januari 2019 Verkoopinformatie luchtboogbeelden & kraagstenen

Transcriptie

1 januari 2019 Verkoopinformatie luchtboogbeelden & kraagstenen fotografie Janneke Roelofs Deze brochure is een inkijkexemplaar en eigendom van Stichting Eusebius Arnhem Vraag uw eigen digitale brochure aan per mail:

2 Inhoudsopgave: Deel 1 Verkoopprijzen luchtboogbeelden 3 Verkoopvoorwaarden luchtboogbeelden 4 Informatie over de luchtboogbeelden 5 Modellatie luchtboogbeelden 8 Luchtboogbeelden noordzijde, Ark van Noach 9 Luchtboogbeelden oostzijde, Muzikanten/Apostelen Luchtboogbeelden zuidzijde, Bazuinengelen, Zaligsprekingen Wijze maagden, Dwaze maagden Deel 2 Verkoopprijzen kraagstenen 19 Verkoopvoorwaarden kraagstenen 20 Kraagstenen: klein, middel en groot 21 Bijlage De beroemde 96 luchtboogbeelden van De Eusebius 27

3 Verkoopprijzen luchtboogbeelden Eusebius Prijs per luchtboogbeeld vanaf 500,- tot en met 1.500,-- Prijs is inclusief: - 21% btw - Certificaat van echtheid Prijs is exclusief: - Vervoerskosten zijn voor eigen rekening. Vervoer is mogelijk per aanhanger/ruime auto * Verkoopvoorwaarden en levertijd: zie pagina 4 Bij interesse in het kopen van een beeld of steen kunt u met Gerda Mulder per mail contact opnemen gerdamulder@eusebius.nl per telefoon: pagina 3

4 Verkoopvoorwaarden en levertijd 1 Levertijd: Nadat het luchtboogbeeld is gekopieerd. Dit is volledig afhankelijk van het afkomen van de voor de restauratie benodigde financiering en vervolgens de planning van de restauratie. Aldus wordt ingeschat dat de levertijd zal liggen tussen vier maanden en twee jaar. De Stichting zal koper van e.e.a. z.s.m. op de hoogte brengen. Eind september 2020 zijn alle 14 luchtboogbeelden gereed. 2 Betaling: Bij het af totstandkomen van de schriftelijke koopovereenkomst betaald u per pin het totaalbedrag van 1.500,- of een aanbetaling van 500,- voorafgaand aan de levering. Er wordt u achteraf een factuur verzonden van het reeds betaalde bedrag. Na ontvangst van de totale betaling wordt de koper eigenaar en zal de Stichting het beeld als goed huisvader voor de koper in bezit houden totdat het gekopieerd is en z.s.m. daarna geleverd wordt; af kerk. Dwz dat koper het luchtboogbeeld zelf of door een derde (bijv. een vervoerder) zal (laten) ophalen. 3 Aansprakelijkheid De Stichting kan inzake de (ver)koop geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden, onder meer niet voor verborgen gebreken; o.a. gezien de aard en ouderdom van de luchtboogbeelden, de wisselende staat waarin deze verkeren, de onmogelijkheid om zich voor dit soort aansprakelijkheden te verzekeren en het donatie- en/of subsidiekarakter van de koopovereenkomst. In ieder geval wordt geadviseerd de luchtboogbeelden niet buiten of tenminste beschermd tegen weersinvloeden te plaatsen (niet onder een boom of plaatsing in het zand zonder een betontegel ter bescherming onder het beeld). Wij kunnen geen enkele garantie bieden over de kwaliteit en levensduur van dit object. 4 Vervoer Het vervoer van een luchtboogbeeld is mogelijk per aanhangwagen of ruime personenauto. Een luchtboogbeeld weegt gemiddeld 150 kilo per stuk. Het is mogelijk op eigen kosten een vervoerder in te schakelen. Wij kunnen u hierin vrijblijvend adviseren. 5 Koopovereenkomst Koper heeft voorafgaand aan het totstandkomen van de koopovereenkomst het luchtboogbeeld bezichtigd en aan bijv. de foto s in de(ze) Verkoopinformatie kunnen geen rechten worden ontleend. NB De Stichting heeft de inhoud van deze Verkoopinformatie en de bijlage zo zorgvuldig mogelijk samengesteld. De Stichting kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele onjuistheden in deze Verkoopinformatie en de bijlage. pagina 4

5 Informatie over de luchtboogbeelden Bron: Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen, Restauratie Eusebius Overzicht Luchtboogbeelden, 09100a Datum: 8 december 2016 De voorgangers Bij de restauratie van de kerk rond het einde van de 19e en het begin van de 20ste eeuw, zijn op de nieuwe luchtbogen aan het koor zandstenen hogels aangebracht. Deze waren gebaseerd op de resten van hogels op de bogen aan de noordzijde van het schip. Onder invloed van Jos. Cuypers, die het klakkeloos herhalen van een thema dwars zat, zijn in de jaren twee bogen aan de zuidzijde van het schip bezet met luchtboogbeelden. Deze werden vervaardigd door de beeldhouwer Lodewijk Henzen, waarvan op verschillende plaatsen kleine kraagsteenkopjes bewaard zijn gebleven. De verwoesting Bij de verwoesting aan het eind van de Tweede Wereldoorlog viel de toren juist op dit deel van de kerk. Hierdoor werden de luchtboogbeelden op één na alle vernield. Bij de restauratie na de Oorlog werden deze luchtboogbeelden het uitgangspunt voor de manier waarop met de bezetting van de luchtbogen zou worden om gegaan. Theo van Reijn Als eerste werden de bogen aan de noordzijde van het schip gehakt. De beelden kwamen uit het atelier van Theo van Reijn en zijn vrijwel allemaal gehakt door Eduard van Kuilenburg. Van een aantal beelden zijn ontwerpschetsen en foto s uit de werkplaats bewaard gebleven. Het thema was de Zondvloed. Gezien de herbouw na de verwoesting was dit een voor de hand liggend thema. Op de luchtbogen staan dieren afgebeeld en de muurbeelden tonen Noach met de Ark in verschillende fasen, vanaf de bouw tot aan het landen van de duif op de Ark. De beelden uit het atelier van Van Reijn zijn sterk geïnspireerd op de beelden zoals die aangetroffen worden op de St. Janskathedraal in Den Bosch en de Franse kathedralen en ogen traditioneel in vergelijking met de latere beelden. Grosman en Van der Wagt Van Reijn stierf in 1954, voordat hij aan de beelden voor de bogen aan de zuidzijde van het schip kon beginnen. Voor de vier bogen aan de zuidzijde van het schip werden twee andere beeldhouwers aangetrokken, John Grosman en Georg van der Wagt. Zij kregen de opdracht, om en om een boog met beelden te bezetten. Als thema werd het Boek Openbaring gekozen. Hier werden van west naar oost Dwaze Maagden, Wijze Maagden, Zaligsprekingen en Bazuinengelen afgebeeld. De beelden op de westelijke boog werden door Van der Wagt gehakt, de naastliggende door Grosman, de derde weer door Van der Wagt en de oostelijke door Grosman. In tegenstelling tot de beelden van Van Reijn zijn deze beelden hoekig en abstract. Het doel was ze goed leesbaar te maken vanaf straatniveau. De beelden zijn in de jaren 1954 en 1955 geplaatst. Van Kuilenburg De beeldhouwer die in het atelier van Van Reijn de meeste beelden hakte voor de bogen aan de noordzijde van het schip, was Eduard van Kuilenburg. Hij kreeg in 1959 de opdracht de beelden op de luchtbogen van het koor te hakken. Hij begon aan de oostzijde van het zuidertransept met bogen die naast op de Apocalyps, op de Bergrede waren geïnspireerd. Zodoende verschenen van west naar oost twee bogen met deugden en ondeugden en daarnaast een boog met gedrochten en ten slotte een boog met mensen, waarschijnlijk de volkeren uitbeeldend waar het Evangelie aan werd pagina 5

6 verkondigd. Deze beelden vervingen de 19e eeuwse hogels. Na de vier bogen aan de zuidzijde te hebben gehakt, begon van Kuilenburg aan de bogen aan de noordzijde. Hier plaatste hij op de westelijke boog muzikanten (Ouderlingen) en de boog daarnaast zes Apostelen. Vóórdat hij echter zijn werk af kon maken overleed hij. Na zijn dood stagneerde het vervangen van de hogels door beelden. De laatste beelden van Van Kuilenburg zijn niet geplaatst en staan nu in het koor van de kerk. Leeswijzer In het navolgende overzicht zijn per blad de luchtboogbeelden weer gegeven. Per luchtboog staat de plaats van het beeld aangegeven en gegevens over de betreffende luchtboog, zoals de naam van de beeldhouwer, het jaar van plaatsing en indien relevant een verwijzing naar het boek over het beeldhouwwerk aan kerk en toren dat in 2013 is verschenen*. De nummering volgt de bloknummering zoals op de bouw gehanteerd en verwijst naar het pallet- of krat nummer waaronder het afgenomen beeld kan worden gevonden. * De Eusebiuskerk te Arnhem, Bouwsculptuur en bouwgeschiedenis, Elisabeth Hartog en Ronald Glaudemans, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 2013 pagina 6

7 bron Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen pagina 7

8 Modellatie luchtboogbeelden Eusebius Afhankelijk van de staat van het originele luchtboogbeeld, modelleert de beeldhouwer het beeld om de replica te kunnen maken. Deze modellatie bestaat uit het aanbrengen van een materiaal dat na verloop van tijd weer zal oplossen. Hieronder ziet u voorbeelden van beelden die al zijn gemodeleerd. pagina 8

9 Noordzijde, thema Ark van Noach Prijs: 1.500,- 750,- fotografie Koen van Velzen bron en fotografie Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen Gegevens: Beeldnummer muursteen Beeldhouwer Theo van Reijn Voorstelling Ark van Noach met dieren locatie zomer 2018: bouwplaats, aangepaste prijs 1.250,- pagina 9

10 Oostzijde, thema Apostelen Prijs: 1.500,-, levering in 2020 fotografie Gerda Mulder bron en fotografie Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen Gegevens: Beeldnummer Beeldhouwer Eduard van Kuilenburg Voorstelling Apostel met stok locatie zomer 2018: Raadskapel pagina 10

11 Oostzijde, thema Apostelen Prijs: 1.500,-, levering in 2020 fotografie Gerda Mulder bron en fotografie Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen Gegevens: Beeldnummer muursteen 2020 Beeldhouwer Eduard van Kuilenburg Voorstelling Lam met kruis locatie zomer 2018: bouwplaats pagina 11

12 Zuidzijde, thema Bazuinengelen Prijs: 1.500,- 500,- fotografie Gerda Mulder bron en fotografie Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen Gegevens: Beeldnummer muursteen Beeldhouwer John Grosman Voorstelling Bazuinengel locatie bouwplaats/etalage pagina 12

13 Zuidzijde, thema Zaligsprekingen Prijs: 1.500, ,- fotografie Jan van Dalen Gegevens: Beeldnummer /2019 Beeldhouwer Georg van de Wagt Voorstelling Man met gespalkt been locatie zomer 2018: etalage pagina 13

14 Zuidzijde, thema Zaligsprekingen Prijs: 1.500, ,- fotografie Jan van Dalen bron en fotografie Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen Gegevens: Beeldnummer /2019 Beeldhouwer Georg van de Wagt Voorstelling Man op krukken locatie zomer 2018: etalage pagina 14

15 Zuidzijde, thema Zaligsprekingen Prijs: 1.500,- 875,- fotografie Jan van Dalen fotografie bron en fotografie Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen Gegevens: Beeldnummer Beeldhouwer Georg van de Wagt muursteen Voorstelling preker zegenend gebarend locatie: etalage pagina 15

16 Zuidzijde, thema Dwaze Maagden Prijs: 1.500, ,- fotografie Janneke Roelofs fotografie Jan van Dalen Gegevens: Beeldnummer /2019 Beeldhouwer Georg van de Wagt Voorstelling Dwaze Maagd met cape locatie etalage pagina 16

17 Zuidzijde, thema Dwaze Maagden Prijs: 1.500, ,- fotografie Jan van Dalen fotografie bron en fotografie Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen Gegevens: Beeldnummer Beeldhouwer Georg van de Wagt Voorstelling Dwaze Maagd met cape locatie zomer 2019: bouwplaats pagina 17

18 Zuidzijde, thema Dwaze Maagden Prijs: 1.500, ,- fotografie Janneke Roelofs Gegevens: Beeldnummer /2019 Beeldhouwer Georg van de Wagt Voorstelling Dwaze Maagd locatie bouwplaats pagina 18

19 Verkoop kraagstenen Prijzen 1 ornamenten 250, 125,- 2 kraagsteen koppen middel 500, 325,- 3 kraagsteen groot vanaf 500,- Prijs is inclusief: - 21% btw Prijs is exclusief: - vervoerskosten Verkoopvoorwaarden en levertijd: zie pagina 4 en 20 Bij interesse in een kraagsteen kunt u contact opnemen met Gerda Mulder mailadres: gerdamulder@eusebius.nl pagina 19

20 Verkoopvoorwaarden en levertijd kraagstenen 1 Levertijd De kraagstenen zijn bijna allen direct leverbaar, na volledige betaling en het tekenen van de verkoopovereenkomst. 2 Betaling van de kraagsteen Bij het totstandkomen van de schriftelijk te sluiten koop overeenkomst dient de betaling te geschieden, voorafgaand aan de levering te geschieden. Dit kan met een aanbetaling en betaling bij levering steen. Er wordt na afloop van de koop een factuur verzonden (reeds betaald). Na ontvangst van de betaling wordt de koper eigenaar en zal de Stichting de kraagsteen als goed huisvader voor de koper in bezit houden totdat het gekopieerd is en z.s.m. daarna geleverd wordt; af kerk. Dwz dat koper de kraagsteen zelf of door een derde (bijv. een vervoerder) zal (laten) ophalen. 3 Aansprakelijkheid De Stichting kan inzake de (ver)koop geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden, onder meer niet voor verborgen gebreken; o.a. gezien de aard en ouderdom van de kraagstenen, de wisselende staat waarin deze verkeren, de onmogelijkheid om zich voor dit soort aansprakelijkheden te verzekeren en het donatie- en/of subsidiekarakter van de koopovereenkomst. In ieder geval wordt geadviseerd de kraagstenen niet buiten of tenminste beschermd tegen weersinvloeden te plaatsen. 4 Vervoer Het vervoer van een kleine kraagsteen is mogelijk per auto, een grote kraagsteen per aanhangwagen of zeer grote auto. 5 Koopovereenkomst Koper heeft voorafgaand aan het totstandkomen van de koopovereenkomst de kraagsteen bezichtigd en aan bijv. de foto s in de(ze) Verkoopinformatie kunnen geen rechten worden ontleend. NB De Stichting heeft de inhoud van deze Verkoopinformatie en de bijlage zo zorgvuldig mogelijk samengesteld. De Stichting kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele onjuistheden in deze Verkoopinformatie en de bijlage. pagina 20

21 Ornamenten 250,- 125,- pagina 21

22 Middelgrote kraagstenen 500,- 325,- gezichten pagina 22

23 Grote kraagstenen 750,- 695,- pagina 23 Inkijkexemplaar verkoopinformatie over de luchtboogbeelden van De Eusebius Arnhem

24 Grote kraagstenen 750,- 500,- aap leeuw vogel neushoorn buffel beerin pagina 24 Inkijkexemplaar verkoopinformatie over de luchtboogbeelden van De Eusebius Arnhem

25 Grote kraagstenen 750,- 500,- pagina 25 Inkijkexemplaar verkoopinformatie over de luchtboogbeelden van De Eusebius Arnhem

26 Grote kraagstenen 750,- 500,- pagina 26 Inkijkexemplaar verkoopinformatie over de luchtboogbeelden van De Eusebius Arnhem

27 Bijlage pagina 27

28 Bij de herbouw van De Eusebius na de verwoesting in 1944 werden maar liefst 14 luchtbogen aan de kerk bezet met moderne beelden. De luchtbogen zijn geplaatst op de steunberen die dienen ter ondersteuning van de hoge gevelwanden van het schip. De 96 luchtboogbeelden In de periode werden door 4 beeldhouwers in totaal 96 luchtboogbeelden gehakt en op de luchtbogen geplaatst. De inspiratie hiervoor vonden zij in de voor oorlogse beelden van de beeldhouwer Lodewijk Henzen, die op zijn beurt weer was geïnspireerd door de beelden op het middenschip van de Sint- Jan in s Hertogenbosch. Door erosie in de afgelopen decennia zijn de tufstenen beelden in zeer slechte staat geraakt en vielen brokstukken naar beneden. Om die reden zijn alle beelden in de periode verwijderd en opgeslagen in de bouwloods. Beeldhouwers, thema s en groepen De beeldhouwers Theo van Reijn, Eduard van Kuilenburg, John Grosman en Georg van der Wagt kozen veelal voor bijbelse thema s en figuren, maar in een moderne eigentijdse vorm. De vier hoofdthema s zijn: de Ark van Noach, de Apocalyps en Apostelen, het Laatste Oordeel en (On) deugden en verspreiden van het Evangelie. Theo van Reijn ( ) wordt wel als de belangrijkste beeldhouwer van De Eusebius beschouwd. Hij ontwikkelde een geheel nieuw iconografisch programma, waardoor er bij het ontwerpen van de moderne beelden een nieuwe stijl werd ontwikkeld. De Ark van Noach, een complete dierentuin op De Eusebius Het meest spraakmakende werk van Van Reijn is de groep De Ark van Noch, die bestaat uit maar l iefst 26 beelden. Het bijbelse verhaal van de Zondvloed was op 4 luchtbogen aan de noord- westzijde van de kerk verbeeld. Van Reijn associeerde het schip van de kerk met de Ark van Noach en hij vond dat het verhaal van de Zondvloed uitstekend paste bij de wederopbouw. De groep bestaat o.a. uit beelden van de Ark, het stijgende water, Noach (de roeper) en een aap die naar Noach omkijkt. En een complete dierentuin is op De Eusebius aanwezig: maar liefst 15 diersoorten zitten op de vier luchtbogen! (Zie achterzijde) Hoe worden de nieuwe beelden gemaakt? De oude luchtboogbeelden zijn gemaakt van Ettringer tufsteen. Deze steensoort is ongeschikt gebleken voor dergelijk beeldhouwwerk en kunnen niet worden herplaatst. Vrijwel alle beelden zijn zwaar beschadigd door afgevallen ledematen, hoofden enz. De oude beelden worden zoveel mogelijk hersteld, zodat ze als mal kunnen dienen voor de nieuwe beelden. Afgebroken onderdelen worden op de juiste plek gelijmd. Niet meer te gebruiken onderdelen worden zo goed mogelijk in klei nagemaakt. Ook staat een redelijk bruikbaar fotoarchief van de oude beelden ter beschikking van de beeldhouwer. De beelden worden door de beeldhouwer stap voor stap gekopieerd. Hiervoor wordt Muschelkalk gebruikt, gewonnen in de buurt van Wurzburg -D-. Deze steen is zeer geschikt voor beeldhouwwerk en past goed bij de al gebruikte materialen in De Eusebius en bij de robuuste Wederopbouwstijl van de beelden. De beeldhouwer start met een blok steen dat ruwweg de contouren heeft van het oude beeld. Dit blok wordt zo geleverd door Slotboom Steenhouwers uit Winterswijk. De beeldhouwer werkt in de werkplaats bij De Eusebius. Met behulp van houten mallen, passer, potlood en maatlint, volgt de beeldhouwer een proces waarbij hij eerst de buitenste contouren van het beeld overneemt. Daarna volgt de verfijning, waarna uiteindelijk het beeld weer herkenbaar wordt. De beeldhouwer mag een eigen slag aanbrengen, net zoals een tekenaar zijn eigen hand heeft, maar in grote lijnen moet het beeld goed lijken op het origineel. Zodra de (meestal zeven) beelden van een luchtboog klaar zijn, worden de beelden weer herplaatst. Hierbij zijn ook de passtukken van Muschelkalk nodig. Het productieproces van de beelden is ambachtelijk vakwerk en zeer arbeidsintensief. Lees verder >

29 Luchtboog 4-41 Luchtboog 5-42 Luchtboog 6-43 Luchtboog Honinglikkende beer 2 Pinguin 2 Korenmaalster 2 Hongerige kat 4 Achterom kijkende aap 4 Olifantje 4 Drinker 4 Hond 6 Noach roeper 6 Zeeleeuw 6 Adelaar 6 Kat 8 Vertwijfelde man 8 Stier 8 Kangeroe 8 Vis etende kat 10 Ark in aanbouw 10 Eekhoorn 10 Uil 10 Man met uil 12 Biddende man 12 Kat 12 Man met hoorn 14 Ark rijzend water 14 Noach biddend 14 Duif komt op de Ark NB De nummering loopt van beneden (straatkant) omhoog richting nok. Colofon Uitgave: Stichting Eusebius Arnhem, Kerkplein 1, 6811 EB Arnhem, Tekst: Peter Koelewijn en Peter Berns Illustratie: AM Marin grafisch ontwerp Bron: De Sint-Eusebiuskerk te Arnhem, bouwsculptuur en bouwgeschiedenis, Elisabeth den Hartog en Ronald Glaudemans, Rijskdienst Cultureel Erfgoed Waanders, 2013

30 Dit is een inkijkexemplaar Deze brochure is eigendom van Stichting Eusebius Arnhem U kunt een digitale verkoopbrochure aanvragen per mail: gerdamulder@eusebius.nl Eusebiuskerk n Kerkplein 1 n 6811 EB Arnhem n info@eusebius.nl n