VWVJ. Wetenschappelijk medewerker VWVJ Leuven 7 december 2007

Transcriptie

1 Kleurzinonderzoek: Nieuwe richtlijn Cécile GUERIN VWVJ Wetenschappelijk medewerker VWVJ Leuven 7 december 2007

2 Ihih Ishihara-test t & vergissingsfouten i Jonge kinderen met normaal kleurenzicht maken vaak vergissingsfouten op sommige platen Dr. ISHIHARA ( ) Designmoeilijkheden: - Dubbele cijfers - Verouderd lettertype vb:

3 Naar een nieuwe platenselectie l ti 17-platenselectie l ti 13 platenselectie 7 platenselectie ² Cosstick M. (2005). Numerical Confusion Errors in Ishihara testing: Findings From a Population-based Study. Am J Ophtalm 140:

4 Naar een nieuwe platenselectie l ti 7 platen geselecteerd voor pilootstudie in het CLB Demonstration Transformation Vanishing P1 P2 P3 P4 P5 P6 P Vanishing Hidden digit Classification P8 P9 P10 P11 P12 P /6 42 4/2

5 N= (48%) 251 (52%) Pilootstudie: resultaten Screeningstest door CLB Bij alle 6-jarigen (1 leerjaar) 13 Ishihara-platen lt Eerste data-analyse Eerste fase N= (53%) 49 (47%) Minstens 1 fout op de verkorte platenselectie 7 Ishihara-platen Uitnodiging - Motivatie N=30 Testbatterij door experten Universitaire Ziekenhuis Gent Gouden Standaard onderzoek 14 (47%) 16 (53%) Tweede fase Tweede data-analyse N=6 6 (100%) 0 (0%) Kinderen geïdentificeerd als kleurzingestoorden

6 Resultaten t van pilootstudie t in het CLB De verkorte selectie van 7 Ishihara-platen is meer specifiek dan de huidige 13-plateneditie Voor screeningsdoeleinden: enkel rekening houden met typische fouten Cut-off waarde: 2 of meer typische fouten bij de 7-platenselectie is hoog gpredictief voor kleurzinstoornis MAAR Laatste plaat van de reeks (= diagnostische plaat) stelt nog probleem Levert de minst performante resultaten - Foutief gelezen door 11,6% van de kinderen - waarvan 10,7% typische fouten + zeer lage specificiteit Nut van een diagnostische plaat bij screeningsdoeleinden? 26 2/6 Akkoord van experten om geen diagnostische plaat op te nemen bij de nieuwe selectie voor CLB

7 Ni Nieuwe 6-platenselectie l t l ti voor CLB CLB--onderzoek d k Juist Typische Fout Juist Typische Fout (12) 6Æ- 8 Æ 3,- 5Æ- 5 Æ 2,2 -Æ5

8 Beslisboom voor onderzoek in 1 leerjaar Ishihara - 6 cijferplaten - Eerste leerjaar Foutloos Geen typische fout Één typische fout Twee typische fouten Meer dan twee typische fouten Normaal kleurenzicht Twijfelachtig Vermoeden van kleurzinstoornis Sterk vermoeden van kleurzinstoornis Geen nazorg Verkorte Ishihara-test herhalen in 5 leerjaar

9 Beslisboom voor onderzoek in 5 leerjaar Optimale belichting! Ishihara - 6 cijferplaten - Vijfde leerjaar Foutloos Geen typische fout Één typische fout Twee typische fouten Meer dan twee typische fouten Normaal kleurenzicht Twijfelachtig Vermoeden van kleurzinstoornis Sterk vermoeden van kleurzinstoornis Geen nazorg Informatie (via folder) Voor diagnose: verwijzing naar gespecialiseerde dienst

10 Wanneer kleurzinstoornissen opsporen? Klas 1 KO 2 KO 3 KO 1 LO 2 LO 3 LO 4 LO 5 LO Leeftijd 3j 4j 5j 6j 7j 8j 9j 10j Kleurzinonderzoek X X Eventueel op vraag (ouders, leerkrachten ) Systematisch * op school (of op het centrum) Bij afwijkend resultaat in 1 LO: éénmalig hertesten op het centrum Op specifieke vraag van ouders kan hertesten vroeger gebeuren Selectief onderzoek op het centrum * cf. huidig wettelijk kader voor het CLB-kleurzinonderzoek (Besluit van de Vlaamse regering tot bepaling van sommige opdrachten van de CLB van 17/03/2000)

11 Hoe zien de nieuwe richtlijnen eruit? Een uitgebreid wetenschappelijk dossier Grondige literatuurstudie Rationale voor systematische screening naar kleurzinstoornissen in het CLB Voorstelling van eigen onderzoeksresultaten (pilootstudie in CLB) Bespreking & conclusies De nieuwe richtlijn voor het CLB (ter goedkeuring van 4 universiteiten en Overheid) Fiches en hulpmiddelen voor CLB-medewerkers

12 Hulpmiddelen l voor CLB-medewerkers Kaart voor matching van de cijfers - Bij jonge kinderen - Ter beschikking stellen

13 Hulpmiddelen l voor CLB-medewerkers Richtlijnen voor samenstelling van nieuw onderzoeksboek Uitleg bij de verschillende types van platen Juist antwoord versus typische fouten bij kleurzinafwijking

14 Overzicht van richtlijnen voor 1 leerjaar

15 Overzicht van richtlijnen voor 5 leerjaar

16 Hulpmiddelen l voor CLB-medewerkers Nieuw (gebruiksvriendelijk) registratieformulier 3

17 Casus 1: Cobe Klas 1 KO 2 KO 3 KO 1 LO 2 LO 3 LO 4 LO 5 LO Leeftijd 3j 4j 5j 6j 7j 8j 9j 10j Kleurzin- onderzoek X Systematisch op school (of op het centrum) 1 LO 3 Geen typische fout = Normaal kleurenzicht

18 Casus 2: Pieter Klas 1 KO 2 KO 3 KO 1 LO 2 LO 3 LO 4 LO 5 LO Leeftijd 3j 4j 5j 6j 7j 8j 9j 10j Kleurzinonderzoek X X Systematisch op school (of op het centrum) Bij afwijkend resultaat in 1 LO: éénmalig hertesten op het centrum 1 LO 5 LO Één typische fout = Twijfelachtig Geen typische fout = Normaal kleurenzicht

19 Casus 3: Tom Klas 1 KO 2 KO 3 KO 1 LO 2 LO 3 LO 4 LO 5 LO Leeftijd 3j 4j 5j 6j 7j 8j 9j 10j Kleurzin- onderzoek X X X Eventueel op vraag (ouders, leerkrachten ) Systematisch op school (of op het centrum) Bij afwijkend resultaat in 1 LO: éénmalig hertesten op het centrum 2 KO 1 LO 5 LO 3 Twee typische fouten = Vermoeden van KZS Twee typische fouten = Vermoeden van KZS Drie typische fouten = Sterk vermoeden van KZS Folder, gespecialiseerd advies

20 Tot slot... Voordelen van een verkorte Ishihara-test voor het CLB Korter minder tijdsrovend Simpeler Minder werkbelasting Meer specifiek Minder onnodige ongerustheid / verwijzing Van screeningsmoment naar screeningstraject Herhaling van test = zo beperkt mogelijk (enkel bij afwijkend resultaat) Een coherent geheel Grotere flexibiliteit (traject op maat ngl. voorgeschiedenis, motivatie van ouders, onderzoeksomstandigheden in eigen CLB...) Nood aan evaluatie van de cut-off waarden Op grotere schaal Pilootstudie: beperkte groep in fase 2 Keuze van cut-off waarden gebaseerd op een (te) klein aantal kinderen

21 Tot slot... Meer vragen, opmerkingen, suggesties? of Bedankt voor uw aandacht!