Patiëntenrechten. Vragen over de tandarts

Transcriptie

1 Patiëntenrechten

2 Inhoudsopgave 3 Een tandarts kiezen 4 Informatie en toestemming 6 Het medisch dossier en geheimhouding 7 Spoedgevallen en waarneming 8 Kosten 9 De plichten van de patiënt 10 Als u een klacht heeft over de tandarts 11 Nuttige links 13

3 Voor een goede gezondheid van uw gebit gaat u naar de tandarts. Soms verwijst hij u naar een mondhygiënist, een orthodontist (voor bijvoorbeeld een beugel) of kaakchirurg. De tandarts controleert uw gebit regelmatig en verzorgt of behandelt het zo nodig. Een goede relatie met uw tandarts is de basis voor uw vertrouwen en een goede samenwerking. Maar welke tandarts past bij u? Wanneer worden de kosten vergoed? En wat doet u met een vraag of een klacht over de behandeling? Uw tandarts én u hebben rechten en plichten. Deze staan in de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO). Daarnaast hebben tandartsen ook zelf gedragsregels gemaakt. Daarin staat hoe een tandarts moet handelen. Deze brochure geeft antwoord op de meest gestelde vragen over de relatie met de tandarts. Vragen over de keuze van een tandarts, informatie en toestemming, geheimhouding, kosten en over klachten over de tandarts. Zo weet u wat u van uw tandarts mag verwachten en hoe u zelf kunt bijdragen aan goede mondzorg. Overal waar in deze brochure hij staat, kan natuurlijk ook zij worden gelezen. 3

4 Een tandarts kiezen In Nederland heeft u het recht om zelf uw zorgverlener te kiezen. Dat betekent dat u zelf uw tandarts kiest. Maar waar moet u dan op letten? Het is verstandig om eerst de punten op een rij te zetten die u belangrijk vindt. Dat helpt u bij uw keuze. Verder leest u in dit hoofdstuk meer over het veranderen van tandarts. Waarop kunt u letten bij het kiezen van uw tandarts? Hieronder staan allerlei dingen die belangrijk kunnen zijn bij uw keuze van een tandarts. Maak op basis hiervan een lijst met punten/ vragen die er voor u toe doen. Vul dit zo nodig aan met andere punten. Hoe regelt de tandarts zijn afspraken? Ook in het weekend of de avond. Kan ik via de website van de tandarts een afspraak met hem maken? Is de hygiëne in orde? Wil ik een man of vrouw als tandarts? Staat de tandarts open voor vragen? Kan hij goed met kinderen omgaan? Hoe gaat de tandarts om met angst voor de behandeling? Is er een mondhygiëniste aanwezig in de praktijk? Is de tandartspraktijk toegankelijk voor mensen met een handicap? Hoe kom ik erachter of een tandarts geschikt is voor mij? Er zijn verschillende mogelijkheden om meer over een nieuwe tandarts te weten te komen, maar de keuze blijft altijd persoonlijk. Zo komt u aan meer informatie. Uw vorige tandarts weet misschien een geschikte collega voor u. Wanneer u pas bent verhuisd, kunt u bij mensen uit de buurt vragen welke tandarts zij hebben en hoe deze bevalt. Vraag familie, vrienden of kennissen naar hun ervaringen. Bedenk wel dat het gaat om persoonlijke ervaringen. Wat een ander goed of slecht vindt, hoeft niet voor u te gelden. Op ZorgkaartNederland ( staan waarderingen van anderen over een tandarts. Elke zorgverzekeraar heeft een lijst met namen van tandartsen die in uw woonplaats werken. In het openbare kwaliteitsregister tandartsen ( staan tandartsen die voldoen aan vijf kwaliteitsnormen. In het BIG-register ( kunt u zien of er maatregelen aan een tandarts zijn opgelegd. Voordat u uw nieuwe tandarts kiest, kunt u een kennismakingsgesprek aanvragen. U krijgt dan een indruk van hem en de praktijk. In dit gesprek bespreekt u zaken die u belangrijk vindt. Een kennismakingsgesprek kost de tandarts tijd. Daarom kan hij hiervoor een consult in rekening brengen. Een kennismakingsgesprek is niet verplicht. Niet voor u, en niet voor de tandarts. 4

5 Mag ik van tandarts veranderen en hoe doe ik dat? Het recht om zelf uw zorgverlener te kiezen, betekent dat u ook van tandarts mag veranderen. U bent niet verplicht om van tandarts te veranderen als u gaat verhuizen. Veranderen van tandarts pakt u zo aan: U maakt een keuze voor een nieuwe tandarts. U vraagt of hij u als nieuwe patiënt accepteert. U deelt uw oude tandarts mee dat u overstapt naar een andere tandarts en eventueel waarom u dat doet. Dat kan persoonlijk, telefonisch of schriftelijk (per mail). U vraagt of hij uw dossier naar uw nieuwe tandarts opstuurt. Kan de tandarts ook de relatie opzeggen? Een tandarts kan ook de relatie met u beëindigen. Meestal is daar een praktische reden voor, bijvoorbeeld omdat hij stopt. De tandarts mag niet zomaar patiënten opzeggen, omdat hij hen bijvoorbeeld lastig vindt. Hij moet daarvoor een goede reden hebben. Bijvoorbeeld wanneer u zich agressief tegen de tandarts of anderen in de praktijk gedraagt. Of wanneer hij persoonlijke gevoelens voor u krijgt. De tandarts moet de relatie met u op tijd opzeggen, zodat u een andere tandarts kunt zoeken. Totdat u een nieuwe tandarts heeft gevonden, moet hij een lopende behandeling afmaken. Ook moet hij u tot die tijd bij spoedgevallen blijven helpen. 5

6 Informatie en toestemming Voordat u wordt behandeld, geeft u daar toestemming voor. Hiervoor heeft u eerst goede informatie nodig over de voorgestelde behandeling en over andere mogelijke behandelingen. Welke informatie over de behandeling heeft u nodig? Een tandarts moet u in begrijpelijke taal informatie geven over: de toestand van uw gebit; extra onderzoek, zoals het maken van foto s; de voorgestelde behandeling; andere mogelijke behandelingen; de gevolgen of risico s van de behandeling of het onderzoek; de vooruitzichten (prognose) na de behandeling en zonder behandeling; medicijnen en eventuele bijwerkingen; de kosten. Wat betekent de toestemmingseis? De tandarts mag u alleen behandelen met uw toestemming. Uiteindelijk beslist u dus zelf of u wordt behandeld. De tandarts geeft u alleen advies. Wanneer u heeft begrepen wat de behandeling allemaal inhoudt, kunt u met uw tandarts een behandelplan afspreken. Uw tandarts mag u een bepaalde behandeling niet opdringen. U mag dus uw voorkeur voor een andere behandeling geven of een behandeling afwijzen of uitstellen. U kunt uw toestemming ook intrekken. In dat geval zoekt u samen met de tandarts naar een andere behandeling. Of u kunt besluiten om er vanaf te zien en u (nog) niet te laten behandelen. Bij een uitgebreide of ingrijpende behandeling geeft u schriftelijk toestemming door bijvoorbeeld uw behandelplan te ondertekenen. 6

7 Het medisch dossier en geheimhouding De tandarts houdt een medisch dossier bij over de behandeling van uw gebit. Dit is zelfs verplicht. Alleen met uw toestemming mag hij informatie over u delen met anderen. Mag de tandarts informatie over u delen met anderen? Een tandarts heeft, net als andere zorgverleners, een geheimhoudingsplicht. Dat betekent dat hij geen informatie over u mag doorgeven aan anderen zonder uw toestemming. Alleen hulpverleners die direct bij uw behandeling zijn betrokken, bijvoorbeeld bij een verwijzing, mag de tandarts met uw veronderstelde toestemming over u informeren. Denk daarbij aan de mondhygiëniste of een kaakchirurg. Mag ik mijn dossier inzien? Uw tandarts is verplicht een dossier bij te houden. Hierin houdt hij gegevens over uw behandeling bij. Ook bewaart hij in uw dossier röntgenfoto s. U heeft recht op inzage in uw medisch dossier. Kan ik een kopie krijgen? U kunt een kopie krijgen van uw dossier of een gedeelte daarvan. Ook van een röntgenfoto kunt u een kopie vragen. De tandarts mag daarvoor geen vergoeding vragen, tenzij u een extra kopie wilt of u zeer vaak om een kopie vraagt. U kunt ook vragen of de tandarts een kopie van uw dossier op een beveiligde USB-stick wil zetten. Hoe lang worden mijn gegevens bewaard? De tandarts moet de gegevens uit uw dossier minimaal vijftien jaar bewaren. Daarna kan hij de gegevens vernietigen. Vaak zal de tandarts geen redenen hebben om uw (elektronische opgeslagen) gegevens te verwijderen en ze dus langer bewaren. U kunt ook zelf om vernietiging van uw gegevens vragen. Uw tandarts moet zwaarwegende redenen hebben om niet aan uw wens te voldoen. In dat geval moet hij u laten weten waarom hij uw verzoek weigert. 7

8 Spoedgevallen en waarneming Ook tijdens vakantie of ziekte van uw tandarts en bij spoedgevallen s avonds of in het weekend kunt u rekenen op tandartszorg. Uw tandarts moet dit goed regelen. Moeten ook tandartsen waarneming regelen voor spoedgevallen? Als het dringend nodig is, moet u dag en nacht een tandarts kunnen bereiken. Tandartsen hebben afspraken gemaakt over de behandeling van spoedgevallen s avonds en in het weekend. Informeer bij uw tandarts hoe hij dit heeft geregeld. Waar kan ik terecht als mijn tandarts op vakantie is of wanneer hij ziek is? Is uw tandarts ziek of bijvoorbeeld op vakantie, dan neemt een waarnemer de zorg en behandelingen van hem over. De waarnemend tandarts kan de behandeling uitvoeren in de praktijk van uw eigen tandarts. Uw tandarts kan ook regelen dat u daarvoor naar de praktijk van de waarnemend tandarts gaat. Het is belangrijk dat u hierover goed geïnformeerd bent en dat de zorg doorloopt. 8

9 Kosten Tandartskosten betaalt u voor een (groot) deel zelf, tenzij u hiervoor een aanvullende tandartsverzekering heeft. In dit hoofdstuk leest u meer over de tarieven en over welke mondzorg in de basisverzekering zit. Hoe worden tandartstarieven bepaald? De maximale tandartstarieven worden vastgesteld door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Daaraan moet elke tandarts zich houden. Techniekkosten, voor bijvoorbeeld een kroon, vallen niet onder deze regeling. De NZa raadt de tandarts aan de tarievenlijst op een zichtbare plaats neer te leggen, bijvoorbeeld in de wachtkamer. En om de tarieven op de website van de praktijk te zetten. Welke kosten krijg ik vergoed? De meeste tandartskosten voor volwassenen zitten niet in de basisverzekering. Behandelingen bij een kaakchirurg, zoals het trekken van verstandskiezen, of de kosten voor een (vast) kunstgebit vallen vaak wel onder de basisverzekering. De meeste tandartskosten voor kinderen tot 18 jaar vallen wél onder de basisverzekering, behalve orthodontie, kronen en bruggen. Voor deze tandartszorg, voor kinderen, in de basisverzekering betaalt u geen eigen risico. Wilt u zich voor tandzorg verzekeren, dan kunt u een aanvullende verzekering afsluiten. De mogelijkheden voor een aanvullende verzekering, de pakketten en prijzen verschillen per zorgverzekeraar. Kijk daarvoor in uw polis of informeer bij zorgverzekeraar(s) naar de aanvullende tandartsverzekeringen. Hoe weet ik van tevoren wat een behandeling kost? Moet u een dure behandeling ondergaan? Maak dan altijd van tevoren duidelijke afspraken met uw tandarts over de kosten. Vraag ook of het bedrag de uiteindelijke prijs is of dat er kosten kunnen bijkomen. Als u de informatie en het kostenoverzicht op papier wilt hebben, kunt u daar om vragen. Hiermee kunt u ook bij uw zorgverzekering nagaan welk gedeelte van de behandeling u vergoed krijgt en wat u zelf moet betalen. Wanneer u de kosten van de behandeling overziet, kunt u beslissen over de behandeling. Leg de afspraken die u met uw tandarts maakt schriftelijk vast. Dit voorkomt dat u later problemen over de rekening krijgt. Toch kan de rekening hoger uitvallen dan is afgesproken. Bijvoorbeeld bij onverwachte gevolgen (complicaties) of omdat de techniekkosten hoger uitvallen. Uw tandarts moet u daarover meteen informeren. 9

10 Plichten van de patiënt Als patiënt heeft u ook plichten. Zo moet u zorgen dat de rekening wordt betaald. In dit hoofdstuk leest u wat uw belangrijkste plichten zijn. Ook gaan we in op het recht van de tandarts om te beslissen of hij een behandeling kan uitvoeren. Welke plichten heeft u als patiënt? Als patiënt heeft u behalve rechten ook plichten. U betaalt de tandarts voor de zorg. Dat doet u zelf of via uw aanvullende zorgverzekering. U geeft de tandarts de informatie die van belang kan zijn voor de behandeling, zoals het gebruik van medicijnen. U moet zo goed mogelijk meewerken, zodat de tandarts uw gebit goed kan onderzoeken en behandelen. U verschijnt op de afgesproken tijd bij uw tandarts, of zegt de afspraak 48 tot 24 uur van tevoren af (kijk hiervoor op de website van de tandarts). Wanneer u de afspraak niet tijdig afzegt, kan de tandarts kosten in rekening brengen. Die kunnen zelfs oplopen tot de totale kosten voor de geplande behandeling. Moet de tandarts altijd de behandeling uitvoeren die de patiënt wil? Een tandarts neemt beslissingen volgens de regels van zijn beroepsgroep. Hij hoeft dus niet zonder meer te doen wat u hem vraagt. De tandarts zal zo mogelijk rekening houden met uw wensen. Maar als een bepaalde behandeling tandheelkundig niet noodzakelijk, onnodig of niet goed voor u is, mag hij weigeren om deze uit te voeren. 10

11 Als u een klacht heeft over de tandarts Wanneer u een klacht heeft over uw tandarts, kunt u het beste eerst in overleg met hem naar een oplossing zoeken. Het is belangrijk dat uw tandarts weet dat u niet tevreden bent. Komt u er samen niet uit, dan zijn er verschillende mogelijkheden om een klacht in te dienen. We lichten ze hier kort toe. Hoe bespreek ik een klacht met mijn tandarts? In een gesprek kan de tandarts een misverstand recht zetten. Wilt u uw klacht rustig met uw tandarts bespreken? Maak dan een aparte afspraak hiervoor, zodat hij de tijd voor u kan nemen. Geef kort aan waarover u wilt praten, dan kan uw tandarts zich ook op het gesprek voorbereiden. Deze tips kunnen u helpen bij het gesprek over uw klacht. Schrijf van tevoren de punten op waarover u wilt praten. Bedenk wat u met het gesprek wilt bereiken. Wees hierover duidelijk naar uw tandarts. Wilt u dat hij zijn excuses aanbiedt? Wilt u dat hij de behandeling overdoet, zonder dat dit u extra geld kost? Wilt u dat hij toegeeft dat hij uw gebit verkeerd behandeld heeft? Neem een familielid of een goede bekende mee naar het gesprek. Laat dit uw tandarts wel van tevoren weten. Probeer het gesprek zo zakelijk mogelijk te houden. Bent u bang dat uw tandarts u voortaan zal zien als die klagende patiënt? Bespreek dit dan. U kunt uw tandarts ook eerst een brief (of mailbericht) sturen, als u bang bent dat u niet goed uit uw woorden komt. Zet in uw brief of u een schriftelijke reactie wilt of een gesprek. Wat kan ik doen als het gesprek mijn klacht niet oplost? Komt u tot een bevredigende oplossing samen met uw tandarts, dan is dat zowel voor u als uw tandarts het beste. U relatie kan dan op een prettige manier worden voortgezet. Lukt dat niet? Dan kunt u overwegen om een klacht in te dienen. Elke zorgverlener is verplicht een klachtenregeling te hebben (zie ook de brochure Klacht over de zorg ). Dit geldt ook voor de tandarts. In Nederland zijn er twee beroepsorganisaties voor tandartsen: de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (KNMT) en de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT). Tandartsen die hierbij zijn aangesloten, kunnen van de klachtenregeling van de beroepsvereniging gebruikmaken. Wanneer een tandarts niet is aangesloten bij een beroepsvereniging, moet hij zelf een klachtenregeling maken. Op de website van uw tandarts staat of en bij welke beroepsorganisatie hij is aangesloten. Wat kunnen de beroepsorganisaties doen? Wanneer uw tandarts is aangesloten bij de ANT, kunt u bij het bureau klachtbehandeling ( terecht met uw klacht. Dit bureau probeert uw klacht direct op te lossen. Als dit niet kan, wordt u doorverwezen naar een ANT-klachtenfunctionaris die uw klacht dan probeert op te lossen. Daarnaast kunt u uw klacht laten beoordelen door de ANT-klachtenonderzoekscommissie. 11

12 Wanneer uw tandarts is aangesloten bij de KNMT, kunt u via het KNMT-klachtenformulier ( uw klacht indienen. Een klachtenfunctionaris behandelt dan uw klacht. Wat kan ik doen wanneer dit mijn klacht niet oplost en ik bijvoorbeeld een schadevergoeding wil? Dan kunt u naar de geschilleninstantie mondzorg gaan. Deze zal een onafhankelijk oordeel over de klacht uitspreken en kan tot schadevergoeding toewijzen. Voor een behandeling bij de geschilleninstantie mondzorg betaalt u 75,- griffiegeld. Is er ook een tuchtcollege voor tandartsen? En hoe werkt dit? Het tuchtrecht bewaakt de kwaliteit van de medische beroepsuitoefening, en geldt ook voor tandartsen. Het medisch tuchtrecht wordt uitgevoerd door tuchtcolleges. Als u aan dit college een klacht over een tandarts voorlegt, zitten er tandartsen in het college. De voorzitter is een jurist. U kunt uw klacht schriftelijk indienen bij het regionaal tuchtcollege in de regio waar uw tandarts woont. Het tuchtcollege beoordeelt alleen of de tandarts heeft gehandeld volgens de regels van de beroepsgroep. Als het tuchtcollege uw klacht in behandeling neemt, volgt een onderzoek. Daarna doet het college een uitspraak over het handelen van de tandarts. Het college kan maatregelen opleggen aan de tandarts, zoals een boete of een (tijdelijke) schorsing. De maatregelen zijn bedoeld om de goede kwaliteit van het beroep te waarborgen. Bij tuchtcolleges kunt u alleen klagen over situaties die onder de tuchtnormen in de gezondheidszorg vallen. Zie voor meer informatie: nl/ik-heb-een-klacht Wilt u meer weten over klachtbehandeling, lees dan de brochure Klacht over de zorg. Het Nationale Zorgnummer Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen? Neem dan contact op met Het Nationale Zorgnummer. Daar kunt u terecht met vragen over bijvoorbeeld uitkeringen, wonen, vervoer, onderwijs, inkomen en rechtsbescherming (curatele, mentorschap en dergelijke). Telefoon: (20 cent per gesprek) van maandag tot en met vrijdag van , of 12

13 Nuttige links Adviespunten Landelijk Meldpunt Zorg Nationale Zorgnummer Adviespunt Zorgbelang Tandheelkundig informatie punt (TIP) Informatie over tandartsen Zorgkaart Nederland Openbaar kwaliteitsregister tandartsen BIG-register Informatie over klachtbehandeling ANT bureau klachtbehandeling KNMT klachtenbehandeling Tuchtcollege gezondheidszorg 13

14 Uitgave Patiëntenfederatie Nederland Postbus BM Utrecht T E info@patientenfederatie.nl Patiëntenfederatie Nederland vertegenwoordigt ruim 170 patiënten- en consumentenorganisaties. We verstevigen de positie van patiënten in de spreekkamer en in het zorgstelsel. Op basis van de ervaringen van mensen zorgen we dat de zorg steeds beter aansluit bij wat mensen vragen. Patiëntenfederatie Nederland biedt via haar kanalen, zoals patientenfederatie.nl en ZorgkaartNederland.nl, informatie die mensen helpt bij het maken van keuzes in de zorg Utrecht, 2018