Arbeidshof te Brussel

Transcriptie

1 Repertoriumnummer Uitgifte Uitgereikt aan 2016/ Datum van uitspraak 28 april 2016 Rolnummer op JGR 2015/AB/517 Arbeidshof te Brussel zevende kamer Arrest

2 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/517 p. 2 SOCIALE ZEKERHEIDSRECHT WERKNEMERS - werkloosheid tegensprekelijk arrest definitief kennisgeving per gerechtsbrief (art. 580, 2, Ger. W.) O. M., appellant, vertegenwoordigd door mr. BIESEMANS Bart, advocaat te 1700 DILBEEK, Ninoofsesteenweg tegen RIJKSDIENST VOOR ARBEIDSVOORZIENING, met zetel te 1000 BRUSSEL, Keizerslaan, 7, geïntimeerde, vertegenwoordigd door mr. VAN OPDENBOSCH M. loco mr. SWENNEN Remi, advocaat te 1700 DILBEEK, Eikelenberg 20 *** * Na beraad, spreekt het arbeidshof te Brussel het hiernavolgend arrest uit: Gelet op de stukken van rechtspleging, in het bijzonder op : - het voor eensluidend verklaard afschrift van het bestreden vonnis, uitgesproken op tegenspraak op 7 mei 2015 door de Nederlandstalige arbeidsrechtbank Brussel, 7e kamer (A.R. 13/3315/A), - het verzoekschrift tot hoger beroep, ontvangen ter griffie van dit hof op 2 juni 2015, - de neergelegde conclusies, - de voorgelegde stukken. *** * De partijen hebben hun middelen en conclusies uiteengezet tijdens de openbare terechtzitting van 3 maart De zaak werd in voortzetting gezet op de openbare zitting van 17 maart 2016, waarna de debatten werden gesloten. Het openbaar ministerie heeft op de openbare zitting van 7 april 2016 een mondeling advies gegeven, waarna de zaak in

3 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/517 p. 3 beraad werd genomen en voor uitspraak gesteld op 12 mei Het arrest wordt vervroegd op heden uitgesproken. DE FEITEN EN DE RECHTSPLEGING. *** * 1. De heer O. vroeg op 5 juni 2009 een eerste maal werkloosheidsuitkeringen aan vanaf 20 april Hij gaf bij zijn aanvraag aan een nevenactiviteit uit te oefenen als gedelegeerd bestuurder van een vzw, die zich bezighield met het geven van watersportlessen, onder meer kitesurfing. Hij verklaarde dat hij enkel prestaties zou verrichten op zaterdag, zondag en tijdens zijn vakantie. Uiteindelijk werd, na een onderzoek, het recht op werkloosheidsuitkeringen toegekend bij beslissing van 20 januari De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening aanvaardde daarbij, na onderzoek, dat het slechts ging om een beperkte activiteit. De heer O. had echter op 9 juni 2009 het werk reeds hervat. 2. Op 11 augustus 2010 diende de heer O. een nieuwe uitkeringsaanvraag in vanaf 29 juli In deze aanvraag was geen sprake meer van de activiteit als gedelegeerd bestuurder van een vzw maar wel van een activiteit inzake thuiswerk en informatica. De aanvraag werd na onderzoek goedgekeurd, met vermelding dat de inkomsten uit de zelfstandige activiteit moesten aangegeven worden en in mindering gebracht worden op de werkloosheidsuitkeringen. Uit de voor het hof voorgelegde documenten blijkt dat de heer O., met betrekking tot zijn activiteiten binnen de vzw, reeds op 6 juli 2010 (dus blijkbaar voor dat hij werkloosheidsuitkeringen aanvroeg) een toestemming had gevraagd om als vrijwilliger binnen de vzw te werken. Deze toestemming werd verleend op 4 of 5 augustus 2010 en was geldig van 29 juli 2010 tot 28 juli De heer O. genoot op basis van zijn aanvraag van 11 augustus 2010 van werkloosheidsuitkeringen van 29 juli 2010 tot einde januari Bij administratieve beslissing van 27 maart 2012 werd de heer O. uitgesloten uit het recht op werkloosheidsuitkeringen vanaf 1 mei 2009, omdat hij in deze periode niet zonder arbeid was, vermits hij een mandaat had als voorzitter en gedelegeerd bestuurder van de vzw Jacxsunsports, zonder hiervan aangifte gedaan te hebben. De ten onrechte ontvangen werkloosheidsuitkeringen werden teruggevorderd voor een totaal bedrag van ,91. Verder werd aan de heer O. een administratieve sanctie opgelegd van uitsluiting uit het recht op werkloosheidsuitkeringen voor een periode van 13 weken, te rekenen vanaf 2 april 2012.

4 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/517 p De heer O. heeft deze beslissing tijdig betwist voor de arbeidsrechtbank te Brussel. 1 Bij vonnis van 7 mei 2015, ter kennis gebracht bij gerechtsbrief van 12 mei 2015, heeft de Nederlandstalige arbeidsrechtbank te Brussel de vordering gedeeltelijk gegrond verklaard. De bestreden administratieve beslissing werd vernietigd in de mate dat ze de heer O. uitsloot uit het recht op werkloosheidsuitkeringen voor de periode van 1 mei 2009 tot en met 9 juni De administratieve beslissing werd echter bevestigd voor het overige. 5. Bij verzoekschrift van 2 juni 2015 heeft de heer O. hoger beroep ingesteld tegen dit vonnis. Bij conclusies heeft de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening incidenteel beroep ingesteld voor wat betreft de periode van 1 mei 2009 tot en met 9 juni DE ONTVANKELIJKHEID. Het verzoekschrift in hoger beroep is regelmatig naar de vorm. Het werd ingeleid binnen de maand na de kennisgeving van het bestreden vonnis en is tijdig. Het beroep is ontvankelijk. Het incidenteel beroep is eveneens ontvankelijk. BEOORDELING. De standpunten van partijen. 1. De heer O. stelt in de eerste plaats dat de bestreden beslissing zeer onnauwkeurig geformuleerd is, omdat zij in essentie steunt op de afwezigheid van een aangifte van de activiteit, terwijl later in conclusies wordt voorbehouden dat de beslissing gesteund is op het feit dat er een onjuiste aangifte zou gebeurd zijn. De heer O. stelt verder dat de bestreden beslissing - en het bestreden vonnis - geen rekening houden met het feit dat hij een toelating had om als vrijwilliger te werken voor de vzw Jacksunsports in de periode van 29 juli 2010 tot 28 juli De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening kan, aldus de heer O., niet enerzijds een vrijstelling toestaan voor vrijwilligerswerk en anderzijds voorhouden dat de nevenactiviteit niet werd aangegeven. In ondergeschikte orde stelt de heer O. dat zijn activiteit wel degelijk moet beschouwd worden als een vrijwilligersactiviteit, en in ieder geval niet kan beschouwd worden als een 1 Het verzoekschrift werd oorspronkelijk tijdig neergelegd in de Franse taal en daarna, na de nietigverklaring van het verzoekschrift, tijdig opnieuw neergelegd in de Nederlandse taal.

5 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/517 p. 5 activiteit die daadwerkelijk ingeschakeld is in het economische ruilverkeer van goederen en diensten, en uitgeoefend wordt met het oog op het verkrijgen van een opbrengst. 2. De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening vraagt de bevestiging van het bestreden vonnis voor wat betreft de periode vanaf 9 augustus 2010 en een hervorming voor de periode vanaf 1 mei Volgens de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening heeft de heer O. wel degelijk een onvolledige aangifte gedaan door slechts gewag te maken van één enkele activiteit (informatica, tuinbouw), zonder melding te maken van zijn activiteiten binnen de vzw. Hij wijst erop dat het zeker niet om een geringe activiteit ging vermits de vzw, zoals blijkt uit de voorgelegde stukken, in het jaar 2011 een omzet had van ,50 en dat de heer O. geen enkele schrapping heeft aangebracht op zijn controlekaart, terwijl er volgens de voorgelegde documenten op 60 dagen prestaties geleverd werden, en de heer O. werkloos werd in het volle watersportseizoen. De toepasselijke wettelijke bepalingen. 3. Overeenkomstig artikel 44 van het Koninklijk Besluit van 25 november 1991 op de werkloosheidsuitkeringen dient de werkloze om uitkeringen te kunnen genieten zonder arbeid en zonder loon te zijn. Overeenkomstig artikel 45, eerste lid,1 van hetzelfde besluit wordt als arbeid beschouwd de activiteit verricht voor zichzelf die ingeschakeld kan worden in het economisch ruilverkeer van goederen en diensten en die niet beperkt is tot het gewone beheer van het eigen bezit. Overeenkomstig artikel 48, 1 van het besluit kan de werkloze, die op bijkomstige wijze een activiteit uitoefent in de zin van artikel 45, verder uitkeringen genieten op voorwaarde dat (1) hij daarvan aangifte doet bij zijn aanvraag; (2) hij deze activiteit reeds uitoefende terwijl hij tewerkgesteld was als werknemer en dit ten minste gedurende de drie maanden voorafgaand aan de aanvraag; (3) de activiteit voornamelijk verricht wordt tussen 18 u en 7 u; (4) (b) het geen activiteit betreft in een beroep dat valt onder het hotelbedrijf of geen activiteit betreft als leurders, reiziger of verzekeringsagent of makelaar, tenzij de activiteit van gering belang is. 4. Overeenkomstig artikel 45 bis 1 van het werkloosheidsbesluit kan een uitkeringsgerechtigde, in afwijking van de artikelen 44, 45 en 46, met behoud van uitkering, een vrijwilligerswerk verrichten in de zin van de wet van 3 juli 2005 betreffende de rechten van vrijwilligers, op voorwaarde dat hij daarvan voorafgaandelijk een schriftelijke aangifte doet bij het werkloosheidsbureau. De voorafgaandelijke aangifte moet de identiteit van de werkloze vermelden en van de organisatie die hem tewerkstelt, de aard, de duur, de

6 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/517 p. 6 frequentie en de plaats van het werk en de toegekende materiële of financiële voordelen vermelden. De aangifte moet ondertekend zijn door beide partijen. Overeenkomstig artikel 3 van de Wet van 3 juli 2005 wordt als vrijwilligerswerk beschouwd elke activiteit : a) die onbezoldigd en onverplicht wordt verricht; b) die verricht wordt ten behoeve van één of meer personen, andere dan degene die de activiteit verricht, van een groep of organisatie of van de samenleving als geheel; c) die ingericht wordt door een organisatie, anders dan het familie- of privé-verband van degene die de activiteit verricht. 5. Overeenkomstig artikel 149, 1, 3 van het werkloosheidsbesluit herziet de directeur van het werkloosheidsbureau het recht op uitkeringen met terugwerkende kracht indien de werkloze niet of niet langer voldeed aan alle vereisten om uitkeringen te kunnen genieten, indien blijkt dat hij onjuiste of onvolledige verklaringen heeft afgelegd, een vereiste aangifte niet, of te laat, heeft gedaan, onjuiste of vervalste stukken heeft voorgelegd of onregelmatigheden heeft begaan. Overeenkomstig artikel 149, 1, 2 heeft de herziening echter slechts uitwerking naar de toekomst toe indien de directeur vaststelt dat de beslissing aangetast is door een juridische of materiële vergissing in hoofde van het werkloosheidsbureau. Deze bepalingen maken de toepassing uit, voor de werkloosheidsreglementering, van de artikelen 17,18 en 19 van de Wet van 11 april 1995 houdende het Handvest van sociaal verzekerde. Het recht op uitkeringen in de periode van 1 mei 2009 tot 9 juni 2009 (incidenteel beroep) 6. Terecht, en om de redenen die het hof overneemt, heeft de eerste rechter de bestreden administratieve beslissing vernietigd in zoverre ze betrekking had op de periode van 1 mei 2009 tot 9 juni Op het ogenblik van zijn aanvraag heeft de heer O. melding gemaakt van zijn activiteit als voorzitter en gedelegeerd bestuurder van de vzw Jacxsunsports. Na onderzoek heeft de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening het recht op werkloosheidsuitkeringen toegekend. De Rijksdienst heeft in zijn onderzoek aanvaard dat het in deze periode om een activiteit van geringe omvang ging. Uit geen enkel element blijkt dat de heer O. nagelaten heeft schrappingen aan te brengen op zijn controlekaarten voor de dagen dat hij zou gewerkt hebben. Het recht op uitkeringen vanaf 9 augustus De beslissing van 27 maart 2012 is voldoende gemotiveerd in rechte en in feite in de zin van de bepalingen van de Wet van 29 juli 1991 op de formele motivering van

7 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/517 p. 7 bestuurshandelingen. De omstandigheid dat de motivering in rechte of in feite betwistbaar is, heeft niet tot gevolg dat de beslissing kan vernietigd worden op basis van de bepalingen van deze wet. Overigens heeft de rechter in ieder geval de verplichting, zelfs indien hij vaststelt dat een beslissing onvoldoende gemotiveerd is, om alvorens hij de beslissing vernietigt en het recht op uitkeringen toekent, te onderzoeken of de aanvrager wel degelijk aan alle voorwaarden voldeed om recht te hebben op werkloosheidsuitkeringen. 8. De heer O. verwijst naar de toestemming die hij gekregen heeft op 4 of 5 augustus 2010 om als vrijwilliger te werken voor de vzw Jacxsunsports. Deze toestemming had betrekking op de periode van 29 juli 2010 tot 28 juli Alhoewel heel wat vragen kunnen gesteld worden over de rechtsgeldigheid van deze toestemming (de vrijwilligersovereenkomst werd door de heer O. in feite aangegaan met zichzelf vermits hij de gedelegeerd bestuurder was van de vzw; bovendien kunnen vragen gesteld worden bij de afwezigheid van winstoogmerk van de vzw - cfr. infra), moet vastgesteld worden dat de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening aan de heer O. formeel de toestemming gegeven heeft om tijdens zijn periode van werkloosheid als vrijwilliger te werken voor de vzw Jacxsunsports. Uit de stukken 31, 35 en 37 van het administratief dossier (volgens de nummering zoals voorgelegd voor het hof), blijkt dat de toestemming gegeven werd na een voorafgaandelijk onderzoek, waarbij onder meer gevraagd werd naar de statuten van de vzw en de naam van de afgevaardigde aan de vzw. Ook werd gevraagd een bijkomend document C 45 B in te vullen. Uit stuk 179 blijkt dat de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening uit een onderzoek van 15 januari 2010 wist dat de heer O. voorzitter en gedelegeerd bestuurder was van de vzw. Vermits de heer O. de toestemming had om als vrijwilliger te werken voor de vzw, kan hem niet verweten worden op zijn controlekaart geen meldingen te hebben aangebracht voor de data dat hij zijn activiteit heeft verricht. Het eventueel onrechtmatig karakter van de uitkeringen steunt op een materiële of juridische vergissing van de gewestelijk directeur, doordat deze de uitgevoerde activiteiten als vrijwilligerswerk aanvaard heeft. In toepassing van artikel 149 1, 2 kon de gewestelijk directeur zijn toekenningbeslissing en het recht op werkloosheidsuitkeringen niet herzien voor de periode gedekt door de toestemming voor vrijwilligerswerk. De bestreden administratieve beslissing dient aldus vernietigd te worden in zoverre ze betrekking heeft op de periode van 29 juli 2010 tot 28 juli 2011.

8 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/517 p De bestreden administratieve beslissing is echter terecht genomen voor de periode na 28 juli De heer O. heeft op het ogenblik dat hij op 9 augustus 2010 opnieuw werkloosheidsuitkeringen aanvroeg, geen aangifte gedaan van zijn activiteit als gedelegeerd bestuurder van de vzw. Hij heeft ook geen aangifte gedaan van deze activiteit op het ogenblik dat de erkenning van zijn activiteit als vrijwilligerswerk verviel. Bovendien blijkt dat, minstens sinds het jaar 2011, het niet meer ging om een activiteit van geringe omvang. De vzw had voor dat jaar een omzet van ,50. Voor het jaar 2012 was de omzet zelfs al gestegen tot ,45. De omstandigheid dat uit de neergelegde boekhouding blijkt dat daar ook heel wat kosten tegenover stonden, doet geen afbreuk aan het feit dat het om een omvangrijk activiteit ging. Uit het ingestelde onderzoek van de boekhouding (stuk 179) blijkt dat in het jaar 2011, 60 dagen waren waarop prestaties werden verricht, waarvan een groot aantal prestaties werden verricht tijdens de week. De heer O. had daarbij een dubbele hoedanigheid. Enerzijds was hij de gedelegeerd bestuurder van de vereniging, en droeg hij dus het organisatorisch werk. Anderzijds gaf hij daarnaast, volgens zijn eigen verklaring, in lessen die aangerekend werden aan 125 per les. Nochtans schrapte hij geen enkele dag op zijn controlekaart. Er kan ook niet aanvaard worden dat, zoals de heer O. aanvoert, het niet gaat om een activiteit in de zin van artikel 45 van het werkloosheidsbesluit. De activiteit was wel degelijk ingeschakeld in het economisch ruilverkeer van goederen en diensten, ook al werd zij uitgebaat onder de vorm van een vzw. Uit niets immers blijkt dat, hetzij de activiteiten van de vzw een sociaal oogmerk hadden, in de zin dat zij zich richten tot bijvoorbeeld een groep van kansarmen, die aan kostprijs opleidingen ontvingen, hetzij dat de opbrengsten van de activiteit aangewend werden voor een sociaal doel. 9. De terugvordering van de uitkeringen dient beperkt te worden tot de periode na 28 juli De opgelegde sanctie van uitsluiting uit het recht op werkloosheidsuitkeringen werd in de bestreden beslissing gerechtvaardigd door de frequentie van de inbreuk. Vermits de periode waarop de inbreuk betrekking heeft substantieel verminderd wordt, kan de opgelegde sanctie ook herleid worden tot een periode van zes weken. OM DEZE REDENEN HET ARBEIDSHOF

9 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/517 p. 9 Gelet op de Wet van 15 juni 1935 op het taalgebruik in gerechtszaken, in het bijzonder op het artikel 24, Rechtsprekend op tegenspraak, Gelet op het eensluidend mondeling advies van mevrouw Nathalie Van den Brande, substituut-generaal, waarop repliek van beide partijen. Verklaart het hoofdberoep ontvankelijk en gedeeltelijk gegrond. Hervormt gedeeltelijk het bestreden vonnis. Vernietigt de bestreden administratieve beslissing in zoverre zij de heer O. uitsluit uit het recht op werkloosheidsuitkeringen voor de periode tot 28 juli 2011, en de terugvordering oplegt van de ontvangen werkloosheidsuitkeringen voor deze periode. Herleidt de opgelegde administratieve sanctie van uitsluiting uit het recht op werkloosheidsuitkeringen tot een periode van zes weken. Verklaart het incidenteel beroep ontvankelijk, doch ongegrond. Veroordeelt, in overeenstemming met art. 1017, al. 2 van het Gerechtelijk Wetboek de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening tot de kosten van het hoger beroep, tot op heden begroot in hoofde van de heer O. op 160,36 rechtsplegingsvergoeding.

10 Arbeidshof te Brussel 2015/AB/517 p. 10 Aldus gewezen en ondertekend door de zevende kamer van het arbeidshof te Brussel, samengesteld uit: Fernand KENIS, Christian LAURIERS, Jean-Paul BUEKENHOUT, bijgestaan door : Kelly CUVELIER, raadsheer, raadsheer in sociale zaken, werkgever, raadsheer in sociale zaken, werknemer-bediende, griffier. Fernand KENIS Kelly CUVELIER Christian LAURIERS Jean-Paul BUEKENHOUT en uitgesproken op de openbare terechtzitting van donderdag 28 april 2016 door: Fernand KENIS, raadsheer, bijgestaan door Kelly CUVELIER, griffier. Fernand KENIS Kelly CUVELIER