SHARIA ISLAM TUSSEN RECHT EN MAURITS BERGER

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "SHARIA ISLAM TUSSEN RECHT EN MAURITS BERGER"

Anke Michiels
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 SHARIA ISLAM TUSSEN RECHT EN POLITIEK MAURITS BERGER Boom Juridische uitgevers Den Haag 2006

2 INHOUD HOOFDSTUK 1 - DE REGELS VAN EEN IDEAAL 1 Deel I Sharia als oud recht 9 HOOFDSTUK 2 - DE KORAN ALS GRONDWET 11 Westers recht in moslimlanden 11 De bronnen van de Sharia 14 Koran 15 Soenna 18 HOOFDSTUK 3 - MAAR GOD WEET HET BETER 21 De 'rationelen' en de letterlijken' 21 Idjtihad en rechtsscholen 24 De rechtswetenschap: ßqh 26 Sluiting van de poorten van idjtihad 29 HOOFDSTUK 4 - DE RECHTER IS GEEN GELEERDE 31 De Sharia is geen recht in de westerse zin 31 Het monopolie op de Sharia 33 De verschillende functies van de schriftgeleerde 35 Fatwa's 37 VII

21 Idjtihad en rechtsscholen 24 De rechtswetenschap: ßqh 26 Sluiting van de poorten van idjtihad 29 HOOFDSTUK 4 - DE RECHTER IS GEEN

3 Deel II De rol van de Sharia in de moderne wereld 43 HOOFDSTUK 5 - DE SLAG OM DE SHARIA 45 Concurrentie van de wetgever en de rechter 46 Islamisering van het recht 48 De amateur-schriftgeleerde 49 HOOFDSTUK 6 - POLITIEKE ISLAM 53 Politieke islam als moderne trend 53 Post-kolonialisme, onafhankelijkheid, socialisme en secularisme 56 Islam als blauwdruk voor een rechtvaardige maatschappij 60 HOOFDSTUK 7 VORMEN VAN RELIGIEUS ACTIVISME 63 Religieus activisme: prive en publiek 64 De islamist 65 Islamitische bewegingen 69 HOOFDSTUK 8 - MODERNE INTERPRETATIES VAN DE SHARIA 73 Sharia in plaats van theologie 73 Herleving of vernieuwing van de Sharia? 75 Van islamitische regel tot moreel gelijk 79 Deel III De islamitische Staat 83 HOOFDSTUK 9 - MOSLIMSTAAT OF ISLAMITISCHE STAAT 85 De Utopie van de islamitische Staat 85 Het islamitische karakter van een Staat 87 VIII

HOOFDSTUK 7 VORMEN VAN RELIGIEUS ACTIVISME 63 Religieus activisme: prive en publiek 64 De islamist 65 Islamitische bewegingen 69 HOOFDSTUK 8 - MODERNE INTERPRETATIES VAN DE SHARIA 73 Sharia in plaats

4 HOOFDSTUK 10- HET ATHENE VAN DE ISLAM 93 Het model voor de ideale Staat 93 De islamitische Staat volgens Koran en Soenna 96 Bestuur en leiderschap 97 HOOFDSTUK 11 - KONINKRIJKEN EN REPUBLIEKEN 101 Hetkalifaat 101 De moderne moslimstaten 104 De moderne 'islamitische' staten: het voorbeeld van Iran 105 Deel IV Sharia in de islamitische Staat 111 HOOFDSTUK 12 - SHARIA IN DE WET 113 Welke Sharia moet ingevoerd worden? 113 Compromissen met moderne tijden 115 Sharia in de grondwet 118 Sharia getoetst door de rechter 120 HOOFDSTUK 13 - QADI JUSTIZ 123 Sharia en procesrecht 123 Gebruik van procesrecht om familierecht te hervormen 125 De rol van de rechter 129 HOOFDSTUK 14- DE DIEF, HAK ZIJN HAND 131 Islamitisch strafrecht volgens de fiqh 131 Delictsomschrijving en bewijslast 134 Islamitisch strafrecht in de moderne wetgeving 136 IX

5 HOOFDSTUK 15 - SHARIA OP STRAAT 143 Moraliteit en recht 143 Moreel gedrag in de wetgeving van moslimlanden 145 'Informele' Sharia en publieke moraal 147 'Informele' Sharia als levenswijze 149 HOOFDSTUK l6 - ISLAMITISCH HYPOTHEEKJE, MENEER? 153 Het succes van islamitisch bankieren 153 Rechtvaardige economie volgens de Sharia 155 De praktijk van het islamitische bankieren 157 Aalmoes als ontwikkelingssamenwerking 160 DeelV Personen in de islamitische Staat 163 HOOFDSTUK 17 - DE GEMEENSCHAP DER GELOVIGEN: MOSLIMS 165 De oemma 166 De Sharia en het Huis van de Islam 168 De oemma en de islamitische Staat: het voorbeeld van Pakistan 171 Takfir. de uitsluiting van moslims van de oemma 174 Oemma als identiteit 175 HOOFDSTUK l8 LAAT HEN, EN HUN GELOOF MET RUST: NIET-MOSLIMS 179 Angst voor islamitisch fundamentalisme 179 Niet-moslims in de fiqh 181 Religieuze tolerantie in de islam 184 Niet-moslims in moderne moslimlanden 186

153 Het succes van islamitisch bankieren 153 Rechtvaardige economie volgens de Sharia 155 De praktijk van het islamitische bankieren 157 Aalmoes als ontwikkelingssamenwerking 160 DeelV Personen in de

6 HOOFDSTUK 1 9- DE ANDERE MOSLIM: VROUWEN 189 Slaven en vrouwen 189 Saudi-Arabie en Iran 191 Islamitisch feminisme 193 Sharia en praktijk 195 Deel VI Oorlogsrecht en terrorisme 201 HOOFDSTUK 20 - DJIHAD EN DE LETTER V 203 De rechtvaardige oorlog 203 Strijd tegen medemoslims 205 Nieuwe interpretaties van de djihad 207 HOOFDSTUK 21 - HET NIEUWE ISLAMITISCHE GEWELD 211 De doelen en middelen van de moderne djihad 211 Omverwerping van eigen overheid 212 Nationaal verzet 214 Verdediging van de islam 216 Het nieuwe wapen: de zelfmoordaanslag 219 Deel VII Sharia en de moderne rechtsstaat 223 HOOFDSTUK 22 MENSENRECHTEN 225 De praktijk van de Sharia 225 De theorie van de Sharia 227 Ratificatie van internationale mensenrechtenverdragen 230 'Islamitische' mensenrechten 231 XI

middelen van de moderne djihad 211 Omverwerping van eigen overheid 212 Nationaal verzet 214 Verdediging van de islam 216 Het nieuwe wapen: de zelfmoordaanslag 219 Deel VII Sharia en de moderne

7 HOOFDSTUK 23 - DEMOCRATIE 235 Democratie als willekeur 235 Islam als oorzaak van een gebrekkige democratie? 237 Islamisten en democratie 240 HOOFDSTUK 24 - SCHEIDING VAN MOSKEE EN STRAAT 247 Interpretaties van secularisme 247 Scheiding van religie en politiek in de islam 248 Zichtbaarheid van de islam 251 Deel VIII Sharia in het Westen 255 HOOFDSTUK 25 - SHARIA IN EUROPA 257 Islam als identiteit 257 Nieuwe invullingen van de islam: isoleren of deelnemen 259 Sharia voor de moslimse minderheid 261 Sharia als juridische of sociale norm 265 HOOFDSTUK 26 - SHARIA? WELKE SHARIA? 269 De oprukkende islam 269 Woordgebruik en definities 271 Overeenkomsten tussen Sharia en westers recht 273 Hoe verder? 277 CHRONOLOGIE VAN ENKELE POLITIEKE IJKPUNTEN IN DE GESCHIEDENIS VAN DE ISLAM 281 VERKLÄRENDE WOORDENLIJST 285 XII

Deel VIII Sharia in het Westen 255 HOOFDSTUK 25 - SHARIA IN EUROPA 257 Islam als identiteit 257 Nieuwe invullingen van de islam: isoleren of deelnemen 259 Sharia voor de moslimse minderheid 261

Vergelijkbare documenten

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36569 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Zee, Machteld Eveline Title: Choosing Sharia? Multiculturalism, Islamic Fundamentalism