WATER TOOLKIT HANDLEIDING
|
|
- Quinten de Ruiter
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 WATER TOOLKIT HANDLEIDING
2 Inhoudsopgave Algemeen Inleiding Materiaal Water Toolkit Digitaal lesmateriaal Groep 1/2 Lesinhoud Werkbladen Groep 3/4 Lesinhoud Werkbladen Groep 5/6 Lesinhoud Werkbladen Groep 7/8 Lesinhoud Werkbladen Evaluatie Augustus 2013 Inhoud en eindredactie lesmateriaal: Onderwijs Maak Je Samen Ontwerp en opmaak: Onderwijs Maak Je Samen Foto s: Uitgave: Stichting Water Toolkit (samenwerking van Junior Kamer (JCI) Nederland en Rode Kruis) Mede mogelijk gemaakt door: Waterbouw.nl, Boskalis en Van Oord
3 ALGEMEEN
4 ALGEMEEN Inleiding De Stichting Watertoolkit biedt u graag educatief lesmateriaal aan bij de fysieke materialen in de Water Toolkit. Dit lesmateriaal alsmede het fysieke materiaal en een gastles voor groep 7/8 kunt u gratis via de website aanvragen. Mocht u nog vragen en/of opmerkingen hebben, dan kunt u deze per mail sturen naar info@watertoolkit.nl. De lessen sluiten aan bij de groepen 1-2, 3-4, 5-6 en 7-8. Per combinatiegroep zijn er vier lessen ontwikkeld die aansluiten bij de kerndoelen van het primair onderwijs. Bron: De kerndoelen die aan bod komen vallen voornamelijk binnen de leerlijn oriëntatie op jezelf en de wereld. Water is een reuze interessant onderwerp voor basisschool leerlingen om zich in te verdiepen via de Water Toolkit. De Water Toolkit is de afgelopen jaren door JCI gratis aan maar liefst basisscholen uitgeleend om zo een bijdrage te leveren aan het waterbewustzijn bij kinderen vanaf 4 jaar. De Water Toolkit wordt gedurende 1 week ingezet op een basisschool tijdens een themaweek, in alle groepen, over water. Via kan de school ook in actie komen voor een Watersanitatieproject van het Rode Kruis. Samen met JCI biedt het Nederlandse Rode Kruis de Water Toolkit op basisscholen aan. Via Maatschappelijke stages (MaS) kunnen ook middelbare scholieren betrokken worden bij de Water Toolkit en uw projectweek op school. JCI en het Nederlandse Rode Kruis zijn een samenwerking gestart met betrekking tot een educatief lespakket voor basisscholen: de Water Toolkit. Maar ook in het verbeteren van waterveiligheid en het verminderen van de impact van natuurrampen gerelateerd aan water, zoals extreme overstromingen of juist droogte. De Water Toolkit is mede mogelijk gemaakt door sponsoring vanuit de Waterbouwsector: Koninklijke Boskalis Westminster N.V. Van Oord Dredging and Marine Contractors BV Stichting Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Waterbouw Materiaal in de Water Toolkit De inhoud van de Water Toolkit voor het geven van de lessen die digitaal beschikbaar zijn, is als volgt: Groep 1/2 Waterbaan Emmers Afbeelding kraan Handdoek Prentenboek er was eens een olifantje Groep 3/4 Waterbaan Boek Kikker is een held Groep 5/6 Boek Help, mijn iglo smelt! Boek Water, mijn eerste docu-boek Groep 7/8 Waterbaan Boek Zuinig met water Digitaal lesmateriaal Per combinatie groep zijn er vier lessen. Voor elke les is er een lesbrief ten behoeve van de leerkracht. Bij sommige lessen wordt er gebruik gemaakt van een werkblad. Deze werkbladen zijn apart te downloaden. JCI (Junior Chamber International) is een netwerkorganisatie voor persoonlijke ontwikkeling voor ondernemende mensen van 25 tot 40 jaar. JCI Nederland maakt zich lokaal, nationaal en internationaal sterk om maatschappelijke en zakelijk relevante projecten te organiseren. Per combinatiegroep is er een lespakket met de vier lesbrieven en een pakket met de benodigde werkbladen. Per les wordt aangegeven wat het doel van de les is, welk materiaal er nodig is, krijgt u een tijdsindicatie voor het geven van de les en wordt kort de opbouw van de les gegeven. Per les worden er suggesties gegeven voor extra opdrachten die eventueel door een individuele leerling of een groepje leerlingen gemaakt kunnen worden. Het Nederlandse Rode Kruis is een van de grootste humanitaire hulpverleningsorganisaties van het land en is een vrijwilligersorganisatie. Bewustwording/voorlichting vindt het Nederlandse Rode Kruis belangrijk: vergroten van respect en hulpbereidheid. Water is een belangrijk onderdeel van de hulpverlening van het Rode Kruis. Dat uit zich in het steunen van internationale projecten voor schoon drinkwater en het installeren van waterpompen. Er zijn Prezi s beschikbaar, zodat u via internet op uw digibord de lessen kunt presenteren. 2
5 GROEP 1/2
6 GROEP 1/2 De kerndoelen die in de digitale lessen van groep 1/2 aan bod komen zijn: Tussendoelen voor groep 1/2 42 De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur. Ervaren van de kracht van water (drijven en zinken) 43 De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. 45 De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren. Leerlingen leren over de veranderingen in het weer: - Regen - Hagel - Sneeuw - Wolken en mist 48 Kinderen leren over de maatregelen die in Nederland genomen worden/werden om bewoning van door water bedreigde gebieden mogelijk te maken. Leerlingen ervaren water als energiebron. 49 De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van bevolkingsconcentraties en godsdiensten, van klimaten, energiebronnen en van natuurlandschappen zoals vulkanen, woestijnen, tropische regenwouden, hooggebergten en rivieren. Leerlingen leren de kenmerken van zee, strand en duinen Leerlingen ervaren wind en water door er mee te spelen. 50 De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basistopografie van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld. Mentale map van de buurt Lesinhoud Werkbladen Bovengenoemde tussendoelen zijn vertaald naar specifieke lesdoelen per les. Deze lesdoelen zijn dus gebaseerd op de kern- en tussendoelen en zijn daar waar nodig specifiek gemaakt. Werkblad 1 Placemat en afbeeldingen (les 1) Werkblad 2 Drijven of Zinken (les 4) Hieronder staat een overzicht met de lesdoelen die in het digitale lesmateriaal aan bod komen: - ervaren van de kracht van water (drijven & zinken); - leerlingen kennen de weersverschijnselen regen, hagel, sneeuw, wolken en mist; - leerlingen weten hoe zee, strand en duinen eruitzien; - leerlingen ervaren hoe water inwerkt op zand en klei; - leerlingen weten welk water bij hen in de buurt te vinden is. In elke les wordt er een antwoord gezocht op een hoofdvraag. Dit is tevens de titel van de les. Les 1 Les 2 Les 3 Les 4 Wat is water? Waar is het water? Wat doet het water? Wat drijft en wat zinkt? 4
7 GROEP 3/4
8 GROEP 3/4 De kerndoelen die in de digitale lessen van groep 3/4 aan bod komen zijn: Tussendoelen voor groep 3/4 39 De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu Leren dat de mens invloed heeft op milieu door iets toe te voegen (watervervuiling) of onttrekken (visserij) Attitude aanleren m.b.t. zorg voor water(kwaliteit) Context: eigen omgeving 42 De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur. Verder geen specifieke tussendoelen 43 De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. Leerlingen leren regenval te meten en mate van bewolking te bepalen. Leerlingen kennen verschillen tussen neerslagvormen: - Regen - Hagel - Sneeuw Leerlingen leren over het verschil tussen het weer in een plaats aan zee en een plaats in het binnenland (bijvoorbeeld IJmuiden en Enschede) Leerlingen leren over verschillen tussen het weer in tijd (seizoenen) 48 Kinderen leren over de maatregelen die in Nederland genomen worden/werden om bewoning van door water bedreigde gebieden mogelijk te maken. Leerlingen leren de kenmerken van rivieren, kanalen en meren 49 De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van bevolkingsconcentraties en godsdiensten, van klimaten, energiebronnen en van natuurlandschappen zoals vulkanen, woestijnen, tropische regenwouden, hooggebergten en rivieren. Leerlingen leren over water als energiebron (waterrad). 50 De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basistopografie van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld. Lesinhoud Bovengenoemde tussendoelen zijn vertaald naar specifieke lesdoelen per les. Deze lesdoelen zijn dus gebaseerd op de kern- en tussendoelen en zijn daar waar nodig specifiek gemaakt. Hieronder staat een overzicht met de lesdoelen die in het digitale lesmateriaal aan bod komen: - leerlingen weten dat mensen water vervuilen; - leerlingen weten dat mensen eten halen uit water; - leerlingen begrijpen dat zorg voor water belangrijk is; - leerlingen kennen het verschil tussen neerslag (regen, hagel, sneeuw); - eerlingen weten dat temperatuur/seizoen invloed heeft op neerslag; - leerlingen weten dat hoeveelheid regenval/neerslag verschilt in de wereld ; - leerlingen weten dat water energie kan opwekken; - leerlingen ervaren hoe een waterrad werkt. Mentale map van eigen regio en (mentale) uitstapjes naar buitenland In elke les wordt er een antwoord gezocht op een hoofdvraag. Dit is tevens de titel van de les. Les 1 Waarom is water belangrijk? Les 2 Hoeveel water valt er? Les 3 Waarom is wat in het water leeft belangrijk? Les 4 Hoe zorgt water voor energie? Werkbladen Werkblad 1 Lijst invullen watergebruik (les 1) Werkblad 2 Sorteren afbeeldingen op droogte en wateroverlast (les 2) Werkblad 3 Afbeeldingen in de goede volgorde leggen (les 4) 6
9 GROEP 5/6
10 GROEP 5/6 De kerndoelen die in de digitale lessen van groep 5/6 aan bod komen zijn: Tussendoelen voor groep 5/6 39 De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu Leren over de gevolgen van watervervuiling en visserij: - vanuit verschillende perspectieven - op korte termijn - op lange termijn (duurzaamheid en rechtvaardigheid) Context: Nederland en Europa 42 De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur. Leerlingen leren dat temperatuur wordt uitgedrukt in schaal van Celsius, gebaseerd op 0 C (water bevriest) en 100 C (water kookt). Leerlingen leren dat water kan bevriezen, smelten, verdampen en condenseren 43 De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. Weerbeeld per seizoen met aandacht voor: hoeveelheid neerslag, en bewolking Leerlingen leren de soorten wolken herkennen: veegwolk, golfwolk, schaapjeswolk en cumulus. Leerlingen leren over de relatie tussen (zee-, land- en subtropisch-) klimaat en neerslag in Europa. 48 Kinderen leren over de maatregelen die in Nederland genomen worden/werden om bewoning van door water bedreigde gebieden mogelijk te maken. Leerlingen leren over de verdediging tegen het buitenwater (de zee) via: - terpen - duinen - dijken (Westfriese Omringdijk, Zuiderzeewerken en Deltaplan) Leerlingen leren over het bemalen van laaggelegen land via: - molen(gang)/ gemaal - boezemgebied - veenpolders - droogmakerijen 50 De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basistopografie van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld. Mentale map van Nederland 53 De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis. Leerlingen leren over de Watersnoodramp (1953). Leerlingen leren over de haven van Rotterdam. Deze tussendoelen laten wij terugkomen in de groepen 7-8 Lesinhoud Bovengenoemde tussendoelen zijn vertaald naar specifieke lesdoelen per les. Deze lesdoelen zijn dus gebaseerd op de kern- en tussendoelen en zijn daar waar nodig specifiek gemaakt. Hieronder staat een overzicht met de lesdoelen die in het digitale lesmateriaal aan bod komen: - leerlingen weten wat de gevolgen van watervervuiling zijn (korte/lange termijn); - leerlingen weten dat Nederland t.o.v. de zee laag ligt en via dijken en duinen ervoor zorgt dat land niet overstroomt; - leerlingen weten dat in Nederland een aantal gebieden vroeger water waren en door mensen zijn drooggelegd ; - leerlingen weten dat klimaat (zee-, land- en subtropisch) invloed heeft op de hoeveelheid neerslag; - leerlingen weten dat de hoeveelheid neerslag en bewolking per seizoen verschilt. 8
11 GROEP 5/6 In elke les wordt er een antwoord gezocht op een hoofdvraag. Dit is tevens de titel van de les. Les 1 Hoe verdedigt het lage Nederland zich tegen de zee? Les 2 Hoe maak je van water een stuk land om op te wonen? Les 3 Valt er in Nederland evenveel water uit de lucht als in de rest van de wereld? Les 4 Wat zorgt ervoor dat water vervuilt en wat kunnen we eraan doen? Les 4 Hoe zorgt water voor energie? Werkbladen Werkblad 1 Hoogtekaart Nederland (les 1) Werkblad 2 Kwartet met kenmerken van klimaten (les 3) Werkblad 3 Mindmap korte en lange termijn gevolgen watervuiling (les 4) 9
12 GROEP 7/8
13 GROEP 7/8 De kerndoelen die in de digitale lessen van groep 7/8 aan bod komen zijn: Tussendoelen voor groep 7/8 39 De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu Leren over stijging van het waterpeil als gevolg van het broeikaseffect. Gevolgen van ontbossing op leefwereld mens en natuur (overstromingen) Context: wereld 43 De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. Leerlingen leren verband tussen weer en seizoen. Zij leren waarom de neerslag per seizoen verschilt. Leerlingen leren over de relatie tussen de volgende klimaten en de hoeveelheid neerslag. - poolklimaat - tropisch klimaat - woestijnklimaat - hooggebergteklimaat 48 Kinderen leren over de maatregelen die in Nederland genomen worden/werden om bewoning van door water bedreigde gebieden mogelijk te maken. Leerlingen leren over de verdediging tegen het binnenwater via: - rivieren - dijken - dynamisch rivierbeheer (de rivier moet weer ruimte krijgen) Leerlingen kunnen polders aanwijzen die bij extreem hoge afvoer water gaan bergen - de (3891) polders in Nederland als een vorm van landmaken - terpenlandschap - ontginningen van het veen veenpolders (het oude land ) en veenafgravingen (Utrechts plassengebied, Groningse en Drentse veenkoloniën) - aandijkingen van opslibbend land - waddenkust - buitendijkse schorren in Zeeland - droogmakerijen (Beemster, Haarlemmermeer, Zuiderzeepolders) 49 De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van bevolkingsconcentraties en godsdiensten, van klimaten, energiebronnen en van natuurlandschappen zoals vulkanen, woestijnen, tropische regenwouden, hooggebergten en rivieren. Leerlingen leren over de energiebronnen in de wereld waaronder waterkracht (waterdam). 50 De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basistopografie van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld. Mentale map van Europa en de wereld 53 De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis. Leerlingen leren over de Watersnoodramp (1953). Leerlingen leren over de haven van Rotterdam. 11
14 GROEP 7/8 Bovengenoemde tussendoelen zijn vertaald naar specifieke lesdoelen per les. Deze lesdoelen zijn dus gebaseerd op de kern- en tussendoelen en zijn daar waar nodig specifiek gemaakt. Hieronder staat een overzicht met de lesdoelen die in het digitale lesmateriaal aan bod komen: - leerlingen weten dat waterpeil wereldwijd stijgt; - leerlingen weten hoe we er in Nederland voor zorgen dat rivieren en kanalen (binnenwateren) niet overstromen (via rivierbeheer en dijken); - leerlingen weten hoe je in Nederland extra land maakt en hoe het met behulp van de natuur gebeurt (polders, schorren Zeeland en ontginnen veenpolders); - leerlingen weten dat in 1953 een watersnoodramp in Nederland plaatsvond; - leerlingen weten hoe land vroeger is gemaakt door water weg te pompen; - leerlingen weten dat Rotterdam de grootste haven in Europa is en weten dat er veel spullen en grondstoffen de haven binnenkomen en eruit gaan via schepen; - leerlingen weten dat water energie oplevert via een waterdam; - leerlingen weten hoe de Beemster is drooggemaakt; - leerlingen weten dat weghalen van heel veel bossen overstromingen tot gevolg kan hebben; In elke les wordt er een antwoord gezocht op een hoofdvraag. Dit is tevens de titel van de les. Les 1 Waarom zijn de Deltawerken gemaakt? Les 2 Hoe zorgen we ervoor dat rivieren en kanalen niet overstromen? Les 3 Hoe maken we zelf extra land en hoe krijgen we daarbij hulp van de natuur? Les 4 Hoe ontstaan overstromingen en hoe zorgen we zelf voor overstromingen? Werkbladen Werkblad 1 Verschillende opdrachten m.b.t. verdediging tegen de stijgende zeespiegel (les 1) Werkblad 2 Bijschriften maken bij polder, kwelder en haven (les 2) Werkblad 3 Nadenken over stellingen m.b.t. natuurbescherming (les 4) 12
15 EVALUATIE
16 EVALUATIE Graag horen wij van u, wat u van het materiaal van de Water Toolkit vindt. Sluit het aan bij de belevenis van de leerlingen? Biedt het de juiste informatie voor de leerkracht? Wij verzoeken u het enquêteformulier in te vullen, zodat wij in de toekomst de Water Toolkit naar uw wens kunnen aanpassen. Deze ontvangt u binnen enkele weken per mail. Alvast hartelijk dank voor uw medewerking. Mocht u nog vragen en/of opmerkingen hebben, dan kunt u deze per mail sturen naar info@watertoolkit.nl. 14
17
Voorbereiding en planning van een thema
Voorbereiding en planning van een thema Thema: Bouw / groep(en): Periode: Doelstellingen: Kernbegrippen relatie kerndoelen en vakken: Wat is de inbreng van kinderen? (Wat zijn de interesses van leerlingen
Nadere informatieTULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - ruimte. Kerndoel 48. Toelichting en verantwoording
TULE - ORIËNTATIE OP JEZELF EN DE WERELD KERNDOEL 48 186 TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - ruimte Kerndoel 48 Kinderen leren over de maatregelen die in Nederland genomen
Nadere informatieWaar halen ze de ENERGIE. vandaan? Leerlijn
Leerlijn Waar halen ze de ENERGIE vandaan? Inleiding De lesmethode van Solarkids heeft een doorgaande leerlijn voor het basisonderwijs. De leerlijn is gebaseerd op de kerndoelen die zijn opgelegd door
Nadere informatieVan de regen in de drup
Doelen Kerndoel 43: De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. De leerlingen leren de waterkringloop. Kerndoel 47: De leerlingen leren de
Nadere informatieOnderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken. Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel
Onderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel Programma Terugblik rekenles Introductie zaakvakken en OOL zand en water oefenen onderzoeksvragen formuleren
Nadere informatieSchoon water voor iedereen?
Doelen Kerndoel 43: De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. Kerndoel 47: De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving
Nadere informatieNieuws in de klas Postbus 12040 1100 AA Amsterdam t: 020-4309190 f: 020-4309199 e: info@nieuwsindeklas.nl w: www.nieuwsindeklas.nl
Aansluiting Nieuwsservice bij curriculum Bijlage bij Handleiding Nieuwsservice Primair Onderwijs is een uitgave van Nieuws in de klas. Deze bijlage hoort bij de Handleiding Nieuwsservice Primair Onderwijs
Nadere informatieKTWT module rekenen-wiskunde. Rekenen is leuker als je denkt
KTWT module rekenen-wiskunde Rekenen is leuker als je denkt Vincent Jonker n freudenthal instituut / o&t n www.rekenweb.nl n grote rekendag Inhoud n Deel 1: Startactiviteit n Deel 2: Onderzoekende houding
Nadere informatieStadswerken. Kerndoelen. Programma NMC. Groep 1 t/m 8. www.utrecht.nl/nmc
Stadswerken Kerndoelen www.utrecht.nl/nmc Programma NMC Groep 1 t/m 8 Kerndoelen nader toegelicht De NMC-programma s geven met kerndoelen over Mens en Samenleving, Natuur en Techniek en Ruimte vooral invulling
Nadere informatie612671 Speelkaarten.indd 1 12-06-2006 16:14:06
NEDERLANDS > Mondeling taalonderwijs De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 1 612671 Speelkaarten.indd
Nadere informatieLeerdoelen en kerndoelen
Leerdoelen en kerndoelen De leerdoelen in de leerlijn vallen in het leerdomein Oriëntatie op jezelf en de wereld. Naast de gebruikelijke natuur en milieukerndoelen (kerndoelen 39, 40 en 41) zijn ook de
Nadere informatiePrimair Onderwijs. 6 lessen
Maak je eigen land! Voor de docent Vak(gebied) Schooltype/afdeling Oriëntatie op jezelf en de wereld, Aardrijkskunde Primair Onderwijs Leerjaar Groep 3/4 Tijdsinvestering Vakinhoud Kerndoelen 6 lessen
Nadere informatieKTWT module rekenen- wiskunde. rekenen is leuker als je denkt
KTWT module rekenen- wiskunde rekenen is leuker als je denkt Inhoud Deel 1: Startac
Nadere informatieAan welke kerndoelen heb je gewerkt?
Leergebied overstijgende kerndoelen (1) Werkhouding 1 De leerlingen hebben belangstelling voor de wereld om hen heen en ze zijn gemotiveerd deze te onderzoeken A ze kunnen gerichte vragen stellen B ze
Nadere informatieLeerlijnen TULE SLO. Jory Tolkamp
Leerlijnen TULE SLO Jory Tolkamp Om de doelen van mijn les te bepalen ging ik uit van de leerlijnen. Wat past bij de leerlingen qua stof van een ontwikkelingsgebied, waar zit het niveau? Maar een duidelijke
Nadere informatieAAN WELKE KERNDOELEN HEB JE GEWERKT?
AAN WELKE KERNDOELEN HEB JE GEWERKT? Leergebied overstijgende kerndoelen (1) Werkhouding 1 De leerlingen hebben belangstelling voor de wereld om hen heen en ze zijn gemotiveerd deze te onderzoeken A B
Nadere informatieAardrijkskunde. Thema / onderwerp Aardrijkskundeles met gebruikmaking van de geografische vierslag. Betekenis. Bedoeling
Aardrijkskunde Thema / onderwerp Aardrijkskundeles met gebruikmaking van de geografische vierslag. Betekenis Welke betekenis heeft het thema / onderwerp voor de kinderen? Hoe leg je de relatie met de beginsituatie?
Nadere informatieTULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek. Kerndoel 43. Toelichting en verantwoording
TULE - ORIËNTATIE OP JEZELF EN DE WERELD KERNDOEL 43 128 TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek Kerndoel 43 De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt
Nadere informatieRichtlijn Kerndoelen. Verwijzing naar - Datum vaststelling April 2010. Datum bijstelling 01-10-2013
Richtlijn Kerndoelen Omschrijving Bijlage kerndoelen Verwijzing naar - Doelgroep Opsteller Teamleden en ouders Directie De Drift Datum vaststelling April 2010 Datum bijstelling 01-10-2013 Ons basisonderwijs
Nadere informatieKeurmerk: Duurzame school
Keurmerk: Duurzame school Doorlopende leerlijn voor duurzame ontwikkeling van basisonderwijs (PO) t/m voortgezet onderwijs (VO) PO-1 Kennis en inzicht (weten) Vaardigheden (kunnen) Houding (willen) Begrippen
Nadere informatieAlgemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen
Algemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen Inhoudsopgave INLEIDING... 3 1 DE LESPAKKETTEN IN HET KORT... 3 2 DE OPBOUW VAN DE LESSEN... 4 3 ACHTEGRONDINFORMATIE
Nadere informatieHandleiding leerkracht
Meer van Galilea Inleiding Thema: het Meer van Galilea en de watervoorziening. Er komt aan de orde waar het Meer van Galilea ligt, bijzonderheden van het meer, het Meer Galilea van de Bijbel en het meer
Nadere informatie3D-waterkaart van Nederland
3D-waterkaart van Nederland De waterkaart van Nederland is een waterdichte bak van 80x80 cm waar Nederland in 3D is weergegeven. Door water in de bak te gieten, zien de kinderen hoe de rivieren lopen en
Nadere informatieHANDLEIDING DOCENTEN. Welkom bij de Volvo Ocean Race, de grootste en spectaculairste zeilwedstrijd om de wereld.
1 HANDLEIDING DOCENTEN Welkom bij de Volvo Ocean Race, de grootste en spectaculairste zeilwedstrijd om de wereld. Voor u ligt de handleiding met daarin beschreven op welke wijze de lessen zijn ingericht
Nadere informatieBuitenlessen Themareeks Mens & Natuur
Buitenlessen Themareeks Mens & Natuur groep 3-4 water voor mens en natuur Voorwoord Beste leerkracht, Leuk dat je aan de slag gaat met de themareeks Mens & Natuur! Voor de vier bouwgroepen zijn reeksen
Nadere informatieLesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID?
Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM BOUWEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip
Nadere informatieINHOUD THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / DOCENTENHANDLEIDING - BLAD 1 1 INLEIDING 2
THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / DOCENTENHANDLEIDING - BLAD 1 INHOUD 1 INLEIDING 2 2 THIS IS HOLLAND: EEN EDUCATIEF PAKKET 3 Doelstellingen 3 Doelgroepen 4 Inzet van de lessen 4 Aansluiting bij methoden en
Nadere informatieOnder onze voeten Schoolbezoek Min40Celsius. Lesbrief
Onder onze voeten Schoolbezoek Min40Celsius Lesbrief Lesbrief Onder onze voeten U gaat met uw klas een bezoek brengen aan Min40Celsius, aan de hand van deze lesbrief kunt het bezoek (kort) voorbereiden.
Nadere informatieintroductie waterkwantiteit waterkwaliteit waterveiligheid virtuele tour Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor?
Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor? De waterschappen zorgen voor voldoende en schoon water, gezuiverd afvalwater en stevige dijken. De waterschappen zorgen voor voldoende en schoon water,
Nadere informatieLandengids voor: Landengids
We gaan een reisgids maken voor een land dat je zelf mag uitkiezen. Dat is een boekje waarin allemaal dingen staan die met dat land te maken hebben en die je zou willen weten als je op vakantie zou gaan
Nadere informatie- Op de terugweg hiervan kwamen ze op één punt bijeen, Utrecht. ( auto s)
Samenvatting door Saskia 1046 woorden 8 april 2014 7,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo 2.4 Files oplossen Files 29 mei 1955 was er in Nederland de eerste file. Duizenden inwoners van
Nadere informatieAardrijkskunde vaardigheden (PO-vmbo)
Aardrijkskunde vaardighed (PO-vmbo) Sector kerndoel primair onderwijs kerndoel onderbouw kerndoel ob vmbo kb/gl/tl vmbo bovbouw bb examhed vmbo bovbouw kb examhed vmbo bovbouw gl/tl examhed Kern 1. Werk
Nadere informatieWereldoriëntatie en de kerndoelen
Wereldoriëntatie en de kerndoelen In de inleidende tekst van de kerndoelen bij 'Oriëntatie op jezelf en de wereld staat onder andere het volgende: 'Kinderen zijn nieuwsgierig. Ze zijn voortdurend op zoek
Nadere informatieo Heuvelachtig o Platteland o Boven zeeniveau o Plat o Stad o Onder zeeniveau
Vragenlijst overstromingen Deze vragen zijn niet bedoeld als een test. Je krijgt er geen cijfer voor. 0. Waar woon je?. In welke klas zit je?... 1. Hoe zou je het gebied waarin je woont omschrijven? (kies
Nadere informatieLesmateriaal Drijven en Zinken
Lesmateriaal Drijven en Zinken Welke voorkennis hebben de leerlingen nodig? Deze les maakt deel uit van een lessenserie over drijven en zinken. Voor deze eerste les van de lessenserie is geen voorkennis
Nadere informatieWereldoriëntatie en de kerndoelen
Wereldoriëntatie en de kerndoelen In de inleidende tekst van de kerndoelen bij 'Oriëntatie op jezelf en de wereld staat onder andere het volgende: 'Kinderen zijn nieuwsgierig. Ze zijn voortdurend op zoek
Nadere informatieAANSLUITING CURRICULUMVOORSTEL WATEREDUCATIE GROEP 7-8
1 KLIKPLAAT WAT IS WATER Lesblad Wat is water Water, ijs en waterdamp Oplossen Sterk water Drijven en zinken Zoet en zout Overal is water INHOUD LESMODULE: [DOMEIN WATER EN LEVEN] Leerling geeft water
Nadere informatieEnergie: hoe duurzaam is jouw school? Esther van der Meer. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Esther van der Meer 05 June 2013 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/31896 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieTULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - ruimte. Kerndoel 50. Toelichting en verantwoording
TULE - ORIËNTATIE OP JEZELF EN DE WERELD KERNDOEL 50 208 TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - ruimte Kerndoel 50 De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de
Nadere informatieDuurzaamheidscentrum Assen
lesaanbod Duurzaamheidscentrum Assen contactgegevens Duurzaamheidscentrum Assen Bosrand 2 9401 SL Assen T 0592 703018 duurzaamheidscentrum@assen.nl duurzaamheidscentrum.assen duurzaamheidscentrum www.duurzaamheidscentrumassen.nl
Nadere informatieDocentenhandleiding Habitat lespakket basisscholen
Docentenhandleiding Habitat lespakket basisscholen basisles Iedereen een thuis, versie voor groep 3/4 en 5/6 Docentenhandleiding lespakket Habitat for Humanity 1/10 Woord vooraf Fijn dat je interesse hebt
Nadere informatieLesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta
Lesbrief Dijken Kijken naar dijken www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Kijken naar dijken Zonder de duinen en de dijken zou jij hier niet kunnen wonen: bijna de
Nadere informatieAardrijkskunde vaardigheden (PO-vmbo)
Aardrijkskunde vaardighed (PO-vmbo) Sector kerndoel primair onderwijs kerndoel onderbouw kerndoel ob vmbo kb/gl/tl vmbo bovbouw bb examhed vmbo bovbouw kb examhed vmbo bovbouw gl/tl examhed Kern 1. Werk
Nadere informatieDOCENTENHANDLEIDING basisonderwijs
DOCENTENHANDLEIDING basisonderwijs 1 Inleiding Welkom bij het lesmateriaal over het ir. D.F. Woudagemaal! Wat leuk dat u binnenkort met uw groep het ir. D.F. Woudagemaal gaat bezoeken. Dit lesmateriaal
Nadere informatieINHOUD. Inleiding en inhoudelijke toelichting 3. Doelgroep en doelen 4. Opzet van de thematische lesmodule 6. Differentiatie in de klas 9
DOCENTENHANDLEIDING Deze handleiding maakt onderdeel uit van de lesmodule De waterwereld tussen Ooijen en Wanssum en hoort bij www.waterwereldooijenwanssum.nl Het lesmateriaal is geschikt voor groep 5
Nadere informatieNederland Waterland Basisonderwijs
Nederland Waterland Basisonderwijs Introductie Nederland is een land vol met water. Water in rivieren en meren. De zee klotst tegen onze duinen. En de zachte bodem van Nederland zit ook vol met water.
Nadere informatieProject UK. Boris Berlijn ; ; CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Boris Berlijn ; ; 17 May 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/74746 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieVeilig leren lezen kim-versie en Wereldoriëntatie
Veilig leren lezen kim-versie en Wereldoriëntatie Veilig leren lezen is een geïntegreerde taal-leesmethode waarin een compleet aanbod zit voor het domein van taal. Zowel schriftelijke taalvaardigheden
Nadere informatieBedreigingen. Broeikaseffect
Bedreigingen Vroeger gebeurde het nogal eens dat de zee een gat in de duinen sloeg en het land overspoelde. Tegenwoordig gebeurt dat niet meer. De mensen hebben de duinen met behulp van helm goed vastgelegd
Nadere informatieLESINSTRUCTIE GROEP 5/6
LESINSTRUCTIE GROEP 5/6 Bij Samsam nr. 5 2017 De zee Burgerschap Samsam komt 5 x per jaar uit met een magazine, en een werkblad. Daarbij hoort een website met filmpjes en aanvullende informatie: samsam.net
Nadere informatieKlimaatverandering Wat kunnen we verwachten?
Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten? Yorick de Wijs (KNMI) Veenendaal - 09 05 2019 Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 1 Klimaatverandering Oorzaken en risico s wereldwijd Trends en
Nadere informatieLesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta
Lesbrief Watersysteem Droge voeten en schoon water www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Droge voeten en schoon water Waterschappen zorgen ervoor dat jij en ik droge
Nadere informatieWATER. station 1. com. N Werkblad
WATER station 1 Je hebt nodig: een emmer gevuld met water en de verschillende materialen uit de lijst. Leg de voorwerpen individueel in het water en controleer of ze aan het oppervlak drijven of onder
Nadere informatieNaam: WATER. pagina 1 van 8
Naam: WATER Geen leven zonder water Zonder water kun je niet leven. Als je niet genoeg drinkt, krijgt je dorst. Als je dorst hebt, heeft je lichaam water tekort. Je raakt dit water vooral kwijt door te
Nadere informatieWhat s up Zuiderzeeland? Natuurkunde, theoretische opdracht
What s up Zuiderzeeland? Natuurkunde theoretische opdracht kernmodule, 4vmbo Naam: Klas: Pompen of verzuipen Zoals je aan de titel al kunt zien is het onderwerp van deze module het afvoeren van overtollig
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Een weekend in de provincie Utrecht Groep 5 en 6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Een weekend in de provincie Utrecht
Nadere informatieAardrijkskunde samenvatting H2: Klimaat: is een beschrijving van het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar.
Samenvatting door S. 1016 woorden 28 februari 2016 6,2 47 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Aardrijkskunde samenvatting H2: Nadeel tropische klimaten: het vocht, en de insecten/ziektes.
Nadere informatieContentcatalogus *** Leeractiviteitenbank voor het basisonderwijs (LAB) Contentcatalogus Leeractiviteitenbank voor het basisonderwijs Pagina 1
Contentcatalogus *** bank voor het basisonderwijs (LAB) Contentcatalogus bank voor het basisonderwijs Pagina 1 Overzicht beschikbare lessen Titel Paginanummer Windenergie 3 De Alpen 4 Vulkanen en aardbevingen
Nadere informatieThema: Overal en ergens Moeilijkheid : *** Aardrijkskunde Tijdsduur : **** Wereldproblemen. Droogte
Thema: Overal en ergens Moeilijkheid : *** Aardrijkskunde Tijdsduur : **** De wereld Juf Carolien Wereldproblemen Droogte Doel: Na deze opdracht weet je meer over droogte in de wereld en wat het Rode kruis
Nadere informatieHANDLEIDING LESMATERIAAL KIJK OP DE DIJK INLEIDING
HANDLEIDING LESMATERIAAL KIJK OP DE DIJK INLEIDING Het Wetterskip Fryslân is gestart met versterkingen en verhogingen van verschillende dijken in het beheersgebied. De werkzaamheden maken deel uit van
Nadere informatieLeerlijn Waddenzeeschool Basisonderwijs. Algemene uitgangspunten waddenzeeschool
Leerlijn Waddenzeeschool Basisonderwijs Algemene doelen Waddenzeeschool Zoveel mogelijk scholieren in aanraking brengen met het Waddengebied, zowel op school als op het wad, om zo het draagvlak voor het
Nadere informatiePoep & Plas Handleiding voor leerkrachten
Poep & Plas Handleiding voor leerkrachten onderwerp Educatie over reststromen in het basisonderwijs afzender IVN Flevoland Inhoudsopgave Inleiding... 3 Doel... 3 Over de handleiding... 3 Achtergrondinformatie...
Nadere informatieUTRECHT AAN ZEE: Hoe houd jij droge voeten? Docentenhandleiding
UTRECHT AAN ZEE: Hoe houd jij droge voeten? Docentenhandleiding DOCENTENHANDLEIDING UTRECHT AAN ZEE: HOE HOUD JIJ DROGE VOETEN? 2 April 2011 Utrecht aan Zee: hoe houd jij droge voeten? is ontwikkeld door
Nadere informatieInhoudsopgave. Routekaarten voor het museumbezoek 17 Handleiding 17 Molenzaal 18 Ketelhuis 19 Waterschapszaal 20 Machinekamer 21
Inhoudsopgave Blz. Educatief rollenspel in Museum De Cruquius 3 Inhoud 3 Materiaal 3 Doelgroep en groepsgrootte 3 Aansluiting op het onderwijs 3 Voorbereiding in de klas 4 Inhoud 4 De strijd tegen de Waterwolf
Nadere informatieProductinformatie KOEN
Productinformatie KOEN KOEN, Kinderlijk Onderwijs over Energie en Natuur, is ontwikkeld om kinderen tussen de vier en twaalf jaar op speelse en interactieve wijze bewust te maken van energie. Dit wordt
Nadere informatieAgenda Datum Activiteit. Jarigen. Doelen. Jaargang 1, nieuwsbrief 5 10 januari 2017
Jaargang 1, nieuwsbrief 5 10 januari 2017 Agenda Datum Activiteit 11 jan. Studiedag, kinderen vrij! 12 jan. Luizencontrole 16-28 jan. Cito-toetsen 17 jan. 13.30-15.30 uur: Kijk- en doemiddag Agnieten College
Nadere informatieAfval: hoe duurzaam is jouw school? Esther van der Meer. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Esther van der Meer 01 October 2013 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/31580 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4.1 t/m 4.4
Aardrijkskunde Hoofdstuk 4.1 t/m 4.4 door D. 1279 woorden 6 juli 2016 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Aardrijkskunde 1hv 4.1 Het gevaar van water Terp: heuvel die beschermt tegen
Nadere informatieWater kan ook veranderen is waterdamp. Het wordt dan een gas. Maar heter als 100 graden kan water niet worden. Dit is het kookpunt van water.
Water Zonder water kun niet Zonder water kun je niet leven. Als je niet genoeg drinkt, krijgt je dorst. Als je dorst hebt, heeft je lichaam water tekort. Je raakt dit water vooral kwijt door te plassen
Nadere informatieTULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - ruimte. Kerndoel 49. Toelichting en verantwoording
TULE - ORIËNTATIE OP JEZELF EN DE WERELD KERNDOEL 49 196 TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - ruimte Kerndoel 49 De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van
Nadere informatieWordingsgeschiedenis van Noord-Holland 2000 v.chr zeegat Bergen / achtste eeuw n.chr strandwallen+dorpen
Wordingsgeschiedenis van Noord-Holland 2000 v.chr zeegat Bergen / achtste eeuw n.chr strandwallen+dorpen Wordingsgeschiedenis van Noord-Holland Rond 800! veenpakket / 1350! eilanden met duinenrij 3 Landwinning
Nadere informatieWater en drinkwater (waterhardheid en ontkalken)
Water en drinkwater (waterhardheid en ontkalken) Ik vertel jullie in mijn spreekbeurt meer over water en drinkwater. Eerst vertel ik wat water is, waarom water het allerbelangrijkste is voor leven, en
Nadere informatieToets_Hfdst2_WeerEnKlimaat
Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat Vragen Samengesteld door: visign@hetnet.nl Datum: 31-1-2017 Tijd: 11:02 Samenstelling: Geowijzer Vraag: 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11, 11, 12, 12, 13, 13, 14, 14, 15, 16, 17, 18, 19,
Nadere informatieOntdekkersgroep dag 25 25 maart 2014
Ontdekkersgroep dag 25 25 maart 2014 Onderwijsactiviteit 11 Water Water. We denken er niet vaak over na, maar het is belangrijk voor het leven op aarde. Het is dan ook één van de vier elementen. In dit
Nadere informatieSoms moet de lucht omhoog omdat er een gebergte ligt. Ook dan koelt de lucht af. Er ontstaan wolken en neerslag. Dit is stuwingsregen.
Samenvatting door een scholier 1790 woorden 1 juni 2016 7,9 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 2: KLIMATEN 2.1 Klimaten Waardoor is het niet
Nadere informatieProductinformatie KOEN
Productinformatie KOEN KOEN, Kinderlijk Onderwijs over Energie en Natuur, is ontwikkeld om kinderen tussen de vier en twaalf jaar op speelse en interactieve wijze bewust te maken van energie. Dit wordt
Nadere informatiefoto: Vera Siemons Resultaten onderzoek naar klimaatbeleving Uitgevoerd door Gfk i.o.v. Achmea - oktober 2016
foto: Vera Siemons Resultaten onderzoek naar klimaatbeleving Uitgevoerd door Gfk i.o.v. Achmea - oktober 2016 1 De meeste jongeren (34%) houden zich niet bezig met de gevolgen van klimaatverandering Toch
Nadere informatieaardrijkskunde PROVINCIES VAN NEDERLAND
VOORBEREIDINGSTIJD 20 minuten LESTIJD 35 minuten aardrijkskunde PROVINCIES VAN NEDERLAND GROEP 5,6 LESDOEL De leerlingen leren door herhaling op snelheid, de provincies van Nederland te automatiseren.
Nadere informatieMontessorischool Steigereiland:
Montessorischool Steigereiland: Leerlijn Wetenschap en Techniek Middenbouw in drie jaar cyclus per 2010-2011 Doel techniek in de middenbouw Montessorischool Steigereiland biedt de kerndoelen techniek in
Nadere informatieLEVENDE OCEANEN DOCENTENHANDLEIDING
LEVENDE OCEANEN DOCENTENHANDLEIDING Leuk dat je aan de slag gaat met het lesmateriaal van Greenpeace! Leerlingen verwerven inzicht in de oceaanproblematiek en ontdekken wat ze hier zelf aan kunnen doen.
Nadere informatieEen lesmodule over veilig, voldoende & schoon water voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs
geschikt voor het Digibord! Een lesmodule over veilig, voldoende & schoon water voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs www.waterwise.nl Inleiding Waterbeheer, Nederland is er goed in. Dat moet
Nadere informatieLESINSTRUCTIE GROEP 7/8
LESINSTRUCTIE GROEP 7/8 Bij Samsam nr. 5 2017 De zee Burgerschap Samsam komt 5 x per jaar uit met een magazine, en een werkblad. Daarbij hoort een website met filmpjes en aanvullende informatie: samsam.net
Nadere informatieEVIDES IN DE KLAS BASISLES EN VERDIEPING. Beste docent,
EVIDES IN DE KLAS Beste docent, In deze docentenhandleiding geven we je graag een indruk van de educatieve materialen van Evides in in de klas. Het materiaal is ontwikkeld voor basisschoolleerlingen van
Nadere informatieEen wal van zand, klei of steen die mensen beschermt tegen hoog water. De plek waar het rivierwater in de zee uitkomt.
Meander Samenvatting groep 5 Thema 3 Waterland Samenvatting Langs de kust Nederland ligt voor de helft onder de zeespiegel. Heel vroeger woonden mensen dicht bij zee op terpen. Langs de kust beschermen
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 122 woorden 17 juni 2016 6, 75 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Humboldt Samenvatting aardrijkskunde H2 2.1 Het weer: beschrijft
Nadere informatieProject Junior Dijkdenkers
Project Junior Dijkdenkers Opdrachtgever: Projectteam Grebbedijk, Waterschap Vallei en Veluwe, www.grebbedijk.com Dit project is ontwikkeld door: Toonbeeld Schoolprojecten, www.toonbeeldschoolprojecten.nl
Nadere informatie1 Het gevaar van water
1 Het gevaar van water 1 a 1 Dordrecht 2 Enschede 3 Tiel 4 Eindhoven b Dordrecht Tiel 2 a 60% b Antwoord verschilt per leerling. 3 a Een door dijken omringd gebied waarbinnen de waterstand geregeld kan
Nadere informatienatuur wonderlijke wolken Tip! Deze les kan het best gegeven
voorbereidingstijd 10 minuten Lestijd 45 tot 60 minuten natuur wonderlijke wolken groep 5-6 lesdoel De leerlingen gaan nadenken over wolken. Waar komen wolken vandaan? Wat kun je zien aan wolken? Hoe zit
Nadere informatieLeren voor de biologietoets. Groep 8 Hoofdstuk 5
Leren voor de biologietoets Groep 8 Hoofdstuk 5 Weer of geen weer 1 Het weerbericht Het weer kan in Nederland elke dag anders zijn. Daarom luisteren en kijken wij vaak naar weerberichten op de radio en
Nadere informatieEducatief pakket 4-5 jaar
Educatief pakket 4-5 jaar Beste leerkracht Kinderen en verkeer: geen gemakkelijke combinatie. Daarom neemt de Plopsa-groep het initiatief om de verkeerskennis van kinderen bij te spijkeren via de K3-verkeersklas.
Nadere informatie2014 WATERMANAGEMENT IN NEDERLAND
2014 WATERMANAGEMENT IN NEDERLAND Ondersteuning profielwerkstuk 1 Onderwerp: Hoe bescherm je Nederland tegen het water? Trefwoorden: watermanagement, waterbeheer, overstromingen, waterveiligheid, waterkeringen
Nadere informatieLESBLAD WATERKRINGLOOP GROEP 5-6
1 NAAM GROEP De reis van een waterdruppel Het water op aarde maakt verre reizen. De reizen van het water verlopen altijd in een rondje: de waterkringloop. Het begint met de zon De zon verwarmt het zeewater
Nadere informatieTHEMA 3 WEER & KLIMAAT. LES 2 Klimaten en het weer op aarde. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Klimaatzones op aarde
Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF THEMA 3 WEER & KLIMAAT LES 2 Klimaten en het weer op aarde Deze les gaat over: Klimaatzones op aarde Bij dit thema horen ook: Les 1 Een echte meteoroloog Les 3 Invloed
Nadere informatieHet klimaat. Tip. Gebruik kleine bekers, dan heb je minder klei nodig.
Het klimaat GROEP 5-6 47 65 minuten 1, 23, 42 en 50 Zet voor de activiteit Verandert de waterspiegel? de bekers, de schoteltjes, de klei en de kannen water klaar. Maak een dag van tevoren ten minste 12
Nadere informatiegastles introductie Openbaar Vervoer
gastles introductie Openbaar Vervoer Colofon Deze lesbrief is bestemd voor leerkrachten en dient ter voorbereiding op de gastles: OV-intro. OV-intro is een initiatief van: Qbuzz & OV-bureau Groningen Drenthe
Nadere informatieBANANEN LANGS DE NOORDZEE antwoordblad
Opdracht 1 In het filmpje ging het over klimaatverandering. Bedenk samen drie voordelen en drie nadelen van klimaatverandering. Schrijf op: Voordelen 1. bijvoorbeeld warmere zomers in Nederland 2. bijvoorbeeld
Nadere informatie1. Wat is de temperatuur vandaag? Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen.
1. Wat is de temperatuur vandaag? Leeftijdsgroep Kerndoel Ongeveer 12-16 jaar Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen. En aan kerndoel
Nadere informatieHandleiding bij lesbrief 2018
Handleiding bij lesbrief 2018 Beste Leerkracht, In deze handleiding vind je 7 boeiende en interactieve opdrachten. De opdrachten zijn gevarieerd en vragen niet veel voorbereiding. De opdrachten variëren
Nadere informatieTropisch Nederland. 1. Aanzetten. 1.a Tropisch Nederland
1. Aanzetten Tropisch Nederland 1.a Tropisch Nederland Jij gaat aan de slag met het dossier Tropisch Nederland. Welke onderdelen van het dossier ga jij maken? Overleg met je docent. GA IK DOEN STAP ONDERDEEL
Nadere informatieStudiewijzer Aardrijkskunde 12 e klas VWO
Studiewijzer Aardrijkskunde 12 e klas VWO Klas: 12vwo Datum: november 2014 Als een les wegens ziekte uitvalt dan kan je zelfstandig door werken. Zorg voor een groot schrift (A4-formaat) waarin je duidelijke
Nadere informatie