7,2. Werkstuk door een scholier 3867 woorden 23 augustus keer beoordeeld. Geschiedenis

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 3867 woorden 23 augustus ,2 38 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De plaatjes zitten in de bijlage, die moet je even zelf openen en bij het verslag voegen. Ze zijn getiteld, deze titel staat per plaatje schuin- en dikgedrukt, tussen haakjes, in het werkstuk, op de plek waar je het plaatje in moet voegen. Inhoudsopgave Wat heb ik met Europa te maken? Waardoor is de Europese samenwerking ontstaan? Proces van vooruitgang Periode van achteruitgang Crisis in Europa: de grondwet mislukt Tijdbalk Europa Overzicht van de groei van het aantal leden Biografie van Jean Monnet Uitbreiding EU Kandidaat lidstaten Kritiek op de EU Tot slot: De Bronnenlijst Wat heb ik met Europa te maken? Europa en de prijs van de bananen Europa koopt 40 % van alle verkochte bananen in de wereld. Landen van buiten Europa die bananen willen verkopen in Europa moeten hier invoerrechten voor betalen, dit wordt ook wel invoertarief genoemd. Doordat de grenzen in de EU vrij zijn voor Europeanen hoeft een Nederlands bedrijf geen invoerrechten te betalen als hij bananen in Frankrijk wil verkopen, omdat Frankrijk en Nederland beide lid van de EU zijn. Hierdoor is de prijs van de bananen vanuit Nederland goedkoper dan bijvoorbeeld bananen uit een land buiten Europa. Europa en voetbal Vroeger mocht je in Europa niet vrij reizen. Je had dan een vergunning nodig om naar een ander land te gaan en dat was veel gedoe. Je mocht toen als voetbalclub maar drie buitenlandse spelers opstellen. Dus een Nederlandse club mocht bijvoorbeeld maar drie Fransen opstellen in een wedstrijd. Door de Eu is er nu een vrij verkeer van mensen. Hierdoor mag een club zoveel buitenlandse spelers opstellen in een wedstrijd als deze zelf wilt. Europa en door rood rijden Pagina 1 van 9

2 Als je op vakantie bent binnen de EU in een ander land dan Nederland, en je rijdt door rood, rijdt te hard, etc. krijg je een boete. Deze boete wordt dan niet in Italië behandeld, maar wordt naar Nederland gestuurd en daar wordt hij door jou gemeente behandeld en word er gezorgd dat deze boete bij jou thuis terecht komt. (PLAATJE 1) Waardoor is de Europese samenwerking ontstaan? Proces van vooruitgang Om van Europa meer 1 geheel te maken werkte Jean Monnet een plan uit. Hij richtte zich vooral op de relatie tussen Frankrijk en Duitsland. Er zou een samenwerking komen op het gebied van kolen en staal. Dit werd de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal genoemd. Zo kreeg Frankrijk toegang tot het Duitse roergebied. Veel Fransen waren bang dat Duitsland weer veel te zeggen zou krijgen. Door de samenwerking kon Duitsland de overproductie aan staal goed kwijt aan andere Europese landen. In mei 1950 maakt de Franse minister Schuman (van buitenlandse zaken) het plan van Monnet aan de pers bekend. Het ging om de oprichting van een organisatie die veel te zeggen heeft over bepaalde onderwerpen. Deze werd de Hoge Autoriteit genoemd. Andere landen konden zich naast Duitsland en Frankrijk aansluiten bij de EGKS om vrede in Europa te houden. Later werd er onderhandeld tussen Frankrijk, West-Duitsland, Italië, België, Nederland en Luxemburg. Het ging niet alleen om de economische samenwerking met kolen en staal maar ook om de politieke samenwerking, er bleef namelijk angst voor een nieuwe oorlog. Nadat de EGKS opgericht was, werd de Hoge Autoriteit gevestigd in Luxemburg. Nu konden sommige beslissingen op supranationaal niveau genomen worden. Supranationaal is als een hogere macht over verschillende dingen iets te zeggen heeft. Over onderwerpen als het prijsbeleid en douanerechten. De Fransman Monnet werd de Vader van Europa genoemd. Op 25 maart 1957 werd het verdrag van Rome getekend. Daardoor gingen op 1 januari 1958 de Euratom (dit is een Europese organisatie voor het atoom energiegebied) en de EEG (Europese Economische Gemeenschap) van start. Het verdrag van Rome was samengesteld door een groep mensen onder leiding van de Belgische minister Spaak. De doelen werden later een voor een uitgewerkt. Hierdoor zou de samenwerking tussen de Europese landen steeds verbeteren. In 1968 kwam een douane verbond (met allerlei (nieuwe) afspraken over de douane) naar het idee van de Nederlandse minister Beyen. Ook kwam er een commissie die voorstellen kon doen en het beleid van de EEG kon controleren. De ministerraad kon dan weer beslissen over het voorstel van de Commissie. De ministerraad was weer meer op eigen land gericht dan op andere landen. Later kreeg de Commissie meer invloed en bevoegdheden. In west Europa werkte 20% van de bevolking in de landbouw. Dit was een hele belangrijke sector en er kwam dus ook vooral op dit gebied economische samenwerking. Het was vooral voor Frankrijk heel belangrijk om in de buitenlandse markten te komen. Zij waren namelijk sterk in de landbouw. In de landen van de EEG kwam een vaste prijs voor producten, en omdat deze hoog was waren de boeren verzekerd van een goed inkomen. De samenwerking verliep heel erg goed en de landbouw kreeg meer te maken met de industrie. Er werd veel meer geproduceerd. Het nadeel was wel dat kleine boeren deze ontwikkelingen niet bij konden houden en verdwenen door de schaalvergroting. De EEG had een goede basis opgebouwd voor een groeiende economie in Europa. Pagina 2 van 9

3 Periode van achteruitgang In 1973 kwam er ineens een einde aan de snel groeiende samenwerking van Europa. Europa werd namelijk getroffen door een oliecrisis, de Arabische olieproducerende landen draaiden de oliekraan dicht. Dit deden ze omdat Amerika en West-Europa Israel hadden gesteund in de oorlog tegen buurlanden Egypte en Syrie. Doordat de oliekraan was dichtgedraaid stegen de olieprijzen sterk. Dit was niet goed voor de Europese samenwerking. De afspraken die er waren gemaakt werden vergeten, omdat veel landen hun eigen economie gingen beschermen. Dit heet protectionisme. Door het protectionisme van de landen kwam de Europese samenwerking tot stilstand. Na elke grote oorlog werd er besloten dat er nooit meer oorlog mocht komen. Daarom werd de EG (Europese Gemeenschap) in 1932 opgezet. Zo werd de samenwerking verbeterd, en was de kans op oorlogen kleiner. Er werden afspraken gemaakt, wetten gemaakt, en nieuwe landen werden lid (zie vorige hoofdstukken) De samenwerking ging goed, maar dit stopte in 1973 ineens. Er was een oliecrisis waardoor afspraken werden vergeten en de EG kreeg te maken met protectionisme. Elk land ging zijn eigen economie beschermen, waardoor de samenwerking steeds slechter verliep. Er werd gediscussieerd over hoeveel elk land mee moest betalen om de oliecrisis op te lossen, en over de financiering van de landbouw. In 1969 (op de conferentie in Den Haag) was besloten de landbouw te moderniseren, zodat deze kon concurreren met de rest van de wereld. Doordat kleine boerderijen de nieuwe ontwikkelingen niet bij konden houden, verdwenen deze. Ze werden namelijk verzekerd van een inkomen waardoor het niet uitmaakte hoeveel ze produceerden. Bij overproductie kocht te EG dit in en betaalde het loon uit. Hierdoor had de EG uiteindelijk te maken met een ontzettend grote overproductie. Er ontstonden Melkplassen, Boterbergen en Vleesheuvels. De EG importeerde zo weinig mogelijk landbouwproducten uit het buitenland. Maar dit was niet de afspraak die was gemaakt (in de jaren '50). De europese landen hadden juiste afgesproken zo veel mogelijk samen op te lossen en een vrij verkeer van goederen ingesteld. Het ging slecht met de samenwerking van Europa. Toen in 1982 de EG 50 jaar bestond was er al tien jaar lang niet echt vooruitgang geboekt. Crisis in Europa: grondwet mislukt Het voorstel van het referendum was op initiatief van de Tweede Kamer. Eind januari 2005 stemde de Eerste Kamer in met het voorstel om een referendum te houden over de Europese Grondwet. Het Grondwettelijk Verdrag voor de Europese Unie (de Europese Grondwet) werd eind oktober 2004 in Rome ondertekend. In het verdrag zijn afspraken gemaakt over de organisatie en het bestuur van de Europese Unie. Zo heeft de grondwet onder meer de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de verschillende Europese instellingen. Het verdrag zou in plaats van alle andere Europese verdragen komen. Behalve in Nederland kunnen de inwoners van negen andere EU-lidstaten in het referendum voor of tegen de voorgestelde grondwet stemmen. Het eerste referendum vond op 20 februari 2005 in Spanje plaats. De grondwet wordt pas van kracht als alle 25 EU-lidstaten het verdrag hebben goedgekeurd. Tijdens het referendum in Juni 2005 hebben Nederland en Frankrijk tegen de Europese grondwet gestemd. Pagina 3 van 9

4 Omdat de andere Europese landen wel voor hadden gestemd, was het natuurlijk pech dat NL en FA de Europese grondwet tegengehouden hebben. Sommige mensen spreken van een crisis, anderen van een opluchting. We hebben lang gezocht naar informatie over deze crisis maar wat wij vooral gevonden hebben zijn meningen van (politieke) mensen. Hieronder hebben we een paar neergezet. Premier Verhofstadt vindt dat Europa in crisis is. Hij zegt hierover: Het twee keer nee is een crisis voor de EU, en stelt Europa voor zware problemen. Dat heeft premier Guy Verhofstadt donderdag in de Kamer gezegd na de referenda in Frankrijk en Nederland over de Europese grondwet. De premier zei sterk teleurgesteld te zijn in het resultaat van de twee referenda. Toch moet de ratificatieprocedure (de periode waarin afspraken officieel worden gemaakt) voortgezet worden. Alle landen moeten de kans krijgen om zich uit te spreken. De signalen die de Fransen en Nederlanders uitstuurden, zijn niet altijd goed te begrijpen. Naast de nationale elementen die hebben meegespeeld, zijn er minstens vier redenen om tegen te stemmen: Of Europa verschrompeld opnieuw tot een pure vrijhandelszone. Sommigen willen dat. Of Europa wordt zoals wij dat zien, een politiek Europa dat een rol kan spelen op wereldvlak" (PLAATJE 2) Verhofstadt vatte het samen zoals Victor Hugo dit eerder ook heeft gezegd: "Kunnen we ooit naast de Verenigde Staten van Amerika een Verenigde Staten van Europa creëren? Dat is de uitdaging". Ook Minister-president Balkenende reageerde 'zeer teleurgesteld' over de uitslag van het referendum over de Europese grondwet. Maar, de hoge opkomst en de 'betrokken discussies' over Europa noemde hij wel winst. Maar, Premier Balkenende zei dat de reden dat Nederland tegen heeft gestemd niet is omdat Nederland tegen de Europese samenwerking is. 'Nederland blijft, als een van de oprichtersstaten, een opbouwende partner binnen Europa voor het aanpakken van de problemen waar we voor staan.' De minister-president heeft zijn Europese collega's erop gewezen dat het Nederlandse 'nee' recht gedaan moet worden. 'Wij begrijpen de zorgen van de Nederlanders over het verlies aan onafhankelijkheid, over het tempo van verandering, zonder dat burgers zich daarbij betrokken voelen, over onze financiële bijdrage die groot is. Dus daarmee moet ook in Europa rekening worden gehouden'. (PLAATJE 3) Tijdbalk Europa juni: Officieel Marshall plan bekendgemaakt. Wederopbouw Europese economie 14 mei: Onder leiding van Winston Churchill wordt de 'United Europe Movement' ('Beweging voor een Verenigd Europa') opgericht. Deze beweging is tegenstander van supranationale (hogere macht hebbende) organen en voorstander van samenwerking tussen regeringen onderling. Pagina 4 van 9

5 mei: De Zes (België, Frankrijk, Duitsland, Italië, Luxemburg en Nederland) ondertekenen in Parijs het Verdrag voor de oprichting van de Europese Defensiegemeenschap (EDG). 23 juni: Het EGKS-verdrag wordt getekend. Jean Monnet wordt benoemd tot voorzitter van de Hoge Autoriteit en Paul-Henri Spaak tot voorzitter van de Gemeenschappelijke Vergadering maart: De Verdragen van de oprichting van de Europese Economische Gemeenschap (EEG) en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom) worden in Rome ondertekend door de Zes (België, Frankrijk, Duitsland, Italië, Luxemburg, Nederland). Vanaf die dag krijgen ze de naam "Verdrag van Rome". 27 november: Hans Furhler wordt verkozen tot voorzitter van de Gemeenschappelijke Vergadering van de EGKS 1973 De EU heeft 9 lidstaten. 1 januari: België neemt het voorzitterschap van de Raad van de Europese Gemeenschappen over. Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk treden tot de Europese Gemeenschappen toe. De Vrijhandelsovereenkomst van de Gemeenschap met Oostenrijk, Zwitserland, Portugal en Zweden wordt officieel bekend gemaakt. 8 februari: Oprichting van het Europees Verbond van Vakverenigingen. 6 november: Topconferentie Kopenhagen, in Denemarken. Een gemeenschappelijk energie beleid zou worden ingevoerd juni: In Londen (Verenigd Koninkrijk) wordt een Westerse economische topconferentie gehouden. De zeven staatshoofden en regeringsleiders en de vertegenwoordigers van de Gemeenschap leggen een verklaring af over de maatregelen die moeten worden genomen om het economische herstel verder te laten gaan 14 februari: Het ontwerpverdrag tot oprichting van de Europese Unie ("Spinelli-ontwerp") wordt door het Europese Parlement met een ruime meerderheid goedgekeurd oktober: Verdrag van Amsterdam gaat in. 29 april: De Europese Unie ondertekent de eerste samenwerkingsovereenkomsten met Cambodja en met Laos januari: De euro wordt ingevoerd (tweeduizend twee, de euro in je portemonnee. ) juni: Europees Referendum verworpen in Nederland en Frankrijk. Biografie Jean Monnet De volledige naam van Jean Monnet is Jean Omer Marie Gabriel Monnet. Hij leefde van 9 november 1888 t/m 16 maart Hij was een Franse zakenman en politicus. Tijdens het leven van Jean Monnet heeft hij veel verschillende functies en banen gehad. Monnet was het hoofd van een familiebedrijf, de cognacfirma Monnet en Cie, maar tijdens de Eerste Pagina 5 van 9

6 Wereldoorlog werd hij een economische tussenpersoon tussen Frankrijk en de bondgenoten van Frankrijk. Van 1919 tot 1923 werd Monnet een van de belangrijkste leden van de Volkenbond. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij de voorzitter van een Frans-Britse coördinatiecommissie die zich bezig hielden op het gebied van economie, bewapening en transport. Hij zorgde ervoor dat er geld was voor de oorlogsbevoorrading. In december 1944 ging hij plannen uitwerken voor het herstel van Frankrijk na de oorlog. In 1946 kreeg hij de leiding bij de uitvoering van dit plan. Dit plan wordt het Plan de la modernisation et l equipment genoemd. Toen dit klaar was ontworp hij samen met Robert Schuman het schumanplan, dat zorgde voor de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal(EGKS). Ze wilden graag dat veel landen lid zouden worden van de EGKS zodat ze de productie van Kolen en Staal beter konden controleren en om de vrede te bewaren in Europa. In 1952 werd het verdrag van Parijs ondertekend door Frankrijk, West- Duitsland, Italie, Belgie, Nederland en Luxemburg. Van 1952 tot 1955 was hij de voorzitter van de Hoge Autoriteit van de EGKS. Hierdoor wordt hij samen met Robert Schuman de vaders van de Europese Economische Gemeenschap genoemd. (PLAATJE 4) Monnet stelde ook voor een Europese Gemeenschap voor Atoomenergie op te richten. Dit ging dan het atoomenergie beleid in Europa regelen. Samen met de Europese Economische Gemeenschap(EEG) werd dit aangeboden als een voordelige deal aangeboden en hierdoor stemde Frankrijk in met het EEGverdrag. Verder stichtte hij ook nog een particuliere organisatie op ter bevordering van de Europese integratie, want hij vond dat de EGKS op politiek plak niet genoeg vooruitkwam. Monnet kreeg in 1977 de Erasmusprijs, dit is een prijs voor mensen die voor Europa een buitengewone bijdrage hebben geleverd op cultureel, sociaal of sociaal-wetenschappelijk terrein. Ook werd de Eurocity-trein Brussel-Bazel naar Jean Monnet vernoemd. Jean Monnet en Robert Schuman Uitbreiding van de EU Als een land wil toetreden aan de Eu dan moet het aan bepaalde zaken voldoen. Deze zijn vastgesteld in de voorwaarden van Kopenhagen(1993). Deze voorwaarden zijn dat de kandidaat lidstaat: - Duidelijke en goede, volgens de wetten van de EU, afspraken moet hebben over de democratie, politiek, mensenrechten en het respect voor het beschermen van minderheden garanderen. - Een goede markteconomie heeft en concurrentie kan bieden aan andere landen buiten de EU. - In staat is om de verplichtingen van het lidmaatschap aan de EU op zich te nemen en de doelstellingen van de EU kan accepteren en te volgen. Als een land niet aan deze eisen voldoet dan kan het niet lid worden van de Eu, het land moet dan eerst zorgen dat hij zich aanpast aan deze eisen. De Eu begon met maar 6 lidstaten aan de Eu, in de jaren daarna is de EU zich steeds verder gaan uitbreiden en wilden landen graag toetreden tot de Eu. Hier is een overzicht van de uitbreiding van de EU: Jaar; Land; Aantal landen 1957 België, Frankrijk, Italië, Luxemburg, Nederland en West-Duitsland 6 Pagina 6 van 9

7 1973 Denemarken(inclusief Groenland), Ierland en Verenigd Koninkrijk Griekenland Groenland verlaat de EU Portugal en Spanje Oost-Duitsland wordt met West-Duitsland samengevoegd tot Duitsland en Duitsland wordt lid van de EU Finland, Oostenrijk en Zweden Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië, Slowakije en Tsjechië Bulgarije en Roemenië 27 (PLAATJE 5) De grote groei in 2004 kwam doordat in 1989 de Berlijnse muur viel en veel landen in het oosten vrij werden en graag bij de Eu wilden horen. Deze landen moesten eerst allemaal aan de eisen van de EU voldoen en daardoor duurde het nog een hele tijd voordat ze mochten toetreden. Kandidaat lidstaten Er zijn verscheidene landen die graag willen toetreden tot de EU. Dit is omdat ze dan meer zekerheid hebben van vrede en veiligheid. Je werkt meer samen met de landen rondom je en daardoor komen er ook minder conflicten en werk je samen om problemen in landen op te lossen en de economie beter te maken. Het is dus een groot voordeel om bij de Eu te horen. Sinds 4 oktober 2005 onderhandeld Kroatie over toetreding tot de EU. Het controleproces of Kroatie wel geschikt is voor de EU is begonnen op 20 Oktober Er wordt verwacht dat Kroatie in 2010 zal toetreden tot de EU. Turkije is ook een kandidaat lidstaat van de EU. Sinds 4 oktober 2005 onderhandelt Turkije over toetreding tot de Eu. Het onderzoek of het geschikt is, is net zoals bij Kroatie gestart op 20 oktober Het is onbekend en ook onzeker of Turkije ooit zal toetreden tot de Eu. De Eu zelf is voor 2015 nog niet bereid om Turkije te laten toetreden tot de Eu. Frankrijk en polen willen een referendum gaan houden over de toetreding van Turkije naar de Eu. Turkije zal in ieder geval eerst aan de eisen van de Eu moeten voldoen voordat het mag toetreden. Voorveelden van twee argumenten tegen de toetreding van Turkije zijn dat ze Etnische minderheden discrimineren zoals bijv. Koerden. En ze beperken de vrijheid van meningsuiting. Zo kan iemand vervolgd worden die veel kritiek heeft op de Turkse staat. Zelfs Marokko heeft een aanvraag gedaan naar toetreding tot de Eu. Dit heeft de Eu alleen afgeslagen omdat Marokko geheel in Afrika ligt en dus niks met Europa te maken heeft. (PLAATJE 6) Overzicht van de kandidaat lidstaten, inmiddels zijn Roemenië en Bulgarije wel toegetreden tot de Eu. Kritiek op de EU Ik heb in bladen en op Internet gekeken wat verschillende meningen zijn over de (samenwerking in de) EU. De roomse paus Benedictus is het niet eens met de gang van zaken binnen de EU. In de volkskrant van zondag 25 maart stonden deze citaten van Paus Benedictus. Ik vind het verwerpelijk dat in geen enkele verklaring bij de viering van 50 jaar Europese samenwerking wordt verwezen naar God en de christelijke wortels van de Europese Unie. Pagina 7 van 9

8 Benedictus noemt dat een vorm van ontrouw en vindt dat er op deze manier veel te weinig aandacht wordt besteed aan het christendom en God, en te veel aan zoals de economische staat van de EU en de machtsverdeling binnen de EU. De paus is verder somber over het lage geboortecijfer in de EU. Hij vindt dat mensen meer kinderen moeten krijgen. Dat is volgens hem de beste manier om te voorkomen dat maatschappijen uit elkaar vallen en het individualisme de overhand krijgt. Master Adrian (journalist volkskrant) is het hier niet mee eens. Hij zegt over de mening van de Paus het volgende. Duizenden, honderdduizenden zijn in naam van de katholieke kerk ter dood gebracht, door dezelfde afdeling Opus Deii waar de huidige Paus hoofd van was voor hij Paus van Rome werd, om de doodsimpele reden dat die mensen van mening waren dat er meer was dan alleen maar de onderdrukkende dogma s van de katholieke kerk, honderden, duizenden kinderen zijn er, n naam van de katholieke kerk, misbruikt, hun toekomsten vernietigd, hun levens kapot gemaakt, hun gedachten vertroebeld en besmeurd door de smerigheden van de priesters, de bisschoppen, de andersoortige kerkofficieren en opperhoofden, en nergens heb ik tot op de dag van vandaag 1 regel van afkeuring, van excuus, van pijn, van mededogen gezien van deze paus over al deze zaken! Hij vindt dus dat wij beter een beleid als de EU kunnen hebben die op veel zaken toeziet en minder bezig is met het geloof, dan een beleid als de rooms-katholieke paus dit zou willen. Waarin alles om het christendom en God draait, maar niet wordt ingegrepen als er dingen zoals boven genoemd gebeuren. Minister Piet Hein zegt over de Europese Unie 1 juni 2004: De EU is in mijn ogen de laatste tijd slecht bezig. In mijn ogen zijn ze Ultra- Liberaal (een beetje liberaal kan geen kwaad) aan het worden, en hebben geen realiteit met basis meer. Met hun wetten jagen ze zelfstandigen naar de afgrond. Ze jagen zelfs de groten fabrieken weg naar China en het Oostblok waar in het slechtste geval aanzet is tot kinderarbeid. Dat ze hun wetten nog maar goed doordrukken, dan maken ze zichzelf kapot! En je moest is weten wat Eurocraten verdienen, dan zou je helemaal tegen de EU zijn. (PLAATJE 7) Hier hebben wij nog een paar cijfers van meningen; De percentages van de (on)tevredenheid van mensen binnen de EU en van mensen die voor of tegen de Europese grondwet stemden. 27 mei 2005 werd er een referendum gehouden over de grondwet van de EU. Die week stemde 41% voor de grondwet, en 59% tegen. Een week daarvoor stemde 67% nog tegen de grondwet. Het aantal mensen dat 'ja' zou gaan stemmen nam dus toe. En begin die week stemde maar 38%. Later liet al 50% zijn mening horen over de Europese grondwet. Kort geleden (19 maart) zij er ook enquetes afgelegd. Deze werden afgelegd in de landen Duitsland, Italie, Frankrijk, Spanje, Groot Brittannie. 25% van de Europeanen zegt dat hun leven beter geworden is sinds hun land lid is van de Europese Unie. 44% zegt dat het leven slechter geworden is, en 22% denkt dat als ze geen lid meer zijn van de EU hun land beter af is. (PLAATJE 8) Bronnenlijst Pagina 8 van 9

9 Pagina 9 van 9