Opname in het Pieter Baan Centrum

Transcriptie

1 Opname in het Pieter Baan Centrum 1

2 Inhoud Wat is en doet het PBC? 3 Weigeren 3 Uw verblijf in het PBC 4 Het dag- en weekprogramma 5 Het onderzoek 6 De forensisch milieuonderzoeker 7 De forensisch therapeutisch werker (groepsleiding) 8 De psychomotorische observatie (PMO) 9 De psycholoog 9 De psychiater 10 De jurist 10 De staf 10 Voor bezoekers 11 Routebeschrijving 12 2

3 Dit boekje geeft u informatie over het Pieter Baan Centrum (PBC). U vindt hier informatie over de standaardprocedure van uw verblijf en het onderzoek in het PBC. Deze informatie is bedoeld voor mensen die voor onderzoek in het PBC worden geplaatst, maar ook voor hun directe relaties, zoals familieleden. Voor de leesbaarheid wordt de tekst gericht aan de mensen die in het PBC worden opgenomen, in het PBC observandi genoemd. Ook wordt alleen de man nelijke vorm gebruikt. In de volgende paragrafen wordt eerst iets verteld over het PBC en uw verblijf. Daarna komt het onderzoek aan de orde. Tenslotte wordt er informatie gegeven over bezoekmogelijkheden en is een routebeschrijving voor bezoekers opgenomen. Wat is en doet het PBC? Het PBC is een Huis van Bewaring (HvB) met als bijzondere opdracht het onderzoeken van personen die worden verdacht van een ernstig strafbaar feit. Dit onderzoek vindt plaats in opdracht van de rechtbank. Het moet antwoord geven op een aantal vragen over de persoon van de verdachte. Dat wil zeggen dat gekeken wordt naar uw persoonlijkheid, het eventueel aanwezig zijn van een stoornis en/of een psychische ziekte en of dit in verband kan worden gebracht met het feit waarvan u verdacht wordt. Vervolgens wordt onderzocht of er een kans op herhaling bestaat of gevaar voor de maatschappij aanwezig is. Ook wordt eventueel advies uitgebracht over wat er moet gebeuren om herhaling te voorkomen. Een tweede categorie observandi betreft mensen die tbs gesteld zijn en over wie advies gevraagd wordt over eventuele verlenging van de tbs en/of behandeling. Weigeren Ook wanneer u besluit niet mee te werken, spant het PBC zich in toch een zo volledig mogelijk onderzoek uit te voeren. In alle gevallen brengen we een rapport uit waarin we, ook wanneer iemand zijn medewerking heeft geweigerd, de vragen van de opdrachtgever beantwoorden. Het onderzoek eindigt met een rapport. Het rapport sluit af met een conclusie en een advies. Het PBC doet geen uitspraak over de schuldvraag of over een eventuele straf. Na afloop van het onderzoek gaat u terug naar de penitentiaire inrichting of de kliniek waar u vandaan komt en wacht u op de verdere behandeling van uw strafzaak. 3

4 Uw verblijf in het PBC Tijdens het onderzoek verblijft u op één van de vier afdelingen. Op een afdeling verblijven mannen en vrouwen van verschillende leeftijden en nationaliteiten. U heeft een eigen cel met een toilet, douche en wastafel. Bij binnenkomst wordt u nader geïnformeerd over de huis- en afdelingsregels. De regels komen in grote lijnen overeen met die in een Huis van Bewaring. Elke afdeling heeft een grote leefruimte met een keuken, eettafel en diverse zithoeken. Aanwezig zijn een televisie, tafeltennistafel en een spelcomputer. Aangrenzend aan de afdeling bevindt zich de cellengang en een binnentuin waar gelucht wordt. De afdeling heeft meerdere gespreksruimtes, in één daarvan bevindt zich de telefoon waarmee u kunt bellen. Voor op- of aanmerkingen en eventuele klachten kunt u terecht bij de Commissie van Toezicht. Een commissaris van deze commissie is eenmaal per maand aanwezig. Exacte datum en tijd worden bekend gemaakt op de afdeling. Tijdens uw verblijf in het PBC worden gegevens verzameld. Deze gegevens kunnen in geanonimiseerde 1 vorm gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek. 1 Anoniem: zonder bekendmaking van de naam van de spreker. (Van Dale) Dit betekent voor u dat uw naam niet bekend wordt gemaakt bij de medewerkers die wetenschappelijk onderzoek doen. 4

5 Als u daar bezwaar tegen heeft, kunt u dit kenbaar maken. Uw gegevens worden dan niet gebruikt. Het dag- en weekprogramma Net als in een Huis van Bewaring nemen arbeid, sport, luchten en recreatie grote delen van de dag in beslag, naast het onderzoek. De gesprekken met de individuele onderzoekers vinden door de week en overdag plaats en lopen door alle activiteiten heen. Het PBC heeft een werkzaal. De werkzaamheden worden begeleid door twee arbeidsmedewerkers. De aangeboden werkzaamheden zijn ondermeer: Handvaardigheid Arbeid (klein productiewerk) Kunstzinnige vorming In overleg met u zoeken we naar een passende invulling van de arbeidstijd. Op doordeweekse dagen is er gelegenheid om te sporten. Naast groepssport kunt u ook fitnessen. De sportinstructeur regelt en begeleidt alle sportactiviteiten. Er zijn geestelijk verzorgers vanuit ver schillende denominaties (geloofsstromin gen), waarbij gebedsdiensten en individuele gesprekken deel uitmaken van het aanbod. U bent niet verplicht deel te nemen aan bovengenoemde activiteiten. Neemt u echter geen deel aan arbeid, sport, luchten of een gespreksgroep, dan wordt u gedurende die tijd ingesloten in uw cel. 5

6 Als u lichamelijke klachten heeft, dan kunt u terecht bij de verpleging of de huisarts van het PBC. De huisarts houdt eenmaal per week spreekuur. Een bezoek aan de tandarts is alleen mogelijk bij spoed- en pijnklachten. U kunt dit aanvragen bij de medische dienst. Tijdens het verblijf in het PBC is psychiatrische basiszorg beschikbaar. Kort na uw binnenkomst maakt u kennis met de zorgpsychiater. U krijgt dan uitleg over de omgang met medische informatie en over de zorgverlening in het PBC. Eenmaal per week mag u bezoek ontvangen. Bezoek is niet mogelijk in het weekend of op de vergaderdag van de afdeling waar u verblijft. Het bezoek duurt maximaal één uur. Elk bezoek wordt begeleid door een groepsleider, uitgezonderd de bezoeken van uw advocaat, reclasseringsmedewerker of geestelijk raadsman. De boodschappen worden op donderdagochtend geleverd. U kunt op gezette tijden in het PBC naar de kapper. Het eerste bezoek aan de kapper is gratis. Het onderzoek Het onderzoek duurt meestal zes weken en wordt uitgevoerd door een team, dat bestaat uit: een forensisch milieuonderzoeker een forensisch therapeutisch werker (groepsleider) een psychomotore therapeut een psycholoog een psychiater een jurist Dit kunnen zowel mannelijke als vrouwelijke medewerkers zijn. De psychiater, psycholoog en forensisch milieuonderzoeker hebben gesprekken met u in uw cel of in een gesprekskamer op de afdeling. Zij worden individuele onderzoekers genoemd en schrijven ieder een eigen deel 6

7 van het rapport. De groepsleider werkt in een team. Hij rapporteert dagelijks over u. Deze dagrapportages worden samengevat in het zogeheten observatierapport. Dit is een onderdeel van het uiteindelijke rapport. Als dat nodig is, is bij de gesprekken een tolk aanwezig. Ieder teamlid bespreekt de inhoud van zijn rapport met u voor het einde van het onderzoek. Een verpleegkundige van de medische dienst bezoekt u kort na binnenkomst. Tijdens uw verblijf in het PBC krijgt u de gebruikelijke medische zorg waar u recht op heeft. Afhankelijk van uw situatie wordt er door de medische dienst aanvullend onderzoek gedaan, bijvoorbeeld bloed- en urineonderzoek. Gedurende uw verblijf in het PBC komt het team een aantal keren bij elkaar om informatie uit te wisselen over de voortgang van het onderzoek. Hierbij is een tweede psychiater of psycholoog (een procespsychiater) aanwezig, die het team- en onderzoeksproces begeleidt. De jurist is geen onderzoeker, hij schrijft ook geen rapport. Hij speelt wel een belangrijke rol in de gang van zaken tijdens het onderzoek. Het werk van de verschillende teamleden wordt hieronder uitgebreider beschreven. De forensisch milieuonderzoeker De forensisch milieuonderzoeker doet het zogeheten milieuonderzoek. Het doel van dit onderzoek is het in kaart brengen van uw levensloop en voorgeschiedenis. Het rapport vermeldt de belangrijkste ont- 7

8 wikkelingen in uw gezin van herkomst, de omstandigheden waaronder u bent opgegroeid en de wijze waarop u zich heeft ontwikkeld. Daarnaast is het van belang iets te weten over uw schooltijd, werkzaamheden, relaties en het eigen gezin. Om deze informatie te krijgen zoekt de forensisch milieuonderzoeker na overleg met u contact met mensen die een rol in uw leven spelen of hebben gespeeld of die anderszins informatie over u hebben. Wij noemen deze mensen referenten. In principe zijn dat uw ouders, broers/ zussen, (ex)partner(s) en kinderen. Daarnaast wordt eventueel contact opgenomen met vrienden, werkgever(s), collega s, leerkrachten en/of hulpverleners. In het rapport worden alle belangrijke dingen vermeld die zich in uw leven hebben voorgedaan. De forensisch therapeutisch werker (groepsleiding) Op de afdeling heeft u voornamelijk te maken met de mede-observandi en de groepsleiding. De groepsleiders begeleiden alle activiteiten op en buiten de afdeling, zoals arbeid, sport en recreatie. Dit wil zeggen dat ze er samen met u en uw mede-observandi aan deelnemen en met u optrekken. U kunt bij de groepsleiding terecht met uw vragen of voor een gesprek. De groepsleiding observeert de contacten die u met medeobservandi en leden van de groepsleiding heeft en neemt hier deel aan. Zij schrijven dagelijks over de bevindingen en uw gedrag op de afdeling. Op basis van deze dagrapportage wordt het observatierapport geschreven door de groepsleider die aan uw onderzoekend team is verbonden. 8

9 Het observatierapport bestaat uit een aantal vaste onderdelen. In het eerste deel wordt de verblijfsafdeling en de gang van zaken binnen het PBC beschreven. Hierna volgt een stuk met eerste indrukken, waaronder uw binnenkomst(gesprek) en de kennismaking met de afdeling. Onder de noemer sociaal functioneren wordt uw gedrag en functioneren op de afdeling en het contact met groepsgenoten en groepsleiding beschreven. Tenslotte volgt een beschrijving van uw deelname aan het dagprogramma en de activiteiten. Er wordt niet inhoudelijk gerapporteerd over uw contact met de geestelijke verzorging, de bezoeken van uw advocaat, reclasseringsmedewerker of geestelijk raadsman. De psychomotorische observatie (PMO) Bij de psychomotorische observatie is het doen en ervaren belangrijker dan praten. Er wordt veel gebruik gemaakt van sporten bewegingsactiviteiten. Dit kan zowel individueel als in een groep plaatsvinden. De psycholoog Het onderzoek door de psycholoog bestaat uit een aantal gesprekken en testonderzoek. Dat wil zeggen dat er aan u gevraagd wordt mee te werken aan een aantal psychologische testen. Daarnaast wordt ook gevraagd of u al eerder een test of ander psychologisch onderzoek heeft ondergaan. Het kan namelijk voor het onderzoek van belang zijn om eerdere (test)gegevens op te vragen. In de gesprekken met de psycholoog komen zeer uiteenlopende onderwerpen aan de orde, zoals uw leven, uw ontwikkeling, eigenschappen en het feit waarvan u verdacht wordt. Het testonderdeel kan in drie delen worden gesplitst. Een deel dat zich richt op uw kennis en vaardigheden. Er wordt bijvoorbeeld gemeten waar u goed of minder goed in bent. Een deel dat bestaat uit persoonlijkheidstesten. Deze testen geven een beeld van uw gevoelsleven. 9

10 Een deel waarin gekeken wordt naar uw concentratievermogen en hersenfuncties in het algemeen. De psychiater Een belangrijke vraag van de rechtbank is of er tijdens het plegen van het ten laste gelegde feit sprake was van een psychiatrische ziekte of een stoornis. Het psychiatrisch onderzoek vindt plaats door middel van gesprekken. U praat met de psychiater over wat voor u belangrijk is of is geweest in uw leven en over wat de psychiater belangrijk vindt om te weten. De psychiater wil een beeld krijgen van hoe u met uzelf en anderen omgaat en wat daarin uw sterke en zwakke kanten zijn. De jurist De jurist maakt aan het begin van het onderzoek een uittreksel uit het straf- en persoonsdossier en een analyse van de vraagstelling. Hiermee worden de onderzoekers geïnformeerd over het feit waar u van wordt verdacht. De jurist leidt het onderzoek en zit alle teambesprekingen voor. Hij ziet er ook op toe dat in het rapport antwoord wordt gegeven op de vragen die in het onderzoek aan de orde zijn. Als u dat wilt, kunt u bij hem terecht met vragen over juridische zaken in het kader van de onderzoeksopdracht. De staf Het onderzoek wordt afgesloten met een laatste teambespreking. Dit noemen wij de staf. Hierbij zijn alle teamleden aanwezig. Als dat nodig is, wordt uw reclasseringsmedewerker uitgenodigd. Deze heeft geen stem in de uitslag van het onderzoek. Zijn aanwezigheid kan wel belangrijk voor u zijn als het gaat om mogelijkheden en/of begeleiding tijdens en na de detentie. Bij de staf is de eerder genoemde procespsychiater aanwezig. Deze neemt deel aan de discussie en houdt toezicht op de inhoudelijke kant ervan. Tijdens de staf moeten de vragen van de rechtbank worden beantwoord. Naast de vraag over het al dan niet aanwezig zijn van een psychiatrische ziekte of stoornis wordt de vraag beantwoord of dit in verband kan worden gebracht met het ten laste gelegde feit. Een vraag die hierop volgt is die naar de mate van toerekenen. Anders gezegd: in hoeverre kunt u verantwoordelijk worden gesteld voor datgene waarvan u verdacht wordt. Vervolgens wordt een uitspraak gedaan over de kans op herhaling (of recidive) van een soortgelijk delict en daarmee over het gevaar voor de samenleving. Ook wordt zonodig een advies uitgebracht over wat er moet gebeuren om herhaling te voor komen. Zodra het team tot een conclusie en advies is gekomen, krijgt u dat te horen. Voordat u het PBC verlaat krijgt u nog de gelegenheid om met de leden van uw onderzoekend team te praten over de uitslag van het onderzoek. 10

11 Voor bezoekers Als u iemand in het PBC wilt bezoeken kunt u telefonisch een afspraak maken via tel Er gelden daarvoor wel enkele regels: Bezoekafspraken kunnen worden gemaakt op werkdagen tussen uur. Bezoekers moeten zich legitimeren met een geldig legitimatiebewijs. Bezoek is alleen mogelijk op doordeweekse dagen, echter niet op de vergaderdag van de betreffende afdeling. Het bezoek wordt begeleid door een groepsleider. Maximaal vijf personen, waaronder maximaal drie volwassenen (vanaf 16 jaar) zijn toegestaan. Kinderen onder de 16 jaar worden zonder volwassenen niet toegelaten. Etenswaren, genotsmiddelen (zoals alcohol en drugs), toiletartikelen en rook waar mogen niet worden meegenomen. Wat wel mag worden meegenomen wordt door PBC-personeel gecontroleerd en overhandigd aan de bezochte. Geld kan worden overgemaakt op de volgende wijze; Ten name van: MvJ 362 NIFP/PBC Plaats: Den Haag IBAN: NL79INGB BIC: INGBNL2A Onder vermelding van registratienummer, achternaam + voorletters 11

12 Routebeschrijving Adres Carl Barksweg ZL Almere Buiten-Oost U kunt het PBC als volgt bereiken: Met de auto: Komend uit de richting Amsterdam (A6) Ga richting Almere/Lelystad via de A6. Op de A6 richting Lelystad neemt u afslag 8 Almere Buiten-Oost (s106) richting Almere de Vaart. Aan het eind van de afrit gaat u linksaf de Buitenring op. Ga op de eerste rotonde (na 1.9 km) linksaf (derde afslag) naar de Stripheldenweg. Ga bij de volgende rotonde (na 300 m) opnieuw linksaf. U bevindt zich nu op de Carl Barksweg. De kliniek is na 100 meter aan de linkerzijde. Komend uit de richting Utrecht Volg de A27 richting Hilversum en volg de richting Amsterdam/Almere. Op de A6 volgt u de richting Lelystad. Neem afslag 8 Almere Buiten-Oost (s106) richting Almere de Vaart. Aan het eind van de afrit gaat u linksaf de Buitenring op. Ga op de eerste rotonde (na 1.9 km) linksaf (derde afslag) naar de Stripheldenweg. Ga bij de volgende rotonde (na 300 m) opnieuw linksaf. U bevindt zich nu op de Carl Barksweg. De kliniek is na 100 meter aan de linkerzijde. Komend uit de richting Lelystad (A6) Over de A6 richting Almere neemt u afslag 8 Almere Buiten-Oost (s106) richting De Vaart. Aan het eind van de afrit gaat u rechtsaf de Buitenring op. Ga op de eerste rotonde (na 1.9 km) linksaf (derde afslag) naar de Stripheldenweg. Ga bij de volgende rotonde (na 300 m) opnieuw linksaf. U bevindt zich nu op de Carl Barksweg. De kliniek is na 100 meter aan de linkerzijde. U kunt voor het gebouw gratis parkeren. Met openbaar vervoer (Trein/bus) Vanaf NS Station Almere Oostvaarders vertrekken meerdere malen per uur bussen naar de Oostvaarderskliniek (Stripheldenbuurt Oost). De rit duurt ongeveer 10 minuten, u hoeft niet over te stappen. 12

13 13

14 Over het NIFP Het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP) is een landelijke dienst van de Dienst Justitiële Inrichtingen, onderdeel van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Het NIFP biedt expertise en kennis op het gebied van de forensische psychiatrie en psychologie en somatische zorg in detentie. NIFP (hoofdkantoor) Postbus LJ Utrecht Pieter Baan Centrum Carl Barksweg ZL Almere januari