Begrippenkader Restauratiekwaliteit en Restauratieopleidingen
|
|
- Anna Vedder
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VINCENT VAN DRIE restaurator van meubelen en objecten van hout Begrippenkader Restauratiekwaliteit en Restauratieopleidingen Idioom dat wordt gehanteerd bij scholing en uitvoering van conservering en restauratie door Vincent van Drie Ten geleide Dit document wordt u ter beschikking gesteld door het project Centrum voor RestauratieTechniek, dat de behoefte aan eenduidig gebruik van termen onderschrijft. Wees vrij om uw inhoudelijke reactie te delen. U kunt uw reactie sturen naar Rozemarijn van Deelen, projectleider van het project Centrum voor RestauratieTechniek via rozemarijn@meldpuntsv.nl Aandachtspunt Een afwijking in het beoogde conditieniveau. De vastgesteld punten zijn niet van invloed op de kwaliteit van de het restauratieproces en het beoogde resultaat. Zij betekenen geen direct risico voor duurzaam behoud van object. Ambacht Ambachtelijke vervaardiging maakt geen onderdeel uit van conservering, maar speelt in de restauratie wel vaak een belangrijke rol. Bijvoorbeeld bij een gedeeltelijke of gehele reconstructie. Daarbij wordt een deel van het object aangevuld met nieuwe materialen, en wordt gestreefd naar een zo groot mogelijke gelijkenis met de oorspronkelijke verschijningsvorm. Er bestaan in reconstructie gespecialiseerde ambachtslieden die werkzaam zijn binnen de restauratie. Zij zijn ook in staat om een replica te vervaardigen. Deze vervangt dan een geheel object of een gedeelte daarvan, en is een exacte reproductie van het origineel, dus is vormgegeven volgens het oorspronkelijke concept, met als doel om de verschijningsvorm, de toepassing en het gebruik zoveel mogelijk compleet en in de oorspronkelijke context te kunnen beleven. Accrediteren, accreditatie De procedure waarbij een derde partij een geschreven garantie geeft dat een product, proces, dienst of persoon beantwoordt aan specifieke vereisten. Bij accreditatie wordt een certificerende instelling getoetst op het voldoen aan eisen die opgesteld zijn in (internationale) richtlijnen voor accreditatie. De toetsing van een certificerende instelling kan in Nederland alleen gebeuren door de Raad voor Accreditatie (RvA). De werkwijze en de bij accreditatie gebruikte documenten zijn gepubliceerd op
2 Actieve conservering Het daadwerkelijk ingegrijpen in de conditie van een object. Een conserveringsbehandeling kan bestaan uit: conditie-opname, documentatie, reiniging, consolidatie van loszittende onderdelen, of restauratie. Adviseur Deskundige gericht op de instandhouding van roerend en onroerend erfgoed. Bij monumenten, vooral ten aanzien van bouwtechnische en/of bouwhistorische aspecten. Het monumenteninterieur en roerend erfgoed kennen gespecialiseerde adviseurs in behoud en beheer (RCE, Interieurwacht) Ambacht, Ambachtsbeoefenaar Vervaardigend en herstellend beroep waarbij handvaardigheid en materiaalkennis centraal staat; in het verleden een groep stedelijke handwerkers uit eenzelfde bedrijfstak bestaande uit leerjongens, gezellen (geschoolde, volwaardige ambachtslieden) en meesters. De meester was in veel gevallen een kleine zelfstandige, met een eigen winkel, terwijl de leerjongens en gezellen in loondienst waren. ARA-Nederland Art Restorers Association Nederland stimuleert uitwisseling van ervaring en kennis binnen de vereniging, tussen de leden onderling en de diverse disciplines en tussen restauratievakgenoten van buiten haar vereniging. Met een eigen restauratorenregister wil men aan opdrachtgevers duidelijkheid verschaffen over de mate van kennis en ervaring van de aangesloten restaurator. ARA werkt samen met zusterorganisaties en wil de krachten bundelen in gesprekken met de overheid (bv. over verlaging van het B.T.W. tarief). Ze streeft naar bekendheid met en bewustwording van de eigen ethische code bij alle restauratoren in alle disciplines. Ter verbreding en verdieping van vakkennis organiseert ze workshops en atelierbezoeken. Bedrijfsopleidingsplan Een periodiek te actualiseren document dat beschrijft welke kennis en kunde binnen een bedrijf aanwezig is, hoe deze kennis en ervaring op peil te houden, uit te wisselen en over te dragen, welke behoeften, tekorten, verbeterpunten en aandachtspunten er bestaan en hoe deze in te vullen, als uitvloeisel van het beleidsplan met de strategische- en operationele doelstellingen van het bedrijf en toegespitst op de bijzonderheden van het uit te voeren restauratiewerk. Behoudskundige Een persoon die is opgeleid in het uitvoeren van behoudskundige taken. Het betreft beroepsgebonden vaardigheden en kennis. Hij of zij houdt zich bezig met de behoudskundige zorg bij de instandhouding van materieel erfgoed. Hieronder valt de basiszorg, zoals het combineren van standaardprocedures ten behoeve van het hanteren, transporteren, conserveren, schoonmaken, in- en uitpakken, maar ook conditiebeoordeling, schadeherstel, restauratie en rapportage en gespecialiseerde conserverende zorg. De restauratietechnische handelingen zoals het ontzuren van papier of het herstellen van een stoelpoot zijn voorbehouden aan restauratoren. Ook het begeleiden van de beheer- en behoudstaken behoort tot het domein van de behoudskundige. Hierbij kan het gaan om de omgang van de beheerder met een gebruikscollectie en het nemen van preventieve conserverende maatregelen of aanleren van de Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 2 van 16
3 zelfredzaamheid daarbij. Behoudskundigen werken dikwijls samen met behoudsmedewerkers en conservatoren maar ook met ambachtslieden en restauratiearchitecten. Dit doen ze vanuit een houding die recht doet aan het historische en maatschappelijk belang van het erfgoed. Behoudsmedewerker De behoudsmedewerker verricht onder leiding en verantwoordelijkheid van een conservator/restaurator, danwel een beheerder van een museum(afdeling), archief of bibliotheek handelingen die zijn gericht op het behoud van collecties. De behoudsmedewerker kan ingezet worden in veranderende (beroeps)situaties, die ontstaan vanuit maatschappelijke, sociale en technologische ontwikkelingen. De taken bestaan uit het toepassen van geautomatiseerde routines en het combineren van standaardprocedures ten behoeve van het hanteren, transporteren, conserveren, schoonmaken, inen uitpakken van museale objecten of archivalia, boeken en grafiek. Het betreft beroepsgebonden vaardigheden en kennis waarmee de behoudsmedewerker met de juiste houding recht doet aan het historische en maatschappelijke belang van papieren en museale collecties.bekwaam Synoniem: competent of kundig. Bekwaam is iemand die iets goed kan en in staat is op de juiste wijze te handelen. Beoordelingsrichtlijn (BRL) Het document dat de eisen bevat waaraan een te certificeren organisatie (of product, proces, persoon) moet voldoen om een certificaat te verkrijgen. Tevens is de manier waarop de certificering plaats vindt beschreven. Een BRL kan bestaan uit één enkel document, maar kan ook worden opgesplitst en aangevuld met deeldocumenten waarin specifieke eisen zijn beschreven, bijvoorbeeld de technische eisen in een aparte Uitvoeringsrichtlijn (URL). Een voorbeeld van een compleet BRL-document is de BRL ERB dat de eisen bevat voor erkende restauratie bouwbedrijven. Een voorbeeld van een opgesplitst document is de BRL 5020 Instandhoudingstechnologie met daarbij de aparte URL Timmerwerk. Door ERM beheerde documenten worden gepubliceerd op Beroepscompetentie De beroepscompetenties staan in samenhang met beroepstaken en kernopgaven omschreven in een kwalificatieprofiel. Het onderwijzen en ontwikkelen van beroepscompetenties vormt de rode draad in het onderwijsleerproces van de competentiegerichte beroepsopleiding. Vier dimensies worden daarbij onderscheiden: Vakm atig-methodisch Het vermogen om in het werk bekwaam gebruik te kunnen maken van technieken, hulpmiddelen (instrumenten, gereedschappen, materialen, etc.) en/of methoden. Organisatorisch-str ategisch Het vermogen om bekwaam het eigen werk in de context van de arbeidsorganisatie te kunnen plannen en regelen. Voorbeelden zijn het vermogen tot coördinatie en organisatie; het vermogen aan overtuigingskracht, besluitvaardigheid en verantwoordelijkheidsgevoel en het vermogen tot leidinggeven. S ociaal-communicatief Het vermogen om in een arbeidsomgeving op het gebied van samenwerking. Voorbeelden zijn omgangsvaardigheden, het vermogen om te gaan met kritiek en het geven en ontvangen van feedback. Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 3 van 16
4 Ontw ikkeling Het vermogen om bij te dragen aan zowel de eigen ontwikkeling, die van het team of bedrijf en van het beroep in het algemeen. Daarbij gaat het om verbeteringen met betrekking tot het plannen, voorbereiden, uitvoeren, sturen en evalueren van het eigen vakkundig functioneren. Maar ook de verbetering van het vermogen om een actieve bijdrage te leveren aan de ontwikkeling en kwaliteitsverbetering op het persoonlijke vlak en op het samenwerkingsniveau binnen het team, de organisatie en de beroepsgroep. Bevoegd Bevoegd is iemand die officieel gerechtigd is om de vooronderstelde wijze te handelen. Centrum voor Restauratietechniek Op initiatief van Platform Erfgoed Opleidingen (in 2014) met de werktitel Centrum voor Restauratietechniek verkreeg dit samenwerkingsverband subsidie van OC&W. In het Centrum hebben het restauratiewerkveld en de beroepsopleidingen de samenwerking gezocht en gezamenlijk gekozen voor een landelijke aanpak om te komen tot een duurzame onderwijs- en kennisinfrastructuur met kwaliteitsborging. Aanvrager van het project is Sint Lucas (o.a. decoratieschilders) terwijl de projectleiding en uitvoering is in handen van Kenniscentrum SVGB. Certificaat De kwaliteitsverklaring zoals deze wordt afgegeven door de certificerende instelling (CI) aan een certificaathouder. Certificaathouder De rechtspersoon aan wie het certificaat is afgegeven. Certificeren, certificatie Bij certificatie wordt een organisatie (of product, proces, persoon) getoetst op het voldoen aan kwaliteitseisen, zoals beschreven in een beoordelingsrichtlijn (BRL) of een erkenningsrichtlijn. Dit wordt gedaan door een certificerende instelling. Certificerende instelling De instelling die aan de hand van de uitgevoerde toetsen een certificaat verstrekt aan de certificaathouder. Compatibiliteit Mate waarin de eigenschappen van nieuw materiaal is afgestemd op het bestaande. Een ingreep of behandeling mag geen schade (in technische of esthetische zin) toebrengen aan het reeds aanwezige historische materiaal. De ingreep zelf dient immers binnen die randvoorwaarden zo duurzaam mogelijk te zijn. Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 4 van 16
5 Competentie Aangetoond vermogen om kennis, vaardigheden en/of houding en persoonlijke kwaliteiten in voorkomende situaties op adequate, doelbewuste en gemotiveerde wijze proces- en resultaatgericht toe te passen. Met andere woorden, een competentie betreft het in samenhang kunnen toepassen van relevante kennis, inzichten, vaardigheden en houdingen voor een adequate aanpak van taken en opgaven uit de praktijk. Het beroepsonderwijs leidt niet alleen op voor de uitoefening van een beroep of een vak, maar ook voor de toekomst en het functioneren als burger in de Nederlandse samenleving. Daarom is er onderscheid gemaakt tussen algemene competenties en beroepscompetenties. Algemene competenties zijn weer te onderscheiden in leercompetenties en burgerschapscompetenties. Conserveren Behouden, bewaren, verduurzamen; Werkzaamheden aan (onderdelen van) objecten of hun directe omgeving om verval te stoppen of dreigende aantasting te voorkomen met als doel handhaven van de aanwezige verschijningsvorm en behoud van informatie. Het in stand houden van het (deel)object zoals het door voorgaande generaties is achtergelaten door het minimaliseren van schade en verval. Ook het voorkomen van verlies van belangrijke kennis over de culturele objecten hoort daarbij. Conservering omvat uiteenlopende werkzaamheden die onder te verdelen zijn in passieve en actieve conservering. Erkenningsregeling Zie beoordelingsrichtlijn. Erkend restauratiebedrijf Bedrijf dat via een certificaat vanuit een daartoe bevoegde instantie een algemeen aanvaarde erkenning heeft verkregen voor de uitoefening van deze specifieke bedrijfsactiviteiten. Voor een door de ERM beheerde erkenningsrichtlijn zie: ERM De Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM) is dé koepelorganisatie van bedrijfsleven en overheid voor restauratiekwaliteit. De Stichting ERM is een onafhankelijke instantie die gebruik van kwaliteitsnormen en richtlijnen beheert en stimuleert. Men publiceert overzichtelijk regelingen, erkende organisaties, best practices (geslaagde voorbeelden) en technische eisen. Hiermee wil men de inzet van vakkennis en het gebruik van restauratiespecifieke technieken en materialen bevorderen. Ook wil de Stichting ERM een bijdrage leveren aan verantwoorde duurzaamheid (sustainability) in de monumentenzorg. De Stichting ERM is tevens platform voor discussie over restaureren en best practices. Visie en uitgangspunten ERM Gestreefd wordt naar een robuust stelsel van kwaliteitsafspraken in de restauratiesector. Bij dit stelsel voelen niet alleen de uitvoerders zich betrokken, maar ook de gemeenten in de rol van bevoegd gezag, de publieke en private opdrachtgevers en de ministeries. Het stelsel is professioneel georganiseerd, mean and lean en gebaseerd op vakinhoudelijke eisen en bekwaamheid. Het voldoet aan de eisen van de regelgeving (bouwen, mededinging) en waar relevant en zinvol aan de accreditatie- Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 5 van 16
6 eisen. Certificering wordt gezien als aanvulling op het overheidsinstrumentarium; certificering beoogt geen verschuiving van bevoegdheden van bevoegd gezag naar markt. Plan van Aanpak ERM Om het Toekomstbeeld te realiseren worden in de periode diverse projecten uitgevoerd. Dit kan deels door de ERM, deels door de RCE en deels door anderen geïnitieerd en uitgevoerd worden. De projecten zullen resulteren in kwaliteitsregelingen, uitvoeringsnormen, leidraden voor opdrachtgevers en dergelijke. Het Plan van Aanpak is eind 2011 vastgesteld. Externe kwaliteitsbewaking (EKB) Een certificerende instelling bewaakt als externe partij of het systeem van interne kwaliteitsbewaking en de uitvoeringspraktijk van de organisatie aan de eisen van de BRL/erkenningsregeling voldoen. Fabrikant Een natuurlijke of rechtspersoon die een bouwproduct vervaardigt of laat ontwerpen of vervaardigen, en dat product onder zijn naam of merknaam verhandelt. Herbehandelbaar(heid) Wanneer de behandeling is gedegradeerd tot een niet-acceptabel niveau, moet het mogelijk zijn om opnieuw een behandeling uit te voeren. Het Restauratieconvergent Vereniging van zelfstandig werkzame restauratoren uit diverse restauratiedisciplines met een sterk ambachtelijke component. Centraal staat de beste zorg voor de producten van kunstnijverheid en het doorgeven van de kennis en vaardigheden die aan de basis stonden van dit erfgoed. De ca. 15 leden bezoeken bij toerbeurt elkaars atelier om de verscheidenheid aan actuele praktische kennis over vervaardiging, duurzaam gebruik en conserveringstechniek uit te wisselen. Het Restauratieconvergent ontwikkelt en ondersteunt tevens initiatieven die goed onderwijs in ambachtelijke en restauratieve vaardigheden mogelijk maken. De vereniging is als adviseur verbonden aan Kenniscentrum- SVGB en de Nederlandse Restauratiebeurs. Hoofdaannemer Een organisatie in het maatschappelijk verkeer die zelfstandig en voor eigen rekening en risico een bedrijf voert met inschakeling van onderaannemers. Imiteren Vervaardigen van een nieuw onderdeel in de oorspronkelijke vorm met gebruikmaking van nieuwe technieken en oorspronkelijke of modernere materialen. Instandhouding Het proces van voorbereiding en uitvoering gericht op het fysiek handhaven en laten functioneren van gebouwen of objecten en hun onderdelen door middel van conserveren, onderhouden, repareren, kopiëren, imiteren en verbeteren. Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 6 van 16
7 Interieurwacht Een uitsluitend in Noord-Brabant functionerende monumentenwacht voor het interieur. Inspectierapport Vaststelling van een uitgebreide conditieopname waarin de constructieve/bouwkundige en/of de onderhoudstoestand wordt vastgesteld. Deze inspectie is de basis voor het instandhoudingsplan. Het moet een compleet beeld geven van de technische staat waarin het object zich bevindt. Niet alleen de gebreken, maar ook oorzaak en de gevolgen blijken hieruit. Gebaseerd op de bevindingen dient het rapport adviezen te bevatten over de maatregelen in volgorde van prioriteit met een indicatie van de termijnen voor het uitvoeren ervan. Het rapport of 0-meting moet opgesteld worden door een onafhankelijke deskundige. Karakteristiek gebouw of object Een gebouw of object, dat niet vanuit een monumentale status is beschermd, maar een kenmerkend onderdeel vormt van een groter geheel zoals een stads- of dorpsgezicht (naar het oordeel van burgemeester en wethouders) of een onderdeel van een historisch interieur. Kerndeel Hoofdbestanddeel van het kwalificatieprofiel. Hierin staan de competenties beschreven die een gemeenschappelijke basis vormen voor de gehele beroepsgroep. Kernopgave Kenmerkende opgave (probleem, dilemma, kans) waar een beroepsbeoefenaar regelmatig mee in aanraking komt (en dus in alle kerntaken bij dit beroep kan voorkomen) en waarbij van de beroepsbeoefenaar een aanpak en een oplossing verwacht wordt. Kernopgaven worden beschreven in het kwalificatieprofiel en verduidelijken in combinatie met de kerntaken de beroepscontext waarin beroepscompetenties van toepassing zijn. Kerntaak Kenmerkend onderdeel bij de beroepsuitoefening van een representatieve beroepsgroep. De kerntaken zijn een cluster van inhoudelijk samenhangende beroepsactiviteiten. Kerntaken worden in combinatie met de kernopgaven beschreven in het kwalificatieprofiel en verduidelijken zo de beroepscontext waarin beroepscompetenties van toepassing zijn. Kwaliteitsmerk Een keurmerk waarbij een beroepskwalificatie niet is gerealiseerd vanuit een certificeringstraject maar via inschrijving conform de voorwaarden bij een officieel gedeponeerd kwaliteitsmerk. De inschrijving in dit kwaliteitsregister, dus het voldoen aan de vooraf gestelde voorwaarden, is in dat geval een teken ter onderscheiding van een dienst en kan daarom worden gezien als een merk. Het merk is dan de naam, het logo en de slagzin die aan die inschrijving verbonden is. Deze zijn met de voorwaarden door een onafhankelijke Stichting vastgelegd bij het Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendommen en Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 7 van 16
8 kunnen daarna exclusief als merk worden gebruikt. Realisering is alleen mogelijk als die Stichting zelf het merk niet gebruikt maar als voornaamste doelstelling heeft: het toezicht op, beheer en controle van het blijvend voldoen aan de voorwaarden van inschrijving. Kwaliteitsregeling Kennis & Kunde Een kwalificering bedoeld voor kleine of middelgrote bedrijven die restauratie- en onderhoudswerk uitvoeren aan Gelderse monumenten. Deze wordt t/m 2016 gefinancierd door de Provincie Gelderland. De regeling is opgebouwd per vakdiscipline. Een belangrijke voorwaarde om een kwalificatie te verkrijgen en te behouden, is de bereidheid om serieus met scholing en ontwikkeling van personeel om te gaan. Klein bedrijf Certificaathouder die, gedurende het laatste jaar, een bepaald maximaal aantal mensjaren eigen medewerkers werkzaam heeft in de restauratie. Hieronder vallen ook zelfstandigen zonder personeel (zzp) en ondernemers zonder personeel (ozp). Kopiëren Vervaardigen van een nieuw onderdeel in oorspronkelijke vorm met gebruikmaking van oorspronkelijke technieken en oorspronkelijke of gelijke(soortige) materialen. Kwalificatie Bewijs van persoonlijke eigenschappen, opleiding, training en/of werkervaring die geschiktheid voor het beroep aan tonen. Een kwalificatie is uitgewerkt in een kwalificatieprofiel. Kwaliteitsrichtlijn Verzamelnaam waarmee erkenningsregelingen, beoordelingsrichtlijnen, uitvoeringsrichtlijnen en dergelijke voor bedrijven wordt bedoeld. Ook bijvoorbeeld een leidraad voor opdrachtverstrekking (ten behoeve van opdrachtgevers), vergunningverlening of toezicht (door gemeenten) is een kwaliteitsrichtlijn. Kwalificatieprofiel Norm voor formele kwalificering van (toekomstige) beroepsbeoefenaars. Deze komt tot stand onder regie van de kenniscentra en in samenspraak tussen sociale partners en beroepsonderwijs, op basis van beroepscompetentieprofielen (en andere bronnen). Het kwalificatieprofiel bevat kerntaken, kernopgaven en een opsomming van competenties die van toepassing zijn op een specifiek beroep zoals dat wordt uitgeoefend in één of meerdere branches. De vereiste beroepscompetenties, leercompetenties en burgerschapscompetenties vormen de kern van het kwalificatieprofiel. Het kwalificatieprofiel dient te zijn goedgekeurd door vertegenwoordigers van onderwijs en bedrijfsleven en wordt vastgesteld door de minister van OCW. Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 8 van 16
9 Kwalificatiestructuur Een overzicht van alle vastgestelde kwalificatieprofielen in het bedrijfsleven. Aan de hand van de kwalificatiestructuur kan worden gezien voor welke beroepen er een opleiding bestaat. Kwaliteitsverklaring Zie certificaat. Midden- en grootbedrijf Certificaathouder die, gedurende het laatste jaar, een bepaald minimum aantal mensjaren eigen medewerkers werkzaam heeft in de restauratie. Monument Onroerend erfgoed (een gebouw of object) dat als beschermd is geregistreerd door rijk, provincie of gemeente. Onder monumenten vallen ook de gebouwen en objecten die voorbescherming als monument genieten. Monumentenwacht Stichting met als doel het verval van cultuurhistorische bouwwerken te voorkomen. Per provincie georganiseerd om daar te bereiken dat vooral preventieve maatregelen worden genomen. Zo voert Monumentenwacht regelmatig onafhankelijke inspecties aan gebouwen uit, waarbij kleine gebreken die noodzakelijk moeten worden verholpen direct worden aangepakt. Daarnaast geeft zij aanvullende adviezen over de duurzaam gebruik en de aanpak van grotere onderhoudswerkzaamheden. Noord- Brabant kent aansluitend ook een interieurwacht. Nederlandse Museum Vereniging (NMV) De Museumvereniging is er voor het belang van de musea in Nederland. Musea tonen voorwerpen en vertellen verhalen die verbeelding en gesprek oproepen. Zij dienen de maatschappij en werken samen om hun waarde voor de toekomst te bewaren. De vereniging streeft naar een positief imago van musea, hoge kwaliteit van de branche en een groot en divers museumpubliek. Ze richt zich met haar diensten op de leden, haar promotie op het publiek en haar invloed op de politiek Norm Wordt in meerdere betekenissen gebruikt a. productnorm/procesnorm: een eis aan een product of dienst die de manier van produceren weergeeft; b. beleidsnorm: een beleidsmatige eis of eis in regelgeving die een te halen niveau weergeeft (bv de in het Bouwbesluit verplichte isolatiewaarde); c. document dat eisen bevat: bijvoorbeeld een URL, een BRL, een NEN, een protocol. Onderhouden Werkzaamheden aan (onderdelen van) een gebouw of een object, die in principe worden uitgevoerd met een regelmatige interval en voorzien in een periodiek voorzienbare behoefte. De handeling heeft Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 9 van 16
10 mede als doel de uitstraling op peil te houden en ingrijpender werkzaamheden te voorkomen (actief conserveren). Ontmantelen Als ontmantelen (of demonteren) worden alle activiteiten aangemerkt waarbij constructies uit elkaar worden genomen en materialen worden afgenomen, om tot een verbeterde reconstructie te kunnen komen waarbij zo veel mogelijk wordt hergebruikt. Opdrachtgever De opdrachtverstrekker van een restauratie die de opdracht geeft aan bijvoorbeeld een gecertificeerd restauratiearchitect; in het geval van een aannemer is dit doorgaans de principaal in het bouwproces, eventueel vertegenwoordigd door zijn architect of adviseur; in het geval van een restaurator is dit vaak een eigenaar, beheerder, conservator of coördinerend restaurator. Onderzoek School Kunstgeschiedenis De OKS beoogt, in samenwerking met verschillende instituten hoogstaand, gespecialiseerd onderzoek op het gebied van de kunstgeschiedenis in stand te houden en te bevorderen door middel van haar onderwijsprogramma en de bijeenkomsten die zij regelmatig organiseert voor haar leden. Het onderwijs is gericht op studenten van de researchmasters en promovendi die werken aan een dissertatie. Voor beide groepen worden elk jaar specifieke cursussen aangeboden die bedoeld zijn om hun vaardigheden als onderzoeker verder te ontwikkelen. Daarnaast zijn er binnen de OSK zes verschillende secties actief die zich concentreren op specifieke aandachtsgebieden binnen het onderzoek, te weten: Architectuur & Stedenbouw; Atelierpraktijken en Geschiedenis van de Kunstproductie; Historische Binnenruimten en Kunstnijverheid; Italië-studies; Moderne en Hedendaagse Kunst; Oude Kunst. Elke sectie ontplooit haar eigen activiteiten om samenwerking en onderzoek te bevorderen. Op de website staat een uitgebreide agenda. Passieve conservering (ook wel: preventieve conservering) Omgevingsbeheer met als doel het voorkomen van toekomstige verslechtering van materialen of artefacten, inclusief het zorgen voor geschikte omgevingsfactoren: het optimaliseren van klimaatcondities; de implementatie van veilige procedures voor het omgaan met monumenten en hantering van objecten met beschermende maatregelen en eventueel; in een museum bijvoorbeeld veilige opslag in depots en het maken van tentoonstellingssteunen of verpakkingen voor transport. Pest management en risico management maken hier ook onderdeel van uit. Platform Erfgoed Opleidingen Het Platform Erfgoed Opleidingen beoogt structurele kennisuitwisseling tussen disciplines en niveaus, een duurzame opleidingsinfrastructuur en gezamenlijke kwaliteitsborging. Een sterke stuurgroep vertegenwoordigt het werkveld en het betrokken onderwijs. Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 10 van 16
11 De stuur gr oep: Flip van de Burgt, voorzittervakgroep Restauratie Erik Kleijn, directie Rijksdient voor het Cultureel Erfgoed Job Roos, voorzitter VAWR Eddy Gruppen, directeur ROC van Twente Suzanne Maarschalkerweerd, programmamanager UvA Wim van der Maas, directeur Aannemersfederatie Bouw & Infra Sascha Baggerman, directeur ROP Nederland Jenny Doest,speciaal adviseur Gebruikmakend van de initiatieven die er zijn, gaan binnen het Platform Erfgoedopleidingen vijf wer kgr oepen aan de slag om te komen tot concrete voorstellen en acties: - Versterking van kennisdeling. - Een sterke positie van restauratieopleidingen in de kwalificatiestructuur. - Aansluiting tussen opleidingen in het (v)mbo, hbo en wo. - Versterking van de kwaliteit van de mbo-opleidingen. - Erkenning van de kwaliteit van restauratievakmanschap. Prestatie De mate waarin een eigenschap (bijvoorbeeld sterkte of waterdichtheid) voldoet aan de eis, uitgedrukt in een grenswaarde en gemeten, berekend of beproefd volgens de bij de eis behorende bepalingsmethode. Preventieve conservering Zie Passieve Conservering Proefstuk Een representatief voorbeeld op welke wijze het werk wordt geconserveerd, gerepareerd, gekopieerd, geïmiteerd of verbeterd met materialen in de juiste kwaliteit, vorm en samenstelling. Proeve van Bekwaamheid Examineringvorm ter vaststelling van bereikte competenties. De beoordelaar stelt middels een proeve van bekwaamheid vast of de deelnemer een set competenties conform de beheersingscriteria kan aanwenden bij het uitvoeren van een kerntaak. De beoordelaar hanteert hierbij de criteria voor de beginnend beroepsbeoefenaar. De proeve moet ingaan op het kenmerkende van de beroepssituatie (levensechte situatie). De proeve van bekwaamheid wordt mogelijk integraal opgenomen in het kwalificatiedossier. Projectplan Een document dat de planmatige samenhang beschrijft van de specifieke maatregelen, voorzieningen en volgorde van activiteiten die nodig zijn voor de realisatie en de kwaliteitszorg van een project. Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 11 van 16
12 Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) In 2011 is het Instituut Collectie Nederland gefuseerd met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Hiermee is een dienst ontstaan die het rijksbeleid uitvoert voor archeologie, monumenten, historisch landschap en roerend erfgoed. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is een onderdeel van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Ze werkt onder de rechtstreekse verantwoordelijkheid van de minister. De Rijksdienst voert wet- en regelgeving en erfgoedbeleid uit dat het ministerie samen met de dienst ontwikkelt. Reconstrueren, reconstructie Het in een vroegere verschijningsvorm terugbrengen. Replica vervaardigen Het maken van exacte reproducties van driedimensionale objecten in dezelfde afmetingen als het origineel; vaak worden ze gemaakt door de benodigde substanties in een mal te gieten die direct van het origineel is afgenomen. Restauratie In het algemeen het onderhouden, herstellen, aanpassen, verbeteren of in een staat terugbrengen, waarin een monument of historisch (kunst)object zich in de loop der geschiedenis heeft bevonden. De oorspronkelijke staat is daarbij over het algemeen niet haalbaar. Een professionele werkwijze kenmerkt zich door het opstellen van een gedegen documentatie van de conditie en de conserveringsbehandeling, die vervolgens ter beschikking wordt gesteld aan de eigenaar. Restauratoren Nederland (RN) De vereniging (RN) ontstond uit een fusie van VeRes, VAR, TRON en IIC Nederland. Na ruim 10 jaar verbindt de vereniging ca. 600 behoudskundigen waaronder restauratoren, conservatoren, docenten, restauratiearchitecten, behoudsmedewerkers en wetenschappers die gezamenlijk de zorg voor het materiele erfgoed centraal stellen. De vereniging ziet als haar missie het behartigen van de belangen van zowel de beroepsgroep als het cultureel erfgoed. Men probeert de deskundigheid van de leden en het professionaliseren van de sector in het algemeen te bevorderen door o.a. een systeem van herkenbare en erkenbare restauratiekwaliteit te helpen op te zetten. Daarnaast wil RN het publieke, professionele en politieke besef over de noodzaak en van duurzame zorg voor ons culturele erfgoed vergroten. De vereniging werkt aan deze doelstelling door het mogelijk maken van publicaties, organiseren van lezingen, voorlichting op beurzen, delen van kennis via seminars en ledenbezoeken aan werkplaatsen en projectlocaties, participatie in erfgoedonderwijs. Daarnaast wordt intensief samengewerkt met binnenen buitenlandse zusterorganisaties vanuit een actief bestuur en verschillende actieve werkgroepen. Restauratoren Vereniging Noord (RVN) RV-Noord is een vereniging met ongeveer 35 restaurator leden, afkomstig uit de 3 noordelijke provincies (restauratoren met ieder een ander vakgebied) en enkele geassocieerde leden die werkzaam zijn in de roerende erfgoedsector. RVN heeft tot doel kennis uit te wisselen onder collega's en de restauratoren in de noordelijke provinciën te profileren. De vereniging organiseert bijeenkomsten zoals atelierbezoek, Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 12 van 16
13 thema avonden met als onderwerpen bijzondere objecten die nog gerestaureerd moeten worden, het bespreken van de beroepsethiek en de problemen die bepaalde conserverende beroepen met zich meebrengen. De vereniging kan coördinerend optreden als bij een project meerdere disciplines betrokken zijn. In principe kan iedereen die beroepsmatig werkzaam is op het gebied van conservering en/of restauratie lid worden. Dit geldt ook voor behoudsmedewerkers. Restaureren Het uitvoeren van herstelwerkzaamheden aan objecten, waaronder bijvoorbeeld ook gebouwen met monumentenstatus, met een duidelijke cultuurhistorische waarde, die verder gaan dan normaal onderhoud en tot doel hebben het object in goede staat te brengen met behoud van deze cultuurhistorische waarde. Daaronder val : conserveren, repareren en het vervaardigen van completerende replica s (kopiëren en imiteren). Renoveren, renovatie Het vernieuwen van een gebouw om het te laten voldoen aan eigentijdse eisen op het gebied van: veiligheid, functionaliteit, comfort en duurzaamheid (waaronder milieubelasting). Repareren, reparatie Herstellen, zo veel mogelijk plaatselijk, met zo weinig mogelijk middelen, met zo veel mogelijk hergebruik en zo weinig mogelijk vervanging, verandering of toevoeging (ook in het kader van het onderhoud). Replica vervaardigen Het vervangen van een geheel object of een gedeelte daarvan, door een exacte reproductie van het origineel, volgens het oorspronkelijke concept, met als doel om de verschijningsvorm, de toepassing en het gebruik zoveel mogelijk compleet, in de oorspronkelijke context te kunnen beleven. Restaureren, restauratie Het in goede staat herstellen door reparatie of reconstructie van (gedeelten van) objecten, uitgaande boven normaal onderhoud, waarbij zoveel mogelijk de laatst aangetroffen toestand wordt geconsolideerd. Constructiegebreken en ondeugdelijke restauratieresultaten kunnen zo nodig en zo mogelijk, worden hersteld. Moderne toevoegingen zijn hierbij mogelijk als zij het oorspronkelijke vervaardigingsconcept en het voortbestaan van de historische vervaardiging- en gebruikssporen niet schaden. In het algemeen bestaat de behandeling uit het onderhouden, herstellen, aanpassen, verbeteren of in een eerdere staat terugbrengen van vervaardigd erfgoed terwijl de mogelijkheid van duurzaam gebruik zo veel mogelijk wordt hersteld. Uitvoerende partijen in de restauratie hebben als gezamenlijk kenmerk, dat zij, naast algemeen noodzakelijke kennis en kunde voor het werken in hun branche, beschikken over de specifieke expertise die nodig is om de opgave voor de instandhouding van het erfgoed met geëigende methoden, materialen en technieken te maken. De zorg voor deze objecten en hun kenmerkende en vaak bijzondere onderdelen en afwerkingen verbindt de verschillende disciplines en branches in de restauratie. Restaurateur Hij die restaureert of een restaurant heeft. Vanwege die begripsverwarring in de roerende erfgoed sector in onbruik geraakt en vervangen door restaurator. Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 13 van 16
14 Restauratiearchitect In restauratie gespecialiseerde architect die is ingeschreven in het Architectenregister, beheerd door het Bureau Architectenregister (BA). Hij of zij kan zijn aangesloten bij de Vereniging van Restauratiearchitecten in de Restauratie (VAWR) en eventueel gecertificeerd zijn aangesloten bij GEAR. Restaurator Een behoudskundige die is opgeleid in, en verantwoordelijk is voor, de behandeling, preventieve zorg en het onderzoek gericht op het langdurig behoud van het materieel erfgoed. Het betreft beroepsgebonden vaardigheden en kennis. Hij of zij is specialist binnen een restauratiediscipline en is daarbij deskundig op het gebied van restaurerende handelingen, oorspronkelijke vervaardiging en duurzame conservering. Hij wordt vaak vanuit de (deel)objecten of het materiaal getypeerd zoals bijvoorbeeld een lerestaurator of een uurwerkrestaurator. Restauratorenregister Een te raadplegen register voor diverse partijen zoals particulieren, werkgevers, instellingen, verzekeraars en overheid waarin inzichtelijk wordt wie een vakbekwaam restaurator is. Het initiatief om tot een betrouwbaar, landelijk overzicht voor alle restauratiedisciplines te komen, werd in 1988 genomen door het Landelijk Contact Museumconsulenten(LCM). Dit initiatief kreeg de steun van de overheid als grote opdrachtgever en van diverse restauratorenverenigingen (roerend erfgoed). Dit heeft er toe geleid dat ruim vijftien jaar geleden Stichting het RestauratorenRegister (RR) werd opgericht. Reversibiliteit De mate waarin de gevolgen van de behandeling en het resultaat volledig omkeerbaar zijn. Reversibiliteit is tegenwoordig een belangrijke eis die vooraf aan de behandeling gesteld wordt. In de gevallen dat dit niet gerealiseerd kan worden kan men kiezen voor een als zodanig herkenbare toevoeging, die dankzij de herkenbaarheid (ook in documentatie) getraceerd kan worden en eventueel weer ongedaan kan worden gemaakt. Scholingsplan Dit periodiek te actualiseren, meerjarig document (tenminste voor twee jaar) beschrijft welke kennis en kunde bij de certificaathouder aanwezig is, hoe deze kennis en ervaring op peil wordt gehouden en welk tekort aan kennis er is en hoe de eventuele lacune wordt opgevuld. Stichting Certificering Restauratie (SCR) SCR (sinds 2013) wil de kwaliteit van restauraties bevorderen en borgen. Ze wil eigenaren en beheerders van monumenten bewust maken dat voor restauratie en onderhoud vakmanschap noodzakelijk is en dat daarvoor een beroep kan worden gedaan op erkende restauratiebedrijven. SCR werkt op dit moment in de drie noordelijke provincies en Overijssel en richt zich vooral op de vele kleine ambachtelijke bedrijven in de restauratie. Deze bedrijven kunnen certificatietrajecten volgen. Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 14 van 16
15 Stichting RIBO De Stichting RIBO (Scholing, Restauratie en Innovatie in de Bouw in Overijssel) maakt het mogelijk dat jonge bouwvakkers (timmerlieden, metselaars) zich bekwamen in het restaureren van monumenten of monumentale gebouwen. Het gaat om leerlingen die al in opleiding zijn of medewerkers van bedrijven die zich verder willen bekwamen. Door de Restauratie Opleidingsprojecten (ROP) kan het vakmanschap van ervaren bouwvakkers worden overgedragen aan jongeren en blijft ook in de toekomst de kennis, ervaring en kwaliteit aanwezig om onze monumenten te restaureren. ROP werkt vanuit een vijftal regio s. Stichting RIBO (ROP-Oost) is er één van. Slopen Slopen is de activiteit waarbij materiaal zodanig wordt verwijderd dat het niet meer of zeer beperkt voor herplaatsing of voor hergebruik in aanmerking komt. In de andere gevallen spreekt men van afnemen of demonteren. Succescriteria Kwaliteitscriteria aan de hand waarvan de mate waarin iemand over beroepscompetenties beschikt wordt beoordeeld. Uit deze beoordeling moet blijken dat een vakvolwassen beroepsbeoefenaar succesvol functioneert. Er wordt mee aangegeven waaraan de goede uitvoering van een kerntaak of een adequate aanpak van een kernopgave te herkennen is. Tekortkoming Een ernstige afwijking die naar aanleiding van een audit moet leiden tot direct te nemen maatregelen Uitvoeringsrichtlijn (URL) Een document met uitvoeringstechnieken, methoden en de technische specificaties van materialen, gebruik van producten, verbindingen etc. Een uitvoeringsrichtlijn valt altijd onder een Beoordelingsrichtlijn en moet altijd in samenhang hiermee gelezen worden. Vakvolwassen beroepsbeoefenaar De beroepsbeoefenaar die in zijn beroepsuitoefening tot volledige beroepsmatige ontwikkeling is gekomen door de beroepservaring die hij heeft opgedaan. De vakvolwassen beroepsbeoefenaar kent zijn beroep van binnen en van buiten en staat model voor de inhoud van het beroepscompetentie-profiel. Verbeteren Vervaardigen van een nieuw vervangend onderdeel in oorspronkelijke of aangepaste vorm waarbij de prestaties worden verbeterd ten aanzien van: veiligheid, functionaliteit, comfort en duurzaamheid (waaronder eventueel milieubelasting). Verbetering kan geschieden met gebruikmaking van nieuwe technieken en oorspronkelijke of modernere materialen. Verbeterpunt Een minder ernstige afwijking dan een tekortkoming, die moet leiden tot maatregelen binnen een af te spreken termijn. Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 15 van 16
16 Vernieuwen Het vervangen van het bestaande voor een nieuw vervaardigd onderdeel in een oude vorm. Vernieuwen kan door kopiëren, imiteren of verbeteren. Vervangen Het door nieuw gelijk(soortig) materiaal vervangen van een totaal aangetast onderdeel dat niet meer te conserveren, te repareren of opnieuw te gebruiken is. Voorbescherming Voorbescherming houdt in dat het vergunningenstelsel, van de Monumentenwet (voor archeologische monumenten) respectievelijk de Wabo (voor andere dan archeologische monumenten) gedurende de procedure tot aanwijzing als beschermd monument, van overeenkomstige toepassing is. Waardenstelling Het vaststellen van de cultuurhistorische waarde(n) (monumentale waarden) van (onderdelen van) objecten. De waardenstelling beargumenteert waarom bepaalde onderdelen het behouden waard zijn. Hierbij worden vijf hoofdcriteria gehanteerd: cultuurhistorische waarden, architectuur- en kunsthistorische waarden, situationele en ensemblewaarden, gaafheid en herkenbaarheid, en zeldzaamheid. Werkplan Bij roerend erfgoed: Een plan van aanpak (omschreven planning en werkwijze) voor in ieder geval de risicovolle en restauratie-specifieke onderdelen van het werk. 1) Bij voorkeur een EMA-adviseur. Adviseurs die erkend zijn op basis van de EMA, voldoen aan de deskundigheidseisen die gelden voor het realiseren van de door ERM voorgestane restauratiekwaliteit. 2) Bij voorkeur een GEAR-architect. Architecten die erkend zijn op basis van de GEAR, voldoen aan de ambities en uitgangspunten die gelden voor het realiseren van de door ERM voorgestane restauratiekwaliteit. 3) Deze definitie wijkt af van de definitie in de Bouwproducten Verordening (CPR). Wanneer een prestatie conform de CPR wordt bedoeld, dan wordt dit vermeld. 4) Onder renoveren wordt in het algemeen verstaan: het grondig opknappen en moderniseren van oude woningen, gebouwen of wijk. In de restauratiesector wordt renoveren ook wel gebruikt voor het opknappen van historische gebouwen zonder monumentenstatus. Restauratieprojecten bij een monument of cultuurhistorisch belangrijk gebouw omvatten in toenemende mate ook werkzaamheden die als renovatie gekenschetst kunnen worden. Vooral ook wanneer er sprake is van ander of intensiever gebruik. Bijvoorbeeld werkzaamheden rond het isoleren en het gebruik van uit energetisch oogpunt betere installaties. 5) Reversibiliteit betekent in dit geval omkeerbaar zonder schade te veroorzaken. 6) Zie ook het begrip Renoveren. Renoveren heeft betrekking op het gebouwniveau en Verbeteren op onderdeelniveau. Begrippenkader Restauratiekwaliteit & Restauratieopleidingen door Vincent van Drie 16 van 16
Samen werken aan restauratiekwaliteit
Samen werken aan restauratiekwaliteit In de Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM) stellen opdrachtgevers, opdrachtnemers en overheden kwaliteitsrichtlijnen op voor het restaureren
Nadere informatieRestauratie breed verbinden. 28 november 2013
Restauratie breed verbinden 28 november 2013 Wat komt er aan de orde? Kwaliteit: wat en voor wie Restauratie breed verbinden Initiatieven voor opdrachtgevers Stabu Uitvoeringsrichtlijnen verbinden aannemers,
Nadere informatieUniforme hoofdstuk-indeling: zorgt voor herkenbaarheid
Wat verbindt ons? Opzet van elke URL Vertaling van de restauratieladder uit de BRL 4000 voor alle URL-en o.a. geveltimmerwerk, metselwerk, voegwerk, riet Waardenstelling van betreffende metsel- en voegwerk
Nadere informatieSamenwerking NCE en Restauratoren Register. Jephta Dullaart Projectmedewerker
Samenwerking NCE en Restauratoren Register Jephta Dullaart Projectmedewerker Wat doet het NCE? NCE faciliteert diverse restauratiedisciplines met opleidingen op maat zodat: - instroom van studenten - vakdocenten
Nadere informatieUitvoeringsrichtlijnen onderhoud en restauratie
OB-2 Uitvoeringsrichtlijnen onderhoud en restauratie Lesbrief OB-2 OB-02 Lesbrief-def 2018kb.indd 1 12-07-18 16:39 Doelen en inhoud Nationaal Centrum Erfgoedopleidingen Alle rechten voorbehouden. Niets
Nadere informatieBegrippenlijst. Kwaliteitsregister Verpleegkundigen & Verzorgenden. Register Zorgprofessionals. Uitvoeringsregelingen
Begrippenlijst Kwaliteitsregister Verpleegkundigen & Verzorgenden Register Zorgprofessionals Uitvoeringsregelingen Vastgesteld door het College Kwaliteitsregister V&V en Register Zorgprofessionals op 10
Nadere informatieEUROPEAN FEDERATION OF MUSEUM & TOURIST RAILWAYS FÉDÉRATION EUROPÉENNE DES CHEMINS DE FER TOURISTIQUES ET HISTORIQUES
EUROPEAN FEDERATION OF MUSEUM & TOURIST RAILWAYS FÉDÉRATION EUROPÉENNE DES CHEMINS DE FER TOURISTIQUES ET HISTORIQUES EUROPÄISCHE FÖDERATION DER MUSEUMS- UND TOURISTIKBAHNEN EUROPESE FEDERATIE VAN MUSEUM-
Nadere informatieBegrippenlijst. Kwaliteitsregister Verpleegkundigen & Verzorgenden. Register Zorgprofessionals. Uitvoeringsregelingen
Begrippenlijst Kwaliteitsregister Verpleegkundigen & Verzorgenden Register Zorgprofessionals Uitvoeringsregelingen Vastgesteld door het College Kwaliteitsregister V&V en Register Zorgprofessionals op 10
Nadere informatieINFORMATIEBLAD HET RESTAURATORENREGISTER
Versie 1811 Het Restauratorenregister ontwerp-versie INFORMATIEBLAD HET RESTAURATORENREGISTER Toelichting: Dit informatieblad bevat een introductie voor opdrachtgevers, overheden en restauratoren op doelen
Nadere informatieNaam Vertegenwoordigt Werkt bij Aanwezig: Walter de Koning Secretaris CCvD ERM Dré van Dinther Vakgroep Restauratie Bouwbedrijf Van Dinther
Verslag Centraal College van Deskundigen Restauratiekwaliteit Plaats: Gouda Datum: 4 oktober 2013 Naam Vertegenwoordigt Werkt bij Aanwezig: Rob van Hees Voorzitter CCvD Walter de Koning Secretaris CCvD
Nadere informatieRestaureren van monumentale betonconstructies. Inhoud presentatie. Laveren tussen richtlijnen en beleving.
Restaureren van monumentale betonconstructies Restaureren van monumentale betonconstructies. Laveren tussen richtlijnen en beleving. Laveren tussen richtlijnen en beleving. Peter Nuiten (Rendon Onderhoudsgroep)
Nadere informatieWIJZIGINGSBLAD BRL 1332 Het thermisch isoleren met een in situ spraysysteem van polyurethaanschuim. Pagina 1 van 5 d.d. 2015-07-29
Pagina 1 van 5 d.d. 2015-07-29 Dit wijzigingsblad behoort bij BRL 1332 d.d. 2013-01-02. Vaststelling, aanvaarding en bindend verklaring Vastgesteld door het College van Deskundigen Na-Isolatie d.d. 01-07-2015.
Nadere informatieNieuw leiendak op Hubertus: volgens de norm of Berlage? Michiel van Hunen
Nieuw leiendak op Hubertus: volgens de norm of Berlage? Michiel van Hunen 3 4 projectleider Marjella Prins, Architectenbureau Fritz Beschikbare normen en richtlijnen vormen een basis voor afspraken, het
Nadere informatieDe Kwaliteitsregeling Kennis & Kunde voor de restauratiebranche in Gelderland. Ernst van der Grijp. Monumentenwacht Gelderland
De Kwaliteitsregeling Kennis & Kunde voor de restauratiebranche in Gelderland Ernst van der Grijp Waarom Monumentenwacht? Waarom kwaliteitsregeling? Zomaar wat plaatjes Materiaalkennis? Purren. Iets vergeten?
Nadere informatieBEOORDELINGSRICHTLIJN. Erkend Restauratie Bouwbedrijf (BRL 3000 ERB)
BEOORDELINGSRICHTLIJN Erkend Restauratie Bouwbedrijf (BRL 3000 ERB) Versie 1.2 Deze beoordelingsrichtlijn is vastgesteld door het Centraal College van Deskundigen Restauratiekwaliteit van de Stichting
Nadere informatieONDERHOUD EN RESTAURATIE MONUMENTEN
BEOORDELINGSRICHTLIJN ONDERHOUD EN RESTAURATIE MONUMENTEN (BRL ERM 4000) versie 1.1 Vastgesteld door het Centraal College van Deskundigen Restauratiekwaliteit op 26 juni 2015 1 ALGEMENE INFORMATIE BIJ
Nadere informatieHistorisch onderzoek. Workshop 3 restauratie- en bouwbranche. ArchTime Bureau voor Architectuurhistorie & Bouwhistorie. Janet Bosma.
Historisch onderzoek Workshop 3 restauratie- en bouwbranche 15 november 2018 Janet Bosma ArchTime Bureau voor Architectuurhistorie & Bouwhistorie Foto: Beeldbank Groningerarchieven, 818_9816 Monumentenzorg
Nadere informatieErkenningsregeling Restauratie Schilderbedrijven. Versie 1.1
Erkenningsregeling Restauratie Schilderbedrijven Versie 1.1 Erkenningsregeling Restauratie Schilderbedrijven Hobéon Certificering BV Versie 1.0 September 2006 Versie 1.1 Juli 2009 Auteurs: H. Bleijs W.L.M.
Nadere informatieVisie op examinering. Visie op examinering, 21 april
Visie op examinering De Bve Raad en de AOC Raad willen met deze notitie hun visie op examinering uitdragen. De belangrijkste reden hiervoor is dat de beide organisaties in een open dialoog met relevante
Nadere informatieKPMB Module: versie 1.1 18 juni 2015. 18 juni 2015 Toepassing Uitvoeringsrichtlijn (URL 5001) versie 1.1 1/7
KPMB Module: Toepassing Uitvoeringsrichtlijn (URL 5001) Bestrijding houtaantasting door insecten en zwammen in monumenten en historisch waardevolle panden versie 1.1 18 juni 2015 18 juni 2015 Toepassing
Nadere informatieErkenningsregelingen uitvoeringspraktijk Monumenteninstandhouding Achtergrond, werkwijze, verantwoording
Erkenningsregelingen uitvoeringspraktijk Monumenteninstandhouding Achtergrond, werkwijze, verantwoording auteurs: datum: december 2007 Wienke Blomen, directeur Hobéon Certificering Evert-Jan Nusselder,
Nadere informatieBELEIDSNOTITIE VERENIGING RESTAURATIE NOORD
blad 1 BELEIDSNOTITIE 2017-2020 VERENIGING RESTAURATIE NOORD Inleiding Een aantal gespecialiseerde aannemersbedrijven in Noord-Nederland stak bijna tien jaar geleden de koppen bij elkaar om te kijken hoe
Nadere informatieProgrammatische Samenwerking Monument en Kennis
Programmatische Samenwerking Monument en Kennis Januari 2015 2 Programmatische Samenwerking Monument en Kennis Inhoud 1. Inleiding pag. 3 2. Missie pag. 4 3. Ambitie pag. 4 4. Wat doet het Samenwerkingsverband?
Nadere informatieJaarverslag 2013. mei stipe fan:
Jaarverslag 2013 mei stipe fan: opgesteld door de raad van toezicht op 4 juni 2014 1 Inhoud Algemeen 3 Activiteiten 4 Samenwerking 6 MonumentenMonitor Fryslân 7 2 Algemeen Stichting Monumentenwacht Fryslân
Nadere informatieGemeente Moerdijk. Monumentenwijzer. Informatie over gemeentelijke monumenten
Gemeente Moerdijk Monumentenwijzer Informatie over gemeentelijke monumenten Inhoudsopgave Woord van de Wethouder... 3 Hoe wordt een object een gemeentelijk monument?... 5 Moet ik een vergunning aanvragen?...
Nadere informatieDE WORDING VAN HET RESTAURATORENREGISTER. 23 februari 2019
DE WORDING VAN HET RESTAURATORENREGISTER 23 februari 2019 Historie HISTORIE Diverse pogingen ACM-toets haalt streep door plannen Krachten bundelen om verder te komen SRR opgericht Verzoek SRR aan ERM (2017)
Nadere informatieCertificering: Waar komen we vandaan, waar staan we nu?
Certificering: Waar komen we vandaan, waar staan we nu? Joost Kuggeleijn (OCW, E&K) Marjolein Verschuur (OCW, RCE) SIKB velddag, 14 juni 2016 Inhoud presentatie Certificering in de Erfgoedwet Overgangsrecht
Nadere informatieCertificering HR Professional
Certificering HR Professional Certificering HR Professional Het personeelsmanagement kenmerkt zich door een grote mate van diversiteit, in de diepte en de breedte. De inhoud van het personeelsmanagement
Nadere informatieSubsidieregeling instandhouding erfgoed gemeente Schagen 2018
Subsidieregeling instandhouding erfgoed gemeente Schagen 2018 Wettelijke grondslag(en) of bevoegdheid waarop de regeling is gebaseerd 1. Gemeentewet 2. Algemene wet bestuursrecht 3. Algemene subsidieverordening
Nadere informatieToelichting. Accreditatieschema AS SIKB 6700 Inspectie bodembeschermende voorzieningen, onderliggende protocollen en examenreglement
Toelichting Accreditatieschema AS SIKB 6700 Inspectie bodembeschermende voorzieningen, onderliggende protocollen en examenreglement 25 juni 2012 pagina 1 van 7 1 Inleiding Waarom inspecties van bodembeschermende
Nadere informatieKPMB Module: Bestrijding houtaantasting in historische gebouwen
KPMB Module: Bestrijding houtaantasting in historische gebouwen Toepassing Uitvoeringsrichtlijn (URL 5001) Bestrijding houtaantasting door insecten en zwammen in historisch gebouwen versie 2.0 21 december
Nadere informatieROMA-bijeenkomst 23 maart 2017 CULTUURHISTORIE IN DE OMGEVINGSVISIE. Martin van Bleek adviseur cultuurhistorie
ROMA-bijeenkomst 23 maart 2017 CULTUURHISTORIE IN DE OMGEVINGSVISIE Martin van Bleek adviseur cultuurhistorie Cultureel erfgoed cultureel erfgoed: zich in de fysieke leefomgeving bevindend erfgoed bestaande
Nadere informatieKwaliteitsbeleid in branche. Uitvoering door OTIB
Kwaliteitsbeleid in branche Uitvoering door OTIB Inhoud De basis voor kwaliteitsbeleid Activiteiten OTIB BVS Vakpaspoort Rol m.b.t. eindtermen De basis voor kwaliteitsbeleid Waarom hoe - wat Waarom kwaliteitsbeleid
Nadere informatieUitvoeringsregeling Vrijstellingen Brandweeronderwijs
Uitvoeringsregeling Vrijstellingen Brandweeronderwijs Instituut Fysieke Veiligheid Bureau Toezicht Examinering en Certificering Postbus 7010 6801 HA Arnhem Kemperbergerweg 783, Arnhem www.ifv.nl info@ifv.nl
Nadere informatieWat is er anders na 1 januari 2016?
Wat is er anders na 1 januari 2016? Archeologie in de erfgoedwet (en omgevingswet) Joost Kuggeleijn (OCW, E&K) Marjolein Verschuur (OCW, RCE) SIKB velddag, 24 september 2015 Inhoud presentatie Wat staat
Nadere informatieNMV Museumcongres 2011 Musea en onderzoek
NMV Museumcongres 2011 Musea en onderzoek 1. In welk museum werkt u? 61 2. Type museum? Kunst 36,1% 22 Cultuurhistorisch 47,5% 29 Natuurhistorisch 3,3% 2 Bedrijf en techniek 6,6% 4 Wetenschap 3,3% 2 Volkenkundig
Nadere informatieMONUMENTAAL ONDERHOUD
MONUMENTAAL ONDERHOUD Monumenten: zorg er goed voor Monumenten hebben vaak in meerdere opzichten een belangrijke betekenis. Als specialist in monumentaal onderhoud helpt Burgers van der Wal deze waarde
Nadere informatieUITVOERINGSRICHTLIJN MOLENADVIES
UITVOERINGSRICHTLIJN MOLENADVIES (URL 2002) Versie 1.0 Vastgesteld door het Centraal College van Deskundigen Restauratiekwaliteit op 20 maart 2015 d.d. 20 maart 2015 versie 1.0 blz 1 van 32 VOORWOORD Deze
Nadere informatieStichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg
Verslag Centraal College van skundigen Restauratiekwaliteit Datum: 27 april 2012 Plaats: Gouda Aanwezig: Naam Vertegenwoordigt Werkt bij Rob van Hees Voorzitter Walter de Secretaris ERM ERM Peter Pieters
Nadere informatieASBEST TOTAAL HERSTEL
Inventarisatie Verwijdering Herstel INVENTARISATIE VERWIJDERING HERSTEL Eén aanspreekpunt voor alle werkzaamheden: totale ontzorging INVENTARISATIE VERWIJDERING HERSTEL Asbest: Veilig aan de slag! Asbest
Nadere informatieBestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing
Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing Kaart 24 - Cultureel erfgoed 24 Cultureel erfgoed Versie april 2012 crisistypen bedreiging van cultureel erfgoed door rampen, onlusten, bezettingen, aanslagen
Nadere informatieErfgoed en de Omgevingswet 18 april Martin van Bleek
Erfgoed en de Omgevingswet 18 april 2018 Martin van Bleek Omgevingswet: de zorg voor het cultureel erfgoed Uitgangspunten van de Verdragen van Granada en Valletta worden benoemd in de Omgevingswet. Op
Nadere informatie13 juni Monumenten: Aanwijzingscriteria
13 juni 2017 Monumenten: Aanwijzingscriteria Monumenten: Aanwijzingscriteria Inhoudsopgave 1. Aanwijzingsbeleid voor gemeentelijke monumenten in Oldenzaal... 3 1.1 Algemeen... 3 2. Aanwijzingscriteria...
Nadere informatieWerkwijze Raad voor Cultuur inzake advisering POM
Werkwijze Raad voor Cultuur inzake advisering POM Herzien 25 augustus 2016 Op grond van artikel 34, eerste lid van de Subsidieregeling instandhouding monumenten (hierna: Sim), adviseert de Raad voor Cultuur
Nadere informatieHandreiking herbestemming cultureel erfgoed
Handreiking herbestemming cultureel erfgoed Herbestemming en hergebruik staan in het centrum van de belangstelling. Meer en meer gaat overheidsbeleid er vanuit dat we eerst het gebruik van bestaand gebied
Nadere informatieArcheologie in de erfgoedwet
Archeologie in de erfgoedwet Marion Zijlema Roermond, 19 november 2015 Wat staat er in de erfgoedwet over archeologie en wat is er anders? Art. 5.1 5.6 Het verrichten van opgravingen Art. 5.1 Opgravingsverbod
Nadere informatieDe Erfgoedwet en certificering
De Erfgoedwet en certificering Archeologie in de Erfgoedwet Iepie Roorda Informatiemiddag Erfgoedwet 11 mei 2016 Inhoud presentatie Wat staat er in de Erfgoedwet over archeologie en wat is er anders? Inhoud
Nadere informatieKeuzedeel mbo. Zorg en technologie. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0137
Keuzedeel mbo Zorg en technologie gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0137 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op: 26-11-2015
Nadere informatieExamenprofiel mbo Zakelijke dienstverlening Orde & Veiligheid ICT
Examenprofiel mbo Zakelijke dienstverlening Orde & Veiligheid ICT Sector: ESB&I Gevalideerd door: de paritaire commissie ECABO Vaststellingsdatum: 7 oktober 2014 Examenprofielnummer: EXPRO.16 1 Inleiding
Nadere informatieBeoordelingskader RgdBOEI Inspecteur Vastgoed, versie 2.0
Preambule Dit beoordelingskader is toegesneden op de praktijk van de RgdBOEI Integraal Inspecteur Vastgoed. De RgdBOEI Integraal Inspecteur Vastgoed functioneert in een context samen met een RgdBOEI Adviseur.
Nadere informatieBestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing. Netwerkkaart 24 Cultureel erfgoed
Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing Netwerkkaart 24 Cultureel erfgoed 24 Cultureel erfgoed versie 2015 Crisistypen bedreiging van cultureel erfgoed door rampen, onlusten, bezettingen, aanslagen
Nadere informatieMonitor. Erfgoedinspectie. Monumenten en Archeologie
Monitor Erfgoedinspectie 2015 2016 Monumenten en Archeologie Inleiding In deze kleurrapportage treft u een overzicht aan van de prestaties van alle gemeenten op geselecteerde onderdelen van de gemeentelijke
Nadere informatieCertificering in de nieuwe erfgoedwet
Certificering in de nieuwe erfgoedwet SIKB jaarcongres, 25 september 2014 Vevita Eichberger-Zandee Directie Erfgoed en Kunsten Thomas van den Berg Rijksdienst Cultureel Erfgoed Inhoud Overzicht van de
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is
Nadere informatieExaminering volgens Persoonscertificatie. Nikta Certificatie heeft diverse Certificatieregelingen,
Examinering volgens Persoonscertificatie Nikta Certificatie heeft diverse Certificatieregelingen, op basis van de NEN-EN ISO-IEC 17024:2003. PERSOONS CERTIFICATIE 1. Persoonscertificatie Een persoonscertificaat
Nadere informatieCOMPETENTIETOETSEN DOMEIN APPLIED SCIENCE ANTOINETTE VAN BERKEL HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM 23 MAART 2017
COMPETENTIETOETSEN DOMEIN APPLIED SCIENCE ANTOINETTE VAN BERKEL HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM 23 MAART 2017 1 DOCENTEN AAN HET WOORD Wat is adequaat bewijs om competenties aan te tonen? Hoe kom ik tot een intersubjectief
Nadere informatiedatum: december 2005 versie: 3 KNVB, KNZB, KNGU en NeVoBo in samenwerking met CINOP 0 vakman/vakvrouw niveau 4
Profiel trajectbegeleider Kwalificatieprofiel trajectbegeleider Algemene informatie Onder regie van datum: december 2005 versie: 3 NOC*NSF Ontwikkeld door KNVB, KNZB, KNGU en NeVoBo in samenwerking met
Nadere informatieKwaliteitsregeling Kennis&Kunde
Kwaliteitsregeling Kennis&Kunde 10 mei 2017, Kasteel Doorwerth Ernst van der Grijp Kwaliteit erfgoed Toch wat anders dan een auto ontwerpen en bouwen Oorspronkelijkheid, behoud, historie, gevoel,
Nadere informatieWijzigingsblad BRL 3201
Wijzigingsblad BRL 3201 Het toepassen van specialistische instandhoudingstechnieken voor betonconstructies Wijzigingsdatum: 19 januari 2015 Techniekgebied H8: het repareren, onderhouden, versterken en
Nadere informatieBeleidsregel selectiecriteria gemeentelijke monumenten Gemeente Etten-Leur
Beleidsregel selectiecriteria gemeentelijke monumenten Gemeente Etten-Leur Het college van burgemeester en wethouders van de Gemeente Etten-Leur; gelet op de Erfgoedverordening Etten-Leur; gelet op de
Nadere informatieKunstgebouw Beleidsplan 2013-2016
Kunstgebouw Beleidsplan 2013-2016 Kunstgebouw Broekmolenweg 16 2289 BE Rijswijk www.kunstgebouw.nl B e l e i d s p l a n 2 0 1 3-2 0 1 6 Z I C H T B A AR M AK E N W AT E R I S, S T I M U L E R E N W AT
Nadere informatie3. Een norm voor valide examenproducten norm voor valide examenproducten cesuur exameninstrumentarium
Dit document is een onderdeel uit het advies Drie routes naar een valide examenproduct van mei 2016. De uitwerking van het advies vindt plaats vanaf augustus 2016 door de hiervoor aangestelde kwartiermaker
Nadere informatieHet Restauratorenregister
Versie 181130 Het Restauratorenregister Ontwerp-versie Registratie-eisen voor de Restaurator en (Senior) Restaurator Toelichting: Dit document bevat de criteria voor de toelating van de Registerrestaurator
Nadere informatieErfgoed en de Omgevingswet 30 mei 2018
Erfgoed en de Omgevingswet 30 mei 2018 Omgevingswet: de zorg voor het cultureel erfgoed Uitgangspunten van de Verdragen van Granada en Valletta worden benoemd in de Omgevingswet. Op Amvb niveau een combinatie
Nadere informatieNEDERLANDSE KANO BOND Aangesloten bij: NOC*NSF / European Canoe Association / International Canoë Fédération Commissie Opleidingen
Profiel Trajectbegeleider / Leercoach Kwalificatieprofiel trajectbegeleider Algemene informatie Onder regie van datum: december 2005 versie: 3 NOC*NSF Ontwikkeld door KNVB, KNZB, KNGU en NeVoBo in samenwerking
Nadere informatieFACTSHEET OVER DE BRANCHE-OPLEIDING
FACTSHEET OVER DE BRANCHE-OPLEIDING Deze factsheet heeft uitsluitend betrekking op de branche-opleiding van het NCE. ALLE INFORMATIE OP EEN RIJ Niveau van de opleiding De opleiding Professional Restauratie
Nadere informatieKBO Zeeland. beleidsplan
KBO Zeeland beleidsplan 2014-2018 Vroeger was er ook een jeugd van tegenwoordig. 1 Inhoudsopgave. 1 Inleiding 3 2 Missie en opdracht 4 3 Strategische koers 5 4 Kerntaken 6 Belangenbehartiging Dienstverlening
Nadere informatieStichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg
Verslag Centraal College van Deskundigen Restauratiekwaliteit Datum: 28 november 2011 Plaats: Gouda Aanwezig: Naam Vertegenwoordigt Werkt bij Rob van Hees Voorzitter Walter de Koning Secretaris ERM ERM
Nadere informatiePEIL SNEL een Quick Scan Collectiebeheer voor musea
PEIL SNEL een Quick Scan Collectiebeheer voor musea Erfgoedhuis Zuid-Holland Breestraat 59, Leiden T 071 513 3739 F 071 5134144 E musea@erfgoedhuis-zh.nl www.erfgoedhuis-zh.nl INTRODUCTIE Met PEIL SNEL
Nadere informatieBeschikking van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant
Beschikking van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant Directie Ecologie Ons kenmerk C2026458/2827646 op de op 3 mei 2011 bij hen ingekomen aanvraag van Autosloperij W. Broeren, om vergunning krachtens
Nadere informatieSubsidieregeling restauratie monumenten
Subsidieregeling restauratie monumenten (geconsolideerde versie, geldend vanaf 1-1-2002 tot 1-1-2006) Gegevens van de regeling Overheidsorganisatie provincie Drenthe Officiële naam regeling Subsidieregeling
Nadere informatieMolenplatform -Breed-
Molenplatform -Breed- 17 september 2013 Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Jan van t Hof Hoofd afdeling Instandhouding, RCE Welkom 2 Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Missie: De Rijksdienst voor
Nadere informatiePresentatie De Erfgoedwet
Presentatie De Erfgoedwet Interieur en interieurensembles Marceline Dolfin Roma 10 december 2015 Invoering Erfgoedwet 1 juli 2016 8 dec goedgekeurd in de Eerste Kamer Paleis t Loo 2 Wat iedereen moet weten!
Nadere informatieVerordening kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving omgevingsrecht gemeente Berg en Dal
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Berg en Dal. Nr. 103855 28 juli 2016 Verordening kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving omgevingsrecht gemeente Berg en Dal De raad van de gemeente
Nadere informatieDe juiste zorg een zorg minder
Collectiewacht Gelderland De juiste zorg een zorg minder Collectiewacht Gelderland Andere tijden Tentoonstellingen, registratie, klimaatbeheersing, publieksverbreding, recepties, educatieve projecten;
Nadere informatieErfgoedverordening Amsterdam
Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen Artikel 1 Begripsbepalingen Deze verordening verstaat onder: a. archeologisch monument: monument, als bedoeld in onderdeel r, onder 2; b. archeologisch onderzoek: werkzaamheden
Nadere informatieFACTSHEET OVER DE BRANCHEOPLEIDING PROFESSIONAL RESTAURATIE
FACTSHEET OVER DE BRANCHEOPLEIDING PROFESSIONAL RESTAURATIE Deze factsheet heeft uitsluitend betrekking op de brancheopleiding van het NCE. ALLE INFORMATIE OP EEN RIJ Niveau van de opleiding De opleiding
Nadere informatieSPECIALIST OPLEIDEN EN OEFENEN. Werkzaam bij de brandweer
PORTFOLIO SPECIALIST OPLEIDEN EN OEFENEN Werkzaam bij de brandweer Status Het format van dit portfolio is vastgesteld door de deelprojectgroep Kwaliteitsinstrumenten van het project Kwaliteit Brandweerpersoneel
Nadere informatieDatum 3 maart 2014 Kamervragen van de leden Lucas, Aukje de Vries, Jacobi en De Rouwe over het behoud van de monumentenstatus molen "Windlust"
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Cultureel Erfgoed IPC Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den
Nadere informatieVerslag Centraal College van Deskundigen Restauratiekwaliteit Plaats: RK Bavo, Haarlem Datum: 28 juni 2013
Verslag Centraal College van skundigen Restauratiekwaliteit Plaats: RK Bavo, Haarlem Datum: 28 juni 2013 Naam Vertegenwoordigt Werkt bij Aanwezig: Rob van Hees Voorzitter CCvD Walter de Secretaris CCvD
Nadere informatieDe student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen.
Competentie 1: Creërend vermogen De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Concepten voor een ontwerp te ontwikkelen
Nadere informatieCompetentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006
Competentieprofiel Instituut voor Interactieve Media Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Aangepast in maart 2009 Inleiding De opleiding Interactieve Media
Nadere informatieVertrouwen in de toekomst - Regeerakkoord oktober 2017
Vertrouwen in de toekomst - Regeerakkoord oktober 2017 Monumenten, kunstwerken en archieven willen we beschermen en toegankelijk maken, ook met behulp van digitalisering. Speciale aandacht voor monumentale
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 29 304 Certificatie en accreditatie in het kader van het overheidsbeleid Nr. 5 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van
Nadere informatieBEROEPSKWALIFICATIE (0431) Behoudsmedewerker erfgoed
BEROEPSKWALIFICATIE (0431) Behoudsmedewerker erfgoed ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 1. Globaal 1.1 TITEL Behoudsmedewerker erfgoed
Nadere informatieWat betekent het Wijzigingsbesluit bodemenergiesystemen voor uw bedrijf? Stappenplan voor uw certificering en erkenning voor bodemenergiesystemen
Wat betekent het Wijzigingsbesluit bodemenergiesystemen voor uw bedrijf? Stappenplan voor uw certificering en erkenning voor bodemenergiesystemen Het WijzigingsBesluit bodemenergiesystemen is van toepassing
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 5 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van ABIRD Industrial Rental Services. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam
Nadere informatieCompetenties met indicatoren bachelor Civiele Techniek.
Competenties met indicatoren bachelor Civiele Techniek. In de BEROEPSCOMPETENTIES CIVIELE TECHNIEK 1 2, zijn de specifieke beroepscompetenties geformuleerd overeenkomstig de indeling van het beroepenveld.
Nadere informatieBijlage 1. Concept convenant leerlingbouwplaatsen.
Bijlage 1 Concept convenant leerlingbouwplaatsen. Opmerkingen: 1. Tekst voorwaarden leerlingbouwplaats (bijlagen 1 en 3 convenant) wordt nog kortgesloten met Fundeon. 2. Definitieve tekst geschiktheidtoets
Nadere informatieProfessioneel behoud van monumenten
Professioneel behoud van monumenten Heijmans Restauratiewerken 1 De waarde van monumenten Monumentale bruggen, sluizen en stuwen, kade-, stads- en vestingmuren, fortificaties en andere verdedigingswerken
Nadere informatieInstructie Praktijkopleider of BPV Beoordelaar
Instructie Praktijkopleider of BPV Beoordelaar Ontwikkelingsgericht Praktijkbeoordelen.nl DOSSIER : Alle DOSSIERCREBO : Alle KWALIFICATIE : Alle KWALIFICATIECREBO : Alle NIVEAU : Alle COHORT : Vanaf 2015
Nadere informatieBRL 9500 Deel 03 2006-12-06
BRL 9500 Deel 03 2006-12-06 NATIONALE BEOORDELINGSRICHTLIJN voor het KOMO -, respectievelijk het NL-EPBD -procescertificaat voor ENERGIEPRESTATIEADVISERING voor het NL-EPBD -procescertificaat voor het
Nadere informatie6) Cultuur en erfgoed
6) Cultuur en erfgoed Wat willen we bereiken in deze coalitieperiode? Wij helpen de kwaliteit van het aanbod te verbeteren en meer mensen van cultuur en erfgoed te laten genieten. Kinderen komen al vroeg
Nadere informatieTineke Kronshorst. (Projectleider Bouwmelding) Procesregisseur veiligheid. Advies Veiligheid
Tineke Kronshorst (Projectleider Bouwmelding) Procesregisseur veiligheid Advies Veiligheid Bouwmelding Commissie (Dekker) Fundamentele Verkenning Bouw Onderzoek naar de rol van wet- en regelgeving in het
Nadere informatiezaak die van algemeen belang is wegens zijn schoonheid, betekenis voor de wetenschap of cultuurhistorische
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Amsterdam. Nr. 18715 3 april 2014 Erfgoedverordening Stadsdeel Zuidoost 2013 Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen Artikel 1 Begripsbepalingen Deze verordening verstaat
Nadere informatieAUDITPROTOCOL BIJ BRL ERKEND MONUMENTEN ADVIESBUREAU (BRL EMA) MODULE BOUWTECHNISCH MONUMENTEN ADVIES
AUDITPROTOCOL BIJ BRL ERKEND MONUMENTEN ADVIESBUREAU (BRL EMA) MODULE BOUWTECHNISCH MONUMENTEN ADVIES 29 november 2013 blz 1 van 13 Inhoudsopgave 1. ALGEMEEN... 3 2. SCHEMATISCH VERLOOP CERTIFICERINGSTRAJECT...
Nadere informatieERM Kwaliteitsstandaard
ERM Kwaliteitsstandaard Toetsingskader voor kwaliteitsregelingen en certificaten voor het restaureren van monumenten Versie 1.1, vastgesteld d.d. 1 november 2012 door het bestuur van de Stichting Erkende
Nadere informatieTRIPARTIETE OVEREENKOMST 2015
TRIPARTIETE OVEREENKOMST 2015 Partijen, De Minister voor Wonen en Rijksdienst en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, handelend in de hoedanigheid van bestuursorgaan en vertegenwoordiger van
Nadere informatieRESTAURATIE OPLEIDINGEN
RESTAURATIE OPLEIDINGEN Restauratie: een vak met toekomst Wij vinden het steeds belangrijker om goed te zorgen voor al het moois dat het verleden heeft opgeleverd: ons cultureel erfgoed. Landelijk, provinciaal
Nadere informatie