Jaarverslag Jaarverslag 2007 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Transcriptie

1 Bezoekadres: Laan van Nieuw Oost Indië 300 Den Haag Postadres: Postbus 93138, 2509 AC Den Haag Telefoon Fax Juni 2008 Jaarverslag 2007 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Uitgave: Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Jaarverslag 2007 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek omslag_jaarverslag_2007.indd :21:16

2 NWO-Jaarverslag 2007 Prestatie-indicatoren en Jaarrekening Den Haag, juni 2008 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

3 Colofon Redactie Mariken Elsen, Dominique de Vet, Co de Vries Vormgeving Studio Bau Winkel, Joost de Man, Christy Renard Fotografie Ries van Wendel de Joode, Rotterdam Shutterstock met dank aan prof. dr. Freek J. Beekman, UMC Utrecht, voor de muis in U-SPECT (Foto s uit Op onderzoek Wetenschap in Nederland, het publieksboek over onderzoeksresultaten uit 2007, verschenen bij Uitgeverij Boom, Amsterdam, ISBN ) Digitaal drukwerk Ipskamp Printpartners, Enschede Uitgever Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) Postbus AC Den Haag Telefoon +31 (0) Fax +31 (0) voorlichting@nwo.nl Den Haag, juni 2008 ISBN/EAN ISSN Meer informatie Dit Jaarverslag 2007 bevat de formele bestuurlijke verantwoording over 2007 van het Algemeen Bestuur van NWO, op basis van de prestatie-indicatoren en de jaarrekening. Het Jaarverslag is in het bijzonder bedoeld voor de opdrachtgevers van NWO en haar bestuurlijke relaties in de wetenschap. Naast dit formele Jaarverslag 2007 geeft NWO in 2008 twee jaaruitgaven uit voor andere doelgroepen: Voor de brede kring van professionele relaties in wetenschap en samenleving geeft NWO in een oplage van circa exemplaren een special uit van haar blad Hypothese, getiteld Synthese, NWO jaaroverzicht Hierin zijn highlights te vinden uit ontwikkelingen bij de NWOgebieden, -stichtingen, -instituten en regieorganen. Deze uitgave gaat vergezeld van een cd-rom met informatie over in 2007 gehonoreerde, lopende en afgeronde onderzoeksprojecten, het Sociaal Jaarverslag 2007, de uitgaven van Hypothese in 2007 en de NWO-Strategienota Wetenschap gewaardeerd!. Om het grote publiek te informeren over ontwikkelingen in de wetenschap geeft NWO het publieksboek Kennis maken Wetenschap in Nederland uit, te verkrijgen via de boekhandel (verschijningsdatum medio oktober 2008).

4 Woord vooraf Nieuwsgierigheid en passie, de wil om te weten, de zoektocht naar nieuwe kennis; dat is waar het om draait in de wetenschap. We mogen ons in Nederland gelukkig prijzen met de aanwezigheid van veel talentvolle onderzoekers die zich hiervoor elke dag opnieuw weer inzetten. En we zijn trots dat we als NWO juist deze excellente mensen kunnen ondersteunen. In 2006 presenteerde NWO haar strategie voor de periode : Wetenschap gewaardeerd! NWO constateerde daarin, samen met haar partners in wetenschap en maatschappij, dat we in Nederland worstelen met een aantal knelpunten in het kennissysteem. Knelpunten die aangepakt moeten worden, willen we als Nederland ook in de toekomst optimaal blijven presteren. NWO formuleerde daarvoor een aanpak langs drie actielijnen. Via Ruimte voor onderzoekers richten we onze pijlen op de aanwas en het behoud van jong wetenschappelijk talent en op het stimuleren van excellent, grensverleggend onderzoek. Via Bundeling van krachten zetten we in op een geconcentreerde inzet van mensen en middelen, zodat versnippering wordt tegengegaan en we ook internationaal kunnen blijven concurreren. Via de actielijn Wetenschap voor de samenleving maakt NWO werk van een betere afstemming tussen maatschappelijke opgaven en grensverleggend wetenschappelijk onderzoek. Voor realisatie van de plannen achter deze drie actielijnen is een structurele verhoging van het tweedegeldstroombudget van 433 miljoen euro noodzakelijk. In de loop van 2007 kreeg NWO meer duidelijkheid over de financiële perspectieven voor de komende periode. De minister van OCW zegde 150 miljoen euro toe voor het talentbeleid van NWO. Daarmee zullen we via de succesvolle Vernieuwingsimpuls in de komende periode weer vele fantastische projecten van jong wetenschappelijk talent kunnen financieren. De andere twee actielijnen kunnen ook rekenen op steun, al blijft het totaalbedrag wel achter bij de wensen. Het Netherlands Genomics Initiative kreeg vervolgfinanciering van in totaal 271 miljoen euro voor de periode Ook zegde de minister van OCW een structureel bedrag van 10 miljoen euro, oplopend naar 16 miljoen, per jaar toe voor investeringen in grote onderzoeksfaciliteiten. Voor de thematische aanpak zijn helaas vooralsnog geen extra structurele OCW-budgetten beschikbaar gekomen. Dat betekent echter niet dat de thematische koppeling van wetenschap aan maatschappelijke vraagstukken daarmee komt te vervallen. Inmiddels heeft NWO uit eigen middelen 14 miljoen voor de thema s beschikbaar gesteld. En gelukkig hebben we in 2007 een veelbelovend begin kunnen maken met het interesseren van andere financiers voor de thema s. Deze aanpak zetten we in 2008 met kracht voort. NWO geeft in haar driedelige jaarverslaglegging met gepaste trots een terugblik op haar werk en op de prestaties van onderzoekers die met NWO-financiering hun grensverleggende onderzoek doen. In dit Jaarverslag treft u een overzicht van de beleidsresultaten aan. In Synthese de jaaruitgave van ons magazine Hypothese geven we een overzicht van mooie, interessante en verrassende projecten en resultaten die met NWO-middelen in 2007 tot stand werden gebracht. Bij deze Synthese hoort ook een cd-rom die toegang biedt tot informatie over alle NWO-projecten uit 2007, het Sociaal Jaarverslag en alle nummers van Hypothese uit En in het najaar verschijnt voor de derde keer in successie het NWO-publieksboek, met toegankelijke artikelen over NWO-onderzoek. Op die manier kan ook het grote publiek genieten van al het moois dat de Nederlandse wetenschap te bieden heeft. Peter Nijkamp Voorzitter Algemeen Bestuur

5 Kerncijfers (geconsolideerd) Balans (in k ) Einde 2007 Einde 2006 Activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vaste activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen Vlottende activa Totaal activa Passiva Algemene reserve Bestemde fondsen Eigen vermogen Voorzieningen Schulden Vreemd vermogen Totaal passiva Staat van baten en lasten (in k ) Rijksbijdrage OCW Subsidies OCW Subsidies en bijdragen derden Overige baten Totaal baten Subsidies aan derden Exploitatie NWO-instituten Beheerskosten Overige lasten Totaal lasten Resultaat operationele bedrijfsvoering Financiële baten Resultaat Mutatie bestemde fondsen Mutatie algemene reserve Bestedingen (in k ) Universiteiten Instituten Overige instellingen NWO-bureau Overige Totaal Zie toelichting in hoofdstuk 7

6 Openstaande verplichtingen (in k ) Openstaande verplichtingen eind Bij: aangegane verplichtingen Af: bestedingen en afwikkelingen op subsidies Openstaande verplichtingen eind Publicaties Publicaties in gerefereede tijdschrijften Publicaties in andere wetenschappelijke tijdschriften Bijdragen aan boeken Monografieën Proefschriften Octrooien Overige professionele producten

7

8 Inhoud 1 Missie, organisatie, governance en positionering 9 2 Actielijn 1 Ruimte voor onderzoekers 15 3 Actielijn 2 Bundeling van krachten 27 4 Actielijn 3 Wetenschap voor de samenleving 39 5 Subsidieverlening: selectie, input en output 53 6 Financieel beleid en begroting 65 7 Jaarrekening NWO Bijlage I Overzicht subsidies van derden 110 Bijlage II Overzicht verloop bestemde fondsen 114 Bijlage III Overzicht specifieke subsidies ministerie van Economische Zaken 128 Bijlage IV Overzicht specifieke subsidies ministerie van Buitenlandse Zaken 130 Bijlage V Beschrijving thema s uit Thema s met talent 132 Bijlage VI Organogram 137

9

10 9 Hoofdstuk 1: Missie, organisatie, governance en positionering 1 Missie, organisatie, governance en positionering Kerntaak van NWO is het bevorderen van kwaliteit en vernieuwing van wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast draagt NWO zorg voor kennisoverdracht en kennisbenutting. Onder de titel Wetenschap gewaardeerd! presenteerde NWO in 2006 een ambitieuze strategie voor een krachtige versterking en optimale inzet van de tweede geldstroom in de periode Doel daarvan is ons land tot kenniskoploper in Europa te maken. Het strategisch plan is tot stand gekomen in nauw overleg met alle stakeholders van NWO in de wetenschap, bij de overheid, in het bedrijfsleven en in andere maatschappelijke geledingen. Deze partners zijn ook bij de implementatie van de strategische plannen betrokken. 1.1 Missie NWO Om als land internationaal te kunnen blijven concurreren, is een krachtig kennissysteem nodig met sterke universiteiten en kennisinstellingen, en een productieve interactie tussen wetenschap en maatschappij. NWO is als tweedegeldstroomfinancier, onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), een van de organisaties die worden geacht een belangrijke bijdrage te leveren aan versterking van het Nederlandse kennissysteem. Als nationale organisatie geeft NWO, door programmering in samenwerking met het onderzoeksveld en kennisvragers/co-financiers, mede richting aan het wetenschappelijk onderzoek en verbindt dit met maatschappelijke uitdagingen. Door zorgvuldige selectie bewaakt en versterkt NWO de kwaliteit van de Nederlandse wetenschap. En door alert in te spelen op nieuwe mogelijkheden jaagt NWO innovatie aan die de kennissamenleving als geheel ten goede komt. 1.2 NWO-organisatie en governance NWO is een onafhankelijke organisatie in de vorm van een Zelfstandig Bestuursorgaan (ZBO) onder verantwoordelijkheid van het ministerie van OCW. In de NWO-wet zijn de taken en bevoegdheden van NWO vastgelegd. Het NWO-reglement geeft de kaders waarbinnen het bestuur en de inrichting van de organisatie worden geregeld. Minister van OCW NWO valt onder de verantwoordelijkheid van de minister van OCW. Om deze ministeriële verantwoordelijkheid naar behoren te kunnen dragen, heeft de minister verschillende bevoegdheden, die in de NWO-wet zijn vastgelegd. De belangrijkste zijn: benoemen en ontslaan leden Algemeen Bestuur, het goedkeuren van wijzigingen in het NWO-reglement, bepalen standpunt inzake het strategisch plan, goedkeuren begroting en jaarrekening. De begroting 2008 die op 1 november 2007 werd ingediend bij OCW is op 12 maart 2008 goedgekeurd. De jaarrekening 2007 is opgenomen in dit jaarverslag. Algemeen Bestuur Het Algemeen Bestuur (AB) is verantwoordelijk voor de uitvoering van de taken van NWO. Het AB wordt ondersteund door een algemeen directeur, die optreedt als secretaris van het bestuur en tevens de leiding heeft over het NWO-bureau. De samenstelling van het AB bleef in 2007 ongewijzigd. Daarbij is van drie leden bij Koninklijk Besluit de termijn verlengd. NWO heeft een financiële commissie, die bestaat uit twee leden van het AB aangevuld met de externe accountant, de algemeen directeur, de directeur Bedrijfsvoering & Instituten en het hoofd Financiën & Control. Deze commissie is in 2007 twee keer bij elkaar geweest. Naast de gangbare onderwerpen zoals de begroting, de jaarrekening en de bevindingen van de accountant, was er in het afgelopen jaar expliciet aandacht voor de Code Goed Bestuur en risicomanagement.

11 10 Hoofdstuk 1: Missie, organisatie, governance en positionering De NWO-organisatie Acht wetenschapsgebieden (ALW, CW, EW, GW, MaGW, N, STW en ZonMw), twee stichtingen (WOTRO en NCF) en drie tijdelijke aansturingsorganen (ACTS, NGI en ICTRegie) ontwikkelen subsidieprogramma s, voeren deze uit en monitoren de resultaten. De tijdelijke aansturingsorganen samenwerkingsverbanden van NWO met ministeries en bedrijven geven een tijdelijke impuls aan een specifiek onderzoeksterrein. Daarnaast zijn onderzoekers aan het werk binnen de negen NWO-onderzoeksinstituten die actief zijn op diverse terreinen van geschiedenis tot fundamentele deeltjes. Zie Bijlage VI voor het organogram van NWO. Code Goed Bestuur NWO hanteert de Code Goed Bestuur als richtsnoer om zich te verantwoorden over haar public governance structuur. Een belangrijk doel is de transparantie van de bestuursstructuur van NWO verder te verbeteren. Voor de gebiedsbesturen geldt dat er, naast het wetenschappelijk profiel, plaats wordt ingeruimd voor bestuurders met een (hoofdzakelijk) maatschappelijke achtergrond. Het algemeen bestuur opteert dus voor het incorporeren van maatschappelijk geëngageerde personen in de besturen in plaats van separate maatschappelijke adviesraden. Voor de instituten geldt dat er een beweging is ingezet naar besturen op afstand : de besturen richten zich meer op de toezichthoudende rol en de directeur krijgt, naast de dagelijkse verantwoordelijkheid, een belangrijker rol in de ontwikkeling van het instituutsbeleid. Daartoe vindt er een dienovereenkomstige verschuiving plaats in het profiel van de bestuurders. Tegelijk wordt er ter advisering van de directie een wetenschappelijke adviescommissie ingericht, waarin zoals de naam al aangeeft de nadruk ligt op relevante wetenschappelijke expertise. Deze veranderingen zullen hun beslag krijgen in een actualisering van de convenanten met de instituutsbesturen. Ook andere best practices uit de Code Goed Bestuur zullen geleidelijk worden ingevoerd. Zo is er in 2007 een klokkenluiderregeling ingevoerd en onder de aandacht van de medewerkers gebracht. Eind 2007 is een integriteitstraject gestart, gericht op bewustwording en op het bespreekbaar maken van dilemma s. Het gaat in dit traject ook om de integriteit van de organisatie als geheel. NWO en de Kaderwet ZBO s Een belangrijke ontwikkeling voor NWO in 2007 was de ontwikkeling van de Kaderwet Zelfstandige Bestuursorganen welke is opgesteld om de politieke aansturing van ZBO s te versterken. NWO heeft zich maximaal ingespannen voor een uitzonderingspositie, met het oog op het behoud van het onafhankelijk (kunnen) functioneren in het belang van de Nederlandse wetenschap. In de ogen van NWO is dit de beste garantie voor een hoogstaand wetenschapsysteem. De minister van OCW heeft inmiddels een passende positie voor NWO gecreëerd. Evaluatie NWO De minister van OCW heeft in 2007 een commissie benoemd voor de externe evaluatie van NWO. De commissie staat onder voorzitterschap van prof. dr. Peter van der Vliet (Universiteit Utrecht) en heeft als leden prof. dr. Josien Bensing (onderzoeksinstituut NIVEL) en prof. dr. Rutger van Santen (oud rector-magnificus TU Eindhoven). De commissie heeft in het voorjaar van 2008 haar rapport uitgebracht en concludeert dat NWO een effectieve en efficiënte organisatie is met een onomstreden positie als subsidieverlener in het wetenschappelijk veld. NWO speelt een essentiële rol bij de selectie op kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek. NWO werkt kwaliteitsverhogend en het verkrijgen van een NWO-subsidie wordt als prestigieus gezien. Kritisch is de commissie over de positie die NWO krijgt toebedeeld in het innovatiesysteem. De komende periode zal NWO de conclusies van de commissie intern en met de minister van OCW bespreken, en nagaan hoe de aanbevelingen geïmplementeerd kunnen worden. 1.3 Werkveld en positionering NWO NWO is als tweede-geldstroomfinancier een van de organisaties waarvan een grote bijdrage aan versterking van het Nederlandse kennissysteem wordt verwacht. De positie van NWO als kwaliteitshoeder van de wetenschap, als organisatie die door programmering in samenwerking met het onderzoeksveld mede richting geeft aan het wetenschappelijk onderzoek en als intermediair tussen wetenschap en maatschappij, biedt daarvoor een veelbelovend vertrekpunt. Door zorgvuldige selectie bewaakt

12 11 Hoofdstuk 1: Missie, organisatie, governance en positionering en versterkt NWO de kwaliteit van de Nederlandse wetenschap. En door alert in te spelen op nieuwe mogelijkheden jaagt NWO innovatie aan die de kennissamenleving als geheel ten goede komt. In de komende periode wil NWO met name op haar intermediaire rol meer accent gaan leggen. Basis voor het werk van NWO is dan ook de samenwerking met (individuele) onderzoekers, universiteiten en overige publieke kennisinstellingen: zij formuleren wetenschappelijke vragen, voeren onderzoek uit en leveren aan NWO bovendien de kwaliteit en menskracht die nodig is om de selectieprocedures uit te voeren. Versterking van de intermediaire rol maakt dat NWO daarnaast intensief contact onderhoudt met departementen, bedrijfsleven en andere maatschappelijke partijen, die bij NWO hun kennisvragen neerleggen als vertrekpunt voor (thematische) onderzoeksprogramma s. Deze partnerships met partijen binnen en buiten de wetenschap vormen voor NWO een conditio sine qua non om haar werk goed te kunnen doen. Samenwerking in complex krachtenveld NWO heeft in 2007 over de volle breedte van de strategie overleg gevoerd met de directe partners in het publieke, academische onderzoek (universiteiten en KNAW), zowel met het bestuurlijke circuit (o.a. CvB s) als met onderzoekers. Belangrijk onderwerpen waren de doelen en kaders voor het vernieuwde talentprogramma Vernieuwingsimpuls. Ook is er met succes gezamenlijk opgetreden richting het nieuwe kabinet om nieuwe investeringen in de wetenschap te bevorderen. Op initiatief van NWO is met de zogenaamde Manifestpartijen (KNAW, NWO, TNO, VNO-NCW, VSNU) een gezamenlijke visie uitgebracht op het aantrekken en behouden van getalenteerde onderzoekers en op het belang daarvan voor de Nederlandse kennismaatschappij. In het kader van de ontwikkeling van de 13 nieuwe NWO-thema s is in 2007 een groot aantal potentieel geïnteresseerde organisaties uit de rijksoverheid, het bedrijfsleven en de samenleving uitgenodigd om mee te denken en gezamenlijk de uitwerking vorm te geven. Zo is er samenwerking gezocht met alle vakdepartementen met interesses in wetenschappelijk onderzoek, onder andere in het kader van de prioriteiten van het huidige kabinet. Ook vond en vindt regelmatig overleg plaats met de technologiecommissie van VNO-NCW, waarin alle grote R&D-intensieve bedrijven van Nederland zitting hebben. Hiermee bouwt NWO voort op een lijn die in de vorige strategienota op beperkte schaal is ingezet en nu over de volle breedte is ingevoerd. Niet alleen wil NWO hiermee de eigen thema s realiseren, maar ook wordt hiermee bewust gewerkt aan meer synergie langs de kennisketen, tussen de verschillende belanghebbenden van de wetenschap. NWO werkt ook op verschillende manieren samen met een groot aantal partijen in internationaal verband. NWO heeft een adviesrol richting onderzoekers (o.a. met oog op programmaontwikkeling en subsidieinstrumenten van de Europese Commissie) en participeert in diverse Europese gremia die op hun beurt ook weer een adviserende taak hebben. NWO werkt verder actief samen met (Europese) zusterorganisaties in grotere samenwerkingsverbanden (EUROHORC s, ESF). Vaak leiden deze samenwerkingsverbanden tot concrete subsidiemogelijkheden voor Nederlandse onderzoekers. Ook buiten Europa werkt NWO met een groot aantal veelal Aziatische landen samen via bilaterale overeenkomsten. Tot slot faciliteert NWO Nederlandse onderzoekers bij de toegang tot internationale researchfaciliteiten. 1.4 Uitvoering strategie Wetenschap gewaardeerd! Aanloop in 2006 In 2006 presenteerde NWO haar strategie voor de periode Wetenschap gewaardeerd! Belangrijk uitgangspunt daarin is het gegeven dat de behoefte aan hoogwaardig, grensverleggend wetenschappelijk onderzoek een van de stuwende krachten is achter de groei van Nederland als internationaal opererend kennisland. Om ook in de toekomst optimaal te kunnen presteren, zal een aantal knelpunten in het kennissysteem moeten worden aangepakt die nu een ernstige bedreiging vormen voor ons wetenschappelijk potentieel. De strategie van NWO zet in op het aanpakken van deze knelpunten, langs drie actielijnen: Ruimte voor onderzoekers: richt zich op aanwas en behoud van talent en op het stimuleren van excellent, grensverleggend onderzoek; Bundeling van krachten: zet in op een geconcentreerde inzet van mensen en middelen; Wetenschap voor de samenleving: doelt op een betere afstemming tussen maatschappelijke opgaven en grensverleggend onderzoek.

13 12 Hoofdstuk 1: Missie, organisatie, governance en positionering Aangezien een diepte-investering in de wetenschap nodig is om ons land tot internationaal kenniskoploper te maken, bepleitte NWO in Wetenschap gewaardeerd! een structurele verhoging van het huidige budget voor de tweede geldstroom met 433 miljoen euro: een extra jaarlijkse impuls van 283 miljoen euro, naast het structureel maken van bestaande, nog tijdelijke fondsen van 150 miljoen euro per jaar. Deze extra impuls is noodzakelijk voor het uitvoeren van de strategie in de volle breedte. In 2007: helderheid over financiering In de loop van 2007 kreeg NWO meer duidelijkheid over de financiële perspectieven voor de komende periode. Samengevat is het resultaat dat NWO kan uitzien naar flinke extra financiering, met name voor de eerste actielijn Ruimte voor onderzoekers. De extra financiering voor de Vernieuwingsimpuls realiseerde de minister van OCW door onder andere 100 miljoen over te hevelen van de eerste naar de tweede geldstroom. Dit stuitte bij universiteiten op weerstand en leidde tot veel aandacht in de media. NWO acht het van belang dat de inzet van dit bedrag voor de Vernieuwingsimpuls gepaard gaat met een extra investering door het ministerie van OCW in het publieke onderzoeksysteem. Hierdoor is er netto meer geld beschikbaar gekomen voor de wetenschap. Daarbij vervalt de eigen bijdrage van de universiteiten ter hoogte van een derde van de subsidie. NWO zelf blijft overigens, zoals voorheen, uit het eigen budget een derde van de (hogere) kosten dragen. In 2007 is NWO gestart met een intensieve gespreksronde met de Colleges van Bestuur van de universiteiten. Langs die weg wil NWO haar universitaire partners voorzien van feitelijke informatie over hun resultaten in NWO-competities, die zij kunnen benutten voor een nadere invulling van het instellingsbeleid op het gebied van onderzoek. Voor de andere actielijnen zijn de extra middelen vooralsnog beperkt gebleven. Wel kreeg NGI vervolgfinanciering van 271 miljoen euro voor de periode , en zegde de minister van OCW 10 miljoen, oplopend naar 16 miljoen euro, toe voor grote researchinfrastructuur. Voor de overige beleidsvoornemens zal NWO buiten het Wetenschapsbudget om naar extra (mede)financiering moeten blijven zoeken. NWO houdt voor de komende jaren niettemin vast aan de volle breedte van de strategienota en zal alles in het werk stellen om, in nauwe samenwerking met vele partners, de noodzakelijke investeringen in het Nederlandse kennissysteem te realiseren. Start implementatie strategie in 2007 Het jaar 2007 was in zekere zin een overgangsjaar, waarin activiteiten uit de vorige strategische periode doorliepen en tegelijkertijd een stevige start is gemaakt met realisatie van de nieuwe ambities. In de hoofdstukken 2, 3 en 4 wordt per strategische actielijn de stand van zaken toegelicht. 1.5 Budgetverdeling 2007 Het budget dat NWO in 2007 kon besteden aan hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek is in belangrijke mate afkomstig van het ministerie van OCW. Daarnaast leverden verschillende andere financiers een bijdrage aan de middelen. Tabel 1 geeft een overzicht van de herkomst van de middelen van NWO. Tabel 1. Inkomsten Rijksoverheid Overig Totaal OCW Andere departementen Totaal rijksoverheid Basisbaten Overig Baten 2007 (k ) Aandeel in totale baten % 54,8 27,3 8,7 90,8 9,2 100 Baten 2006 (k ) Aandeel in totale baten % 61,1 20,4 9,4 90,8 9,2 100

14 13 Hoofdstuk 1: Missie, organisatie, governance en positionering Toelichting bij tabel 1 OCW: De gelden die NWO in 2007 ontvangt van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW): Basisbaten: De basisbaten (rijksbijdrage) hebben betrekking op de reguliere baten die NWO jaarlijks van het ministerie van OCW ontvangt. Overig: De overige (geoormerkte) bijdragen, die NWO van het ministerie van OCW ontvangt. Andere departementen: De geoormerkte baten die NWO van andere departementen dan OCW verkrijgt, daarmee bijdragend aan NWO s rol van preferred partner. Totaal rijksoverheid: Som van de baten, verkregen van het ministerie van OCW en overige departementen. Overig: Inkomsten verkregen van organisaties buiten de overheid daarmee bijdragend aan NWO s rol van preferred partner. Totaal: Totale baten, verkregen via de rijksoverheid en andere organisaties. In tabel 2 is weergegeven hoe de ontvangen inkomsten zijn besteed. Tabel 2. Bestedingen verdeeld over actielijnen (in M ) Ruimte voor onderzoekers Bundeling van krachten Wetenschap voor de samenleving Overige subsidies Totaal subsidies Overige Beheerskosten Totaal NWO Toelichting bij tabel 2 Voor het jaar 2007 wordt gerapporteerd volgens de drie actielijnen van de nieuwe strategienota Wetenschap gewaardeerd!: Ruimte voor onderzoekers, Bundeling van krachten en Wetenschap voor de samenleving. Overige subsidies: Onder Overige subsidies wordt verstaan die subsidies, waarvoor, in tegenstelling tot de subsidie-instrumenten die onder de actielijnen vallen, geen of slechts een deel van de volgende kenmerken geldt: afzonderlijke competitie, aparte voorwaarden, aparte criteria en apart tijdpad. Overige: Onder Overige wordt verstaan de overige algemene kosten, die niet zijn toe te rekenen aan subsidies. Beheerskosten: Onder Beheerskosten wordt verstaan de bestedingen van het NWO-bureau van de NWO-koepel.

15

16 15 Hoofdstuk 2: Actielijn 1 Ruimte voor onderzoekers 2 Actielijn 1 Ruimte voor onderzoekers Excellente onderzoekers hebben in Nederland vaak onvoldoende armslag om optimaal te presteren en zich internationaal te profileren. Vernieuwend, risicovol onderzoek staat sterk onder druk en het gebrek aan moderne onderzoeksfaciliteiten beperkt de mogelijkheden van onderzoekers. Te weinig jongeren kiezen voor de wetenschap, vooral omdat zij menen dat het daarin ontbreekt aan carrièreperspectief. Vanuit het besef dat investeren in onderzoekstalent nodig is voor duurzame versterking van de wetenschap in de toekomst, maakt NWO zich sterk voor Ruimte voor onderzoekers. De activiteiten binnen deze actielijn zijn gericht op mensen (talentprogramma s), ideeën (vrije competitie) en infrastructuur (middelgrote en grote apparatuur). 2.1 Voortgang actielijn 1 Ontwikkeling Vernieuwingsimpuls De Vernieuwingsimpuls, opgezet als tijdelijk programma tot en met 2008, is in het eerste half jaar van 2007 geëvalueerd. De evaluatie werd begeleid door een commissie bestaande uit vertegenwoordigers van VSNU, KNAW, OCW, Vereniging voor Vernieuwingsimpuls-onderzoekers (VVViO) en NWO, en is uitgevoerd door de onafhankelijke onderzoeksbureaus Technopolis en Dialogic. Zij onderzochten niet alleen de selectieprocedure en doelmatigheid, maar ook de effecten van het programma: impact op loopbaan en mobiliteit van onderzoekers, en versterking van het vernieuwend onderzoek in ons land. Geconcludeerd werd dat de Vernieuwingsimpuls de afgelopen jaren een prominente positie verworven heeft in het Nederlandse onderzoeklandschap en steeds meer ingebed is geraakt in het loopbaanbeleid van Nederlandse onderzoeksinstellingen. Daarmee levert het programma een belangrijke bijdrage aan het werven en behouden van talentvolle onderzoekers. Ook werd geconcludeerd dat innovatief en hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek wordt bevorderd dankzij de Vernieuwingsimpuls. Op basis van deze positieve evaluatie heeft de minister van OCW in 2007 besloten om het programma te blijven ondersteunen en daarvoor 150 miljoen euro per jaar structureel aan NWO ter beschikking te stellen, een aanzienlijk hoger bedrag dan voorheen beschikbaar was. Daarbij heeft het ministerie ook besloten om het Aspasia-programma, ter extra ondersteuning en stimulering van vrouwelijke toponderzoekers, te continueren en te versterken. NWO is in 2007 gestart met de ontwikkeling van een vernieuwde opzet en procedure voor de Vernieuwingsimpuls vanaf Hierover vindt overleg plaats met de vele belanghebbenden, waaronder de universiteiten, de KNAW, het ministerie van OCW en VNO-NCW. Vooruitlopend op de vernieuwde opzet is besloten om vanaf 2008 de eigen bijdrage van de ontvangende instellingen af te schaffen. Deze eigen bijdrage was eenderde deel van de subsidie van een project. Ook staat het programma open voor buitenlandse onderzoekers die in Nederland onderzoek willen doen. In 2008 neemt NWO definitief een besluit over de vernieuwde procedure; in het najaar van 2008 zal deze breed worden verspreid onder onderzoekers. Vrije competitie: extra investeringen in vernieuwende ideeën Een van de basisinstrumenten van NWO is de Vrije competitie voor vernieuwende onderzoeksprojecten. Projecten in de Vrije competitie worden uitsluitend geselecteerd op basis van wetenschappelijke excellentie; er gelden geen thematische criteria. Op deze manier dragen de projecten bij aan het verleggen van grenzen in het betreffende vakgebied. De projecten worden uitgevoerd door promovendi en/of postdocs onder supervisie van een ervaren onderzoeker. NWO wil de Vrije competitie versterken met extra investeringen en daarbij nog meer mogelijkheden creëren voor risicovol onderzoek met het oog op doorbraken in de wetenschap. In 2007 heeft NWO een bedrag van 23 miljoen euro aan extra middelen voor de Vrije competitie beschikbaar gesteld. Brain gain: Take Five voor Plasterk In samenwerking met KNAW, TNO, VNO-NCW en VSNU heeft NWO in het najaar de aandacht gevestigd op het belang van het aantrekken, opleiden en behouden van talentvolle onderzoekers, de zogenaamde brain gain, voor de Nederlandse kennissamenleving en -economie. In de uitgave NL: Pleisterplaats voor talent, die werd gepresenteerd tijdens een bijeenkomst op 17 oktober, hebben de

17 16 Hoofdstuk 2: Actielijn 1 Ruimte voor onderzoekers organisaties aanbevelingen gedaan voor de verbetering van de aantrekkelijkheid van Nederland als vestigingsplaats voor (top)talent. Resultaten subsidie-instrumenten actielijn 1 In de volgende paragrafen komen de bestaande subsidie-instrumenten uit actielijn 1 aan de orde. Per instrument worden de resultaten uit 2007 vermeld. 2.2 Bevorderen instroom en doorstroom van talent NWO-Spinozapremie Doel De NWO-Spinozapremie is de hoogste Nederlandse onderscheiding in de wetenschap. Per jaar worden maximaal vier premies uitgereikt. De winnaars krijgen elk een bedrag van 1,5 miljoen euro om in vijf jaar te besteden aan onderzoek naar keuze. Een NWO-Spinozapremie is een eerbewijs, maar bovenal een stimulans voor verder onderzoek. In 2007 In 2007 heeft NWO voor de dertiende keer de Spinozapremie toegekend aan vier onderzoekers die in hun vakgebied tot de absolute wereldtop gerekend kunnen worden. Het ging om: Prof. dr. D.M. (Deirdre) Curtin, rechtsgeleerde aan de Universiteit Utrecht. Curtin leverde excellente bijdragen aan de ontwikkeling en bevordering van het internationale en Europese recht, en ontwikkelde grensverleggende visies op bestuurbaarheid van internationale organisaties als de Europese Unie. Prof. dr. M. (Marcel) Dicke, ecologisch entomoloog aan Wageningen Universiteit. Dicke ontdekte onder andere dat planten in noodsituaties geurstoffen op maat maken om de vijanden van hun vijanden te lokken. Prof. dr. ir. L.P. (Leo) Kouwenhoven, natuurkundige aan de Technische Universiteit Delft. Kouwenhovens baanbrekende werk aan zogeheten spinqubits is van groot belang voor het gebruik van quantuminformatie, bijvoorbeeld in een fundamenteel nieuw type computer. Prof. dr. J.W.M. (Wil) Roebroeks, archeoloog aan de Universiteit Leiden. Roebroeks deed originele observaties over vroege mensachtigen en de ontwikkeling van de menselijke samenleving Vernieuwingsimpuls Doel De Vernieuwingsimpuls heeft als doel vernieuwend onderzoek een extra impuls te geven. De Vernieuwingsimpuls is persoonsgebonden en biedt talentvolle, creatieve onderzoekers de kans om onderzoek naar hun keuze uit te voeren en daarmee hun carrièrepad bij wetenschappelijke onderzoeksinstellingen te bevorderen. In 2007 Tabel 3 geeft een overzicht van de aantallen ontvangen aanvragen en honoreringen, en de honoreringspercentages voor de drie stadia Veni, Vidi en Vici van de Vernieuwingsimpuls in 2007.

18 17 Hoofdstuk 2: Actielijn 1 Ruimte voor onderzoekers Tabel 3. Vernieuwingsimpuls-indicatoren, aanvragen en honoreringen Aantal vooraanmeldingen Aantal aanvragen Aantal honoreringen Bruto honoreringspercentage Netto honoreringspercentage M V Totaal M V Totaal M V Totaal M V Totaal M V Totaal Veni Vidi Vici Totaal Totaal Toelichting bij tabel 3 Vooraanmeldingen en aanvragen: Het aantal aanvragen bij Totaal is hoger dan het aantal vooraanmeldingen, omdat niet alle onderdelen van de Vernieuwingsimpuls werken met vooraanmeldingen. Bruto honoreringspercentage: Het aantal toegekende aanvragen gedeeld door het aantal initieel bij NWO ingediende aanvragen. Met initieel bij NWO ingediende aanvragen wordt bedoeld: Daar waar sprake is van vooraanmeldingen wordt het aantal ontvangen vooraanmeldingen bedoeld. Daar waar geen sprake is van vooraanmeldingen wordt het aantal ontvangen (volledig uitgewerkte) aanvragen bedoeld. Netto honoreringspercentage: Het aantal toegekende aanvragen gedeeld door het aantal (volledig uitgewerkte) aanvragen, dat bij NWO is ingediend. In 2007 werden twee Veni-rondes afgerond (tweede ronde 2006 en ronde 2007). Als gevolg hiervan laat het aantal aanvragen en honoreringen een forse stijging zien ten opzichte van Het aantal aanvragen Vidi (+25%) en Vici (+32%) steeg echter ook aanzienlijk, terwijl hier geen sprake was van een extra ronde. Vermoedelijk is dit veroorzaakt doordat niet zeker was of de Vernieuwingsimpuls na 2007 gecontinueerd zou worden, en veel onderzoekers gebruik wilden maken van de mogelijk laatste kans. Door het toegenomen aantal aanvragen daalden de bruto en netto honoreringspercentages ten opzichte van In de periode werden via de Vernieuwingsimpuls totaal 747 Veni-, 479 Vidi- en 169 Vicionderzoekers in de gelegenheid gesteld hun innovatieve en grensverleggende onderzoek uit te voeren. Daarmee werden de streefgetallen van 115 Veni-, 75 Vidi- en 25 Vici-toekenningen per jaar overtroffen. Binnen de Vernieuwingsimpuls is er speciaal aandacht voor de positie van vrouwelijke onderzoekers. NWO garandeert dat de honoreringspercentages voor vrouwelijke kandidaten in meerjarig perspectief ten minste even hoog zijn als die van mannelijke kandidaten. In 2007 voldeden de honoreringspercentages voor vrouwen voor zowel de Veni als de Vici aan deze voorwaarde, waarbij het netto honoreringspercentages voor vrouwen bij de Vici maart liefst 56% was. Alleen voor de Vidi was het honoreringspercentage voor vrouwen lager dan voor mannen. Voor de periode geldt dat het honoreringspercentage voor vrouwen in de Vernieuwingsimpuls iets hoger is dan het honoreringspercentage voor mannen (v: 23,0%, m: 20,6%). Loopbaanontwikkeling laureaten Een belangrijke doelstelling van de Vernieuwingsimpuls is perspectief bieden op een wetenschappelijke carrière. In figuur 1 t/m 5 is het carrièreverloop van de drie groepen laureaten in beeld gebracht. Aangegeven is wat de positie (uitgedrukt in postdoc, universitair docent, universitair hoofddocent en hoogleraar) van de kandidaten was bij aanvang van de subsidie, na ongeveer 3 jaar (eindpositie Veni, midtermpositie Vidi en Vici), en na ongeveer zes jaar (eindpositie Vidi en Vici). Van die laatste categorie zijn vooral bij de Vici s nog maar weinig gegevens beschikbaar. Uit de figuren wordt duidelijk dat in de loop van de subsidie de carrièreposities van alle drie de stadia van de Vernieuwingsimpuls sterk zijn verbeterd.

19 18 Hoofdstuk 2: Actielijn 1 Ruimte voor onderzoekers aantal Veni bij aanvraag Veni na 3 jaar (afronding) PD UD UHD HGL categorie Figuur 1. Loopbaanontwikkeling van Veni-laureaten. Figuur 1 betreft de 194 Veni s van wie de eindpositie bekend is aantallen Vidi bij aanvraag Vidi na 2,5 jaar (mid term) PD UD UHD HGL categorie 50 aantallen Vidi bij aanvraag Vidi na 2,5 jaar Vidi na 6 jaar (afronding) 10 0 PD UD UHD HGL categorie Figuur 2 en 3. Loopbaanontwikkeling van Vidi-laureaten. Figuur 2 betreft de 166 Vidi s van wie de midtermpositie bekend is. Figuur 3 betreft de 88 Vidi s van wie de eindpositie bekend is.

20 19 Hoofdstuk 2: Actielijn 1 Ruimte voor onderzoekers aantallen Vici bij aanvraag Vici na 2,5 jaar (mid term) PD UD UHD HGL categorie 3.0 aantallen Vici bij aanvraag Vici na 2,5 jaar Vici na 6 jaar (afronding) 0 PD UD UHD HGL categorie Figuur 4 en 5. Loopbaanontwikkeling van Vici-laureaten. Figuur 4 betreft de 30 Vici s van wie de midtermpositie bekend is. Figuur 5 betreft de 4 Vici s van wie de eindpositie bekend is. Toelichting bij figuren 1 t/m 5 Op de X-as is de positie van de laureaten aangegeven. De Y-as betreft de aantallen laureaten. PD: Postdoc; UD: Universitair Docent; UHD: Universitair Hoofddocent HGL: Hoogleraar.

21 20 Hoofdstuk 2: Actielijn 1 Ruimte voor onderzoekers Rubicon Doel Rubicon bevordert de wetenschappelijke mobiliteit van onderzoekers. Het programma biedt veelbelovende, recent gepromoveerde wetenschappers de kans om gedurende maximaal twee jaar onderzoekervaring op te doen in het buitenland en zich daarmee te kwalificeren voor een toekomstige wetenschappelijke carrière. Daarnaast kunnen buitenlandse wetenschappers met een Rubicon-beurs een jaar lang onderzoek in Nederland verrichten. Zowel de kwaliteit van de onderzoeker en zijn/haar voorstel, als de kwaliteit van het gastinstituut, tellen mee in de beoordeling. Het gastinstituut dient excellent te zijn. Van deze groep jonge onderzoekers wordt verwacht dat zij vanwege hun bewezen talent voor het doen van innoverend en grensverleggend onderzoek een belangrijke plaats kunnen gaan innemen in de Nederlandse wetenschap. NWO biedt jonge talentvolle onderzoekers met het Rubicon-programma een overbrugging tussen de promotie en het Veni-programma van de Vernieuwingsimpuls. In 2007 In tabel 4 is te zien dat het totaal aantal ingediende aanvragen in 2007 iets achterbleef bij dat in Hierdoor vielen de honoreringspercentages in 2007 hoger uit. Tabel 4. Rubicon-indicatoren, aanvragen en honoreringen Aantal Aantal Honoreringspercentage aanvragen honoreringen M V Totaal M V Totaal M V Totaal Totaal Totaal Figuur 6 toont de mobiliteit van Rubicon-laureaten. Deze was vergelijkbaar met die in % 14% Nederlander naar het Buitenland 4% Nederlander in Nederland 76% Buitenlander naar Nederland Buitenlander naar ander buitenland Figuur 6. Mobiliteit van Rubiconlaureaten Toptalent Doel Om jong, creatief, wetenschappelijk talent de ruimte te geven om het promotietraject zelf in te vullen, heeft de minister van OCW in totaal 16 miljoen euro beschikbaar gesteld. NWO ontwikkelde daarmee in samenwerking met de VSNU het programma Toptalent. Er zullen in totaal twee subsidierondes plaatsvinden. De eerste subsidies zijn toegekend in In 2007 Per december 2006 waren er binnen dit nieuwe programma 128 aanvragen ingediend, waarvan er 41 werden gehonoreerd in mei 2007.

22 21 Hoofdstuk 2: Actielijn 1 Ruimte voor onderzoekers Tabel 5. Toptalent-indicatoren, aanvragen en honoreringen Aantal Aantal Honoreringspercentage aanvragen honoreringen M V Totaal M V Totaal M V Totaal Totaal Simon Stevin: meester en gezel Doel Sinds 1998 voert de Technologiestichting STW het programma Simon Stevin Meester. Elk jaar wordt in dat kader aan een ervaren, toonaangevend wetenschapper een trofee (een beeldje) en een cheque van euro toegekend, te besteden aan toepassingsgericht onderzoek. STW heeft verder een talentprogramma onder de naam Simon Stevin Gezel. Het is bedoeld om promovendi te stimuleren tot hoge kwaliteit in hun onderzoek en tot een actieve bijdrage aan de utilisatie van resultaten. Aan de prijs is een kunstwerk en een geldbedrag van euro verbonden, dat kan worden besteed aan een activiteit die past binnen de STW-doelstellingen. In 2007 In 2007 was de Simon Stevin Meester-titel voor prof. dr. ir. Ton van der Steen van het Erasmus MC voor zijn werk op het gebied van preventie van acute hersen- en hartinfarcten door middel van palpografie. Van der Steen is een excellent wetenschapper met een actieve rol in de utilisatie van zijn vindingen en bovendien met het vermogen mensen te enthousiasmeren en effectieve netwerken te vormen en te onderhouden. In het Simon Stevin Gezel-programma ging de titel in 2007 naar Merle de Kreuk van de TU Delft voor haar werk op het gebied van efficiënte waterzuivering door aëroob korrelslib. Runners-up waren Christian Nijhuis en Martijn Mies. Traditiegetrouw is over de beste 10 genomineerden een boekje uitgebracht. 2.3 Bevorderen instroom en doorstroom speciale groepen Aspasia Doel Aspasia is in oktober 1999 ingesteld als tijdelijk programma ter vergroting van het aantal vrouwelijke universitair hoofddocenten (UHD s). In 2005 is de Vernieuwingsimpuls gekoppeld aan Aspasia nieuwe stijl. NWO stelt premies beschikbaar voor Colleges van Bestuur die vrouwelijke Vidi- en Vici-laureaten binnen een jaar na de subsidietoekenning doen bevorderen tot UHD of hoogleraar. In 2007 De Colleges van Bestuur hebben in 2007 respectievelijk 17 vrouwelijke Vidi-laureaten en 2 vrouwelijke Vici-laureaten bevorderd, waarvoor zij een Aspasia-premie in ontvangst mochten nemen. Aansluitend op de rondes van de Vernieuwingsimpuls 2007 zijn opnieuw bevorderingsvoorstellen in gang gezet. In de loop van 2008 zal blijken hoeveel vrouwen daadwerkelijk bevorderd zullen worden. Tabel 6. Aspasia, honoreringen in 2007 en Vidi Vici 2 2 Totaal 19 17

23 22 Hoofdstuk 2: Actielijn 1 Ruimte voor onderzoekers Mozaïek Doel Mozaïek richt zich op de instroom van afstudeerders en afgestudeerden uit minderheidsgroepen (volgens de definitie van de Wet Samen) in de wetenschap. Meer specifiek bevordert het programma de instroom van promovendi uit deze doelgroep. NWO richt zich met het Mozaïek-programma op jong afgestudeerd talent. In 2007 In 2007 ging de vierde Mozaïek-ronde van start. Op 9 januari 2007 waren er 95 vooraanmeldingen voor Mozaïek binnen. Na een eerste selectie werden 48 aanvragers uitgenodigd om hun aanvraag verder uit te werken. Twee hiervan hebben zich teruggetrokken, zodat uiteindelijk 46 aanvragen werden ingediend. Daarvan werden 22 excellente kandidaten gehonoreerd en tijdens een feestelijke uitreiking op 1 november in het zonnetje gezet. Tabel 7. Mozaïekindicatoren, aanvragen en honoreringen Aantal vooraanmeldingen Aantal aanvragen Aantal honoreringen Bruto honoreringspercentage Netto honoreringspercentage M V Totaal M V Totaal M V Totaal M V Totaal M V Totaal Totaal Totaal Toelichting bij tabel 7 Bruto honoreringspercentage: Het aantal toegekende aanvragen gedeeld door het aantal initieel bij NWO ingediende aanvragen. Met initieel bij NWO ingediende aanvragen wordt bedoeld: Daar waar sprake is van vooraanmeldingen wordt het aantal ontvangen vooraanmeldingen bedoeld. Daar waar geen sprake is van vooraanmeldingen wordt het aantal ontvangen (volledig uitgewerkte) aanvragen bedoeld. Netto honoreringspercentage: Het aantal toegekende aanvragen gedeeld door het aantal (volledig uitgewerkte) aanvragen, dat bij NWO is ingediend Meervoud Doel Via Meervoud (Meer vrouwelijke onderzoekers als UD) stimuleren de NWO-gebieden Aard- en Levenswetenschappen (ALW) en Exacte Wetenschappen (EW) de doorstroom van vrouwelijke onderzoekers. De Meervoud-subsidie is gekoppeld aan een vaste aanstelling als UD na afloop van de subsidieperiode. In 2007 Het Meervoud-programma zorgde in 2007 voor zes toekomstige vrouwelijke UD s Athena Doel Doel van Athena is stimulering van vaste posities voor talentvolle vrouwelijke Veni-laureaten in de chemische wetenschappen. Zodra vrouwen tijdens hun Veni-project een aanstelling als UD of gelijkwaardige positie aan een onderzoeksinstituut verwerven, ontvangen zij een premie van euro. In 2007 NWO-gebied Chemische Wetenschappen (CW) heeft Athena in 2007 in het leven geroepen. In 2008 worden de eerste toekenningen verwacht.

24 23 Hoofdstuk 2: Actielijn 1 Ruimte voor onderzoekers Fom/v Doel Het FOm/v-programma tracht vrouwelijke natuurkundigen te behouden voor de wetenschap. Het heeft een structureel budget van euro per jaar waaruit onderzoekprojecten kunnen worden gehonoreerd en maatregelen worden gefinancierd om vrouwelijke onderzoekers binnen FOM in hun loopbaan te ondersteunen. Belangrijk instrument binnen Fom/v is de tweejaarlijkse Minervaprijs voor het beste wetenschappelijk artikel van een vrouwelijke natuurkundige. In 2007 In 2007 werden voordrachten ingediend voor de Minervaprijs Investeringen NWO-groot en NWO-middelgroot Doel Investeringen NWO-groot betreft investeringen in onderzoeksfaciliteiten boven de euro. Dit programma staat tweejaarlijks open voor nieuwe aanvragen. Investeringen NWO-middelgroot betreft investeringen tussen en euro. Dit programma wordt decentraal uitgevoerd door de NWO-gebieden, volgens per gebied vastgestelde bedragen. In 2007 In september 2007 is in het programma Investeringen NWO-groot een nieuwe ronde gestart. Hiervoor zijn in totaal 16 aanvragen ontvangen. Medio 2008 zal hierover een besluit genomen worden. In 2007 werden 24 toekenningen gedaan in het programma Investeringen NWO-middelgroot. Tabel 8a. Investeringen NWO-middelgroot, aanvragen en honoreringen Aantal vooraanmeldingen Aantal aanvragen Aantal honoreringen Bruto honoreringspercentage Netto honoreringspercentage M V Totaal M V Totaal M V Totaal M V Totaal M V Totaal Investeringen NWOmiddelgroot Toelichting bij tabel 8a Vooraanmeldingen en aanvragen: Het aantal aanvragen valt hoger uit dan het aantal vooraanmeldingen, omdat niet alle NWO-gebieden hier werken met vooraanmeldingen. Bruto honoreringspercentage: Het aantal toegekende aanvragen gedeeld door het aantal initieel bij NWO ingediende aanvragen. Met initieel bij NWO ingediende aanvragen wordt bedoeld: Daar waar sprake is van vooraanmeldingen wordt het aantal ontvangen vooraanmeldingen bedoeld. Daar waar geen sprake is van vooraanmeldingen wordt het aantal ontvangen (volledig uitgewerkte) aanvragen bedoeld. Netto honoreringspercentage: Het aantal toegekende aanvragen gedeeld door het aantal (volledig uitgewerkte) aanvragen, dat bij NWO is ingediend.

25 24 Hoofdstuk 2: Actielijn 1 Ruimte voor onderzoekers Tabel 8b. Bestedingen in Investeringen NWO-groot en NWO-middelgroot Investeringen NWO-groot Investeringen NWO-middelgroot Bestedingen in 2007 (k ) Toelichting bij tabel 8b Investeringen NWO-groot betreft investeringen boven euro. Investeringen NWO-middelgroot betreft investeringen tussen euro en euro. Toekenningen voor investeringen vinden in meerjarig perspectief plaats. In deze tabel zijn alleen de bestedingen in het verslagjaar 2007 opgenomen. 2.5 Bevorderen van ideeënvorming via de Vrije competitie Doel De Vrije competitie biedt toponderzoekers de mogelijkheid om hun eigen, niet-onderwerpgebonden ideeën verder uit te werken. Hiermee is het de bakermat voor de innovatiekansen en technologische ontwikkelingen van de toekomst. Resultaten 2007 Uit tabel 9 blijkt dat het aantal aanvragen in 2007 en 2006 ongeveer gelijk was. De netto-honoreringspercentages lagen in 2007 iets hoger. Tabel 9. Vrije competitie, aanvragen en honoreringen Aantal vooraanmeldingen Aantal aanvragen Aantal honoreringen Bruto honoreringspercentage Netto honoreringspercentage M V Totaal M V Totaal M V Totaal M V Totaal M V Totaal Totaal Totaal Toelichting bij tabel 9 Vooraanmeldingen en aanvragen: Het aantal aanvragen valt hoger uit dan het aantal vooraanmeldingen, omdat niet alle gebieden hier werken met vooraanmeldingen. Bruto honoreringspercentage: Het aantal toegekende aanvragen gedeeld door het aantal initieel bij NWO ingediende aanvragen. Met initieel bij NWO ingediende aanvragen wordt bedoeld: Daar waar sprake is van vooraanmeldingen wordt het aantal ontvangen vooraanmeldingen bedoeld. Daar waar geen sprake is van vooraanmeldingen wordt het aantal ontvangen (volledig uitgewerkte) aanvragen bedoeld. Netto honoreringspercentage: Het aantal toegekende aanvragen gedeeld door het aantal (volledig uitgewerkte) aanvragen, dat bij NWO is ingediend. 2.6 Totaal actielijn 1: aanvragen en honoreringen Tabel 10 geeft een overzicht van alle aanvragen en honoreringen binnen actielijn 1. De honoreringspercentages van Overige zijn relatief hoog, aangezien vervangingssubsidies en publicatiebijdragen over het algemeen een hoog honoreringspercentage hebben.