verbindt de locatie (de Nonnenbrug, Rapenburg 56 en Universiteit Leiden) van de Vrijheidsmaaltijd met het verleden. Het vertelt over de onvrijheid en verzetsdaden die op de plek waar je tijdens de maaltijd zit, plaats hebben gevonden en wat de gevolgen daarvan waren. Het verhaal laat ook zien dat een daad van verzet klein begint. Het besluit van Cleveringa om een rede te geven of protest te uiten tegen de Duitse maatregelen zorgde ervoor dat de studenten gingen staken en zich verenigden. Hun individuele acties zorgden ervoor dat een grote groep mensen achter hen gingen staan en zich ook gingen verzetten tegen de Duitse maatregelen. De Duitse bezetter besloot toen om de universiteit te sluiten. Erik Hazelhoff- Roelfzema stelde naar aanleiding van de rede van prof. Cleveringa, het Leids Manifest op en verspreidde dit samen met vrienden door Leiden. Dit was het begin van een reeks verzetsdaden die Erik Hazelhoff- Roelfzema pleegde. En naast hem gingen nog meer Leidse studenten in verzet. Leiden heeft naast de Tweede Wereldoorlog ook een groter verleden wat betreft bezetting en verzetten. Ook bood de stad diverse malen onderdak aan mensen die onderdrukt werden. Het bekendste verhaal van verzet is het Beleg van Leiden door de Spanjaarden en het daaropvolgende Ontzet in Leiden koos voor de kant van de opstandelingen en bleef dat ook doen, ondanks de honger en pestepidemieën die veel mensen het leven kostten. Ook dit zou een onderdeel kunnen zijn van het verhaal bij deze Vrijheidsmaaltijd. BIJLAGEN Draaiboek Plattegrond locatie Lijst aankleding tafels Vergunningen Inhoud speech/toost Gastenlijst Historische achtergrondinformatie personen en locatie(s) Etc

Vergelijkbare documenten

Marie Anne Tellegen overleefde de oorlog. Zij werd na de oorlog benoemd tot directeur van het Kabinet der Koningin (1945-1959).

Marie Anne Tellegen overleefde de oorlog. Zij werd na de oorlog benoemd tot directeur van het Kabinet der Koningin (1945-1959). Werkblad 1: Marie Anne Tellegen. Mijn naam is Marie Anne Tellegen. Ik ben geboren in het jaar 1893 in Arnhem. Mijn vader was burgemeester van Amsterdam van 1915 tot 1921. In februari 1944 kwam ik in de