Eindevaluatie implementatieplan samenwerken voor jeugd, zo doen we dat in Parkstad

Transcriptie

1 Eindevaluatie implementatieplan samenwerken voor jeugd, zo doen we dat in Parkstad

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Voorwoord... 3 Inleiding Verloop van het traject Schematisch overzicht stand van zaken ambities Conclusies en aanbevelingen Conclusies en aanbevelingen algemeen Conclusies en aanbevelingen per ambitie...16 Bijlage 1: Bijdrage van de ketenpartners...27 Bijlage 2: Bijdrage van de ketenpartners...48 Bijlage 3: Overzicht aangesloten instellingen bij de Verwijsindex Parkstad januari Eindevaluatie ITJ januari

3 Voorwoord Het geheim van vooruitkomen, is beginnen met lopen Voor u ligt de eindevaluatie van het implementatieplan Samenwerken voor jeugd, zo doen we dat in Parkstad. Deze eindevaluatie is een tussenstap in een reis, die de samenwerkende organisaties in Parkstad Limburg zijn gestart naar aanleiding van een onderzoek van de gezamenlijke inspecties (Gezondheidszorg, Onderwijs, Jeugdzorg, Openbare Orde en Veiligheid en Werk en Inkomen), verenigd in het Integraal Toezicht Jeugdzaken (ITJ). Op verzoek van de gemeente Heerlen is Integraal Toezicht Jeugdzaken in 2004 gestart met een onderzoek naar de preventie van het dak- of thuisloos worden door jongeren. Naar schatting waren er in jongeren in de leeftijd van 12 tot 23 jaar die ten gevolge van een opstapeling van problemen dak- of thuisloos waren. Het onderzoek van de gezamenlijke inspecties richtte zich met name op de vraag hoe de instellingen in Parkstad samenwerken om dit te voorkomen. Ondanks dat de vraag voor het onderzoek vanuit Heerlen werd gesteld, is er heel snel door de gezamenlijke gemeenten in Parkstad, de provincie Limburg en verschillende organisaties in de jeugdketen het besluit genomen om samen te gaan werken in Parkstad. Het instellen van een Regiegroep Jeugd, waarin zowel gemeentenen provincie alsook instellingen voor jeugdzorg en onderwijs zijn betrokken heeft geleid tot een implementatieplan, waarin niet alleen de bevindingen van het ITJ werden aangepakt, maar ook eigen ambities uit de jeugdketen werden verwerkt. Er is hard gewerkt in Parkstad Limburg. Gemeenten hebben duidelijk hun regierol opgepakt in het aansturen van het hele traject en instellingen uit jeugdzorg en onderwijs hebben intensief meegedacht en meegewerkt in het uitwerken van thema s uit het implementatieplan. Alle betrokkenen zijn doordrongen van het belang van samenwerken. Er is geen enkel ander terrein binnen de regio Parkstad Limburg waarin de samenwerking zo soepel verloopt als binnen de jeugdketen. Dit betekent niet dat we nu op onze lauweren kunnen gaan rusten. De eerste stappen van de reis zijn gezet. Het is nu zaak dat we de vervolgstappen ook gaan zetten. Kijkend naar het elan en enthousiasme waarmee betrokkenen in de regio zich op dit terrein inzetten, heb ik er alle vertrouwen in. Peter van Zutphen, Wethouder jeugd gemeente Heerlen, Voorzitter Regiegroep Jeugd Eindevaluatie ITJ januari

4 Inleiding De gemeente Heerlen heeft in 2004 aan de gezamenlijke inspecties voor Integraal Toezicht Jeugdzaken (ITJ) gevraagd om onderzoek te doen naar de wijze waarop voorkomen kan worden dat jongeren in de regio Parkstad Limburg dak- of thuisloos worden. Het onderzoek richtte zich op jongeren die in een meervoudige achterstandssituatie verkeren, zonder vaste woon- of verblijfplaats en op jongeren die in deze situatie terecht dreigen te komen. Het ITJ concludeert het volgende: Parkstad Limburg beschikt over een in opzet toereikend aanbod van zorg en hulp voor jongeren van 0 tot 23 jaar; De voorzieningen werken echter onvoldoende samen. Er is geen sprake van een sluitende keten: men kent elkaar niet of onvoldoende en deelt te weinig informatie met elkaar; De nadruk moet meer liggen op preventie; Vroegtijdige signalering in zowel de jeugdgezondheidszorg als het onderwijs is van belang om de keten sluitend te maken; Er moet bestuurlijke afstemming komen m.b.t. de regievoering en de aanpak van de problemen. Het onderzoek van de gezamenlijke inspecties is voor de gezamenlijke gemeenten in Parkstad, de provincie Limburg en verschillende ketenpartners aanleiding geweest voor de oprichting van een bestuurlijke Regiegroep Jeugd, die aan de slag is gegaan met de bevindingen van de inspecties. Een en ander heeft geresulteerd in een implementatieplan: samenwerken voor jeugd, zo doen we dat in Parkstad. Met de gezamenlijke inspecties is indertijd afgesproken dat er eind 2010 een eindevaluatie wordt gemaakt van het totale traject. Uit deze eindevaluatie moet blijken of en in welke mate de knelpunten zijn aangepakt die door de inspecties zijn geconstateerd en of de situatie ten opzichte van het eerste onderzoek in 2006 is verbeterd. Leeswijzer: Deze eindevaluatie is tot stand gekomen in dialoog met betrokkenen uit het veld. Aan hen zijn de volgende drie vragen voorgelegd: Voeren we de strategie uit die we voor ogen hebben Bereiken we de doelgroep die we willen bereiken Halen we de resultaten die we willen halen. Naast de input van de feitelijke resultaten is aan hen ook gevraagd of zij aanbevelingen hebben voor de toekomst, zowel met betrekking tot de geformuleerde doelstellingen per ambitie als met betrekking tot de geformuleerde prestatie-indicator. Aan de betrokken ketenpartners is ook gevraagd of zij van mening zijn dat er aanvullende doelstellingen nodig zijn in de toekomst en of ze een prioritering willen geven m.b.t. de geformuleerde ambities. Deze zijn verwerkt in het hoofdstuk over de conclusies en aanbevelingen. Hoofdstuk 1 is een korte weergave van het totale traject samenwerken voor jeugd, zo doen we dat in Parkstad. Hoofdstuk 2 is een schematische weergave van de bereikte resultaten per ambitie. Hoofdstuk 3 betreft de conclusies en aanbevelingen, zoals die door de verschillende partners zijn verwoord. Eindevaluatie ITJ januari

5 Bijlage 1 bestaat uit een bundeling van de aangeleverde informatie van de ketenpartners en bevat de letterlijk aangeleverde teksten Bijlage 2 bevat een overzicht van de deelnemers van de Regiegroep Jeugd. Bijlage 3 bevat een overzicht van de instellingen die in januari 2011 zijn aangesloten bij de Verwijsindex Parkstad. In het implementatieplan samenwerken voor Jeugd, zo doen we dat in Parkstad is uitgebreid aandacht besteed aan de staat van de jeugd in Parkstad, middels een beschrijving van de nulsituatie. Gezien de relatief korte looptijd van het traject, is er niet voor gekozen om een beschrijving te geven van de staat van de jeugd nu, omdat het resultaat van de inspanningen rondom de meeste ambities pas na een langere periode merkbaar is. Daar waar ten gevolge van het realiseren van een ambitie de staat van de jeugd wel aanmerkelijk veranderd is, is het bij de ambitie vermeld. Eindevaluatie ITJ januari

6 1. Verloop van het traject Naar aanleiding van het onderzoek door ITJ is in juli 2007 door bureau Berenschot het Actieplan ketenregie dak- en thuisloze jongeren Verscherpen en Verbinden opgesteld. Dit plan is door de bestuurlijke Regiegroep Jeugd van de samenwerkende gemeenten, provincie en ketenpartners verder uitgewerkt in het implementatieplan Samen werken voor jeugd, zo doen we dat in Parkstad (april 2008). Hierin worden de maatregelen vermeld die na het onderzoek zijn genomen om verbeteringen te realiseren evenals de ambities (met streefcijfers) voor de komende twee jaar. In het plan wordt aangegeven wat de gezamenlijke visie voor de versterking van de jeugdketen in Parkstad is: Ieder kind in Parkstad heeft het recht om op te groeien in een veilige opvoedingsomgeving en op de bescherming en zorg die nodig is. Bij kinderen bij wie problemen dreigen in de ontwikkeling door de opgroei- of opvoedsituatie wordt door vroegtijdige signalering en preventieve zorg zo snel mogelijk actie ondernomen. Een interdisciplinaire en samenhangende ordening van ondersteuning, hulp en interventie is hierbij van belang als het gaat om jeugdigen en gezinnen. Het leidend principe is: het kind staat centraal en wordt in zijn context gezien. Dit betekent dat het belang van het kind altijd voorop staat en dat van een kind de gezins- en opvoedingssituatie in beeld is, vanaf de geboorte. Het streven is te werken volgens het principe één kind, één gecoördineerde aanpak, één begeleider. Om deze visie verder gestalte te geven is het noodzakelijk: een sluitende bestuursketen te ontwikkelen, zodat er op Parkstadniveau voldoende regie en doorzettingsmacht aanwezig is om kinderen of gezinnen op een zo snel mogelijke wijze de zorg te bieden die ze nodig hebben. een sluitende informatieketen te ontwikkelen. Hieronder wordt verstaan een samenhangend systeem van (vroeg-)signalering, registratie, en combinatie van signalen, terugkoppeling naar hulpverleners en het kunnen volgen van kinderen en gezinnen met ernstige problemen. Resultaten worden gemonitord en gekoppeld aan gezamenlijk af te spreken resultaatafspraken. een sluitende zorgketen te ontwikkelen. Daarvoor is het nodig dat instellingen en samenwerkingsverbanden hun werkwijzen voor signalering, diagnostiek/intake, doorverwijzing en zorg op elkaar afstemmen. Als vervolg op de notitie van Berenschot is er op 23 november 2007 een conferentie georganiseerd door de gemeente Heerlen, waar een aparte deelsessie is georganiseerd voor de aanwezige wethouders en gedeputeerde. Tijdens deze conferentie besluiten de daar aanwezige bestuurders van gemeenten en provincie tot de oprichting van een Regionale Bestuurlijke Regiegroep. (zie bijlage 2) Om het traject succesvol te laten verlopen en resultaat te kunnen boeken, worden de volgende bestuurlijke afspraken gemaakt: Eindevaluatie ITJ januari

7 Alle partijen die deel uitmaken van de bestuurlijke Regiegroep Jeugd stemmen in met actieve deelname van hun organisatie aan de nog op te richten werkgroepen / projectgroep. Besluiten van de Regiegroep Jeugd worden uitgevoerd c.q. nageleefd. De aanwezigen zullen elkaar aanspreken op het nakomen van de afspraken.. De leden van de Regiegroep en eventuele vervangers hiervan moeten mandaat hebben om besluiten te nemen. 2008: In 2008 komt de Regiegroep Jeugd drie maal bij elkaar. Resultaten die in 2008 bereikt zijn: Er is overeenstemming over de samenstelling van de Regiegroep. In eerste instantie is de Regiegroep jeugd als volgt samengesteld: De gedeputeerde van de provincie Limburg, de wethouders van Heerlen, Kerkrade en Voerendaal, de vertegenwoordigers van de besturen van de jeugdgezondheidszorg (Meander en GGD Zuid Limburg), de JGGZ (Mondriaan zorggroep), Bureau Jeugdzorg Limburg, de Welzijnsgroep Parkstad Limburg en een afgevaardigde van het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. De jeugdofficier van justitie is op afroep beschikbaar voor het overleg. Het (In afstemming met de gezamenlijke inspecties) samenstellen en vaststellen van het implementatieplan Samenwerken voor jeugd, zo doen we dat in Parkstad in april De installatie van 2 werkgroepen en 1 projectgroep, die aan de slag gaan met de ambities uit het implementatieplan. De werkgroepen zijn: de werkgroep integrale jeugdketen en de werkgroep monitoring. Daarnaast start de projectgroep Verwijsindex Heerlen, die later overgaat in de projectgroep verwijsindex Parkstad. Een regionale conferentie voor met name professionals uit het veld in december 2008 met als titel: Samenwerken voor jeugd in Parkstad. Tijdens deze conferentie worden professionals breed geïnformeerd over het implementatieplan en wordt er in deelsessies ingegaan op de regionale CJG ontwikkeling en de Verwijsindex In 2009 komt de Regiegroep Jeugd 1 maal bij elkaar in november. Tussentijds wordt de Regiegroep via een voortgangsrapportage geïnformeerd over de stand van zaken m.b.t. de belangrijkste ontwikkelingen. Daarnaast vindt er weer een grote regionale conferentie plaats voor de professionals in het werkveld. Belangrijke thema s tijdens de conferentie zijn: de Regionale Aanpak Kindermishandeling, zorg- en procescoördinatie in de regio (in relatie tot de verwijsindex) en CJG ontwikkeling. Resultaten die in 2009 bereikt zijn: In het kader van efficiënter overleggen zijn het bestuurlijke OOGO Jeugd (een op overeenstemming gericht overleg tussen de gemeenten in Parkstad en de provincie Limburg) en de Regiegroep Jeugd samengevoegd. Dit betekent concreet dat alle wethouders jeugd in de regio Parkstad lid zijn van de Regiegroep Jeugd. In november 2009 wordt de notitie Coördinatie van zorg in de jeugdketen in Parkstad vastgesteld. In november 2009 wordt het Visiedocument CJG Parkstad Limburg vastgesteld. Volgens afspraak wordt er een tussentijdse evaluatie gemaakt die ook in november 2009 aan de Regiegroep en de gezamenlijke inspecties wordt aangeboden. Een belangrijke conclusie vanuit deze evaluatie is: we zijn op de goede weg, maar nog (lang) niet op onze eindbestemming In 2010 komt de Regiegroep Jeugd 1 maal bij elkaar in juli. Belangrijke resultaten die in 2010 bereikt zijn: Eindevaluatie ITJ januari

8 De Regiegroep wordt uitgebreid: vanuit het onderwijs zijn vanaf juli 2010 alle grote onderwijsbesturen vertegenwoordigd. De notitie coördinatie van zorg is uitgewerkt in een uitvoeringsdocument: Eén gezin één plan, dat wordt vastgesteld in de Regiegroep. Er zijn 3 procescoördinatoren voor de regio Parkstad die in nauwe samenwerking de procescoördinatie in de hele regio borgen. Het visiedocument rondom de regionale CJG ontwikkeling is uitgewerkt in het implementatieplan aanpak implementatie gezamenlijk visie regiogemeenten Parkstad Limburg. Er ligt een voorstel m.b.t. het continueren van de samenwerking voor de jeugd in Parkstad onder aansturing van de Regiegroep Jeugd: Versterken samenwerking in de jeugdketen in Parkstad Limburg, waar in beginsel ja tegen wordt gezegd. Er is een regionaal convenant ontwikkeld, waarin nog eens alle regionale afspraken worden benadrukt. Ook dit wordt vastgesteld in de Regiegroep. Het aantal instellingen dat is aangesloten bij de Verwijsindex breidt langzaam uit. (zie bijlage 3). Ook het aantal meldingen en matches neemt langzaam toe. Omdat er in 2010 vanuit de gezamenlijke gemeenten verschillende grotere bijeenkomsten zijn georganiseerd om de professionals in het veld te informeren over allerlei ontwikkelingen zoals bv. omtrent de Regionale Aanpak Kindermishandeling en de Verwijsindex, wordt de keuze gemaakt geen conferentie te organiseren in Er is een overleg van de Regiegroep Jeugd gepland in februari Tijdens dit overleg wordt de eindevaluatie besproken. Aan de hand van de conclusies en aanbevelingen, zullen er afspraken gemaakt worden over het vervolg van het traject. Eindevaluatie ITJ januari

9 2. Schematisch overzicht stand van zaken ambities Doelstelling Prestatieindicator Resultaat oktober 2009 Bestuursketen Resultaat november Verbeteren van de bestuurlijke afstemming Instellen Regiegroep met opdracht / taken en bijbehorende werkgroepen De Regiegroep Jeugd is eind 2007 opgericht. Er zijn 3 werkgroepen met bijbehorende opdracht geformeerd: de werkgroep integrale jeugdketen; de werkgroep monitoring de projectgroep verwijsindex De samenstelling van de Regiegroep is gewijzigd: alle wethouders van Parkstad maken deel uit van de Regiegroep Jeugd en alle grote onderwijsbesturen in de regio zijn vertegenwoordigd in de Regiegroep De werkgroep monitoring is opgeheven. Er komt in 2011 een separaat voorstel m.b.t. monitoring van de voortgang van de ketensamenwerking. 2. Regionale samenwerking bij het opzetten van Centra voor Jeugd en Gezin In de regio Parkstad worden Centra voor Jeugd en Gezin ontwikkeld die minimaal dezelfde basisfuncties hebben en een eenduidige werkwijze hanteren In juni 2009 is er een CJG geopend in Heerlen Noord. Een visiedocument CJG Parkstad is gereed. In dit visiedocument staan de gedeelde uitgangspunten en relevante beleidskeuzes benoemd betreffende de ontwikkeling van de CJG s in de regio Parkstad. In alle gemeenten in Parkstad Limburg is een inlooppunt van het CJG geopend. De uitgangspunten van het visiedocument zijn uitgewerkt in een implementatieplan. Implementatie wordt thema gewijs opgepakt. Dit is nog volop in ontwikkeling. Informatieketen 3. Verbeteren informatieoverdracht bij meervoudige risicosignalen Invoeren pilot verwijsindex Heerlen De pilot verwijsindex Heerlen is in april 2008 gestart met 4 instellingen. Dit is in november 2008 uitgebreid met 4 instellingen. Er zijn in de periode april 2008 t/m december signalen geweest, die één match hebben opgeleverd. In december 2008 is de pilot overgegaan in de Verwijs Index Parkstad (VIP). De pilot verwijsindex Heerlen is in april 2008 gestart met 4 instellingen. Dit is in november 2008 uitgebreid met 4 instellingen. Er zijn in de periode april 2008 t/m december signalen geweest, die één match hebben opgeleverd. In december 2008 is de pilot overgegaan in de Verwijs Index Parkstad (VIP). Invoeren verwijsindex in heel Parkstad volgens één systematiek Op 17 december 2008 Is het samenwerkingsconvenant VIP bestuurlijk vastgesteld. Het is ondertekend door de 8 gemeenten in de regio Parkstad gemeentes, 12 Instellingen, het RMC en de leerplichtambtenaren. Er zijn van 1 januari 2009 tot 1 oktober signalen geweest Het aantal aangesloten instellingen stijgt. Naast alle grote regionale kindinstellingen en het hele onderwijs in Parkstad, worden op dit moment ook alle welzijnsinstellingen en kinderopvang organisaties en peuterspeelzalen aangesloten. Er zijn van 1 januari 2010 tot 1 november signalen geweest. 4. Een gecoördineerde afhandeling van iedere match in de verwijsindex 100% regievoering bij twee of meer risicomeldingen voor dezelfde jeugdige Er zijn 103 matches geweest tot 1 oktober Er zijn regionale afspraken gemaakt m.b.t. zorg- en procescoördinatie Er zijn van 1 januari 2010 tot 1 november matches geweest, waarvan 106 zonder hoofdregisseur. Hoofdregie ontbreekt voornamelijk als er sprake is van een match tussen Bureau Jeugdzorg Limburg en de Raad voor de Kinderbescherming. Eindevaluatie ITJ januari

10 5. De hulpverleningsgeschie denis van iedere jongere adequaat registreren Afstemming van de verwijsindex met het Elektronisch Kinddossier en het Elektronisch leerlingvolgsysteem, afhankelijk van landelijke richtlijnen hierover. In plaats van het elektronisch Kinddossier (EKD) is er landelijk gekozen voor een Digitaal Dossier Jeugdgezondheidszorg. (DDJGZ). Binnen de regio Parkstad is men bezig met de aanbestedingsprocedure. Afstemmen van de elektronische leerlingvolgsystemen met de verwijsindex is op dit moment niet mogelijk. Er zijn binnen Parkstad verschillende leerlingvolgsystemen operationeel, die onderling (nog) niet op elkaar zijn afgestemd. Binnen de jeugdgezondheidszorg 0-4 is het digitale dossier geïmplementeerd. Binnen de jeugdgezondheidszorg 4-19 is de implementatie grotendeels afgerond. Afstemmen van de elektronische leerlingvolgsystemen met de verwijsindex is op dit moment niet mogelijk. Er zijn binnen Parkstad verschillende leerlingvolgsystemen operationeel, die onderling (nog) niet op elkaar zijn afgestemd 6. Het monitoren en evalueren van de resultaatafspraken en de stand van zaken jeugd Jaarlijkse monitoring van de resultaatsafspraken en actualisatie van de stand van zaken jeugdigen in Parkstad Limburg Zie tussentijdse evaluatie implementatieplan samenwerken voor jeugd, zo doen we dat in Parkstad van oktober 2009 Met de inspectie is afgesproken dat er eind 2010 een eindevaluatie aangeleverd wordt. Zie de eindevaluatie. Voor de toekomst is er een voorstel in voorbereiding m.b.t. voortdurende monitoring van het traject middels een jeugdmonitor Parkstad Zorgketen 7. Ieder kind is vanaf de geboorte in beeld 100% van 0-4 jarigen is in beeld bij de jeugdgezondheidszorg en wordt actief benaderd. 100 % van de 0-4 jarigen is in beeld en wordt door de JGZ actief benaderd. 100 % van de 0-4 jarigen is in beeld en wordt door de JGZ actief benaderd. 8. Voorkomen en verminderen achterstanden in het onderwijs Uitbreiding Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) naar een tweetal buurten in Heerlen, en een toename van deelnemers VVE programma s in Kerkrade, Brunssum, Landgraaf en Heerlen, waarvan ca. 160 in Heerlen in 2009 De VVE in Heerlen is uitgebreid van 21 groepen in 2007 naar 27 groepen in Het VVE programma is uitgebreid naar een tweetal buurten. Een toename van 160 deelnemers aan een VVE programma in Heerlen is nog niet bereikt. (De toename tot oktober 2009 is 96 leerlingen) De verwachting is dat dit aantal in 2010 wel bereikt wordt, omdat Heerlen, evenals alle andere Zuid-Limburgse gemeenten meedoet aan de pilot Moelejaan (een pilot die als doelstelling heeft om voorschoolse educatie aan te bieden aan alle gewichtenleerlingen in Zuid- Limburg in de leeftijd van 2 en 3 jaar.) In het kader van dit project gaat Heerlen vanaf 2010 VVE ook aanbieden in kinderdagverblijven. Vanuit dit project is het aantal peuterspeelzalen met VVE in Kerkrade uitgebreid met 4 groepen (alle psz hebben nu een VVE aanbod; totaal 9 groepen); in Brunssum met 4 en in Landgraaf met 6. Voor de overige gemeenten in Parkstad geldt dat ook daar het aantal zalen waar VVE wordt gegeven is uitgebreid. Uitbreiding van de Voor- en Vroegschoolse educatie is in alle gemeenten in Parkstad opgepakt, mede vanuit het project Moelejaan. Dit project eindigt op In Heerlen is het aantal groepen uitgebreid met 8. In Kerkrade is het aantal groepen uitgebreid met 4. In Brunssum is het aantal groepen uitgebreid met 4. In Landgraaf is het aantal groepen uitgebreid met 6. In Onderbanken is het aantal groepen uitgebreid met 2. In Voerendaal is het aantal groepen uitgebreid met 4. In Nuth is door de pilot Moelejaan VVE weer opgestart. Er draaien momenteel 4 groepen. Het is nog niet in alle gemeenten duidelijk of met het beëindigen van het project Moelejaan, ook de VVE stopt. Met name binnen Brunssum en Nuth is dit nog een punt van bespreking. Eindevaluatie ITJ januari

11 Inrichten minimaal 2 schakelklassen in Heerlen in 2009 Het aantal schakelklassen in Heerlen is uitgebreid van 2 schakelklassen in 2006 tot 10 in In het schooljaar 2010/2011 zijn er nog steeds 10 schakelklassen in Heerlen. In de toekomst zal opnieuw bekeken moeten worden op welke wijze de schakelfunctie het beste kan worden vormgegeven. 9. Het vroegtijdig signaleren van risicoverzuim in het basisonderwijs Toename van 25% gemelde leerlingen in 2008/2009 t.o.v. schooljaar In het schooljaar 2007/2008 waren er 121 meldingen betreffende risicoverzuim. In het schooljaar 2008/2009 waren dat 161 meldingen. Dit is een stijging van 33%. In het schooljaar zijn er 465 leerlingen uit het basisonderwijs gemeld bij bureau VSV. In het schooljaar was er sprake van 616 meldingen. Dat is een toename van 35%. 10. Verbeteren samenwerking en informatieoverdracht bij risicosignalen leerlingen Het realiseren van een multidisciplinaire zorgstructuur voor alle scholen in het P.O., het V.O. en het MBO, zodat alle risicoleerlingen kunnen worden besproken. Voor het P.O. in de regio Parkstad geldt dat er een multidisciplinaire zorgstructuur is waarin alle risicoleerlingen besproken kunnen worden. Er zijn wel grote verschillen in de wijze waarop e.e.a. in de verschillende gemeenten geregeld is. Vanuit het bestuurlijke LEA in de gemeente Heerlen is de zorg in en om school (ZIOS) in het primair onderwijs opgenomen als bestuurlijk agendapunt. Vanuit de werkgroep die dit punt oppakt, is het voorstel gedaan om, uitgaande van de nieuwe wetgeving rondom ZIOS een voorstel uit te werken rondom een zorgstructuur die voor het primair onderwijs in heel Parkstad geldt, mede gezien de constatering van de tussentijdse evaluatie dat er binnen Parkstad grote verschillen zijn in de wijze waarop de zorgstructuur functioneert. Dit wordt eind 2010 besproken in het bestuurlijk overleg. Voor het VO in Parkstad geldt dat er een multidisciplinaire zorgstructuur is die op dit moment geëvalueerd wordt. De evaluatie van de zorgstructuur in het VO heeft een aantal verbeterpunten opgeleverd, waar het onderwijs vanaf 2011 mee aan de slag gaat. Voor het MBO geldt dat zowel het ROC als het AOC hun eigen zorgstructuur heeft. Voor het MBO geldt dat zowel het ROC als het AOC hun eigen zorgstructuur heeft. 11. Het terugdringen van thuiszitters Alle thuiszitters worden besproken en worden binnen drie maanden in het onderwijs en/of eventueel in de hulpverlening geplaatst In januari 2008 is er gestart met de pilot Thuiszitters. Tot augustus 2008 zijn er in de regio Parkstad 43 thuiszitters geregistreerd en besproken. Daarvan zijn er eind augustus geplaatst. De geplaatste jongeren zijn gemiddeld 176 dagen niet naar school geweest. In het schooljaar 2008/2009 waren er 53 thuiszitters, waarvan er 30 geplaatst zijn. De gemiddelde duur van het thuiszitten van de geplaatste jongeren was 170 dagen. Vanaf september 2009 tot en met april 2010 zijn er 65 thuiszitters in het overleg besproken. Hiervan stonden er 22 al op de lijst van september Van deze 65 jongeren zijn er 39 geplaatst. De gemiddelde duur van thuiszitting tot plaatsing bedraagt 234 dagen. Uit dit resultaat blijkt dat jongeren in het schooljaar 2009 / 2010 dus langer thuiszitten dan in het schooljaar dat hieraan vooraf ging. 12. Verbetering veiligheid in en rond scholen in Heerlen Integrale veiligheidsarrangement en voor minimaal 8 scholen Er zijn 19 scholen met een integraal veiligheidsarrangement in Heerlen. In totaal zijn er 20 arrangementen uitgevoerd in Heerlen. Eindevaluatie ITJ januari

12 13. Het voorkomen van meerdere indicatietrajecten per kind Het realiseren van één loket voor indicatiestelling, waarin de bestaande indicatiecommissies worden opgenomen Het realiseren van één loket voor indicatiestelling is nog niet gerealiseerd. In het kader van Passend Onderwijs worden hiervoor in de regio plannen uitgewerkt. Dit is één van de onderwerpen waarin nog geen concrete plannen zijn uitgewerkt en waarvan het niet duidelijk is wat er in de toekomst mee gedaan gaat worden. 14. Het tegengaan van schadelijk alcoholgebruik Een afname van het % jongeren tot 16 jaar dat alcohol gebruikt In 2006 was het percentage jongeren tot 16 jaar dat alcohol gebruikt in Heerlen 33%. In 2008 was het percentage in Heerlen 27%. De GGD heeft in 2005 het alcoholgebruik van jongeren in de gemeente Parkstad (uitgezonderd Nuth) onderzocht en zal in oktober 2009 met een vervolgonderzoek starten. De resultaten hiervan worden voorjaar 2010 verwacht. Uit de jeugdmonitor van de GGD blijkt dat het % jongeren tot 16 jaar dat alcohol gebruikt in Parkstad is gedaald. 15. Het tegengaan van voortijdig schoolverlaten 40% vermindering VSV-ers in schooljaar t.o.v. schooljaar 2005/2006 (10% per jaar vanaf schooljaar 2007/2008) Het aantal voortijdig schoolverlaters is afgenomen: In het schooljaar 2006/2007 was de daling 37,5%; in het schooljaar 2007/2008 was het 68,5% en in het schooljaar 2008/2009 was het 56% t.o.v. schooljaar 2005/2006 Het VO heeft in schooljaar 2008/2009 een reductie van 39% gerealiseerd (dit betreft 204 leerlingen), Het MBO heeft in schooljaar 2008/2009 een reductie van 20% gerealiseerd (dit betreft 527 leerlingen). Invoering Bewust Aanwezig op School (BAS)- methodiek op alle scholen voor voortgezet onderwijs Het BAS project vindt op alle (7) VO en VSO locaties in de regio Parkstad plaats Het BAS project vindt op alle (7) VO en VSO locaties in de regio Parkstad plaats 16. Het tegengaan van jeugdwerkloosheid Uitstroom van ca. 230 jongeren uit uitkering per jaar in Heerlen In de periode okt tot dec stroomden 220 jongeren uit de uitkering. Dit betreft jongeren uit de A-stroom WWB. In 2008 stroomden 243 jongeren uit de A-stroom WWB Er stromen in Heerlen meer dan 230 jongeren per jaar uit de uitkering. Alle jongeren uit Parkstad van 17 t/m 25 jaar zonder startkwalificatie die zich melden bij het CWI krijgen een maatwerktraject aangeboden richting school, werk, zorg of een combinatie daarvan. Vooruitlopend op de wet WIJ heeft het jongerenloket de leeftijdsgrens voor het aanbieden van maatwerktrajecten uitgebreid naar alle jongeren tot 27 jaar. Daarnaast zijn de jongeren uit de B-stroom WWB ook toegevoegd aan het bestand van het jongerenloket. Zoals uit bovenstaande blijkt krijgen alle jongeren t/m 27 jaar zonder startkwalificatie een maatwerktraject aangeboden, via het jongerenloket in Heerlen, Alle jongeren die bij het Werkplein komen krijgen maatwerkdienstverlening. Er wordt nu ook outreachend gewerkt zodat de jongeren al in beeld komen en ondersteuning krijgen voordat ze zich bij het loket melden. De jeugdwerkloosheid in de regio daalt heel licht, ondanks de economische crisis. waar inmiddels ook alle andere gemeenten uit de regio Parkstad m.u.v. Kerkrade bij zijn aangesloten. Binnen de gemeente Kerkrade kregen alle jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie een maatwerktraject aangeboden. Er zijn er plannen om vanuit Kerkrade ook aan te sluiten bij Eindevaluatie ITJ januari

13 het jongerenloket in Heerlen. De verwachting is dat dit begin januari 2010 zal gebeuren. 17.Zelfstandigheidsbevordering zwerfjongeren Daling van het aantal zwerfjongeren dat meer dan een half jaar in de opvang zit van 38% in 2005 naar 20% in 2009 In 2006 was het aantal zwerfjongeren dat meer dan een half jaar in de opvang zit 16,8 %. In 2007 was dat 15% In 2009 was het aantal zwerfjongeren dat meer dan een half jaar in de opvang zit 25,7 %. Dit betreft ca. 15 jongeren. Een integraal traject voor iedere dakloze zwerfjongere op het gebied van wonen, inkomen, lichamelijke en geestelijke gezondheid, werk en dagbesteding, veiligheid en sociaal netwerk Alle zwerfjongeren krijgen een integraal traject via het jongerenloket Alle zwerfjongeren krijgen een integraal traject via het jongerenloket 18. Aanbieden van nazorg- of resocialisatietrajecten aan jeugdige veelplegers Minimaal 80% van de jeugdige veelplegers krijgt een aanbod in 2009 Voor alle minderjarige veelplegers wordt in het veiligheidshuis een plan van aanpak gemaakt. In het veiligheidshuis worden de jeugdigen gevolgd, wordt gemonitord of de plannen ook worden uitgevoerd en of de betrokkenen (cliënten en instellingen) zich aan gemaakte afspraken houden. Bij problemen of stagnatie intervenieert het veiligheidshuis. Voor alle minderjarige veelplegers wordt in het veiligheidshuis een plan van aanpak gemaakt. In het veiligheidshuis worden de jeugdigen gevolgd, wordt gemonitord of de plannen ook worden uitgevoerd en of de betrokkenen (cliënten en instellingen) zich aan gemaakte afspraken houden. Bij problemen of stagnatie intervenieert het veiligheidshuis. 100% van de aangeboden trajecten wordt afgerond Trajecten worden pas als afgesloten beschouwd als de betrokkene op verantwoorde wijze kan worden losgelaten (geen recidive, positieve gedragsverandering, stabiele situatie) of als andere partners er (wederom) zelf mee verder kunnen zonder dat bemoeienis vanuit het veiligheidshuis nodig is Trajecten worden pas als afgesloten beschouwd als de betrokkene op verantwoorde wijze kan worden losgelaten (geen recidive, positieve gedragsverandering, stabiele situatie) of als andere partners er (wederom) zelf mee verder kunnen zonder dat bemoeienis vanuit het veiligheidshuis nodig is 19. Het wegwerken van wachtlijsten in de geïndiceerde jeugdzorg Geen jongere hoeft langer dan 9 weken te wachten op geïndiceerde Jeugdzorg De wachtlijst bij Xonar voor de regio Parkstad was medio oktober 2009: Semi residentieel: 5 aanspraken Ambulant: 18 aanspraken Residentieel: 9 aanspraken Omdat jongeren meerdere aanspraken kunnen hebben, valt hieruit niet te distilleren om hoeveel jongeren het precies gaat. Het was niet mogelijk om vergelijkende cijfers van 2008 te genereren. De wachtlijst bij Xonar voor de regio Parkstad was 1 december 2010 : Semi residentieel: 3 aanspraken Ambulant: 3 aanspraken Residentieel: 0 aanspraken. Eind vorig jaar zijn er met de provincie, instellingen voor jeugd- en opvoedhulp en Bureau Jeugdzorg afspraken gemaakt m.b.t. aanpak wachtlijsten ( notitie Aanpak resultaatgebieden wachtlijstaanpak). De gezamenlijke ambitie was het aantal wachtenden ( langer dan 9 weken) per tot nul te brengen. Deze ambitie wordt gerealiseerd per 31 december Bij BJZ stonden op 1 oktober jongeren langer dan 1 Bij BJZ stonden op 1 november jongeren op een wachtlijst. Eindevaluatie ITJ januari

14 week te wachten op een eerste gesprek na aanmelding. Op 1 oktober 2008 ging het om 41 jongeren die langer dan één week stonden te wachten. Het aantal wachtenden op geïndiceerde jeugdzorg langer dan 6 weken, wordt met 1/3 teruggebracht t.o.v De focus ligt op dit moment nog op het terugbrengen van het aantal wachtenden langer dan 9 weken op geïndiceerde jeugdzorg. Als dit is gerealiseerd, kan er gestart worden met het verwezenlijken van deze ambitie. De focus ligt nog steeds op het terugbrengen van het aantal wachtenden langer dan 9 weken op geïndiceerde jeugdzorg. Als dit is gerealiseerd, kan er gestart worden met het verwezenlijken van deze ambitie. 20. Aansluiting zorg en efficiënte en afgestemde samenwerking in de regio Afspraken maken over: aansluiting preventieve zorg / curatieve zorg voortzetting van zorg na het 18 e levensjaar Dit is nog niet gebeurd, verschuift naar de eerste helft van Er zijn nog geen afspraken gemaakt over de aansluiting van preventieve en curatieve zorg en de voortzetting van zorg na het 18 levensjaar. Deze onderwerpen zijn door twee verschillende werkgroepen uitgewerkt die aanbevelingen hebben gedaan. Deze aanbevelingen moeten nog besproken worden in de Regiegroep Jeugd en krijgen daarna een vervolgtraject. Beoordeling of het aantal en soort samenwerkingsverban den binnen Parkstad Limburg aanpassing behoeft Dit is pas ten dele gebeurd en schuift door naar de eerste helft van Het aantal en soort samenwerkingsverbanden binnen Parkstad Limburg is door een werkgroep opnieuw in kaart gebracht. Vanuit deze werkgroep zijn aanbevelingen gedaan m.b.t. een vervolgtraject. Eindevaluatie ITJ januari

15 3. Conclusies en aanbevelingen 3.1 Conclusies en aanbevelingen algemeen In het algemeen is de conclusie dat het instellen van een Regiegroep Jeugd in Parkstad en de uitvoering van het implementatieplan: samenwerken voor jeugd, zo doen we dat in Parkstad een positief effect heeft gehad op een aantal processen binnen Parkstad. Zo is er meer samenhang ontstaan tussen de verschillende gemeenten, weten instellingen elkaar beter te vinden en zijn er afspraken gemaakt op het gebied van zorg- en procescoördinatie. De tijd is te kort om hier echt de vruchten van te kunnen plukken want een aantal van die belangrijke ontwikkelingen die er echt voor gaan zorgen dat er geen kind meer tussen wal en schip valt, staan nog in de beginfase. Het continueren van de Regiegroep Jeugd wordt in dit licht gezien als een randvoorwaarde voor doorontwikkeling en verankering, ook gezien de ontwikkelingen binnen de jeugdzorg die er aan staan te komen. Uit het rapport van de gezamenlijke inspecties kwam indertijd naar voren dat naast het verbeteren van de samenwerking in de jeugdketen, er ook meer aandacht moest komen voor preventie en vroegsignalering. Deze onderdelen moeten als speerpunten gehandhaafd blijven, want er zijn wel verbeteringen geboekt, bv. doordat de instellingen van 9 maanden tot 12 jaar vanuit de Regionale Aanpak Kindermishandeling (RAK) zijn geschoold in vroegsignalering, maar er valt nog meer winst te behalen op deze terreinen. Vroegsignalering en vroegbehandeling voorkomen dat problemen verergeren. Uit het werkveld kwam een nieuw aandachtspunt naar voren dat in een vervolgtraject meegenomen zou moeten worden: het systemisch denken en werken. Het is nog onvoldoende tussen de oren van medewerkers uit de jeugdketen geland dat kinderen onderdeel uitmaken van een systeem, dat bestaat uit het gezin, maar ook de context eromheen. Naast het uitbreiden van het preventieve aanbod, is er ook (vervolg) scholing nodig op het gebied van vroegsignalering en systemisch denken en werken. Als laatste aandachtspunt wordt de samenhang met het volwassen circuit genoemd. Hulpverleners of gemeentelijke instanties die met ouders werken, realiseren zich niet altijd dat datgene wat zij doen (medicatieverstrekking vanuit de GGZ of het stopzetten van een uitkering) directe consequenties kan hebben voor kinderen die in het gezin wonen. De prioritering van de ambities uit het implementatieplan door de betrokken medewerkers uit de jeugdketen levert een divers beeld op. (zie bijlage 2). Opvallend is dat met name de ambities die gaan over het verbeteren van afstemming en regievoering hoog scoren. Ambities die over een beperkte doelgroep gaan (bv over de zwerfjongeren) of die niet regionaal zijn opgepakt (bv. het verbeteren van de veiligheid in en om scholen) scoren lager. M.b.t. een aantal ambities blijkt dat ze aan herformulering toe zijn. Soms is de doelgroep onvoldoende helder geformuleerd (bv. bij de zwerfjongeren) of is de doelstelling niet duidelijk genoeg geformuleerd. Dit is bv. het geval bij het aanbieden van trajecten aan jeugdige veelplegers: het aanbieden van een traject kan nooit doel op zich zijn, maar draagt bij aan het terugdringen van criminaliteit en/of recidive. En soms zijn prestatie-indicatoren zodanig opgeschreven dat ze maar een klein onderdeel van het doel bestrijken. Eindconclusie: Door het instellen van een Regiegroep Jeugd en het uitvoeren van het implementatieplan samenwerken voor jeugd, zo doen we dat in Parkstad, is de afstemming in de regio verbeterd en zijn er goede resultaten bereikt voor de jeugd in Parkstad. Eindevaluatie ITJ januari

16 Aanbevelingen voor het vervolg: Continueer de Regiegroep Jeugd. Maak een vervolg-implementatieplan op basis van de aanbevelingen die door de betrokkenen uit de jeugdketen zijn aangeleverd. Investeer in scholing op de gebieden vroegsignalering en systemisch werken en biedt deze intersectoraal aan. Maak de samenwerking met de keten rondom volwassenen een expliciet aandachtspunt in het vervolg traject. 3.2 Conclusies en aanbevelingen per ambitie Ambitie 1: Het verbeteren van de bestuurlijke afstemming. Met betrekking tot het verbeteren van de bestuurlijke afstemming is met het instellen van een Regiegroep Jeugd een belangrijke stap gezet. Minimaal 2 maal per jaar zitten de wethouders jeugd van de gemeenten in Parkstad, de Gedeputeerde van de provincie Limburg en de bestuurders van grote regionale kindinstellingen en het onderwijs bij elkaar en vindt afstemming en besluitvorming plaats. De opkomst en betrokkenheid van de deelnemers is groot en indien het nodig is spreekt men elkaar aan op het nakomen van afspraken. In eerste instantie was het aantal deelnemers aan de Regiegroep Jeugd beperkt. De gedachte hierachter was dat een kleinere groep deelnemers de efficiëntie van het overleg zou vergroten. Zo zaten er in beginsel drie wethouders namens de wethouders in Parkstad en drie onderwijsbestuurders namens het onderwijs in de Regiegroep en zou Alcander de welzijnsorganisaties uit de regio vertegenwoordigen. Met name binnen het onderwijs en gemeenten bleek besluitvorming vertraging op te lopen doordat men niet rechtstreeks in de Regiegroep zitting had. Dit heeft ertoe geleid dat de Regiegroep is uitgebreid met alle wethouders jeugd en met de bestuurders van alle grote onderwijsinstellingen in de regio. De samenstelling van de Regiegroep Jeugd vormt een goede afspiegeling van de keten rondom kinderen en jongeren. Naast de twee bestuurslagen (provincie en gemeenten) zijn alle drie de domeinen (gezondheids)zorg, veiligheid en onderwijs vertegenwoordigd, hetzij rechtstreeks in de Regiegroep dan wel in de werkgroep integrale jeugdketen. Partijen die nog niet vertegenwoordigd zijn, maar die wel een belangrijke rol spelen in de jeugdketen zijn met name instellingen voor kinderopvang en peuterspeelzaalwerk. Het is zinvol om in het licht van de recente ontwikkelingen, waarbij curatieve zorg in al zijn facetten op termijn gedecentraliseerd wordt naar gemeenten, te bekijken of het wenselijk is een afvaardiging van de aanbieder voor geïndiceerde zorg (Xonar) en de aanbieder voor zorg aan licht verstandelijk gehandicapten (LVG-Gastenhof) te betrekken bij het traject. De resultaten die er regionaal zijn bereikt binnen het ITJ-traject zijn indrukwekkend. Belangrijke successen zijn: Een veelvoud aan partijen dat is aangesloten bij de Verwijsindex, de regionale samenwerking binnen het jongerenloket, de goede resultaten op het gebied van voortijdig schoolverlaten, de gezamenlijke uitwerking van de zorgcoördinatie middels één gezin één plan. Een belangrijk aandachtspunt voor het hele traject is de communicatie. Deze verloopt niet altijd even goed. Zaken die worden besloten in de Regiegroep Jeugd komen niet altijd in een directe lijn vanaf de bestuurder via management en staf op de werkvloer terecht. Ook horizontale communicatie, d.w.z. de communicatie tussen de verschillende instellingen verloopt niet altijd goed. Ook vindt er soms besluitvorming door gemeenten plaats zonder eerst overleg te hebben gevoerd met de managers van de betrokken organisaties Eindevaluatie ITJ januari

17 Een tweede punt van aandacht is dat de medewerkers op de werkvloer aangeven dat er veel nieuwe ontwikkelingen zijn geweest o.a. implementatie van het digitale dossier Jeugdgezondheidszorg, implementatie van de Verwijsindex, implementatie van één gezin één plan, starten met Triple P als methodiek voor opvoedingsondersteuning. Een probleem hierbij is dat het veel van medewerkers vraagt om dit allemaal bij te houden Voordat er weer nieuwe zaken ontwikkeld worden, moeten deze onderdelen eerst de tijd krijgen om te landen in de organisaties. Daarbij blijkt in de praktijk dat instellingen niet altijd expliciet afspreken op welke wijze nieuwe ontwikkelingen geïmplementeerd worden. Hierdoor ontstaan er grote verschillen in het tempo waarin veranderingen worden doorgevoerd en worden verankerd binnen het beleid van de betrokken instellingen. Aanbevelingen voor het vervolg: Uit de evaluatie met de partners in de jeugdketen blijkt dat men unaniem van mening is dat de bestuurlijke afstemming is verbeterd en de Regiegroep Jeugd gecontinueerd moet worden. Maak daarbij afspraken over het betrekken van de partijen die nu of op termijn een belangrijke rol (gaan) spelen in de jeugdketen zoals peuterspeelzalen, kinderopvang, en (jeugd) zorginstellingen (Xonar en Gastenhof). Hierbij kan er regionaal aangehaakt worden bij de Regiegroep Jeugd of werkgroep integrale jeugdketen of lokaal bij een platform jeugd of iets dergelijks. Maak regionale afspraken rondom communicatie waarbij de Regiegroep Jeugd gezien kan worden als het topje van een piramide, van waaruit communicatiestromen vastgelegd zijn. Stel als uitgangspunt vast dat voorstellen die vanuit één van de werkgroepen ter vaststelling worden aangeboden aan de Regiegroep Jeugd voorzien moeten zijn van een implementatieplan waarin expliciet aandacht wordt besteed aan de wijze waarop dit in de regio wordt gecommuniceerd. Ambitie 2: Regionale samenwerking bij het opzetten van de Centra voor Jeugd en Gezin Om de regionale samenwerking rondom de Centra voor Jeugd en Gezin vorm te geven, is er een visiedocument vastgesteld door de Regiegroep Jeugd: Visiedocument CJG Parkstad Limburg. In dit document staat beschreven welke thema s regionaal worden uitgewerkt en wat de lokale keuzevrijheid inhoudt. De regionale thema s zijn: CJG s volgens het Albert Heijn-model ; Verwijsindex Coördinatie van zorg (incl. escalatiemodel en aanwijzingsbevoegdheid van burgemeester); Intake-instrument (in de vorm van een eerste screening) en vroegsignalering; Logo ; PR- en communicatie; Virtueel CJG; Registratie en verantwoording (gekoppeld aan virtueel CJG); Regionaal productenboek. De ambtenaren jeugd in Parkstad zijn aan de slag gegaan met het uitwerken van de regionale thema s. Veel van de regionale thema s zitten nog in de fase van de ontwikkeling en zijn nog niet operationeel. Dit komt met name doordat uitwerking van de verschillende thema s veel ambtelijke capaciteit vraagt die niet voorhanden is. Om dit probleem op te lossen, is er een voorstel voor uitbreiding van de ambtelijke capaciteit gedaan dat begin december 2010 in de colleges in Parkstad besproken zal worden. Doordat voorbereiding en regionale afstemming zoveel tijd vraagt, verloopt de CJG ontwikkeling in Parkstad minder snel dan gepland was. Daardoor komt de meerwaarde van de regionale samenwerking nog niet helemaal tot zijn recht. Landelijk zijn er prestatie-indicatoren ontwikkeld die in de toekomst een beeld moeten geven van de meerwaarde van de Centra voor Jeugd en Gezin. Eindevaluatie ITJ januari

18 Aanbevelingen voor het vervolg: De samenwerking op het regionale niveau van Parkstad Limburg dient absoluut te worden voortgezet. Er is een goede basis gelegd die verder uitgebouwd kan worden. Met het oog op de toekomst en de plannen m.b.t. decentralisatie van de Jeugdzorg ontstaat ook de zorg dat de Centra voor Jeugd en Gezin zich binnen 10 jaar ontwikkelen tot een lokaal Bureau Jeugdzorg. Eén van de hoofddoelstellingen van het ITJ traject is om sneller, eerder en efficiënter hulp in te kunnen zetten waar dat nodig is. Daarom moet er binnen de regionale CJG ontwikkeling ook aandacht komen voor het vereenvoudigen van indicatieprocedures. Een belangrijke aanbeveling is om gezamenlijk veel aandacht te besteden aan het laten inburgeren van de Centra voor Jeugd en Gezin. Middels PR en communicatie maar ook het goed inbedden van het CJG en zorgen dat het een duidelijke plaats krijgt in de jeugdketen. Faciliteer de betrokken ambtenaren zodat er ook voldoende tijd en ruimte is om zaken goed uit te werken en te borgen in de regio. Investeer in een regionaal CJG voor jongeren, bij voorkeur aangehaakt bij het reeds bestaande jongerenloket. Ambitie 3:Verbeteren informatieoverdracht bij meervoudige risicosignalen Nadat in 2008 de pilot Verwijsindex Heerlen van start is gegaan, is deze in 2009 overgegaan in de Verwijsindex Parkstad (VIP). Eind 2010 zijn alle grote regionale kindinstellingen en het hele onderwijs aangesloten bij de verwijsindex en zijn alle welzijnsinstellingen, kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen / gastouderbureaus in de fase van aansluiting. Dit loopt conform de planning en daarmee zijn we één van de provinciale koplopers. Een belangrijk aandachtspunt is om na het ondertekenen van het convenant medewerkers te motiveren zodat er ook daadwerkelijk gemeld wordt in de VIP. Met name binnen het onderwijs is men nog niet tot in alle geledingen overtuigd van het nut van melden binnen de VIP. Aanbevelingen voor het vervolg: Blijf kritisch t.a.v. eigen meldcriteria. Pas tijdens het gebruik blijkt of ze werkbaar zijn of niet. Blijf halfjaarlijks evalueren. Maak met instellingen die nu in de fase van aansluiten zitten of nog gaan aansluiten afspraken over de implementatie van de verwijsindex. Ervaring leert dat dit een arbeidsintensief proces is waarbij de kracht van de herhaling een werkzame factor is. Blijf als regio investeren in het verlagen of wegnemen van belemmeringen bij informatieoverdracht. Zoek naar oplossingen in plaats van belemmeringen bij het uitwisselen van informatie. Neem dit als aandachtspunt mee voor het vervolgtraject. Ambitie 4: Een gecoördineerde afhandeling van iedere match in de verwijsindex De verwijsindex is niets meer dan een hulpmiddel om de coördinatie van zorg te regelen. In de verwijsindex is dan ook de mogelijkheid ingebouwd om aan te geven wie de hoofdregie heeft in een bepaalde casus op een bepaald moment. Naast de verwijsindex is het uitvoeringsdocument 1 gezin 1 plan ontwikkeld, waarin staat beschreven op welke wijze de zorgcoördinatie in de regio uitgevoerd gaat worden. Parkstad zit nu in de fase van het implementeren van 1 gezin 1 plan. Indien de aangesloten partijen in het ITJ-traject zich houden aan de uitgangspunten zoals ze in het uitvoeringsdocument zijn beschreven, zal in elke casus die dit vraagt de coördinatie van zorg geborgd zijn. Aanbevelingen voor het vervolg: Zorg voor een goede implementatie van de verwijsindex en het document 1 gezin 1 plan. Gebruik de Regiegroep Jeugd om de voortgang te monitoren. Eindevaluatie ITJ januari

19 Ambitie 5: De hulpverleningsgeschiedenis van iedere jongere adequaat registreren. Bij het formuleren van deze ambitie is er nog uitgegaan van de gedachte dat er één elektronisch kinddossier zou komen, waar alle zaken die betrekking hadden op een jongere in zouden komen. Hier is op grond van met name privacywetgeving van af gezien. In plaats van het elektronisch kinddossier, is er wel gekozen voor een digitaal dossier jeugdgezondheidszorg (DDJGZ), waar in elk geval een basis van elk kind aanwezig is doordat elk kind een consultatiebureau bezoekt en contact heeft met de GGD. Het digitale dossier is eind 2010 zowel bij de jeugdgezondheidszorg 0-4 als bij de GGD geïmplementeerd. Aanbevelingen voor het vervolg: Het delen van informatie tussen partijen is met de implementatie van het DDJGZ niet geregeld omdat alleen de medewerkers van de jeugdgezondheidszorg hier gebruik van kunnen en mogen maken. Het uitwisselen van informatie tussen de bij een casus betrokken partijen blijft derhalve een belangrijk aandachtspunt voor de komende periode. Besteed hier aandacht aan middels evaluatie van casussen, conferenties, lezingen, voorlichting enz. De JGZ wordt vanuit de Inspectie voor de Gezondheidszorg verplicht tot het registreren van de datum waarop hulp wordt gestart, de soort hulp die wordt verleend en beëindiging van de hulpverlening. Als andere organisaties deze informatie terugkoppelen naar de JGZ, wordt dit geregistreerd in het DD JGZ en is er meer zicht op de hulpverleningsgeschiedenis van een kind/jongere. Met betrekking tot de ontwikkeling van het elektronisch leerlingvolgsysteem blijkt dat er binnen Parkstad verschillende systemen operationeel zijn. Het afstemmen van deze verschillende systemen op elkaar, blijkt geen eenvoudige opgave te zijn. Dit blijft dan ook een punt van aandacht voor de toekomst. Ambitie 6: het monitoren en evalueren van de resultaatafspraken en de stand van zaken jeugd Middels de tussentijdse evaluatie in 2009 en de eindevaluatie in 2010 is de voortgang van het ITJ-traject gemonitord. Het ITJ-traject loopt nu op zijn einde omdat het traject met de gezamenlijke inspecties wordt afgesloten. Aanbevelingen voor het vervolg: Dat regionale samenwerking een grote meerwaarde heeft, blijkt uit de evaluaties gedurende het ITJ traject. Bij voortzetting van de regionale samenwerking, is monitoring een belangrijk onderdeel. Investeer in een jeugdmonitor voor heel Parkstad, die eens in de 2 jaar wordt uitgegeven en waarin feitelijke gegevens en belevingsgegevens verzameld worden. Een voorstel hiertoe wordt uitgewerkt en zal op termijn aan de Regiegroep Jeugd worden aangeboden, alsmede aan alle afzonderlijke colleges in Parkstad. Ambitie 7: Ieder kind is vanaf de geboorte in beeld Bij de jeugdgezondheidszorg 0-4 is ieder kind in beeld. Deze ambitie is gehaald. Dit vergt wel veel inspanningen. Het is zaak de omvang hiervan periodiek in beeld te brengen en aan te geven welke extra inspanningen nodig zijn om die kinderen te bereiken die het consultatiebureau (nog) niet bezoeken. Aanbevelingen voor het vervolg: Ambitie uitbreiden met leeftijdscategorie 5-19 jaar. Hou hierbij rekening met het toekomstige beleid van de jeugdgezondheidszorg. Het takenpakket zal niet meer voor alle jongeren volledig worden uitgevoerd, maar de nadruk zal komen te liggen op de risicojongeren. Eindevaluatie ITJ januari

20 Ambitie 8: Het voorkomen en verminderen van achterstanden in het onderwijs: Mede dankzij de start van het project Moelejaan is het regionaal bereikte resultaat m.b.t. de VVE groter dan bij de prestatie-indicator genoemd staat. Uit de inzet van de verschillende gemeenten richting Moelejaan blijkt duidelijk dat het belang van VVE wordt onderkend. Een belangrijk onderdeel van het project is een resultaatmeting, waarvan de conclusies op dit moment nog niet beschikbaar zijn. Pas als de resultaatmeting wordt opgeleverd, weten we wat het effect is van de inspanningen. In de periode is de schakelfunctie uitgevoerd op 10 Heerlense basisscholen door middel van een schakelklas, conform de regelgeving in de wet OAB (Onderwijsachterstandenbeleid). De betreffende kinderen hebben deels regulier en deels in een schakelklas effectief taalonderwijs gevolgd. Met de inwerkingtreding van de wet OKE op 1 augustus 2010 hebben schoolbesturen meer ruimte om de schakelfunctie naar eigen inzicht in te richten. De criteria zijn losgelaten, alleen is een schriftelijke instemming van de ouders bij deelname vereist. De schoolbesturen gaan zich de komende periode beraden hoe en of zij de schakelfunctie willen uitvoeren. Dit is mede afhankelijk van wetgeving en financiering op dit terrein. Aanbevelingen voor het vervolg: Op grond van de wet OKE voeren de gemeenten de regie op VVE. Dit doen zij door hierover afspraken te maken met schoolbesturen en houders van kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen. Gebruik de resultaatmeting vanuit het project Moelejaan om de ambities voor het vervolg te formuleren. Richt deze ambitie en bijbehorende prestatie-indicator niet alleen op Heerlen maar op heel Parkstad. Streef naar een eenduidige definitie van de doelgroepkinderen binnen heel Parkstad. Streef m.b.t. het invullen van de schakelfunctie ook naar uniformiteit binnen heel Parkstad. Ambitie 9: Het vroegtijdig signaleren van risicoverzuim in het basisonderwijs: Binnen het basisonderwijs is er een toename van de registratie van het verzuim van 35%. De doelstelling is dus bereikt. Aanbevelingen voor het vervolg: Beschrijf wat onder risicoverzuim wordt verstaan. De geformuleerde aanbeveling is te summier. De achterliggende doelstelling is dat het schoolverzuim aangepakt moet worden zodat er minder verzuimd wordt. Bureau VSV moet in deze fase vaker dan drie keer per jaar aanwezig zijn op scholen voor primair onderwijs omdat hier nog veel winst is te behalen. Dit vergt uiteraard een extra investering. Het onderwijs dient beleid aanpak schoolverzuim te formuleren en met elkaar af te stemmen. Dit geldt overigens niet alleen voor het primair onderwijs, maar ook voor voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Betrek de jeugdgezondheidszorg 4-19 bij de aanpak ongeoorloofd ziekteverzuim. Ambitie 10: Verbeteren samenwerking en informatieoverdracht bij risicosignalen leerlingen Uit de evaluatie blijkt dat er een dekkende zorgstructuur in de regio is, maar dat er veel verschillen zijn in de wijze waarop e.e.a. georganiseerd is. Vanuit de wetgeving omtrent de zorg in en om school (ZIOS) zijn zowel primair onderwijs als voortgezet onderwijs bezig met een bezinning op de wijze waarop de zorgstructuur georganiseerd is. Het primair onderwijs heeft de intentie uitgesproken om regionaal te komen tot een eenduidige dekkende zorgstructuur binnen Parkstad. Het samenwerkingsverband van het voortgezet onderwijs heeft de ZAT s geëvalueerd en gaat aan de slag met de aanbevelingen die hieruit zijn voortgekomen. Eindevaluatie ITJ januari