Hoe wordt gezinsplanning onderdeel van je begeleiding als hulpverlener?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe wordt gezinsplanning onderdeel van je begeleiding als hulpverlener?"

Transcriptie

1 Hoe wordt gezinsplanning onderdeel van je begeleiding als hulpverlener?

2 Inleiding Liesbet Meyvis Nele Van Assche Ilse Bellens Stad Antwerpen OCMW Antwerpen Stad Antwerpen Dienst Gezondheid Jongerendienst Dienst Gezondheid - Seksuele Gezondheid Seksuele Gezondheid - Toegankelijke eerstelijnszorg

3 Programma - Gezinsplanning en kinderwens - Drempels bij bespreken gezinsplanning - Casebesprekingen - Ervaringen uitwisselen - Tips en tricks - Tools ter ondersteuning

4 Gezinsplanning Gezinsplanning: - Mensenrecht - Onderdeel van gezondheid - Element in de begeleiding van (kwetsbare) gezinnen Altijd verbonden of in relatie met andere factoren

5 Kennis Cultuur Gewoonte Emoties Middelen Scholingsgraad Kinderwens

6 Waarom kiezen mensen ervoor om kinderen te krijgen?

7 Antwoorden maatschappelijk werkers (niet limitatief)

8 Waarom kiezen mensen/klanten ervoor om kinderen te krijgen?

9 Gezinsplanning in de praktijk: veraf en toch dichtbij Filmpje ng-if-i-had-known-film-opwereldanticonceptiedag?language

10 Gezinsplanning in de praktijk: dichtbij Het recht op een kind is absoluut. Wil een vrouw een baby, dan is dat haar goed recht. Ongeacht hoeveel geld op de bank staat, in welk huis ze de nacht doorbrengt, hoeveel mannen de potentiële vader zijn of hoeveel peuters en kleuters ze thuis al heeft rondlopen. "Het zelfbeschikkingsrecht is essentieel", benadrukt Jan De Maeseneer. "Het is niet aan artsen om te bepalen hoeveel kinderen iemand mag krijgen. Daar gaat het niet om. Maar gezinsplanning en geboortebeperking moeten wel thema's zijn die een arts, maar ook hulpverleners in het algemeen, durven aansnijden. Verpleegkundigen, vroedvrouwen, maatschappelijk werkers spelen een belangrijke rol. En de toon is daarbij uitermate belangrijk, want de grens met paternalisme is heel erg dun. (De Morgen, 11 juli 2015, p. 12)

11 Casebesprekingen

12 Natascha Natascha is een blanke jonge vrouw die alleen woont en geen vaste relatie heeft. Zij geeft aan twee weken overtijd te zijn, de stap om een zwangerschapstest af te nemen is té groot voor haar. Zij is ongerust dat ze zwanger is en over de mogelijke gevolgen die hieraan vasthangen. Hoe kan je hier rond gezinsplanning werken? Welke drempels en beïnvloedende factoren zie je? Welke kansen zijn hier?

13 Fatou Een gescheiden Irakese, jonge vrouw met één kindje van 3 jaar. Ze heeft verschillende, kortdurende relaties gehad. Haar ouders vinden dat ze een slechte vrouw is omdat haar man haar verlaten heeft. Op één jaar tijd heeft ze vijf keer gedacht dat ze zwanger was en één keer dat ze een SOA had. Ze mag van de ouders niet naar de gynaecoloog. Hoe kan je hier rond gezinsplanning en seksuele gezondheid werken? Welke drempels en beïnvloedende factoren zie je? Welke kansen zijn er?

14 Jordy en Cindy Jordy heeft regelmatig nieuwe vriendinnetjes. Nu heeft hij een relatie met Cindy sinds vier weken. Ze kennen mekaar van vroeger in de instelling. Ze gebruiken geen voorbehoedsmiddelen. Ze zeggen dat ze dat dan wel zullen zien als het zover is. Jordy heeft reeds een kindje bij een vorig vriendinnetje. Hij heeft een contactverbod door de Jeugdrechtbank. Ook Cindy blijkt al een tweeling te hebben die bij de vader verblijven en waar ze geen contact mee heeft. Hoe kan je hier rond gezinsplanning werken? Welke drempels en beïnvloedende factoren zie je? Welke kansen zie je?

15 Sarah Sarah is een Congolese vrouw en heeft al 3 kindjes: 6j, 3j, 2j. Ze heeft een wisselende relatie met haar vriend, die alcohol gebruikt. Sarah bevindt zich in een situatie van intrafamiliaal geweld door haar partner. Ze wil niet praten over anticonceptiemogelijkheden. Ze heeft een slechte ervaring gehad met een staafje (ontsteking) en heeft dit laten verwijderen. Sarah heeft een mannelijke maatschappelijk werker. Hoe kan je hier rond gezinsplanning werken? Welke drempels en beïnvloedende factoren zie je? Welke kansen zie je?

16 Tips en tricks - Durf zelf het gesprek te starten. Het is moeilijker voor een klant om over seksualiteit te beginnen spreken dan voor jou als maatschappelijk werker. Voorbeeldvragen: Heb je een partner? Hoe gaat het met de kinderen? Wil je graag kinderen? En je partner, wilt hij/zij kinderen? - Sta samen met de klant stil bij de vraag: Waarom wil je een kind

17 Tips en tricks - Vertrek vanuit de situatie van de klant, zonder je eigen waarden als referentie te gebruiken. - Kennis over de werking van het lichaam is vaak beperkt. - Wees je bewust van je eigen weerstand en die van de klant maar laat dit geen drempel zijn. - Probeer positief te blijven: het bij voorbaat opplakken van een risicolabel maakt dat de mogelijk toekomstige ouders van je afkeren.

18 Tips en tricks - Wees je bewust van je non-verbale houding en probeer geen afkeuring te tonen. - Begeleiding gezinsplanning is een proces: tijd nemen, doorvragen, opvolgen, herhalen.

19 Welke tools hebben we in handen?

20 Welke tools hebben we in handen? - Opleiding - Ervaring - Band met de klant - Moment

21 Welke tools hebben we in handen? Kennis verhogen: Kind in Beeld - Anticonceptiekoffer - /toolkit/

22 Welke tools hebben we in handen? Financiële drempel verlagen? - Anticonceptie: zeer beperkte terugbetaling (enkel de pil) - Kan je binnen je organisatie iets voorzien? - Wat doet het plaatselijke OCMW? - Regelgeving is plaatselijk erg verschillend - Vaak weinig problemen ivm ten laste name anticonceptie

23 Samenwerking Veel organisaties/mensen betrokken: - Kind en Gezin - CAW s - Doelgroeporganisaties - Eigen netwerk - Huisartsen - OCMW s - Valkuil: kijken naar de ander

24 Orgelpunt - Gezinsplanning is een mensenrecht - Kinderwens is absoluut - Gezinsplanning is niet volledig te rationaliseren - Belang van kennis en begeleiding voor (kwetsbare) ouders - Begeleiding = deel van het geheel (gezondheid/opvoeding/wonen/werken/ ) - Samenwerken is belangrijk (zorg en welzijn) - Durf als hulpverlener zelf de eerste stap zetten

25 Vragen?

26 Contact Stad Antwerpen Dienst Gezondheid Liesbet Meyvis en Ilse Bellens Projectmedewerkers seksuele gezondheid en gezinsplanning

Toolkit. Mijn kind wil een kind. Kinderen, waar kies ik voor?

Toolkit. Mijn kind wil een kind. Kinderen, waar kies ik voor? Toolkit Kinderen, waar kies ik voor? Mijn kind wil een kind Informatiefolder voor ouders van mensen met een verstandelijke beperking en een kinderwens 2 Vraag een willekeurige persoon wat voor hem belangrijk

Nadere informatie

Veilig vrijen: hoe doe ik dat? Antwoorden

Veilig vrijen: hoe doe ik dat? Antwoorden Veilig vrijen: doe ik dat? Seks kan fijn zijn. Maar er zitten ook gevaren aan. Je kunt zwanger raken zonder dat je dat wilt. Je kunt ook een geslachtsziekte oplopen. Hoe voorkom je een zwangerschap of

Nadere informatie

Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG :

Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG : Bijlage Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG : Interview: vragen gast : Levensgeschiedenis: Zie dossier Hoe vind

Nadere informatie

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Op de polikliniek van het Universitair Kinderziekenhuis St Radboud ziekenhuis willen wij je met deze folder informatie geven over seksualiteit

Nadere informatie

Ong e pland. zwanger Onverwacht? Ongewenst? Wat nu?

Ong e pland. zwanger Onverwacht? Ongewenst? Wat nu? Ong e pland zwanger Onverwacht? Ongewenst? Wat nu? Alles over ongeplande zwangerschap Fara, luister- en informatiepunt rond zwangerschapskeuze tel. 016 38 69 50 www.faranet.be met Xtra voor jongeren LUNA

Nadere informatie

Ong e pland. zwanger Onverwacht? Ongewenst? Wat nu?

Ong e pland. zwanger Onverwacht? Ongewenst? Wat nu? Ong e pland zwanger Onverwacht? Ongewenst? Wat nu? Alles over ongeplande zwangerschap Fara, luister- en informatiepunt rond zwangerschapskeuze tel. 016 38 69 50 www.faranet.be met Xtra voor jongeren LUNA

Nadere informatie

Lieve ouder, De inhoud van wat je schrijft is persoonlijk. Probeer eerlijk te zijn in wat je schrijft en je gevoelens toe te laten.

Lieve ouder, De inhoud van wat je schrijft is persoonlijk. Probeer eerlijk te zijn in wat je schrijft en je gevoelens toe te laten. Lieve ouder, Langs de één of andere weg ben je in het bezit gekomen van dit boekje, omdat je je kindje verloor door abortus en je het daar moeilijk mee hebt. Dit boekje is een soort dagboek, een leidraad

Nadere informatie

(On)g e pland. zwanger Verwacht of ongepland? Wat nu?

(On)g e pland. zwanger Verwacht of ongepland? Wat nu? (On)g e pland zwanger Verwacht of ongepland? Wat nu? Alles over zwangerschap Fara, luister- en informatiepunt rond zwangerschapskeuze tel. 016 38 69 50 www.faranet.be met Xtra voor jongeren LUNA alle vragen

Nadere informatie

v r o u w e n o p v a n g R SA MANUS daar sta je dan!

v r o u w e n o p v a n g R SA MANUS daar sta je dan! v r o u w e n o p v a n g R SA MANUS daar sta je dan! Het besluit is genomen: je gaat weg. Weg uit de situatie van geweld en bedreiging. Je hebt een plek nodig waar je tot rust kunt komen en alles op een

Nadere informatie

Wat is een Inloopteam?

Wat is een Inloopteam? Baby Kick Off De Baby Kick Off wordt georganiseerd door Inloopteam Zuidrand en komt met ondersteuning van ECK De Kraamvogel in stand in het Huis van het Kind Borgerhout en Antwerpen-Kiel Wat is een Inloopteam?

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Week tegen de kindermishandeling. Thema: conflictscheiding

Week tegen de kindermishandeling. Thema: conflictscheiding Week tegen de kindermishandeling Thema: conflictscheiding Welkom Cindy de Rijke Kompaan en De Bocht Ouderschapsbemiddelaar Peter Verbeeten Instituut voor Maatschappelijk werk medewerker kinderen en scheiden

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Anne Frank, 2 jaar oud Anne heeft een heerlijk leven. Ze weet niet dat haar ouders grote zorgen hebben.

Anne Frank, 2 jaar oud Anne heeft een heerlijk leven. Ze weet niet dat haar ouders grote zorgen hebben. Anne Op 12 juni 1929 wordt in Duitsland een meisje geboren. Het is een gelukkig meisje. Ze heeft een vader en moeder die van haar houden. Ze heeft een zusje dat dol op haar is. Ze woont in een mooie stad:

Nadere informatie

Famia Plania gaat al halve eeuw met de tijd mee zaterdag, 24 oktober 2015 00:00

Famia Plania gaat al halve eeuw met de tijd mee zaterdag, 24 oktober 2015 00:00 Vijftig jaar gezinsplanning! De Stichting Famia Plania vierde dit gouden jubileum op 1 oktober. Al een halve eeuw geeft de stichting voorlichting en diensten over alles wat met seksualiteit en reproductieve

Nadere informatie

De spin in het web. Handreiking. voor werkers die direct. aan de slag willen met. de sociale netwerken van. mensen met verstandelijke

De spin in het web. Handreiking. voor werkers die direct. aan de slag willen met. de sociale netwerken van. mensen met verstandelijke De spin in het web Handreiking voor werkers die direct aan de slag willen met de sociale netwerken van mensen met verstandelijke beperkingen Anne Wibaut, Willy Calis Ad van Gennep Inleiding Wij hebben

Nadere informatie

Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties

Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties Arosa biedt veiligheid en bescherming bij geweld in relaties. Vrouwen, mannen en hun kinderen kunnen bij Arosa terecht voor opvang en begeleiding. Arosa

Nadere informatie

Wil je zwanger worden? In deze folder vind je tips en adviezen.

Wil je zwanger worden? In deze folder vind je tips en adviezen. Wil je zwanger worden? In deze folder vind je tips en adviezen. Dit zijn Kelly en Karim. Zij willen graag een kind. Kelly en Karim willen over een half jaar zwanger zijn. 1. Kelly en Karim willen over

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

GAMS België. GAMS België

GAMS België. GAMS België 14 15 Emoties zijn reacties op allerlei zaken die zich afspe- VGV is een uiterst pijnlijke ingreep die vaak onder len rondom ons: angst, vreugde, woede, verbazing, dwang en zonder waarschuwing wordt uitgevoerd.

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie

Nadere informatie

Ondersteuning aan kind en gezin in Lelystad

Ondersteuning aan kind en gezin in Lelystad Ondersteuning aan kind en gezin in Lelystad Voor ouders, kinderen en jongeren Vragen over opvoeden en opgroeien? Veel ouders twijfelen of ze het juiste doen of hoe ze iets moeten aanpakken. Als ouder staat

Nadere informatie

Ondersteuning aan kind en gezin in Lelystad

Ondersteuning aan kind en gezin in Lelystad Ondersteuning aan kind en gezin in Lelystad Voor ouders, kinderen en jongeren Opvoeden is een mooie taak, maar niet altijd eenvoudig. Een peuter die bang of dwars is. Uw kind die niet goed meekomt op school.

Nadere informatie

Met wie kan jij dan praten? Een brochure voor kinderen van 7 tot 11 jaar

Met wie kan jij dan praten? Een brochure voor kinderen van 7 tot 11 jaar Als je moeder naar een psychiatrisch ziekenhuis moet... of je vader naar een psychiater... Met wie kan jij dan praten? Een brochure voor kinderen van 7 tot 11 jaar Deze brochure werd - met toestemming

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Moeder worden, moeder zijn

Moeder worden, moeder zijn Moeder worden, moeder zijn Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Postbus 10208 1001 EE Amsterdam Telefoon: (020) 520 60 70 Fax: (020) 520 60 61 E-mail: info@eenvoudigcommuniceren.nl Website: www.eenvoudigcommuniceren.nl

Nadere informatie

Intensieve Kortdurende Thuisbegeleiding. Onthaalbrochure voor ouders

Intensieve Kortdurende Thuisbegeleiding. Onthaalbrochure voor ouders Intensieve Kortdurende Thuisbegeleiding Onthaalbrochure voor ouders 2 Inhoudstafel Voorwoord 3 Wie zijn we? 4 Voor wie? 7 Hoe kan je ons bereiken? 8 Wie is wie 9 Belangrijke nummers 10 Wat is IKT? 11 Goed

Nadere informatie

Net bevallen, welke anticonceptie kies je nu?

Net bevallen, welke anticonceptie kies je nu? Net bevallen, welke anticonceptie kies je nu? Al snel na je bevalling kun je weer zwanger worden als je seks hebt. Seks is iets om van te genieten. Binnen enkele weken na de bevalling beginnen de meeste

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,

Nadere informatie

Wie zijn jullie? Wie is er student? Wie is er kraamverzorgende? Wie is er vroedvrouw? Wie werkt er in de thuiszorg? Wie in het ziekenhuis?

Wie zijn jullie? Wie is er student? Wie is er kraamverzorgende? Wie is er vroedvrouw? Wie werkt er in de thuiszorg? Wie in het ziekenhuis? Welkom! Wie zijn jullie? Wie is er student? Wie is er kraamverzorgende? Wie is er vroedvrouw? Wie werkt er in de thuiszorg? Wie in het ziekenhuis? Wie zijn wij? Simonne Vandewaerde Kraamzorg Landelijke

Nadere informatie

1. Luister naar het gesprek. 2. Lees de zinnen. 3. Welke informatie hoort u? Kruis aan: JA of NEE.

1. Luister naar het gesprek. 2. Lees de zinnen. 3. Welke informatie hoort u? Kruis aan: JA of NEE. Werkblad 6.1 Opdracht 3, module 5, les 6 1. Luister naar het gesprek. 2. Lees de zinnen. 3. Welke informatie hoort u? Kruis aan: JA of NEE. 1. Mevrouw Celik maakt een afspraak met de decaan. 2. De afspraak

Nadere informatie

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling 8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen

Nadere informatie

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere

Nadere informatie

Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting

Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting Let s talk about sex Eerste hulp bij seksuele voorlichting Normen en waarden De spelleider wijst iemand aan die een casus voorlegt waarin seksuele voorlichting is gegeven aan een cliënt. Bespreek in tweetallen

Nadere informatie

Peer to peer interventie copyright Marieke Kroneman les 3 van 4 debat

Peer to peer interventie copyright Marieke Kroneman les 3 van 4 debat 3. Derde bijeenkomst over gender stereotype verwachtingen Gender stereotype verwachtingen zijn een belangrijke determinant voor een homonegatieve houding. KERNBOODSCHAP van deze les: je hoeft niet je houding

Nadere informatie

De meeste kinderen worden vanzelf droog zonder dat je er als ouder een inspanning voor moet leveren. Plots komen ze zeggen ik moet pipi.

De meeste kinderen worden vanzelf droog zonder dat je er als ouder een inspanning voor moet leveren. Plots komen ze zeggen ik moet pipi. 1 De meeste kinderen worden vanzelf droog zonder dat je er als ouder een inspanning voor moet leveren. Plots komen ze zeggen ik moet pipi. Je zet ze op het potje en daarna heb je nooit meer een natte broek.

Nadere informatie

Evaluatie Acquisitietraining Kaap11

Evaluatie Acquisitietraining Kaap11 Evaluatie Acquisitietraining Kaap11 1. Hoe duidelijk was de aankondiging van de bijeenkomst? Uitermate duidelijk 40,0% 4 Zeer duidelijk 60,0% 6 Redelijk duidelijk 0,0% 0 Niet erg duidelijk 0,0% 0 Helemaal

Nadere informatie

voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken

voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken Het Centrum voor Jeugd en Gezin is er voor iedereen Kinderen zijn voortdurend in ontwikkeling. Zowel lichamelijk, geestelijk

Nadere informatie

KIJK! SEKSUALITEIT. mijn leven. Leerjaar 2. Leskatern 3. Ont wikkeld voor. praktijkonderwijs Basis - Kader

KIJK! SEKSUALITEIT. mijn leven. Leerjaar 2. Leskatern 3. Ont wikkeld voor. praktijkonderwijs Basis - Kader em ex jk ki In KIJK! mijn leven Leerjaar 2 aa pl SEKSUALITEIT Leskatern 3 r Ont wikkeld voor praktijkonderwijs Basis - Kader INLEIDING Seksualiteit Jongeren zijn veel bezig met relaties en seksualiteit.

Nadere informatie

Dit zijn Kelly en Karim. Ze willen graag een kind.

Dit zijn Kelly en Karim. Ze willen graag een kind. Dit zijn Kelly en Karim. Ze willen graag een kind. 1. Kelly en Karim willen over een half jaar zwanger zijn. Kelly en Karim willen zwanger worden. Ze willen graag dat hun kindje straks gezond is. Het is

Nadere informatie

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?

Nadere informatie

Acquisitie met LinkedIn. Acquisitie met LinkedIn

Acquisitie met LinkedIn. Acquisitie met LinkedIn Acquisitie met LinkedIn Acquisitie met LinkedIn Acquisitie met LinkedIn 1. Introductie 2. Wat is acquisitie 3. Wat betekent acquisitie voor jou 4. Social Media facts 5. Acquisitie en LinkedIn 6. Tips Voorstellen

Nadere informatie

Gewoon opvoeden in Groningen

Gewoon opvoeden in Groningen Gewoon opvoeden in Groningen Voorbeeld : gewoon opvoeden, alledaags opvoeden, alledaagse opvoedvragen Wat is dit? Start: Eigen voorbeeld geven. Voor iedereen verschillend, afhankelijk van de situatie van

Nadere informatie

Cultuur sensitief counselen over hiv ( testen) bij Subsaharaanse Afrikaanse migranten (SAM)

Cultuur sensitief counselen over hiv ( testen) bij Subsaharaanse Afrikaanse migranten (SAM) Cultuur sensitief counselen over hiv ( testen) bij Subsaharaanse Afrikaanse migranten (SAM) Dr Kristien Wouters, Dr Christiana Nöstlinger Instituut voor Tropische Geneeskunde / Helpcenter ITG Avondseminarie

Nadere informatie

We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten.

We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten. We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten. We helpen je bij het verbeteren van je contacten met

Nadere informatie

(Uitstel) kinderwens

(Uitstel) kinderwens LANG LEVE DE LIEFDE - Entreeopleidingen in het mbo - (UITSTEL) KINDERWENS - 61 (Uitstel) kinderwens Programma Doelen Benodigdheden Introductie Opdracht 1 Gezinsplanning: Wanneer een kind? Opdracht 2 Wat

Nadere informatie

koppel geboorte Familie bemiddeling huwelijk uit elkaar gaan scheiding wettelijk samenwonen opvang voor kinderen zwangerschap

koppel geboorte Familie bemiddeling huwelijk uit elkaar gaan scheiding wettelijk samenwonen opvang voor kinderen zwangerschap uit elkaar gaan huwelijk geboorte wettelijk samenwonen bemiddeling opvang voor kinderen koppel zwangerschap scheiding Familie We wonen samen maar willen niet trouwen. Kan dat? Ja. In België leven vele

Nadere informatie

DE SEKSUELE LEVENSLOOP

DE SEKSUELE LEVENSLOOP DE SEKSEE EVENSOOP Aart Beekman Polikliniek Psychosomatische gynaecologie en Seksuologie Keuzevak seksuologie 2008-2009 Psycho-seksuele anamnese Invloed van de persoonlijke geschiedenis op seksuele betekenisgeving

Nadere informatie

Gefeliciteerd. De allerbelangrijkste regel als we het hebben over kinderen en honden is:

Gefeliciteerd. De allerbelangrijkste regel als we het hebben over kinderen en honden is: Gefeliciteerd. Je bent zwanger en je hebt één of meerdere honden. Het wordt jullie eerste kind. Je bent net bij de verloskundige geweest, het gaat goed met je kindje, en je hebt deze folder meegekregen.

Nadere informatie

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer 2 Inhoudsopgave Inleiding ----------------------------------------------------------- 5 Wees je bewust van je doel -------------------------------------- 6 Bellen: een uitstekend instrument -------------------------------

Nadere informatie

Seks bij kinderdiabetes

Seks bij kinderdiabetes Seks bij kinderdiabetes Seks Het is best moeilijk om over seks te praten of vragen te stellen. Soms lukt het beter er met vrienden over te praten dan met je ouders. Je kunt voor een vertrouwelijk gesprek

Nadere informatie

Praten over anticonceptie met je kind: hoe, wanneer, waarom?

Praten over anticonceptie met je kind: hoe, wanneer, waarom? Praten over anticonceptie met je kind: hoe, wanneer, waarom? Voor het eerst in z n leven heeft mijn zoon een lief. Moet ik nu condooms kopen voor hem en op zijn nachtkastje leggen? Toen mijn dochter kwam

Nadere informatie

Kijk maar naar enkele reacties van leerlingen en ouders.

Kijk maar naar enkele reacties van leerlingen en ouders. Inleiding 7 Steeds vaker komen we op school leerlingen tegen van wie de ouders gescheiden zijn. Eén op de drie huwelijken wordt ontbonden en veelal zijn daarbij kinderen betrokken. Uit onderzoek blijkt

Nadere informatie

Kinderen en ziek zijn. Nele Janssens Studiedag 25 maart 2011 1

Kinderen en ziek zijn. Nele Janssens Studiedag 25 maart 2011 1 Nele Janssens Studiedag 25 maart 2011 1 welkom Nele Janssens Studiedag 25 maart 2011 2 Kinderen en verlies Een kind hecht zich (hechting= het proces waarbij een kind voor zijn gevoel van welbevinden in

Nadere informatie

Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door:

Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s Foto Britt Straatemeier Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Tips voor grootouders Foto Susanne Reuling Als in het gezin van

Nadere informatie

Begeleiding van kind en ouders op de SEH. Leerdoelen. ontwikkeling. 20% van de patienten die een SEH bezoeken is jonger dan 16 jaar.

Begeleiding van kind en ouders op de SEH. Leerdoelen. ontwikkeling. 20% van de patienten die een SEH bezoeken is jonger dan 16 jaar. Begeleiding van kind en ouders op de SEH Module 3 vervolgopleiding SEH-vpk Monique Vermaas Verpleegkundige SEH UMCN st Radboud Leerdoelen Aan het eind van de les heeft de cursist kennis en inzicht in de

Nadere informatie

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN &Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN & & VOLWASSENEN Ondersteuning voor mensen met een beperking Heb je een beperking of heeft je zoon of dochter een beperking? Dan is wat ondersteuning soms erg welkom. Ons Tweede

Nadere informatie

Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening. Niervereniging zaterdag 16 januari 2016

Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening. Niervereniging zaterdag 16 januari 2016 Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening Niervereniging zaterdag 16 januari 2016 Even voorstellen Claudia van der Wel Consulent seksuele gezondheid in Deventer Inhoud

Nadere informatie

Kinderen, lief maar. Wegwijzer Steenwijk Woensdag 12 november Carolien Boschma en Sjoukje Huisman Centrum voor Jeugd en Gezin

Kinderen, lief maar. Wegwijzer Steenwijk Woensdag 12 november Carolien Boschma en Sjoukje Huisman Centrum voor Jeugd en Gezin Kinderen, lief maar. Wegwijzer Steenwijk Woensdag 12 november Carolien Boschma en Sjoukje Huisman Centrum voor Jeugd en Gezin Opzet van de lezing Welkom Inleiding Theorie, tips en adviezen over opvoeden

Nadere informatie

Seks en relaties Woordenlijst

Seks en relaties Woordenlijst Seks en relaties Woordenlijst Inhoud Vriendschappen en relaties 3 Lichaamsdelen 4 Seksualiteit 6 Seks en masturbatie 8 Veilige seks en voorbehoedsmiddelen 10 Misbruik 12 2 Vriendschappen en relaties Vriendje

Nadere informatie

11 Omgaan met verbale agressie

11 Omgaan met verbale agressie 11 Omgaan met verbale agressie AGRESSIE Praktijkinformatie Welke vormen zijn er? Hoe buig je opkomende verbale agressie om? Hoe en wanneer stel je je grens? EN Omgaan met verbale agressie Tip 1 Herken

Nadere informatie

Wat doet Kind en Gezin voor jou en je gezin? Ontdek ons ruime aanbod aan gratis diensten

Wat doet Kind en Gezin voor jou en je gezin? Ontdek ons ruime aanbod aan gratis diensten Wat doet Kind en Gezin voor jou en je gezin? Ontdek ons ruime aanbod aan gratis diensten Je bent zwanger Een unieke, spannende tijd breekt aan. Jouw gevoel is meestal een prima raadgever. Vertrouw op jezelf

Nadere informatie

EFT-Nijmegen-Sanitas Emotional Freedom Techniques

EFT-Nijmegen-Sanitas Emotional Freedom Techniques Personalia Naam : Straat : Postcode : Woonplaats : Telefoon : Geb datum : E-mail : 1. Wat is je probleemstelling? Symptomen? Klachten? Plaats klachten in volgorde van belangrijkheid. Belangrijkste boven.

Nadere informatie

Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl

Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl n Echtscheiding en kinderen Kinderen zien het gezin waarin zij zijn grootgebracht vaak als een eenheid die er altijd was

Nadere informatie

Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen

Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen Deze brochure kan ook ondersteunend zijn voor iedereen die met het gezin in contact komt: maatschappelijk

Nadere informatie

Onderzoek Veilig of niet?

Onderzoek Veilig of niet? Onderzoek Veilig of niet? 06 februari 2013 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 24 januari tot 04 februari 2013, deden 2.261 jongeren mee. Het onderzoek is gehouden in samenwerking

Nadere informatie

OpGroeieN. OpGroeieN. DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien

OpGroeieN. OpGroeieN. DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien OpGroeieN OpGroeieN DaT doen We in Best SaMen! DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien Beste Betsy is het Centrum voor Jeugd en Gezin in Best. Niet

Nadere informatie

Mediaopvoeding: in gesprek over media. Justine Pardoen

Mediaopvoeding: in gesprek over media. Justine Pardoen Mediaopvoeding: in gesprek over media Justine Pardoen JUSTINE@OUDERS.NL Ouders Online Mijn Kind Online Mediaopvoeding.nl Bureau Jeugd en Media MEDIA EN ONZE AANDACHT STEEDS JONGER... WAAR GAAT HET HEEN?

Nadere informatie

Marcus 10,13-16 - Kleine en grote kinderen: iedereen is welkom bij Jezus

Marcus 10,13-16 - Kleine en grote kinderen: iedereen is welkom bij Jezus Marcus 10,13-16 - Kleine en grote kinderen: iedereen is welkom bij Jezus Gezinsdienst Liturgie Welkom en mededelingen Voorzang: - Gezang 132 - Opwekking 461 - Gezang 146 Stil gebed Votum / groet Zingen:

Nadere informatie

Emoties, wat is het signaal?

Emoties, wat is het signaal? Emoties, wat is het signaal? Over interpretatie en actieplan dr Frits Winter Functie van Emoties Katalysator, motor achter gedrag Geen emoties, geen betrokkenheid, geen relaties Te veel emoties, te veel

Nadere informatie

Thema's per klas die aangeboden worden in de methode:

Thema's per klas die aangeboden worden in de methode: Thema's per klas die aangeboden worden in de methode: Groep 1-2 Hierbij zijn de kinderen bezig met specifieke lichaamskenmerken van zichzelf en van anderen. Ook gaan ze op zoek naar onderlinge overeenkomsten.

Nadere informatie

GROEP INTRO WEST-VLAANDEREN / CAW MIDDEN WEST-VLAANDEREN / JAC MIDDEN WEST-VLAANDEREN / KLINIEK SINT-JOZEF PITTEM / ARKTOS WEST-VLAANDEREN / STAD

GROEP INTRO WEST-VLAANDEREN / CAW MIDDEN WEST-VLAANDEREN / JAC MIDDEN WEST-VLAANDEREN / KLINIEK SINT-JOZEF PITTEM / ARKTOS WEST-VLAANDEREN / STAD GROEP INTRO WEST-VLAANDEREN / CAW MIDDEN WEST-VLAANDEREN / JAC MIDDEN WEST-VLAANDEREN / KLINIEK SINT-JOZEF PITTEM / ARKTOS WEST-VLAANDEREN / STAD ROESELARE THERAPIE EN ONDERZOEKSCENTRUM DE BOOM / OCMW

Nadere informatie

Kennismaking met Begeleid Zelfstandig Wonen. Wat mag jij van het BZW-team verwachten... en wat verwachten wij van jou

Kennismaking met Begeleid Zelfstandig Wonen. Wat mag jij van het BZW-team verwachten... en wat verwachten wij van jou Kennismaking met Begeleid Zelfstandig Wonen Wat mag jij van het BZW-team verwachten... en wat verwachten wij van jou Begeleid Zelfstandig Wonen In deze brochure leggen we uit wat jij van het BZW -team

Nadere informatie

Je kan niet kiezen waar en in welk gezin je geboren wordt

Je kan niet kiezen waar en in welk gezin je geboren wordt Je kan niet kiezen waar en in welk gezin je geboren wordt Anne Dedry Directeur Zorg-Saam en Ons Zorgnetwerk - 11 maart 2014 - Daarom 6 goede praktijkvoorbeelden rond kinderarmoede waar geboren aan de goede

Nadere informatie

Gelukkig scheiden is een keuze!

Gelukkig scheiden is een keuze! Echtscheidingsexpert notaris Palko Benedek over kansen voor iedereen die in een echtscheiding zit: Gelukkig scheiden is een keuze! Wanneer je in een scheiding terecht komt, is communiceren vaak heel erg

Nadere informatie

Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005

Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005 Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen uitgave 2005 Steeds meer kinderen stellen vragen aan de Kinderrechtswinkels over echtscheiding. Scheiden kan niet zomaar, je moet heel veel regels

Nadere informatie

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Persoonsgegevens zwangere: Volledige voor- en achternaam Vragenlijst zwangerschap Wij willen jullie vragen onderstaande vragen in te vullen en deze lijst mee te nemen naar de intake. Als iets niet duidelijk

Nadere informatie

Hypo's en hypers. Schimmelinfectie

Hypo's en hypers. Schimmelinfectie Seks Seks Het is best moeilijk om over seks te praten of vragen te stellen. Soms lukt het beter er met vrienden over te praten dan met je ouders. Je kunt voor een vertrouwelijk gesprek ook terecht bij

Nadere informatie

12/4/2014. Het belang van een eigen keuze: óók voor (toekomstige) ouders met een verstandelijke beperking

12/4/2014. Het belang van een eigen keuze: óók voor (toekomstige) ouders met een verstandelijke beperking pagina 1 4 december 2014 pagina 2 Het belang van een eigen keuze: óók voor (toekomstige) ouders met een verstandelijke beperking Drs. M. (Marja) W. Hodes ASVZ Capelle a/d IJssel VU Amsterdam Oktober 2014

Nadere informatie

Dessel, Mol & Retie. Uw regio, uw gezondheid, uw baby.

Dessel, Mol & Retie. Uw regio, uw gezondheid, uw baby. Uw regio, uw gezondheid, uw baby. Dessel, Mol & Retie U vindt het goed wonen in Dessel, Mol en Retie? Maar met een baby op komst stelt u zich toch soms vragen over de kwaliteit van ons milieu? Wilt u de

Nadere informatie

Seksuele vorming: gave (op-)gave

Seksuele vorming: gave (op-)gave Seksuele vorming: gave (op-)gave De Wegwijzer Oosterwolde, 28 januari 2016 Mieneke Aalberts-Vergunst Programma Introductie Stellingen De wereld om ons heen Onze opvoeding Seksualiteit Het Bijbelse beeld

Nadere informatie

Producten en Services Jouw Strategisch Marketingplan. BDF 6.3 - Werkblad - Jouw Strategisch Marketingplan - Pagina 1

Producten en Services Jouw Strategisch Marketingplan. BDF 6.3 - Werkblad - Jouw Strategisch Marketingplan - Pagina 1 BDF 6.3 - Werkblad - - Pagina 1 Als je gefrustreerd raakt over het feit dat niet meer mensen je producten kopen dan kan dit te maken hebben met je positionering en wat je benadrukt. Je missie is nu om

Nadere informatie

llochtone meiden en vrouwen in-zicht

llochtone meiden en vrouwen in-zicht 2010 PROJECTEN Nieuwsbrief INHOUD Allochtone meiden & vrouwen in-zicht (Vervolg project) Kinderen aan zet (Onderzoek naar de gevolgen voor kinderen van het hebben van een moeder die seksueel misbruikt

Nadere informatie

De Inner Child meditatie

De Inner Child meditatie De Inner Child meditatie copyright Indra T. Preiss volgens Indra Torsten Preiss copyright Indra T. Preiss Het innerlijke kind Veel mensen zitten met onvervulde verlangens die hun oorsprong hebben in hun

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Studiedag 30 nov 2012 Gezondheidsgedrag van jongeren feiten en praktijk. Workshop 3: relationele en seksuele opvoeding Lies Verhetsel

Studiedag 30 nov 2012 Gezondheidsgedrag van jongeren feiten en praktijk. Workshop 3: relationele en seksuele opvoeding Lies Verhetsel Studiedag 30 nov 2012 Gezondheidsgedrag van jongeren feiten en praktijk Workshop 3: relationele en seksuele opvoeding Lies Verhetsel Juli 2011 Anne Hublet -> Lies Verhetsel De nieuwe cijfers vertonen een

Nadere informatie

Zorgprotocol preventie Shaken Baby Syndroom

Zorgprotocol preventie Shaken Baby Syndroom Zorgprotocol preventie Shaken Baby Syndroom 1. Inleiding Een bijzondere vorm van lichamelijke kindermishandeling is het shaken baby syndroom of inflicted traumatic brain injury. 1 Jaarlijks komen in Nederland

Nadere informatie

Perinataal project WGC DE Brug en WGC Medikuregem

Perinataal project WGC DE Brug en WGC Medikuregem Perinataal project WGC DE Brug en WGC Medikuregem Het BBBru-team! - Karlijn de Goede - Samira Gharbaoui - Catherine Geypen - Caroline Massy BBBru Een project van twee Brusselse wijkgezondheidscentra De

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid

Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid Met behulp van het Onder vier ogen stappenplan Dr Sarah Swannet en seksuoloog Ruth Borms 1 Overzicht DEEL 1 DEEL 2 DEEL 3 DEEL 4 Welkom en start Onder vier ogen

Nadere informatie

2 Verhalen... Inleiding. Het Verhaal Van Roos (14) in Het blijven toch je ouders. Het Verhaal van Tamara (23) in Het blijven toch je ouders.

2 Verhalen... Inleiding. Het Verhaal Van Roos (14) in Het blijven toch je ouders. Het Verhaal van Tamara (23) in Het blijven toch je ouders. 2 Verhalen... Anderhalf jaar terug werd het gedrag van mijn moeder nog erger. Als ik na een weekend bij mijn vader thuiskwam waren er dingen kapot. Ik wist gelijk dat er ruzie was geweest door de alcohol.

Nadere informatie

Praktische tips Ieder kind een Sint werkjaar 2013-2014

Praktische tips Ieder kind een Sint werkjaar 2013-2014 1 Praktische tips Ieder kind een Sint werkjaar 2013-2014 Hier kan je enkele nuttige tips vinden bij het organiseren van de kwb-activiteit Ieder kind een Sint. Om de actie bij ouders, grootouders en/of

Nadere informatie

Over ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan?

Over ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? Inhoud Over ALS spreken Wat is ALS? 1 Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1 Wat doet ALS met een patiënt? 1 Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? 2 voor vrienden Wanneer de vader of moeder van je vriend(in)

Nadere informatie

Leer uw kind De Ondergoedregel.

Leer uw kind De Ondergoedregel. 1. Leer uw kind De Ondergoedregel. Ongeveer één op de vijf kinderen is slachtoffer van seksueel geweld, waaronder seksueel misbruik. U kunt helpen voorkomen dat het uw kind overkomt. Leer uw kind De Ondergoedregel.

Nadere informatie

Werkstuk Engels Enquete Seksualiteit onder jongeren

Werkstuk Engels Enquete Seksualiteit onder jongeren Werkstuk Engels Enquete Seksualiteit onder jon Werkstuk door een scholier 1213 woorden 22 februari 2005 7,2 71 keer beoordeeld Vak Engels Seksualiteit onder Jon Hey, voor Nederlands moeten wij een enquête

Nadere informatie

Maatregelen thuis na chemotherapie

Maatregelen thuis na chemotherapie Maatregelen thuis na chemotherapie Deze folder is gemaakt op basis van het Arboconvenant Veilig werken met cytostatica en aangepast op basis van inventarisatie van informatiemateriaal bij leden van de

Nadere informatie

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 1: denken en doen als een ondernemer Les 3: omarmen

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 1: denken en doen als een ondernemer Les 3: omarmen Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 1: denken en doen als een ondernemer Les 3: omarmen Pen en papier? Omarmen Ondernemen is een groot avontuur Onderweg op je reis kom je van alles tegen, ook

Nadere informatie

Ouder zijn en blijven na een moeilijke echtscheiding

Ouder zijn en blijven na een moeilijke echtscheiding Ouder zijn en blijven na een moeilijke echtscheiding Voorwoord Erger je je ook wel eens blauw als je net je kind bent gaan halen bij je ex-partner? Voel je je ook machteloos als hij of zij beslissingen

Nadere informatie

Praten leer je niet vanzelf

Praten leer je niet vanzelf jeugdgezondheidszorg Praten leer je niet vanzelf... hier ben ik www.icare.nl Over de spraak-taalontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar Praten gaat niet vanzelf, praten moet je leren. Een kind leert praten

Nadere informatie

Individueel Transitieplan voor Jongeren

Individueel Transitieplan voor Jongeren Individueel Transitieplan voor Jongeren Datum: Patiëntgegevens A. Mijn diabetes 1. Ik kan uitleggen wat diabetes is. 2. Ik begrijp wat mijn behandelaars (arts, verpleegkundige, psycholoog en diëtist) vertellen.

Nadere informatie