Globaal Preventieplan

Transcriptie

1 Interne Dienst voor preventie en bescherming op het werk Globaal Preventieplan Algemene bepalingen Het globaal preventieplan omvat doelstellingen m.b.t.:» welzijn op het werk, en dit voor alle domeinen bepaald binnen de welzijnswet» interne milieuzorg en duurzaamheid. Het is van toepassing op alle provinciale diensten en instellingen. Algemene doelstellingen Het globaal preventieplan bevat 14 algemene doelstellingen, gebaseerd op de WMDbeleidsverklaring goedgekeurd door de provincieraad van Oost-Vlaanderen. Uitwerking van het globaal preventieplan Onder elke doelstelling zijn een aantal acties en vereiste budgetten opgenomen. Dit plan kan worden bijgestuurd. Aanvullingen kunnen ook via de jaarlijkse actieplannen De doelstellingen geformuleerd in dit plan worden gerealiseerd via concrete taakstellingen (acties), die verder worden uitgewerkt via werkfiches. Een aantal van deze taakstellingen, samen met de werkfiches worden gebundeld tot jaarlijkse actieplannen.. GPP p 1/ 18

2 Doelstellingen A01 Algemene doelstelling Alle provinciale gebouwen moeten een voldoende hoog niveau inzake algemene veiligheid en comfort bieden (toegankelijkheid, werkomgeving, ) Een veilige, fraaie en comfortabele werkomgeving stimuleert tot goede prestaties en voorkomt arbeidsongevallen. Nieuwbouw en renovaties met inbegrip van verlichting, ventilatie, verwarming, schilderwerken e.d.m. worden opgevolgd door de dienst gebouwen. Zij voorzien hiertoe de nodige budgetten. Toegankelijkheid is belangrijk, zowel voor valide als mindervalide personen. Bij nieuwbouwprojecten en renovaties vraagt de dienst gebouwen het advies op van ATO (adviesbureau toegankelijke omgeving). De uitgangswegen moeten eveneens correct gesignaleerd zijn. Eigen onderhoudspersoneel en contractors moeten een veilige toegang hebben tot technische installaties, gevels, daken, In vorige actieplannen werden acties hieromtrent ingeschreven, maar niet gerealiseerd (tijdsgebrek). Onderhoudspersoneel en contractors moeten ook geïnformeerd worden over de eventuele aanwezigheid van asbest. Het ter beschikking stellen van actuele asbestinventarissen is een wettelijke verplichting. De huidige asbestinventarissen werden opgesteld begin de jaren negentig. Er werd toen bepaald welke materialen asbest bevatten, maar de verdere inventarisatie (aantal lopende meter, oppervlakte,..) werd niet uitgevoerd. De dossiers bevatten geen foto's (bij opmaak nog geen digitale camera beschikbaar). In de praktijk blijkt dat er vaak problemen zijn bij het uitvoeren van werken, die dan vaak leiden tot meerkosten (schorsen van de werken, aanvullen of vernieuwen asbestinventaris, verwijderen asbest). De opmaak van nieuwe accurate asbestinventarissen is een noodzaak. Acties en budgetten Overkoepelend : - opmaak van nieuwe asbestinventarissen : EUR (idpbw) - risicoanalyse m.b.t. het reinigen van ramen en van toegangen tot daken : EUR (idpbw) - uitvoeren van passende preventiemaatregelen op basis voormelde risicoanalyse :? (afhankelijk maatregelen) Administratie - PAC beveiliging hoofdtraphal (leuning/borstwering) : geen raming - PAC beveiliging dak (haken/levenslijn) voor inspectie en onderhoud goten en daken : EUR Onderwijs - PTI Eeklo uitbreiding lasserij : geen raming - PTI Eeklo afbraak woningen in slechte staat : geen raming - PTI Eeklo - installatie slagboom parking EUR - PTI Ninove uitbreiding lasserij : nieuw ontwerp te maken geen planning/raming - PTI Zottegem signalisatie aanpassen : 150 EUR - PSBuSO installatie automatische schuifdeur aan ateliers : EUR - PSBuSO vernieuwen Rf-deur spuitcabine verbeteren toezicht : geen raming - PSBuSO inrichten bijkomende berging onderhoudsmateriaal : geen raming - PCVO W&D installatie slagboom parking : EUR - idpbw : EUR - dienst gebouwen/scholen : EUR (onvolledig) GPP p 2/ 18

3 A02 Algemene doelstelling Alle provinciale gebouwen moeten voldoen aan de wettelijke eisen inzake brandveiligheid en aan de specifieke eisen van de bevoegde brandweer. Bij aankoop van gebouwen zullen acquisitieaudits worden uitgevoerd om de wettelijke voorschriften af te toetsen. 1. Brandveiligheid gebouwen In de loop van het vorige GPP werden heel wat aanpassingwerken verricht. Op 28 van de 36 locaties is voldaan aan de geldende voorschriften (78%). Op een aantal plaatsen is het deels in orde en op een 8-tal plaatsen moeten nog belangrijke investeringen gebeuren. Voor een aantal locaties zijn er nog geen beslissingen. Voor de administratie moeten volgende sites nog gerenoveerd worden : Bank van de Arbeid, Herenhuizen Gouvernementstraat en Huis t'ename. Voor het provinciaal onderwijs moeten werken uitgevoerd worden op volgende sites : Campus Henleykaai, PCVO Scheldeland te Dendermonde, PI Burgemeester Van Driessche en het PI Heynsdaele. De voorbereiding en opvolging van de dossiers inzake aanpassing gebeurt via de dienst gebouwen; in de meeste gevallen worden externe ontwerpers aangesteld voor het opmaken van het ontwerp en het bestek voor aanbesteding van de werken. Het ontwerp wordt getoetst aan de geldende bepalingen door de idpbw en de bevoegde brandweer. 2. Brandpreventieverslagen Doorlichtingsteams van het departement onderwijs wensen altijd een recent brandweerverslag (max 5 jaar oud); daarom wordt een actie opgestart om ervoor te zorgen dat er steeds een actueel brandpreventieverslag is, en dit voor alle provinciale sites. Acties en budgetten: Renovatie gebouwen : Administratie : Bank van de Arbeid, Volderstraat Gent EUR (1) Herenhuizen Gouvernementstraat Gent EUR Pam Ename huis Sorgeloose Ename EUR Onderwijs : PCVO Scheldeland, Dijkstraat Dendermonde EUR Provinciaal Instituut Burgemeester Van Driessche Hamme EUR (2) Campus Henleykaai Gent EUR Provinciaal Instituut Heynsdaele Ronse EUR (3) Campus Henleykaai EUR (1) renovatie traphal, directeurswoning en invulbouw (2) nieuwbouw administratie (3) renovatie : witte villa, herschikking ateliers, ombouw zwembad tot atelier, renovatie hoofdgebouw Opmerking : de bevoegde gedeputeerde stelt samen met de dienst gebouwen een prioriteitenlijst samen. De uitvoering van de werken hangt af van beschikbare middelen. - renovatie gebouwen : EUR (dienst gebouwen) - opvragen brandpreventieverslagen : geen budget vereist GPP p 3/ 18

4 A03 Algemene doelstelling De technische installaties zijn conform aan de wettelijke bepalingen en relevante normen; dit wordt opgevolgd via inspecties, keuringen en metingen en een programma inzake onderhoud Het betreft technische installaties vast aan de gebouwen, maar ook bepaalde arbeidsmiddelen, zoals hefwerktuigen, ladders, Tijdens de looptijd van het vorige GPP werden de technische installaties door de dienst gebouwen geïnventariseerd. Ze werden opgenomen in de Emaserverdatabase van de idpbw of de database 'dossierbeheer' van de dienst gebouwen. Tevens werden meerdere raamcontracten afgesloten voor het uitvoeren van verplichte metingen en keuringen. Het doel van inspecties is het bewust opsporen van onveilige en afwijkende toestanden opdat acties kunnen ondernomen worden ter verbetering voordat deze afwijkingen kunnen leiden tot ongewenste gebeurtenissen. Heel wat uit te voeren inspecties zijn wettelijk vastgelegd, andere moeten uitgevoerd worden op basis van het principe van zorgvuldig handelen. Er dient onderscheid gemaakt te worden tussen inspecties uit te voeren door een erkende dienst voor technische controle op de werkplaats (EDTC) en bevoegde personen. Preventief onderhoud is gericht op het voorkomen van defecten, die o.m. aanleiding zouden kunnen geven tot risico's voor de gebruikers. Ondermeer om de conformiteit van installaties vast te stellen en om beheersmaatregelen te kunnen uitwerken werden Legionellabeheersplannen opgesteld en werden risicoanalyse uitgevoerd op de liften. Voor het comfort van de werknemers voorziet het provinciebestuur in zijn administratieve gebouwen drinkwaterfonteinen die gefilterd en gekoeld drinkwater produceren. Deze maatregel zorgt ook voor een reductie van het pmd-afval. De drinkwaterfilters worden zesmaandelijks vervangen en er is tevens tweemaal per jaar een controle van de drinkwaterkwaliteit door het Provinciaal Centrum voor Milieuonderzoek. Keuringen en metingen : (wordt reeds uitgevoerd- geen taakstellingen) keuring liften (BTV) : 6000 EUR/jaar keuring gasinstallaties/ branddetectie / gasdetectie (BTV) : EUR/jaar keuring elektrische installaties inclusief noodverlichting en ATEX (BTI) : EUR/keuring keuring ladders / compressoren / hefwerktuigen, heftoebehoren en behandelingstoestellen (SGS) : EUR/jaar keuring opslagtanks (AV) :4000 EUR/keuring emissiemetingen stookinstallaties/ spuitcabines (Labo Van Vooren) : EUR/keuring keuring/onderhoud brandblussers : EUR/jaar controle drinkwaterfonteinen bacterieel : 2800 EUR/jaar (idpbw) onderhoud : (wordt reeds uitgevoerd geen taakstellingen) stookinstallaties / koelinstallaties (Dalkia) : EUR/jaar liften : EUR/jaar dampkappen : 6500 EUR/jaar drinkwaterkoelers : 8600 EUR/jaar GPP p 4/ 18

5 A03 Algemene doelstelling - vervolg De technische installaties zijn conform aan de wettelijke bepalingen en relevante normen; dit wordt opgevolgd via inspecties, keuringen en metingen en een programma inzake onderhoud Keuringen en metingen : taakstelling) keuring rolpoorten en geautomatiseerde schuifpoorten : inventarisatie vervolledigen en contract afsluiten Andere acties : Implementatie maatregelen infrastructuur Legionellabeheersplan : - nog niet geraamd modernisatie liften op basis van de risicoanalyses : - nog niet geraamd PTI Ninove takel opgenomen in globaal dossier investeringswerken (gebouwen) PCM trekkasten testen op hun efficiëntie tijdsinvesting personeel(pcm) - keuring en onderhoud : EUR (dienst gebouwen) - 6-maandelijks bacterieel onderzoek drinkwater : EUR (idpbw) - aanpassing installaties (liften, Legionella, ) nog geen raming (dienst gebouwen) GPP p 5/ 18

6 A04 Algemene doelstelling Collectieve beschermingen worden toegepast om schadelijke stoffen en dampen te verwijderen. De goede werking ervan wordt opgevolgd via metingen. De algemene preventiebeginselen vervat in de welzijnswetgeving voorzien de aanpak van risico's aan de bron. Bij een aantal activiteiten komen gevaarlijke stoffen en dampen vrij (houtstof, lasrook, solventen,..). Om te vermijden te hoge concentraties van deze polluenten worden ingeademd moeten deze gecapteerd en afgevoerd worden via collectieve beschermingsmiddelen. Gezondheidsrisico's binnen de arbeidsomgeving moeten beheerst worden. Er moet gestreefd worden naar een zo laag mogelijke blootstelling; voor carcinogene stoffen is het streefdoel een nulblootstelling. Om na te gaan of de wettelijk bepaalde grenswaarden waaraan werknemers en leerlingen/cursisten worden blootgesteld gerespecteerd worden, laat de idpbw metingen uitvoeren door het Provinciaal Centrum voor Milieuonderzoek. Structurele aanpassingen : PTI Zottegem - voorbehandelingszone (plamuurspuiten) + stofafzuiging carrosserie (opschuren polyester) : EUR (dienst gebouwen) PTI Zottegem installatie zomer/winterklep stofafzuiging (temperatuursbeheersing) : EUR (dienst gebouwen) reeds toegewezen PTI Eeklo : lasrookafzuiging nieuw lasatelier EUR (raming) PIBV : aankoop nieuwe brandsnijtafel niet geraamd (school) PSBuSO : inrichting klas voor hoeklassen (inclusief afzuiging) 7500 EUR (dienst gebouwen) PTI Ninove nieuwe lasrookafzuiging bij uitbreiding atelier EUR (raming) Metingen : Metingen polluenten (houtstof, lasrook, solventen) in werkplaatsatmosfeer : 7500 EUR/jaar (idpbw) Totaal budget: - investeringen : EUR (dienst gebouwen) - metingen : EUR/jaar (idpbw) GPP p 6/ 18

7 A05 Algemene doelstelling Arbeidsmiddelen (machines, toestellen, ) zijn conform aan de wettelijke bepalingen. Werkposten worden uitgerust met aangepast meubilair en hulpmiddelen om het werk op een veilige en ergonomisch verantwoorde manier uit te voeren. Om het risico voor de werknemers, leerlingen/cursisten die werken met werktuigmachines, machines en werktuigen voor groenonderhoud e.d.m. tot een aanvaardbaar niveau te beperken moeten alle gebruikte machines en gereedschappen conform zijn aan de reglementering inzake arbeidsmiddelen. Dit betekent o.m. dat alle noodzakelijke afschermingen aanwezig zijn, dat beweegbare schermen goed functioneren, dat de bedieningsorganen gemakkelijk bereikbaar zijn en dat de nodige signalisatie is aangebracht. Wie administratief werk verricht is ook blootgesteld aan risico s. Verkeerde zithoudingen en slecht ingestelde beeldschermwerkposten kunnen leiden tot gezondheidsklachten, terwijl onoordeelkundig aangebrachte bekabeling dan weer kan leiden tot valrisico s. Manueel hanteren van lasten is belastend voor het lichaam; verkeerde houdingen, gebrek aan hulpmiddelen kunnen leiden tot ernstige letsels. - via de correcte toepassing van het aankoopproces kan vermeden worden dat risicovolle machines, toestellen, alsook onaangepast kantoormeubilair worden aangekocht. Bestaande machines worden bij de risicoanalyses geëvalueerd op basis van de checklist arbeidsmiddelen; ook ongevallen veroorzaakt door het gebruik van machines kunnen aanleiding geven tot aanpassing. - provinciale diensten voorzien jaarlijks bij de begrotingsopmaak de nodige budgetten voor de aankoop van nieuwe arbeidsmiddelen of de aanpassing ervan. - langdurig zitten is voor het probleem nummer één m.b.t. administratief werk. Goed zitten kan veel gezondheidsklachten voorkomen. Het beschikken over een ergonomische bureaustoel is noodzakelijk. Het huidige aankoopbeleid moet aangehouden worden. - beeldschermwerk is ergonomisch belastend werk dat aanleiding kan geven tot gezondheidsschade. Personen die geregeld informatie van documenten moeten overnemen in teksten zouden moeten beschikken over een documentenhouder opgesteld tussen scherm en klavier (ca 80 EUR/stuk). De éénmalige aanschaf van documentenhouders en andere hulpmiddelen wordt geraamd op EUR te voorzien door de CAD. - PTI Ninove aankoop hefwerktuig lasafdeling : niet geraamd (PTIN) - PIVA verbetering bekabeling beeldschermwerkposten eigen personeel - PIBV beveiliging houtbewerkingsmachines evalueren en aanpassen : niet geraamd - voorzien in vorming inzake ergonomisch werken (cfr doelstelling A08) - aankoop machines, meubilair, : niet becijferd aankoop via verschillende kanalen - hulpmiddelen beeldschermwerk : raming EUR (CAD) GPP p 7/ 18

8 A06 Algemene doelstelling De risico's en milieuaspecten die ontstaan bij het uitvoeren van activiteiten door eigen werknemers, leerlingen en cursisten evenals de toe te passen corrigerende en preventieve maatregelen worden in kaart gebracht via (participatieve) risicoanalyse. De noodzakelijke basisinformatie (inventarissen machines, producten,..) moet beschikbaar zijn en actueel worden gehouden. Ook risico's ten aanzien van derden worden beheerst. Voedselveiligheid wordt gegarandeerd via toepassing van de regels inzake HACCP. Risico-inventarisatie en evaluatie vormen de basis van het dynamisch risicobeheersingsysteem omschreven in de welzijnswetgeving en zijn tevens een vereiste volgens OHSAS De bepaling van de milieuaspecten verbonden aan de activiteiten vormen de basis voor milieuzorg (ISO 14001). Tijdens het vorige globaal preventieplan werd ervaring opgedaan met participatieve risicoanalyse (pra), deze methode heeft het voordeel dat de uitvoerders betrokken worden en dat er dus ook een sensibiliserend effect is. De preventiemedewerkers van het provinciaal onderwijs kregen een vorming en er werden projecten opgestart, waarvan het merendeel door de preventieadviseurs van de idpbw werden begeleid. Ook in het domein Het Leen werd een volledige risicoanalyse via deze werkwijze uitgevoerd. Participatieve risicoanalyse is een arbeidsintensief proces. De basisvoorwaarden voor het uitvoeren van een risicoanalyse moeten vervuld zijn; dit betekent dat er correcte inventarissen moeten beschikbaar zijn van machines en producten en dat voor alle gevaarlijke producten MSDS-fiches beschikbaar zijn voor de gebruikers. Het is belangrijk dat pra-projecten begeleid worden door een deskundige (preventieadviseur, ) Hiervoor beschikt de idpbw niet over voldoende personeel. De lokale preventiemedewerkers kunnen dit niet trekken waardoor projecten stilvallen. Het zal noodzakelijk zijn externen in te schakelen om de participatieve risicoanalyses te begeleiden en te verwerken. Ook de bepaling van de milieuaspecten van de activiteiten moet gebeuren. Ook hiervoor zullen externen moeten ingeschakeld worden. - verbeteren/installeren stockbeheer; onderzoek van aanpak (magazijnbeheerder / software) geen raming - PIVA informatisering stockbeheer : geen raming - aankoop van arbeidsmiddelen en producten via aankoopprocedure geen meerkost - van alle activiteiten : - schriftelijke risicoanalyse (wettelijke verplichting) via participatieve aanpak.- bepaling milieuaspecten raming : EUR (idpbw) Opmerking : de bepaling van de milieu-aspecten kan ook via een extra coördinator milieu en duurzaamheid deze functie is noodzakelijk om alle wettelijke bepalingen inzake milieu en de engagementen inzake duurzaamheid op te volgen (zie ook A11/A12/A14). - PCM pra monternames en veldwerk tijdsinvestering personeel - PIHS pra lichaamsverzorging tijdsinvestering personeel - risicoanalyse/milieuaspectenbepaling : EUR te spreiden over meerdere jaren (idpbw) - stockbeheer voorlopig slechts één concreet project : geen raming GPP p 8/18

9 A07 Algemene doelstelling Restrisico's die een gevaar inhouden voor de veiligheid of de gezondheid van werknemers, leerlingen, cursisten worden beheerst via het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's) zijn bedoeld om de werknemers/leerlingen te beschermen tegen restrisico's die hun veiligheid of gezondheid kunnen bedreigen. Ze dienen dan ook zorgvuldig gekozen te worden op basis van een voorafgaande risico-evaluatie. De gebruiker moet betrokken worden bij aankoop en moet de gelegenheid hebben om het gekozen PBM achteraf te evalueren. Op die manier zal de gebruiker ook meer geneigd zijn het PBM steeds te dragen en via de evaluatie kan ervaring opgebouwd worden inzake het gebruikscomfort dat zeker moet meespelen bij een volgende aankoop. In het provinciaal onderwijs worden de PBM's aangekocht via een raamcontract. Ze worden gratis ter beschikking gesteld van de leerlingen (strikte toepassing welzijnswetgeving). De diensten die ressorteren onder de administratie kopen zelf PBM's aan. Het is de bedoeling om dit te centraliseren via de CAD. Op die manier zal het ook eenvoudiger zijn om de wettelijke afspraken (adviezen, eisen) m.b.t. een aankoop te respecteren. Aankoop PBM's voor het provinciaal onderwijs (raamcontract) : EUR/jaar = EUR Aankoop PBM's administratie :? nog te inventariseren (verspreide aankoop) - onderwijs : EUR/jaar - administratie : nog niet geraamd. GPP p 9/18

10 A08 Algemene doelstelling De vereiste informatie en/of instructie en/of vorming is beschikbaar zodat uitvoerders rekening kunnen houden met de welzijnsrisico's en de milieuaspecten verbonden aan hun taken. Vorming en bewustmaking zijn belangrijke preventiemaatregelen. De algemene principes m.b.t. het welzijnsbeleid bevatten een aantal wettelijke verplichtingen inzake informatie en vorming van de werknemers. Zo moet iedere werknemer geïnformeerd worden over de risico's en preventiemaatregelen noodzakelijk voor de bescherming van zijn welzijn en dat van andere werknemers. Hij moet bekwaam zijn, passende vorming en instructies gekregen hebben over zijn werkpost/functie. Leidinggevenden moeten hierop toezien. Er zijn periodiek terugkomende verplichte vormingen, zoals deze voor het personeel ingeschakeld voor bedrijfseerstehulp (EHBO) en eerste interventie bij noodsituaties (EIP). Wie interventies uitvoert aan elektrische installaties, moet een BA4 of BA5 codificatie krijgen; schakelen van hoogspanning vereist een extra opleiding. Het opbouwen en afbreken van stellingen, het besturen van behandelingstoestellen, de bediening van een hoogwerker, het uitvoeren van eenvoudige handelingen aan asbesthoudende materialen, het werken met carcinogene stoffen, zijn allemaal voorbeelden van taken waarvoor het personeel een verplichte vorming nodig heeft. Daarnaast zijn er belangrijke vormingen om het personeel algemene kennis bij te brengen op het vlak van WMD; kennis die nodig is om ook voldoende gemotiveerd te zijn om aandacht te hebben voor WMD in de eigen werksituatie. Het betreft hier vormingen zoals VCA, sensibilisatie voor het dragen van persoonlijke bescherming, heffen en tillen, afvalinzameling, duurzaamheidsaspecten (kennis FSC-hout, milieuvriendelijke verven, ),. Het provinciaal onderwijs voorziet ook in een VCA-opleiding van zijn laatstejaars leerlingen. Deze opleiding kan gegeven worden door de leerkrachten die een VCA-attest voor leidinggevenden hebben ontvangen. Een aantal vormingen kunnen intern worden gegeven; heel wat vormingen moeten evenwel worden uitbesteed aan externen. Verder worden ook heel wat praktische vormingen/bewustmakingsmomenten verzorgd aan de hand van uitgewerkte toolboxmeetings of instructiekaarten. Dit gebeurt intern. Naar aanleiding van specifieke problemen die zich stellen kunnen ook vormingen noodzakelijk zijn; bv herkennen en omgaan van grensoverschrijdend gedrag voor leidinggevenden, oprichting traumateam PI Heynsdaele, - voortzetten periodiek verplichte vormingen aangevuld met vormingen noodzakelijk conform de wetgeving of het WMD-zorgsysteem. - voortzetten van de VCA-opleidingen voor personeel, leerkrachten en leerlingen. - oprichting, vorming en opvolging traumateam PI Heynsdaele 6800 EUR (budgetten reeds vastgelegd) - kwalificatie personeel oplijsten via kwalificatiematrix - andere initiatieven zie taakstellingen EUR/jaar (dienst 12 cel vorming) totaal : EUR EUR/ jaar (dienst 72 -materiële uitrusting) totaal : EUR - per school budget voorzien voor VCA-vorming leerlingen EUR/jaar voor het ontwikkelen van affiches edm (idpbw) totaal : EUR - PIH vorming traumateam : 3000 EUR (dienst 12 - reeds vastgelegd) (zie ook A10) Totaal budget vorming en sensibilisatie : EUR (exclusief VCA- opleiding leerlingen) GPP p 10/18

11 A09 Algemene doelstelling Iedere provinciale locatie beschikt over een operationeel noodplan om gepast te kunnen reageren op alle mogelijke noodsituaties. Per locatie is er een interventiedossier voor de brandweer beschikbaar Door het nemen van preventieve maatregelen kunnen heel wat risico's vermeden of beperkt worden; risico's volledig uitschakelen is uiteraard niet mogelijk. Daarom moeten de verschillende locaties beschikken over een operationeel intern noodplan dat up-to-date gehouden wordt via het organiseren van oefeningen. Conform de procedure noodplanning moet de verantwoordelijke locatie de mogelijke noodscenario's inventariseren en per mogelijke noodsituatie passende instructies uitwerken. Er is reeds heel wat geïnvesteerd in actieve brandbeveiliging (detectie). Dit garandeert een snelle ontdekking van brand, waardoor het risico voor de aanwezige personen wordt beperkt en via een snelle interventie tevens de materiële schade kan worden beperkt. Via het vorige GPP loopt een project om alle branddetectiecentrales uit te rusten met een digitale doormelding. Via doormelding aan een meldkamer is er een garantie dat er wordt ingegrepen bij brand ook al is het gebouw niet bemand. Momenteel zijn reeds 25 locaties/centrales aangesloten op de meldkamer, de aansluiting van 17 andere centrales is nog gepland. Om een veilige en snelle interventie door de brandweer mogelijk te maken zijn interventieplannen noodzakelijk. Zij bevatten volgende informatie : berijdbare wegen, bluswatervoorraden, toegangen tot gebouwen, plaatsen met opslag van gevaarlijke stoffen, hoogspanningscabines, enz alsook de verantwoordelijken die moeten gecontacteerd worden bij een calamiteit. In totaal wordt voor 32 locaties een interventiedossier opgesteld; op 17 locaties zal dat gebeuren met de tekenaar van de dienst gebouwen die daarvoor werd aangeworden; de opmaak van interventieplannen de andere 15 locaties wordt uitbesteed aan externen. Intern werden inmiddels voor 11 locaties interventiedossiers opgesteld. Acties en budget : - verderzetten van het project inzake doormelding van brandalarm naar een meldkamer. - opmaak conforme noodplannen en uitvoeren oefeningen door verantwoordelijke locatie - inventariseren mogelijke noodsituaties - uitwerken noodplan conform procedure(p_wmd_nood) WMD-zorgsysteem - uitvoeren noodoefeningen (jaarlijks zal dor de idpbw een overzicht gemaakt worden van de gehouden oefeningen). - opmaak interventieplannen Voor de opmaak van noodplannen is geen budget vereist, tenzij locaties beslissen om hun intern noodplan te laten opstellen of aanpassen door externe consultants. Opmaak interventieplannen - intern (9 locaties) : wedde tekenaar (tot 1/8/07) : EUR - extern (15 locaties) : kosten externe tekenbureau's (raming EUR) GPP p 11/18

12 A10 Algemene doelstelling Grensoverschrijdend gedrag wordt niet getolereerd. Werknemers en leerlingen worden hiervan bewust gemaakt. Werknemers en leerlingen die toch het slachtoffer worden van grensoverschrijdend gedrag worden op een passende manier ondersteund. Er is aandacht voor de psychosociale belasting van de werknemers. Psychosociale belasting tengevolge van het werk kan zowel de werkomgeving als het individu sterk beïnvloeden. Langdurige overbelasting door negatieve stress kan leiden tot gezondheidsproblemen (o.a. psychosomatische klachten), een verminderde arbeidsmotivatie en een dalende productiviteit. Geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk (gposgw) kunnen niet worden getolereerd. In het personeelsstatuut werd daaromtrent een beginselverklaring opgenomen. Via de procedure van het WMD-zorgsysteem wordt aan de hiërarchisch lijn gevraagd om een duidelijke gedragscode af te spreken met het personeel en een nultolerantie beleid te voeren. Binnen het provinciaal onderwijs nemen de provocaties van leerlingen toe; ook bepaalde ouders vertonen soms ongewenst gedrag, wat een vrij belangrijke druk veroorzaakt bij het personeel. Bijzondere aandacht is hier noodzakelijk. Uit de risicoanalyse, uitgevoerd in 2006, blijkt dat 54 % van de deelnemers aangeven 'verbaal geweld' te ondervinden. Het provinciebestuur beschikt over vertrouwenspersonen en bevoegde preventieadviseurs (Progecov). In 2006 werden, conform de welzijnswetgeving, de risicoanalyses uitgevoerd inzake geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk; tevens was er een beperkte analyse van de psychosociale belasting (werkstress). De resultaten werden deels gecommuniceerd. De uitwerking, de implementatie en de opvolging van de maatregelen zal veel aandacht vergen. Voor het PI Heynsdaele werd in 2006 beslist om een traumateam op te richten; ook de werking hiervan zal geëvalueerd worden. Acties en budget : - PI Heynsdaele traumateam : oprichting en opvolging 1500 EUR (idpbw -deels uitgevoerd) - PI Heynsdaele LifeSpaceCrisisIntervention (meerjarenproject) : EUR - inperken verbaal agressief gedrag van leerlingen/cursisten - vormingen voor het personeel (assertiviteit, stressbeheersing, ) - vormingsbudget. - jaarlijks zullen afhankelijk van de noodzaak specifieke taakstellingen ontwikkeld en gebudgetteerd worden. - voor tussenkomsten van Progecov wenst de idpbw EUR/jaar te voorzien, dit bedrag is niet enkel voor tussenkomsten inzake psychosociale aspecten. Totaal EUR Opmerking : momenteel gebeuren tussenkomsten van de psychologen nog binnen het forfait dat betaald wordt, maar dit is geen houdbare zaak. Een aantal gesprekken zullen uiteraard nog binnen het forfaitair bedrag vallen. Indien er aangerekend wordt voor gesprekken of tussenkomsten bedraagt het wettelijk vastgesteld uurtarief ca 100 EUR/uur. - begeleiding van werknemers die het slachtoffer werden van grensoverschrijdend gedrag, kan niet onbeperkt door de bevoegde preventieadviseurs van Progecov of traumateams. Doorverwijzing naar psychologen, kan noodzakelijk zijn. Hiervoor wenst de idpbw een bedrag te reserveren van EUR/jaar. Totaal : EUR. - idpbw : EUR - PI Heynsdaele LSCI : EUR (dienst 72) GPP p 12/18

13 A11 Algemene doelstelling Bij renovatie en nieuwbouwprojecten is er ruime aandacht voor aspecten van duurzaam bouwen (bouwmaterialen, FSC-hout, isolatie, energiesparende technieken, gebruik van hemelwater voor laagwaardige toepassingen, milieuvriendelijke verven,,,) Duurzaam bouwen houdt in dat het bouwwerk beperkt wordt tot de werkelijke behoefte, dat er duurzame bouwmaterialen worden gebruikt en dat er aandacht is voor het rationeel gebruik van energie en water. Het provinciebestuur heeft op het vlak van duurzaam bouwen een voorbeeldfunctie. Dit staat ook ingeschreven in het milieubeleidsplan. Eén van de middelen die gebruikt worden om duurzaam bouwen te stimuleren en op te volgen is de "aanstiplijst duurzaam bouwen" van de dienst gebouwen, die gebruikt wordt voor ontwerpers te sturen en te controleren. Duurzaam bouwen brengt zeker een meerkost met zich, maar dit rendeert op de lange termijn. Denken we hierbij vooral aan extra isolatie, hoogwaardige isolerende beglazing, energiezuinig verwarming, die naast de positieve bijdrage tot de vermindering van de CO 2 -uitstoot ook de exploitatiekost beperken. Er lopen momenteel meerdere bouwprojecten waar er aandacht is voor duurzaam bouwen (Sportcentrum Boerekreek, Erfgoedcentrum, ). Indien de procedure 'projecten' binnen het wmd-managementsysteem correct wordt gevolgd, moet er bij ieder project aandacht zijn duurzaamheid. De eventuele realisaties zullen afhangen van de beschikbare budgetten. Voor specifieke acties zullen taakstellingen worden opgemaakt. Het opbouwen van een interne knowhow (bouwmaterialen, energieopwekking, milieuvriendelijke verven, ) bij zowel de idpbw als de dienst gebouwen is belangrijk. Op korte termijn kan deze actie niet gerealiseerd worden wegens tijdsgebrek; de aanwerving van een extra coördinator duurzaamheid kan hiervoor een oplossing bieden. GPP p 13/18

14 A12 Algemene doelstelling Het provinciebestuur beperkt de milieu-impact van zijn activiteiten (opslag, emissies, lozingen, afvalstoffen). Zowel uit milieuzorg als om economische redenen zijn rationeel gebruik van grondstoffen, water en energie belangrijke parameters binnen de dagelijkse werking van de provinciale diensten. Het provinciebestuur houdt daarbij minstens rekening met de wettelijke voorschriften. Voor alle activiteiten is er een geldige milieuvergunning. De lozing van afvalwaters moet conform gebeuren aan de wettelijke voorschriften. Daar waar mogelijk moeten gescheiden rioleringsstelsels worden aangelegd. Op 17 van de 35 locaties is er reeds een volledig gescheiden rioleringsstelsel en op 4 locaties is dit reeds deels gerealiseerd. Voor sommige gebouwen zal het vermoedelijk niet haalbaar (niet betaalbaar) zijn om een volledige scheiding te realiseren. Drinkbaar water is een schaars goed waar we zorgvuldig moeten mee omgaan. Daar waar mogelijk moet hemelwater worden aangewend voor laagwaardige toepassingen. Op 25 locaties/deellocaties wordt hemelwater opgevangen; op 12 locaties wordt er ook effectief gebruik van gemaakt. Gelet op de dure energieprijzen en de Kyoto-afspraken, is het noodzakelijk om de energieverbruiken nauwlettend te volgen. Via energie-audits kunnen besparende maatregelen worden voorgesteld. In het kader van de voorbeeldfunctie kan gekozen worden voor groene stroom. Momenteel is er één project gerealiseerd inzake hernieuwbare energie (zonnecellen Kaaihoeve). Via dit gpp dient minstens één bijkomend project gerealiseerd te worden (kan in combinatie met project duurzaam bouwen). Luchtemissies worden beheerst via onderhoud van stookinstallaties/spuitcabines en gecontroleerd via verplichte emissiemetingen. Het aankopen van milieuvriendelijke voertuigen kan ook bijdragen tot het beperken van de emissies van CO 2 en schadelijke polluenten. Het solventgebruik moet in kaart gebracht worden om de milieurelevantie ervan in te schatten (via milieuaspectenbepaling). Daar waar mogelijk dienen solventvrije of solventarme verven en vernissen gebruikt te worden. Bodem- en grondwaterverontreiniging dient voorkomen te worden via een correcte exploitatie van de brandstofopslag en opslag van gevaarlijke stoffen en preparaten. Tevens dienen vuloperaties van tanks en leveringen gevolgd te worden door eigen werknemers. Duurzaam bouwen en renoveren kan een belangrijke bijdrage leveren aan het beperken van de milieu-impact. Voor de meeste locaties zijn de afvalstromen in kaart gebracht en wordt de wettelijk verplichte selectieve inzameling gevolgd. Er moet naar gestreefd worden om voor alle locaties afvalmedewerkers aan te duiden (implementatie wmd-zorgsysteem). Rationeel gebruik van grondstoffen is zowel om economische als milieuredenen noodzakelijk. De verbruiken van gerecycleerd papier, FSC-hout, zullen verder in kaart gebracht worden. Riolering /zuivering: - realisatie van één gescheiden stelsel per jaar : EUR/jaar (dienst wegen). Totaal : EUR - installatie KWZI voor PI Heynsdaele EUR (dienst wegen) reeds vastgelegd Hemelwater : - bij renovaties en nieuwbouw opvang van hemelwater voorzien alsook het gebruik ervan. - installatie van watermeters op de hemelwatercircuits om de reële verbruiken in kaart te brengen geen raming - uitvoeren van een wateraudits op locaties met grote verbruiken ca 6000 EUR/audit (idpbw). - implementeren waterbesparende maatregelen structurele aanpassingen via dienst gebouwen, organisatorische afspraken via verantwoordelijke locatie budget afhankelijk van de maatregelen GPP p 14/18

15 Energie - bijhouden van de energieboekhouding (gas, elektriciteit, water) en evalueren van de verbruiken door energiecoördinator / ( aan te werven coördinator milieu en duurzaamheid) - uitvoeren van een energieaudits ca EUR/audit (idpbw) - implementeren energiebesparende maatregelen structurele aanpassingen via dienst gebouwen, organisatorische afspraken via verantwoordelijke locatie budget afhankelijk van de maatregelen - opvolgen brandstofverbruik voertuigenpark reductie van 10% tegen 2009 (ref =2004)- engagement milieubeleidsplan. - realisatie één project m.b.t. hernieuwbare energie Luchtemissies : - onderhoud van stookinstallaties/spuitcabines (zie A03) - controle via verplichte emissiemetingen (zie A03) - uitbouw van een milieuvriendelijk voertuigenpark, door toepassen van een milieuvriendelijk aankoopbeleid Bodem- en grondwaterverontreiniging : - zowel de bovengrondse als de ondergrondse brandstoftanks worden periodiek gekeurd (zie A03) - de decretaal verplichte oriënterende bodemonderzoeken zijn op één na allemaal uitgevoerd. Momenteel lopen nog twee beschrijvende onderzoeken, waarvan er minstens één (Puyenbroeck) zal uitmonden in een saneringsproject. Het oriënterend bodemonderzoek voor de PSBuSO moet uitgevoerd worden tegen De kostprijs wordt geraamd op 6000 EUR - controle van de opslag van GSP via audits (tijdsinvestering idpbw) - door correct toepassen van 'werken met derden' kunnen leveringen enkel gebeuren na aanmelden en onder toezicht; indien er dan toch nog een calamiteit gebeurt kan de schade beperkt worden door toepassen van de afspraken inzake noodplanning Afval : - verder selectief inzamelen en afvalhoeveelheden en -kosten in kaart brengen Rationeel gebruik grondstoffen/ aanwending duurzame grondstoffen : - toepassen gerecycleerd papier, FSC- hout,. - verder in kaart brengen van verbruiken (hout, papier, ). - investeringen riolering en zuivering (dienst wegen) : EUR - investering in energie- en waterbesparende maatregelen + voorbeeldproject (dienst gebouwen) : geen raming - wateraudits : 6000 EUR/audit (idpbw) - energieaudits : EUR/audit (idpbw) - bodemonderzoek en saneringen: EUR (dienst gebouwen) - aankoop milieuvriendelijk voertuigenpark : geen raming (dienst transport en verzending) GPP p 15/18

16 A13 Algemene doelstelling Aandacht voor duurzaamheid is een belangrijke pijler van het beleid. Inzake mobiliteit stimuleert het provinciebestuur zijn werknemers, leerlingen, cursisten om gebruik te maken van het openbaar vervoer; fietsen van en naar het werk wordt sterk aangemoedigd. Bij het provinciebestuur werken ca 1000 ambtenaren in de administratie en er zijn ca 1600 leerkrachten en personeelsleden in het provinciaal onderwijs tewerkgesteld. Ongeveer 4200 leerlingen (voltijds leerplan) komen dagelijks naar school. Ook de centra voor volwassenenonderwijs geven modulair onderricht aan enkele duizenden cursisten per jaar. Er is dus dagelijks heel wat woon-werkverkeer en woon-schoolverkeer. In 2006 was er een onderzoek inzake woonwerk verkeer in alle provinciale diensten en scholen. Ongeveer 66% van het personeel komt met de wagen naar het werk of rijdt mee. Ongeveer 15% neemt het openbaar vervoer en eveneens ca 15 % komt met de fiets naar het werk. Het provinciebestuur neemt al een aantal initiatieven die zeker verder moeten worden gezet: gratis abonnement voor openbaar vervoer, fietsvergoedingen, aankoop dienstfietsen voor korte verplaatsingen. Lokaal worden soms ook kleinschalige initiatieven genomen, zoals groepsverplaatsingen van leerlingen met de fiets. - opmaken van een vervoersplan voor het provinciepersoneel :? EUR (mobiliteit) - gratis abonnementen voor openbaar vervoer : EUR /jaar (dienst personeelsbeheer) - uitbetalen van fietsvergoedingen (woon-werkverkeer) : EUR/jaar (dienst personeelsbeheer) Kleinschalige lokale acties zullen opgenomen worden via de jaarlijkse actieplannen GPP p 16/18

17 A14 Algemene doelstelling Het WMD-zorgsysteem wordt als middel gebruikt om WMD op een structurele manier te integreren in de normale werking Welzijn op het werk en interne milieuzorg zijn wettelijk zeer strikt geregeld. Via de samenwerkingsovereenkomst 'milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling' zijn er engagementen (contractuele afspraken) vanwege de provincieraad t.o.v. de Vlaamse overheid inzake duurzaamheid. De ganse werking met betrekking tot WMD moet bijgevolg op een gestructureerde manier worden aangepakt. De toepassing van het WMD-zorgsysteem biedt daar een oplossing voor. Tijdens het vorige GPP werden de procesbeschrijvingen, noodzakelijk volgens de wetgeving of de normen OHSAS en ISO 14001, opgesteld. Een correcte toepassing ervan, "uitvoeren wat beschreven is", moet het provinciebestuur garanderen dat de wettelijke bepalingen en engagementen worden nageleefd. Het WMD-zorgsysteem vereist uiteraard ook dat er gewerkt wordt aan continue verbetering; dit zal opgevolgd worden via WMD-indicatoren. Opzetten van WMD-management - oprichten van een werkgroep per locatie onder impuls van de verantwoordelijke locatie of zijn/haar plaatsvervanger in overleg met de bevoegde gedeputeerde. Voor de administratieve diensten kan een overkoepelende werkgroep worden opgericht. Bepalen van de implementatiestrategie. - Opleiding/informatie hiërarchische lijn en betrokken werknemers - uitvoeren van risicoanalyses voor alle activiteiten (wettelijke verplichting zie ook A06) en bepaling van de milieuaspecten budget zie eveneens A06 - uitvoeren van conformiteitsaudits op het vlak van welzijn op het werk en interne milieuzorg - per locatie of geheel van locaties bepalen welke prestatie-indicatoren worden gevolgd. - uitvoeren interne audits m.b.t. toepassing systeem. De projecten zullen geconcretiseerd worden in de jaarlijkse actieplannen De verantwoordelijkheid voor WMD-taakstellingen (acties) moet liggen bij de verantwoordelijke (uitvoerder/opvolger) van de actie. Het beheer van de werkfiches moet daarom geïnformatiseerd worden zodat de eigenaar de actie zelf kan beheren. Hiervoor dient een programma ontwikkeld te worden door de dienst ICT. Aandacht hebben voor het welzijn van de werknemers en interne milieuzorg en duurzaamheid vereist betrokkenheid en tijd. Om iedereen binnen de organisatie te motiveren moeten de werkomstandigheden minstens conform zijn met de wettelijke vereisten. Het patrimonium van het provinciebestuur is voor een groot deel conform, maar op een aantal locaties zijn er nog belangrijke investeringen nodig (zie andere doelstellingen) zowel aan de gebouwen als aan de technische installaties. Het is noodzakelijk dat deze aanpassingen prioritair worden uitgevoerd, om deze demotiverende factor weg te nemen. Er moeten ook oplossingen gezocht worden voor diensten met een structureel personeelstekort. Wat de idpbw betreft, is er nood aan een extra coördinator interne milieuzorg en duurzaamheid. De idpbw heeft namelijk een belangrijke ondersteunende, maar ook controlerende functie. Een algemene implementatie van het WMD-zorgsysteem zal ook inhouden dat er interne auditoren moeten aangesteld worden. Indien zou beslist worden om behalve het domein Het Leen ook voor andere entiteiten een certificaat OHSAS en ISO te behalen moeten de nodige middelen hiervoor vrij gemaakt worden (ca 3000 EUR/locatie/jaar), te voorzien op de begroting van de betrokken site. GPP p 17/18

18 Opvolging, evaluatie en bijsturing van het globaal preventieplan Via het managementteam (administratie) en de stuurgroep WMD onderwijs zal het GPP worden opgevolgd en geëvalueerd evenals de jaarlijkse actieplannen. Er zal onder meer gebruik gemaakt worden van de gedefinieerde prestatie-indicatoren. Op basis van de evaluaties of op basis van nieuwe gegevens kunnen tijdens de looptijd van het plan bijkomende doelstellingen geformuleerd worden of doelstellingen worden bijgestuurd. Jaarlijks wordt gerapporteerd aan de Bestendige Deputatie. Gent, 28 maart 2007 De Deputatie van de provincieraad van het provinciebestuur van Oost-Vlaanderen Alexander Vercamer Marc De Buck Peter Hertog gedeputeerde gedeputeerde gedeputeerde Jef Dauwe Carina Van Cauter Eddy Couckuyt gedeputeerde gedeputeerde gedeputeerde Albert De Smet André Denys provinciegriffier gouverneur-voorzitter GPP p 18/18