INHOUDSOPGAVE Pagina 5.1 Jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december Geconsolideerde resultatenrekening over

Transcriptie

1 Jaarverslaggeving 2015 Stichting Zorggroep Elde Vertrouwelijk 10 mei 2016

2 INHOUDSOPGAVE Pagina 5.1 Jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december Geconsolideerde resultatenrekening over Geconsolideerd kasstroomoverzicht over Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december Mutatieoverzicht materiële vaste activa Overzicht langlopende schulden ultimo Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over Balans per 31 december Resultatenrekening over Toelichting op de balans per 31 december Mutatieoverzicht materiële vaste activa Overzicht langlopende schulden ultimo Toelichting op de resultatenrekening over Overzicht productie Overige gegevens Vaststelling en goedkeuring jaarrekening Statutaire regeling resultaatbestemming Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum Nevenvestigingen Controleverklaring 30

3 5.1 GECONSOLIDEERDE JAARREKENING

4 5.1 GECONSOLIDEERDE JAARREKENING GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (na resultaatbestemming) Ref. 31-dec dec-14 ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Onderhanden werk uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten Debiteuren en overige vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa PASSIVA Ref. 31-dec dec-14 Groepsvermogen 6 Kapitaal Bestemmingsfondsen Algemene en overige reserves Totaal groepsvermogen Voorzieningen Langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar) Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Overige kortlopende schulden Totaal passiva Pagina 1

5 5.1.2 GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2015 Ref BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Opbrengsten zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning Subsidies (exclusief Wmo en Jeugdzorg) Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten BEDRIJFSRESULTAAT Financiële baten en lasten RESULTAAT BOEKJAAR RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld: Bestemmingsfonds aanvaardbare kosten Algemene / overige reserves Pagina 2

6 5.1.3 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT o.b.v. de indirecte methode Ref Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: - afschrijvingen en overige waardeverminderingen mutaties voorzieningen Veranderingen in vlottende middelen: - mutatie onderhanden werk uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten vorderingen vorderingen/schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk -overschot kortlopende schulden (excl. schulden aan banken) Kasstroom uit bedrijfsoperaties Betaalde interest Buitengewoon resultaat Totaal kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Aflossing langlopende schulden Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen Stand geldmiddelen per 1 januari Stand geldmiddelen per 31 december Mutatie geldmiddelen Pagina 3

7 5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Algemeen Algemene gegevens en groepsverhoudingen Stichting Zorggroep Elde is statutair (en feitelijk) gevestigd te Boxtel, Liduinahof 35. De belangrijkste activiteten zijn het verlenen van zorg aan ouderen, alsmede verhuur van woonruimte. Zorggroep Elde behoort samen met Elde Wonen BV tot Stichting Zorggroep Elde. Aan het hoofd van deze groep staat Stichting Zorggroep Elde te Boxtel. De jaarrekening van Zorggroep Elde is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi, de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving RJ 655 en titel 9 BW2. Continuïteitsveronderstelling Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Hierbij is zoveel mogelijk rekening gehouden met de toekomstige ontwikkelingen in de gezondheidssector. In 2014 is een nieuwe meerjaren strategie ontwikkeld, welke de nieuwe lijnen weergeeft voor Zorggroep Elde. Door de nieuwe proposities zal Zorggroep Elde in staat zijn in te spelen op het gewijzigde overheidsbeleid in de ouderenzorg. De meerjarenramingen laten een positieve ontwikkeling zien, waarbij de continuiteit van Zorggroep Elde, tijdens en na de tranistie, geborgd is. Vergelijking met voorgaand jaar (stelselwijziging presentatie opbrengsten) De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar. De presentatie van de opbrengsten in de resultatenrekening met inbegrip van de vergelijkende cijfers (waar mogelijk) is aangepast aan de gewijzigde bekostiging van onze instelling (zoals toegelicht in ). Dit wijkt af van het voorgeschreven model van de Richtlijn 655 Gezondheidszorg (versie 2015), maar is in overeenstemming met Ontwerp Richtlijn 655 Gezondheidszorg (versie 2016). Naar onze mening geeft de nieuwe presentatie beter inzicht in de herkomst en aard van de opbrengsten. Vergelijkende cijfers De cijfers voor 2014 zijn, waar nodig, geherrubriceerd om vergelijkbaarheid met 2015 mogelijk te maken. Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van zorginstelling Zorggroep Elde zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen en andere rechtspersonen waarop overwegende zeggenschap kan worden uitgeoefend of waarover de centrale leiding wordt gevoerd. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van zorginstelling Zorggroep Elde. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen en de andere in de consolidatie betrokken rechtspersonen en vennootschappen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. De Stichting Zorggroep Elde heeft de centrale leiding over de BV's. Belangen van derden in het vermogen en in het resultaat van groepsmaatschappijen zijn afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking gebracht. In de geconsolideerde jaarrekening zijn tevens opgenomen de stichtingen en vennootschappen die tot de groep behoren. Dit betreft de volgende stichtingen en vennootschappen: Verbonden rechtspersonen Alle groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in de paragraaf consolidatie, evenals de deelnemingen toegelicht onder de toelichting op de financiële vaste activa worden aangemerkt als verbonden partij. Allen zijn gevestigd in Boxtel. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd. Verder is ook het groepshoofd Stichting Zorggroep Elde aan te merken als verbonden partij. Stichting Zorggroep Elde is bestuurder van Elde Wonen B.V.; Elde Wonen B.V. verhuurt en ontwikkelt (aanleun)woningen waarbij Stichting Zorggroep Elde de zorg levert aan de cliënten/bewoners/huurders; Stichting Zorggroep Elde, Elde Wonen B.V. vormen een samenstel van rechtspersonen die onder een centrale leiding staan, zodanig dat ze een economische eenheid vormen. Grondslagen WNT Voor de uitvoering van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de (semi)publieke sector (WNT) heeft de stichting zich gehouden aan de Beleidsregel toepassing WNT en deze als normenkader bij het opmaken van deze jaarrekening gehanteerd. Pagina 4

8 5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Grondslagen van waardering van activa en passiva Activa en passiva Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. Toelichtingen op posten in de balans, resultatenrekening en kasstroomoverzicht zijn in de jaarrekening genummerd. Toelichtingen op posten in de balans, resultatenrekening en kasstroomoverzicht zijn in de jaarrekening genummerd. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de stichting zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Immateriële en materiële vaste activa De immateriële en materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen van immateriële en materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van het vast actief. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op bedrijfsterreinen en op onderhanden projecten en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De afschrijvingspercentages conform beleidsregel NZAworden gehanteerd. Schattingswijziging afschrijvingen Als gevolg van de wijzigende bekostiging heeft instelling een nieuwe inschatting gemaakt van de verwachte economische levensduur en de eventuele restwaarde van de panden. Dit heeft er toe geleid dat de afschrijvingstermijn van gebouwen is aangepast van 50 jaar naar 30 jaar en rekening houdend met een restwaarde. Voor delen van de gebouwen die een kortere gebruiksduur hebben wordt ook een kortere termijn gehanteerd (componentenbenadering). In overeenstemming met de richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (RJ 145) worden de hieruit voortvloeiende effecten voor de afschrijvingen verwerkt in de verwachte resterende gebruiksperiode van de betreffende panden. Als gevolg hiervan zijn de afschrijvingskosten in 2015 met toegenomen ten opzichte van de kosten bij ongewijzigde uitgangspunten. Voor de komende jaren is eenzelfde effect voorzien. Bijzondere Waardeverminderingen Vaste activa worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen als sprake is van wijzigingen in omstandigheden waardoor de vraag ontstaat of de boekwaarde van een actief terugverdiend kan worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief per balansdatum te vergelijken met de realiseerbare waarde. De realiseerbare waarde kan bestaan uit de contante waarde van de toekomstige netto-kasstromen die het actief naar verwachting bij voortgezet gebruik zal genereren, of de bij verkoop naar verwachting te realiseren directe opbrengstwaarde. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde wordt een bijzondere waardevermindering verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde.zorggroep Elde beschikt over vastgoed waar zorg wordt verleend waarop aanspraak bestaat ingevolge artikel 6 van de WLZ. Voor dit vastgoed zijn in 2011 de bekostigingsregels aangepast. Volledige nacalculatie van kapitaallasten van (voorheen) vergunningsplichtige investeringen is vervangen door prestatiebekostiging. Hierbij geldt een gefaseerde overgang met een overgangstermijn tot en met Als gevolg van deze wijziging in de bekostiging, in samenhang met de beleidsvoornemens van het kabinet inzake de hervorming van de langdurige zorg was ultimo 2011 sprake van indicaties die kunnen marktontwikkelingen. Voor zover subsidies of daaraan gelijk te stellen vergoedingen zijn ontvangen als eenmalige bijdrage in de afschrijvingskosten, zijn deze in mindering gebracht op de investeringen. De algemene grondslag voor de waardering van de activa en passiva is de verkrijgingsprijs- of de vervaardigingsprijs. Voor zover niet anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen voor de geamortiseerde kostprijs. Toelichtingen op posten in de balans, resultatenrekening en kasstroomoverzicht zijn in de jaarrekening genummerd. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de stichting zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Vervreemding van vaste activa Voor verkoop beschikbare activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere opbrengstwaarde. Pagina 5

9 5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij het kunnen uitbrengen van 20% of meer van de stemrechten. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de resultatenrekening. De leningen aan niet-geconsolideerde deelnemingen worden opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. De grondslagen voor overige financiële vaste activa zijn opgenomen onder het kopje Financiële Instrumenten. Rentebaten worden verantwoord in de periode waartoe zij behoren, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende post. Eventuele winsten of verliezen worden verantwoord onder de financiële baten en lasten. Voorraden De voorraden zijn gewaardeerd tegen nihil. Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten omvatten tevens in contracten besloten afgeleide financiële instrumenten (derivaten). Door Zorggroep Elde zijn geen derivaten afgesloten. Onderhanden werk uit hoofde van DBC's Het onderhanden werk uit hoofde van DBC's is per 31 december 2015 gewaardeerd op basis van de gerealiseerde uren en dagen van de per ultimo boekjaar openstaande DBC's vermenigvuldigd met de normen van de productstructuur DBC. De productstructuur, zijnde de opbrengstwaarde, is gebaseerd op het uurtarief voor geregistreerde uren in het kader van de behandelcomponent en de prijs per dag voor verblijfsdagen. Voor voorzienbare verliezen op de onderhanden projecten uit hoofde van de DBC's wordt een voorziening op de waardering in mindering gebracht. Vorderingen Vorderingen worden opgenomen voor de nominale waarde. Een voorziening wordt getroffen op de vorderingen op grond van verwachte oninbaarheid. In 2015 is geen voorziening gevormd. Liquide middelen courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voorzieningen (algemeen) Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.de voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting. Voorziening groot onderhoud De voorziening groot onderhoud wordt gevormd voor verwachte kosten inzake periodiek onderhoud van panden, installaties, e.d., gebaseerd op een meerjaren onderhoudsplan. Deze voorziening is opgenomen onder de overige voorzieningen aan de passiefzijde van de balans. De uitgaven voor groot onderhoud worden ten laste gebracht van deze voorziening. De komende jaren zal deze voorziening worden uitgenut. Voorziening jubileumverplichtingen De jubileumvoorziening betreft een voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening betreft de contante waarde van de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is gebaseerd op gedane toezeggingen, blijfkans en leeftijd. Voorziening sloopkosten Deze voorziening is gevormd voor een van de locaties van Zorggroep Elde, welke op termijn gesloopt gaat worden. Pagina 6

10 5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Schulden Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal één jaar. De schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. Baten (waaronder nagekomen budgetaanpassingen) en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend. Opbrengsten De opbrengsten uit dienstverlening worden verantwoord naar rato van de verrichte prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum en in verhouding tot in totaal te verrichten diensten Bij de berekening van het wettelijk budget voor aanvaardbare kosten is geen rekening gehouden met de na-indexering. De met de opbrengsten samenhangende lasten worden toegerekend aan de periode waarin de baten zijn verantwoord. Personele kosten Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de resultatenrekening voorzover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenen Stichting Zorggroep Elde heeft voor haar werknemers een toegezegde pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddeld verdiende loon berekend over de jaren dat de werknemer pensioen heeft opgebouwd bij Zorggroep Elde. De verplichtingen, welke voortvloeien uit deze rechten van haar personeel, zijn ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Zorg en Welzijn. Zorggroep Elde betaalt hiervoor premies waarvan de helft door de werkgever wordt betaald en de helft door de werknemer. De pensioenrechten worden jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat. Per 1 januari 2015 gelden nieuwe regels voor pensioenfondsen. Daarbij behoort ook een nieuwe berekening van de dekkings-graad. De 'nieuwe' dekkingsgraad is het gemiddelde van de laatste twaalf dekkingsgraden. Door een gemiddelde te gebruiken, zal de dekkingsgraad nu minder sterk schommelen. In december 2015 bedroeg de dekkingsgraad 95%. Het vereiste niveau van de dekkingsgraad is 97%. Het pensioenfonds verwacht volgens het herstelplan binnen 12 jaar hieraan te kunnen voldoen en voorziet geen noodzaak voor de aangesloten instellingen om extra stortingen te verrichten of om bijzondere premieverhogingen door te voeren.het pensioenfonds verwacht hieraan te kunnen voldoen en voorziet geen noodzaak voor de aangesloten instellingen om extra stortingen te verrichten of om bijzondere premieverhogingen door te voeren. Zorggroep Elde heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Zorggroep Elde heeft daarom alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de leningen Grondslagen van segmentering De verschillende bedrijfsprocessen zijn dermate met elkaar verweven dat segmentatie van de resultatenrekening niet is opgenomen Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. Betalingen welke voortvloeien uit langlopende leningen worden voor het gedeelte dat betrekking heeft op de rente opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als kasstroom uit financieringsactiviteiten. In deze opstelling is de mutatie van de kortlopende schulden aan de kredietinstellingen begrepen in de mutatie van de liquide middelen. Pagina 7

11 5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Uitgangspunten Wijkverpleging Met ingang van 2015 is als gevolg van de transitie van de Wlz zorg (onder meer wijkverpleging) overgeheveld van de zorgkantoren naar de zorgverzekeraars. Zoals dit ook al in 2013 is gebeurd met de geriatrische revalidatiezorg. Als gevolg van deze decentralisatie is er voor 2015 sprake van een bepaalde mate van omzet onzekerheden. Overeenkomstig de landelijke uitingen van de overheid heeft hierbij continuïteit van zorgverlening voorop gestaan. Dit heeft gevolgen die leiden tot inherente onzekerheden en schattingsrisico's in de omzet van instellingen, die naar beste weten zijn geschat door de raad van bestuur van stichting en verwerkt in de jaarrekening, maar die tot nagekomen effecten kunnen leiden in volgend jaar. Hieraan liggen een aantal zaken ten grondslag, waaronder het feit dat binnen de wijkverpleging er sprake is sprake van inherent ontbrekende onafhankelijke indicatie (wettelijk zo verankert) door zorgaanbieders en het ontbreken van een onafhankelijk indicatieorgaan. Hetgeen kan leiden tot discussies over de prikkels in het stelsel en in individuele gevallen zou kunnen leiden tot bijstelling van het oorspronkelijk geïndiceerde niveau met mogelijke effecten voor de financiële verrekening en verantwoording bij materiële controles door de zorgverzekeraars. Dergelijke materiële controles kunnen ook plaatsvinden op de geriatrische revalidatiezorg met nagekomen effecten. De raad van bestuur heeft deze mogelijke effecten naar beste weten geschat en verwerkt in deze jaarrekening waar mogelijk en wijst op het resterende inherente risico terzake dat kan leiden tot nagekomen financiële effecten in 2016 of later. Pagina 8

12 5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 1. Materiële vaste activa De specificatie is als volgt: 31-dec dec-14 Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Totaal materiële vaste activa Het verloop van de materiële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven: Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Af: bijzondere waardeverminderingen Af: desinvesteringen Boekwaarde per 31 december Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder Financiële vaste activa De specificatie is als volgt: 31-dec dec-14 Vordering op grond van compensatieregeling Totaal financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Ontvangen vergoeding Boekwaarde per 31 december Toelichting: De compensatieregeling 2011 is door het NZA goedgekeurd en valt in 6 jaar (vanaf 2012) vrij in de nacalculatie. 3. Onderhanden werk DBC (zie toelichting enkelvoudige jaarrekening) 4. Debiteuren en overige vorderingen De specificatie is als volgt: 31-dec dec-14 Vorderingen op debiteuren Nog te ontvangen bedragen: Totaal debiteuren en overige vorderingen Liquide middelen De specificatie is als volgt: 31-dec dec-14 Bankrekeningen Kassen Spaarrekeningen Totaal liquide middelen Toelichting: De liquide middelen zijn vrij beschikbaar. Pagina 9

13 5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 6. Groepsvermogen Het groepsvermogen bestaat uit de volgende componenten: 31-dec dec-14 Kapitaal Bestemmingsfondsen Algemene en overige reserves Totaal groepsvermogen Kapitaal Saldo per Resultaat- Overige Saldo per Het verloop is als volgt weer te geven: 1-jan-2015 bestemming mutaties 31-dec-2015 Kapitaal Totaal kapitaal Bestemmingsreserves Saldo per Resultaat- Overige Saldo per Het verloop is als volgt weer te geven: 1-jan-2015 bestemming mutaties 31-dec-2015 Bestemmingsfondsen Saldo per Resultaat- Overige Saldo per Het verloop is als volgt weer te geven: 1-jan-2015 bestemming mutaties 31-dec-2015 Reserve aanvaardbare kosten: Totaal bestemmingsfondsen Algemene en overige reserves Saldo per Resultaat- Overige Saldo per Het verloop is als volgt weer te geven: 1-jan-2015 bestemming mutaties 31-dec-2015 Algemene en overige Reserves Totaal algemene en overige reserves Voorzieningen Saldo per Dotatie Onttrekking Vrijval Saldo per Het verloop is als volgt weer te geven: 1-jan dec-2015 Voorziening groot onderhoud voorziening gezamenlijke IH gebouw Voorziening asbestsanering Voorziening jubilea Totaal voorzieningen Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moeten worden beschouwd: 31-dec-2015 Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.) Pagina 10

14 5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 8. Langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar) De specificatie is als volgt: 31-dec dec-14 Schulden aan banken Totaal langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar) Het verloop is als volgt weer te geven: Stand per 1 januari Bij: nieuwe leningen Af: aflossingen Stand per 31 december Af: aflossingsverplichting komend boekjaar Stand langlopende schulden per 31 december Toelichting in welke mate (het totaal van) de langlopende schulden als langlopend moeten worden beschouwd: Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.), aflossingsverplichtingen Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar) Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar de bijlage overzicht langlopende schulden. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. Toelichting: De verstrekte zekerheden voor de kredietfaciliteit van 2,5 miljoen Rabobank Hart van de Meierij luiden als volgt: 9. Schulden u.h.v. financieringsoverschot (zie toelichting enkelvoudige jaarrekening) 10. Overige kortlopende schulden De specificatie is als volgt: 31-dec dec-14 Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld Vakantiedagen Nog te betalen kosten: Totaal overige kortlopende schulden Pagina 11

15 5.1.7 MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA Andere vaste bedrijfsmiddelen, Bedrijfs- technische en gebouwen en Machines en administratieve Totaal terreinen installaties uitrusting Stand per 1 januari aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari Mutaties in het boekjaar - investeringen afschrijvingen bijzondere waardeverminderingen terugname geheel afgeschreven activa.aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo Mutaties in boekwaarde (per saldo) Stand per 31 december aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december Afschrijvingspercentage 4,0% 5,0% 10-20% Pagina 12

16 BIJLAGE Overzicht langlopende schulden ultimo 2015 Gestelde zekerheden Aflos-sing 2016 Werkelijkerente Aflossingswijze Resterende looptijd in jaren eind 2015 Restschuld over 5 jaar Restschuld 31 december 2015 Aflossing in 2015 Nieuwe leningen in 2015 Restschuld 31 december 2014 Totale looptijd Leninggever Datum Hoofdsom % Erasmus 16-okt ,62% lineair pos-neg Rabobank 1-nov ,50% annuitair pos-neg BNG sep ,52% lineair hypotheek wfz BNG nov ,94% lineair hypotheek wfz BNG nov ,81% lineair hypotheek wfz BNG nov ,60% lineair hypotheek wfz NWB apr ,30% lineair hypotheek wfz BNG okt ,92% lineair hypotheek wfz BNG okt ,92% lineair hypotheek wfz Sjef vd Laar 1-feb ,30% lineair 0 geen NWB1W feb ,34% lineair hypotheek wfz Rabobank apr ,96% lineair hypotheek wfz NWB jun ,50% lineair hypotheek wfz NWB jun ,01% lineair hypotheek wfz NWB jun ,65% lineair hypotheek wfz NWB jun ,87% lineair hypotheek wfz Rabobank apr ,95% lineair hypotheek wfz Sjef vd Laar 25-aug ,00% lineair geen Rabobank 28-okt ,32% lineair 0 geen Rabobank 28-okt ,56% lineair 0 geen BNG nov ,90% lineair hypotheek wfz BNG nov ,74% lineair hypotheek wfz NWB feb ,53% lineair hypotheek wfz NWB feb ,35% lineair hypotheek wfz CenE bank 1-feb ,08% annuitair 0 geen CenE bank 1-feb ,08% lineair hypotheek CenE bank 1-feb ,08% lineair 0 hypotheek CenE bank 1-feb ,08% lineair 0 hypotheek CenE bank 1-feb ,08% lineair 0 hypotheek CenE bank 1-feb ,08% lineair 0 hypotheek Rabobank 9-feb ,05% lineair hypotheek Totaal Pagina 13

17 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING BATEN 11. Opbrengsten zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning (zie toelichting enkelvoudige jaarrekening) 12. Subsidies (zie toelichting enkelvoudige jaarrekening) 13. Overige bedrijfsopbrengsten De specificatie is als volgt: Overige opbrengsten (incl. vergoeding voor uitgeleend personeel en verhuur onroerend goed): Totaal LASTEN 14. Personeelskosten De specificatie is als volgt: Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Andere personeelskosten: Subtotaal Personeel niet in loondienst Totaal personeelskosten Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van full-time eenheden Afschrijvingen op financiële en materiële vaste activa De specificatie is als volgt: Afschrijvingen: - financiele vaste activa materiële vaste activa Totaal afschrijvingen Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa De specificatie is als volgt: Bijzondere waardeverminderingen van: - materiële vaste activa Totaal Toelichting: Pagina 14

18 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 17. Overige bedrijfskosten De specificatie is als volgt: Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt- en bewonersgebonden kosten Onderhoud en energiekosten: - Onderhoud Water Energiekosten gas Energiekosten stroom Energie transport en overig Subtotaal Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen Totaal overige bedrijfskosten Financiële baten en lasten De specificatie is als volgt: Rentebaten Rentelasten Totaal financiële baten en lasten Honoraria onafhankelijke accountant De honoraria van de accountant over 2015 zijn als volgt: 1 Controle van de jaarrekening Overige controlewerkzaamheden (w.o. Regeling AO/IC en Nacalculatie) Fiscale advisering Niet-controlediensten Totaal honoraria accountant Transacties met verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de instelling, haar deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen. Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet-zakelijke grondslag. Pagina 15

19 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 21. Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) rato van de omvang van het dienstverband van 1.0 FTE. Het individuele WNT-maximum voor de leden van de Raad van Toezicht bedraagt voor de voorziter 15% en voor de overige leden 10% van het bezoldigingsmaximum, berekend naar rato van de duur van het dienstverband. De bezoldiging van de functionarissen die over 2015 in het kader van de WNT verantwoord worden, is als volgt: (bedragen zijn in euro`s) J.J. Joppe A. v Poppel E. Knippers V. Lokin 1 Functionaris (functienaam) Raad v Bestuur Raad v Toezicht Raad v Toezicht Raad v Toezicht 2 In dienst vanaf (datum) 1-okt-13 1-sep-05 1-sep-05 1-nov-07 3 In dienst tot (datum) nvt 1-apr-15 1-apr dec-15 4 Deeltijdfactor (percentage) 100,00% nvt nvt nvt 5 Bruto-inkomen (incl. salaris, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en andere vaste toelagen) Winstdelingen en bonusbetalingen Totaal beloning (5 en 6) Bruto-onkostenvergoeding (vast en variabel) Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar Uitkeringen in verband met beëindiging van het Totaal bezoldiging in kader van de WNT (7 tm. 10) Beloning Bezoldigingsklasse zorginstelling F F F F 13 WNT maximum J. Aarts H. Kroese C. de Groot M. Adriaansen 1 Functionaris (functienaam) Raad v Toezicht Raad v Toezicht Raad v Toezicht Raad v Toezicht 2 In dienst vanaf (datum) 1-jan-10 1-jan-11 1-jan-15 1-jan-15 3 In dienst tot (datum) nvt nvt nvt nvt 4 Deeltijdfactor (percentage) nvt nvt nvt nvt 5 Bruto-inkomen (incl. salaris, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en andere vaste toelagen) Winstdelingen en bonusbetalingen Totaal beloning (5 en 6) Bruto-onkostenvergoeding (vast en variabel) Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar Uitkeringen in verband met beëindiging van het Totaal bezoldiging in kader van de WNT (7 tm. 10) Beloning Bezoldigingsklasse zorginstelling F F F F 13 WNT maximum Motivatie overschrijding van de maximale bezoldiging: Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen die in 2015 een bezoldiging boven het individuele WNT-maximum hebben ontvangen. Er zijn in 2015 geen ontslaguitkeringen betaald aan overige functionarissen die op grond van de WNT dienen te worden vermeld, of die in eerdere jaren op grond van de WOPT of de WNT vermeld zijn of hadden moeten worden. Pagina 16

20 ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (na resultaatbestemming) Ref. 31-dec dec-14 ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Onderhanden werk uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten Debiteuren en overige vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa PASSIVA Ref. 31-dec dec-14 Eigen vermogen 6 Kapitaal Bestemmingsfondsen Algemene en overige reserves Totaal eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar) Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Overige kortlopende schulden Totaal passiva Pagina 17

21 ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2015 Ref BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Opbrengsten zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning Subsidies (exclusief Wmo en Jeugdzorg) Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten BEDRIJFSRESULTAAT Financiële baten en lasten RESULTAAT BOEKJAAR RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld: Bestemmingsfonds aanvaardbare kosten Algemene / overige reserves Pagina 18

22 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS Voor zover posten uit de enkelvoudige balans niet afwijken van de geconsolideerde balans zijn deze hierna niet nader toegelicht en wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans. ACTIVA 1. Materiële vaste activa De specificatie is als volgt: 31-dec dec-14 Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Totaal materiële vaste activa Het verloop van de materiële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven: Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Af: bijzondere waardeverminderingen Af: desinvesteringen Boekwaarde per 31 december Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder Financiële vaste activa De specificatie is als volgt: 31-dec dec-14 Deelnemingen in groepsmaatschappijen Vordering op grond van compensatieregeling Totaal financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Kapitaalstortingen Resultaat deelnemingen Ontvangen vergoeding Boekwaarde per 31 december Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm en woonplaats rechtspersoon Kernactiviteit Verschaft kapitaal Kapitaalbelang (in %) Eigen vermogen Resultaat Rechtstreekse kapitaalbelangen >= 20%: Elde Wonen BV (Boxtel) expl&beh zorgwoningen % Pagina 19

23 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 3. Onderhanden werk uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten De specificatie is als volgt: 31-dec dec-14 Onderhanden werk DBC's / DBC-zorgproducten Totaal onderhanden werk De specificatie per categorie DBC's / DBC-zorgproducten is als volgt weer te geven: Gerealiseer- Stroom DBC's / DBC-zorgproducten de kosten en Af: Af: Saldo per toegereken- verwerkte ontvangen 31-dec-15 de winst verliezen voorschotten OHW Totaal (onderhanden werk) Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en schulden u.h.v. financieringsoverschot AWBZ / Wlz t/m totaal Saldo per 1 januari Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten Subtotaal mutatie boekjaar Saldo per 31 december Stadium van vaststelling (per erkenning): c c c a a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa 31-dec dec-14 Waarvan gepresenteerd als: - schulden uit hoofde van financieringsoverschot Specificatie financieringsverschil in het boekjaar Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Wlz-zorg (exclusief subsidies) Af: vergoedingen ter dekking van het wettelijk budget Totaal financieringsverschil Pagina 20

24 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 4. Debiteuren en overige vorderingen De specificatie is als volgt: 31-dec dec-14 Vorderingen op debiteuren Nog te ontvangen bedragen: Totaal debiteuren en overige vorderingen Liquide middelen De specificatie is als volgt: 31-dec dec-14 Bankrekeningen Kassen Spaarrekeningen Totaal liquide middelen Toelichting: De liquide middelen zijn vrij beschikbaar. PASSIVA 6. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten: 31-dec dec-14 Kapitaal Bestemmingsfondsen Algemene en overige reserves Totaal eigen vermogen Kapitaal Saldo per Resultaat- Overige Saldo per Het verloop is als volgt weer te geven: 1-jan-2015 bestemming mutaties 31-dec-2015 Kapitaal Totaal kapitaal Bestemmingsreserves Saldo per Resultaat- Overige Saldo per Het verloop is als volgt weer te geven: 1-jan-2015 bestemming mutaties 31-dec-2015 Bestemmingsfondsen Saldo per Resultaat- Overige Saldo per Het verloop is als volgt weer te geven: 1-jan-2015 bestemming mutaties 31-dec-2015 Reserve aanvaardbare kosten: Totaal bestemmingsfondsen Algemene en overige reserves Saldo per Resultaat- Overige Saldo per Het verloop is als volgt weer te geven: 1-jan-2015 bestemming mutaties 31-dec-2015 Algemene en Overige reserves: Totaal algemene en overige reserves Accountants N.V Pagina 21

25 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 7. Voorzieningen Saldo per Dotatie Onttrekking Vrijval Saldo per Het verloop is als volgt weer te geven: 1-jan dec-2015 Voorziening groot onderhoud voorziening gezamenlijke IH gebouw Voorziening asbestsanering Voorziening jubilea Totaal voorzieningen Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moeten worden beschouwd: 31-dec-2015 Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.) Langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar) De specificatie is als volgt: 31-dec dec-14 Schulden aan banken Totaal langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar) Het verloop is als volgt weer te geven: Stand per 1 januari Bij: nieuwe leningen Af: aflossingen Stand per 31 december Af: aflossingsverplichting komend boekjaar Stand langlopende schulden per 31 december Toelichting in welke mate (het totaal van) de langlopende schulden als langlopend moeten worden beschouwd: Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.), aflossingsverplichtingen Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar) Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar de bijlage overzicht langlopende schulden. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. Toelichting: De verstrekte zekerheden voor de kredietfaciliteit van 2,5 miljoen Rabobank Hart van de Meierij luiden als volgt: Pagina 22

26 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 10. Overige kortlopende schulden De specificatie is als volgt: 31-dec dec-14 Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld Vakantiedagen Nog te betalen kosten: Totaal overige kortlopende schulden Financiële instrumenten Algemeen De instelling maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de instelling blootstellen De instelling handelt niet in deze financiële derivaten en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het niet nakomen door een tegenpartij van aan de instellingen verschuldigde betalingen blijven eventuele daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de desbetreffende instrumenten. De contractwaarde of fictieve hoofdsommen van de financiële instrumenten zijn slechts een indicatie van de mate waarin van dergelijke Kredietrisico De vorderingen uit hoofde van handelsdebiteuren zijn voor circa 80% geconcentreerd bij drie grote verzekeraars. Het maximale bedrag aan kredietrisico bedraagt EUR. Renterisico en kasstroomrisico Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van opgenomen en uitgegeven leningen. Bij deze leningen is sprake van een vast rentepercentage over de gehele looptijd. De leningen worden aangehouden tot het einde van de looptijd. De instelling heeft derhalve als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen. Reële waarde De reële waarde van de meeste in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen, effecten, liquide middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. 20. Niet in de balans opgenomen regelingen Verplichtingen uit hoofde van het macrobeheersinstrument De extramurale (wijkverpleging) producten PV (Persoonlijke verzorging) en VP (verpleging) worden met ingang van boekjaar 2015 gefinancierd vanuit de Zvw. Onderdeel van de regeling is dat een overschrijding van het landelijke budgetplafond voor GRZ (Geriatrische RevalidatieZorg) zal worden teruggevorderd van de zorginstellingen naar ieders aandeel in de overschrijding (macrobeheersinstrument). Zorgaanbieders kunnen op basis hiervan een terugbetalingsverplichting opgelegd krijgen in Bij het opstellen van de jaarrekening 2015 bestaat nog geen inzicht in de omvang van deze verplichting. Zorggroep Elde is niet in staat een betrouwbare inschatting te maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren. Als gevolg daarvan is deze verplichting niet tot uitdrukking gebracht in de balans van de stichting per 31 december Bovenstaande is in overeenstemming met de betreffende beleidsregel van de NZa met betrekking tot het Macrobeheersmodel geriatrische revalidatiezorg. ORT voorgaande jaren Het recht op onregelmatigheidstoeslag (ORT) uit het verleden is onduidelijk. Er zijn geen concrete afspraken hieromtrent. Zorggroep Elde volgt de ontwikkelingen en zal na afspraken binnen Actiz haar standpunt bepalen. Waarborgfonds voor de zorgsector De zorginstelling heeft in het kader van het WfZ-deelnemerschap een obligoverplichting richting het WfZ. Dit houdt in dat indien het eigen vermogen van het WfZ onvoldoende zou blijken om aan de garantieverplichtingen te voldoen en WfZ wordt aangesproken op zijn garantieverplichtingen, WfZ een beroep kan doen op financiële hulp van de deelnemers. Deze hulp wordt in dat geval geboden in de vorm van renteloze leningen aan het WfZ. De omvang van het obligo bedraagt maximaal 3% van de restantschuld van de geborgde leningen van de deelnemer. Pagina 23