Rapport Functieprofielen BIM en overige onderzoeksresultaten. 6 september 2018

Transcriptie

1 Rapport Functieprofielen BIM en overige onderzoeksresultaten 6 september 2018

2

3 Inhoudsopgave pagina 1. Inleiding De Branche Vakmanschapsstructuur van de technische installatiebranche Onderzoek BIM-functies Dit rapport 1 2. Functieprofielen Functiestructuur Functieprofielen 2 BIM Modelleur 3 BIM Engineer 5 BIM Coördinator 7 BIM Manager/Regisseur Samenvatting van de overige onderzoeksresultaten Uitgevoerd onderzoek Het gebruik van BIM De herkenbaarheid van de functieprofielen Hoe leren vakmensen BIM Toekomstverwachtingen 11

4

5 1. Inleiding 1.1 De Branche Vakmanschapsstructuur van de technische installatiebranche In de Branche Vakmanschapsstructuur (BVS) legt de Technische Installatiebranche de belangrijkste functies vast. Voor deze functies worden de taken, kennis en vaardigheden vastgelegd die in de functies nodig zijn. Deze informatie wordt beschikbaar gesteld aan de branche en aan geïnteresseerde professionals, ten behoeve van bijvoorbeeld het maken van leermiddelen, leerprogramma s, toetsen en examens. Daarnaast kan het worden ingezet bij werving en selectie. De Branche Vakmanschapsstructuur wordt gevalideerd door de sociale partners (UNETO-VNI Techniek Nederland, NVKL, FNV Metaal, CNV Vakmensen en de UNIE). In de periode is op initiatief van UNETO-VNI Techniek Nederland onderzoek verricht naar gevolgen van BIM voor de functiestructuur in de branche. Dit rapport geeft de resultaten van dit onderzoek weer. Concreet bevat het rapport: - Functieprofielen voor de meest voorkomende functies en taken op het gebied van BIM. De functieprofielen zijn weergegeven in paragraaf 2; - Achtergrondinformatie over het gebruik van BIM en het gebruik van opleidingen over BIM door de bedrijven. Met deze functieprofielen zijn de eisen die BIM stelt aan medewerkers op hoofdlijnen in beeld gebracht. Met deze informatie in de hand worden vervolgacties opgezet, om bedrijven te informeren over BIM en over het beschikbare aanbod van opleidingen. Daarnaast zal de branche deze profielen blijven actualiseren in de komende jaren. 1.2 Onderzoek BIM-functies Het onderzoek naar de BIM-functies is uitgevoerd in 2018, in een aantal stappen. 1. Basisprofielen opstellen Onder zeven bedrijven van wie bekend was dat zij met BIM actief zijn is een inventarisatie uitgevoerd van de functies, de taken en de kennis- en vaardigheidseisen die voorkomen ten aanzien van BIM. Tevens zijn opleiders geraadpleegd en is gebruik gemaakt van documentatie uit verschillende bronnen, nationaal en internationaal. 2. Telefonische enquête Vervolgens is een telefonische enquête uitgevoerd onder een groter aantal bedrijven om de profielen te toetsen en een beeld te krijgen van de mate waarin en de manier waarop bedrijven BIM gebruiken. Tevens is hierbij onderzocht hoe bedrijven de voor BIM noodzakelijke kennis verwerven en of zij op dit gebied voldoende opleidingen kunnen vinden. Bij deze belronde zijn veertien bedrijven geïnterviewd. De resultaten van dit onderzoek worden in paragrafen 2 en 3 kort samengevat. 1.3 Dit rapport Paragraaf 2 geeft de functieprofielen voor BIM weer, zoals die naar voren komen uit het onderzoek. Paragraaf 3 geeft een overzicht van overige onderzoeksresultaten. Een gedetailleerd onderzoeksrapport is beschikbaar bij OTIB. 1 Vanaf 1 januari 2019 gaat de organisatie UNETO-VNI door onder de nieuwe naam Techniek Nederland. 1

6 2. Functieprofielen 2.1 Functiestructuur De functies op het gebied van BIM zijn als volgt gestructureerd. Directie/management Bedrijfsbureau secretariaat/financieel/hr/kam/ict/inkoop Afdeling E Ontwerp en engineering Afdeling W Revisie/onderhoud Technisch specialisten BIM engineer BIM manager BIM coördinator Technisch specialisten BIM engineer Realisatie/uitvoering BIM modelleur BIM modelleur 2.2 Functieprofielen De meest herkenbare functie op het gebied van BIM in de bedrijven zijn: - BIM Modelleur; - BIM Engineer; - BIM Coördinator; - BIM Manager (soms ook BIM regisseur genoemd). Op de volgende pagina s worden deze profielen schematisch weergegeven. 2

7 BIM modelleur Inhoud van de functie Positie Werkgebied Niveau MBO 4 Kennis Vaardigheden Verantwoordelijkheid Taken Het modelleren van een technische installatie door het invoeren, koppelen van objectgegevens en toevoegen van data aan een Bouw Informatie Model (BIM). Werkt onder leiding van BIM engineer Werktuigkundige installatie of Elektrotechnische installaties Kennis van BIM terminologie. Bijvoorbeeld: ETIM-RT, Buildingsmart, COINS, RevitGG, LOD Niveaus s, Open BIM, IFC, IPD, 4D, 5D enz Werken met BIM software zoals bijvoorbeeld: Revit, StabiCAD, Cadac Flexline, MagiCAD Werkt volgens, en houdt zich aan, procedures en afspraken, gebruikt generieke BIM informatie, protocollen voor data opslag en distributie. Houdt zich aan de geldende normen voor datasecurity. Onderhoudt interne contacten. Communiceert, luistert en stemt werkzaamheden af met gelijken, specialisten en leidinggevende. Verantwoordelijk voor het zelfstandig modelleren, ontwerpen en berekenen van (een deel van een) technische installatie. Verantwoordelijk voor het correct en consistent invoeren van data (in de breedste zin van het woord) in het BIM model. Verantwoordelijk voor begeleiden en aansturen van één of meer Junior BIM Modelleurs. Uitwerken van een gebouwinstallatie (E/W) in een gebouwmodel (BIM) Wijzigingen doorvoeren aan een gebouwinstallatie (E/W) in een gebouwmodel (BIM) Toetst en controleert technische- en modelgegevens op conformiteit met de opdrachtspecificaties (bijv. technische uitgangspunten, BIM protocol, BIM uitvoeringsplan, etc.) Modelleert de technische installaties volgens de specificaties Voert data correct en consistent in in het BIM model Anticipeert op de beschikbaarheid van de benodigde gegevens binnen de gestelde termijn. Maakt technische berekeningen en uittrekstaten volgens data uit het BIM model Werkt (detail) tekeningen uit Drukt tekeningen en bijbehorende documenten af als extracten vanuit het BIM model en maakt deze verzend gereed. Voert interne clash controles uit Archiveert en administreert het BIM model. Houdt zich aan (bedrijfseigen) richtlijnen, werkinstructies en KAMprocedures Signaleert en verwerkt wijzigingen en afwijkingen Legt wijzigingen en afwijken vast volgens protocol Signaleren van eventuele mogelijkheden voor meer- en minderwerk. Hanteert revisie procedures bij het verwerken van aanpassingen of wijzigingen. Voert interne clash controles uit. Archiveert en administreert het BIM model. Houdt zich aan (bedrijfseigen) richtlijnen, werkinstructies en KAMprocedures. 3

8 Taken Afstemmen technische gegevens Begeleiden collega s Stemt gegevens van technische installaties en modelleerwerk af met andere disciplines. Ondersteunt de BIM Coördinator. Geeft vakinhoudelijke aanwijzingen aan (Junior) BIM Modelleurs 4

9 BIM engineer Inhoud van de functie Positie Werkgebied Niveau Kennis Vaardigheden Verantwoordelijkheid Taken Het vertalen van de behoefte van de klant naar een functioneel ontwerp van een technische installatie in een BIM model. Werkt onder leiding van een projectmanager/bim manager Werktuigkundige installatie of Elektrotechnische installaties Niveau 6 (HBO) Kennis van BIM terminologie Bijvoorbeeld: ETIM-RT, Buildingsmart, COINS, RevitGG, LOD Niveaus s, Open BIM, IFC, IPD, 4D, 5D enz Werken met BIM software zoals bijvoorbeeld: Revit, StabiCAD, Cadac Flexline, MagiCAD, Solibri, Navisworks Berekeningen en (financiële) projectadministratie (ERP-pakketten) kunnen uitvoeren. Werkt volgens, en houdt zich aan, procedures en afspraken, gebruikt generieke BIM informatie, protocollen voor data opslag en distributie. Houdt zich aan de geldende normen voor datasecurity. Onderhoudt interne en externe contacten. Vertegenwoordigt belang van de organisatie in het bouwteam. Communiceert doelgericht, weet te overtuigen, luistert en stemt communicatie af op gelijken (niet) specialisten, leidinggevende, klanten enz. (Eind)verantwoordelijk voor het technisch ontwerp van een project. Verantwoordelijk voor het modelleren, ontwerpen en berekenen van technische installaties. Verantwoordelijk voor het correct en consistent invoeren van data (in de breedste zin van het woord) in het BIM model. Verantwoordelijk voor een multidisciplinair afgestemd ontwerp. Verantwoordelijk voor het nemen van (ontwerp)beslissingen tijdens extern clash overleg. Verantwoordelijk voor een correcte projectadministratie Verantwoordelijk voor het dagelijks instrueren en begeleiden van (junior) BIM engineers en (Junior) BIM Modelleurs. Construeren van een gebouwinstallatie (E/W) in het BIM model Construeert een gebouwinstallatie (E/W) bestaande uit specialistische en complexe samenstellingen. Toetst en controleert technische- en modelgegevens op conformiteit met de opdrachtspecificaties (bijv. technische uitgangspunten, BIM protocol, BIM uitvoeringsplan, etc.) Signaleert en meldt afwijkingen Legt ontwerpuitgangspunten en technische specificaties vast op basis van contractspecifiaties en BIM protocollen Zet een gebouwmodel op volgens BIM protocol met (her)bruikbare data. Modelleert de technische installaties volgens de specificaties Voert data correct en consistent in in het BIM model Maakt een voorlopig en/of definitief ontwerp op basis van het BIM model Levert bestekdocumenten op basis van BIM data Maakt technische berekeningen en uittrekstaten volgens data uit het BIM model Voert tijdig (interne) clashcontroles uit (of laat deze uitvoeren). Berekent, selecteert en bestelt de benodigde materialen gebruikmakend van het BIM model (data). Houdt zich aan (bedrijfseigen) richtlijnen, werkinstructies en KAMprocedures 5

10 Taken Controleren van gegevens en BIM data Afstemmen technisch ontwerp Bewaken van planning en projectuitvoering Begeleiden collega s Controleert en beoordeelt BIM contracten volgens BIM protocol, BIM uitvoeringsplan en Informatie Leveringspecificatie. Toetst en beoordeelt BIM aspectmodellen volgens BIM protocol en/of klantspecificaties en signaleert tegenstijdigheden of afwijkingen Stemt het ontwerp (tijdig) af met overige disciplines. Stemt gegevens en coördinatie van technische installaties en tekenwerk af met andere disciplines die betrokken zijn in het project. Voert overleg met relevante partijen. Signaleert en/of calculeert eventuele mogelijkheden voor meer- en minderwerk. Bespreekt wijzigingen welke resulteren in meer- of minderwerk, met de projectverantwoordelijke. Plant en bewaakt de engineering-, modelleeractiviteiten en signaleert eventuele afwijkingen Maakt uitvoerings- en afgeleide planningen zoals tekenwerkzaamheden, bouwkundige voorzieningen, werkzaamheden van onderaannemers. Signaleren van knelpunten en ontwikkelen van hulpmiddelen t.b.v. efficiëntieverbetering van de ontwerpafdeling Signaleert en verwerkt wijzigingen en afwijkingen, legt deze vast en overlegt met (functioneel) leidinggevende Bewaakt de bestedingen ten opzichte van het budget. Vergelijkt offertes leveranciers ten aanzien van het beschikbare budget. Houdt een correcte projectadministratie bij conform de geldende procedures. Begeleidt (junior) BIM engineers en (Junior) BIM Modelleurs en geeft vakinhoudelijke aanwijzingen 6

11 BIM coördinator Inhoud van de functie Positie Werkgebied Niveau Kennis Vaardigheden Verantwoordelijkheid Taken Het sturen en bewaken van de voortgang van in- en externe kwaliteit van de BIM projecten met bijhorende processen. Hij is de spil tussen de BIM modelleurs en BIM engineers Werkt onder leiding van een projectmanager/bim manager Werktuigkundige en Elektrotechnische installaties Niveau 6 (HBO) Kennis van BIM terminologie Bijvoorbeeld: ETIM-RT, Buildingsmart, COINS, RevitGG, LOD Niveaus s, Open BIM, IFC, IPD, 4D, 5D enz Werken met BIM software zoals bijvoorbeeld: Revit, StabiCAD, Cadac Flexline, MagiCAD, Solibri, Navisworks Berekeningen en (financiële) projectadministratie (ERP-pakketten) kunnen uitvoeren. Werkt volgens, en houdt zich aan, procedures en afspraken, gebruikt generieke BIM informatie, protocollen voor data opslag en distributie. Houdt zich aan de geldende normen voor datasecurity. Legt en onderhoudt interne en externe contacten. Vertegenwoordigt belang van de organisatie in het bouwteam. Communiceert doelgericht, weet te overtuigen, luistert en stemt communicatie af op gelijken (niet) specialisten, management, klanten enz. Verantwoordelijk voor een correcte projectadministratie. Verantwoordelijk voor het interne BIM proces en BIM projecten. Verantwoordelijk voor de (externe) afstemming (uitwisseling, wijze van samenwerken enz.) van het BIM proces met BIM managers en BIM coördinatoren van projectpartners. (Eind)verantwoordelijk voor het opzetten, onderhouden en bedrijfskostentechnisch acceptabel houden van het BIM project. Verantwoordelijk voor het, samen met de BIM engineers, proactief onderzoeken van extra mogelijkheden en bi-directionele koppelingen met het BIM model. Verantwoordelijk voor het opleveren van een consistent BIM model passend bij de eis van de opdrachtgever in het BIM protocol en/of BIM handboek. Organiseren van BIM in de organisatie Samenbouwen BIM model Ondersteunt de organisatie in het digitaliseringsproces Ondersteunt de BIM Manager bij het beheer van gedigitaliseerde processen. Levert een BIM technische bijdrage aan het opstellen, samenstellen/ beoordelen van het BIM protocol, BIM uitvoeringsplan en Informatie LeveringsSpecificatie. Ondersteunt het projectteam bij software gerelateerde vragen Ondersteunt, communiceert en documenteert procedures en werkmethodieken m.b.t. BIM. Adviseert de bedrijfsleider op personeel vlak. Beoordeelt het BIM protocol. Stelt zich op de hoogte van relevante BIM ontwikkelingen binnen de branche. Toetst BIM technische gegevens op conformiteit met de in contractdocument (bijv. technische uitgangspunten, BIM protocol, BIM uitvoeringsplan, etc.) genoemde specificaties. Stelt het gecoördineerd gebouwmodel samen, opgebouwd uit de samenvoeging van de verschillende aspectmodellen van de verschillende disciplines betrokken bij het bouwproces met behulp van bepaalde structuur, protocollen en programma s 7

12 Taken Controleren van gegevens en BIM data Coördineren BIM project Afstemmen BIM project Aansturen en begeleiden BIM collega s Verzorgt het uploaden en downloaden alsmede het koppelen van nieuwe BIM modellen van overige bouwpartners. Bewaakt de gemaakte contractuele afspraken conform de in het BIM protocol en in de BIM werkmethodieken. Controleert en beoordeelt BIM contracten volgens BIM protocol, BIM uitvoeringsplan en Informatie LeveringsSpecificatie. Toetst en beoordeelt BIM aspectmodellen volgens BIM protocol en/of klantspecificaties en signaleert tegenstijdigheden of afwijkingen Coördineert een integrale en clash controle in het BIM model Zorgt ervoor dat de gegevens in de informatiemodellen tijdig worden verzonden voor de BIM-Library of andere bronnen met een validatieproces Controleert BIM engineers en BIM modelleurs t.a.v. consistentie van ingevoerde data, gebruik van standaarden en randvoorwaarden Geeft adviezen voor de integrale project specifieke modelleringsstandaard binnen het project Bewaakt het in- en externe BIM proces voor het project Configureert werkproces van digitale gegevens en zorgt ervoor dat er geen vervormde informatie is Bewaakt de voorbereidingsplanning in relatie tot de uitvoering. Signaleert of calculeert eventuele mogelijkheden voor meer- en minderwerk. Bespreekt de wijzigingen bij meer- of minderwerk, met de projectverantwoordelijke. Bewaakt de bestedingen ten opzichte van het budget. Opzetten, onderhouden en acceptabel werkend houden van de (aspect) modellen van het BIM project. Zorgt voor het opzetten, onderhouden en werkendhouden van het BIM model Houdt een projectadministratie bij volgens de geldende procedures Houdt zich aan (bedrijfseigen) richtlijnen, werkinstructies en KAM-procedures Rapporteert de projectverantwoordelijke over voortgang, kwaliteit, veiligheid, stand van zaken en personele bezetting. Stemt voortgang en inhoud af met BIM coördinatoren en BIM managers van overige bouwpartners Neemt deel aan extern BIM overleg Voert overleg met relevante partijen. Begeleidt en stuurt (Junior) BIM Modelleurs aan en geeft vakinhoudelijke aanwijzingen. Inspireren van modelleurs om nieuwe innovaties te ontwikkelen en uit te werken. Begeleidt Engineers in het extern clash-overleg. 8

13 BIM manager Inhoud van de functie Positie Werkgebied Niveau Kennis Vaardigheden Verantwoordelijkheid Taken Het bewaken van het interne en externe BIM proces binnen de organisatie en projecten. Hij is de spil tussen het BIM-team en de interne- en externe organisatie Werkt onder leiding van een projectmanager Werktuigkundige en Elektrotechnische installaties Niveau 6 (HBO) Kennis van BIM terminologie Bijvoorbeeld: ETIM-RT, Buildingsmart, COINS, RevitGG, LOD Niveaus s, Open BIM, IFC, IPD, 4D, 5D enz Kennis van datascience en data-analytics Werken met BIM software zoals bijvoorbeeld: Revit, StabiCAD, Cadac Flexline, MagiCAD, Solibri, Navisworks Werkt volgens, en houdt zich aan, procedures en afspraken, gebruikt generieke BIM informatie, protocollen voor data opslag en distributie. Houdt zich aan de geldende normen voor datasecurity. Legt en onderhoudt interne en externe contacten. Communiceert doelgericht, weet te overtuigen, luistert en stemt communicatie af op gelijken (niet) specialisten, management, klanten enz. Verantwoordelijk voor de implementatie van het digitaliseringsproces en noodzakelijke gestandaardiseerde werkwijzen en methoden Verantwoordelijk voor het opbouwen van een Data Sharing Environment t.b.v. informatieprocessen en besluitvormingsprocessen Verantwoordelijk voor het opzetten van trainingsprogramma s voor ontwikkeling van BIM gebruikers in de organisatie Verantwoordelijk voor het actualiseren van BIM richtlijnen en digitaliseringsprocessen Begeleiden van de organisatie in het BIM proces Adviseren over BIM Begeleidt de organisatie en projectteams bij het ontwerp, realisatie en beheer & onderhoud van omvangrijke, complexe multidisciplinaire installaties op meerdere projecten welke middels een BIM proces worden uitgevoerd. Bewaakt bedrijf brede afspraken en richtlijnen inzake BIM binnen de organisatie en projecten. Signaleert en rapporteert afwijkingen van het BIM proces en aanpak naar de functioneel leidinggevende binnen het project Toetst BIM gerelateerde eisen bij klantvragen en tendertrajecten op conformiteit met in de contractstukken genoemde specificaties en brengt eventuele risico s, kansen en optimalisaties in kaart Borgt werkmethodieken en opgedane ervaringen binnen de organisatie over specifieke BIM projecten en onderwerpen Zorgt voor kennisontwikkeling door het opzetten, implementeren en het geven van BIM opleidingen/cursussen. Onderhoudt netwerk en potentiële relaties. Adviseert opdrachtgevers, klanten en contacten over het BIM proces Stelt een Managementinformatieplan op voor de aanwijzing van BIMcoördinatoren Houdt zich aan (bedrijfseigen) richtlijnen, werkinstructies en KAM-procedures 9

14 3. Samenvatting van de overige onderzoeksresultaten 3.1 Uitgevoerd onderzoek Het onderzoek is gestart met een verkenning onder zeven bedrijven, van wie bekend was dat deze met BIM werken. Daarnaast werd informatie verzameld uit deskresearch op onderzoeks- en ander materiaal uit Nederland en uit Europese bronnen. Op basis hiervan zijn basisprofielen opgesteld van de belangrijkste functies op het gebied van BIM. Om het gebruik van BIM en de herkenbaarheid van de functieprofielen te toetsen is een onderzoek uitgevoerd onder een grotere groep bedrijven. Hiervoor zijn bedrijven benaderd van wie bekend was of vermoed werd, dat zij BIM gebruiken. Het aantal bedrijven in Nederland dat BIM gebruikt is nog beperkt. Het onderzoek is in opdracht van OTIB uitgevoerd door Remco Pakker van Pakker HRD Consultancy en Sigrid Koopman van Rijnland Advies en Kees Hagens van OTIB. 3.2 Het gebruik van BIM Veertien bedrijven hebben meegedaan aan het telefonisch onderzoek. Elf van deze bedrijven werken dagelijks met BIM, één bedrijf werkt soms met BIM. Twee bedrijven werken met Revit en zijn bezig de stap naar BIM te maken. BIM wordt vooral gebruikt bij ontwerpen, calculatie, werkvoorbereiding en installeren. En in mindere mate bij Service en Onderhoud. De meeste geïnterviewde bedrijven hebben al een substantieel aantal jaren ervaring met BIM. De meesten al langer dan vijf jaar. Een substantieel deel van deze bedrijven gebruikt BIM vooral bij tekenen, ontwerpen en calculatie. Dat neemt niet weg dat een deel van de bedrijven ook de uitgebreide functies van BIM gebruikt; integraal ontwerpen, clashdetectie, virtueel plannen, onsite informatie koppelen aan het informatiemodel et cetera. Meer dan de helft van de bedrijven zit volgens eigen zeggen in het beginstadium of is het beginstadium voorbij, maar heeft BIM nog niet echt goed ontwikkeld. Twee bedrijven zien zichzelf als koplopers in het benutten van BIM. Nieuwe functies die in deze bedrijven ontstaan door BIM zijn BIM coördinator, BIM modelleur, BIM regisseur/manager en BIM engineer. 3.3 De herkenbaarheid van de functieprofielen Aan de veertien bedrijven die deelnamen aan het telefonisch onderzoek is gevraagd in hoeverre de functieprofielen herkenbaar zijn. De BIM Coördinator en de BIM modelleur worden door de meeste bedrijven herkend. Ook de BIM Manager/regisseur wordt door meer dan de helft van deze bedrijven herkend. De BIM Engineer wordt door een derde van de bedrijven herkend. Functie Herkenbaar Enigszins herkenbaar Niet herkenbaar Totaal BIM modelleur 78% 0% 22% 100% BIM engineer 33% 33% 33% 100% BIM coördinator 89% 11% 100% BIM manager/regisseur 56% 33% 11% 100% Bedrijven geven aan dat veel functies met BIM te maken hebben, met name ontwerpen, tekenen, calculeren en werkvoorbereiden. Taken in deze functies schuiven meer in elkaar. De werkvoorbereider gaat coördineren en inkopen met BIM. De calculator haalt o.a. hoeveelheden uit BIM. 10

15 3.4 Hoe leren vakmensen BIM De belangrijkste manieren waarop medewerkers zich BIM eigen maken zijn: trainingen in het gebruik van het betreffende softwarepakket (vrijwel alle bedrijven hebben dit gedaan), training in samenwerken en afstemmen rond BIM (de helft van de bedrijven heeft dit gedaan). Daarnaast geven bedrijven aan dat medewerkers vaak al doende de software leren beheersen en zich de samenwerkingsvaardigheden eigen maken. Bedrijven hebben op het gebied van BIM behoefte aan trainingen waarmee medewerkers competenties ontwikkelen om effectief te kunnen samenwerken binnen een digitaal informatiemodel. Dit gaat over vaardigheden als communicatie, samenwerken, consequenties kunnen overzien en procesmanagement. Daarnaast is er behoefte aan softwaretrainingen, en hiervoor bestaat voldoende aanbod. Een deel van de bedrijven geeft aan moeite te hebben met het vinden van opleidingen die gericht zijn op het proces van samenwerken en de vaardigheden die daarmee te maken hebben. Software opleidingen kan men voldoende vinden. 3.5 Toekomstverwachtingen Alle geraadpleegde bedrijven geven aan dat men verwacht dat BIM steeds belangrijker zal worden voor het bedrijf. Alle bedrijven verwachten in de toekomst meer of beter gebruik te gaan maken van BIM. De bedrijven verwachten dat BIM ook gebruikt gaat worden in meer functies. Ook in functies op de bouwplaats, in de logistiek en financiën. Men verwacht BIM meer te gaan gebruiken in activiteiten op het gebied van inkoop, calculatie, overdrachten aan monteurs, faalkosten reduceren door efficiënter samen te werken, het invullen van veiligheid en duurzaamheid, het verbeteren van de klanttevredenheid en bij het verhogen van het rendement. Een meer gedetailleerd onderzoeksrapport is beschikbaar bij OTIB. 11

16