C U R S U S. Natuurmanagement. Natuurwetgeving voor beleidsadviseurs

Transcriptie

1 C U R S U S Natuurmanagement Natuurwetgeving voor beleidsadviseurs

2 Inhoud lestraject Lesdag 1 (25/02/2016): natuurbehoud en de link met RO, de stedenbouwkundige vergunning, cases. Lesdag 2 (3/03/2016): natuurbescherming in Vlaanderen: wettelijke bepalingen, cases Lesdag 3 (10/03/2016): de boswetgeving en bosbescherming, cases Lesdag 4 (17/03/2016): fietstocht in Gent, bespreking cases op terrein Lesdag 5 (14/04/2016): soortenbescherming en jacht, cases

3 Deel 2: Natuurbehoud en bescherming in Vlaanderen

4 Krachtlijnen natuurbehoud SOORTGERICHT NATUURBELEID natuur vogels jacht riviervisserij aanvullend HORIZONTALE MAATREGELEN GEBIEDSGERICHT NATUURBELEID natuur bos landschap randvoorwaarden KWANTITEIT incl. ruimtelijke kwaliteit ruimtelijke ordening KWALITEIT milieukwaliteit milieuhygiëne

5 Gebiedsgericht natuurbeleid: VEN Het Vlaams ecologisch netwerk: Eind 2013: ha afgebakend (72%)

6 Gebiedsgericht natuurbeleid: VEN De VEN-verboden: voor alle grondgebruikers (Art. 25 ND of Art. 6 Maatregelenbesluit) Bemesting mag en kan volgens hetgeen is vastgelegd in het Mestdecreet. Bestrijdingsmiddelen mogen enkel ingezet worden indien ontheffing op het bemestingsverbod is gegeven vanuit het Mestdecreet. In het VEN mogen vegetaties en kleine landschapselementen niet worden gewijzigd. Binnen het VEN kiezen we resoluut voor een duurzaam beheer van alle bossen.

7 Gebiedsgericht natuurbeleid: VEN De VEN-verboden: voor alle grondgebruikers (Art. 25 ND of Art. 6 Maatregelenbesluit) Het planten van niet-inheemse soorten mag enkel in een aantal gevallen: lanen met populieren, onderhoud hoogstamboomgaard, cultuurhistorische elementen in kasteelparken, stadsparken, tuinen, Wijzigingen aan de waterhuishouding zoals het aanleggen van nieuwe drainages, het rechttrekken van waterlopen, zijn verboden. Waterlopen mogen onderhouden worden volgens de Code van Goede Natuurpraktijk.

8 Gebiedsgericht natuurbeleid: VEN Ontheffing op verbod: algemeen of individueel Algemene ontheffingen: op woon- of bedrijfspercelen van een vergunde, hoofdzakelijk vergunde of vergund geachte woning of bedrijf m.b.t. werken aan zonevreemde constructies en bedrijven, stabiliteitswerken aan gebouwen, handelingen aan een beschermd monument of in een beschermd stads- of dorpsgezicht; wijzigingen aan waterloop t.b.v. natuurontwikkeling ontginningen in ontginningsgebied normale gebruik en onderhoud van wegen, leidingen, enz. noodzakelijke waterkeringswerken en kustverdedigingswerken.

9 Gebiedsgericht natuurbeleid: VEN

10 Gebiedsgericht natuurbeleid: VEN Ontheffing op verbod: algemeen of individueel Individuele ontheffingen: koppeling met regeling zorgplicht (art.14 ND) / vermijden onvermijdbare en onherstelbare schade in VEN (art.26bis) / passende beoordeling SBZ (art.36ter) koppeling met stdbk. vergunning: positief advies ANB = ontheffing indien vergunning advies (mét vwdn.) heeft overgenomen ontheffing geen natuurvergunning nodig procedure: Maatregelenbesluit

11 Gebiedsgericht natuurbeleid: VEN Ontheffing: procedure

12 Gebiedsgericht natuurbeleid: VEN VEN: verstrengde natuurtoets! overheid mag geen toestemming of vergunning verlenen voor activiteit die onvermijdbare en onherstelbare schade aan natuur in het VEN kan veroorzaken = verscherpte natuurtoets.

13 Gebiedsgericht natuurbeleid: VEN onvermijdbare maar herstelbare schade onvermijdbare onherstelbare schade

14 Gebiedsgericht natuurbeleid: VEN Afwijking van bepaling onvermijdbare en onherstelbare schade:... MAAR activiteit kan toch worden toegestaan of uitgevoerd als geen alternatief bestaat en om dwingende redenen van groot openbaar belang, m.i.v. redenen van sociale of economische aard. alle schadebeperkende en compenserende maatregelen nemen Vl.Reg. oordeelt over dwingende redenen van groot openbaar belang m.i.v. redenen van sociale of economische aard

15 Gebiedsgericht natuurbeleid: VEN

16 Gebiedsgericht natuurbeleid: natuurreservaten project wetsintegratie: 1 statuut reservaat = terreinen type 3 met lange-termijn-engagement verbodsbepalingen natuurreservaten (ND art. 35): rust verstoren, sportactiviteiten gemotoriseerde voertuigen constructies plaatsen (ook tijdelijk) dieren verstoren, vangen of doden planten wegnemen of beschadigen opgravingen of exploitaties materialen afval storten, bemesten (uitz. begrazing) vuur maken, waterpeil wijzigen bestrijdingsmiddelen gebruiken op geringe hoogte overvliegen

17 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Natura 2000 in Vlaanderen De natuurdoelen Passende beoordeling Omzendbrief Voortoets Praktische voorbeelden

18 4/03/

19 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Europees beschermde natuur Hoe vogelrichtlijn habitatrichtlijn Wat 47 habitats 109 soorten Waar speciale beschermingszones (SBZ) = habitat- en vogelrichtlijngebieden = Natura 2000-netwerk

20 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Natura 2000 in Vlaanderen Vogelrichtlijn Habitatrichtlijn Natura 2000 VEN

21 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ

22 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Natura 2000 netwerk in cijfers SBZ-V gebieden: 24 Vogelrichtlijngebieden; een gezamenlijke oppervlakte van ha 7,3 % van de landoppervlakte. SBZ-H gebieden: 38 Habitatrichtlijngebieden een gezamenlijke oppervlakte van ha 7,8 % van de Vlaamse landoppervlakte. De totale oppervlakte Natura 2000 = ha (12,3 % van de Vlaamse landoppervlakte).

23 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Welke soorten en habitats? Habitats: Bijlage I Natuurdecreet: habitattypes van RL-H die in Vl. voorkomen + criteria uit Bijlage V Natuurdecreet Soorten: Bijlage II Natuurdecreet : dier- en plantensoorten van bijlage II van Habitat-RL Bijlage IV Natuurdecreet: vogelsoorten van bijlage I van de Vogelrichtlijn Geregeld voorkomende trekvogels Bijlage III Natuurdecreet: dier -en plantensoorten van communautair belang van Bijlage IV Habitat-RL. Strikte bescherming; geen afbakening van gebieden vereist

24 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ IHD proces 10 4 Vlaamse overleggroep en en Projectgroep BOLOV en PG+ Door lopend Projecten (Life +3water, )

25 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Gewestelijke instandhoudingsdoelstellingen (G- IHD) Wat nodig is om Europees beschermde habitats en soorten in Vlaanderen duurzaam te beschermen 4 aspecten Oppervlakte = aantal hectare Areaal = verspreiding over Vlaanderen Kwaliteit = beheer en milieu Toekomst = evoluties en beheer Goedgekeurd in BVR 2010: 40 à ha extra

26 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Specifieke instandhoudingsdoelstellingen (S- IHD) Wat nodig is om Europees beschermde habitats en soorten in een speciale beschermingszone duurzaam te beschermen Twee aspecten oppervlakte/populatie = hoeveel is er nodig? kwaliteit = welke milieu-omstandigheden zijn nodig? Besluit per gebied 36 besluiten goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 23/04/2014 Op komst: Peer & Linker Schelde-oever Rest: IJzervallei, Kuifeend en Kustbroedvogels

27 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ S-IHD? Aanwijsbesluiten?

28 Uitvoering Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ

29 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Uitvoering

30 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Natura 2000 planning: Natura2000-programma Meta planning op Vlaams niveau: raming kosten Periode van 6 jaar ( ) Het Vlaamse Natura 2000-programma bevat ten minste de volgende onderdelen: een taakstelling een actieoverzicht een actorenoverzicht een uitgavenraming een actieprogramma voor buiten de speciale beschermingszones een globaal afwegingskader

31 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Natura 2000 planning Voortgangsrapport Natura 2000 Managementplannen per SBZ: Doelen + opvolging realisaties Inspanningenmatrix Taakstelling verbeteren milieu Richtkaart : Ligging actuele habitats Ruimtelijke verdeling IHD + prioriteiten Oppervlakte in beheer Zoekzones + actiegebieden

32 MP 1.0 medio 2014 MP 1.1 begin 2016 MP 1.2 eind 2017 MP 1.3 eind 2019 TAAKSTELLING EVIDENTIES VRIJWILLIGHEID VERPLICHTING Kader MP Kader MP Kader MP Kader MP Doelstelling hfdst 8 Prioritaire inspanning hfdst 8 Gebiedsgericht aandachtspunten Doelstelling hfdst 8 Prioritaire inspanning hfdst 8 Gebiedsgericht aandachtspunten Doelstelling hfdst 8 Prioritaire inspanning hfdst 8 Gebiedsgericht aandachtspunten Doelstelling hfdst 8 Prioritaire inspanning hfdst 8 Gebiedsgericht aandachtspunten Oppervlaktebalans Actueel voorkomen Doelstellingen callibratie per deelgebied Oppervlaktebalans Actueel voorkomen Doelstellingen callibratie per deelgebied Doel onder beheer Openstaand saldo Oppervlaktebalans Actueel voorkomen Doelstellingen callibratie per deelgebied Doel onder beheer Openstaand saldo Oppervlaktebalans Actueel voorkomen Doelstellingen callibratie per deelgebied Doel onder beheer Openstaand saldo Inspanningsmatrix Prioritaire inspanningen Aanduiding prioriteiten Inspanningsmatrix Prioritaire inspanningen Aanduiding prioriteiten Overzicht acties Aanduiding zones voor prioritaire acties Inspanningsmatrix Prioritaire inspanningen Aanduiding prioriteiten Overzicht acties Aanpak prioritaire acties en actiekaart Inspanningsmatrix Prioritaire inspanningen Aanduiding prioriteiten Overzicht acties Aanpak, actiekaart en instrument Richtkaart Richtkaart Richtkaart Richtkaart Actuele habitats Zoekzonekaart (automatisch) Actuele habitats Geplande doelen Zoekzonekaart openstaand saldo (automatisch /overleg) Actuele habitats Geplande doelen Zoekzonekaart openstaand saldo (automatisch /overleg) Actuele habitats Geplande doelen Zoekzonekaart openstaand saldo (automatisch /overleg)

33 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Zoekzone Gefaseerde plaatsing van extra oppervlakte doelen Via beheerplannen Zoekzone: Vrijwaren voor realisatie openstaand saldo doelen Afgebakend via zoekzonemodel op basis van ecologische waarde en potentie (basis) en socio-economische belangen (verfijning) Grootte bepaald door openstaand saldo doelen Plaatsing doelen leidt tot verkleining van de zoekzone

34 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Zoekzone Rekenvoorbeeld: doel = 150 ha 40 ha onder correct beheer (beheerplan) Openstaand saldo = 110 ha Zoekzone = 110 ha * 1,5 = 165 ha 50 ha onder correct beheer (beheerplan) Openstaand saldo = 100 ha Zoekzone = 100 ha * 1,5 = 150 ha 60 ha onder correct beheer (beheerplan) Factor: Saldo tot 5 ha = 3 Saldo tss 5 en 100 ha = 2 Saldo vanaf 100 ha = 1,5 Bij wissel andere factor: geen plotse verhoging! Openstaand saldo = 90 ha Zoekzone = 90 ha * 2 = 180 ha maar blijft 150 ha

35 zoekzone Gefaseerde allocatie Doelen bepaald (2014) 35

36 zoekzone Gefaseerde allocatie ZOEKZONES 36

37 zoekzone Gefaseerde allocatie ZOEKZONES 37

38 zoekzone Gefaseerde allocatie ZOEKZONES 38

39 zoekzone 39

40 zoekzone 40

41 zoekzone 41

42 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Aanpak milieudrukken Gebiedspecifiek: via specifieke actieplannen gekoppeld aan de managementplannen Vlaams niveau: programmatorische aanpak milieudrukken als onderdeel van het Vlaams Natura2000-programma Programmatorische Aanpak Stikstof (PAS)

43 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ

44 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Programmatorische aanpak stikstof Waarom? N-deposities in elke SBZ te hoog Gunstige staat van instandhouding niet haalbaar Elke (her)vergunning met impact problematisch (cf. Nederland: vergunningenstop) Ingewikkelde puzzel Buitenland, landbouw, transport, industrie Brongericht en herstelbeleid Samenhang ander brongericht beleid Gebiedspecifieke verdeling tussen bedrijven Investerings- en herstructureringsbeleid stikstofdeposities

45 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Programmatorische aanpak stikstof Wat? Doel PAS = vermijden vergunningenstop door structurele oplossing milieuprobleem Pakket aan maatregelen die stikstofuitstoot versneld verminderen + Europese natuur beschermen door herstelmaatregelen + kader voor vergunningen van activiteiten die stikstof uitstoten Toekomstige extra vermindering uitstoot = ontwikkelingsruimte PAS zet in op: Brongerichte maatregelen Vlaams Gebiedsgericht Effectgerichte maatregelen (herstelbeheer)

46 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Programmatorische aanpak stikstof Ontwikkeling PAS vergt tijd Analyses van gebieden Zoeken naar nieuwe BBT-technieken Juridische vraagstukken oplossen PAS is een traject: Overgangsfase (1 jr) Voorlopige PAS (VPAS) 2 a 3 jr Definitieve PAS (DPAS)

47 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ De passende beoordeling Lidstaten moeten passende maatregelen nemen om: bescherming, herstel of instandhouding te verzekeren van in SBZ aanwezige, Europees belangrijke habitats en soorten; om verslechtering of significante verstoring te voorkomen. Eén van die maatregelen: doorvoeren passende beoordeling ter voorbereiding van beslissingen inzake plannen/projecten wanneer die een effect kunnen hebben op een SBZ.

48 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Art.6.3 Habitat-RL Art.36ter Natuurdecreet Een vergunningsplichtige activiteit die, of een plan of programma dat, afzonderlijk of in combinatie met één of meerdere bestaande of voorgestelde activiteiten, plannen of programma's, een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van een speciale beschermingszone kan veroorzaken, dient onderworpen te worden aan een passende beoordeling wat betreft de betekenisvolle effecten voor de speciale beschermingszone. [ ]

49 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Verduidelijking passende beoordeling vergunningsplichtige activiteiten: Omzendbrief LNE/2015/1 van 20/02/2015

50 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Taakverdeling initiatiefnemer vs. vergunningverlener De initiatiefnemer is verantwoordelijk voor het opstellen van de passende beoordeling (ND Art.36ter 3) de initiatiefnemer van een vergunningsplichtige activiteit : vergunningsaanvrager maakt PB op! Centrale rol in de beslissingsfase: overheid die over de vergunningsaanvraag moet beslissen

51 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Vergunningsplichtige activiteit Een activiteit waarvoor op grond van een wet, decreet of besluit (met inbegrip van regelgeving van gemeentes of provincies) een vergunning, toestemming of machtiging vereist is. Betekenisvol effect voor SBZ niet onmogelijk: potentieel risico!

52 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Vergunningsplichtige activiteit Ook bij toestemmingen, machtigingen en vergunningen i.h.k.v. Natuurdecreet en Bosdecreet Ook hervergunningen zijn gevat Alle activiteiten die rechtstreeks i.f.v. natuurbeheer gericht op SBZ gebeuren: in principe niet gevat MAAR in Vlaanderen wel. Als deze activiteiten een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken kunnen betekenen PB (in context van natuurbeheerplan opgemaakt)

53 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ natuurlijke kenmerken Natuurlijke habitattypes en/of soorten waarvoor SBZ werd aangewezen Leefgebieden van die soorten Eventueel in het gebied aanwezige soorten van bijlage III van het ND, ook al werden die gebieden voor die soorten niet aangewezen

54 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ betekenisvolle aantasting Meetbare en aantoonbare gevolgen voor natuurlijke kenmerken SBZ = meetbare en aantoonbare gevolgen voor de staat van instandhouding van de soort(en) of habitat(s) waarvoor SBZ is aangewezen of soorten van bijlage III van het Natuurdecreet die voorkomen in SBZ = ernstige gevolgen voor de staat van instandhouding van habitats en soorten = wanneer de realisatie van de IHD in het gedrang komt

55 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Wanneer betekenisvol? Aantasting is betekenisvol indien dit de realisatie van de IHD in het gedrang kan brengen: Oppervlakte van de doelen Populatiegrootte Kwaliteit en structuur Omgevings- of standplaatskwaliteit

56 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ kan veroorzaken 3 mogelijkheden: Zeker betekenisvolle effecten PB moet opgemaakt worden Zeker geen betekenisvolle effecten, ook niet in combinatie met cumulatieve effecten van andere plannen of projecten geen PB opmaken Onduidelijk of twijfelachtig Als geen PB gemaakt waar er wel een moest zijn: aanvraag vergunning, machtiging of toestemming onvolledig verklaren of weigeren.

57 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ

58 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Aanwezig habitat gevoelig voor eutrofiëring via lucht > 0 Eutrofiëring via lucht Grens SBZ > 0 ingreeplocatie grondwaterverontreiniging Resultaat voortoets: Rood Licht voor eutrofiëring => Verder overleg is nodig waarbij bekeken wordt of PB noodzakelijk is. 58

59 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ

60 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ

61 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ

62 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Rol ANB Inbreng ANB via adviesverlening: ANB verplichte adviserende rol bij niet MER-plichtige activiteiten of projecten die betekenisvol effect kunnen hebben op SBZ Wat bekijkt ANB? Nood aan een PB? via Voortoets De PB en zijn conclusies ANB-lijn: neem zo vroeg als mogelijk contact op met ANB

63 Gebiedsgericht natuurbeleid: SBZ Vorm van een passende beoordeling Lidstaten werken zelf methodologie uit Initiatiefnemer: vrij te kiezen welke vorm Bijlage IV omzendbrief: indicatieve structuur MER-plichtig? PB integreren in MER

64 Gebiedsgericht natuurbeleid: cases Case 5: bespreking passende beoordeling Een rundveebedrijf wil uitbreiden en vraag een nieuwe milieuvergunning aan. Bij de aanvraag zit een passende beoordeling van de mogelijke effecten op de natuurwaarden in een nabijgelegen SBZ. Bespreek de milderende maatregelen en de conclusies en bekijk hoe u dit meeneemt in uw advies.

65 Gebiedsgericht natuurbeleid: cases Case 6: uitbreiding pluimveehouderij Een pluimveebedrijf, gevestigd op het adres Gammel 90 te 2310 Rijkevorsel, vraagt een uitbreiding aan. Het bedrijf wil bij de uitbreiding 2 nieuwe stallen plaatsen waardoor het aantal slachtkuikens (vergund + uitbreiding) op neer komt. Het bedrijf ligt in de buurt van een SBZ. Bepaal of er een passende beoordeling moet worden opgemaakt? Bijkomende gegevens over de stallen:

66 Gebiedsgericht natuurbeleid: cases

67 Gebiedsgericht natuurbeleid: cases

68 Buiten de beschermde gebieden Wijziging van vegetatie en KLE Stapsgewijs redeneren: 1. Is er sprake van een vrijstelling van het verbod of de vergunningsplicht? Indien ja OK, wijzigen maar (zorgplicht!)! 2. Indien niet is er sprake van een verbod? Indien ja verboden (tenzij ontheffing verkregen van minister) 3. Indien niet in een (bestemmings)zone waar natuurvergunningsplicht geldt? Indien niet OK (zorgplicht!) 4. Indien ja is het een vergunningsplichtige wijziging? Indien niet OK (zorgplicht!) Indien ja NV vragen

69 Buiten de beschermde gebieden Vrijstellingen van verbod of natuurvergunningsplicht: op huiskavel én binnen 100 m van vergunde woning of stallen (50 m in de 4 groene gebieden : groen-, bos-, park- of buffergebieden) haag haag omgrenzing erf weiland a b a b stallen vergunde woning vergunde woning vergunde woning

70 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Vrijstellingen van verbod of natuurvergunningsplicht: stedenbouwkundige vergunning waarbij advies ANB gevraagd werd De werken zijn expliciet opgenomen in goedgekeurd beheerplan (bos-, natuur-, landinrichting-, kavelplan, landschapsbeheerplan, natuurinrichtingsproject of natuurrichtplan) De werken worden uitgevoerd op basis van een machtiging of goedkeuring in toepassing van Bosdecreet Voor normale onderhoudswerken (cfr. Code Goede Natuurpraktijk)

71 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Het wijzigen van volgende vegetaties en KLE s is VERBODEN: Holle wegen, graften en bronnen (overal) Historisch permanent grasland (incl. microreliëf en poelen) binnen groen-, park-, bos- en buffergebied, binnen de perimeter van beschermde landschappen en beschermingsgebieden Poldercomplex en Zwin (Bijlage IV) Vennen en heiden (Bijlage V - overal) Moerassen en waterrijke gebieden (Bijlage V overal) Duinvegetaties (Bijlage V overal)

72 Maatregelen buiten de beschermde gebieden

73 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Waar geldt natuurvergunningsplicht? Vegetatiewijziging: groen-, park-, bos- en buffergebieden vallei- en brongebieden, agrarische gebieden met ecologisch belang, agr. gebieden met bijzondere waarde natuurontwikkelingsgebieden beschermde duingebieden (Duinendecreet) SBZ-H, SBZ-V, Ramsargebieden Kleine Landschapselementen: idem + agrarische gebieden, landschappelijk waardevolle agrarische gebieden, IVON

74 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Welke activiteiten zijn natuurvergunningsplicht? Vegetatiewijziging: afbranden vernietigen, beschadigen of doen afsterven van vegetatie met mechanische of chemische middelen reliëfwijziging, incl. nivellering microreliëf (on)rechtstreeks wijzigen waterhuishouding door drainage, ontwatering, dichten of wijzigen van het overstromingsgebied wijzigen historisch permanent grasland in groengele gebieden, SBZ- H (indien aangeduid als habitat), IJzervallei

75 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Welke activiteiten zijn natuurvergunningsplicht? Vergunningsplichtige wijzigingen van KLE s: rooien of anderszins verwijderen en beschadigen van houtachtige beplantingen op weg-, waterweg- of spoorwegbermen of op het talud van holle wegen, langs waterlopen, dijken of taluds, van heggen, houtwallen, bomenrijen en hoogstamboomgaarden wijzigen van vegetatie bij KLE, incl. perceelsrandbegroeiingen en sloten

76 Maatregelen buiten de beschermde gebieden Welke activiteiten zijn natuurvergunningsplicht? Vergunningsplichtige wijzigingen van KLE s: uitgraven, verbreden, rechttrekken en dichten van stilstaande waters, poelen of waterlopen wijzigen van sloten, greppels, laantjes, poelen, uitgesproken microreliëf, bronnen, kwelzones en andere kleine landschapselementen in de hist. perm. graslanden in het agrarisch gebied met landschappelijke waarde binnen landbouwstreek de Polders

77 Maatregelen buiten de beschermde gebieden

78 Gebiedsgericht natuurbeleid: HPG Bescherming graslanden Natuurdecreet via statuut HPG landbouw: via statuut BG en EKBG Complex!

79 HPG Natuurdecreet: Historisch Permanent Grasland: een halfnatuurlijke vegetatie bestaande uit grasland gekenmerkt door het langdurige grondgebruik als graasweide, hooiland of wisselweide met ofwel cultuurhistorische waarde, ofwel een soortenrijke vegetatie van kruiden en grassoorten waarbij het milieu wordt gekenmerkt door aanwezigheid van sloten, greppels, poelen, uitgesproken microreliëf, bronnen of kwelzones.

80 Hc Hj Hf Hm Hmo Hmm Hme Hk Hd Hv Hu Hpr Hp* Hp+Mr Hp+Hc(Kn) Vochtig, licht bemest grasland ('dotterbloemhooiland') Gebiedsgericht natuurbeleid: HPG Vochtig, licht bemest grasland gedomineerd door russen Natte ruigte met Moerasspirea Onbemest, vochtig pijpestrootjesgrasland Onbemest, vochtig pijpestrootjesgrasland - oligotroof type Onbemest, vochtig pijpestrootjesgrasland - mesotroof type Onbemest, vochtig pijpenstrootjesgrasland - eutroof type, basiklien Kalkgrasland Kalkrijk duingrasland Zinkgrasland Mesofiel hooiland Weilandcomplex met veel sloten en/of microreliëf Soortenrijk permanent cultuurgrasland met relicten van halfnatuurlijke graslanden Soortenarm permanent cultuurgrasland met elementen van rietland Soortenarm permanent cultuurgrasland met elementen van dotterbloemhooiland al dan niet met veedrinkpoel Hp met fauna Soortenarm permanent cultuurgrasland met belang voor (avi-) fauna.

81 HPG Landbouw: Blijvend grasland: vanaf verzamelaanvraag van 2015 alle percelen die gedurende 5 opeenvolgende jaren werden aangegeven met een teeltcode voor gras (zoals de codes 9, 61, 62, 638, 701, 702, 745, 9823 of 9824). Binnen de vogel- en habitatrichtlijngebieden (de speciale beschermingszones, SBZ) worden bepaalde van die percelen blijvend grasland aangeduid als ecologisch kwetsbaar blijvende grasland (EKBG).

82 HPG Natuurdecreet: bescherming VERBODEN TE WIJZIGEN: historisch permanente graslanden, met inbegrip van het daaraan verbonden microreliëf en poelen, als ze in de volgende gebieden liggen: a) groengebieden, parkgebieden, buffergebieden, bosgebieden en de bestemmingsgebieden die vergelijkbaar zijn met die gebieden, aangewezen op de plannen van aanleg of de ruimtelijke uitvoeringsplannen die van kracht zijn in de ruimtelijke ordening; b) een beschermd cultuurhistorisch landschap; c) de speciale beschermingszones Poldercomplex (BE ) en Het Zwin (BE ) als er voor die gebieden geen afwijkende instandhoudingsdoelstellingen vastgesteld zijn op grond van artikel 36ter, 1, van het decreet; d) in een gebied waarin bij besluit van de Vlaamse Regering historisch permanente graslanden definitief zijn vastgesteld. In een dergelijk gebied is het wijzigen van historisch permanente graslanden verboden als ze definitief zijn vastgesteld en als ze zich bevinden in de gebieden vermeld in punt a), b) of c);

83 HPG NATUURVERGUNNINGSPLICHTIG: het wijzigen van historisch permanente graslanden, met inbegrip van het daaraan verbonden microreliëf en poelen, als ze in de volgende gebieden liggen: a) valleigebieden, brongebieden, natuurontwikkelingsgebieden, agrarische gebieden met ecologisch belang of agrarische gebieden met bijzondere waarde en de bestemmingsgebieden die vergelijkbaar zijn met die gebieden, aangewezen op de plannen van aanleg of de ruimtelijke uitvoeringsplannen die van kracht zijn in de ruimtelijke ordening; b) de speciale beschermingszone IJzervallei (BE ), aangewezen ter uitvoering van de Vogelrichtlijn; c) de speciale beschermingszones aangewezen ter uitvoering van de Habitatrichtlijn, als het desbetreffende type historisch permanent grasland binnen deze perimeters als habitat is aangemeld; d) in een gebied waarin bij besluit van de Vlaamse Regering historisch permanente graslanden definitief zijn vastgesteld. In een dergelijk gebied is het wijzigen van historisch permanente graslanden een vergunningsplichtige activiteit als ze definitief zijn vastgesteld als ze zich bevinden in de gebieden vermeld in punt a), b) of c).

84 HPG Landbouw: Bescherming: vergroeningsmaatregel behoud blijvend grasland : areaal moet = aan areaal 2012! EKBG: absoluut scheurverbod!

85 HPG Specifiek voor landbouwgebied Polders: lijst met definitief vastgestelde HPG behoud verbod of natuurvergunningsplicht (via ND) lijst wordt als basis gebruikt om EKBG aan te duiden Op die EKBG geldt een permanent scheurverbod!

86 Buiten de beschermde gebieden Case 3: De gemeente Lede vraagt ANB om advies in het kader van een stedenbouwkundige vergunningsaanvraag voor de aanleg van een amfibieënpoel in natuurgebied op het gewestplan. Let op! De aanvrager verkoopt het geheel als poel om de biodiversiteit te verhogen terwijl het evengoed om een zwemvijver zou kunnen gaan... Geef uw mening/advies

87 Case 3: Waar? Buiten de beschermde gebieden

88 Case 3: Waar? Buiten de beschermde gebieden

89 Buiten de beschermde gebieden Case 3: Waar? VEN, SBZ-H, BWK: Hp*

90 Buiten de beschermde gebieden Case 4: Stad Sint-Niklaas vraagt het advies aan ANB inzake de vergunningsaanvraag voor het wijziging van vegetaties of kleine landschapselementen van een aanvrager aan de Cadzandstraat te Sinaai. De aanvraag betreft het behandelen met herbiciden van bestaand grasland, frezen, onderploegen en opnieuw inzaaien met gras, aan de Cadzandstraat te Sinaai.

91 Buiten de beschermde gebieden Bij het ter plaatse gaan merk je grote en diepe sporen op het terrein. De aanvrager heeft vorige winter tijdens een natte periode grachten geruimd, bomen geveld en wilgen geknot. Deze werken leidden tot het ontstaan van diepe sporen. Het grasland wordt momenteel begraasd door koeien. Het weiland is een dichte grasmat met aanwezigheid van o.a. witbol, ruw beemdgras, Engels raaigras, struisgras. Verder zijn een beperkt aantal kruiden aanwezig zoals ridderzuring, brandnetel en kruipende boterbloem. De overgang van perceel 182 naar perceel 183 wordt gekenmerkt door een duidelijk microreliëf met aanwezigheid van rietgras, mogelijk lag hier vroeger een gracht.

92 Buiten de beschermde gebieden Waar? GP: valleigebied geel zwart gestreept (stedenbouwkundige voorschriften!) Grenzend aan VEN en aan SBZ-H BWK: minder waardevol: Hp fauna: soortenarm permanent cultuurgrasland van belang voor (avi-)fauna; Kbp, Kbs Vermijden vermijdbare schade aan natuur: geen herbiciden, niet omploegen + herstel waar kapotgereden is. Uiteindelijke beslissing gemeente nog niet gekend, maar advies ANB ongunstig (+ niet strijdig met direct werkende norm!).