gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competentie de kans om zich waarden en normen eigen te maken

Transcriptie

1 D Pedagogisch beleid Inleiding De Stichting Kinderopg Harenkarspel biedt kwalitatieve goede en verantwoorde kinderopg het Besluit Kwaliteit Kinderopg en Peuterspeelzaalwerk. Met dit pedagogisch beleidsplan willen wij richting geven aan het handelen de pedagogisch medewerkers in het belang het welbevinden het kind dat een onze vestigingen bezoekt. Het pedagogische beleidsplan is opgesteld om de volgende redenen: Het is een leidraad voor de pedagogische medewerkers en biedt houvast bij hun dagelijkse omgang met de kinderen. Het pedagogisch beleid is per vestiging uitgewerkt in het Pedagogisch Werkplan voor pedagogisch medewerkers (gegevens de betreffende locatie, groepssamenstelling en -grootte, inzet pedagogisch medewerkers, dagindeling, open-deuren beleid, wennen, huisregels). Het informeert ouders kinderen die een onze vestigingen (gaan) bezoeken over onze werkwijze en de omgang met de kinderen. Andere betrokkenen (bijvoorbeeld gemeente, GGD) kunnen inzicht krijgen in onze pedagogische werkwijze. In dit beleidsplan staat beschreven: - hoe wij invulling geven aan de aspecten verantwoorde kinderopg, volgens de vier pedagogische basisdoelen Riksen-Walraven (par.2) - hoe wij invulling geven aan het mentor zijn een kind (par.3) - hoe wij de ontwikkeling en het gedrag de kinderen volgen en deze communiceren met ouders, basisschool en buitenschoolse opg, en hoe wij bij bijzonderheden in het gedrag of de ontwikkeling kinderen doorverwijzen naar passende instanties voor verdere ondersteuning (par.4) 2. De vier pedagogische basisdoelen Op basis onderzoeksresultaten in de literatuur komt Riksen-Walraven tot vier pedagogische basisdoelen. Deze doelen zijn in eerste instantie geformuleerd voor de kinderopg, maar gelden eigenlijk voor elke opvoedomgeving (thuis, op school): A. B. C. D. het het het het bieden bieden bieden bieden emotionele veiligheid gelegenheid tot het ontwikkelen persoonlijke competentie gelegenheid tot het ontwikkelen sociale competentie de kans om zich waarden en normen eigen te maken Bij alles wat we doen hebben we de volgende pedagogische uitgangspunten: - we benaderen de kinderen en ouders op een positieve manier - we stimuleren de zelfstandigheid kinderen en hebben respect voor de autonomie - we hebben een vaste structuur en rituelen - we stimuleren de ontwikkeling kinderen door kansen te grijpen of te creëren - we vinden het belangrijk om veel te praten met de kinderen, uit te leggen en te luisteren - we ondersteunen kinderen in hun omgang met andere kinderen Stichting Kinderopg Harenkarspel / D Pedagogisch Beleid / december 2017 / Pagina 1 9

2 De interactievaardigheden de pm-ers spelen hierbij een grote rol: emotionele ondersteuning begeleiden interacties welbevinden en ontwikkeling respect voor de autonomie ontwikkelingsstimulering structuur en grenzen stellen praten en uitleggen A. Emotionele veiligheid Wij zorgen ervoor dat het kind zich emotioneel veilig kan voelen. In het dagelijkse taalgebruik zeggen we dan dat het kind het naar zijn zin heeft, lekker in zijn vel zit. Dit zorgt er niet alleen voor dat het kind zich prettig voelt, het is ook een voorwaarde voor het kind om zich verder te kunnen ontwikkelen. Dit doen we o.a. op de volgende manieren: Er zijn vaste pedagogisch medewerkers op de groep. Deze zijn vertrouwd met / voor het kind en kunnen gemakkelijker inspringen op de behoeftes het kind, omdat ze het kind kennen. Bijzonderheden per kind qua gewoontes liggen ook vastgelegd voor het geval er een invalmedewerker werkt. Pedagogisch medewerkers proberen goed te kijken naar de kinderen, naar hun emoties en hun gedrag. Ze benoemen wat ze zien en geven woorden aan gedrag en gevoelens. Zo voelt het kind zich gezien en begrepen. Elk kind heeft zijn / haar eigenheden en eigenaardigheden. Pedagogisch medewerkers proberen zoveel mogelijk rekening te houden met rituelen, specifiek gedrag, gewoontes, interesses en wensen het kind. Elk kind heeft zijn eigen vaste groep (stamgroep). Hierdoor is de ruimte voor het kind bekend en vertrouwd. De groepen zijn huiselijk en kindgericht ingericht. Elke groep heeft hierbij zijn eigen sfeer. We werken volgens het half-opendeuren beleid. Dit betekent dat de pedagogisch medewerkers zelf kunnen kiezen wanneer ze de groepsdeur dicht houden (wat meer zorgt voor rust en geborgenheid) of opendoen (wat ervoor zorgt dat kinderen op onderzoek kunnen gaan naar andere groepsruimtes met andere kinderen en ander speelgoed). Hierbij houden ze rekening met wat de kinderen uit de groep op dat moment nodig hebben. Er is een zekere mate structuur (regels, regelmaat en gewoontes), omdat dit de kinderen duidelijkheid biedt. Het kind weet waar het aan toe is en wat hem te wachten staat. Het herkenbare, terugkerende geeft een gevoel veiligheid en vertrouwen en bij jonge kinderen een tijdsgevoel waardoor de dag overzichtelijk wordt. Hierbij wordt bij de dagopg en peuterschool gebruik gemaakt dagritmekaarten. Kinderen mogen gedurende de dag op verschillende momenten zelf invulling geven aan wat ze willen doen, met wie. Er zijn verschillende hoekjes ingericht waar de kinderen zich even kunnen terugtrekken (alleen of met een klein groepje kinderen). Kinderen Stichting Kinderopg Harenkarspel / D Pedagogisch Beleid / december 2017 / Pagina 2 9

3 kunnen er zelf voor kiezen of ze in of juist uit het zicht de pedagogisch medewerkers gaan spelen. Door dit zelf te kunnen bepalen, ontstaat er een veilig gevoel. Kinderen komen in principe op vaste dagen op de opg. Hierdoor kennen ze de andere kinderen uit hun groep, dit biedt veiligheid. Om een relatie op te kunnen bouwen tussen een kind, de ouders en de pedagogisch medewerker is het belangrijk dat er regelmatig onderling contact is. Om deze reden heeft elk kind een mentor (een pedagogisch medewerker die het kind regelmatig ziet en vast aanspreekpunt is voor ouders, zie par. 3: Mentor). Uiteraard is deze mentor niet het enige aanspreekpunt voor ouders en het kind zelf. B. Persoonlijke competentie Het is belangrijk dat kinderen de mogelijkheid krijgen persoonlijkheidskenmerken als zelfstandigheid, zelfredzaamheid, zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit te ontwikkelen. Dit stelt hen namelijk in staat allerlei typen problemen adequaat aan te pakken, en zich goed aan te passen aan veranderende omstandigheden. In principe gebeurt het ontwikkelen de persoonlijke competentie uit het kind zelf, door spel en door het ontdekken de wereld om hem heen. We vinden het belangrijk kinderen te stimuleren dingen zelf te doen om ze op die manier te laten ervaren dat ze veel dingen al zelf kunnen. Dit geeft het kind zelfvertrouwen en kan een kans zijn tot verdere ontwikkeling. Dit doen we o.a. op de volgende manieren: We laten de kinderen zoveel mogelijk doen wat ze al zelf kunnen. De pedagogisch medewerker probeert zoveel mogelijk hier op de hoogte te zijn wat een kind al kan, en waar eventueel nog hulp geboden is. Denk hierbij aan dagelijkse handelingen zoals het drinken uit een gewone beker (KDV), zelf je jas aantrekken (KDV), strikken schoenveters (BSO), maar ook het leren fietsen of bouwen met constructiemateriaal. Door het kind te stimuleren, aan te moedigen, samen naar oplossingen te zoeken en te complimenteren wanneer het goed gaat proberen we het kind te helpen. Dit stimuleert het zelfvertrouwen en de zelfredzaamheid het kind. De ruimte is zodanig ingericht dat kinderen zelf kunnen doen wat ze willen, en zelf het spel- of knutselmateriaal kunnen pakken wat ze willen, passend bij hun ontwikkelingsniveau. Uiteraard wordt hierbij rekening gehouden met de fysieke veiligheid: welke materialen zijn veilig voor de jongere kinderen en welke zijn bijvoorbeeld alleen beschikbaar voor de oudere kinderen? We laten de kinderen zoveel mogelijk zelf verzinnen op welke manier een spel gespeeld moet worden, of wat en hoe er geknutseld wordt. We laten de kinderen zelf kiezen welke activiteit ze willen doen, en bieden daarbij nieuwe mogelijkheden en materialen aan. Als kinderen niet weten wat ze moeten doen / zich vervelen kunnen we ze kort een paar activiteiten voorstellen. Als ze hier geen zin in hebben, mogen ze zich even gaan vervelen : dit stimuleert de kinderen zelf een oplossing te bedenken voor hun probleem, en daarmee dus de creativiteit. Er is voldoende spelmateriaal aanwezig dat de persoonlijke competentie kinderen stimuleert. Dit materiaal sluit aan bij het ontwikkelingsniveau het kind en de zone de naaste ontwikkeling (niet te makkelijk spelmateriaal, maar materiaal dat uitdagend genoeg is). Pedagogisch medewerkers kijken goed naar de individuele kinderen en hun behoeften. Soms sluiten deze behoeften niet helemaal aan bij wat de rest de groep wil of kan doen op dat moment. Dan wordt er zoveel mogelijk samengewerkt en afgestemd met de andere groepen, zodat we toch tegemoet kunnen komen aan de behoefte het kind (bijvoorbeeld dreumesen bijna 2 die af en toe meer uitdaging zoeken dan de babygroep, mogen af en toe meespelen in de speelzaal; een 5-jarige op de BSO die daag echt niet mee naar buiten wil omdat ze een knutsel wil afmaken, kan dat misschien ook even bij de groep oudere kinderen doen). Buiten spelen is goed voor kinderen! Daarom gaan we elke dag naar buiten, als het weer het enigszins toelaat. We hebben regenlaarzen en overalls voor de jongste kinderen. Door buiten te spelen krijgen de kinderen niet alleen een frisse neus maar maken ze ook kennis met de weersomstandigheden, de natuur, hoogteverschillen en ander spelmateriaal (fietsjes, maar ook zand en andere natuurlijke materialen). Bovendien is er buiten volop ruimte voor grof-motorisch spel (rennen, klimmen en klauteren, balgooien e.d.) Stichting Kinderopg Harenkarspel / D Pedagogisch Beleid / december 2017 / Pagina 3 9

4 Ook bij onderlinge ruzies grijpen wij niet direct in: we vinden het belangrijk niet direct met een oplossing te komen, maar eerst te kijken of de kinderen er samen uit komen. Uiteraard houden we wel in de gaten wanneer kinderen er zelf niet uitkomen, en bieden we dan hulp. C. Sociale competentie Het omgaan met andere leeftijdsgenootjes is een belangrijke manier om sociale competenties te ontwikkelen. Hieronder verstaan we o.a. zich in een ander kunnen verplaatsen, kunnen communiceren, samenwerken, anderen helpen, conflicten voorkomen en oplossen, het ontwikkelen sociale verantwoordelijkheid. Het kindcentrum is bij uitstek een plek om andere kinderen te kunnen ontmoeten en vaardigheden die nodig zijn in de omgang met andere kinderen, te oefenen. Dit geeft kinderen voldoende kansen zich te ontwikkelen als personen die goed functioneren in de samenleving. Pedagogisch medewerkers grijpen en creëren kansen om kinderen sociale vaardigheden te laten leren: Samen doen: In de dagelijkse omgang stimuleren we kinderen om samen te spelen, te delen, op elkaar te wachten en samen op te ruimen (bijvoorbeeld: als het opruim-liedje gezongen wordt op het KDV, weten de kinderen als zelfsprekend dat er opgeruimd gaat worden. Dit leren ze spelenderwijs). Er is voldoende spelmateriaal aanwezig dat de sociale competentie de kinderen stimuleert (speelmateriaal en hoeken voor rollenspel, spelletjes die samen gedaan kunnen worden). Aardig doen: We stimuleren de kinderen elkaar te helpen, of te troosten (bijv. als een kind pijn heeft). De pedagogisch medewerker betrekt andere kinderen hierbij en legt uit wat wenselijk is. Ervaringen delen: Pedagogisch medewerkers geven de kinderen de ruimte om iets te vertellen aan tafel of in de kring, waarbij ze ook de andere kinderen zal proberen te betrekken (Herkennen ze dit? Hebben ze dit zelf ook wel eens gedaan?) Jezelf presenteren: pedagogisch medewerkers stimuleren de kinderen dat ze zeggen hoe ze heten (aan tafel of in de kring), dat ze meedoen met een liedje zingen of misschien wel kleine optredens houden. Een taak uitvoeren: regelmatig geven de pedagogisch medewerkers kinderen een klein taakje, passend bij de leeftijd het kind (bijv. samen iets te halen bij een andere groep). Dit stimuleert taakgerichtheid, maar ook zelfstandigheid en zelfvertrouwen. Een ruzie oplossen: wanneer kinderen onderling ruzie hebben grijpen wij niet direct in. Als de kinderen er niet zelf uitkomen, dan zal de pedagogisch medewerker een bemiddelende rol aannemen. Opkomen voor jezelf: pedagogisch medewerkers leren de kinderen dat ze voor zichzelf mogen opkomen (zonder een ander kind pijn te doen). Keuzes maken: pedagogisch medewerkers stimuleren de kinderen zelf keuzes te maken (Waar wil je mee spelen? Wat wil je op je boterham?). D. Waarden en normen Het is belangrijk dat kinderen kansen krijgen om zich waarden en normen, de cultuur de samenleving waar zij deel uitmaken, eigen te maken. Het is belang dat kinderen leren om op een passende manier met andere kinderen en volwassenen om te gaan. De opg wordt gezien als een aanvulling op de eigen gezinssituatie. Hier kan een kind in aanraking komen met andere aspecten en de diversiteit onze samenleving. Het gedrag andere volwassenen (en dus ook de pedagogisch medewerkers) speelt een belangrijke rol bij de morele ontwikkeling kinderen. Door hun reacties ervaren kinderen de grenzen goed of slecht, anders, mogen en moeten. Wij bieden de kinderen o.a. op de volgende manieren kans om zich waarden en normen eigen te maken: Een kind leert respect voor anderen en zijn omgeving te hebben als het zelf met respect behandeld wordt. Dit willen wij proberen te bereiken door ons te verplaatsen in het gedrag het kind en door duidelijk met het kind te praten over zijn gedrag. Stichting Kinderopg Harenkarspel / D Pedagogisch Beleid / december 2017 / Pagina 4 9

5 We geven als pedagogisch medewerkers zoveel mogelijk het goede voorbeeld. Dit betekent dat de pedagogisch medewerkers ook met respect met elkaar omgaan, en met de kinderen. Hierbij hanteren we normaal taalgebruik, en houden we ons aan de regels die gezamenlijk afgesproken zijn. Van de kinderen verwachten we ook dat ze zich houden aan de (huis-) regels, en dat ze aardig tegen elkaar en de pedagogisch medewerkers doen. We zijn samen verschillend, en tegelijk is iedereen gelijk, ongeacht zijn of haar culturele achtergrond. Eventuele culturele verschillen benadrukken we niet omdat jonge kinderen hier uit zichzelf niet zo mee bezig zijn. Naast respect voor anderen vinden wij het belangrijk dat kinderen leren omgaan met materialen en de omgeving (wereld) om ons heen. Van de kinderen wordt verwacht dat ze voorzichtig omgaan met het speelgoed en dat ze met respect omgaan met knutselwerken andere kinderen. Wij willen kinderen leren met zorg om te gaan met de natuur en het milieu, bijvoorbeeld door geen takken de bomen te rukken en samen voor een schone, opgeruimde leefomgeving te zorgen. We vinden het belangrijk dat kinderen weten dat ze zuinig om moeten gaan met het milieu. Er wordt regelmatig geknutseld met waardeloos materiaal. Regelmatig wordt er bij de BSO s gepraat over recyclen. 3. Mentor Elk kind krijgt af de plaatsing een mentor toegewezen. De mentor is een de pedagogisch medewerkers de stamgroep het kind. Zij is het eerste aanspreekpunt voor ouders en verzorgt het Intakegesprek, het invullen de observatieformulieren en houdt periodiek de oudergesprekken. Eventueel vervult de mentor ook een rol in het contact met andere professionals (met toestemming de ouders) als er zorgen over de ontwikkeling of het gedrag het kind zijn. Tegen de ouders wordt bij het Intakegesprek genoemd welke pedagogisch medewerker de mentor is. Bij de BSO is de mentor ook het eerste aanspreekpunt voor het kind. Als kinderen nieuw geplaatst worden op de dagopg, buitenschoolse opg of peuterschool houdt de mentor het kind extra in de gaten en zorgt ervoor dat zij het kind goed leert kennen. De mentor is niet het enige aanspreekpunt voor ouders en niet de enige verzorger het kind: gedurende de dagelijkse routine zijn de dan aanwezige pedagogische medewerkers beiden verantwoordelijk voor de verzorging en begeleiding het kind en de communicatie met de ouders. Hierdoor is het praktisch beter werkbaar en bovendien kan het kind hierdoor zelf bepalen aan welke pedagogisch medewerker hij of zij iets vraagt of vertelt. In het digitale administratiesysteem staat per kind vermeld wie de mentor is het kind (als kenmerk ). Bij het toewijzen de mentorkinderen wordt rekening gehouden met de werkdagen de pedagogisch medewerkers en het aantal dagen dat zij werkt op de groep. 4. De ontwikkeling en het gedrag kinderen (observeren, stimuleren, communiceren en waar nodig extra hulp inschakelen) We vinden het belangrijk om continu in de gaten te houden of kinderen zich op een positieve manier (blijven) ontwikkelen, en waar nodig, extra zorg krijgen. Standaard worden ouders hierover geïnformeerd, we doen niks zonder medeweten de ouders. Dit doen wij op de volgende manieren: A. Ontwikkeling en welbevinden volgen d.m.v. observatieformulieren / oudergesprekken B. Extra inzet Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) bij taalachterstand C. Bij zorgen rondom ontwikkeling of gedrag advies inwinnen bij derden D. Als kinderen 4 jaar worden zorgen we voor overdracht naar de bassischolen E. Bij zorgen rondom de thuissituatie / vermoeden mishandeling of misbruik volgen we de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling A. Ontwikkeling en welbevinden volgen d.m.v. observatieformulieren / oudergesprekken Om de ontwikkeling en het welbevinden de kinderen goed in de gaten te kunnen houden, observeren de pedagogisch medewerkers de kinderen tot 4 jaar regelmatig volgens een Stichting Kinderopg Harenkarspel / D Pedagogisch Beleid / december 2017 / Pagina 5 9

6 vaststaand schema. Dit gebeurt door middel observatieformulieren. Deze formulieren worden na de observaties besproken met de ouders tijdens de oudergesprekken. We gebruiken de volgende formulieren: - Observatieformulier 0-2 jaar - Observatieformulier 2-4 jaar (dit is een door de gemeente vastgesteld observatieformulier, die tevens gebruikt wordt voor de overdracht naar de basisscholen). Als er bijzonderheden uit deze observaties blijken, bespreekt de pedagogisch medewerker dit tijdens de kindbespreking met de leidinggevende. Dringende zaken kunnen altijd tussendoor worden besproken. De observatieformulieren worden met ouders besproken tijdens de zogenaamde oudergesprekken: rond de leeftijd 1 jaar, 2 jaar, 3 jaar en 3 jaar en 9 maanden. Ouders krijgen na afloop het gesprek een kopie mee het formulier Oudergesprekken. Het origineel wordt bewaard in het dossier het kind (tot 2 jaar nadat het kind het KDV heeft verlaten). Wanneer ouders geen prijs stellen op het houden een gesprek, vragen wij hiervoor een ondertekende schriftelijke bevestiging. Tevens zijn er nog de evaluatiegesprekken, ongeveer 10 weken nadat een kind geplaatst is op een de groepen. Dit gebeurt ook aan de hand een formulier (deels door de pedagogisch medewerker en deels door de ouders ingevuld). Met name de eerste periode op de groep en het aan elkaar wennen wordt besproken. In de BSO-leeftijd worden geen oudergesprekken gehouden op vaste momenten, maar is er wel altijd de mogelijkheid voor het maken een afspraak voor een gesprek. Dit kan zowel op initiatief de pedagogisch medewerkers zijn, als op initiatief de ouders. B. Extra inzet Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) bij taalachterstand Binnen de Stichting Kinderopg Harenkarspel gebruiken we bij de Kinderdagverblijven en de Peuterschool het Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) programma Uk & Puk, een totaalprogramma met speelse activiteiten voor kinderen nul tot vier jaar. Uk & Puk werkt met verschillende thema's, die dicht bij de belevingswereld het jonge kind staan. Zeker bij de Peuteropg worden de activiteiten uitgevoerd rondom het thema Uk & Puk. Uk & Puk biedt de kinderen de optimale speelruimte om vaardigheden te oefenen op het gebied spraak en taal, het omgaan met gevoelens en omgaan met elkaar, bewegen en ervaren, en ruimtelijk begrip. Voor- en Vroegschoolse Educatie is waardevol voor taalvaardige kinderen en voor kinderen met een gesignaleerde taalachterstand. Voor alle kinderen wordt een aanbod op maat gegeven. De 10 thema s Uk & Puk kennen een opbouw naar leeftijd (0-1,5 jaar; 1,5 tot 2,5 jaar; 2,5 tot 4 jaar). Omdat het gemiddeld anderhalf jaar duurt voor een thema herhaald wordt, wordt dit niet saai en leren de kinderen bij elk thema nieuwe woorden en vaardigheden, passend bij hun leeftijd. De pedagogisch medewerkers stimuleren de kinderen tijdens de speelse activiteiten Uk & Puk, maar zorgen ook voor voldoende ruimte voor vrij spel. We informeren ouders over de thema-activiteiten die op de peuteropg gedaan worden en geven tips voor activiteiten en spelletjes die thuis met de kinderen gedaan kunnen worden. Binnen de gemeente Schagen is een Taalformulier opgesteld dat wij hanteren om de taalontwikkeling kinderen te kunnen volgen. Dit taalformulier is onderdeel onze observatieformulieren, en wordt voor kinderen af 2 jaar ingevuld. Als blijkt dat peuters af 2,5 jaar een achterstand in hun taalontwikkeling hebben, worden zij doorgestuurd naar het Consultatiebureau om deze achterstand vast te stellen (VVE-indicatie). Als een kind een vastgestelde taalachterstand heeft, adviseren wij ouders hun kind minimaal vier dagdelen het kinderdagverblijf te laten bezoeken in verband met het vereiste aanbod VVE. De gemeente verleent hiervoor subsidie. Het is belangrijk dat ouders kinderen met een taalachterstand thuis ook actief met taalontwikkeling aan de slag gaan (voorlezen e.d.). Op deze manier proberen we samen te voorkomen dat kinderen naar de basisschool gaan met een taalachterstand. Stichting Kinderopg Harenkarspel / D Pedagogisch Beleid / december 2017 / Pagina 6 9

7 Verschillende pedagogisch medewerkers zijn VVE-gecertificeerd, dit betekent dat zij trainingen hebben gevolgd m.b.t. het observeren en stimuleren de ontwikkeling. Tijdens de kindbesprekingen wordt de ontwikkeling en het gedrag alle kinderen samen met de leidinggevende besproken. De leidinggevende kan de pedagogisch medewerkers adviseren en ondersteunen bij eventuele vervolgstappen. C. Bij zorgen rondom ontwikkeling of gedrag advies inwinnen bij derden Bij kinderen die op basis de observatieformulieren een achterstand hebben in hun ontwikkeling, of waarbij zorgen zijn rondom het gedrag wordt samen met de leidinggevende een handelingsplan opgesteld in overleg met de ouders (zie ook D C Signalering ontwikkelingsproblemen). Hierdoor wordt er extra aandacht besteed aan dat ontwikkelingsgebied, om te voorkomen dat het kind met een achterstand naar de basisschool gaat ( het KDV of de Peuterschool). Er worden dan bijv. heel gericht activiteiten uit Uk & Puk aangeboden op het Kinderdagverblijf en ouders krijgen handvatten om hier zelf thuis mee aan de slag te gaan. Als blijkt dat dit niet helpt, of als er meer zorg nodig is, kan er een adviesvraag worden voorgelegd aan derden: het Consultatiebureau (bijv. over een vraag over voeding of slapen). Ouders wordt geadviseerd zelf een afspraak te maken en de vraag voor te leggen. het Wijkteam (bij zorgen over ontwikkeling, gedrag, emoties, omstandigheden en opvoeding). Indien hier (uit ouders of pedagogisch medewerkers) behoefte aan is wordt dit doorgegeven aan de leidinggevende. Er kan dan een afspraak worden gemaakt met het Wijkteam om samen met ouders en pedagogisch medewerkers de zorgen te bespreken. Dit kan plaatsvinden op het kindercentrum. Ook kunnen ouders naar een andere instelling doorverwezen worden en kan vooraf samen een hulpvraag geformuleerd worden. een logopedist of het Audiologisch Centrum: bij zorgen rondom taalontwikkeling of gehoor een kind. Dit kan bijvoorbeeld bij baby s die helemaal geen geluiden maken of die niet reageren op geluid. Kinderen 2 jaar die helemaal geen taal gebruiken worden ook doorverwezen. We adviseren ouders om zelf contact op te nemen voor een consult. Voor het audiologisch centrum is een doorverwijzing de huisarts nodig. een (kinder-)fysiotherapeut: wanneer er zorgen zijn rondom de motorische ontwikkeling het kind adviseren we ouders om zelf contact op te nemen voor een consult. het Opvoedspreekuur: wanneer ouders aangeven moeite hebben met een aspect de opvoeding het kind thuis. Dit probleem doet zich niet voor binnen de kinderopg. Zie bijlage voor informatie over het Opvoedspreekuur. Integrale Vroeghulp: wanneer er sprake is een (vermoedelijke) ontwikkelingsachterstand of gedragsproblematiek. Zie bijlage voor informatie over Integrale Vroeghulp. Bij oudere kinderen die al naar de basisschool gaan, heeft het altijd de voorkeur om samen met ouders én de basisschool het kind de zorgen te bespreken en samen naar een oplossing te zoeken. We proberen door middel bovenstaande vormen begeleiding en indien nodig extra ondersteuning, ervoor te zorgen dat kinderen zich zo goed en gezond mogelijk ontwikkelen. Soms blijkt dat kinderen binnen de setting het gewone kinderdagverblijf, de Peuterschool of de BSO niet goed tot hun recht komen, maar beter af zouden zijn op een andere plek, bijv. bij een medisch kinderdagverblijf. Dit wordt pas besloten na uitvoerig overleg met ouders en eventuele hulpverlenende instanties. Hier gaat altijd een uitgebreid traject aan vooraf, waarin we proberen het kind zoveel mogelijk kansen te geven om zich binnen onze organisatie te ontwikkelen. D. Als kinderen 4 jaar worden zorgen we voor overdracht naar de bassischolen en BSO Tijdens het Eindgesprek met ouders komt de overdracht aan de basisschool en de BSO aan de orde. Het is vooral voor de basisscholen belang om - voordat het kind 4 jaar wordt - informatie te hebben over de ontwikkeling het kind. De overdracht naar de basisscholen gebeurt volgens de Werkwijze Overdracht Kinderopg- Primair Onderwijs het Samenwerkingsverband Kop Noord-Holland. Stichting Kinderopg Harenkarspel / D Pedagogisch Beleid / december 2017 / Pagina 7 9

8 Als de ontwikkeling het kind zonder problemen verloopt, wordt dit gesprek gevoerd rond de leeftijd 3 jaar en 9 maanden. Ook kan het voor de leerkrachten de basisscholen belang zijn om extra informatie te hebben over een bepaalde pedagogische aanpak die goed werkt bij het kind, en om informatie te hebben over de gezondheid en het welbevinden het kind. Het gaat om informatie over: de ontwikkeling de kinderen, het gedrag / afstemmen de pedagogische aanpak, de gezondheid, het welbevinden de kinderen We maken hierbij onderscheid tussen een koude overdracht (d.m.v. doorsturen formulieren naar de basisschool) bij kinderen waar we geen of weinig zorgen om hebben en een warme overdracht (d.m.v. mondelinge gesprekken met ouders en de basisschool) bij kinderen waarbij we zorgen hebben over de ontwikkeling en / of gedrag, en die baat kunnen hebben bij extra begeleiding. In geval een warme overdracht hebben de pedagogisch medewerkers hierover altijd overleg met de leidinggevende. Als er zorgen rondom de ontwikkeling zijn, bij voorkeur eerder, rond de leeftijd 3 jaar en 6 maanden. Hier kan school rekening mee houden bij het samenstellen de groepen, en de inzet eventuele extra begeleiding. Als er zorgen zijn over het gedrag of de ontwikkeling het kind waardoor het kind mogelijk problemen gaat krijgen op de basisschool, zal in overleg met de basisscholen advies worden gevraagd aan de Commissie Toelating Onderwijs (CTO). Wij verstrekken de informatie alleen aan de basisschool indien ouders hier nadrukkelijk schriftelijk toestemming voor geven tijdens het Eindgesprek 4 jaar. Jaarlijks is er een overleg tussen de scholen en de kinderopg om de overdracht te evalueren en eventueel te verbeteren. E. Bij zorgen rondom de thuissituatie / vermoeden mishandeling of misbruik volgen we de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Kinderen die worden mishandeld vertellen hier meestal niet uit zichzelf over, en dat geldt ook voor degenen die mishandelen. Daarom is het nodig dat beroepskrachten, die wege hun functie verantwoordelijk zijn voor de veiligheid die kinderen en hun ouders, in actie komen als er mogelijk sprake is kindermishandeling of huiselijk geweld. Verschillende pedagogisch medewerkers hebben een training gevolgd m.b.t. signalen en communiceren, en de SKH heeft drie aandachtsfunctionarissen aangesteld en getraind. De managers kinderopg zijn beide aandachtsfunctionaris. Op die manier kunnen zij tijdens de kindbesprekingen de pedagogisch medewerkers begeleiden als zij zorgen hebben over een kind. De aandachtsfunctionarissen gaan regelmatig naar Netwerkbijeenkomsten m.b.t. Kindermishandeling om daar hun kennis op peil te houden. De Stichting Kinderopg Harenkarspel maakt gebruik de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (D B). Deze Meldcode is op alle vestigingen de Stichting Kinderopg Harenkarspel aanwezig, en kan ook door de pedagogisch medewerkers geraadpleegd worden. In een duidelijk stappenplan staat vermeld hoe de pedagogisch medewerkers moeten handelen als zij zorgen hebben omtrent een kind. De stappen zijn in het kort: 1. In kaart brengen signalen. 2. Overleggen met een collega. En eventueel raadplegen Veilig Thuis: het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling. Of een deskundige op het gebied letselduiding. 3. Gesprek met de betrokkene(n). 4. Wegen het huiselijk geweld of de kindermishandeling, en bij twijfel altijd Veilig Thuis raadplegen. 5. Beslissen: zelf hulp organiseren of melden. In ieder geval moeten pedagogisch medewerkers hun zorgen bepreken met één de aandachtsfunctionarissen de Stichting. De aandachtsfunctionaris bewaakt het proces en ondersteunt de pedagogisch medewerkers bij alle stappen die genomen moeten worden. De aandachtsfunctionaris kan besluiten om een kind aan te melden in de Verwijsindex, een digitaal hulpmiddel om in contact te komen met andere professionals rondom het kind (bijv. consultatiebureau, huisarts, hulpverlening) om te kijken of eventuele zorgen rondom het kind Stichting Kinderopg Harenkarspel / D Pedagogisch Beleid / december 2017 / Pagina 8 9

9 gedeeld worden en indien nodig- zorg af te stemmen. Ouders worden hier altijd op de hoogte gesteld als dit het geval is. Het pedagogisch beleidsplan geeft pedagogisch medewerkers handvatten hoe te handelen in gewone, alledaagse situaties. Hiernaast zijn er specifieke werkinstructies opgesteld: zoals Ziekte en ongevallen, Meldcode Kindermishandeling, Signalering ontwikkelingsproblemen, Begeleiding de seksuele ontwikkeling kinderen, Calamiteiten, Toediening medicijnen, Uitstapjes, Voeding e.d.). Dit beleid is op te vragen bij de pedagogisch medewerkers of leidinggevende de locatie. Stichting Kinderopg Harenkarspel / D Pedagogisch Beleid / december 2017 / Pagina 9 9