Het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie

Transcriptie

1 Het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie

2 Het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP) is een centrum van expertise en kennis op het gebied van forensische psychiatrie en psychologie. Het instituut verricht objectief forensisch gedragskundig onderzoek voor onder andere het OM en de Rechtspraak. Daarnaast biedt het NIFP behandeling aan mensen in detentie en in vreemdelingenbewaring en verricht de indicatiestelling voor klinische forensische zorg. Het NIFP vormt een spil in het borgen en delen van state of the art kennis op haar vakgebied. Het instituut houdt zich bezig met wetenschappelijk onderzoek, gericht op de verbetering en vernieuwing van objectiverende diagnostiek en methodiek. Ook organiseert het NIFP diverse opleidingen en cursussen voor gespecialiseerde professionals. Werkzaamheden NIFP Zorgverlening Het NIFP is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de psychische zorgverlening in detentie en vreemdelingenbewaring. De zorg wordt geboden door NIFP psychiaters en gevangenispsychologen die in het psychomedisch overleg (PMO) van de Penitentiaire Inrichting samenwerken met huisartsen en verpleegkundigen. Goede zorg vanaf het moment van strafrechtelijke inbewaringstelling tot aan de vrijlating van een justitiabele is een centraal aandachtspunt van het NIFP. Behandeling en begeleiding speelt een belangrijke rol in het voorkomen van recidive. Juist door de (dag)structuur en de gesloten setting biedt detentie goede aanknopingspunten voor een behandeling. Uitgangspunt is dat de behandeling in detentie aansluit bij een lopende behandeling of een behandeltraject voorbereidt voor na de vrijlating. Advies en rapportages in strafzaken Rechter-commissarissen en officieren van justitie geven regelmatig opdracht tot een onderzoek naar de persoonlijkheid van een verdachte. De aanwezigheid van een psychische stoornis kan gevolgen hebben voor de mate waarin iemand een delict wordt toegerekend. Ook kan informatie gevraagd worden over de kans op herhaling en eventueel benodigde behandeling. Het NIFP schakelt dan een onafhankelijke gedragsdeskundige in. Zij stellen op basis van van hun onderzoek een rapportage pro Justitia op. Het NIFP bewaakt de kwaliteit van de rapportages pro Justitia. Alle gedragsdeskundigen zijn opgenomen in het Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen (NRGD). Dit onderzoek kan ambulant of klinisch plaatsvinden. De klinische onderzoeken vinden plaats in het Pieter Baan Centrum (PBC), de forensisch psychiatrische observatiekliniek van het NIFP. In een klinische setting is

3 een uitgebreider en intensiever onderzoek mogelijk dan in de ambulante setting. Een verdachte wordt zes weken onderzocht door een multidisciplinair team, bestaande uit een psychiater, een psycholoog en een forensisch milieuonderzoeker. De groepsleiding observeert daarnaast het gedrag van de verdachte tijdens zijn verblijf in het PBC. Advies en rapportage in familierechtelijke zaken Ook bij besluiten over kinderen en jongeren die in hun ontwikkeling bedreigd worden, of bij gezag- en omgangsregelingen na een echtscheiding, kan het NIFP worden ingeschakeld. De rapporteurs adviseren daarbij de rechterlijke macht en andere ketenpartners over onder andere de ontwikkelingsmogelijkheden en belangen van het onderzochte kind of de jongere. Tbs-advies In een tbs-kliniek worden volwassenen opgenomen die een ernstig misdrijf hebben gepleegd dat hen door de rechter verminderd of niet is toegerekend in verband met een psychische stoornis, waardoor ook een reële recidivekans aanwezig is. In de tbs-inrichting wordt met een scala aan behandelingsmethoden toegewerkt naar een terugkeer in de samenleving. Op vaste momenten tijdens de tbs-behandeling beoordeelt de rechter of verlenging van de tbs-maatregel nodig is. Om tot zijn oordeel te komen gebruikt hij onder andere een adviesrapport van een door het NIFP bemiddelde psychiater. Daarnaast adviseert het NIFP over individuele behandeltrajecten en verlofaanvragen. Indicatiestelling Forensische Zorg Om een gedetineerde in een instelling voor forensische zorg te kunnen plaatsen is een indicatiestelling nodig. Het NIFP is verantwoordelijk voor het bepalen van het meest geschikte niveau van zorg én beveiliging voor justitiabelen die vanwege een extra zorgbehoefte niet in de gewone Penitentiaire Inrichting kunnen verblijven. Gezondheidszorg Het NIFP is verantwoordelijk voor de randvoorwaarden van goede gezondheidszorg aan justitiabelen. Hierbij gaat het onder andere om kwaliteit en kosten. Ontwikkelingen binnen de zorg worden vertaald naar de DJI situatie. De afdeling gezondheidszorg van het NIFP doet dit door kaders te stellen, deze te implementeren en te monitoren. Ook wordt het lijnmanagement van de penitentiaire inrichting geadviseerd en de deskundigheid van de zorgprofessionals bevorderd. Wetenschappelijk onderzoek en opleiden Het NIFP werkt vanuit haar rol als kennisinstituut permanent aan het ontwikkelen en verzamelen van kennis op het gebied van forensische psychiatrie en psychologie. Het NIFP doet dit door: Het organiseren van opleidingen Een forensisch gedragsdeskundige heeft specialistische kennis en vaardigheden nodig. Het NIFP organiseert de opleidingen pro Justitia Rapporteur en Supervisor Rapportage. Daarnaast biedt het trainingen aan op het gebied van risicotaxatie, refereerbijeenkomsten voor rapporteurs en opleidingstrajecten op het gebied van zorg in detentie, indicatiestelling forensische zorg en culturele psychiatrie. Het NIFP coördineert diverse stage- en opleidingsplaatsen, o.a. voor de keuzestage forensische psychiatrie voor psychiaters in opleiding en voor de GZ-opleiding. Verder is het NIFP betrokken bij externe opleidingen, zoals een drietal postacademische opleidingen tot klinisch psycholoog, een nieuwe profielopleiding tot forensisch psycholoog en de mastertrack forensische psychologie van de UVA. Wetenschappelijk onderzoek De wetenschappelijke kennis en ontwikkeling op het gebied van onderzoek, risicotaxatie en effectieve behandelmethoden in de forensische psychiatrie hebben een hoge vlucht genomen. Het NIFP houdt zich bezig

4 met vragen rondom de verantwoording over methoden van onderzoek en de effectiviteit van behandelinterventies in de forensische zorg. Het onderzoeksprogramma bestaat uit: a) een actief onderzoeksbeleid gericht op ontwikkeling van direct toepasbare kennis (instrumenten) en monitoring van de psychiatrische diagnostiek, advisering en behandeling in detentie; b) actieve externe profilering door aansluiting bij de wetenschappelijke wereld en debat in het forensisch veld; c) kennismanagement in de eigen organisatie.

5 Organisatie Het NIFP is een landelijke dienst van het Ministerie van Justitie en Veiligheid, ondergebracht bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). Bestuur, Bestuursbureau en Bedrijfsvoering Postbus LJ UTRECHT Herman Gorterstraat EW Utrecht Tel: (088) NIFP@dji.minjus.nl NIFP Midden-Nederland Postbus AV Utrecht Herman Gorterstraat EW Utrecht Tel. (088) NIFPMiddenNederland@dji.minjus.nl NIFP Noord-Holland Post- en bezoekadres Pieter Calandlaan KH Amsterdam Tel. (088) NIFPNoordHolland@dji.minjus.nl NIFP Pieter Baan Centrum Post- en bezoekadres Carl Barksweg ZL Almere Tel. (088) NIFP@dji.minjus.nl NIFP Zuid-Holland Post- en bezoekadres Oranjestraat JB Den Haag Tel. (088) NIFPZuidHolland@dji.minjus.nl NIFP Zuid-Nederland Postbus AA s Hertogenbosch Leeghwaterlaan BA s Hertogenbosch Tel. (088) NIFPZuidNederland@dji.minjus.nl NIFP Noord-Oost Nederland Postbus AW Zwolle Schuurmanstraat KP Zwolle Tel. (088) NIFPNoordOostNederland@dji.minjus.nl

6 Deze brochure is een uitgave van: NIFP / DJI Postbus / 3507 LJ Utrecht Tel: nifp@dji.minjus.nl Augustus 2018