TOEGEPASTE AUTOTECHNIEKEN
|
|
- Veerle van der Laan
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 TOEGEPASTE AUTOTECHNIEKEN DERDE GRAAD TSO DERDE LEERJAAR LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS September 2008 VVKSO BRUSSEL (vervangt leerplan D/1995/0279/091 met ingang van 1 september 2008)
2
3 Inhoud Plaats van dit leerplan in de lessentabel Inleiding - Nieuwe impulsen Studierichtingsprofiel en samenhang Situering van de studierichting in het logisch tso-curriculum van de studiegebieden Mechanica-elektriciteit en Auto Instroom Persoonlijkheidsvereisten Profilering van de studierichting toegepaste autotechnieken tso t.o.v. aanverwante studierichtingen in de 3de graad van het studiegebied auto Algemene doelstellingen Algemene vorming Specifieke vorming Algemene pedagogisch-didactische wenken Inleiding Geïntegreerd werken Projectmatig werken De geïntegreerde proef Opvatting van de geïntegreerde proef Opdracht Inhoud van het dossier Evaluatie van de geïntegreerde proef Werken volgens het technologisch proces Het gebruik van Informatie- en Communicatietechnologie (ict) Evaluatie Wat en waarom evalueren Wanneer evalueren Hoe rapporteren Procesevaluatie Productevaluatie Leerplandoelstellingen, leerinhouden, didactische wenken Realisatie toegepaste autotechnieken Veiligheid, milieu (geïntegreerd te realiseren) Planning Kwaliteitsbeheersing Kostprijs (geïntegreerd te realiseren) Specifieke vormingscompetenties verplicht gedeelte Realisatie toegepaste autotechnieken Specifieke vormingscompetenties verplicht keuzegedeelte Realisatie voertuigelektronica Specifieke vormingscompetenties verplicht keuzegedeelte Realisatie LPG-, CNG-motoren Specifieke vormingscompetenties verplicht keuzegedeelte Realisatie alternatieve aandrijfmotoren (Hybride Elektrische.) de leerjaar - 3de graad tso 3
4 6.7 Specifieke vormingscompetenties verplicht keuzegedeelte Realisatie Bedrijfsvoertuigen Specifieke vormingscompetenties verplicht keuzegedeelte Realisatie Moto Specifieke vormingscompetenties verplicht keuzegedeelte Realisatie Handelingsvoertuigen Stages Minimale materiële vereisten Infrastructuur Algemene uitrusting Gemeenschappelijke materialen Specifiek per keuzecluster Nuttige adressen de leerjaar - 3de graad tso
5 Plaats van dit leerplan in de lessentabel Studierichting Graad en onderwijsvorm Pedagogische vakbenamingen Administratieve vakbenaming Specifiek gedeelte Derde leerjaar derde graad tso Realisaties autotechnieken PV + TV Autotechniek + stages 22 wekelijkse lestijden 3de leerjaar - 3de graad tso 5
6
7 1 Inleiding - Nieuwe impulsen Volgende impulsen liggen aan de basis van het vernieuwen van het leerplan: vernieuwde pedagogisch didactische inzichten op het vlak van geïntegreerd werken, het bewaken van de diverse leerlijnen; de vraag van zowel de onderwijsverstrekkers als van de werkgevers en werknemers om het aanbod zo transparant mogelijk te maken; de verticale samenhang bewaken in de leerplannen van de basisopties, de studierichtingen mechanische technieken, autotechnieken toegepaste autotechnieken; de mogelijkheden om vakoverschrijdende thema s te integreren; de stijgende aandacht voor veiligheid, gezondheid, hygiëne, milieu en ergonomie; de zorg van de autosector om de snel evoluerende technologieën te kunnen implementeren; de mogelijkheden die het geïntegreerd gebruik van ict biedt, zowel inhoudelijk als pedagogischdidactisch. 3de leerjaar - 3de graad tso 7
8 2 Studierichtingsprofiel en samenhang 2.1 Situering van de studierichting in het logisch tso-curriculum van de studiegebieden Mechanica-elektriciteit en Auto Eerste graad 2de leerjaar Tweede graad 1ste en 2de leerjaar Derde graad 1ste en 2de leerjaar Derde graad 3de leerjaar Autotechnieken Toegepaste autotechnieken Mechanische technieken Computergestuurde mechanische productietechnieken Mechanica constructieen planningstechnieken Mechanicaelektriciteit Mechanische technieken Koel- en warmtetechnieken Kunststoftechnieken Industriële koeltechnieken Industriële warmtetechnieken Kunststof vormgevingstechnieken Orthopedietechnieken Orthopedische instrumenten Vliegtuigtechnieken Elektrische installatietechnieken Stuur- en bewakingstechnieken Elektrotechnieken Elektronische installatietechnieken Audio-, video-, en teletechnieken Industriële ICT Industriële computertechnieken Industriële wetenschappen Industriële wetenschappen Industriële wetenschappen Elektromechanica Elektromechanica Industriële onderhoudstechnieken Elektriciteitelektronica Elektriciteitelektronica Regeltechnieken 8 3de leerjaar - 3de graad tso
9 2.2 Instroom De meeste leerlingen komen uit de derde graad Autotechnieken tso (zie schema in 2.1). Ze kunnen instromen op voorwaarde dat ze de nodige motivatie en interesse voor toegepaste autotechnieken hebben. Zoals hierboven reeds vermeld, is de logische vooropleiding de studierichting autotechnieken tso in de 3de graad. Het merendeel van de leerlingen kwam dus al in contact meet theoretische en praktische kennis en vaardigheden die nodig zijn bij autotechnieken en de studierichting toegepaste autotechnieken bouwt hierop verder. Voor een overzicht van de reeds verworven kennis, vaardigheden en attitudes verwijzen we naar het leerplan van de derde graad autotechnieken tso. Bepaalde lichamelijke en fysische gebreken kunnen een belemmerende factor zijn voor het uitoefenen van één of meerdere beroepen waarop deze studierichting voorbereidt. Een gepaste oriëntering en begeleiding is dan ook ten zeerste aangewezen, enerzijds omdat ze invloed hebben op de slaagkansen van de leerlingen en anderzijds omdat ze de uitoefening van heel wat beroepen bemoeilijken. In heel wat beroepen waarop deze studierichting voorbereidt gelden bepaalde beroepsdrempels. 2.3 Persoonlijkheidsvereisten Vele beroepen stellen ook heel wat eisen op persoonlijkheidsvlak. Leerlingen van de studierichting toegepaste autotechnieken tso bezitten deze reeds in bepaalde mate of geven in ieder geval blijk dat ze deze willen ontwikkelen. interesse voor één of meerdere aansluitende beroepen, blijk geven van voldoende verantwoordelijkheidszin, voldoende flexibel zijn en bereid zijn in diverse omstandigheden te functioneren, aandacht hebben voor aspecten die het welzijn op het werk bevorderen, uitvoeringsgericht kunnen communiceren, bereid zijn zich aan te passen aan de arbeidsomstandigheden. 3de leerjaar - 3de graad tso 9
10 2.4 Profilering van de studierichting toegepaste autotechnieken tso t.o.v. aanverwante studierichtingen in de 3de graad van het studiegebied auto In onderstaande tabel worden een aantal aanverwante studierichtingen in de 3de graad van het studiegebied Auto opgesomd. Voor elke studierichting wordt de eigenheid verduidelijkt. Dit gebeurt enerzijds door een omschrijving te geven van het te bestuderen studieobject en anderzijds door een schematische voorstelling dat het aandeel weergeeft van de theoretische en de praktische vormingscomponenten in het geheel van de opleiding. Studierichting Toegepaste autotechnieken 3de leerjaar tso 3de graad Eigenheid Studieobject De studie van een uit te voeren project Communiceren om het concept gespecialiseerde autowerkzaamheden te begrijpen en de uitvoering voor te bereiden. Gevraagde kwaliteitscriteria bepalen en de noodzakelijke uitvoeringsrichtlijnen formuleren. De uitvoering voorbereiden, opvolgen en bijsturen. Schematische voorstelling vormingscomponenten uitvoeren 50% concept 50% Auto-elektriciteit, Diesel-en LPG motoren en Bedrijfsvoertuigen 3de leerjaar bso 3de graad Het uitvoeren van een project Communiceren om gespecialiseerde werkzaamheden te kunnen uitvoeren. De kenmerken van het concept begrijpen en voorzieningen treffen om de uitvoering ervan mogelijk te maken. De gespecialiseerde werkzaamheden uitvoeren volgens opgelegde kwaliteitscriteria. uitvoeren n 75% concept 25% 10 3de leerjaar - 3de graad tso
11 3 Algemene doelstellingen De studierichting heeft een drievoudige doelstelling: de startkwalificatie verwerven om het beroep van gespecialiseerd autotechnicus te kunnen uitoefenen. Dit houdt in dat hij/zij verantwoordelijkheid kan opnemen voor het eigen werk en na een korte in servicetraining in het garagebedrijf of aanverwante, aan de hand van technische informatie autotechnische werkzaamheden kan voorbereiden, begeleiden, uitvoeren en evalueren, voldoende competenties verwerven om zich te kunnen vervolmaken via vervolgopleidingen. 3.1 Algemene vorming In de basisvorming van de studierichting 3de leerjaar 3de graad tso wordt de totale persoonlijkheid gevormd. In het specifiek deel van de studierichting wordt er vanuit het te realiseren profiel ook aan algemene vormingscompetenties gewerkt Communiceren in het Nederlands, een tweede en derde taal De leerlingen van het 3de leerjaar derde graad tso hanteren een specifiek technisch communicatiemiddel zoals schetsen, technisch tekeningen en schema s. Naast het maatschappelijk functioneren wordt in de opleiding ook aandacht besteed aan specifieke vormen van communicatie. Het functioneel communiceren in het Nederlands in het kader van een beroepsopdracht (een verslag maken en presenteren, rapporteren, een artikel lezen, ) In de tweede taal een eenvoudige technische conversatie voeren en technische handleidingen begrijpend lezen. In een derde taal technische handleidingen begrijpend lezen en interpreteren; Een eigen mening vormen en verwoorden op basis van argumenten De leerling leert om zich een eigen en op argumenten gesteunde mening te vormen. Dit is belangrijk voor zijn algemeen maatschappelijk en zijn werkgericht functioneren. In het specifiek gedeelte van het 3de leerjaar van de 3de graad tso overlegt hij in team om tot een gemeenschappelijke visie te komen, past hij deze gemeenschappelijke visie toe in zijn concrete werksituatie en staat hij voortdurend open voor de mening van anderen. Deze elementen worden vooral behandeld in concrete situaties zoals bij: Een gemotiveerde verantwoording van herstellingswerkzaamheden,... Het in team uitwerken van theoretische en praktische projecten en realisaties of van de geïntegreerde proef Op een verantwoorde manier keuzes maken De leerling van het 3 de jaar 3 de graad toegepaste autotechnieken leert op basis van criteria een verantwoorde keuze te maken. Deze keuze kan hij voorleggen aan derden. In het specifieke deel maakt de leerling dit concreet door keuzes maken in verband met het GIP onderwerp, de keuze van een geschikte uitvoeringsmethode, van gereedschappen, machines en de uitvoeringsprocessen. 3de leerjaar - 3de graad tso 11
12 3.2 Specifieke vorming VERPLICHT GEDEELTE 6.1 Preventie milieu 6.2 Planning Kwaliteitsbeheersing Kostprijs 6.3 Realisatie toegepaste autotechnieken 6.10 Stages KEUZEGEDEELTE De school kiest voor één van de clusters 6.4, 6.5, 6.6, 6.7, 6.8, Realisatie voertuigelektronica 6.5 Realisatie LPG-, CNG-motoren 6.6 Realisatie alternatieve aandrijfmotoren (Hybride Elektrische.) 6.7 Realisatie bedrijfsvoertuigen 6.8 Realisatie moto 6.9 Realisatie handelingsvoertuigen Hoofddoelstellingen Veiligheid Milieu (6.1, geïntegreerd te realiseren) Bij het voorbereiden, begeleiden, uitvoeren en evalueren van autotechnische werkzaamheden: de mogelijke risico s inschatten; de geldende veiligheidregels opzoeken en toepassen; de geldende milieuregels opzoeken en toepassen. Planning Kwaliteitsbeheersing Kostprijs (6.2, geïntegreerd te realiseren) Bij het voorbereiden, begeleiden, uitvoeren en evalueren van autotechnische werkzaamheden: de werkzaamheden via zelf op te stellen criteria kritisch beoordelen op een volledige, correcte, kwalitatieve uitvoering, dit met het oog op een tevredenheid van de klant en van de bedrijfsleiding; de uitgevoerde werkzaamheden verantwoorden ten opzichte van de klant en de bedrijfsleiding; de werkzaamheden structureren door een planning uit te werken en op te volgen; de kostprijs te bewaken door gedurende het ganse proces rekening te houden met alle factoren die de kostprijs beïnvloeden Realisatie toegepaste autotechnieken (6.3) De leerling kan: 12 3de leerjaar - 3de graad tso
13 een klant informeren over de vigerende wetgeving in verband met voertuigen, verzekeringen en de technische controle, een schadegeval begeleiden vanaf de vraag van de klant tot en met de oplevering van het voertuig; werkfiches opstellen voor uitvoeringen diagnoses stellen als voorbereiding op een herstelling van mechanische, elektrische en elektronische storingen werkzaamheden uitvoeren aan de motor, het overbrengingsysteem en de basis veiligheid- en comfortvoorzieningen De school kiest voor één van de clusters 6.4, 6.5, 6.6, 6.7, 6.8, 6.9. Realisatie voertuigelektronica (6.4 keuze) De leerling kan: diagnoses stellen als voorbereiding op een herstelling van een voertuig met gemultiplexeerde schakelingen werkzaamheden uitvoeren aan extra veiligheids- en comfortvoorzieningen Realisatie LPG-, CNG-motoren (6.5 keuze) De leerling kan; bij het voorbereiden, begeleiden, uitvoeren en evalueren van werkzaamheden aan mechanische en elektrische onderdelen van een LPG, CNG-installatie rekening houden met de wettelijke bepalingen en de preventiemaatregelen; diagnoses stellen als voorbereiding op een herstelling van mechanische, elektrische en elektronische storingen bij een voertuig uitgerust met een CNG of LPG installatie; werkzaamheden uitvoeren voor het plaatsen en onderhouden van een LPG of CNG installatie. Realisatie alternatieve aandrijfmotoren (hybride elektrische ) (6.6 keuze) De leerling kan; een klant informeren over de ecologische voordelen van voertuigen met alternatieve aandrijfmotoren; diagnoses stellen als voorbereiding op een herstelling van mechanische, elektrische en elektronische storingen bij een voertuig uitgerust met alternatieve aandrijfmotoren; werkzaamheden uitvoeren aan een voertuig uitgerust met alternatieve aandrijfmotoren rekening houdend met de specifieke veiligheidsmaatregelen. 3de leerjaar - 3de graad tso 13
14 Realisatie Bedrijfsvoertuigen (6.7 keuze) De leerling kan; diagnoses stellen als voorbereiding op een herstelling van mechanische, elektrische en elektronische storingen bij een elektrische, elektronische, mechanische storing, aan het aandrijfsysteem en de veiligheid- en comfortvoorzieningen bij een bedrijfsvoertuig; werkzaamheden uitvoeren aan een bedrijfsvoertuig met bijkomende inrichtingen. Realisatie Moto s (6.8 keuze) De leerling kan; diagnoses stellen als voorbereiding op een herstelling bij een elektrische, mechanische storing aan het aandrijfsysteem, het overbrengingsysteem, de veiligheid- en comfortvoorzieningen van een moto; werkzaamheden uitvoeren aan een moto. Realisatie Handelingsvoertuigen (6.9 keuze) De leerling kan; een diagnose stellen bij een elektrische, elektronische, mechanische storing aan het aandrijfsysteem, het overbrengingsysteem, de veiligheid- en comfortvoorzieningen van een handelingsvoertuig; werkzaamheden uitvoeren aan een handelingsvoertuig. Stage (6.10 verplicht) De leerling kan: via stages kennis maken met de bedrijfscultuur in een garage en werkzaamheden uitvoeren, afspraken maken en naleven. 4 Algemene pedagogisch-didactische wenken 4.1 Inleiding Dit leerplan wil hoofdzakelijk een leidraad zijn. De doelstellingen en leerinhouden zijn een referentiekader waarmee het lerarenteam vrij kan omgaan. Het is zelf verantwoordelijk voor de wijze waarop deze doelstellingen en leerinhouden door de leerlingen kunnen worden verworven. De gekozen pedagogisch-didactische methode is dus niet zonder belang. De in dit leerplan opgenomen pedagogisch-didactische wenken zijn dan ook bedoeld als suggesties, als tips. Het leerplan op zichzelf mag in geen geval een excuus zijn om niet naar de noden van de maatschappij en de verwachtingen van de leerlingen te luisteren. Daarom is het noodzakelijk dat er voldoende aandacht blijft bestaan voor opvoeding, voor ontplooiingskansen van elke individuele leerling, voor geloofsovertuiging De geboden vorming leunt sterk aan bij wat typisch en attractief is voor een gespecialiseerde autotechnicus. De samenhang tussen hetgeen in de klas gebeurt en in de realiteit van het arbeidsproces in de garage is 14 3de leerjaar - 3de graad tso
15 duidelijk. Het gegeven onderwijs is dus levensecht. Leerlingen moeten immers beroepsfiere en vakbekwame mensen kunnen worden. Het is belangrijk dat leerlingen tijdens hun leerproces zo dikwijls mogelijk succes beleven. Zij moeten dan ook voldoende worden gewaardeerd voor het gepresteerde werk. Gebruik ook zoveel mogelijk werkvormen. Combineer voortdurend de theorie en de praktijk. Doe steeds een beroep op denken en doen. Schenk voldoende aandacht aan het werken in team. 4.2 Geïntegreerd werken Het geïntegreerd werken biedt een aantal pedagogisch-didactische voordelen. Deze worden hieronder in het kort besproken. Just in time learning Het geïntegreerd werken biedt de kans om de ogenblikken, waar aandacht wordt gevergd voor theorie, te plaatsen daar waar de kans op effect het grootst is. Bijvoorbeeld op het ogenblik waar de leerling de opdracht krijgt om iets uit te voeren en de vraag stelt: Ik moet dat nu uitvoeren, maar hoe moet dat nu en waarom? De theorie wordt dus zoveel mogelijk gegeven in directe aansluiting met de praktijk. Krachtige leeromgeving De klemtoon dient gelegd op zinvolle projecten. Er dient dus voor elk project een behoefte te zijn, een intrinsieke motivatie. Het moet voor de leerlingen de moeite waard zijn. Het ideale zou zijn dat elk project zo realistisch mogelijk wordt uitgevoerd, zo dicht mogelijk aanleunt bij de beroepsrealiteit. Het projectmatig werken wordt nog leerkrachtiger en boeiender door met de klasgroep simultaan aan verschillende projecten te werken. Men kan kijken en vergelijken, van elkaar leren. Het leerproces van de leerling staat centraal De didactiek vertrekt niet van kennisoverdracht, maar van het verwerven van kennis door zelfwerkzaamheid. Het leerproces van de leerling staat centraal. Door het geven van opdrachten, uitdagingen stimuleert de leraar het leerproces van de leerling. De rol van de leraar is dus duidelijk deze van opdrachtgever, coach, begeleider. Het blijft uiteraard de opdracht om kennis en vaardigheden over te dragen, maar dan in de filosofie van: liever dat de leerling het vraagt, dan dat de leraar het ongevraagd aanbiedt. Werken in team Het opzetten van grotere projecten, waar meerdere leerlingen samen aanwerken, is de pedagogische aanpak bij uitstek om het werken in team aan te leren. Vakoverschrijdend Het geïntegreerd werken vereist het gebruik van kennis en vaardigheden uit diverse domeinen (schetsen, diverse uitvoeringstechnieken, praktijk, pav, ict, ). Deze domeinen (vakken) vormen binnen de projectmatige aanpak een samenhangend geheel. Daar er geen splitsing in vakken is, gebeurt de integratie van kennis en vaardigheden uit diverse disciplines automatisch. De leraar beter het lerarenteam dient echter wel te zorgen voor een goed evenwicht tussen theorie en praktijk. De keuze van de projecten en de jaarplanning zijn hier bepalend. Een grote uitdaging is het bewaken van diverse leerlijnen. Herhaling en terugkoppeling Door telkens met nieuwe projecten te werken, waarin aspecten uit vorige projecten voorkomen, is er voortdurend herhaling en terugkoppeling mogelijk. Voor deze doelgroep tso is dit, vanuit pedagogisch-didactisch standpunt, een groot pluspunt. 3de leerjaar - 3de graad tso 15
16 Succesbeleving Elk project biedt een nieuwe kans op succesbeleving. De leerling heeft dus niet alleen kans op succesbeleving op het einde van een semester, op het einde van een leerjaar maar na elk nieuw project. Dit houdt dus in dat er permanent wordt geëvalueerd. De eindevaluatie baseert zich dan op een portfolio van gerealiseerde en geëvalueerde projecten. 4.3 Projectmatig werken Een mogelijkheid om de integratie te bevorderen is het werken met projecten. In de context van dit leerplan verstaan we onder project: Op inzichtelijke wijze gespecialiseerde werkzaamheden aan voertuigen praktisch realiseren, individueel en/of in team, deels onder begeleiding, deels zelfstandig. Binnen een project komen zowel kennis, vaardigheden en attitudes aan bod. Ook is er voortdurend aandacht voor evaluatie en bijsturing: Kennis; begrippen en inzichten om een opgedragen taak inzichtelijk te kunnen uitvoeren. Dit betekent eenvoudig gezegd: het denken voor het doen, voorkennis en voorbereiding. Vaardigheden; elementen nodig om de uitvoering te realiseren. bij te sturen en aldus te komen tot kwaliteitsverbetering. Evaluatie; slaat zowel op het proces als op het product met de bedoeling om de eigen kennis en vaardigheden bij te sturen en aldus te komen tot kwaliteitsverbetering. Attitude: resultaatsgerichtheid, initiatief nemen, kostenbewustzijn, doorzetting, klantgerichtheid, kwaliteitszorg, werkmethodiek, discipline, interesse, sociale houding, Elk project biedt een nieuwe kans op succesbeleving. De leerling heeft dus niet alleen kans op succesbeleving op het einde van een semester, op het einde van een leerjaar maar na elk nieuw project. Dit houdt dus in dat er permanent wordt geëvalueerd. De eindevaluatie baseert zich dan op een portfolio van gerealiseerde en geëvalueerde projecten. 4.4 De geïntegreerde proef Voor de concretisering van de geïntegreerde proef verwijzen we naar: De omzendbrief SO 64 van 25 juni 1999 punt 8 Evaluatie en bekrachtiging van de studies. Het algemeen kader in verband met de geïntegreerde proef van het VVKSO, te raadplegen via de website Een algemeen model voor de geïntegreerde proef voor deze en andere studierichtingen, te downloaden (in PDF-formaat) via de website Opvatting van de geïntegreerde proef De geïntegreerde proef wordt opgevat als één (of meerdere) realiteitsgebonden project(en) rond voertuigen. Bij kleine, relatief eenvoudige projecten kan de proef als een individuele opdracht worden opgevat. Bij grotere, meer complexe projecten kan de proef een groepsopdracht zijn. 16 3de leerjaar - 3de graad tso
17 De belangrijkste theoretisch-technische en praktische vormingscomponenten uit het studierichtingprofiel komen aan bod. Waar mogelijk worden ook componenten uit de algemene vorming bij de proef betrokken. Opdracht(en) die tijdens de stage worden gerealiseerd vormen uiteraard een meerwaarde. 4.6 Opdracht De opdracht moet alle aspecten bevatten die in de visie op de studierichting werden opgenomen: conceptuele aspecten, voorbereidende en uitvoeringsgerichte aspecten en aspecten in verband met de kwaliteit. De concrete opdracht dient in hoofdzaak uit de volgende componenten te bestaan: Het samenstellen en bijhouden van een dossier. De praktische realisatie van een installatie of een gedeelte daarvan. De mondelinge toelichting van de realisatie, in een kort tijdsbestek, via een presentatie. 4.7 Inhoud van het dossier Een dossier kan de volgende elementen bevatten: Een omschrijving van de opdracht met de vooropgestelde kwaliteitseisen. Naslagdocumenten van de planning en organisatie, de werkvolgorde en veiligheidsaspecten Documenten rond de opvolging: logboek, tussentijdse evaluaties, adviezen, bijsturingen, kwaliteitscontrole. Stagedocumenten indien er een verband bestaat tussen de geïntegreerde proef en een eventuele stage. Elementen ter ondersteuning van de toelichting: foto s, dia s, ppt-presentatie. 4.8 Evaluatie van de geïntegreerde proef In de loop van het schooljaar gebeuren tussentijdse evaluaties waarvan minstens één met de jury. Dergelijke evaluaties kunnen leiden tot adviezen en bijsturing. De eindevaluatie op het einde van het schooljaar mag niet beperkt worden tot een productevaluatie van het dossier, de praktische realisatie en de presentatie. Zij moet gebaseerd zijn op het volledige proces en rekening houden met de hoofddoelstellingen van de studierichting. + 3de leerjaar - 3de graad tso 17
18 4.9 Werken volgens het technologisch proces Elk project dient te verlopen volgens het technologische proces. Onderstaande flowchart licht dit proces toe. Opdrachtbeschrijving vanuit een reële behoefte en formuleren van de eisen Opdoen van de relevante voorkennis en verzamelen van de nodige gegevens bijsturen evaluatie OK Voorbereiding, planning en organisatie evaluatie bijsturen OK Uitvoeren, realiseren bijsturen evaluatie bijsturen OK Einde project 18 3de leerjaar - 3de graad tso
19 4.10 Het gebruik van Informatie- en Communicatietechnologie (ict) Het is evident dat van de mogelijkheden die de computer, op het didactisch vlak biedt, optimaal gebruik moet worden gemaakt. Typische mogelijkheden die op dit leerplan betrekking hebben zijn: het opzoeken van onder meer: kenmerken van materialen, gereedschappen en uitvoeringstechnieken via Internet, cd-roms, ; het gebruik van educatieve programma s in verband met het lezen van tekeningen, ruimtelijk voorstellings- en waarnemingsvermogen; eenvoudige rekenbladen of geprogrammeerde formulieren om de kostprijs te berekenen; programma s ter ondersteuning van zelfevaluatie; eenvoudige software om op een actieve manier kennis en inzichten te verwerken. Er dient opgemerkt dat de programma s die men aanwendt dermate gebruiksvriendelijk zijn dat de klemtoon ligt op de te verwerven leerplandoelstellingen en zeker niet op de beheersing van één of ander softwarepakket. Leerplannen van het VVKSO zijn het werk van leerplancommissies, waarin begeleiders, leraren en eventueel externe deskundigen samenwerken. Op het voorliggende leerplan kunt u als leraar ook reageren en uw opmerkingen, zowel positief als negatief, aan de leerplancommissie meedelen via (leerplannen.vvkso@vsko.be) of per brief (Dienst Leerplannen VVKSO, Guimardstraat 1, 1040 Brussel). Vergeet niet te vermelden over welk leerplan u schrijft: vak, studierichting, graad, nummer. Langs dezelfde weg kunt u zich ook aanmelden om lid te worden van een leerplancommissie. In beide gevallen zal de Dienst Leerplannen zo snel mogelijk op uw schrijven reageren. 5 Evaluatie 5.1 Wat en waarom evalueren Evalueren is geen doel op zich. Het maakt deel uit van het didactisch proces. Via allerlei vormen van evalueren krijgen de leerlingen en de leraar informatie over de bereikte en de niet-bereikte leerdoelen. Zowel het proces als het product worden geëvalueerd. De klemtoon ligt daarbij uiteraard op het proces want de hoofdbedoeling van het evalueren is bijsturen, remediëren. Bij het evalueren wordt aandacht besteed aan een samengaan van: kennis (kennen, begrijpen, inzien, toepassen...), vaardigheden (nadoen, oog-hand-coördinatie, ritme, snelheid, nauwkeurigheid, beheersen), attitudes (doorzetting, efficiëntie, sociale gerichtheid, ). Kenniselementen worden liefst getoetst in de context van de projecten en van de GIP. De einddoelstelling is dat de leerling door zelfevaluatie zijn eigen handelen leert bijsturen om te komen tot kwaliteitsverbetering. 3de leerjaar - 3de graad tso 19
20 5.2 Wanneer evalueren Het lerend bezig zijn van de leerlingen en de vorderingen die ze daarbij maken worden permanent beoordeeld en geëvalueerd. De evaluatie gebeurt bij elke stap die ze zetten in hun leerproces. Hun technisch en technologisch kennen en kunnen wordt permanent getoetst. Daarbij kunnen de leerlingen ook nog periodiek aan de hand van goed gekozen en duidelijk omschreven opdrachten bewijzen dat ze bepaalde vaardigheden en ondersteunende kennis verworven hebben. Het evalueren moet gestuurd worden door de gestelde doelen en de werkvorm: geïntegreerd en projectmatig werken moet dus geïntegreerd en projectmatig worden geëvalueerd. Voor de leerlingen worden het leren dan als een geheel ervaren waarvan het evalueren deel uitmaakt. Daarom wordt het evalueren doorgedreven geïntegreerd in dat onderwijsproces. Evaluatie is geen afzonderlijke activiteit en is meer een leermoment dan een beoordelingsmoment. Daardoor worden het leerproces van de leerling en de instructie van de leraar geoptimaliseerd. Bovendien moet aan een aantal doelstellingen geïntegreerd worden gewerkt (zie de delen 6.1 en 6.2). Zij kunnen niet het voorwerp zijn van een eenmalige of sporadische evaluatie. 5.3 Hoe rapporteren De rapportering gebeurt niet louter via een cijferrapport. De vorderingen van de leerling en vooral de tips voor remediëren worden in een eenvoudige en directe taal omschreven. Een soort portfolio of dossier bijhouden van de gerealiseerde projecten (eventueel geïllustreerd met foto s van de gerealiseerde projecten) kan een middel zijn om de succesbeleving te bevorderen. 5.4 Procesevaluatie Enkele indicaties in verband met procesevaluatie: Gaat de leerling logische, gestructureerd en zorgvuldig te werk? Ontwikkelt de leerling zelfredzaamheid en groeit hij/zij naar meer zelfstandigheid? Maakt de leerling efficiënt gebruik van de ter beschikking gestelde gereedschappen en leermiddelen? Voert de leerling een opdracht volgens voorschrift uit? Reflecteert de leerling na het uitvoeren van opdracht? 5.5 Productevaluatie Enkele indicaties in verband met productevaluatie: Voldoet de uitvoering van een opdracht aan de vooropgestelde eisen? Is de leerling in staat om een verdediging van de GIP voor een jury tot een goed einde te brengen? 20 3de leerjaar - 3de graad tso
21 6 Leerplandoelstellingen, leerinhouden, didactische wenken Realisatie toegepaste autotechnieken 6.1 Veiligheid, milieu (geïntegreerd te realiseren) De leerling kan, alleen of in teamverband, binnen een afgesproken opdracht: de risico s bij een opdracht voorafgaandelijk schatten; de geldende veiligheidregels opzoeken en deze consequent toepassen; in respect voor de leefomgeving op een ecologisch verantwoorde wijze de werkzaamheden uitvoeren LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN 1 De voorschriften in verband met de basisveiligheid opzoeken en naleven. 2 Gevaarlijke situaties herkennen, melden en volgens de verstrekte voorschriften in verband met de basisveiligheden en de richtlijnen, handelen. 3 De elementaire voorzieningen van een EHBOkit op een verantwoorde wijze kunnen toepassen. 4 De modaliteiten van de periodieke technische controle van de installatie en de gebruikte toestellen laten naleven. 5 De in lichamelijke opvoeding aangeleerde technieken om op een ergonomische verantwoorde wijze werkzaamheden uit te voeren, toepassen. 6 De wijze waarop in een bedrijf/school de diverse preventie- en milieuaspecten toegepast worden met eigen woorden toelichten. 7 De verstrekte richtlijnen op het vlak van milieu naleven. Machine-instructiekaarten Veiligheidsinstructiekaarten Procedures Evacuatie bij brand Bij ernstige ongevallen rampen Eigen aan de opdracht en de locatie Aandachtspunten Struikelen, uitglijden en vallen Gereedschappen en machines Gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Elektrische gevaren Brandgevaar Controle van heftoestellen, stroppen en hefkabels Interne transportmiddelen Tillen, dragen van lasten Procedures en afspraken bij het hijsen van lasten Houding aan de werkpost Organisatie van de milieudienst Milieucoördinator Milieufilosofie Milieuvoorschriften Rookgasafzuiging Rookgasverwerking Afvalvoorkoming en verwerking 3de leerjaar - 3de graad tso 21
22 8 Producten en materialen volgens afspraak en voorschriften verhandelen, bewerken, verwerken, sorteren en opslaan. DIDACTISCHE WENKEN Reinigings- en poetsproducten Lawaaihinder Spuitcabine VOC -, VOS- uitstoot Opslag verven, thinners, oplosmiddelen, verdunners Kenmerken van producten en materialen Sorteren Autowrakken Pyrotechnische onderdelen (airbags) Opslag Banden Accu s Oliën Airco koelmiddelen: cfk s, hfk s... Spuitproducten Wijs op de overeenkomsten tussen de in de school na te leven afspraken en deze die in het bedrijfsleven gelden. Besteed bijzondere aandacht aan voorschriften in verband met preventie, persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen, hygiëne en milieu. Let er op dat elke leerling alvorens aan het werk te gaan aan een machine voldoende geïnstrueerd is over het werken ermee en de gevaren die ermee gepaard gaan. Zie toe op het noteren ervan in de agenda. Heb oog voor eventuele afwezigen. Verwijs naar de impact op het milieu bij de winning, productie, verwerking gebruik en verwerking na gebruik van materialen. 6.2 Planning Kwaliteitsbeheersing Kostprijs (geïntegreerd te realiseren) De leerling kan, alleen of in teamverband, binnen een afgesproken opdracht zelfstandig de uitgevoerde taken kritisch beoordelen op een volledige, correcte, kwalitatieve uitvoering, dit met het oog op een algemene tevredenheid van de directe overste zich verantwoorden ten opzichte van de opdrachtgever; op een financiële en economisch verantwoorde wijze een planning uitwerken en opvolgen; de verschillende invloedsfactoren die de herstelkosten beïnvloeden toelichten; de kostprijs van een herstelling te begroten en de werkelijke kostprijs te bepalen. 22 3de leerjaar - 3de graad tso
23 LEERPLANDOELSTELLINGEN 9 Eigen werkzaamheden plannen en organiseren. 10 Binnen een gegeven opdracht een stukkenlijst opstellen om een herstelling volgens voorschriften uit te voeren. 11 De administratieve afhandeling en verwerking van gegevens van de eigen werkzaamheden volgens verstrekte richtlijnen uitvoeren. 12 Van uit te voeren werkzaamheden een steekkaart opmaken en de kostprijs opmaken. 13 Een dagrapport, administratieve formulieren invullen. 14 Het belang van het rapporteren van defecten, storingen en tekorten, toelichten. 15 Hedendaagse inzichten op het vlak van kwaliteitscontrole met eigen woorden uitleggen. 16 Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden, uitvoeringsfouten ontdekken en oplossingen formuleren. 17 Na het uitvoeren van de werkzaamheden, in team, de herstelling evalueren en op basis daarvan voorstellen formuleren tot bijsturen. 18 Op een correcte wijze testapparatuur, meetgereedschappen gebruiken en aflezen. 19 Rapporteren en interpreteren van de meetresultaten. LEERINHOUDEN Eigen werkzaamheden Planning Organisatie Magazijn (beheer ) Inrichting eigen werkplek Herstellingsinstructies Stukkenlijst Speciale gereedschappen Administratie Producten Tijdseenheden barematijden Kostprijs Sleepkosten Wisselstukken Arbeidstijden Milieutaks Dagrapporten Administratieve formulieren Tekorten storingen Herstellingstijd Economische verantwoording Demingcirkel Procesevaluatie Productevaluatie Uitvoeringsfouten Suggesties tot bijsturen Uitvoeringsfouten Suggesties tot bijsturen Meetinstrumenten Meetopstelling Opmeten Rapporteren Interpretatie Bijsturing 3de leerjaar - 3de graad tso 23
24 DIDACTISCHE WENKEN Het moet een attitude worden voor de leerling om resultaten te vergelijken met opgegeven criteria, laat dit dan consequent doen. Bij het evalueren is het belangrijk dat individuele leerlingenevoluties kunnen worden vastgesteld. Leer de leerling meer en meer zichzelf en het eigen werk te evalueren. Zorg ervoor dat evaluaties dicht aansluiten bij de werkzaamheden waarmee de leerlingen echt bezig zijn. Enkel op die manier kan er aan remediëring worden gedaan. 6.3 Specifieke vormingscompetenties verplicht gedeelte Realisatie toegepaste autotechnieken De leerling kan, alleen of in teamverband, binnen een gegeven opdracht de vigerende voertuigwetgeving, voertuigadministratie, verzekering en technische controle opzoeken en toelichten een schadebestek opmaken technische documentatie en de opbouw van montagetekeningen, elektrische schema s lezen en duiden aan de hand van technische documentatie en schema s de specifieke elektrische, elektronische en mechanische componenten van een voertuigmotor, het overbrengingsysteem, motormanagement, de basis veiligheid- en comfortvoorzieningen van een motorvoertuig herkennen, de functie en werking toelichten; een diagnose stellen bij een elektrische, elektronische, mechanische storing bij een voertuigmotor, overbrengingsysteem en basis veiligheid- en comfortvoorzieningen, de meetwaarde interpreteren, rapporteren en een passende herstelling voorstellen; in een gegeven opdracht volgens de door de constructeur vastgelegde procedure een passende herstelling zelfstandig uitvoeren. LEERPLANDOELSTELLINGEN 20 De reglementering in verband met de wagenidentificatie en -documenten opzoeken en toelichten. 21 De vigerende wetgeving aangaande de technische controle opzoeken en toelichten. 22 Doel en belang van de diverse autoverzekeringen met eigen woorden toelichten. LEERINHOUDEN Boorddocumenten Chassisnummer Periodieke controle Controle na ongeval Herkeuring Bijzondere controles Nieuwbouw Overgewicht Verzekeringspolis Soorten Aansprakelijkheden Gedekte risico s, 24 3de leerjaar - 3de graad tso
25 23 Specifieke begrippen met betrekking tot de autoverzekering toelichten. Wettelijke voorschriften Verval van de polis, Rechten Benadeelden, Verhaalrecht. Solidariteit, Burgerlijke aansprakelijkheid, Brand, Diefstal, Stoffelijke schade met of zonder eigen risico, Tegenverzekering, Inzittende auto, Indexering, Dagwaarde Technisch totaal verlies, Economisch totaal verlies, Totaalverlies, Gebruiksderving 24 De expertiseopdrachten van de auto-expert Normale expertise, met eigen woorden toelichten. Tegen expertise, Juridische expertise 25 Regelgeving bij een expertise toelichten. Procedures Expertise 26 Het belang van het opstellen van een schaderapport toelichten. 27 Van een geaccidenteerd voertuig een schaderapport opmaken. Tegen expertise Tijdelijk rijvaardig maken voertuig Bewaring geaccidenteerde onderdelen Meerwaarde Recente onkosten Economische verantwoording Vervangen herstellen onderdelen Soorten schade: Verdoken Zichtbare Rekenblad 28 De reglementeringen en de wetgeving in verband met de verkoop van voertuigen kennen en toelichten. Wettelijke formaliteiten Inschrijvingstaksen 3de leerjaar - 3de graad tso 25
26 29 Elektrische schema s lezen en duiden. Elektrische schema s Watervalschema 30 Op een elektrisch schema van een voertuig deelkringen en elektrische componenten herkennen, de functie en werking toelichten. 31 In kringen van voertuigen elektrische grootheden meten en signalen opmeten. 32 Bij een elektrische storing een diagnose stellen de meetwaarde(n) interpreteren, rapporteren en een passende herstelling voorstellen. 33 Aan de hand van technische documentatie de algemene opbouw, werking en de functie van de onderdelen van een standaard veiligheids-, en comfortsysteem toelichten. 34 De specifieke veiligheids- en milieuvoorschriften bij comfort- en veiligheidsuitrusting naleven. Installatieschema Functie- of deelschema Inplantingschema Topologie in netwerken Elektrische deelkringen Schemalezen Comfort veiligheid Motormanagement Componenten Meettoestel: Multimeter Oscilloscoop Motordiagnosetoestel Elektrische grootheden Plaatsing - aansluiten van het meettoestel diagnosetoestel Elektrische kringen met betrekking tot Standaard comfort Standaard veiligheid (airbags, Veiligheidssysteem (Bv. : airbag ) Comfortsysteem (Bv.: airco ) 35 De redenen van de invoering van de multiplex Kosten technologie aangeven. Ruimte Comfort Veiligheid 36 De signaalomzetting toelichten. Analoog Digitaal 37 Aan de hand van technische documentatie de Multiplex systeem opbouw, de werking en de functie van de componenten van een multiplexsysteem toelichten. Schemalezen Opbouw werking - functie Randdelen De regeleenheid Businterface Opbouw Communicatiebeheer 26 3de leerjaar - 3de graad tso
27 38 Bij een storing aan het multiplexsysteem een diagnose stellen de meetwaarde(n) interpreteren, rapporteren en een passende herstelling voorstellen. 39 Van een brandstoftoevoersysteem aan de hand van technische documentatie de werking, de functie van de onderdelen toelichten en volgens instructie mechanisch en elektrisch aansluiten en afstellen. 40 Van het luchtaanvoer-, en uitlaatsysteem aan de hand van documentatie de opbouw, de functie van de verschillende onderdelen toelichten en volgens instructie mechanisch en elektrisch aansluiten en afstellen. Reactie op signaal van de opnemer Informatie op de bus Reactie op info bus Onderdelen brandstofsysteem Diesel Benzine Alternatieve brandstof (U) Monteren aansluiten Afstellen Diagnose Luchtaanvoer en uitlaatsysteem Opbouw Monteren aansluiten Afstellen Diagnose 41 Een systeem voor de mengselvorming in een voertuig herkennen en aan de hand van documentatie de principewerking, het doel en functie van de deelcomponenten toelichten. 42 Het toegepast systeem voor de mengselvorming in een voertuig volgens instructie van de constructeur, mechanisch en elektrisch aansluiten, afstellen en regelen. 43 Volgens instructie van de constructeur de verschillende in- en uitgangssignalen van de componenten bij een systeem van motormanagement opmeten en vergelijken met de gegevens van de constructeur. 44 Het storingsgeheugen van een motormanagement van een voertuigmotor uitlezen en vergelijken met de gegevens van de constructeur en de meetwaarde(n) interpreteren. 45 Aan de hand van technische documentatie de, werking van hedendaagse mechanische technologie van toepassing bij een voertuigmotor toelichten. 46 Aan de hand van technische documentatie de algemene opbouw, werking en de functie van de onderdelen van het aandrijfsysteem toelichten. Injectiesystemen Monteren, aansluiten Afstellen, regelen Diagnose Diagnose-, meettoestellen Metingen Meetwaarde Motortechniek Motortuning Gangwissel management Koppeling Differentieel 4x4 inrichting Diagnose management 3de leerjaar - 3de graad tso 27
28 47 Aan de hand van technische documentatie de algemene opbouw en de functie van onderdelen van het remsysteem toelichten. 48 Aan de hand van technische documentatie de algemene opbouw, werking en de functie van de onderdelen van het onderstel toelichten. 49 Binnen een gegeven opdracht een storing bij een voertuig een diagnose stellen de meetwaarde interpreteren, rapporteren en een passende herstelling voorstellen. 50 Binnen een gegeven opdracht een storing bij een voertuig volgens vastgelegde procedure een passende herstelling zelfstandig uitvoeren. 51 Volgens verstrekte richtlijnen machines en gereedschappen instellen, gebruiken en volgens voorgeschreven procedure onderhouden. ABS rem Diagnose remmanagement Onderstel Vering Stuurinrichting Ophanging Diagnose Rapporteren Storing aan Veiligheidsysteem Comfortsysteem Inlaatsysteem Uitlaatsysteem Mengselvorming Voertuigmotor Aandrijfsysteem Remsysteem Storing panne Diagnose Herstelling Rapporteren (stukkenlijst tijdsduur ) Kwaliteitscontrole 6.4 Specifieke vormingscompetenties verplicht keuzegedeelte Realisatie voertuigelektronica De school kiest voor één van de clusters 6.4, 6.5, 6.6, 6.7, 6.8 en 6.9 De leerling kan; alleen of in teamverband, binnen een welomschreven opdracht: aan de hand van technische documentatie en schema s de specifieke elektrische, elektronische en mechanische componenten van de extra veiligheid- en comfortvoorzieningen in een voertuig, herkennen, de functie en werking toelichten; een diagnose stellen van de extra veiligheid- en comfortvoorzieningen in een voertuig, de meetwaarde interpreteren, rapporteren en een passende herstelling voorstellen, aan de hand van technische documentatie en schema s de specifieke elektrische de elektronische componenten van een complexe gemultiplexeerde schakeling in een voertuig, herkennen, de functie en werking toelichten; 28 3de leerjaar - 3de graad tso
29 een diagnose stellen van een complexe gemultiplexeerde schakeling in een voertuig, de meetwaarde interpreteren, rapporteren en een passende herstelling voorstellen, in een gegeven opdracht volgens de door de constructeur vastgelegde procedure een montage van en een passende herstelling aan een extra veiligheid- en comfortvoorziening en een complexe gemultiplexeerde schakeling zelfstandig uitvoeren LEERPLANDOELSTELLINGEN 52 Componenten van een extra veiligheid-, comfort- en optionele systeem herkennen, de functie en werking toelichten. 53 Volgens de instructie en overeenkomstig de wettelijke voorschriften een extra veiligheid-, comfort- en optioneel systeem monteren en aansluiten 54 Bij een storing in een extra veiligheid-, comforten optionele uitrusting een diagnose stellen en een passende herstelling volgens voorschriften uitvoeren. 55 Aan de hand van technische documentatie de opbouw, de werking en de functie van de componenten van een complex multiplexsysteem toelichten. LEERINHOUDEN Multimedia Communcatie apparatuur (GSM ) Navigatie apparatuur (GPS ) Optionele systemen (trekhaak, extraverwarming motor passagiersruimte ) Beveiligingssystemen (alarm ) Optioneel (bvb: trekhaak ) Veiligheid (bvb parkeersensoren ) Comfort (bvb: bijverwarming ) In- en uitbouwen onderdelen Diagnose Herstelling Rapporteren (stukkenlijst tijdsduur ) Kwaliteitscontrole 56 Bij een storing in een complex gemultiplexeerde schakeling, een diagnose stellen, de meetwaarde(n) interpreteren, rapporteren en een passende herstelling voorstellen. 57 Binnen een gegeven opdracht bij een storing in een complex gemultiplexeerde schakeling, een diagnose stellen en een passende herstelling volgens voorschriften uitvoeren. 58 Volgens wettelijke voorschriften en aan de hand van technische documentatie het verhogen van het vermogen van een motor toelichten. (U) 59 Volgens de instructie van de constructeur en overeenkomstig de wettelijke voorschriften stuurdozen vervangen en programmatie ervan uitvoeren. (U) Soorten Wetgeving Voordelen - Nadelen Elektronisch opdrijven motorvermogen 3de leerjaar - 3de graad tso 29
30 DIDACTISCHE WENKEN VOERTUIGELEKTRONICA De werking van verschillende elektronische componenten stuurdozen doorgronden kan door: een eenvoudige schakeling ontwerpen met elektronische componenten; deze schakeling opbouwen uitmeten en testen. 6.5 Specifieke vormingscompetenties verplicht keuzegedeelte Realisatie LPG-, CNG-motoren De school kiest voor één van de clusters 6.4, 6.5, 6.6, 6.7, 6.8 en 6.9 De leerling kan; alleen of in teamverband, binnen een welomschreven opdracht: de verschillende mechanische en elektrische onderdelen van een LPG, CNG-installatie en wettelijke bepalingen toelichten; volgens de wettelijke bepalingen en de voorschriften van de constructeur de onderdelen van een LPG, CNG-installatie zelfstandig monteren mechanisch en elektrisch aansluiten en afstellen; een diagnose stellen bij een storing aan een LPG, CNG-installatie, de meetwaarden interpreteren, rapporteren en een passende herstelling voorstellen; volgens de door de constructeur vastgelegde procedure een passende herstelling zelfstandig uitvoeren. LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN 60 Specifieke en wettelijke veiligheid- en milieuvoorschriften opzoeken en deze toepassen bij montage- en onderhoudswerkzaamheden aan een LPG installatie. 61 Factoren die de functie, werking en afstelling van het LPG-brandstofsysteem beïnvloeden toelichten. Plaatsingsvoorschriften Ontploffingsgevaar Lekkende gasdampen Werkplaatsvoorschriften LPG installatie Ontstekingsvertraging Verbrandingsverloop Mengselvorming Rendement Brandstof LPG Aardgas (CNG) 62 Vigerende regelgeving bij LPG installaties opzoeken en toelichten. Bevoegdheden installateur Administratieve verplichtingen Installatievoorschriften Eerste keuring Herkeuring 63 Op een elektrisch schema en in een concreet Onderdelen 30 3de leerjaar - 3de graad tso
31 voertuig de verschillende stroomkringen en elektrische componenten en meetpunten van de LPG installatie herkennen. 64 Aan de hand van documentatie de werking, de functie, en de regeling van de gasinstallatie toelichten. Montagevoorschriften Afstelling Dichtheid installatie Diagnose 65 Volgens de vigerende regelgeving en instructie van de constructeur een gasinstallatie in- en uitbouwen, mechanisch en elektrisch aansluiten en afstellen. 66 In Binnen een gegeven opdracht bij een storing aan de gasinstallatie, een diagnose stellen de meetwaarde(n) interpreteren, rapporteren en een passende herstelling voorstellen. 67 In Binnen een gegeven opdracht aan de gasinstallatie een storing volgens vastgelegde procedure een passende herstelling zelfstandig uitvoeren. In- en uitbouwen onderdelen Diagnose Herstelling Rapporteren (stukkenlijst tijdsduur ) Kwaliteitscontrole 6.6 Specifieke vormingscompetenties verplicht keuzegedeelte Realisatie alternatieve aandrijfmotoren (Hybride Elektrische.) De school kiest voor één van de clusters 6.4, 6.5, 6.6, 6.7, 6.8 en 6.9 De leerling kan; alleen of in teamverband, binnen een welomschreven opdracht: aan de hand van technische documentatie en schema s de specifieke elektrische, elektronische en mechanische componenten van het aandrijfsysteem, het overbrengingsysteem en de veiligheid- en comfortvoorzieningen van een voertuig met alternatieve aandrijving, herkennen, de functie en werking toelichten; een diagnose stellen bij een elektrische, elektronische, mechanische storing, aan het aandrijfsysteem, het overbrengingsysteem, de veiligheid- en comfortvoorzieningen bij een voertuig met alternatieve energiebron, de meetwaarde interpreteren, rapporteren en een passende herstelling voorstellen; in een gegeven opdracht volgens de door de constructeur vastgelegde procedure een passende herstelling zelfstandig uitvoeren. LEERPLANDOELSTELLINGEN 68 Specifieke veiligheids- en milieuvoorschriften opzoeken en deze bij montage- en onderhoudswerkzaamheden aan een voertuig met een alternatieve energiebron toepassen. LEERINHOUDEN Veiligheid Waterstof Accu s Milieu Afvalverwerking 3de leerjaar - 3de graad tso 31
32 69 Het ecologisch belang van een alternatieve energiebron toelichten. 70 De alternatieve energiebronnen aan de hand documentatie toelichten. 71 Aan de hand van documentatie de werking, de functie, en de regeling van de toegepaste motor van toepassing in een voertuig met een alternatieve energiebron toelichten. Recyclage Biobrandstof Waterstof Hybridemotor Elektrisch Waterstof Elektrisch Energiesysteem Motormanagement 72 Binnen een gegeven opdracht een storing bij een voertuig met alternatieve brandstof, volgens vastgelegde procedure een diagnose stellen de meetwaarde(n) interpreteren, rapporteren en een passende herstelling voorstellen. 73 Binnen een gegeven opdracht een storing volgens vastgelegde procedure aan de motor op alternatieve brandstof detecteren en een passende herstelling zelfstandig uitvoeren. In- en uitbouwen onderdelen Diagnose Herstelling Rapporteren (stukkenlijst tijdsduur ) Kwaliteitscontrole 6.7 Specifieke vormingscompetenties verplicht keuzegedeelte Realisatie Bedrijfsvoertuigen De school kiest voor één van de clusters 6.4, 6.5, 6.6, 6.7, 6.8 en 6.9 De leerling kan; alleen of in teamverband, binnen een welomschreven opdracht: aan de hand van technische documentatie en schema s de specifieke elektrische, elektronische en mechanische componenten van het aandrijfsysteem, de veiligheids-, comfortvoorzieningen en bijkomende inrichtingen bij een bedrijfsvoertuig herkennen, de functie en werking toelichten; een diagnose stellen bij een elektrische, elektronische, mechanische storing, aan het aandrijfsysteem en de veiligheid- en comfortvoorzieningen bij een bedrijfsvoertuig, de meetwaarde interpreteren, rapporteren en een passende herstelling voorstellen; In een gegeven opdracht bij een storing panne bij een bedrijfsvoertuig en bijkomende inrichtingen volgens de door de constructeur vastgelegde procedure een passende herstelling zelfstandig uitvoeren. 32 3de leerjaar - 3de graad tso
TSO. Toegepaste autotechnieken. derde graad 2012/768/1//D LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. 28 lt/w. Auto. Se-n-se. (Nieuw)
LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS Vakken: PV Praktijk autotechniek/ elektromechanica/elektronica PV/TV Stage autotechniek/ elektromechanica/elektronica TV Autotechniek/ elektromechanica/elektronica Specifiek
Nadere informatieAUTO-ELEKTRICITEIT DERDE GRAAD BSO DERDE LEERJAAR LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS
AUTO-ELEKTRICITEIT DERDE GRAAD BSO DERDE LEERJAAR LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS LICAP BRUSSEL September 2007 (vervangt leerplan D/1996/0279/025 met ingang 1 september 2007) ISBN 978-90-6858-731-9 Vlaams
Nadere informatieDIESEL- EN LPG-MOTOREN
DIESEL- EN LPG-MOTOREN DERDE GRAAD BSO DERDE LEERJAAR LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS LICAP BRUSSEL September 2007 (vervangt leerplan D/1995/0279/035 met ingang 1 september 2007) ISBN 978-90-6858-733-3 Vlaams
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDS- EN DIAGNOSETECHNICUS ZWARE BEDRIJFSVOERTUIGEN
OPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDS- EN DIAGNOSETECHNICUS ZWARE BEDRIJFSVOERTUIGEN 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) ONDERHOUDS- EN DIAGNOSETECHNICUS
Nadere informatieBSO TWEEDE GRAAD. vak 2000/095 TV AUTOTECHNIEKEN / CARROSSERIE. (vervangt 97323) 1 u/w. IT-o
BSO TWEEDE GRAAD vak TV AUTOTECHNIEKEN / CARROSSERIE 1 u/w IT-o 2000/095 (vervangt 97323) TV AUTOTECHNIEK / CARROSSSERIE INHOUDSOPGAVE Beginsituatie voor het vak... 2 Specifieke visie... 2 Leerplandoelstellingen
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDSMECANICIEN ZWARE BEDRIJFSVOERTUIGEN
OPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDSMECANICIEN ZWARE BEDRIJFSVOERTUIGEN 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) ONDERHOUDSMECANICIEN VRACHTWAGENS Beroepscompetentieprofiel
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDSMECANICIEN PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN
OPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDSMECANICIEN PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) ONDERHOUDSMECANICIEN PERSONENWAGENS
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR POLYVALENT MECANICIEN PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN
OPLEIDINGENSTRUCTUUR POLYVALENT MECANICIEN PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) POLYVALENT MECANICIEN
Nadere informatieSECTORAAL BEROEPSPROFIEL
SECTORAAL BEROEPSPROFIEL DEMONTEUR PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN Datum uitgave: 2015 ASBL EDUCAM VZW Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel T 02 778 63 30 F 02 779 11 32 info@educam.be
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDSTECHNICUS INDUSTRIËLE INSTALLATIES
OPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDSTECHNICUS INDUSTRIËLE INSTALLATIES 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) ONDERHOUDSTECHNICUS INDUSTRIËLE INSTALLATIES
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Nederlands. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan met
Nadere informatieProjectmatige aanpak volgens een concentrisch vormingsconcept - visie
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Projectmatige aanpak volgens een concentrisch vormingsconcept - visie Inleiding Met dit artikel willen we een projectmatige
Nadere informatieSECTORAAL BEROEPSPROFIEL
SECTORAAL BEROEPSPROFIEL ONDERHOUDS- EN DIAGNOSETECHNICUS PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN Datum uitgave: november 2012 ASBL EDUCAM VZW Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel T 02
Nadere informatieMECHANISCHE VORMGEVINGSTECHNIEKEN DERDE GRAAD TSO
MECHANISCHE VORMGEVINGSTECHNIEKEN DERDE GRAAD TSO september 2004 LICAP BRUSSEL D/2004/0279/065 MECHANISCHE VORMGEVINGSTECHNIEKEN DERDE GRAADTSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS LICAP BRUSSEL D/2004/0279/065
Nadere informatieCARROSSERIE- EN SPUITWERK
CARROSSERIE- EN SPUITWERK DERDE GRAAD BSO DERDE LEERJAAR LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS September 2008 VVKSO BRUSSEL CARROSSERIE- EN SPUITWERK DERDE GRAAD BSO DERDE LEERJAAR LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS
Nadere informatieTECHNISCHE ACTIVITEITEN
TECHNISCHE ACTIVITEITEN EERSTE GRAAD EERSTE LEERJAAR-KEUZEGEDEELTE LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO BRUSSEL (vervangt leerplan D/2010/7841/101 vanaf 1 september 2011) Vlaams Verbond van het Katholiek
Nadere informatieMECHANISCHE TECHNIEKEN
MECHANISCHE TECHNIEKEN TWEEDE GRAAD TSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS September 2003 LICAP BRUSSEL MECHANISCHE TECHNIEKEN TWEEDE GRAAD TSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS LICAP BRUSSEL September 2003 (vervangt
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR FIETSMECANICIEN
OPLEIDINGENSTRUCTUUR FIETSMECANICIEN 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) FIETSMECANICIEN Beroepscompetentieprofiel (EDUCAM, januari 2011) De fietsmecanicien
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van het te Aalter
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieVlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Nieuwe leerplannen en lessentabellen met ingang van 1 september 2010 In de regel worden alle graadleerplannen (en bijhorende
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR MOTORFIETSMECANICIEN
OPLEIDINGENSTRUCTUUR MOTORFIETSMECANICIEN 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) HULPMECANICIEN - MECANICIEN - TECHNICUS voor Onderhoud en Herstelling
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR PLAATSER EN HERSTELLER VAN ELEKTRISCHE EN ELEKTRONISCHE APPARATUUR
OPLEIDINGENSTRUCTUUR PLAATSER EN HERSTELLER VAN ELEKTRISCHE EN ELEKTRONISCHE APPARATUUR 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) HERSTELLER VAN ELEKTRISCHE
Nadere informatieAUTOTECHNIEKEN DERDE GRAAD TSO
AUTOTECHNIEKEN DERDE GRAAD TSO september 2004 LICAP BRUSSEL AUTOTECHNIEKEN DERDE GRAAD TSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS LICAP BRUSSEL September 2004 Vervangt leerplan D/1992/0279/052 ISBN 90-6858-403-0
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode In kolom 1 vind je 68 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep mode. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items je reeds
Nadere informatieDe geïntegreerde proef en integrale opdrachten in STW
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel DOCUMENT VVKSO De geïntegreerde proef en integrale opdrachten in STW Woord vooraf Hieronder vindt u de tekst (deel 1 en
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDS- EN DIAGNOSETECHNICUS PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN
OPLEIDINGENSTRUCTUUR ONDERHOUDS- EN DIAGNOSETECHNICUS PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) ONDERHOUDS-
Nadere informatieDON BOSCO. INPROFIEL info@donboscohoboken.be. 2 de graad BSO TECHNISCH INSTITUUT
DON BOSCO TECHNISCH INSTITUUT INPROFIEL info@donboscohoboken.be 2 de graad BSO INLEIDING Wanneer je deze infomap in handen krijgt, duidt dit op interesse voor het beroepsonderwijs. Kiezen voor het beroepsonderwijs
Nadere informatieElektrotechnieken. Mechanische technieken. Technieken. Elektrische installatietechnieken Grafische media. Printmedia Multimedia
Technieken als voorbereiding op hogeschool en industrie Elektrotechnieken Elektrische installatietechnieken Grafische media Printmedia Mechanische technieken Mechanische vormgevingstechnieken THHI, een
Nadere informatieAUTO DERDE GRAAD BSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. VVKSO BRUSSEL D/2012/7841/027 (vervangt het leerplan D/2004/0279/072 vanaf 1 september 2012)
AUTO DERDE GRAAD BSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO BRUSSEL (vervangt het leerplan D/2004/0279/072 vanaf 1 september 2012) Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR DEMONTEUR/MONTEUR CARROSSERIE
OPLEIDINGENSTRUCTUUR DEMONTEUR/MONTEUR 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) DEMONTEUR/MONTEUR Beroepscompetentieprofiel (EDUCAM, januari 2011) (DE)MONTEUR
Nadere informatieAartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs. Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs. Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum Techniek (2013-2014) In het vademecum geef ik jullie graag een overzicht van de begrippen
Nadere informatieSECTORAAL BEROEPSPROFIEL
SECTORAAL BEROEPSPROFIEL DEMONTEUR/MONTEUR Datum uitgave: november 2011 ASBL EDUCAM VZW Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel T 02 778 63 30 F 02 779 11 32 Carrosserie: demonteur/monteur Situering
Nadere informatieSecundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED AUTO
RLLL/EXT/ADV/006bijl4 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED AUTO Zwevende modules (ontwerp) Versie 1.0 Pagina 1 van 9 Inhoud 1 Zwevende modules in het studiegebied Auto... 3 1.1 Korte omschrijving...
Nadere informatieLeerlijn ICT VIJFDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch herhalen - verdiepen - verbreden -
Leerlijn ICT VIJFDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch herhalen - verdiepen - verbreden - 1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep informatica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke
Nadere informatieAUTOTECHNIEKEN DERDE GRAAD TSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS
AUTOTECHNIEKEN DERDE GRAAD TSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO BRUSSEL (vervangt het leerplan D/2004/0279/067 vanaf 1 september 2012) Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat
Nadere informatieElektrotechnieken. Technisch. Elektrische installatietechnieken Mechanische technieken
Technisch als voorbereiding op hogeschool en industrie Elektrotechnieken Elektrische installatietechnieken Mechanische technieken Mechanische vormgevingstechnieken Autotechnieken Grafische media Printmedia
Nadere informatieSECTORAAL BEROEPSPROFIEL
SECTORAAL BEROEPSPROFIEL FIETSMECANICIEN Datum uitgave: mei 2011 ASBL EDUCAM VZW Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel T 02 778 63 30 F 02 779 11 32 Fietsmecanicien Situering van het beroep
Nadere informatieVragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO
Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?
Nadere informatieVernieuwingen leerplannen BSO studiegebied Personenzorg
Vernieuwingen leerplannen BSO studiegebied Personenzorg Verzorging-voeding 2 de graad vanaf 2010 Verzorging 3 de graad vanaf 2012 Organisatiehulp 3 de graad vanaf 2012 Ingrid Molein 1 Uitgangspunten Vanuit
Nadere informatieFUNCTIEBESCHRIJVING. Het afdelingshoofd Technische Zaken staat in voor de algemene leiding van de afdeling technische zaken.
FUNCTIEBESCHRIJVING Functie Graadnaam: AFDELINGSHOOFD Afdeling TECHNISCHE ZAKEN Functienaam: AFDELINGSHOOFD Dienst TECHNISCHE ZAKEN Functionele loopbaan: A4a A4b Omschrijving van de afdeling en dienst
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van het
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatieVOET EN STUDIEGEBIED HANDEL
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED HANDEL Elementen van de Stam Alle elementen van de stam zijn fundamenteel in de vorming van de leerling
Nadere informatieSTRUCTUUR PROJECTVOORBEREIDING
Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst BISDOM GENT Pol Raes GSM: 0478 24 90 42 E-mail: jpraes@scarlet.be STRUCTUUR PROJECTVOORBEREIDING Bedoeling Aan de hand van deze leidraad kan binnen de werkgroep
Nadere informatieSTUDIEGEBIED HANDEL (bso)
(bso) Tweede graad... Kantoor Derde graad Kantoor Kantooradministratie en gegevensbeheer (7de jaar) Studierichting Kantoor de graad Een woordje uitleg over de studierichting... Interesse voor werken met
Nadere informatieVSKO. Leerplan OPLEIDING. Zwevende module. Modulair. Studiegebied Auto
VSKO Leerplan OPLEIDING Zwevende module Modulair Studiegebied Auto Goedkeuringscode 2010/149/6//D 31 januari 2010 Administratieve groep: 34630 / 34631 Gevaarlijke Stoffen 40 Leerplan Zwevende module Studiegebied
Nadere informatie1.2 Adres: Speelhoflaan 9 3800 Sint-Truiden
Stichting Techno+ Inschrijvingsdossier 1 Algemene gegevens: 1.1 School: KTA Sint-Truiden 1.2 Adres: Speelhoflaan 9 3800 Sint-Truiden 1.3 Telefoon: 011/684347 1.4 Fax: 011/586843 1.5 Email: utens@ktasint-truiden.be
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR PLAATWERKER CARROSSERIE. Plaatwerk carrosserie
OPLEIDINGENSTRUCTUUR PLAATWERKER 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) PLAATWERKER Standaard/Ervaringsbewijs (SERV, juli 2010) PLAATWERKER Beroepscompetentieprofiel
Nadere informatie1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren.
Leerlijn ICT DERDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch 1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken
Nadere informatieSECTORAAL BEROEPSPROFIEL
SECTORAAL BEROEPSPROFIEL POLYVALENT MECANICIEN PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN Datum uitgave: november 2012 ASBL EDUCAM VZW Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel T 02 778 63 30 F
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding.
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep TO. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan
Nadere informatieSECTORAAL BEROEPSPROFIEL
SECTORAAL BEROEPSPROFIEL DEPOLLUEERDER PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN Datum uitgave: 2015 ASBL EDUCAM VZW Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel T 02 778 63 30 F 02 779 11 32 info@educam.be
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatie1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs
1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van het Don Bosco-Instituut ASO/TSO/BSO te Dilbeek
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieLeerlingen op de werf (opleiding ruwbouw derde graad)
Leerlingen op de werf (opleiding ruwbouw derde graad) Werkplekleren Reeds zes jaren krijgen leerlingen van de derde graad ruwbouw praktijk op de werf. Waarom samenwerken met bedrijven? Weinig beperking
Nadere informatieZEKER WERK STERK AFDELING MECHANICA MECHANISCHE (VORMGEVINGS-) TECHNIEKEN TECHNISCH TWEEDE EN DERDE GRAAD
TWEEDE EN DERDE GRAAD AFDELING MECHANICA MECHANISCHE (VORMGEVINGS-) TECHNIEKEN Roze 131, 9900 Eeklo secretariaat@ptieeklo.be www.facebook.be/ptieeklo www.ptieeklo.be 09 370 73 73 Science Technology Engineering
Nadere informatieKoelmonteur, koeltechnisch Installateur - Koeltechnicus
Koelmonteur, koeltechnisch Installateur - Koeltechnicus Patrick De Locht Business Developer SYNTRA Limburg vzw Versie Mei 2016 Patrick.delocht@syntra-limburg.be 1 Beschrijving traject Als koeltechnicus
Nadere informatieSECTORAAL BEROEPSPROFIEL
SECTORAAL BEROEPSPROFIEL HOGER TECHNICUS PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN Datum uitgave: november 2012 ASBL EDUCAM VZW Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel T 02 778 63 30 F 02 779
Nadere informatieWelkom in het Gemeentelijk Technisch Instituut Londerzeel, kortweg het GTIL.
Welkom in het Gemeentelijk Technisch Instituut Londerzeel, kortweg het GTIL. 01 Een school waar leerlingen zichzelf kunnen zijn. In onze school leren jonge mensen omgaan met elkaar en hun leerkrachten,
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR BANDENMONTEUR
OPLEIDINGENSTRUCTUUR BANDENMONTEUR 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) BANDENMONTEUR Standaard/Ervaringsbewijs (SERV, maart 2009) De bandenmonteur
Nadere informatieVERWARMINGSINSTALLATIES
VERWARMINGSINSTALLATIES DERDE GRAAD BSO DERDE LEERJAAR LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO BRUSSEL September 2008 (vervangt leerplan D/1995/02789/020 met ingang 1 september 2008) Vlaams Verbond van het
Nadere informatieSTUDIEGEBIED Bijzondere educatieve noden
STUDIEGEBIED Bijzondere educatieve noden Secundair volwassenenonderwijs Modulaire opleiding Vrachtwagenchauffeur BO BN 003 Versie 2.1 BVR Pagina 1 van 17 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek.
Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Techniek. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items
Nadere informatieMODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD
MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD LEIDRAAD Visie op vorming en vakken Een nieuwe generatie leerplannen - ruimte voor scholen Observerende en oriënterende functie van de
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 1.3 Technisch specialist
FUNCTIEFAMILIE 1.3 Technisch specialist Doel van de functiefamilie Vanuit de eigen technische specialisatie voorbereiden en opmaken van plannen, ontwerpen of studies en de uitvoering ervan opvolgen specialistische
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van het V.T.I. te Deinze
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep muzikale opvoeding. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR TERTIAIR ELEKTROTECHNISCH INSTALLATEUR
OPLEIDINGENSTRUCTUUR TERTIAIR ELEKTROTECHNISCH INSTALLATEUR 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) TERTIAIR ELEKTROTECHNISCH INSTALLATEUR Beroepsprofiel
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken In kolom 1 vind je 70 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep economie en handelsvakken. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure ADMINISTRATIE & RETAIL (3de graad BSO) Leerlingprofiel Je bent 16-17 jaar. Je kiest voor een studierichting in de derde graad. Je wil meer te weten komen over het
Nadere informatieINFO VAN 1 NAAR 2. Middenschool Don Bosco
INFO VAN 1 NAAR 2 Middenschool Don Bosco Welkom in Don Bosco Haacht Middenschool Don Bosco Haacht S G K S O HAACHT Don Bosco Haacht Montfortcollege Rotselaar Sint-Angela-Instituut Tildonk Sint-Michielsinstituut
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Administratie Retail (3de graad BSO) Leerlingprofiel Je bent 16 jaar en je kiest voor een studierichting in de derde graad. Je wil meer te weten komen over het beroep
Nadere informatieMogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep aardrijkskunde
Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep aardrijkskunde In kolom 1 vind je 67 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep aardrijkskunde. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. De items komen onder
Nadere informatieSECTORAAL BEROEPSPROFIEL
SECTORAAL BEROEPSPROFIEL ONDERHOUDS- EN DIAGNOSETECHNICUS VRACHTWAGENS Datum uitgave: februari 2011 ASBL EDUCAM VZW Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel T 02 778 63 30 F 02 779 11 32 Onderhouds-
Nadere informatieZEKER WERK STERK AFDELING ELEKTRICITEIT ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA TECHNISCH TWEEDE EN DERDE GRAAD
TWEEDE EN DERDE GRAAD AFDELING ELEKTRICITEIT ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA Roze 131, 9900 Eeklo secretariaat@ptieeklo.be www.facebook.be/ptieeklo www.ptieeklo.be 09 370 73 73 Science Technology Engineering
Nadere informatie~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27)
~ 1 ~ Functionele taalvaardigheid/ tekstgeletterdheid Eindtermen (P)AV voor 2 de graad SO 3 de graad SO 3 de jaar 3 de graad SO DBSO niveau 2 de graad DBSO niveau 3 de graad DBSO niveau 3 de jaar 3 de
Nadere informatieSECTORAAL BEROEPSPROFIEL
SECTORAAL BEROEPSPROFIEL MECANICIEN BROMFIETSEN EN LICHTE SCOOTERS Datum uitgave: mei 2011 ASBL EDUCAM VZW Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel T 02 778 63 30 F 02 779 11 32 0 Mecanicien bromfietsen
Nadere informatieAUTO DERDE GRAAD BSO
AUTO DERDE GRAAD BSO september 2004 LICAP BRUSSEL AUTO DERDE GRAAD BSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS LICAP BRUSSEL September 2004 Vervangt leerplan D/1992/0279/030) ISBN 90-6858-390-5 Vlaams Verbond van
Nadere informatieTWEEWIELERS EN LICHTE VERBRANDINGSMOTOREN
TWEEWIELERS EN LICHTE VERBRANDINGSMOTOREN DERDE GRAAD BSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS LICAP BRUSSEL september 2007 (vervangt schoolleerplan met ingang van 1 september 2007) ISBN: 978-90-6858-758-6 Vlaams
Nadere informatieCOMPUTERGESTUURDE WERKTUIGMACHINES
COMPUTERGESTUURDE WERKTUIGMACHINES DERDE GRAAD BSO DERDE LEERJAAR LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS LICAP BRUSSEL September 2007 (vervangt leerplan D/1995/0279/021 met ingang 1 september 2007) ISBN 978-90-6858-736-4
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Organisatie & Logistiek (2de graad BSO) Leerlingprofiel Je bent 14 jaar en je kiest voor een studierichting in de tweede graad. Je wil meer te weten komen over het
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure ADMINISTRATIE & RETAIL (2de graad BSO, Kantoor & Verkoop) Leerlingprofiel Je bent 14-15 jaar. Je kiest voor een studierichting in de tweede graad. Je wilt meer te
Nadere informatieRealiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren
Realiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren Welke afspraken worden gemaakt om geschiedenis te studeren? Wordt dit opgevolgd per graad en van graad tot graad? Leren leren blijft
Nadere informatieSECTORAAL BEROEPSPROFIEL
SECTORAAL BEROEPSPROFIEL BANDENMONTEUR PERSONENWAGENS EN LICHTE BEDRIJFSVOERTUIGEN (< 3,5 T) Datum uitgave: juni 2012 ASBL EDUCAM VZW Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel T 02 778 63 30 F 02
Nadere informatieDidactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4
ECTS-FICHE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester
Nadere informatieOrganisatiehulp. 26 januari Leerplantoelichting 3de graad OH 1
Organisatiehulp 26 januari 2012 Leerplantoelichting 3de graad OH 1 Vorige sessie september 2011 Situering actualisering leerplan OH binnen het geheel van de vernieuwing bso-personenzorg Uitgangspunten
Nadere informatieSecundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED PERSONENZORG
RLLL/EXT/ADV/006bijl9 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED PERSONENZORG Opleiding Initiatie Bibliotheek-, Documentatie- en Informatiekunde BO PZ 002 (Ontwerp) Informatiekunde Versie {1.0} Bijlage
Nadere informatieVLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS WISKUNDE. Derde graad BSO Derde leerjaar: 1 of 2 uur/week
VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS WISKUNDE Derde graad BSO Derde leerjaar: 1 of 2 uur/week Licap - Brussel - september 1995 INHOUD 1 BEGINSITUATIE... 5 2
Nadere informatieKOEL- EN WARMTECHNIEKEN
KOEL- EN WARMTECHNIEKEN DERDE GRAAD TSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS september 2010 VVKSO BRUSSEL KOEL- EN WARMTECHNIEKEN DERDE GRAAD TSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO BRUSSEL september 2010 (vervangt
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR TECHNICUS ELEKTRISCHE ZWEMBADUITRUSTINGEN
OPLEIDINGENSTRUCTUUR TECHNICUS ELEKTRISCHE ZWEMBADUITRUSTINGEN 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) TECHNICUS ELEKTRISCHE ZWEMBADUITRUSTINGEN Beroepsprofiel
Nadere informatieParitair leercomité 330 OPLEIDINGSPROGRAMMA LOGISTIEK ASSISTENT IN DE ZIEKENHUIZEN 12 maanden
Paritair leercomité 330 OPLEIDINGSPROGRAMMA LOGISTIEK ASSISTENT IN DE ZIEKENHUIZEN 12 maanden Toelichting: Op dit formulier worden de competenties hernomen die binnen de opleiding tot logistiek assistent
Nadere informatie2. MODULES. Module Inbedrijfstelling residentiële installatie
OPLEIDINGENSTRUCTUUR RESIDENTIEEL ELEKTROTECHNISCH INSTALLATEUR 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) RESIDENTIEEL ELEKTROTECHNISCH INSTALLATEUR Beroepsprofiel
Nadere informatieTakenpakketprofiel ( )
Takenpakketprofiel (13-12-2018) Instructeur Algemene informatie Nummer profiel Omschrijving profiel I10N Instructeur Resultaatgebieden Resultaat Contacten leggen en onderhouden met leveranciers Beheer
Nadere informatieOPLEIDINGENSTRUCTUUR KOELMONTEUR. KOELMONTEUR Beroepscompetentieprofiel (SERV/De bouw-, elektrotechnische en metaalsector, maart 2009)
OPLEIDINGENSTRUCTUUR KOELMONTEUR 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) KOELMONTEUR Beroepscompetentieprofiel (SERV/De bouw-, elektrotechnische en metaalsector,
Nadere informatieBSO TWEEDE GRAAD. vak TV ELEKTRICITEIT 2000/057. (vervangt 98036) 1 u/week. IT-e
BSO TWEEDE GRAAD vak TV ELEKTRICITEIT 1 u/week IT-e 2000/057 (vervangt 98036) 1 2 e graad SO Vak: ELEKTRICITEIT TV 1 ste jaar: 1u/w 2 de jaar: 1u/w BEGINSITUATIE VOOR HET VAK Voor het vak elektriciteit
Nadere informatieEnquête noden van de scholen. Eerste verwerking
Enquête noden van de scholen Eerste verwerking Verwerking van formulieren ingediend op 27/9/16 46 enquêtes werden ingediend/verwerkt Achtergrond mooi verspreid over de 4 componenten van STEM Man/vrouw
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Administratie & Retail (2de graad BSO) Leerlingprofiel Je bent 14 jaar en je kiest voor een studierichting in de tweede graad. Je wil meer te weten komen over het
Nadere informatieOrganisatiehulp derde graad. 1 juni 2012
Organisatiehulp derde graad 1 juni 2012 1 Agenda Stand van zaken OH -vragen van scholen en leraren Servicedocument Geïntegreerd werken Evalueren Reflecteren Stage Info per competentie Stand van zaken:
Nadere informatie