Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Technisch Instituut Sint-Jozef te BILZEN

Transcriptie

1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Technisch Instituut Sint-Jozef te BILZEN Hoofdstructuur voltijds secundair onderwijs Instellingsnummer Instelling Technisch Instituut Sint-Jozef Directeur Edgard VOETS Adres Wijerstraat BILZEN Telefoon Fax Website Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres Dagen van het opvolgingsbezoek Einddatum van het opvolgingsbezoek Datum bespreking verslag met de instelling Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden Deskundige(n) behorend tot de administratie Externe deskundige(n) VZW K.S.O. Sint-Jozef Bilzen-Hoeselt Winterstraat BILZEN SGKSO Sint-Jozef Bilzen-Hoeselt Sint Lambertuslaan BILZEN Vrij CLB Zuid - Limburg Dirikenlaan TONGEREN Leander Froidcoeur Marc D'hoop, Jurgen Hus, Erik Van Nieuwenhuyze nihil nihil OV so Technisch Instituut Sint-Jozef te BILZEN (Schooljaar ) 1

2 INHOUDSTAFEL INLEIDING HISTORIEK TE REMEDIEREN TEKORTEN ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? Wiskunde in de eerste graad in 1A en in de basisopties Industriële wetenschappen en Mechanica-elektriciteit (leerplan 2009/003) Geschiedenis in het tso in de tweede graad (leerplan D/1999/0279/027) Specifiek gedeelte in het bso van de tweede graad Basismechanica (leerplan 2006/068) Wiskunde in het tso in de tweede en derde graad (leerplannen 2002/048, 2004/022, 2004/023, 2004/024) Aardrijkskunde in het tso in de derde graad (leerplan D/2004/0279/029) ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG OV so Technisch Instituut Sint-Jozef te BILZEN (Schooljaar )

3 INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de opvolgingsdoorlichting van de school door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Als de school bij een doorlichting een beperkt gunstig advies kreeg, volgt na de periode, vermeld in het advies, een opvolgingsdoorlichting. Tijdens een opvolgingsdoorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de bij de voorgaande doorlichting vastgestelde tekortkomingen voldoende werden geremedieerd. Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een (opvolgings)doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die de school karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van de school proces: initiatieven die de school neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die de school met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op Tijdens het opvolgingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. De opvolgingsdoorlichting resulteert in een opvolgingsverslag dat bestaat uit een concluderend gedeelte en een advies. Het concluderende gedeelte omvat de conclusies van de opvolging. Het opvolgingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan twee adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve opvolgingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? en OV so Technisch Instituut Sint-Jozef te BILZEN (Schooljaar ) 3

4 1 HISTORIEK Het vorige doorlichtingsbezoek vond plaats van tot en werd afgesloten met een beperkt gunstig advies. Vanaf moet de school kunnen aantonen dat de tekorten die aan de basis lagen van dit advies, in voldoende mate werden geremedieerd. Dit verslag beschrijft in welke mate de school daarin is geslaagd. 2 TE REMEDIEREN TEKORTEN Graad 1 A Graad 1 Industriële wetenschappen Graad 1 Mechanica-elektriciteit Graad 2 BSO Basismechanica Graad 2 TSO Elektrotechnieken Graad 2 TSO Industriële wetenschappen Graad 2 TSO Mechanische technieken Graad 3 TSO Koel- en warmtechnieken Graad 3 TSO Elektrische installatietechnieken Graad 3 TSO Elektromechanica Graad 3 TSO Industriële wetenschappen Graad 3 TSO Mechanische vormgevingstechnieken 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? Basisvorming wiskunde wiskunde wiskunde geschiedenis, wiskunde geschiedenis, wiskunde geschiedenis, wiskunde Specifiek gedeelte mechanica 3.1 Wiskunde in de eerste graad in 1A en in de basisopties Industriële wetenschappen en Mechanica-elektriciteit (leerplan 2009/003) De vastgestelde tekorten bij de doorlichting zijn weggewerkt. De onderwijsdoelstellingen worden volledig en volgens het beheersingsniveau aangeboden. De evaluatiepraktijk gaat voldoende na of de onderwijsdoelen worden bereikt Samenhang In beide leerjaren worden de meeste onderwijsdoelstellingen effectief aangeboden. De vakgroep respecteert de onderrichtingen van het leerplan wat de verdeling van de leerstof over de leerjaren betreft en wat de verhouding getallenleer-meetkunde betreft. Het aanbod is afgestemd op het verwachte beheersingsniveau van de leerplandoelstellingen. Er is een verantwoord evenwicht tussen kernleerstof en differentieerleerstof met het oog op de oriëntering van de leerlingen. Om een duidelijk overzicht te behouden op de leerplanrealisatie gebruikt de vakgroep naast de jaarplannen kruistabellen, waardoor men snel overzicht heeft van de bereikte doelstellingen. In de lessen is er aandacht voor de vakgebonden vaardigheden en attitudes, vooral wat 'leren leren' betreft. Er wordt voldoende gebruik gemaakt van ICT voor demonstratieve toepassingen in de klas, maar de leerlingen zelf krijgen nog te weinig op school de kans tot zinvol ICT-gebruik met een didactische meerwaarde. Het aanbod vertoont voldoende horizontale en verticale samenhang door de uitgewerkte leerlijnen, maar er is nog geen graadsoverstijgende leerlijn voor de verschillende vaardigheden. 4 OV so Technisch Instituut Sint-Jozef te BILZEN (Schooljaar )

5 Transparantie Onderwijsorganisatie Organisatie curriculum Samenstelling klasgroepen Alle leerplandoelstellingen komen effectief en vrij evenwichtig aan bod in de evaluatie. Bij de examens is er bij elke vraag een verwijzing naar de leerplandoelstellingen. Bij de eindtoetsen is er intens overleg tussen de betrokken leraren om de toetsen op elkaar af te stemmen, rekening houdend met het aanbod van basis- en verdiepingsleerstof. De vraagstelling is afgestemd op het verwachte beheersingsniveau. De evaluatie is voldoende transparant. De leerlingen hebben zicht op hoe de antwoorden verbeterd werden. De resultaten van de leerlingen zijn in alle lesgroepen behoorlijk met gemiddelden omstreeks 65 % en relatief weinig onvoldoendes. Met het oog op de samensmelting van de eerste graad van de school met die van het nabijgelegen Sint-Lambertuscollege hebben de beleidsverantwoordelijken beslist om in de nieuwe structuur van 'Abstract en Concreet' het aantal lesuren wiskunde in alle lesgroepen gelijk te stellen. 3.2 Geschiedenis in het tso in de tweede graad (leerplan D/1999/0279/027) Voldoet De leerplandoelstellingen zijn voldoende herkenbaar in de studie van de historische samenlevingen. De afstemming van de evaluatiepraktijk op de leerplandoelstellingen voldoet nipt. De tekorten, vastgesteld in de vorige doorlichting, zijn niet volledig maar in voldoende mate weggewerkt. Samenhang In de jaarplannen sluit de ordening en selectie van de leerinhouden bij de leerplancriteria aan. De historische samenlevingen worden aan de hand van kenmerkende feiten en ontwikkelingen uit de verschillende domeinen van de socialiteit bestudeerd. Er is aandacht voor niet-westerse samenlevingen. Diachrone en synchrone benaderingen, actualisering en enkele verdiepende gevalstudies zijn in de planning opgenomen. De doelgerichte accenten in de jaarplanning zijn in het onderwijsleerproces nog niet algemeen verankerd. In de laatste twee schooljaren zijn er leraarafhankelijke kwaliteitsverschillen in leerplangerichtheid merkbaar. De aanpak in dit schooljaar ( ) sluit voldoende bij het leerplan aan. Het aanbod en het beheersingsniveau van de historische vaardigheden vertonen een positieve evolutie. In de planning zijn veel actieve werkvormen op basis van bronnenanalyse opgenomen. Voor de toepassing van historische kritiek kunnen de leerlingen gebruikmaken van een sjabloon met basisvragen over de identificatie en de betrouwbaarheid van bronnen. Er is een modelschema voor duiding van feiten en ontwikkelingen in het historisch referentiekader. In leerjaar II,2 zijn er enkele goed uitgewerkte (begeleid) zelfstandige opdrachten m.b.t. verdiepende gevalstudies. In leerjaar II,1 gebeuren die vooral op basis van oefeningen in het leer- en werkboek. Ook op dit vlak varieert de leerdoelgerichtheid van de uitvoering leraarafhankelijk. Uitrusting ICT Inzet uitrusting Leermiddelen De school heeft de nodige inspanningen geleverd om de materiële uitrusting en leermiddelen in het vaklokaal te optimaliseren. Zo goed als alle lessen geschiedenis kunnen er plaatsvinden. Informatieverwerving en -verwerking met behulp van ICT komt slechts enkele keren voor. OV so Technisch Instituut Sint-Jozef te BILZEN (Schooljaar ) 5

6 Transparantie De evaluatie is samengesteld uit dagelijks werk en examens. Dagelijks werk bestaat uit herhalingstoetsen en enkele taken (zelfstandig werk). De afstemming van de vraagstelling in de toetsen op de leerplandoelstellingen voldeed vorig schooljaar niet. De vragen peilden te eenzijdig naar reproductie van kennis en inzicht. Dit schooljaar zijn de toetsen taxonomisch evenwichtiger samengesteld. Vorig schooljaar was het onvoldoende duidelijk hoe en in welke mate taken of zelfstandig werk in de evaluatie opgenomen waren. Dit schooljaar gebeurt dit op een valide en objectieve manier. In tegenstelling tot de toetsen zijn de examens evenwichtiger samengesteld met gesloten of open kennis- en inzichtvragen, vragen m.b.t. tot het situeren in tijd en ruimte en vragen aan de hand van bronnenanalyse (vaardigheden). De afstemming van de vraagstelling op de leerplandoelstellingen vertoont een positieve evolutie. Deskundigheidsbevordering De school heeft de voorbije schooljaren veel aandacht besteed aan samenwerking, leerplanstudie en professionalisering in de vakgroep. Zij heeft daarvoor ook een beroep gedaan op de pedagogische begeleidingsdienst. Dit heeft geleid tot enkele waardevolle acties m.b.t. leerplangerichtheid. De vakgroep heeft enkele ondersteunende documenten opgemaakt m.b.t. leerlijnen, de opbouw van begrippenkennis, de situering van feiten en ontwikkelingen in het historisch referentiekader, de toepassing van historische vaardigheden en historische kritiek. De toepassing ervan is echter nog niet algemeen. 3.3 Specifiek gedeelte in het bso van de tweede graad Basismechanica (leerplan 2006/068) Voldoet De leerplandoelstellingen worden in voldoende mate gerealiseerd. De evaluatie is voldoende afgestemd op de leerplandoelen. De vastgestelde tekorten bij de doorlichting zijn weggewerkt. Samenhang De school kan aantonen dat de leerplandoelstellingen in voldoende mate gerealiseerd worden. De school beschikt over goed uitgewerkte en gestructureerde leerlingendocumenten, aangepast aan het beheersingsniveau van de leerlingen. De leerinhouden worden structureel aangeleerd aan de hand van goed uitgewerkte projectopdrachten. Elke leerling beschikt over een portfolio met onder meer de project- en werkopdrachten en de evaluaties. De integratie tussen de theoretisch-technische leerinhouden en de praktische uitvoering is in grote mate aanwezig. Het bereikte beheersingsniveau door de leerlingen is voldoende. Uitrusting ICT Inzet uitrusting Leermiddelen Transparantie De rookgasafzuiging in de werkplaats lassen in hersteld. Er is voorzien in een aparte ruimte om te slijpen waardoor de leerplandoelstellingen in verband met veilig werken kunnen gerealiseerd worden. De school heeft inspanningen geleverd om de beschikbare leermiddelen en de werkplaatsruimte af te stemmen op het leerlingenaantal. De evaluatie is overzichtelijk uitgewerkt en representatief voor de leerplandoelen. Ze is valide en evenwichtig verdeeld over de leerplandoelen. Er is voldoende aandacht voor product, proces en attitudes. 6 OV so Technisch Instituut Sint-Jozef te BILZEN (Schooljaar )

7 Professionalisering De vakwerkgroep heeft de nodige initiatieven genomen om zijn werking bij te sturen. Grondige leerplanstudie en pedagogisch-didactische bijscholing hebben geleid tot eenduidige afspraken en conformiteit binnen het specifiek gedeelte van de studierichting. 3.4 Wiskunde in het tso in de tweede en derde graad (leerplannen 2002/048, 2004/022, 2004/023, 2004/024) Het onderwijsaanbod voldoet. De evaluatiepraktijk gaat voldoende na of de onderwijsdoelstellingen worden bereikt. De vastgestelde tekorten tijdens de doorlichting zijn weggewerkt. Samenhang In de tweede graad worden alle leerplandoelstellingen aangeboden. De verschillende onderdelen van het leerplan kennis, vaardigheden en attitudes komen evenwichtig aan bod tijdens de lessen. De vakgroep respecteert de verhouding van de lestijden voor de verschillende leerplancomponenten zoals vermeld in het leerplan, wat bijdraagt tot de nodige samenhang. Het aanbod is in alle studierichtingen afgestemd op het verwachte beheersingsniveau. In de derde graad komen in de praktisch-technische studierichtingen en in Elektromechanica de verschillende leerplancomponenten in voldoende mate aan bod. De methodologie van het mathematiseren wordt aangebracht tijdens begeleide oefeningen en de stapsgewijze oplosmethode van problemen wordt toegepast in allerlei opdrachten. Het niveau van wiskunde in de studierichting Elektromechanica werd duidelijk opgetrokken. Ook in Industriële wetenschappen worden de verschillende leerplancomponenten op het verwachte beheersingsniveau aangeboden. Er gaat in de lessen voldoende aandacht naar de wiskundige vaardigheden, maar er wordt nog sterk gefocust op leerstof die tot het extra gedeelte van het leerplan behoort. Voor het 'mathematiseren en oplossen van problemen' zijn er enkele mooie voorbeelden uitgewerkt en er wordt passend gebruik gemaakt van ICTtoepassingen. Transparantie Deskundigheidsbevordering Overleg Vorming De evaluatiepraktijk gaat voldoende na of de leerplandoelstellingen worden bereikt. Bij elke evaluatie worden de doelstellingen opgelijst en via kruistabellen wordt dit vergeleken met het leerplan. De school blijft een evenwicht zoeken tussen de aandacht voor zorg en de leerplanrealisatie, wat zich ook in de evaluatie weerspiegelt. De oriëntatie naar de tweede en derde graad is goed gefundeerd en er is meer aandacht voor de resultaten in de vervolgopleidingen. De feedback van de hogescholen wordt opgevolgd en teruggekoppeld naar de leraren met het oog op kwaliteitsbewaking. De vakgroepwerking omvat organisatorische en pedagogische aspecten. De betrokken leraren stellen leerlijnen op en nemen deel aan externe nascholingen en vormingen. Nascholingservaringen worden doorgegeven en de effecten van nascholing zijn merkbaar bij de leerplanrealisatie. OV so Technisch Instituut Sint-Jozef te BILZEN (Schooljaar ) 7

8 3.5 Aardrijkskunde in het tso in de derde graad (leerplan D/2004/0279/029) Voldoet De hiaten in het aanbod zijn in belangrijke mate weggewerkt. De minimale materiële vereisten zijn aanwezig. De evaluatie is gedeeltelijk bijgestuurd en voldoet nipt. De verschillende thema s uit het leerplan worden goed gespreid over de beide leerjaren van de graad. De meeste leerplandoelstellingen worden in voldoende mate behandeld. Zowel verwachte als onverwachte lesuitval zorgt er evenwel voor dat het aantal effectief beschikbare lestijden in sommige klasgroepen beneden het aantal ligt dat nodig is om het leerplan kwaliteitsvol te realiseren. Sommige leerplandoelstellingen worden daardoor minimaal ingevuld, aan andere wordt te weinig tijd besteed om het gewenste beheersingsniveau te bereiken. De themaoverschrijdende doelstellingen m.b.t. cartografie werden tijdens het schooljaar niet aangeboden. In het lopende schooljaar is dit wel reeds gedeeltelijk aan bod gekomen. Uitrusting Leermiddelen De minimale materiële vereisten werden verder aangevuld. De verzameling gesteenten is nog beperkt. De formule van de bevraging is bijgestuurd waardoor een valide bevraging mogelijk wordt. De meeste vragen gaan uit van de leerplandoelstellingen, maar de gevraagde diepgang is veelal beperkt. De vragen die toch naar inzicht of naar het toepassen van vaardigheden peilen, sporen te weinig met het aanbod en worden zwak beantwoord. De correctie ervan gebeurde vorig schooljaar nog onzorgvuldig waardoor foute of nietszeggende antwoorden toch punten opleverden. De evaluatiepraktijk leverde dan ook nog minder betrouwbare gegevens op en voldoet daarom nipt. 8 OV so Technisch Instituut Sint-Jozef te BILZEN (Schooljaar )

9 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning van de tekorten zoals vermeld in punt 2 van dit verslag: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor alle structuuronderdelen. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Leander Froidcoeur de inspecteur-verslaggever Edgard VOETS de directeur Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school OV so Technisch Instituut Sint-Jozef te BILZEN (Schooljaar ) 9