De rol van de huisarts in de GGZ en mogelijkheden tot geschakelde zorg Dr. Bram Spinnewijn HuisArtsen Vereniging Antwerpen Centrum

Transcriptie

1 De rol van de huisarts in de GGZ en mogelijkheden tot geschakelde zorg Dr. Bram Spinnewijn HuisArtsen Vereniging Antwerpen Centrum

2 Probleem in psychiatrische zorg Acuut patiënt Vaak weinig (zelf)inzicht bij patiënt Zeer subjectieve inschatting van ernst Angst Grote consequenties: werk, sociaal netwerk, financieel, mantelzorgers Vaak zwaar belast Angst Gebrekkige kennis van de taak van de huisarts hierin perceptie van geen hulp Taboe op psychiatrische noden

3 Probleem in psychiatrische zorg Acuut professionele hulpverleners Zeer dienend, moeilijk om grenzen te trekken Perfect versus good enough Lange wachttijden Veel hokjes, weinig transparant Veel exclusies Geen voorselectie: eerste komt eerst gediend Huisartsen Soms weinig interesse Zeer tijdrovende consulten Weinig opleiding Zeer subjectieve inschatting van ernst Grote drempels bij hulpvraag en aanvaarden van zorg aanklampende zorg Moeilijke doorverwijzing

4 Probleem in psychiatrische zorg Chronische Grote belasting ziekenhuisbedden + kostelijk Geen terugbetaling van Care (sociale assistenten, psychologen, verpleegkundigen <> dure medicatie) Weinig overleg met eerste lijn Zelfs geen getrapte zorg, laat staan geketende zorg Eerste lijn is niet éénduidig Welke richtlijn? Niet alle huisartsen zijn geïnteresseerd

5 Oplossing: Geschakelde zorg (vs getrapte zorg) Samenwerken, subsidiariteit, doelmatig Niet top down, wel vanuit expertise bij huisartsen (ownerschip) Op elkaar afgestemde sociale kaart Kennisoverdracht Generieke multidisciplinaire richtlijnen met lokaal protocol Aangepast aan expertise lokale huisartsen en psychologische/psychiatrische voorzieningen Crisisopvang Aanspreekpunt per wijk Ontslagbrieven Aandacht voor degenen die niet beoogde traject volgen (uitvallers!) niet retrograde / wel anterograde adviezen Vooral bij uitvallers en onmiddellijk Red flags Behandelingsadviezen voor de eerste lijn» Frequentie» Gesprekstechnieken» Medicatie, noodmedicatie» Centrale website zorgtrajecten huisartsen Overlegmomenten Op basis van casuïstiek, multidisciplinair Elkaars werkveld, expertise en mogelijkheden leren kennen Van wrevel en verwijten naar samenwerking

6 Opgepast Geen ownership bij artikel 107 bij huisartsen: topdown Huisartsen overstelpt door patiëntenwerk beperkte ondersteuning van de kringen er is nood aan 100 zorgtrajecten Geen extra administratie Wie betaalt de meewerkende huisartsen(kring)?

7 Thuisverpleging en geestelijke gezondheidszorg Onbekend en/of onbemind?

8 Over thuisverpleging RIZIV-materie (artsen, kinesisten, e.a. gezondheidsberoepen) Conventie mutualiteiten/zorgverstrekkers > Nomenclatuur (lijst terugbetaalde verpleegkundige zorgen + voorwaarden) Financiering: Honoraria voor prestaties Subsidie voor diensten voor thuisverpleging

9 Hoe zien onze patiënten er uit? Zelfredzaam volledig hulpbehoevend

10 Katz-schaal: ADL

11 Waarom de Katz-schaal? hoge voorspelbaarheid dat het achteruit gaat > hoge validiteit generalistisch instrument > hoge betrouwbaarheid gebruiksvriendelijk inspelen op gewijzigde situaties

12 2 groepen 4 categorieën 2 groepen: Zelfredzaam >> (licht) hulpbehoevend Zwaar- >> zeer zwaar hulpbehoevend 4 categorieën: Nomenclatuur > per prestatie (gelimiteerde lijst) Forfait > per verzorgingsdag (alle vk. handelingen lijst 18/06/1990) Forfait A > Forfait B > Forfait C >

13 Hoe zien onze patiënten er uit?

14 evoluties Problematieken in de thuisverpleging gaan verder dan items die in KATZ schaal opgenomen werden Bv. complexe wondzorg, specifieke technische verpleegkundige verstrekkingen, nieuwe technieken, GGZ, dementie,

15 Patiëntenpiramide Acuut zieke patiënten Chronisch evolutieve patiënten = Snelle reïntegratie van de zieke in zijn eigen omgeving = Voorkomen frequente herhospitalisaties Gestabiliseerde revaliderende geriatrische en psychiatrische patiënten = Preventie en begeleiding

16 Vaststellingen in de praktijk Stijgend aantal patiënten met een psychische problematiek (PT) Somatische zorg > ook bij mensen met geestelijke problemen Gebrek aan kennis bij tvp betr. ziektebeelden, behandeling, omgaan met bepaald (problematisch) gedrag, Tijd!! >< prestatiedruk Specifieke zorgvragen van/voor mensen met geestelijke problemen weinig NOM prestaties (1) vermomde zorg >> oneiglijke toepassing NOM

17 Wat kunnen we al wel doen? Voorbereiding en toediening van medicatie bij chronische psychiatrische patiënten (*) Klaarzetten medicatie 1*/week Toedienen IM inspuiting LWAP (*) schizofrenie en bipolaire stoornissen

18 Onbekend en/of onbemind GGZ is niet de core-business van de tvp TVP zijn meestal niet voldoende opgeleid om om te gaan met problematisch gedrag (weigeren, niet open doen, niet thuis) TVP hebben niet zo veel tijd (op ronde, nog andere patiënten) TVP moeten zorgvragen beantwoorden waarvan ze weten dat ze wellicht niet effectief/relevant zijn voor die bepaalde problematiek/patiënt (NOM) TVP hebben amper zicht op het ziektebeeld, het ingestelde behandelplan en wie de andere zorgverstrekkers zijn in GGZ > kunnen dus niet overleggen > risico op afhaken van de TVP

19 Inhaken WGKA op evoluties Stijging aantal gekende pat. GGZ > meer aan bod bij interne besprekingen Vermaatschappelijking van de GGZ (als WGKA > betrokkenheid en participatie bij o.m. art. 107 initiatieven) Betrokkenheid bij specifieke projecten (v.z.w. Remissie Puente zorgbegeleiding bij LWAP) Uitbouw reeds bestaande samenwerking (BW, ) referentievk GGZ als liaison bekendmaken > Hoe TVP meer betrekken en sensibiliseren?

20 Visie op GGZ Er zijn weinig middelen vanuit het RIZIV De overheid verbindt alles met art. 107 We zijn zelf niet competent genoeg We werken liever samen dan zelf dingen uit de grond te stampen Focus op dingen die we wel kunnen doen vertrekkend van de dingen die we wel al kennen en doen

21 IM toedienen LWAP/psychopharmaca = courante en herkenbare zorg XEPLION RISPERDAL IMPROMEN CLOPIXOL HALDOL ZYPADHERA (> mag in principe NIET in de thuissituatie wegens het 3u toezicht gegeven) FLUANXOL IMAP ABILIFY MAINTENA

22 VK. doelen 1.Medicatie wordt tijdig, effectief en correct toegediend 2.De patiënt is therapietrouw

23 interventies TVP Effectief toedienen LWAP = aanklampende zorg Correct toedienen LWAP = verpleegtechnisch bekwaam zijn Problemen signaleren = totale patiënt in zijn context bekijken Overleg plegen = multidisciplinair werken

24 Effectief/correct toedienen LWAP Niet-toegediende IM LWAP wordt binnen de week herpland IM LWAP wordt correct toegediend VT procedures ter beschikking Teaching indien nodig Indien IM LWAP niet binnen de week toegediend > verder overleg voorzien Intern met referentievk GGZ Met hulpverleners uit het zorgnetwerk (1 ste lijn > 2 de lijn)

25 Monitoring Continue registratie van patiënten met LWAP inclusief initiële planning en zorgnetwerk (ca. 300 patiënten = 2,5%) Wekelijkse reminders naar de afdeling Opvolging probleemsituaties, ondersteuning en advies afdeling Opvolging therapietrouw patiënten binnen gekende samenwerkingsverbanden met GGZ Opvolging gekende patiënten in verplichte nazorg en/of opgevolgd door mobiel team

26 samenwerking Inspelen op vragen/ontwikkelingen in het werkveld Toedienen LWAP op vast tijdstip door TVK (dispensarium) i.s.m. initiatief beschut wonen In combinatie met reactivering, ontmoeting Opvolging therapietrouw i.s.m. contactpersoon

27 naam Beschut Wonen Dispensarium Puente 2.0 Mortsel De Link Het Klavier Ma en di 13u 14.30u Puente Boechout Puente Zoersel De Vliering De Sprong De Vlonder Di 9u 10u De Honk Di 13u 14u

28 Wat kan nog beter Aanklampende zorg intensifiëren + meer contacten leggen door afdeling/tvp n.a.v. problematische situaties We geven het soms te vlug op We respecteren soms te veel de beslissing van de patiënt! Er staat geen vergoeding tegenover! De ref.vk kan niet alles doen maar adviseert vooral Meer gegevens verzamelen van patiënten betreffende zorgnetwerk

29 Bedankt voor je aandacht Luc Heirstrate

30 SARA&SEL Tussenstand december 2014 Hugo Goedemé

31 Wie is SEL? SEL Amberes vzw Erkend samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg zorgregio Antwerpen Deelsels: Antwerpen Mortsel Schilde Brasschaat Opdracht: samenwerking

32 SEL leden: Huisartsen Apothekers Kinesitherapeuten Thuisverpleging Diensten Gezinszorg en AD Diensten MW ziekenfondsen / RDC Woonzorgcentra Expertise Centra Dementie, Pall Zorg Art 107

33 Wat doet SEL? Multidisciplinair overleg / GDT Psy-MDO ( vanaf 2015 ) Projecten Nachtzorg provincie Antwerpen Zorgpad dementie Zoersel Demo P dementieondersteuningsplan Brood&Bomen/ boek & DVD Parkeren voor arts, vp en kiné Art 107 / vorming 2013

34 FEEDBACK / mw art 107 Maatschappelijk Werk ziekenfonds Nog beperkte samenwerking Enkele toeleidingen gaven géén resultaat ; Patiënt/cliënt past niet in profiel SARA Geen diagnose Ouderdom Volgt doorverwijzing naar CAW, VAGGA, ANDANTE = wachtlijst Doorverwijzing privé ( prijs & kwaliteit? )

35 FEEDBACK mw art 107 ADVIESLIJN Weinig gebruik; advieslijn had geen zicht op wachtlijst Opnieuw doorverwijzing naar cfr supra

36 FEEDBACK mw art 107 Maatschappelijk werk kreeg diverse malen een SARA voorstelling ( + ) Meer zicht op sociale kaart PSY / GZZ ( + ) Website SARA ( + ) Meer kennis samenwerkingsverbanden GZZ ( + ) Meerdere positieve reacties op vrijetijds coaches ( + ) Pijnpunten signaleren

37 Feedback Gezinszorg Diensten gezinszorg zijn: Sowel, Thuishulp, Solidariteit voor het Gezin, Gezinszorg Villers, Familiehulp, thuiszorg vleminckveld, Landelijke Thuiszorg, OTV, De Regenboog, Zorgbedrijf, Polyvalent verzorgenden ( gezinszorg ), logistieke hulpen ( poetshulp ) en aanvullende thuiszorg ( klusjesdienst en dienstencheques ) Werken vaak langste uren bij de cliënt/patiënt, tov minste opleiding ( minimum 4 uur ) Komen bij meest uitgebreide doelgroepen ( waar niet noodzakelijk eerst huisarts noch TVP komt ): exgedetineerden, verslaving, (ex)-psychiatrie, psychiatrie zonder diagnose, dementie, kansarmoede, culturele diversiteit, bijzondere jeugdzorg, jong / oud,

38 Feedback Gezinszorg SARA CENTRUM Weinig samenwerking CL van buiten Antwerpen wordt vaker beter gecommuniceerd VRAAG: voorbereidend overleg Is er wel voldoende capaciteit? SARA NOORD Zoersel: verloopt vlot MDO loopt vlot Diensten thuisbegeleiding lijken op een eiland te werken SARA ZUID Wachtlijst Geen opname wegens geen diagnose of leeftijd 65+ LINK loopt heel goed

39 Poging tot besluiten Gezinszorg vindt dat GZZ/PSY hun werking niet goed kent ( GZ tov Poetsdienst / Dchques ) Vb: het is daar niet proper Meer zorgoverleg MDO/ psy MDO gevraagd Signalement wachttijden GZZ / PSY Kennis van GZ MW en GZZ / PSY Vorming medewerkers MW en GZ Meer promo PSY lijn bij huisartsen Nood aan enkele positieve verwijzingen en samenwerking

40 GGZ hulpverlening door de 1 ste lijn Groot Partneroverleg SaRA 11 december 2014 partner

41 Verankering GGZ werking Stad Antwerpen Coördinatie GGZ beleid Doelgroep: alle Antwerpenaren OCMW Antwerpen Uitvoerend Doelgroep: Antwerpenaren met een laag inkomen en kwetsbare doelgroepen partner

42 Dienst gezondheid stad Antwerpen bedrijfseenheid Samen leven Contactpersoon GGZ werking Eva Pockelé Beeldvorming GGZ -> stigma doorbreken Deskundigheidsbevordering -> kennis verhogen Preventie -> voorkomen en vroeg detecteren Toegankelijke GGZ-> bekendmaken aanbod + drempel verlagen partner

43 Departement maatschappelijke integratie en ontplooiing OCMW Antwerpen Contactpersoon sociaal centrum De Wilg Carl Pétré Psychiatrisch verpleegkundig team Dienst opnamezorg Dienst psychiatrische nazorg partner

44 Sociaal centrum De Wilg psychiatrisch verpleegkundig team Ondersteuning bieden aan hulpverleners Individuele (interventie)vragen Advies en info via telefoon of mail Aanvragen via een online formulier (internet OCMW) Begeleiden van klanten mbt psychische stoornis Gesprekken op centrum alleen of met dossierbegeleider Huisbezoeken, klanten begeleiden Geen dossierovername tenzij naar opnamezorg of nazorg De Wilg partner

45 Sociaal centrum De Wilg psychiatrisch verpleegkundig team Ondersteuning bieden aan de hulpverleners Informatie geven over hoe omgaan met psychische stoornissen bij klanten Methodiek casusbespreking/ intervisie/ supervisie Opleiding nieuwe maatschappelijk werkers Deelname zorgoverleg/ klantoverleg partner

46 Sociaal centrum De Wilg dienst opnamezorg Financiële aanvragen klanten opgenomen in psychiatrische ziekenhuizen. Dagziekenhuizen Therapeutische gemeenschappen Antwerpen Wetgeving OCMW leefloon en financiële bijstand partner

47 Sociaal centrum De Wilg dienst nazorg Verwijzers: residentieel en/of ambulant Woonst hebben in Antwerpen Vrijwillig in begeleiding komen Ambulant bij een (gespecialiseerde) arts in behandeling zijn Opstart nazorg steeds voorafgegaan door intake Recht hebben op steun OCMW = geen voorwaarde Kennis Nederlands = geen voorwaarde Geen uitsluiting op basis van pathologie partner

48 Sociaal centrum De Wilg dienst nazorg Ambulante psychosociale begeleiding Budgetteren en bemiddelen met bewindvoerders Actief overleg met andere hulpverleners Begeleiding organiseren huishouden Hulpverlening op maat = garanderen van nodige tijd Flexibele hulpverlening = geen vaste afspraken Medicatie toediening i.s.m. thuisverpleging (woensdag NM) Langdurige chronische psychiatrie partner

49 Departement activering en sociale innovatie OCMW Antwerpen De dienst Psychosociale Begeleiding (PB) biedt psychosociale ondersteuning voor klanten die niet in het reguliere aanbod Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) terecht kunnen. Dit kan bijvoorbeeld bij: klanten met onvoldoende motivatie voor het aangaan van een vast traject klanten die dringend ondersteuning nodig hebben maar nog te lang moeten wachten voor ze elders terecht kunnen (wachttijdoverbrugging) klanten die niet goed weten welk type hulpverlening ze nodig hebben (ambulant, opname, ) Activering.psychologen@ocmw.antwerpen.be partner

50 Departement activering en sociale innovatie OCMW Antwerpen - Dagcentra Doelgroep: psychisch kwetsbare personen Doelstellingen: Zinvolle dagbezigheid bieden Cliënten activeren in hun deelname aan de maatschappij Sociale/cognitieve/creatieve vaardigheden oefenen/verbeteren Ontspanning, veiligheid en structuur bieden Persoonlijke contacten/netwerk opbouwen, actief deelnemen aan groep Stimuleren in zelfredzaamheid en persoonlijke zingeving Individueel proces van de klant opvolgen en ondersteunen partner

51 Departement activering en sociale innovatie OCMW Antwerpen Dagcentrum De Ridder: Recreatieve activiteiten; sport, spel, beleving en informatie: bv uitstappen, film, bowling, biljart, PC-lessen, crea muziek luisteren, quiz, netbal, zwemmen Dagcentrum De Vinken Focus op het artistieke/creatieve: schilderen, tekenen, etsen, lino, musiceren, boetseren, bezoek aan tentoonstellingen, Tweejaarlijkse tentoonstelling (najaar 2015) partner

52 Over het muurtje kijken partner

53 OCMW Zwijndrecht Inzet 1 ste lijns psycholoog partner

54 Centrum Algemeen Welzijnswerk Antwerpen Samenwerking GGZ CAW 11 december 2014

55

56 Werkingen Adam, Algemeen Onthaal, Alternatief, Asmodee, Begeleidingshuis, Begeleidingsteam Stad, Bezoekruimte, De Joodse Centrale, Boysproject, CO3, COSA, Crisispermanentie, Crisisteam -18, De Biekorf, EHBJ, Gezinscoaches, GOH team, Housing First, IVCA, JAC Antwerpen, JAC punt Kalmthout, Jongerencoaches, Justitieel Welzijnswerk, Kruispunt, De Linde, ModeM Antwerpen Noord, Modem Deurne, Ohana, Opvoedingswinkel Antwerpen, Opvoedingswinkel Mortsel / Brasschaat / Zoersel, Outreachteam, De Passant, De Plataan, Project IFG Maghrebijnse gezinnen, Vluchtelingenteam, Vrouwenwerking, Samik, De Schroef, Schuldbemiddeling, St. Andries, Slachtofferhulp, Sociaal Centrum Antwerpen, Sociaal Centrum Merksem, Sociaal Centrum Schoten, De Steenhouwer, Straathoekwerk, Taalfabet Borsbeek, Taalfabet Wommelgem, Team Levens en Gezinsvragen Antwerpen/ Brasschaat/Deurne/Merksem/Schoten/ Mortsel, TOP coaches, Traject 2, Traverso, De Vaart, Vluchtelingenteam Deurne, Winterwerking Victor 4 en 5, Woonbegeleiding Berchem/Binnenstad/Deurne/Linkeroever/Noord + Domus/NoordrANT/Kiel-Hoboken, Zorgcentrum, 1712.

57 Doelgroep Iedereen met om het even welke welzijnsvraag, Meest kwetbaren: Jongeren Slachtoffers Gedetineerden Mensen met een precair verblijfsstatuut Dak- en thuislozen Lokale doelgroepen Schoolse uitval en risicogedrag (Chronisch) dak- en thuislozen Woonproblematiek SHV Etnisch culturele minderheden

58 Cliënten - tendensen onthaalcontacten, cliënten in begeleiding. Individualisering met 2 gezichten: emancipatie en eenzaamheid Meer allochtone cliënten, superdiversiteit en meer cliënten met een precair verblijfstatuut Meer cliënten met psychiatrische problemen en mentale beperking. Meer multi-problem & complexiteit. Meer schuldproblematiek en uithuiszettingen Meer maatschappelijke gevoeligheid voor gezinsgeweld en machtmisbruik Minder maatschappelijke tolerantie t.o.v. marginaliteit

59 Samenwerking Functie 1 Consultfunctie Cliëntoverleg - MDO Verwijzing voor ambulante behandeling Ambulante intersectorale samenwerking: Kruispunt Functie 2a +b MCTA outreachteam VDIP De vliering en de Link Functie 3: Arbeidszorg en ontmoeting Functie 5: Aangepaste woonvormen

60 Knelpunten

61 Toekomst? Inclusie van cliënt én van hulpverlener en zorgverstrekker Intersectoraal samenwerken vanuit een territoriale bril Stepped care maar vooral shared care Formele en informele netwerken versterken Specialistische hulp = snel beschikbaar