Geschiedenis van het Duitse schoolsysteem.

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 2259 woorden 2 maart ,1 712 keer beoordeeld Vak Duits Geschiedenis van het Duitse schoolsysteem. In de voormalige DDR stond het onderwijs voor een groot deel in het teken van het communisme. Kinderen moesten tijdens hun schooltijd overtuigd worden van de "superioriteit van het communisme" tegenover het "verderfelijke kapitalisme". In de praktijk betekende dit bijvoorbeeld dat de schoolboeken een sterk vertekend beeld schetsten - voor het communistische regime pijnlijke gebeurtenissen kwamen in de geschiedenisboeken niet voor - en dat de meeste leraren lid waren van de SED (de communistische partij). Leerlingen werden zo van jongs af geïndoctrineerd om "goede communistische persoonlijkheden" te worden. Ook de universiteiten en hogescholen stonden grotendeels onder invloed van de SED. Het werd mede als taak van de wetenschap gezien om te bewijzen hoe goed de communistische maatschappij wel niet was. Dit betekende onder andere dat het moeilijk was om te gaan studeren als je niet een overtuigd aanhanger van de SED was. Na de Duitse eenwording moest het onderwijssysteem in Oost-Duitsland grondig vernieuwd worden. Zoals in het verenigings verdrag van 1990 was overeengekomen, is het hierboven beschreven West-Duitse onderwijssysteem in grote lijnen overgenomen. Verder moesten o.a. de Oost-Duitse schoolboeken vervangen worden. Het was natuurlijk niet mogelijk om in één klap ook alle docenten en wetenschappers te vervangen. In de praktijk is het erop neergekomen dat bij de scholen veelal de leiding is vervangen. De meeste leraren hebben hun baan kunnen houden. Alleen docenten die als informant voor de Stasi - de beruchte binnenlandse veiligheidsdienst - hadden gewerkt, moesten verdwijnen. Dit heeft regelmatig tot de kritiek geleid dat er na 1990 te weinig is veranderd op de Oost-Duitse scholen. Op de universiteiten en hogescholen is men grondiger te werk gegaan. Speciale commissies hebben het hoger onderwijs onder de loep genomen. Meer dan 120 onderzoeksinstituten werden opgeheven en bijna de helft van het wetenschappelijk en het niet-wetenschappelijk personeel is ontslagen. Om de universiteiten in Oost-Duitsland met het westen te kunnen laten concurreren zijn er veel wetenschappers uit het westen aangesteld. Veel Oost-Duitsers hebben dit echter opgevat als het simpelweg inpikken van hun banen. Alle betrokkenen hebben erg moeten wennen aan al deze veranderingen. Vooral in het begin heeft dit voor veel moeilijkheden gezorgd: West-Duitse professoren klaagden dat de Ossi's hun mond niet open durfden te doen tijdens de colleges; Oost-Duitse wetenschappers moesten opeens in een nieuw systeem werken. Intussen zijn echter veel van de verschillen tussen oost en west aan het verdwijnen. Vooral de studenten zeggen niet meer echt te letten op wie nou een Wessi is en wie een Ossi is. Pagina 1 van 5

2 Het Duitse schoolsysteem Kindergarten / Grundschule Het grootste deel van de kinderen tussen 3 en 6 jaar gaat naar de Kindergarten. Je kunt het vergelijken met een soort kleuterschool. Het is niet verplicht. Het kind kan ook pas als zesjarige naar school gaan. Daarvoor is het dan zeg maar opgevoed door de ouders. Als de kinderen 6 jaar zijn gaan ze naar de Grundschule. Dit kun je vergelijken met de basisschool. De kinderen gaan vervolgens als voorbereiding op de middelbare school naar een 2 jaar durende brugklas. Deze brugklas is onderdeel van de middelbare school. Hauptschule De hauptschule kun je vergelijken met het VMBO. De 2 jaar durende brugklas meegeteld, duurt de hauptschule 5, soms ook 6 jaar.in het vakkenpakket zitten Duits, Engels, Wiskunde, Geschiedenis, Godsdienst, Biologie en Sport. Sport is verplicht. Je kunt 3 verschillende kanten op binnen de hauptschule: de technische kant, de huishoudelijke kant en de economische kant. De hauptschule is een voorbereiding op het leren van een beroep aan 1 van de verschillende vak- en beroepscholen. Als de leerlingen een goed resultaaat behalen kunnen ze overstappen naar de realschule. Ze doen geen examen maar ze krijgen een diploma op basis van inzet en resultaten. Realschule De realschule kun je ook vergelijken met het VMBO, maar het is toch anders omdat je bij de realschule meer keus hebt qua vakkenpakket. De 2 jaar durende brugklas meegeteld, duurt de realschule 6 jaar. Het vakkenpakket is hetzelfde als dat van de hauptschule. Zoals je hierboven al kunt zien is het qua vakkenpakket toch wel wat verschillend met dat van de hauptschule. Er is een verplichte tweede vreemde taal: Frans. In het grensgebied met Nederland is deze tweede vreemde taal Nederlands. Het diploma van de realschule geeft toegang tot het middelbaar beroepsonderwijs. Bij zeer goede resultaten kunnen de leerlingen overstappen naar het gymnasium. Meestal wordt er geen examen gehouden maar krijgen de leerlingen hun diploma naar algemene beoordeling. Gymnasium Het gymnasium kun je vergelijken met het VWO. De brugklas meegeteld, duurt het gymnasium 9 jaar. Er zijn 2 verschillende kanten welke je kunt inslaan binnen het gymnasium: De neusprachliche kant. Belangrijke termen hiervan zijn taal en cultuur. De andere kant is de mathematisch naturwissenschaftliche kant. Belangrijke termen hiervan zijn wiskunde en natuurkunde. De laatste 3 jaar van het gymnasium zijn belangrijk. De leerlingen richten zich op ongeveer 5 vakken waarin examen gedaan wordt. De leerlingen kunnen kiezen uit: wiskunde, Duits, Latijn, Grieks, Natuurwetenschappen, Godsdienst en Geschiedenis. Das Abitur (het diploma) geeft toegang tot de universiteiten en hogescholen. Gesamtschule De gesamtschule is een combinatie van de hauptschule, de realschule en het gymnasium. Afhankelijk van hun prestaties volgen de leerlingen vakken op 3 verschillende niveau s. De SPD, de Sociaal-Democratische Partij, is een groot voorstander. Sonderschule Pagina 2 van 5

3 De sonderschule is een speciale school voor gehandicapten. Ook kinderen die om bepaalde redenen moeilijk leren en dus speciale aandacht nodig hebben komen op de sonderschule. Bijzonderheden van het Duitse schoolsysteem Het aantal lessen per week varieert van 20 tot 30. Ze duren 3 kwartier. Meestal beginnen de lessen om uur en ze eindigen meestal om uur. In Duitsland is er een schoolbus-systeem, aangezien de afstanden voor leerlingen van en naar school te lang zijn. Meestal is deze regeling goedkoop of geheel gratis. Per jaar zijn er ongeveer 70 vakantiedagen. De leerlingen hebben de zomervakantie, de kerstvakantie, de paasvakantie en de pinkstervakantie tot hun beschikking. Het cijfer 1 is in Duitsland het hoogst en een 6 is het laagst. Een 4 is ongeveer een voldoende. De meeste van de Duitse scholen zijn al aangesloten op internet. Er zijn in totaal 373 beroepen die de leerlingen kunnen leren als ze na de hauptschule of de realschule een beroepsopleiding gaan volgen. De leerlingen van het gymnasium kunnen na het tiende leerjaar, geteld vanaf de grundschule, ook een beroepsopleiding gaan volgen. Het grootste gedeelte van de beroepsopleidingen bestaat voor een belangrijk deel uit algemene vakken en voor een kleiner deel uit specifieke vakken ter voorbereiding op het beroep dat de leerlingen hebben gekozen om later te gaan uitoefenen. Het groter deel van de beroepsopleidingen zijn de berufsschulen waar de algemene vakken, zoals Duits gegeven worden. Het practische deel van de opleidingen vindt plaats binnen de bedrijven, eigenlijk een soort stageplaatsen dus. Het hoger en wetenschappelijk onderwijs wordt in Duitsland aangeduidt met hochschulsystem. De universiteiten, lerarenopleidingen en hogescholen worden hiermee bedoeld. Om te studeren hoef je in Duitsland niet diep in de buidel te tasten, het kost haast niets. Je hoeft alleen maar de administratiekosten te betalen. Je krijgt echter als je gaat studeren geen studiefinanciering, dus moet je je ouders heel vriendelijk aankijken of een bijbaantje gaan zoeken. Als je ouders geen geld hebben krijg je financiele ondersteuning van de staat. Je kunt wel een beurs krijgen van stichtingen. Een aantal studenten doen in hun studie 1 hoofdvak en 1 deelvak, dus een combinatie van 2 studies. Een studie in Duitsland duurt gemiddeld 6 jaar, dus ongeveer 1 jaartje langer dan in Nederland. In het vroegere DDR was in het onderwijs het communisme veruit het belangrijkste. Kinderen werden geleerd om het communisme te loven en het kapitalisme te haten. In de schoolboeken kwam dus ook een zeer vertekend beeld van het communisme en in de geschiedenisboeken werden geen voor het communistische regime pijnlijke gebeurtenissen genoemd. De meeste leraren waren dan ook lid van de communistische partij SED. Het was pure indoctrinatie. De hogescholen en universiteiten waren gedeeltelijk ook geindoctrineerd door het commmunisme. Het was dan ook moeilijk om te gaan studeren als je niet communistisch was ingesteld. Na de val van de Berlijnse Muur moest het onderwijssysteem ernstig vernieuwd worden. Hoe het dan veranderd moest worden stond in het verenigingsverdrag van Ook de Duitse schoolboeken moesten vervangen worden omdat in een aantal ervan nog communistische indoctrinatie stond. In de scholen werd meestal alleen de leiding vervangen omdat het een beetje moeilijk is om alle leraren te vervangen. Alleen de leraren die belangrijke informatie hadden verklapt aan de communistische binnenlandse veiligheidsdienst werden ontslagen. Qua veranderingen in het onderwijs is men op de universiteiten en hogescholen grondiger te werk gegaan. Dit werd vooral gedaan door speciale commissies. Om de wetenschappelijke achterstand van Oost-Duitsland weg te werken werden wetenschappers uit West- Pagina 3 van 5

4 Duitsland overgeheveld naar Oost-Duitsland. De mensen moesten lang wennen aan de veranderingen. De verschillen van het Nederlandse schoolsysteem vergeleken met het Duitse schoolsysteem Het Nederlandse schoolsysteem Als de kinderen ongeveer 4 of 5 jaar oud zijn gaan ze naar groep 1 van de basisschool. Deze basisschool duurt 8 jaar en heeft dus ook 8 groepen. Aan het eind van de basisschool, in groep 8 dus, zijn de kinderen ongeveer 12 jaar oud. In het laatste jaar gaan de kinderen op kamp en doen ze een musical. Ze doen ook Entreetoets in groep 7 en de Cito-toets in groep 8 om te kijken naar welk niveau de kinderen kunnen gaan na de basisschool: VMBO, HAVO of VWO. Het voortgezet Onderwijs bestaat dus uit 3 niveau s. Het VWO en de HAVO liggen qua niveau meer bij elkaar dan het VMBO bij de HAVO. Het VWO duurt 6 jaar, de HAVO duurt 5 jaar en het VMBO duurt 4 jaar. Het VMBO is vooral technisch. Als afsluiting is er een examen. De HAVO heeft als afsluiting eveneens een examen. Ook het VWO heeft als afsluiting een examen. Als een leerling het VMBO heeft afgerond kan het overstappen naar HAVO 4. Als een leerling in de HAVO of VWO zeer slecht scoort kan het worden terug gezet naar hetzelfde jaar maar dan van een lager niveau. Als een leerling met Frans in zijn/haar pakket de HAVO heeft afgerond kan het overstappen naar VWO 5. Als een leerling de VMBO heeft afgerond kan het overstappen naar het Middelbaar BeroepsOnderwijs. Als een leerling HAVO 3 heeft afgerond kan het overstappen naar het Middelbaar BeroepsOnderwijs. Als een leerling de HAVO heeft afgerond kan het overstappen naar het Hoger BeroepsOnderwijs. Als een leerling het VWO heeft afgerond kan het overstappen naar de Universiteit. Als een leerling het MBO heeft afgerond kan het overstappen naar het HBO. Als een leerling het eerste/propodeuse jaar van het HBO heeft afgerond kan het overstappen naar de Universiteit. Verschillen Eén van de grootste verschillen is het grote gat qua niveauverschil in Duitsland. De haupt- en realschule kun je vergelijken met het VMBO en het gymnasium kunje vergelijken met het VWO. Er zit dus helemaal niets tussen in wat we wel hebben in Nederland, namelijk de HAVO. Verder verschilt de duur van opleidingen. Het gymnasium verschilt bijvoorbeeld in duur met het VWO. Het gymnasium duurt 9 jaar en het VWO maar 6 jaar. Dit zegt natuurlijk niet zoveel, maar toch! Er zijn ook verschillen in samenstellingen: Vroeger hadden we in Nederland in plaats van de groepen 1 en 2 van de basisschool een aparte kleuterschool, wat meestal ook in een ander gebouw was gevestigd. Ongeveer 15 jaar geleden werd de kleuterschool afgeschaft en kregen we dus groep 1 en 2. In Duitsland hebben ze deze kleuterscholen nog wel, genaamd Kindergarten. Alleen de uoders zijn niet verplicht om hun kinderen er heen te sturen. Ook een relaxed detail,vooral voor de leerlingen in Duitsland, is dat ze op het middelbaar onderwijs niet van lokaal hoeven te wisselen tussen de lesuren, ze hebben een vast lokaal, alleen de leraren wisselen van lokalen tussen de lesuren. Ook een verschil is dat de brugklas in Nederland altijd maar 1 jaar duurt, tenzij een leerling blijft zitten, en in Duitsland is dit alleen zo bij het gymnasium. In Nederland krijg je als je studeert wel studiefinanciëring en in Duitsland niet maar daar staat tegenover dat studeren in Duitsland veel goedkoper is. In Duitsland ben je, even terugkomend op de duur van bepaalde opleidingen, ongeveer Pagina 4 van 5

5 evenlang bezig met school: eventueel 2 jaar Kindergarten + 6 jaar grundschule + 1 of 2 jaar brugklas (hangt af van het niveau!) + 3 of 4 of 8 jaar middelbaar onderwijs (hangt af van het niveau!) + 5 of 6 jaar vervolgopleiding (hangt af van het niveau van de vervolgopleiding!) = minstens 16 jaar. Dan zijn de meeste leerlingen toch al rond de 20 jaar. Je kan natuurlijk ook eerder gaan werken! In Nederland ligt dat qua duur ongeveer hetzelfde: 8 jaar basisschool + 4 of 5 of 6 jaar (hangt af van het niveau!) + 4 of 5 of 6 en verder (hangt af van het niveau en de soort van de opleiding!) = minstens 16 jaar. Alleen in Nederland beginnen de peuters later met naar school gaan, op hun vierde of vijfde pas terwijl de peuters in Duitsland niet verplicht zijn om op hun derde naar de kindergarten te gaan. De studenten in Nederland zijn daarom ook gemiddeld. Pagina 5 van 5