Arbeidshof te Brussel

Transcriptie

1 Repertoriumnummer Uitgifte Uitgereikt aan 2015 / Datum van uitspraak 3 september 2015 Rolnummer op JGR 2014/AB/585 Arbeidshof te Brussel zevende kamer Arrest

2 Arbeidshof te Brussel 2014/AB/585 p. 2 SOCIALE ZEKERHEIDSRECHT WERKNEMERS - werkloosheid tegensprekelijk arrest definitief kennisgeving per gerechtsbrief (art. 580, 2, Ger. W.) B. D., advocaat, in haar hoedanigheid van voorlopig bewindvoerder van mevrouw D. G. S., met kantoor te 1050 BRUSSEL, Bosstraat 22/1, appellante, vertegenwoordigd door mr. DECOSTER Françoise, advocaat te 1050 BRUSSEL, Bosstraat 22, bus 1, tegen RIJKSDIENST VOOR ARBEIDSVOORZIENING, met zetel te 1000 BRUSSEL, Keizerslaan, 7, geïntimeerde, vertegenwoordigd door mr. VAN OPDENBOSCH M. loco mr. SWENNEN Remi, advocaat te 1700 DILBEEK, Eikelenberg 20. *** * Na beraad, spreekt het arbeidshof te Brussel het hiernavolgend arrest uit: Gelet op de stukken van rechtspleging, inzonderheid: - het voor eensluidend verklaard afschrift van het bestreden vonnis, uitgesproken op tegenspraak op 5 mei 2014 door de Nederlandstalige arbeidsrechtbank Brussel, 7 e kamer (A.R. 1845/13), - het verzoekschrift tot hoger beroep, ontvangen ter griffie van dit hof op 5 juni 2014, - de neergelegde conclusies, - de voorgelegde stukken. *** * De partijen hebben hun middelen en conclusies uiteengezet tijdens de openbare terechtzitting van 11 juni 2015, waarna de debatten werden gesloten, het openbaar

3 Arbeidshof te Brussel 2014/AB/585 p. 3 ministerie een mondeling advies heeft gegeven, de zaak in beraad werd genomen en voor uitspraak gesteld op heden. *** * I. De feiten en de rechtspleging in eerste aanleg Mevrouw D. zou tot de leeftijd van 35 jaar gewerkt hebben als hulp in een tehuis en als schoonmaakster (PWA) maar is sinds 1991 werkloos. Meester B. werd sinds 2005 als voorlopig bewindvoerder toegevoegd aan mevrouw D., eerst om de erfenis die mevrouw D. van haar vader ontving te beheren, vanaf 2008 voor het beheer van al haar goederen (beschikkingen van de vrederechter van 11 oktober 2005 en van 16 april 2008, op basis van de artikelen 488 e.v. Burgerlijk Wetboek zoals toen van toepassing). Op 5 december 2012 besliste de Directeur van het Werkloosheidsbureau te Vilvoorde dat mevrouw D. werd uitgesloten van het recht op werkloosheidsuitkeringen vanaf 6 november 2012 voor een duur van 13 weken, waarvan 7 weken met uitstel, op basis van het motief dat de begeleiding die zij volgde bij de dienst voor arbeidsbemiddeling voortijdig was stopgezet of mislukt wegens haar foutieve houding (artikel 51 en 52 bis, 1,4 van het KB van 25 november 1991 houdende de werkloosheidsreglementering (hierna het werkloosheidsbesluit ). Deze beslissing werd door de RVA ook aan de voorlopig bewindvoerder ter kennis gebracht. Met een verzoekschrift van 7 februari 2013 vorderde de voorlopig bewindvoerder van mevrouw D. de vernietiging van deze beslissing voor de arbeidsrechtbank. In een vonnis van 5 mei 2014 verklaarde de Nederlandstalige arbeidsrechtbank te Brussel de vordering gedeeltelijk gegrond en herleidde de uitsluiting van het recht op werkloosheidsuitkeringen tot 4 weken, zonder uitstel. De kosten van het geding werden ten laste van de RVA gelegd. II. De vordering in hoger beroep Met een verzoekschrift neergelegd ter griffie van het arbeidshof op 5 juni 2014 stelde de voorlopig bewindvoerder van mevrouw D. hoger beroep in tegen het vonnis. Zij vraagt dat haar oorspronkelijke vordering volledig gegrond zou worden verklaard en dat de beslissing van 5 december 2012 van de Directeur van het Werkloosheidsbureau volledig vernietigd zou worden.

4 Arbeidshof te Brussel 2014/AB/585 p. 4 III. De ontvankelijkheid Hierover bestaat geen enkele betwisting. Het vonnis werd ter kennis gegeven op 9 mei 2014 en het hoger beroep werd tijdig ingesteld. Ook de vormvoorwaarden werden nageleefd. Het hoger beroep is bijgevolg ontvankelijk. IV. Bespreking 1. De bestreden beslissing is gesteund op de volgende wettelijke bepalingen: Overeenkomstig artikel 51, 1 van het Werkloosheidsbesluit wordt de werknemer die werkloos is of wordt wegens omstandigheden afhankelijk van zijn wil, uitgesloten van het genot van de uitkeringen overeenkomstig de artikelen 52 tot 54 van hetzelfde K.B.. Onder "werkloos wegens omstandigheden afhankelijk van de wil van de werknemer" wordt onder meer verstaan de stopzetting of de mislukking van het begeleidingsplan of inschakelingsparcours voorgesteld door de bevoegde dienst voor arbeidsbemiddeling en/of beroepsopleiding ten gevolge van een foutieve houding van de werkloze (art. 51 1, 2e lid, 6 van het Werkloosheidsbesluit). De werknemer kan uitgesloten worden van het genot van de uitkeringen gedurende ten minste 4 weken en ten hoogste 52 weken indien hij werkloos is of wordt in de zin van artikel 51, 1, 2e ten gevolge van de stopzetting of de mislukking van het begeleidingsplan of het inschakelingsparcours in de zin van artikel 51 1,2e lid, 6 (art. 52bis, 1,4 van het Werkloosheidsbesluit). In geval van herhaling kan de werknemer het recht op uitkeringen volledig verliezen (art. 52bis, 2,2e lid van het Werkloosheidsbesluit). Wat de concrete feiten betreft, steunt de RVA zich op het weigeren van de trajectbegeleiding door de VDAB door de fout van mevrouw D.. 2. Uit de stukken blijkt het volgende: - mevrouw D. sloot op 9 augustus 2012 een trajectovereenkomst af met de RVA. Daarin stond: STAPPEN EN ACTIES IN HET TRAJECT: Intensieve begeleiding naar werk. Individuele gesprekken met contacten om de 3 a 4 weken: begeleiden in zoektocht naar werk, vacatureselecties doen en meehelpen bij het solliciteren.

5 Arbeidshof te Brussel 2014/AB/585 p. 5 Individuele gesprekken met contacten om de 3 a 4 weken. Actief solliciteren: Werkaanbiedingen meegeven en helpen bij het solliciteren. Inschrijven in een aantal interimkantoren en 1x/week persoonlijk langsgaan. - Op 25 september 2012 zond de VDAB aan het werkloosheidsbureau een formulier A8 weigering uitvoering trajectovereenkomst met als motivering: Mevrouw was vroeger woonachtig te Brussel, is reeds werkloos sinds Heb haar de eerste maal gezien op Heb toen haar dossier aangevraagd bij Actiris en nieuwe afspraak gegeven voor * : CV vertaald naar Nederlands en 2 verwijzingen meegegeven: services@home en actief interim. * : nieuw gesprek: contact opgenomen met beide werkgevers en zij vertelden mij dat ze heel ongemotiveerd overkwam en moest komen solliciteren van consulente. 3 verwijzingen meegegeven waarvoor ikzelf de mail heb verzonden. * : had afspraak met werkgever solidariteit voor het gezin maar is daar 1 uur te laat aangekomen omdat ze volgens haar nog niet de gewoonte heeft om vroeg op te staan. Heb haar dan gezegd dat dit haar laatste kans was en dat zij nog andere werkaanbiedingen moest doen. * : heeft geen andere werkaanbiedingen gedaan en zegt mij dat ik beter de jongeren kan aanpakken dan haar. De directeur van het werkloosheidsbureau heeft mevrouw D. gehoord op 28 november Zij verklaarde: Ik heb helemaal niet geweigerd deel te nemen aan een begeleidingsplan of een inschakelingsparcours. Ik bood mij bij Solidariteit voor het Gezin aan, maar inderdaad een uur te laat. Ik heb inderdaad gezegd dat ze beter de jongeren aan het werk zouden zetten. In het verleden ging ik plichtsbewust in op de uitnodigingen. Ik geef u 3 fotokopies van afspraken waar ik wel naartoe ben gegaan. Voor het moment ben ik nog werkzoekend. Ik ben alleenstaand. 3. In haar conclusies roept de voorlopig bewindvoerder in dat mevrouw D. sedert enkele jaren oproepingen ontvangt van de RVA om onder meer opleidingen te volgen teneinde haar terug aan werk te helpen maar dat mevrouw D. de gegrondheid van de eisen van de RVA en de gevolgen van een gebrek aan medewerking op de uitkeringen niet inziet. Zij verwijst naar het verslag van het college van deskundigen-psychiaters van 6 januari 2013 die door de vrederechter te Vilvoorde werden aangesteld en waarin ondermeer staat: Mevrouw een mentale achterstand vertoont van matige aard (IQ 54) terwijl haar persoonlijkheid wordt omschreven als immatuur, kwetsbaar, gevoelig en angstig met fobische obsessionele kenmerken zodat de bewindvoering zinvol blijft.

6 Arbeidshof te Brussel 2014/AB/585 p. 6 het effectief gaat om een intellectueel gelimiteerde vrouw, die bovendien wel vriendelijk maar erg invoelbaar en onzeker overkomt hoewel ze dat tracht te maskeren achter een imago van zelfstandigheid en inzichtelijkheid... er slechts een beperkte kennis is van de sociale realiteit met gebrek aan flexibiliteit in het denken en het probleemgericht kunnen omgaan met de beschikbare informatie. Dit gaat gepaard met een ingeperkt zelfbeoordelingsvermogen met tendens tot overschatting van de eigen mogelijkheden en minimaliseren van de tekorten De RVA antwoordt in conclusies dat indien mevrouw D. werkloosheidsuitkeringen wil genieten, zij beschikbaar moet zijn voor de arbeidsmarkt en arbeidsgeschikt moet zijn; indien zij meent getroffen te zijn door een mentale handicap kan zij een aanvraag indienen tot het verkrijgen van een uitkering bij de FOD Sociale zekerheid-d.g. Personen met een handicap. 4. Wat de vereiste van arbeidsgeschiktheid betreft, bepaalt artikel 60 van het Werkloosheidsbesluit: Om uitkeringen te genieten moet de werknemer arbeidsgeschikt zijn in de zin van de wetgeving op de verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering.. Verder bepaalt artikel Kan geen uitkeringen genieten de werknemer die, op advies van de voor het werkloosheidsbureau aangewezen geneesheer, overeenkomstig de procedure voorzien in artikel 141, door de directeur wordt beschouwd als ongeschikt tot werken in de zin van de wetgeving op de verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering. De beslissing van de directeur heeft uitwerking de dag volgend op de afgifte ter post van de brief waarbij de beslissing ter kennis wordt gebracht van de werkloze. Indien de werknemer, die als ongeschikt wordt beschouwd, deze beslissing voor de bevoegde rechtsmacht betwist en in het gelijk wordt gesteld, betaalt de Rijksdienst aan de verzekeringsinstelling het bedrag terug van de uitkeringen van de ziekte- en invaliditeitsverzekering, inmiddels door de werknemer ontvangen, ten belope van het bedrag van de uitkeringen die hem door de Rijksdienst verschuldigd zijn.( ). Bepalend is dus of de betrokkene al dan niet voldoet aan de voorwaarden inzake arbeidsongeschiktheid volgens de criteria van de wetgeving op de verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering, en niet volgens de wetgeving inzake tegemoetkomingen voor gehandicapten. Een erkenning als gehandicapte heeft als dusdanig geen invloed op de rechten in het kader van de werkloosheidsreglementering (vgl. Arbh. Brussel, 3 september 2009, In de wetgeving op de verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering wordt als arbeidsongeschikt erkend de werknemer die alle werkzaamheid heeft onderbroken als

7 Arbeidshof te Brussel 2014/AB/585 p. 7 rechtstreeks gevolg van het intreden of het verergeren van letsels of functionele stoornissen waarvan erkend wordt dat ze zijn vermogen tot verdienen verminderen tot een derde of minder dan een derde van wat een persoon, van dezelfde stand en met dezelfde opleiding, kan verdienen door een werkzaamheid in de beroepencategorie waartoe de beroepsarbeid behoort, door betrokkene verricht toen hij arbeidsongeschikt is geworden, of in de verschillende beroepen die hij/zij heeft of zou kunnen uitoefenen hebben uit hoofde van zijn/haar beroepsopleiding (artikel 100, 1, eerste lid van de Ziekteverzekeringswet van 14 juli 1994). Vereist wordt dus dat het verdienvermogen van de betrokkene gedaald is tot minder dan een derde van wat een persoon van dezelfde stand en met dezelfde opleiding kan verdienen in de diverse beroepen waarvoor hij/zij in aanmerking komt uit hoofde van de beroepsopleiding. Artikel 100 van de Ziekteverzekeringswet veronderstelt dus een belangrijke graad van arbeidsongeschiktheid (meer dan 66 %) opdat de betrokkene in aanmerking komt voor ziekte-uitkeringen. Indien de betrokkene minder dan 66% arbeidsongeschikt is overeenkomstig artikel 100 Ziekteverzekeringswet, komt hij in aanmerking voor werkloosheidsuitkeringen. De RVA heeft klaarblijkelijk nooit het initiatief genomen om mevrouw D. te laten onderzoeken door een arts van de RVA overeenkomstig de artikelen 62 en 141 van het Werkloosheidsbesluit. Mevrouw D. van haar kant (die wordt bijgestaan door haar voorlopig bewindvoerder, een eigen raadsman en de vakorganisatie) heeft blijkbaar ook nooit een vrijstelling van het actief zoekgedrag gevraagd wegens een blijvende arbeidsongeschiktheid van minstens 33 % zoals geregeld in de artikelen 59 septies e.v. van het Werkloosheidsbesluit (zoals van toepassing tot de wetswijziging van KB 23 juli 2012, B.S. 30 juli 2012). Zij heeft ook nooit ook ingeroepen dat zij lichamelijk of mentaal niet of niet meer geschikt is om een bepaalde dienstbetrekking te vervullen, zoals uitdrukkelijk geregeld in artikel 33 van het M.B. van 26 november 1991 houdende de toepassingsregelen van de werkloosheidsreglementering en artikel 141 van het Werkloosheidsbesluit. Mevrouw D. heeft tot haar 35 jaar gewerkt als schoonmaakster. Zij heeft ook drie dochters grootgebracht (p 4 deskundigenverslag) en woont alleen in een eigen huis. Verder blijkt ook dat zij alleen naar de oproepingen van de VDAB ging en solliciteerde, zij het onvoldoende. Het kan dus zomaar niet worden gesteld dat zij niet in staat zou zijn om te werken.

8 Arbeidshof te Brussel 2014/AB/585 p Blijft wel dat in het kader van deze procedure is gebleken dat mevrouw D. ernstige problemen kent wat betreft verstandelijke vermogens en zelfredzaamheid. Dit blijkt overduidelijk uit het hoger aangehaalde gerechtelijk deskundigenverslag. De RVA was op de hoogte van de aanstelling van een voorlopig bewindvoerder, maar had dit blijkbaar niet aan de VDAB meegedeeld. Het is dus niet uitgesloten dat de VDAB op basis van de enkele contacten met mevrouw D. zich niet bewust was van haar beperkingen. Het hof stelt vast dat de trajectovereenkomst alleszins onvoldoende rekening hield met de beperkingen van mevrouw D. en dat het traject niets meer was dan een standaard begeleiding, waarbij de houding van mevrouw D. ten onrechte werd geëvalueerd als deze van een normaal begaafd persoon. Het Vlaams Decreet van 30 april 2004 houdende het Handvest van de werkzoekende voorziet nochtans in een aangepaste trajectbegeleiding en bepaalt dat de VDAB de nodige compenserende maatregelen voor de werkzoekenden die onvoldoende zelfredzaam is neemt. (artikel 8. De Vlaamse overheid garandeert, via de door haar georganiseerde en gesubsidieerde intermediaire organisaties, dat elke niet-werkende werkzoekende, alsook elke verplicht ingeschreven werkzoekende, begeleid wordt bij het zoeken naar werk en dat hij of zij in het kader van een aangepaste trajectbegeleiding aan de nodige opleiding en werkervaring kan deelnemen met het oog op een duurzame tewerkstelling. De Vlaamse regering bepaalt, na advies van de SERV, op welke wijze en binnen welke termijn vanaf de aanvang van de werkloosheid deze beide garanties worden verleend. De niet-werkende werkzoekende is er toe gehouden in te gaan op de aangeboden kansen inzake begeleiding, opleiding en tewerkstelling, op basis van zijn bekwaamheden. De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding stelt aan de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening de informatie ter beschikking over de inspanningen die de uitkeringsgerechtigde werkzoekende al dan niet deed in het zoeken naar werk, dit volgens de voorwaarden die nader worden bepaald in een bijlage bij het beheerscontract tussen de Vlaamse regering en de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding. Artikel 9 De werkzoekende heeft recht op kwalitatieve, klantvriendelijke, laagdrempelige dienstverlening door de intermediaire organisaties. Deze dienstverlening is gericht op zelfwerkzaamheid van de werkzoekende. De intermediaire organisatie neemt de nodige compenserende maatregelen voor de werkzoekenden die onvoldoende zelfredzaam is.). De trajectovereenkomst verwijst overigens uitdrukkelijk naar dit handvest. In die omstandigheden kan niet gesteld worden dat de trajectbegeleiding werd stopgezet door de foutieve houding van mevrouw D..

9 Arbeidshof te Brussel 2014/AB/585 p. 9 De bestreden beslissing was bijgevolg gesteund op een onjuiste beoordeling van de feiten. OM DEZE REDENEN HET ARBEIDSHOF Gelet op de Wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken, zoals tot op heden gewijzigd, inzonderheid op artikel 24; Gelet op het eensluidend mondeling advies van substituut-generaal Nathalie Van den Brande, waarop repliek voor de RVA, Rechtsprekend op tegenspraak en na erover beraadslaagd te hebben, Hervormt het bestreden vonnis en verklaart de oorspronkelijke vordering van mevrouw D. gegrond, Vernietigt de beslissing van 5 december 2012 van de Directeur van het Werkloosheidsbureau te Vilvoorde waarbij mevrouw D. werd uitgesloten van het recht op werkloosheidsuitkeringen vanaf 6 november 2012 voor een duur van 13 weken, waarvan 7 weken met uitstel omdat de begeleiding die zij volgde bij de dienst voor arbeidsbemiddeling voortijdig was stopgezet of mislukt wegens haar foutieve houding. Legt de kosten van het geding in eerste aanleg en in hoger beroep ten laste van de RVA overeenkomstig art. 1017, 2 e lid, Ger. W. Vereffent het bedrag van de proceskosten niet, bij gebrek aan een omstandige opgave.

10 Arbeidshof te Brussel 2014/AB/585 p. 10 Aldus gewezen en ondertekend door de zevende kamer van het Arbeidshof te Brussel, samengesteld uit: Carla CORBISIER, raadsheer, Jean BOULOGNE, raadsheer in sociale zaken, werkgever, Jean-Pierre VAN CONINGSLOO, raadsheer in sociale zaken, werknemerarbeider, bijgestaan door : Sven VAN DER HOEVEN, griffier. Carla CORBISIER, Sven VAN DER HOEVEN, Jean BOULOGNE, Jean-Pierre VAN CONINGSLOO, en uitgesproken op de openbare terechtzitting van donderdag 3 september 2015 door: Carla CORBISIER, raadsheer, bijgestaan door Sven VAN DER HOEVEN, griffier. Carla CORBISIER Sven VAN DER HOEVEN