Plan van Aanpak versterking gemeente Delfzijl Datum 20 februari 2019

Transcriptie

1 Plan van Aanpak versterking gemeente Delfzijl 2019 Datum 20 februari 2019

2 2

3 Voorwoord Voor u ligt het lokale plan van aanpak versterking gemeente Delfzijl. Deze is in de afgelopen periode opgesteld onder verantwoordelijkheid van de gemeente en vastgesteld door de lokale stuurgroep Delfzijl. Dit plan bevat de lokale uitwerking van het door de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) opgestelde plan van aanpak Mijnraadadvies, zoals gepresenteerd op 22 november jl., en de bestuurlijke afspraken over de aanpak van de versterkingsopgave op 20 september en 5 november Met het lokale plan van aanpak komt er een herstart van de versterkingsopgave en in het bijzonder het opname en beoordelingsprogramma. Deze was vlak voor de zomer 2018 grotendeels stilgezet door de minister van Economische Zaken en Klimaat naar aanleiding van het kabinetsbesluit om de gaswinning versneld af te bouwen. Dit stilzetten was zeer tegen de wens van de gemeente Delfzijl aangezien hierdoor onze inwoners nog langer in onzekerheid verkeren over de veiligheid van hun huis en de uitvoering van voorliggende versterkingsadviezen. Na het advies van de Mijnraad op 2 juli 2018 heeft de NCG de opdracht gekregen een concrete lijst op te stellen van te versterken adressen. Deze lijst moest worden samengesteld op basis van de Hazard and Risk Assessment methode (HRA). De gemeente Delfzijl heeft van meet af aan zorgen geuit over de bruikbaarheid en betrouwbaarheid van deze methode. Het is namelijk een methode om risico s in te schatten maar duidelijk geen methode die iets zegt over de daadwerkelijke veiligheid van individuele woningen. Daarvoor zullen woningen opgenomen en vervolgens beoordeeld moeten worden. Samen met de regio is op 20 september 2018 dan ook met het Rijk afgesproken dat de uitkomsten van de HRA-methode alleen gebruikt kunnen worden om te prioriteren in de inspecties (die vanaf nu opnames heten). Met andere woorden: waar moeten we (opnieuw) beginnen. Het leidt dus tot een planning en prioritering in opname en de beoordeling van woningen. Op basis van het resultaat van de opname en beoordeling moet worden vastgesteld of er versterkt moet worden en in welke mate. Dit alles vanuit de toezegging van de minister dat alle versterkingskosten gedekt zijn. De gemeente Delfzijl houdt haar zorgen over het toepassen van de HRA methodiek als basis voor de prioritering en planning van opnames en beoordelingen. Deze methode is in ontwikkeling en kent nog veel onduidelijkheden. Het geeft aan een grote groep inwoners op korte termijn nog steeds geen duidelijkheid over de veiligheid van hun woning. De praktijk zal moeten laten zien of de gegevens uit het model kloppen. Dit betekent in de optiek van de gemeente Delfzijl dat uiteindelijk alle gebouwen in de gemeente door een deskundige moeten worden opgenomen en op basis van de Nationale Praktijk Richtlijn (NPR) moeten worden doorgerekend. Dit om te bepalen of ze aan de veiligheidsnorm voldoen of dat versterking nodig is. Ook moet geregeld worden dat bewoners die zich onveilig voelen de mogelijkheid krijgen voor een opname van hun woning. De lokale stuurgroep zal de ontwikkelingen nauwgezet en kritisch volgen. Daarnaast zijn in 2017 en 2018 ook in de gemeente Delfzijl panden geïnspecteerd waarvan de bewoners nog altijd wachten op het versterkingsadvies. Volgens het 3

4 regionale plan van aanpak van de NCG worden deze niet meer gemaakt of worden de inmiddels gemaakte adviezen niet uitgegeven, omdat deze huizen volgends de modellen een normaal risicoprofiel hebben. De gemeente Delfzijl vindt dat niet aanvaardbaar. Deze groep mensen wacht al te lang op zekerheid over de veiligheid van hun woning en voortgang in het proces. Om die redenen zijn alle geïnspecteerde woningen in het lokale plan aanpak Delfzijl opgenomen. Duidelijk is ook dat de versterkingsoperatie al te lang stil heeft gelegen. Onze bewoners wachten al geruime tijd op duidelijkheid en er zijn met inwoners afspraken gemaakt die moeten worden nagekomen. Nog langer wachten is niet acceptabel. Daarom hebben we, ondanks onze bedenkingen over de gebruikte prioriteringsmethodiek, ervoor gekozen om als lokale stuurgroep te werken aan een lokaal plan van aanpak voor onze inwoners. Nogmaals, alleen om weer een nieuw begin te kunnen maken vanuit de gedachte dat al te lang is gewacht. Voor het vervolg en daarmee ook voor het gesprek met de minister stelt de gemeente Delfzijl het volgende voor: We starten met het opnemen van de woningen met het hoogste risicoprofiel; Wij gaan ervan uit dat er eveneens geld en daarmee capaciteit beschikbaar is om alle woningen met een licht verhoogd risico te kunnen opnemen en beoordelen. Waar dit vanuit een gebiedsbenadering nodig is, wordt dit gecombineerd met de opname en beoordeling van de woningen met het hoogste risicoprofiel. Waar onvermijdelijk zijn binnen deze gebiedsbenadering ook panden met een normaal risicoprofiel meegenomen. In alle gevallen geldt dat waar begonnen wordt met opname dit altijd gevolgd wordt door een beoordeling, oplevering van een versterkingsadvies en uitvoering van eventueel noodzakelijke maatregelen. Dit betekent ook dat bewoners van woningen die in een lopend inspectieprogramma zijn opgenomen en waar nog geen afspraak geldt zo snel mogelijk duidelijkheid krijgen via een beoordeling van de verrichte inspectie; Voor het dorp Krewerd zijn verwachtingen gewekt op basis waarvan een vervolgaanpak met het dorp bepaald zal moeten worden; Mensen die zich onveilig voelen moeten voor opname en beoordeling in aanmerking komen; hiervoor moet geld en dus capaciteit beschikbaar zijn; Wij gaan er van uit dat uitgevoerde versterkingsopgaven in hoogbouw een vervolg krijgen bij gelijke complexen in de nabije omgeving; Wij zijn er voorstander van dat voor de boerderijen een regionaal programma tot stand komt; Voor boerderijen met een P50 of P90 aanduiding geldt het uitgangspunt dat de gehele boerderij opgenomen en beoordeeld wordt en voorzien van een versterkingsadvies; Delfzijl hanteert een onderscheid tussen de fase van beoordelen en opname enerzijds en uitvoering anderzijds. Opnames en beoordeling worden grotendeels op basis van risico s geprioriteerd. De uitvoering zal waar dit naar het oordeel van gemeente en inwoners nodig is, gebiedsgericht worden opgepakt waarbij naast het versterkingsadvies ook andere argumenten worden gewogen bij het maken van een uitvoeringsplan specifiek voor dat betreffende gebied. De gemeente wil samen met de inwoners, de woningcorporaties en de NCG verder met de versterking en het veiliger maken van gebouwen als dit nodig blijkt te zijn. In de gemeente Delfzijl moet iedereen net zo veilig kunnen wonen, werken en naar school gaan als in de rest van Nederland. We maken daarom een nieuwe start maar 4

5 zijn ons er terdege van bewust dat er meer moet gebeuren om een vertrouwenwekkende aanpak voor onze inwoners te realiseren. Het gesprek met de minister van EZK en het kabinet zal hiervoor een betere basis moeten leveren. Op 15 februari heeft een nieuw gesprek plaatsgevonden met de minister van EZK en BZK. Daarin is afgesproken dat bij een (voorlopig) positief oordeel van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) de lokale plannen van aanpak uitgevoerd kunnen worden. Het Rijk committeert zich hier aan en stelt zich tot doel de gemeenschappelijke plannen zo snel mogelijk uit te voeren. Voor Delfzijl ligt er een (voorlopig) positief advies van het SodM. Met de uitvoering van ons plan van aanpak kan dus direct worden gestart, ook voor wat betreft onze aanvullende wensen. Wij zijn daarover verheugd, maar moeten tegelijkertijd vaststellen dat de capaciteit voor beoordeling op dit moment volstrekt ontoereikend is. De minister van EZK heeft toegezegd deze capaciteit te vergroten. Op dit moment is nog onduidelijk wat dit voor de planning van de uitvoering kan betekenen. Wel is de verwachting dat het bestaande stuwmeer van bewoners die wachten op een versterkingsadvies nog zal groeien. Wij betreuren deze ontwikkeling. Voor de uitvoering van dit plan van aanpak, waaraan wij onverkort vasthouden, zal daarom nog een nadere planning moeten worden opgesteld. Wij zullen de betrokken inwoners daarover en over de nieuwe ontwikkelingen steeds informeren De gemeente Delfzijl blijft zich krachtig inzetten voor verbetering van de randvoorwaarden voor de uitvoering van dit plan van aanpak. Namens de lokale stuurgroep, Gerard Beukema Burgemeester gemeente Delfzijl 5

6 Inhoud 1 Inleiding Uitgangspunten Terminologie Afwegingen en prioritering 11 2 Aanpak Hazard and Risk Assessment en benodigde correctie Scope Prioritering Dialoog & communicatie Geïnspecteerde adressen in het lopende programma Geïnspecteerde adressen binnen het lopende programma Geïnspecteerde adressen binnen het lopende programma Geïnspecteerde adressen tweede helft 2017 en Eigen Initiatief Weigeren/afzien Communicatie 16 3 Uitvoering in de gemeente Delfzijl (woon- en gebiedsvisie) Werkwijze versterkingsaanpak gemeente Delfzijl, NCG en overige stakeholders Woonvisie en gebiedsvisie 18 4 Uitvoering versterking gemeente Delfzijl Splitsing uitvoering versterking en opname en beoordeling Uitvoering Zandplatenbuurt Noord en deel Landenbuurt (batch 1588) Omschrijving van het gebied Versterkingsadviezen beschikbaar Gebiedsvisie en versterking Ontwikkelplan voor en door de bewoners Gefaseerde uitvoering versterking Zandplatenbuurt Noord en deel Landenbuurt Uitvoering Dijkzichtflat en de Helling (batch 1467+) 21 5 Uitvoering opname en beoordeling Uitgangspunten prioritering opname en beoordeling Aantal adressen met een (licht) verhoogd en normaal risico Geïnspecteerde adressen met een (licht) verhoogd en normaal risico Gebiedsgerichte aanpak opname en beoordeling Zandplatenbuurt Zuid Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Specifieke aandachtpunten prioritering Jachtlaan en Rijksweg en omgeving Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Specifieke aandachtpunten prioritering Vestingbuurt en Kwelderland Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Specifieke aandachtpunten prioritering Meedhuizen Omschrijving van het gebied 29 6

7 5.8.2 Risicoprofiel Specifieke aandachtspunten prioritering Wagenborgen Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Specifieke aandachtspunten prioritering Woldendorp Omschrijving van het gebied Tuikwerd, Vogelbuurt, Kruidenoever, Rietkampen, Oogstbuurt en omgeving Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Specifieke aandachtspunten prioritering Holwierde Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Aandachtspunten voor de prioritering Krewerd Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Aandachtpunten prioritering Spijk Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Godlinze Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Losdorp Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Bierum Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Biessum en Uitwierde Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Scheepvaartbuurt, Steenbakkersbuurt, Tuikwerderrak, Dethmerseiland en Fivelzigt Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Farmsum Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Borgsweer Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Termunterzijl Omschrijving van het gebied Delfzijl Centrum Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Hoogbouw Delfzijl Noord Omschrijving van het gebied Risicoprofiel Zorgprogramma Heft in eigen hand / Eigen Initiatief 47 7

8 5.27 Scholenprogramma Karakteristieke objecten en Rijksmonumenten Capaciteit Communicatie 48 6 Planning en organisatie Planning en doorlooptijden Organisatie 50 7 Communicatie 51 8

9 1 Inleiding Op 2 juli 2018 bracht de Mijnraad advies uit aan de Minister van EZK. In dit advies is de conclusie dat het kabinetsbesluit om de gaswinning volledig af te bouwen een grote positieve impact heeft op de veiligheid vanaf 2020 neemt het aardbevingsrisico gestaag af. Hierdoor was een heroverweging van de huidige versterkingsoperatie noodzakelijk. De minister heeft in debat met de Kamer aangegeven het rapport van de Mijnraad als blauwdruk te beschouwen voor de toekomst, met een andere aanpak tot gevolg. Bestuurders van Rijk en regio bespraken het advies tijdens bestuurlijke overleggen op 2 juli en 20 september 2018, met als uitkomst een bestuurlijk akkoord op een aanpak op hoofdlijnen. Op 2 november is het overkoepelende plan van aanpak afgerond. Hierin is afgesproken dat gemeenten en NCG het plan op lokaal niveau verder uitwerken. Kritische kanttekeningen die bij de bespreking van het overkoepelend plan zijn gemaakt worden bij de uitwerking van het lokale plan meegenomen. Er is door de gemeente Delfzijl in overleg met Acantus als grootste woningcorporatie en in afstemming met de overige woningcorporaties en NCG hard gewerkt aan dit lokale plan van aanpak voor de gemeente Delfzijl. Doel is zo snel als mogelijk tot een herstart van de versterkingsaanpak te komen. We hebben een uitwerking gemaakt van de aanpak per adres, per wijk of per dorp. In dit plan is dit echter vanwege privacy gevoelige informatie niet op dit gedetailleerd niveau opgenomen. Dit plan van aanpak is als volgt opgebouwd. In hoofdstuk 1 en 2 worden de kaders beschreven waarbinnen dit plan is uitgewerkt. In hoofdstuk 3 wordt aangegeven hoe de versterkingsaanpak zoveel mogelijk aan moet sluiten bij de manier van werken in de gemeente Delfzijl. Hoofdstuk 4 geeft een beschrijving van de uitvoering van de lopende programma s die inmiddels naar de uitvoering gaan. Hoofstuk 5 gaat vervolgens in op de uitvoering van het opname- en beoordelingsprogramma. Hoofdstuk 6 gaat in op planning en organisatie en hoofdstuk 7 geeft tenslotte aan hoe we over de aanpak gaan communiceren. 1.1 Uitgangspunten De afspraken op hoofdlijnen dienen als vertrekpunt voor het plan van aanpak en de doorvertaling naar een lokale aanpak van gemeente Delfzijl. De afspraken op hoofdlijnen zijn: Veiligheid, navolgbaarheid en uitlegbaarheid staan bovenaan bij de versterkingsopgave. Ingezet wordt op het versnellen van opname, beoordeling en uitvoering. De veiligheidsnorm 10-5 is leidend. Om snelheid te maken is het van belang dat de panden met een verwacht hoog risicoprofiel met voorrang worden opgenomen en beoordeeld en dat de batches en op korte termijn in uitvoering gaan. Hierbij is van belang dat de panden waarvan het risicoprofiel het hoogst is, die waarschijnlijk niet voldoen aan 10-5, eerst aan de beurt zijn, gevolgd door de panden die naar verwachting in tijd het langst onveilig zijn. Tenslotte volgen de overige panden uit de groep met een licht verhoogd risicoprofiel. Bestaande batches en het programma Eigen Initiatief kunnen worden uitgevoerd op basis van de liggende versterkingsadviezen, met uitzondering 9

10 van batch De eigenaren uit deze batch kunnen kiezen voor een herbeoordeling, dan wel afzien van versterking. Het Rijk wordt wettelijk verantwoordelijk voor de te behalen veiligheid door de versterkingsaanpak. Alle kosten die worden gemaakt vanuit veiligheidsperspectief of op basis van bestuurlijke afspraken, worden vergoed door het Rijk. Tot het moment dat per onderwerp nieuwe afspraken zijn gemaakt, blijven eerdere afspraken uit het Meerjarenprogramma Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen (MJP) van kracht. Zoals in de inleiding gemeld gelden voor de gemeente Delfzijl in aanvulling en vervolg op het voorgaande de volgende uitgangspunten: We starten met het opnemen van de woningen met het hoogste risicoprofiel; We gaan ervan uit dat eveneens geld en daarmee capaciteit beschikbaar is om alle woningen met een licht verhoogd risico vervolgens te kunnen opnemen en beoordelen. Waar dit vanuit een gebiedsbenadering nodig is wordt dit gecombineerd met de opname en beoordeling van de woningen met het hoogste risicoprofiel. Maar onvermijdelijk zijn binnen deze gebiedsbenadering ook panden met een normaal risicoprofiel meegenomen. In alle gevallen geldt dat waar begonnen wordt met opname dit altijd gevolgd wordt door een beoordeling, oplevering van het versterkingsadvies en uitvoering van eventueel noodzakelijke maatregelen. Dit betekent ook dat bewoners van woningen die in een lopend inspectieprogramma zijn opgenomen waar nog geen afspraak geldt, zo snel mogelijk duidelijkheid krijgen via een beoordeling van de verrichte inspectie; Voor het dorp Krewerd zijn verwachtingen gewekt op basis waarvan een vervolgaanpak met het dorp bepaald zal moeten worden. Mensen die zich onveilig voelen moeten voor opname en beoordeling in aanmerking komen; hiervoor moet geld en dus capaciteit beschikbaar zijn. Wij gaan er van uit dat uitgevoerde versterkingsopgaven in hoogbouw een vervolg krijgen bij gelijke complexen in de nabije omgeving; Wij zijn er voorstander van dat voor de boerderijen een regionaal programma tot stand komt; Voor boerderijen met een P50 of P90 aanduiding geldt het uitgangspunt dat de gehele boerderij opgenomen en beoordeeld wordt en voorzien van een versterkingsadvies. Delfzijl hanteert een onderscheid tussen de fase van beoordelen en opname enerzijds en uitvoering anderzijds. Opnames en beoordeling worden grotendeels op basis van risico s geprioriteerd. De uitvoering zal waar dit naar het oordeel van gemeente en inwoners nodig is, gebiedsgericht worden opgepakt waarbij naast het versterkingsadvies ook andere argumenten worden gewogen bij het maken van een uitvoeringsplan. 1.2 Terminologie In dit plan van aanpak wordt de volgende terminologie gebruikt: Gebouwen met een verhoogd risicoprofiel (P50): o Deze gebouwen worden met de hoogste prioriteit opgenomen en beoordeeld en indien nodig versterkt. Gebouwen met een licht verhoogd risicoprofiel langere termijn (P90 langjarig); o Deze gebouwen hebben een lagere prioriteit en worden in een later stadium opgenomen en beoordeeld en indien nodig versterkt. 10

11 Gebouwen met een licht verhoogd risicoprofiel (P90); o Deze gebouwen hebben een lage prioriteit en worden pas later in 2019/2020 opgenomen en beoordeeld en indien nodig versterkt. o Gebouwen met een normaal risicoprofiel. Deze gebouwen hebben geen prioriteit. Vanwege de beperkte opname- en beoordelingscapaciteit vallen deze gebouwen op dit moment buiten de versterkingsaanpak, tenzij opname vanuit gebiedsgerichte benadering in redelijkheid noodzakelijk wordt geacht. o De batch 1467+: adressen waarvan de versterkingsadviezen (VA s) met de eigenaren gedeeld en besproken zijn. De + heeft betrekking op de toevoeging op het oorspronkelijke aantal van 1467 met adressen die uit eerder pilots volgen. o De batch 1588: de adressen die in de eerste helft van 2017 geïnspecteerd zijn en geëngineerd zijn op de NPR2015. De versterkingsadviezen, gebaseerd op achterhaalde kennis, zijn wel gedeeld met eigenaren en bewoners. Eigenaren hebben de omwille van gedane toezeggingen de keuze het VA geheel uit te laten voeren, te kiezen voor lichtere versterkingsmaatregelen of niets doen. 1.3 Afwegingen en prioritering Om te kunnen bepalen of een gebouw met een (licht) verhoogd risicoprofiel al dan niet aan de veiligheidsnorm voldoet, is een opname en beoordeling nodig. Een opname leidt dus tot een beoordeling en duidelijkheid over of een gebouw wel of niet aan de veiligheidsnorm voldoet. Wanneer een gebouw hieraan voldoet, dan moet hier een bewijs van worden geleverd, bijvoorbeeld in de vorm van een certificaat. Wanneer een gebouw niet voldoet, dan moet dit leiden tot een versterkingsadvies met daarin duidelijkheid over de te nemen maatregelen en de uitvoering van deze versterkingsmaatregelen. De impact en kosten van de versterking bepalen hoe deze versterking in samenspraak met de eigenaar wordt uitgevoerd. Zoals gezegd hanteert de gemeente Delfzijl een onderscheid tussen de fase van beoordelen en opname enerzijds en uitvoering anderzijds. Opnames en beoordelingen worden grotendeels op basis van risico s geprioriteerd. De uitvoering zal waar dit naar het oordeel van gemeente en inwoners nodig is, gebiedsgericht worden opgepakt waarbij naast het versterkingsadvies ook andere argumenten worden gewogen bij het maken van een uitvoeringsplan. De capaciteit voor opname en beoordeling en voor de daadwerkelijke versterking is beperkt. Niet alles kan tegelijk. Daarom moeten keuzes worden gemaakt en prioriteiten worden gesteld. Prioritering opname en beoordeling Voor de opname en beoordeling van nieuwe gebouwen gaan we uit van de risicogestuurde aanpak. Dit betekent dat de gebouwen met een verhoogd risicoprofiel als eerste worden opgenomen en beoordeeld en in noodzakelijke gevallen worden ook gebouwen met een normaal risicoprofiel meegenomen. Soms is het verstandig om zowel woningen met een verhoogd en licht verhoogd risicoprofiel tegelijk te laten opnemen en beoordelen. Prioritering uitvoering versterking Wanneer versterking nodig blijkt, wordt voor een adres of clustering van adressen een ontwikkelplan gemaakt. Een voorbeeld hiervan is de Zandplatenbuurt Noord, waar eigenaren een versterkingsadvies hebben ontvangen dat mag worden uitgevoerd. Eigenaren en bewoners worden zoveel mogelijk betrokken bij het 11

12 opstellen van het ontwikkelplan. Het gaat immers om hun huis en buurt. Daarnaast moet ook rekening worden gehouden met lokale afwegingen en omstandigheden. Wanneer blijkt dat versterking noodzakelijk is, wordt gekeken welke clustering en volgorde van gebouwen zo goed mogelijk aansluit bij onderstaande uitgangspunten, maar ook leidt tot hanteerbare projecten en uitlegbaar is naar bewoners. Een logische en efficiënte clustering maakt het mogelijk om zo snel mogelijk en met zo min mogelijk overlast de versterking uit te voeren. Dit kan op straat, wijk of dorpsniveau. Specifiek voor de uitvoering is van belang dat: De gemeente Delfzijl is verantwoordelijk voor de openbare ruimte; Voorzieningen blijven bereikbaar; Dorpen en wijken blijven bereikbaar; Ondernemers kunnen hun klandizie behouden; Kinderen kunnen veilig naar school; Als bewoners tijdelijk ergens anders gehuisvest moeten worden, is daar plaats voor; Voor bewoners is navolgbaar waarom keuzes worden gemaakt; Gemeenten kunnen samen met woningcorporaties eventueel gewenste of noodzakelijke herstructurering vorm geven; Een straat wordt niet eerst geblokkeerd door de aanpak van een deel van de woningen en dan een jaar later weer door de aanpak van een ander deel van de woningen in die straat (overlast beperken); Het leidt tot de meest effectieve en efficiënte uitvoering qua gebiedsontwikkeling (daar beginnen waar vervolgens ruimte ontstaat voor de volgende fase). 12

13 2 Aanpak 2.1 Hazard and Risk Assessment en benodigde correctie Binnen de versterkingsopgave is n.a.v. het Mijnraadadvies van 2 juli 2018 geadviseerd de gebouwen met een licht verhoogd risicoprofiel aan te houden als afbakening van de opgave. Deze gebouwen komen voort uit het Hazard and Risk Assessment model (HRA). Voor deze gebouwen geldt dat de kans kleiner dan 90% is dat ze voldoen aan de veiligheidsnorm van Dit is inclusief de panden met een verhoogd risicoprofiel (P- 50). Het HRA-model maakt een inschatting van het aantal panden boven het Groningengasveld dat niet voldoet aan de veiligheidsnorm als gevolg van de gaswinning. Het is een probabilistische (op basis van kansberekening) prioriterings-systematiek om de meest kwetsbare gebouwen in beeld te krijgen. De HRA is geschikt om panden op volgorde van verwacht risico te zetten. NCG kan op basis van de HRA een prioritering binnen de uitvoering aanbrengen en de volgorde van een opnameprogramma vaststellen. Daarbij moet rekening worden gehouden met de volgende aandachtspunten: De modellen worden nog doorontwikkeld, en de gebruikte databases zijn nog niet gevuld tot een benodigd kwaliteitsniveau. De typologie-indeling is gericht op een screening van grote aantallen. De toets van kwetsbaarheid van panden wordt op typologie-niveau uitgevoerd en deze toets is beperkter dan die op basis van de vigerende NPR CC2-/CC3-panden zoals hoogbouw en bijeenkomstgebouwen (bijvoorbeeld dorpshuizen, sporthallen en overheidsgebouwen) worden getoetst aan het individueel risico, verblijf van grote(re) aantallen mensen is niet meegenomen in de modellen. Momenteel wordt gewerkt aan een oplossing voor deze tekortkoming. Op korte termijn wordt een no regret maatregel toegepast door een beperkte groep van de meest risicovolle CC2/CC3- gebouwen op te nemen in de lijsten. Deze gebouwen worden door (risico)deskundigen geselecteerd op basis van kenmerken van gebouw, structuur van het gebouw, betekenis van het gebouw voor de samenleving en verblijfstijden in deze gebouwen. Deze beperkte groep gebouwen wordt op korte termijn opgenomen en beoordeeld. De uitkomsten van deze beoordeling kunnen aanleiding zijn een volgende groep CC2- en CC3- gebouwen op te nemen in de lijsten. HRA is geen toetsingsinstrument voor individuele panden, want aan technische en juridische voorwaarden die daarvoor nodig zijn wordt nog niet voldaan. In de eerste lijst met adressen die uit de HRA methode volgen, zaten nog inconsistenties en onjuistheden. Om deze zoveel mogelijk te corrigeren, heeft NCG de volgende toetscriteria opgesteld: Bij de selectie van één adres uit een blok van 2-onder-1 kapwoningen, of één/enkele adres(sen) maar niet alle adressen binnen een blok van woningen, of één/enkele adres(sen) binnen één-en-hetzelfde appartementengebouw met meerdere adressen, behorend tot dezelfde CVW typologie, ook de resterende adressen uit het blok/appartement toevoegen. Bij de selectie van één adres uit een blok van woningen, niet behorend tot dezelfde typologie maar constructief wel met elkaar verbonden, moeten ook 13

14 de omringende woningen mee worden genomen (clusteren) in de analyse om de onderlinge invloed te kunnen onderzoeken. Het betreft hier veelal unieke, vrijstaande woningen die als constructief gekoppeld of aanleunend kunnen worden beschouwd. Bij de selectie van één (of enkele) woningen uit een blok van 2-onder-1 kapwoningen of rijwoningen, ook adressen van woningen binnen één-en hetzelfde type/typologie toevoegen die zich in de directe omgeving (zelfde wijk, straal van 100 meter, zelfde PGA-waarde conform NPR9998:2017) bevinden. Bij de selectie van een adres uit een blok van 2-onder-1 kapwoningen of rijwoningen, ook adressen van woningen binnen één-en-hetzelfde type/typologie toevoegen die zich niet in de directe omgeving bevinden. PGA-waarde conform 2017 als indicatie meenemen. Deze dient gelijk of hoger te zijn aan/dan de geselecteerde adres(sen). Toevoegen van woningen die conform plattegrond, opbouw, bouwjaar en openingsratio overeenkomen met woningen die in de P-MEAN groep worden vermeld en waarvoor wordt geadviseerd door nadere opname uitsluitsel te geven. Toevoegen van meerlaagse bouwtypes met een hoofddraagconstructie van metselwerk in hoge PGA-gebieden conform NPR9998:2017. Toevoegen van woningen die voorkomen op de Acuut Onveilige Situaties lijst en de stuttenlijst (periodiek). Afvoeren van reeds versterkte woningen. Op basis van bovenstaande toets criteria is de lijst met adressen op basis van de HRA methodiek aangevuld conform bovenstaande toetsingscriteria en op 12 december 2018 vastgesteld. Deze lijst is gebruikt voor dit plan van aanpak. De HRA- analyse wordt jaarlijks gevuld met de meest recente informatie en opnieuw uitgevoerd. Dit kan tot gevolg hebben dat adressen aan de lijst worden toegevoegd. Een pand wordt kan echter alleen van de lijst worden verwijderd wanneer aangetoond is door opname en beoordeling dat het aan de veiligheidsnorm voldoet of in het geval een noodzakelijke versterking is uitgevoerd en afgerond. 2.2 Scope De afbakening heeft geleid tot een scope. Omdat voor de uitvoeringsplanning en capaciteitsbehoefte het aantal adressen van belang is, is de scope in dit plan van aanpak in aantal adressen weergegeven (en niet in gebouwen). Het is van belang hierbij te benadrukken dat deze adressen worden opgenomen en beoordeeld (voor zover dit nog niet is gebeurd), maar dat dit niet betekent dat deze gebouwen per definitie moeten worden versterkt. Uit de beoordeling blijkt of dit noodzakelijk is. De beoordeling vindt plaats op basis van de meest recente NPR, totdat een technisch gevalideerde en juridisch houdbare alternatieve aanpak beschikbaar is. De wens is om hiertoe zo spoedig mogelijk over te gaan. 2.3 Prioritering Zoals aangegeven in paragraaf 1.3 maken wij voor wat betreft de prioritering onderscheid in opname en/of beoordeling van nieuwe adressen en de daadwerkelijke uitvoering van de versterking. Conform het advies van de Mijnraad worden adressen waarvan wordt verwacht dat zij een verhoogd risicoprofiel (P50) hebben als eerste opgenomen en beoordeeld. Daarna volgen de panden die volgens de HRA een licht verhoogd risicoprofiel (P90 langjarig) hebben en in tijd het langst onveilig zijn, gevolgd door overige panden 14

15 met een licht verhoogd risicoprofiel (P90). Zoals eerder aangegeven wordt in dit plan van aanpak hiervan afgeweken. Waar logisch en uitlegbaar nemen wij adressen met een licht verhoogd risicoprofiel en normaal risicoprofiel tegelijk mee met adressen met het hoogste risicoprofiel. De beoordeling levert een versterkingsadvies op met duidelijkheid over of de woning wel of niet aan de norm voldoet. Uit het advies blijkt of en zo ja met welke maatregelen de woning versterkt moet worden. Hieruit blijkt hoe gebouwen versterkt moeten worden en wat de impact daarvan is. In de uitvoering van een eventuele versterking moet een balans worden gevonden tussen het zo snel mogelijk wegnemen van risico s en een gebiedsgerichte aanpak waarbij de overlast voor bewoners zo klein mogelijk is en de leefbaarheid zo groot mogelijk. Voor elk cluster wordt een apart ontwikkelplan gemaakt. Op dit moment is dat aan de orde voor de eerste fase van de woningen in de Zandplatenbuurt in Delfzijl Noord. Deze 527 woningen maken onderdeel uit van de batch 1588 waarvoor financiële uitvoeringsafspraken worden gemaakt. 2.4 Dialoog & communicatie Een deel van de panden is nieuw in de versterkingsopgave. Daarnaast heeft de vernieuwde versterkingsaanpak effect op het vervolg voor de gebouwen die al in een inspectieprogramma zijn opgenomen. Het Mijnraadadvies stelt dat gedane toezeggingen aan eigenaren in deze lopende programma s niet eenzijdig kunnen worden opgezegd. Inmiddels gewekte verwachtingen kunnen niet worden genegeerd. Al deze eigenaren en bewoners van gebouwen moeten worden geïnformeerd wat dit concreet voor hen betekent. Hieronder is dit op hoofdlijnen beschreven. De bijbehorende communicatieboodschappen zijn uitgewerkt in hoofdstuk 6 van dit plan van aanpak Geïnspecteerde adressen in het lopende programma Binnen de kan de versterking worden doorgezet omdat voor deze groep verwachtingen zijn gewekt en vergevorderde afspraken zijn gemaakt. Dit geldt voor de volledige batch, ongeacht het risicoprofiel. De eigenaar beslist of het aanbod van de versterkingsmaatregelen kan worden uitgevoerd Geïnspecteerde adressen binnen het lopende programma Binnen de kan de versterking worden doorgezet omdat voor deze groep verwachtingen zijn gewekt en vergevorderde afspraken zijn gemaakt. Dit geldt voor de volledige batch, ongeacht het risicoprofiel. De eigenaar beslist of het aanbod van de versterkingsmaatregelen kan worden uitgevoerd Geïnspecteerde adressen binnen het lopende programma Binnen de kunnen pandeigenaren niet kiezen voor het uitvoeren van het liggende versterkingsadvies (tenzij onderdeel van de P50). Het gaat in de gemeente Delfzijl om 1 adres. De dialoog binnen batch richt zich op de volgende twee opties die worden aangeboden: herbeoordelen van het versterkingsadvies conform de meest recente versie van de NPR; afzien van versterken Geïnspecteerde adressen tweede helft 2017 en 2018 Voor adressen waarvoor alleen een inspectie is uitgevoerd, worden de adressen met een licht- en verhoogd risicoprofiel en in noodzakelijke en uitzonderlijke gevallen woningen met een normaal risicoprofiel als een gebiedsaanpak dit onvermijdelijk maakt, op korte termijn beoordeeld op basis van de meeste recente 15

16 veiligheidsnorm. De adressen met een normaal risicoprofiel zonder gebiedsimpact worden beoordeeld zodra de capaciteit daarvoor beschikbaar is. De gemeente Delfzijl en de woningcorporaties hebben aangegeven het niet acceptabel te vinden om onderscheid te maken tussen P50 en P90. Bij deze groep bewoners zijn verwachtingen gewekt en zij verkeren door het lange proces al te lange tijd in onzekerheid Eigen Initiatief Net als het programma Heft in Eigen hand worden ook de het programma Eigen Initiatief doorgezet. De eigenaren van panden in het programma Eigen Initiatief krijgen de mogelijkheid om: de versterking uit te voeren conform het liggend versterkingsadvies, dan wel; het advies te laten herbeoordelen, dan wel; af te zien van versterken Weigeren/afzien Woningeigenaren kunnen altijd afzien van versterken of weigeren deel te nemen. Het huidige weigeraarsproces is hierbij van toepassing Communicatie De volgende uitgangspunten voor de communicatie richting bewoners/eigenaren zijn van belang: Geen bericht zonder perspectief. Als er gecommuniceerd wordt is er duidelijkheid over planning en randvoorwaarden. Iedere eigenaar van een woning die onderdeel is van het opnameprogramma in dit plan van aanpak krijgt begin februari een brief. Vervolgens worden informatiebijeenkomsten georganiseerd. Hierbij zijn de eigenaren van woningen met een verhoogd risico (P50) en een licht verhoogd risico (P90) en overige woningen die vooraan in de planning zitten als eerste aan de beurt. De overige inwoners die in het programma zitten krijgen een indicatie van het moment waarop zij aan de beurt zijn. In dit Plan van Aanpak is de toezegging van de minister van EZK en het kabinet ten aanzien van dekking van alle kosten voor de versterking het uitgangspunt In de communicatieplanning wordt rekening gehouden met de afspraken die rondom het huidige I&E programma zijn gemaakt (1467+ / 1588 / 1581 / geïnspecteerd). Alle communicatie richting eigenaar/bewoners gebeurt onder regie van gemeente Delfzijl en in samenspraak met stakeholders. Bij voorkeur zijn gemeente en NCG gezamenlijk afzender van de boodschap. In het geval van huurwoningen zal ook de woningcorporatie worden betrokken. De daadwerkelijke inzet van de communicatiemiddelen en het moment van communiceren wordt in afstemming met gemeente Delfzijl en woningcorporaties bepaald en vastgesteld in de lokale stuurgroep. 16

17 3 Uitvoering in de gemeente Delfzijl (woon- en gebiedsvisie) In de uitvoering van dit plan van aanpak en de versterking die hier mogelijk uit voortvloeit, moet zoveel mogelijk aan worden gesloten bij de manier van werken van de gemeente Delfzijl, het vastgestelde beleid en de plannen die er al liggen. Uiteraard mag dit niet ten koste gaan van de veiligheid van de bewoners. De opname en beoordeling van gebouwen wordt zoveel mogelijk in clusters uitgevoerd door de NCG. Hiermee wordt de overlast voor bewoners zoveel mogelijk beperkt. Deze aanpak gericht op logische clusters maakt het mogelijk de juiste dingen te doen voor een dorp of wijk. Een goed contact met de inwoners staat daarbij voorop. Het college wil met zogenaamde gebiedskompassen meer informatie over dorpen en wijken beschikbaar hebben. Dit leidt tot een gebiedsagenda en een gebiedsplan. Op basis hiervan wordt vastgesteld of de bedoelde effecten van beleid en plannen zijn bereikt. Figuur 4: gebiedsgericht werken gemeente Delfzijl De uitkomsten van de versterkingsadviezen zijn voor de gemeente Delfzijl mede bepalend voor de prioritering in de uitvoering van de versterkingsopgave. De gemeente Delfzijl heeft als uitgangspunt de inwoners centraal te stellen en doet dat met het Gebiedsgericht Werken. Bij een versterkingsopgave wordt gekeken hoe deze past binnen de woon- en gebiedsvisie van de gemeente. In samenspraak met inwoners wordt een ontwikkelplan gemaakt, waarbij zowel het woon- als sociale aspecten worden opgenomen. Noodzakelijke versterkingen kunnen niet worden uitgesteld, omdat er bijvoorbeeld nog geen dorpsvisie is. In de lokale stuurgroep kijken we daarom vooruit. Vooraf moet worden bepaald of er nog beleid of ontwikkelplannen gemaakt worden voor gebieden waar een (mogelijke) versterking gaat spelen. Hierbij kan gedacht worden aan het versneld samen met een dorp opstellen van een dorpsvisie of het naar voren of naar achteren schuiven van groot onderhoud aan bijvoorbeeld wegen. 17

18 3.1 Werkwijze versterkingsaanpak gemeente Delfzijl, NCG en overige stakeholders Voor de versterkingsaanpak is een projectgroep ingericht. Hierin zijn de gemeente Delfzijl, Acantus en NCG vertegenwoordigd. Deze projectgroep zorgt voor de voorbereiding van de versterkingsopgave zoals prioritering opname en beoordeling, bewonerscommunicatie en de sociaal maatschappelijke aanpak voor inwoners. Daarnaast is er een kwartiermakersteam/projectgroep i.o. voor de voorbereiding op de uitvoering van de versterking in de Zandplatenbuurt-Noord. Mochten er nieuwe uitvoeringsprojecten of gebieden voortkomen uit de opnames en beoordelingen dan wordt deze structuur verbijzonderd. In de gebieden buiten de 0,2 contour die zijn toegevoegd aan het programma, hebben ook de woningcorporaties Groninger Huis, Marenland en Woonzorg Nederland bezit. Zij zullen bij de uitwerking van de plannen worden betrokken. Besluitvorming vindt plaats in de lokale stuurgroep met daarin een afvaardiging van de bestuurders van de gemeente Delfzijl, Acantus en NCG. De andere woningcorporaties krijgen de mogelijkheid om deel te nemen in de lokale stuurgroep of zich te laten vertegenwoordigen. 3.2 Woonvisie en gebiedsvisie De gemeente Delfzijl heeft de woonvisie Voor een toekomstbestendig Delfzijl! vastgesteld. De verwachte versterkingsopgave is daar mede de aanleiding voor geweest. De door de gemeenteraad vastgestelde woonvisie geeft een actuele leidraad om ontwikkelingen als ontgroening, vergrijzing en migratie en de daarmee gepaard gaande veranderende woonbehoefte in een samenhangend perspectief te plaatsen. Een aantal kernpunten in deze woonvisie zijn: 1. Leefbare en diverse wijken 2. Voldoende en betaalbaar aanbod voor jongen en ouderen 3. Voorkomen leegstand en overschot 4. Doorstroming koopmarkt 5. Groener en compacter 6. Duurzaam wonen 7. Aansprekende havenstad De versterking wordt in het licht van deze kernpunten uitgevoerd. Omdat de inspecties in de Zandplatenbuurt in Delfzijl in 2017 al zijn gestart, heeft de gemeente de woonvisie uitgewerkt in een gebiedsvisie voor Delfzijl Noord. Hiermee is de gemeente samen met inwoners en woningcorporatie Acantus goed en tijdig in staat om meer te doen dan alleen de versterking, zonder dat dit ten koste gaat van de veiligheid. 18

19 4 Uitvoering versterking gemeente Delfzijl 4.1 Splitsing uitvoering versterking en opname en beoordeling Om een eventuele noodzaak tot versterking aan te kunnen tonen, is een opname en beoordeling (incl. versterkingsadvies) nodig. De woningen met een verhoogd of licht verhoogd risico moeten op zo kort mogelijke termijn worden opgenomen en beoordeeld om hier duidelijkheid over te krijgen. Dit wordt in hoofdstuk 5 verder uitgewerkt. Wanneer uit de beoordeling blijkt dat er grootschalige versterking nodig is in een wijk, straat of dorp, wordt er door de gemeente, woningcorporatie(s) en bewoners een ontwikkelplan gemaakt. Dit is niet nodig voor solitaire panden die versterkt moeten worden. Voor een aantal adressen is, hoewel gebaseerd op een verouderde veiligheidsnorm, inmiddels aangetoond dat versterking noodzakelijk is. Het betreft woningen die onderdeel uitmaken van de zogenaamde batch Wij zetten in op een zo spoedig mogelijke uitvoering van deze versterking. Dit is van het grootste belang om een lange periode van afwachten en onzekerheid nu eindelijk af te kunnen sluiten. Dit hoofdstuk beschrijft kort hoe samen met de bewoners deze uitvoering zal worden opgepakt. Voor het overige wordt op deze plaats verwezen naar het op te stellen uitvoeringsplan. 4.2 Uitvoering Zandplatenbuurt Noord en deel Landenbuurt (batch 1588) Omschrijving van het gebied Door het vestigen van verschillende grote fabriekscomplexen in Delfzijl, was er behoefte aan huisvesting voor de werknemers. Hiervoor zijn in Delfzijl Noord in korte tijd veel woningen gebouwd. In de Zandplatenbuurt gaat het om rijwoningen en een aantal flatgebouwen. Het betreft hier voornamelijk bezit van de woningcorporatie Acantus, dat in de afgelopen jaren voor een deel is verkocht aan particulier eigenaren. Voor het noordelijk deel van de Zandplatenbuurt en een deel van de Landenbuurt zijn versterkingsadviezen beschikbaar. Een groot deel van de eigenaren heeft de versterkingsadviezen opgevraagd. Dit gebied is hieronder aangegeven. 19

20 Figuur 1: Zandplatenbuurt Noord inclusief deel Landenbuurt en flats Schuitenzand Versterkingsadviezen beschikbaar De woningen in de Zandplatenbuurt Noord en een deel van de Landenbuurt zijn in de eerste helft van 2017 geïnspecteerd en beoordeeld. Uit de versterkingsadviezen, gebaseerd op de veiligheidsnorm NPR 9998:2015, blijkt dat alle woningen en meerlaagse bouw zwaar versterkt moeten worden. Daardoor komt ook het alternatief van een nieuwe woning in plaats van versterking in beeld. Voor de Zandplatenbuurt Noord e.o. geldt dat op basis hiervan verwachtingen zijn gewekt bij de eigenaren van de woningen. De minister heeft toegezegd dat deze worden ingelost. Hiervoor wordt een aparte financiering beschikbaar gesteld. Voor alle woningen in het lopende programma 1588 is 420 miljoen euro beschikbaar. Er wordt in overleg tussen regio en Rijk (ministerie van BZK) gewerkt aan regelingen om de toegezegde middelen voor de versterkingsopgave beschikbaar te krijgen. In juni 2019 moeten de regelingen operationeel zijn. Voorafgaand daaraan worden de gesprekken met inwoners opgestart zodra de handtekening van het Rijk onder de afspraken staat. Naar verwachting is dit in februari 2019 het geval Gebiedsvisie en versterking Voor de gehele gemeente Delfzijl is er een woonvisie opgesteld. Daarnaast is een gebiedsvisie gemaakt voor Delfzijl Noord. Belangrijkste uitgangspunten in de gebiedsvisie zijn: - De bewoner en zijn/haar (woon)wensen staan voorop. Wie in Delfzijl wil blijven wonen, kan in Delfzijl blijven wonen, in een bij de leefsituatie passende woning. - De regie ligt bij de gemeente, Acantus en de inwoners, de gebiedsvisie is leidend. - De inzet van versterkingsmiddelen is maatschappelijk verantwoord en gericht op een toekomstbestendig eindresultaat. 20

21 - De gemeente ontwikkelt samen met de wijk een sociaal buurtprogramma aan de hand van een gebiedskompas voor Noord. - Opvangen van de gevolgen van de demografische ontwikkeling (vergrijzing en ontgroening) en de veranderende woningvraag. Waar mogelijk verdunnen aan de randen en versterken van het centrum; - Verduurzaming en een beter passend woningaanbod nu en voor de toekomst. - In de uitwerking van de versterkingsopgave wordt waar mogelijk de uitwerking van de gebiedsvisie meegenomen Ontwikkelplan voor en door de bewoners Samen met de eigenaren (Acantus en de particulieren) zal een uitvoeringsplan worden gemaakt om uitvoering aan de versterking te kunnen geven. Het uitgangspunt hierbij is dat tussen huurders en eigenaren geen verschil mag ontstaan in de uitvoering. Op basis hiervan wordt de versterking gefaseerd uitgevoerd. Begin 2019 worden de bewoners hierover geïnformeerd en wordt een gezamenlijke start gemaakt. Dan worden ook de wensen en (on)mogelijkheden met de bewoners besproken. In dit plan van aanpak gaan we hier daarom niet verder op in. Een actieve bewonerscommissie krijgt de mogelijkheid om mee te denken in de ontwikkelingen in de wijk. Deze groep bestaat uit zowel huurders als eigenaren in zowel het noordelijke als zuidelijke deel van de wijk Gefaseerde uitvoering versterking Zandplatenbuurt Noord en deel Landenbuurt De versterking van de Zandplatenbuurt Noord en deel Landenbuurt moet, vanwege het grote aantal adressen, gefaseerd worden uitgevoerd. Niet alles kan tegelijk. Begin 2019 wordt gestart met het in beeld brengen van de wensen van de eigenaren en huurders. De verwachting is dat gestart kan worden met de bouw van de eerste nieuwe woningen op andere locaties na de zomer van Vanaf dat moment wordt zoveel mogelijk in logische clusters gewerkt aan de uitvoering van de versterking. Hiermee wordt de overlast bij bewoners zo klein mogelijk gehouden. Daarnaast is het de bedoeling dat bewoners de mogelijkheid krijgen om slechts één keer te hoeven verhuizen en geen gebruik te hoeven maken van een tijdelijke woning. De verwachting is dat de gehele uitvoering van de versterking in dit gebied circa 4 tot 5 jaar gaat duren. 4.3 Uitvoering Dijkzichtflat en de Helling (batch 1467+) In het bestuurlijk akkoord is overeengekomen dat de batch zo spoedig mogelijk in uitvoering moet worden gebracht conform de liggende versterkingsadviezen. Dit geldt voor de Dijkzichtflat en de Helling, beide meerlaagse panden. Uit het versterkingsadvies gebaseerd op de verouderde veiligheidsnorm (NPR9998: 2015) van de Dijkzichtflat blijkt dat de hoofddraagconstructie voldoet. Wel moeten er een aantal niet-constructieve gebouwelementen worden vastgezet. De werkzaamheden zijn na de bouwvak gestart en zijn in december 2018 afgerond. Voor een gebouw aan de Helling is wel een inspectie uitgevoerd, maar dit is niet afgerond tot een versterkingsadvies. Dit pand zal daarom alsnog beoordeeld moeten worden. 21

22 5 Uitvoering opname en beoordeling In de gemeente Delfzijl is in februari 2017 gestart met de inspectie en engineering (nu opname en beoordeling) van adressen in de stad Delfzijl en de dorpen Holwierde en Krewerd. Daarnaast zijn vanuit de pilot meerlaagse bouw drie meerlaagse woongebouwen van de hogere variant buiten de 0,2 contour geïnspecteerd. De Oude Schans en de Eemskanaal NZ zijn opgenomen in paragraaf 5.23 als onderdeel van het centrum. De Kadijkflat valt buiten deze gebieden maar behoort eveneens tot dit pilotprogramma. Tot slot zijn door NAM (voor aanvang van de NCG) ook een aantal pilots geweest, namelijk de Dijkzichtflat en de Helling. De Dijkzichtflat is inmiddels versterkt. De gemeente wil dat bij de naastgelegen en vergelijkbare flats Oldiek, Naterij dezelfde aanpak wordt toegepast. Opname en beoordeling van deze flats kan dan achterwege blijven. De Helling krijgt in het nieuwe programma een vervolg waar dit tot dit moment achterwege is gebleven. De vernieuwde versterkingsaanpak leidt tot nieuwe inzichten en een nieuwe prioritering. Momenteel wordt gewerkt op basis van de HRA-systematiek. Op basis van kenmerken van gebouwen en de plek waar deze staan, zijn adressen geselecteerd met een verhoogd of licht verhoogd risicoprofiel. De HRA lijst van mei 2018 is aangevuld op basis van de beschreven criteria. Over de specifieke programma s, zoals Heft in eigen Hand, Eigen Initiatief en het zorg- en scholenprogramma zijn aparte afspraken gemaakt. Adressen op de stuttenlijst en lijst van acuut onveilige situaties en risico s zijn eveneens toegevoegd. 5.1 Uitgangspunten prioritering opname en beoordeling In paragraaf 1.1 zijn de algemene overkoepelende uitgangspunten voor dit plan van aanpak en de prioritering beschreven. Niet alles kan tegelijk worden opgenomen en beoordeeld. Daarvoor ontbreekt de capaciteit bij de bureaus die dit moeten uitvoeren. Daarom moeten prioriteiten worden gesteld. Hierin is rekening gehouden met een efficiënte aanpak met zo min mogelijk overlast voor bewoners, gemeentelijk ontwikkelingen en de verwachte impact op de dorpen. Concreet betekent dit dat zo spoedig mogelijk wordt gestart met de opname en/of beoordeling van de gebouwen waar de hoogste risico s verwacht worden of een gebiedsgerichte aanpak noodzakelijk is. Daarna volgen de gebouwen met een lager ingeschat risicoprofiel. In een aantal gevallen is het zeer wenselijk of noodzakelijk om ook adressen met een licht verhoogd of normaal risico eerder op te nemen en te beoordelen. Zoals bijvoorbeeld wanneer verwachtingen zijn gewekt of wanneer sprake is van een gebiedsontwikkeling. Het streven is om alle adressen met een verhoogd risico medio 2019 te hebben opgenomen en aan het eind 2019 te hebben beoordeeld. Na de zomer van 2019 wordt gestart met de overige adressen met een licht verhoogd risicoprofiel. Uiteindelijk moeten alle woningen binnen de gemeente voorzien zijn van een beoordeling en versterkingsadvies waaruit blijkt of en zo ja met welke maatregelen de woning versterkt moet worden. 5.2 Aantal adressen met een (licht) verhoogd en normaal risico In onderstaande tabel is het aantal adressen met een (licht) verhoogd en normaal risico per gebied aangegeven. De classificatie normaal risico wordt gegeven aan gebouwen waar al eerder een inspectie heeft plaatsgevonden, maar waar de kenmerken geen aanleiding geven tot een verhoogd risico. Een groot aantal van deze adressen heeft een agrarische bestemming. Hiervoor willen we een apart opnametraject opstarten. Het gaat hierbij niet alleen om het 22

23 woongedeelte maar om het gehele pand. Hierdoor kan snel de benodigde expertise worden ontwikkeld, waardoor efficiënter en sneller gewerkt kan worden met minder overlast voor de bewoners. Dit kan zo mogelijk ook gemeente overstijgend worden opgepakt. Delfzijl Verhoogd risicoprofiel licht verhoogd risicoprofiel langjarig licht verhoogd risicoprofiel Normaal risicoprofiel geïnspecteerd Bierum Borgsweer Delfzijl Farmsum Godlinze Holwierde Krewerd Losdorp Meedhuizen Spijk Termunterzijl Wagenborgen Woldendorp Totaal De meeste adressen met een verhoogd risicoprofiel zijn te vinden in de kern van Delfzijl. Hier staan ook de meeste huizen. Verhoudingsgewijs valt op dat met name in de dorpen Meedhuizen en Wagenborgen relatief veel adressen met een verhoogd of licht verhoogd risicoprofiel staan. Deze dorpen vielen tot voor kort buiten het kerngebied (0,2 contour op basis van de KNMI kaart 2015). Het HRA-model geeft nu aan dat door een combinatie van gebouwkenmerken en de lokale ondergrond veel gebouwen in deze twee dorpen kwetsbaar kunnen zijn. Dit bericht heeft een grote impact op veel eigenaren en bewoners. Omdat in de gebieden buiten het kerngebied zeer beperkt archiefonderzoek of daadwerkelijke opnames hebben plaatsgevonden, moet hier nagenoeg alle kennis over de verschillende type woningen nog worden opgebouwd. Dit maakt de kans dat panden hier onder de radar blijven op dit moment groter dan in de al bekende gebieden. Totaal 5.3 Geïnspecteerde adressen met een (licht) verhoogd en normaal risico Een deel van de adressen met een verhoogd of een licht verhoogd risicoprofiel is al geïnspecteerd en doorgerekend. Voor de adressen in de Zandplatenbuurt Noord en deel Landenbuurt geldt dat de versterking op basis van gewekte verwachtingen mag worden uitgevoerd. Dit is beschreven in hoofdstuk 4. Een deel van de adressen is na 1 juli 2017 geïnspecteerd. Deze zijn nog niet doorgerekend. Van deze adressen is dus nog niet bekend of ze versterkt moeten worden en in welke mate. Deze panden hoeven alleen te worden beoordeeld en 23

24 voorzien van een versterkingsadvies waaruit blijkt of en zo ja met welke maatregelen de woning versterkt moet worden. 5.4 Gebiedsgerichte aanpak opname en beoordeling De gemeente Delfzijl werkt gebiedsgericht. Deze manier van werken zetten we door in de aanpak van de opname en beoordeling. Dit kunnen straten, wijken of dorpen zijn. In de volgende paragrafen wordt een beschrijving gegeven van de logische gebieden en het aantal adressen daarin met een (licht) verhoogd en normaal risico. Wanneer hier zaken spelen die van invloed zijn op de prioritering, wordt ook dit benoemd. 5.5 Zandplatenbuurt Zuid Omschrijving van het gebied De wijk bestaat met name uit rijwoningen van een beperkt aantal typologieën. Daarnaast staat langs het spoor een rij drive-in woningen. Dit is een specifiek type woning dat in meerdere gemeenten voorkomt. In de woonvisie van de gemeente Delfzijl is specifiek aandacht voor de wijken Tuikwerd en Delfzijl Noord. De gemeente wil samen met de bewoners werken aan het verbeteren van deze wijken. De Zandplatenbuurt valt onder Delfzijl Noord. Voor deze wijk is in 2017 een gebiedsvisie opgesteld. Alle adressen in de Zandplatenbuurt Zuid zijn in de tweede helft van 2017 geïnspecteerd, maar nog niet beoordeeld. Vanwege de herbezinning door de minister op de versterkingsopgave heeft de beoordeling een tijd stilgelegen. Momenteel is er nog geen zicht op de eventuele noodzaak en zwaarte van een versterking. Aan de eigenaren van deze adressen is gemeld dat een versterkingsadvies zou worden opgesteld. Verwachtingen zijn dus gewekt bij de bewoners, zij wachten al anderhalf jaar op duidelijkheid. Een groot deel van de al geïnspecteerde adressen waar nog geen versterkingsadvies van is ontvangen, heeft binnen de nieuwe systematiek een normaal risicoprofiel meegekregen. De gemeente Delfzijl en woningcorporatie Acantus vinden dat vanwege gewekte verwachtingen op korte termijn over moet worden gegaan tot beoordeling om te kunnen bepalen of en zo ja in met welke maatregelen de woningen versterkt moeten worden. Deze mensen vragen om en hebben recht op een behandeling die gelijk is voor alle bewoners van de Zandplatenbuurt. Ze zijn samen aan dit proces begonnen en hebben destijds meegewerkt aan een inspectie onder de toezegging dat er een versterkingsadvies zou komen. Vanuit de gebiedsvisie van de gemeente Delfzijl en Acantus, opgesteld met en voor de bewoners van Delfzijl Noord, willen deze partijen graag zo spoedig mogelijk inzicht in de versterkingsadviezen voor de Zandplatenbuurt Zuid. Zo kan, rekening houdende met de prioritering, worden ingezet op een versnelde integrale aanpak van de gehele Zandplatenbuurt in Delfzijl Noord. In de opgestelde planning is daarmee rekening gehouden. 24

25 Figuur 2: Zandplatenbuurt Zuid Het blok met woningen in de hoek van de Schuitenzand en de Europaweg is al door Acantus versterkt en verduurzaamd Risicoprofiel Zandplatenbuurt Zuid (Delfzijl) Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel geïnspecteerd 44 Licht verhoogd risicoprofiel geïnspecteerd 102 Normaal risicoprofiel geïnspecteerd Specifieke aandachtpunten prioritering Om tot een integrale aanpak en uitvoering voor de gehele Zandplatenbuurt te komen, is het noodzakelijk dat alle adressen worden beoordeeld en vast wordt gesteld of een daadwerkelijke noodzaak is tot versterken en in welke mate. Hiermee wordt voorkomen dat bewoners mogelijk jaren in een bouwput wonen en de versterkingscaravan voor langere tijd door de wijk heen trekt met de nodige overlast en beperking van de leefbaarheid tot gevolg. Het gaat voor deze woningen alleen om een beoordeling en het opstellen van een versterkingsadvies. Het aantal typologieën in deze wijk is klein. Hierdoor wordt in geringe mate een beroep gedaan op de beperkte beoordelingscapaciteit. Daarom dringt de gemeente erop aan om alle woningen in de Zandplatenbuurt Zuid zo spoedig mogelijk te beoordelen parallel aan de opnames en beoordelingen van de woningen met verhoogd risicoprofiel. 25

26 5.6 Jachtlaan en Rijksweg en omgeving Omschrijving van het gebied Het betreft hier de meerlaagse bouw met een commerciële plint (winkelgebied) aan Jachtlaan. In het gebied Jachtlaan Rijksweg Hogelandsterweg heeft een omvangrijke herstructurering plaatsgevonden, maar een deel van dit gebied is onbebouwd gebleven. Een school verliest hier zijn bestemming. Figuur3: Jachtlaan en Rijksweg en omgeving Risicoprofiel Meerlaagse bouw rond de Jachtlaan en Rijksweg Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 139 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 38 Licht verhoogd risicoprofiel geinspecteerd Specifieke aandachtpunten prioritering De gestapelde bouw aan de Rijksweg is verouderd. De Vereniging van Eigenaren van twee flatgebouwen is in overleg met de gemeente over de toekomst van deze woongebouwen. Een aantal panden worden aangewezen als karakteristiek pand. 26

27 5.7 Vestingbuurt en Kwelderland Omschrijving van het gebied In deze buurt is het over het algemeen fijn wonen in een groene omgeving De woningen aan de Uitwierderweg zijn vrij nieuw. Van de woningen in de Vestingbuurt hebben alleen de hoekpanden met hoge gevel een verhoogd risicoprofiel. De rest van het blok gaat mee, omdat deze constructief is verbonden met het hoge hoekpand. Het naastgelegen blok valt hier niet in, omdat deze geen hoge hoekgevel heeft. Figuur 4: Vestingbuurt en Kwelderland Risicoprofiel Vestingbuurt eo Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd Specifieke aandachtpunten prioritering Een gebiedsvisie is opgesteld voor Delfzijl Noord. In deze wijk liggen kansen om de woonbuurten en de verbinding met de kust en de zee te versterken. Deze locaties zijn in de woonvisie opgenomen als ontwikkellocatie. Binnen de buurten zijn open plekken die benut kunnen worden voor nieuwe woningen. Hierdoor wordt de structuur van dit deel van Delfzijl Noord compacter. In de gebiedsvisie Delfzijl Noord is dit uitgewerkt: gemeente en Acantus starten op korte termijn met de nieuwbouw van woningen op twee plekken in Noord: in de Schrijversbuurt aan de Sien Jensemastraat e.o. en in Kwelderland aan de Uitwierderweg. Het programma is 27

28 gevarieerd, geschikt voor meerdere doelgroepen en flexibel af te stemmen op de exacte vraag. In de omgeving van de Uitwierderweg kunnen op korte termijn ongeveer 32 woningen worden gerealiseerd. Voor Kwelderland is nog een restcapaciteit van ca. 85 woningen beschikbaar. Deze woningen zijn nodig om de kwaliteitsverbetering in de voorraad vorm te geven. De versterkingsopgave kan de behoefte alleen maar vergroten. Doel hierbij is om een gevarieerde buurt te bouwen; groot en kleiner, betaalbaar en wat duurder en in een mix met koopwoningen. De gemeente Delfzijl wil hier ook initiatieven in de particuliere huursector stimuleren. 28

29 5.8 Meedhuizen Omschrijving van het gebied In Meedhuizen zijn staan veel adressen op de lijst met een (licht) verhoogd risicoprofiel. Dit gebied is nieuw in de versterkingsopgave, tot voor kort viel het buiten de oorspronkelijke 0,2 contour. Meedhuizen kent een relatief jonge bevolking en heeft een redelijk voorzieningenniveau. De school blijft in ieder geval tot 2020 open. De dorpsherberg is in gemeenschapshanden gekomen. De weerstand vanuit het dorp tegen de komst van windmolens is groot. Samen met de inwoners willen we afhankelijk van de uitkomsten van de beoordelingen een visie opstellen waarin de versterkingsopgave een rol speelt. Figuur 53: Meedhuizen Risicoprofiel Meedhuizen Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 87 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 122 Overige woningen Specifieke aandachtspunten prioritering Het hele dorp moet in een beperkte periode in zijn geheel worden opgenomen en beoordeeld. Dan kan een overkoepelend ontwikkelplan voor het hele dorp worden gemaakt. Anders ontstaat het risico dat het dorp voor te lange tijd in een overlastsituatie terecht komt, waarbij de versterking in verschillende fasen voorbij trekt. 29

30 5.9 Wagenborgen Omschrijving van het gebied Wagenborgen is nieuw in de versterkingsaanpak. Het overgrote deel van het dorp heeft een verhoogd of licht verhoogd risicoprofiel. Wagenborgen heeft een centrumfunctie en daarom is het belangrijk om de voorzieningenstructuur op niveau en voldoende bereikbaar te houden. Hierdoor is het aantrekkelijk voor brede groepen waaronder jonge gezinnen. Wagenborgen kent als centrumdorp een goed voorzieningenniveau, tal van recreatieve voorzieningen en een groot zelf organiserend vermogen. Zowel voor jong en oud is een kwaliteitsslag nodig in de huisvesting. Op verschillende plekken in het dorp zijn mogelijkheden voor herontwikkeling, zoals het Groot Bronswijk terrein. Hier zijn mogelijkheden voor particuliere koop. Basis voor de verdere ontwikkeling van Wagenborgen is het recente Toekomstplan Wagenborgen (2018). Wagenborgen heeft nu al veel mogelijkheden voor het huisvesten van ouderen en het bieden van zorg. Als onderscheidende kwaliteit kan het dorp zich verder ontwikkelen als dorp waar levenslang gewoond kan worden vanwege een adequate zorgstructuur. In aansluiting hierop wordt in de eerste helft van 2019 een woonvisie opgesteld. Figuur 6: Wagenborgen Risicoprofiel Wagenborgen Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 36 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd

31 5.9.3 Specifieke aandachtspunten prioritering Ook hier geldt dat hele dorp in een beperkte periode in zijn geheel moet worden opgenomen en beoordeeld. Dan kan een overkoepelend ontwikkelplan voor het hele dorp worden gemaakt. De Woningcorporatie heeft namelijk ook concrete plannen om nieuwbouw te plegen. Anders ontstaat het risico dat het dorp voor te lange tijd in een overlastsituatie blijft Woldendorp Omschrijving van het gebied Woldendorp is van oorsprong een radiair wierdedorp uit de Romeinse tijd en heeft zich in de loop van de tijd gevormd naar een lintdorp door de bebouwing langs de wegen. Het dorp kent een aantal rijksmonumenten. In 2018 telde het dorp 871 inwoners en 394 huishoudens Figuur 4: Woldendorp Woldendorp Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 3 Licht verhoogd risicoprofielniet geïnspecteerd 6 31

32 5.11 Tuikwerd, Vogelbuurt, Kruidenoever, Rietkampen, Oogstbuurt en omgeving Omschrijving van het gebied In dit gebied zijn vanaf 1978 met name rijwoningen en een beperkt aantal 2- kappers en vrijstaande woningen gebouwd. Een groot deel van de adressen in dit gebied is in de tweede helft van 2017 en in 2018 geïnspecteerd. De beoordeling heeft echter door de herijking van de versterkingsopgave geruime tijd stilgelegen. op dit moment is nog geen zicht op de noodzaak en zwaarte van een eventuele versterking. De adressen in het westelijke deel van de Vogelbuurt zijn nog niet eerder in een inspectieprogramma opgenomen geweest. Het aantal verschillende type woningen in dit gebied is beperkt. Rietkampen en Kruidenoever in Delfzijl zijn rustige woonbuurten. Aan de oostzijde van de wijk liggen de Oogstbuurt, Tuikwerd en Vogelbuurt. Voor het hele gebied geldt dat deze kwalitatief veel hoogwaardig groen heeft. In delen van deze buurten is of dreigt leegstand, omdat woningen een snel verloop kennen van bewoners en de acceptatiegraad laag ligt. Hierdoor is wijkvernieuwing noodzakelijk. Figuur 8: Tuikwerd, Vogelbuurt, Kruidenoever, Rietkampen, Oogstbuurt en omgeving Risicoprofiel Tuikwerd Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel geïnspecteerd 38 Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 18 Licht verhoogd risicoprofiel geïnspecteerd 502 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 177 Normaal risicoprofiel geïnspecteerd Specifieke aandachtspunten prioritering De gemeente Delfzijl wil met de wijkbewoners een gebiedsvisie maken met daarbij een uitvoeringsplan (met betrekking tot woningen en openbare ruimte) om te komen tot een toekomstbestendige wijk. De bestaande openbare school voldoet niet aan de norm (VA is bekend) en zal daarom bouwkundig versterkt moeten worden of moet nieuwbouw worden gepleegd. Dit is mede afhankelijk van de versterkingsopgave van de woningen in de wijk. 32

33 Aan de Zwaluwoever staan 58 woningen die onderdeel uitmaken van de afspraken tussen de woningcorporaties en de NAM voor versterking en verduurzaming. Mede door de noodzaak van grootschalig onderhoud aan deze woningen is ervoor gekozen om deze woningen eerder te inspecteren, namelijk in de tweede helft van Langer uitstellen van groot onderhoud is niet mogelijk. Hierdoor is veel behoefte aan duidelijkheid over een eventuele versterkingsopgave. De adressen met een verhoogd risicoprofiel die al een opname hebben gehad moeten zo spoedig mogelijk worden beoordeeld op basis van de meest recente norm. Daarna volgen de adressen met een verhoogd risicoprofiel waar nog een opname en beoordeling plaats moet vinden. Dit moet in de eerste helft van 2019 worden opgestart. Uiterlijk de tweede helft van 2019 wordt gestart met de beoordeling van de woningen met een licht verhoogd risicoprofiel, gevolgd door de opname en beoordeling van de woningen die nog niet in het inspectieprogramma hebben gezeten. 33

34 5.12 Holwierde Omschrijving van het gebied Een vrij groot deel van de woningen in Holwierde is geïnspecteerd. De geïnspecteerde woningen zijn vooral rijwoningen en geschakelde woningen, maar ook een aantal vrijstaande houtskelet woningen. Hiervan zijn nog geen versterkingsadviezen ontvangen. Holwierde beschikt mede dankzij een actieve rol van de bewoners nog over een pakket aan basisvoorzieningen. Mede hierdoor is het dorp in trek bij jongeren en jonge gezinnen. Bij woningontwikkeling en renovatie verdient deze groep in het bijzonder aandacht. Figuur 9: Holwierde Risicoprofiel Holwierde Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel geïnspecteerd 35 Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 1 Licht verhoogd risicoprofiel geïnspecteerd 4 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 21 Normaal risicoprofiel geïnspecteerd Aandachtspunten voor de prioritering Voor de startbijeenkomst inspecties is het gehele dorp uitgenodigd. Hier is aangegeven dat alle woningen in het dorp gefaseerd zouden worden beoordeeld uiterlijk in Met de nieuwe versterkingsaanpak lijkt dit niet meer op korte termijn te gebeuren, behalve wanneer sprake is van woningen met een (licht) verhoogd risicoprofiel. In overleg zal met de inwoners een overkoepelend ontwikkelplan voor het hele dorp worden gemaakt met specifieke aandacht voor Scholentransitie en locatie van de voormalige houthandel Henderico. Dit om te vermijden dat het dorp voor te lange tijd in een overlastsituatie blijft. 34

35 5.13 Krewerd Omschrijving van het gebied Het radiaire wierdedorp is gelegen aan het Krewerdermaar en is ontstaan in de vroege middeleeuwen. Het grootste deel van Krewerd is gebouwd voor Krewerd is een klein dorp met ongeveer 40 woningen. Het bestaat uit voornamelijk vrijstaande woningen en een aantal boerderijen. Centraal in het dorp is de van oorsprong 13e eeuwse kerk gelegen. De adressen binnen de bebouwde kom zijn in 2018 geïnspecteerd. In het Experiment Krewerd, waarover met de NCG afspraken zijn gemaakt, zou na de opname de beoordeling over worden gelaten aan architecten en niet aan constructeurs, zoals in het reguliere programma van de NCG. Nu opname heeft plaatsgevonden moet nu in dit experiment de vervolgstap worden gezet. Figuur 10: Krewerd Risicoprofiel Krewerd Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 6 Licht verhoogd risicoprofiel geïnspecteerd 2 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 5 Normaal risicoprofiel geïnspecteerd Aandachtpunten prioritering De inwoners van het dorp willen zelf de regie over een eventuele versterking. Zij worden daarin bijgestaan door een architect. Daarnaast wordt een brede visie voor en door het dorp geschreven. Slechts een aantal adressen zijn aangemerkt als woningen met een (licht) verhoogd risicoprofiel. De gemeente Delfzijl staat achter dit Experiment, hoopt hiervan te kunnen leren voor de uitvoering van een versterking en hecht er daarom aan om alle adressen binnen de kern van het dorp te beoordelen. De gemeente Delfzijl heeft Krewerd daarom opgenomen in de planning van beoordelen en wil in overleg met het dorp een vervolg stap gaan zetten. 35

36 5.14 Spijk Omschrijving van het gebied Spijk behoort tot een van de oudste nederzettingen in Noord Groningen op zeeklei. Het dorp is ontstaan op een oude kwelderrug en kenmerkt zich door een radiaire structuur. Lange tijd bleef de bebouwing beperkt tot enkele straten rondom de wierde. Bebouwing is in de jaren 50 en 60 uitgebreid naar het noordoosten en later ook naar het zuiden. Vanaf de jaren 70 werd het dorp uitgebreid ten oosten van de Spijkstermaar. In deze uitbreiding werd rekening gehouden met het radiale patroon en in dit gebied staan met name 2 onder 1 kapwoningen. Het oude centrum is beschermd dorpsgezicht en kent een aantal rijksmonumenten. Spijk telde in inwoners en 502 huishoudens Figuur 115: Spijk Risicoprofiel Spijk Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 4 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 24 Normaal risicoprofiel geïnspecteerd 1 36

37 5.15 Godlinze Omschrijving van het gebied Godlinze is een radiaal wierdedorp en telde in inwoners en 112 huishoudens. Godlinze behoort tot één van de grootste wierden van Groningen en kenmerkt zich daarnaast door een agrarische omgevingin de loop van 20 e eeuw nam de bevolking af en daarmee ook het aantal voorzieningen. Doordat het dorp nauwelijks groei heeft gekend, is de radiale wierdestructuur nog goed zichtbaar en bewaard gebleven. Het dorp kenmerkt zich mede daarom ook door oudere woningtypen en kent een aantal rijksmonumenten. Figuur12: Godlinze Risicoprofiel Godlinze Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 5 Licht verhoogd risicoprofiel langdurig niet geinspecteerd 3 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 65 Normaal risicoprofiel geïnspecteerd 1 37

38 5.16 Losdorp Omschrijving van het gebied Losdorp is een klein dorp en is van oorsprong ook een radiaal wierdedorp. Het dorp telt 148 inwoners en 72 huishoudens. Vanaf 1850 is de wierde deels afgegraven waarop nooit meer is teruggebouwd. Hierdoor ontstond uiteindelijk de lintbebouwing verderop in het dorp. De wierde is in de 21 e eeuw weer op oorspronkelijke hoogte gebracht. Losdorp kent een aantal rijksmonumenten. Figuur13: Losdorp Risicoprofiel Losdorp Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 1 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 4 Normaal risicoprofiel geïnspecteerd 1 38

39 5.17 Bierum Omschrijving van het gebied Bierum is een wierdedorp en was tot de herindeling met Delfzijl de plek waar het gemeentebestuur zetelde in de toenmalige gemeente Bierum. Het dorp kent historische panden en had een rijk voorzieningenniveau. Hierdoor kreeg het dorp een meer rechthoekige vorm rondom de wierde. Door het toewijzen van Spijk als centrumdorp van het noordelijke deel van de gemeente Delfzijl, zijn de laatste 20 jaar veel voorzieningen vertrokken uit het dorp. Bierum telde in inwoners en 246 huishoudens. Figuur 64 Bierum Risicoprofiel Bierum Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 1 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 10 Normaal risicoprofiel geïnspecteerd 1 39

40 5.18 Biessum en Uitwierde Omschrijving van het gebied Biessum en Uitwierde liggen op goed bewaarde wierden. Beide wierden heeft een aantal rijksmonumenten, waaronder kerk, boerderijen en percelen. Uitwierde kent vanaf 1991 een van rijkswege beschermd dorpsgezicht. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Hiermee moet extra aandacht uitgaan naar de stedenbouwkundige, archeologische en cultuurhistorische waarden in het gebied. Biessum en Uitwierde zijn door hun ligging nabij de voorzieningen van Delfzijl zeer in trek als woondorpen. Voor de gemeente Delfzijl staat het behoud en de ontwikkeling van de cultuurhistorische kwaliteit van beide dorpen en de recreatieve omgeving voorop. De herbestemming van de sportvelden biedt Uitwierde de kansen het karakter van wierdendorp te versterken. Figuur15: Biessum en Uitwierde Risicoprofiel Biessum en Uitwierde Risicoprofiel Aantal adressen Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 12 Normaal risicoprofiel geïnspecteerd 2 40

41 5.19 Scheepvaartbuurt, Steenbakkersbuurt, Tuikwerderrak, Dethmerseiland en Fivelzigt Omschrijving van het gebied Het zijn over het algemeen geliefde en rustige woonbuurten die een stabiele ontwikkeling kennen zonder grote opgaven. De parkeerdruk in de wijk wordt als een probleem ervaren. Daarnaast zijn bewoners van mening dat op de Weg naar den Dam te hard wordt gereden. Het ziekenhuis is inmiddels gesloten. In dit cluster zijn twee meerlaagse gebouwen in de tweede helft van 2018 geïnspecteerd. De eigenaren hebben meegewerkt aan de inspectie met in het vooruitzicht dat de woningen worden voorzien van een versterkingsadvies ten einde duidelijkheid te verkrijgen over of de woning voldoet aan de veiligheidsnorm. De volgende stap is dan ook het beoordelen van de woningen. Figuur 16: Delfzijl West Risicoprofiel Delfzijl West Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 78 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 188 Normaal risicoprofiel geïnspecteerd 95 41

42 5.20 Farmsum Omschrijving van het gebied Farmsum ligt buiten de oorspronkelijke 0,2 contour en is nieuw in de versterkingsaanpak. In Farmsum zijn een beperkt aantal adressen met een verhoogd risico en licht verhoogd risicoprofiel. Het gaat hier om zowel woningen als bedrijven. Farmsum is een dorp binnen de meer stedelijke omgeving van Delfzijl. Het heeft een hechte gemeenschap waar veel verenigingen actief zijn. In de naoorlogse nieuwbouw is op onderdelen een verbeteringsslag nodig en enkele panden in het centrum vragen om een nieuwe invulling. Vooral het historische en groene karakter van Farmsum én de grote sociale samenhang zijn belangrijke kwaliteiten die we willen behouden en benutten. Het dorp geeft aan behoefte te hebben aan meer levensloopbestendige woningen. Dit heeft de aandacht van de gemeente. Figuur 17: Farmsum Risicoprofiel Farmsum Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 9 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 84 42

43 5.21 Borgsweer Omschrijving van het gebied Borgsweer ligt op en aan een rechthoekige wierde, grenzend aan het industrieterrein van Delfzijl. Deze industrie heeft bijna het dorp weggevaagd, maar is mede door opstand van inwoners en uitblijvende groei van de industrie voorkomen. Borgsweer kent een aantal rijksmonumenten en telde in inwoners en 58 huishoudens. Figuur 18 Borgsweer Risicoprofiel Borgsweer Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 2 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 2 43

44 5.22 Termunterzijl Omschrijving van het gebied Het dorp is ontstaan nadat in 1601 in het Termunterzijldiep een sluis werd gelegd. Hier eindigde de Stadsweg die de stad Groningen via Appingedam, Farmsum en de Oosterhoek verbond met Oost-Friesland en kon men de reis naar Emden voortzetten per veerboot. In de laatste decennia van de twintigste eeuw werd de recreatieve scheepvaart belangrijk voor de haven. Bij de verhoging van de dijken op deltahoogte in 1972 werden een nieuwe sluis en een buitendijkse stormvloedkering aangelegd. In 2000 kwam het Gemaal Rozema klaar. Ook het oude Gemaal Cremer uit is met de status van rijksmonument nog aanwezig. Termunterzijl heeft een beschermd dorpsgezicht. Boven het oude zijl staat de Boog van Ziel: de brug uit 1725 boven de oude sluis, die versierd is met de wapens van de zijlvesten en zijlvesters van Groningen en uit het Oldambt. Door het dorp loopt de Internationale Dollardroute. Bij het dorp is een zandstrand voor recreatie aangelegd. Termunterzijl telde in inwoners en 145 huishoudens. Figuur 19; Termunterzijl Termunterzijl Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 2 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 2 44

45 5.23 Delfzijl Centrum Omschrijving van het gebied Het centrum is het oudste gedeelte van de stad Delfzijl. Het centrum grenst ten Noorden en ten Oosten aan de haven. Ten Westen ligt de gracht, een overblijfsel uit de tijd dat Delfzijl een vestingstad was. In het centrum aan het Molenbergplein ligt de korenmolen Adam. Enkele andere bijzondere bouwwerken in het centrum van Delfzijl zijn het voormalige Gemeentehuis uit 1899 aan de Oude Schans, het Stationsgebouw uit 1884, de Nederlands-hervormde kerk uit 1830 aan het Molenbergplein, de historische waterpoort uit 1833 in de dijk, de voormalige synagoge uit 1888, de voormalige school van rond 1900 aan de Binnensingel. Delfzijl kent vrijwel geen bouwwerken van voor of tijdens de Franse tijd in Nederland. Dit komt onder andere doordat het centrum zwaar te lijden heeft gehad van beschietingen tijdens het beleg van Delfzijl aan het einde van de Franse tijd, en tijdens de slag om Delfzijl tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het centrum telde in inwoners en 521 huishoudens. Figuur 20: Delfzijl Centrum Risicoprofiel Delfzijl Centrum Risicoprofiel Aantal adressen Verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 3 Licht verhoogd risicoprofiel niet geïnspecteerd 197 Licht verhoogd risicoprofiel geinspecteerd 27 Normaal risicoprofiel geïnspecteerd 57 45