Miniaturisatie evolutief ontstaan van extreem kleine lichaamsgrootte binnen een afstammingslijn
|
|
|
- Damian Dijkstra
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Miniaturisatie
2 Miniaturisatie Wat? Hoe algemeen? Ontwikkelingsbiologische basis Morfologische gevolgen van groottereductie Evolutieve betekenis Enkele problemen m.b.t. de studie van miniaturisatie
3 Miniaturisatie Wat? Hoe algemeen? Ontwikkelingsbiologische basis Morfologische gevolgen van groottereductie Evolutieve betekenis Enkele problemen m.b.t. de studie van miniaturisatie
4 Miniaturisatie evolutief ontstaan van extreem kleine lichaamsgrootte binnen een afstammingslijn geminiaturiseerde vertebraten stammen steeds af van grotere voorouders
5 Miniaturisatie effecten op anatomie fysiologie ecologie levenscyclus gedrag
6 Kritische grootte grootte vanaf dewelke bepaalde functies in het gedrang komen (vb. voedselopname, locomotie, reproductie)
7 Eén kritische grootte? Neen! verschillende biologische parameters verschillende relaties tot lichaamsgrootte geen vast criterium voor miniaturisatie celgrootte en aantal cellen! fysiologie (b.v. ectothermie vs. endothermie)
8 Endothermie vs. ectothermie kleine endothermen vereisen zeer hoog niveau van metabolisme om lichaamstemperatuur op C te houden nl. metabolische warmteproductie ~ lichaamsvolume warmteverlies ~ lichaamsopppervlak
9 Endothermie vs. ectothermie kleine dieren: grotere oppervlakte/volume ratio dan grote dieren moeilijk om snel genoeg warmte te produceren
10 Miniaturisatie Wat? Hoe algemeen? Ontwikkelingsbiologische basis Morfologische gevolgen van groottereductie Evolutieve betekenis Enkele problemen m.b.t. de studie van miniaturisatie
11 Miniaturisatie bij vissen a: Gasterosteus aculeatus (40 mm SL) b: Economidichthys trichonis (Gobiidae, zoetwater, Europa) c: Boraras micros (Cyprinidae, zoetwater, Thailand) d: Opeatogenys gracilis (Gobiesocidae, marien, Europa) e: Schindleria prematura (Gobiidae) f: Trimmatom nanus (Gobiidae)
12 Miniaturisatie bij amfibieën
13 Miniaturisatie bij reptielen Frequentiedistributies van lichaamsgrootte (SVL, mm) van hagedissen in zeven gegrafische gebieden alle hagedissen Gekkonidae
14 Miniaturisatie bij vogels 251 soorten kolibris
15 Miniaturisatie bij zoogdieren
16 Miniaturisatie op eilanden 1 Cervus elaphus op Jersey
17 1 Cervus elaphus op Jersey vergelijking van skelet- en gebitsmaten tussen edelherten van laatste interglaciaal op Jersey en gemiddelde voor Britse vasteland
18 Miniaturisatie op eilanden 2 Mammuthus primigenius op Wrangel Island
19 2 Mammuthus primigenius op Wrangel Island
20 2 Mammuthus primigenius op Wrangel Island dwerg M. primigenius van Wrangel, BP M. primigenius van Wrangel, BP typische vasteland M. primigenius
21 Hoe vaak is miniaturisatie ontstaan? onderschatting door onvoldoende fylogenetische hypothese
22 Voorbeeld van onderschatting dwergeekhoorns (Nannosciurinae)
23 Hoe vaak is miniaturisatie ontstaan? Plethodontidae: min. 10 genera, 20 soorten (kritische grootte 30 mm)
24 Miniaturisatie Wat? Hoe algemeen? Ontwikkelingsbiologische basis Morfologische gevolgen van groottereductie Evolutieve betekenis Enkele problemen m.b.t. de studie van miniaturisatie
25 Ontwikkelingsbiologische basis heterochronie!?
26 Miniaturisatie door progenese Bolitoglossa
27 Miniaturisatie door progenese
28 Heterochronie? elk geval is verschillend identieke veranderingen als gevolg van verschillende perturbaties ontogenetische gegevens zijn noodzakelijk! welke perturbatie onmogelijk af te leiden uit adulte morfologie alleen!!
29 Miniaturisatie Wat? Hoe algemeen? Ontwikkelingsbiologische basis Morfologische gevolgen van groottereductie Evolutieve betekenis Enkele problemen m.b.t. de studie van miniaturisatie
30 Morfologische gevolgen reductie en structurele vereenvoudiging morfologische innovaties verhoogde morfologische variabiliteit
31 Verlies van (delen van) organen nauwverwante salamandersoorten kleinere absolute schedelgrootte relatief grote omvang van de zintuigorganen sterk verschillend patroon van dermale ossificaties Pseudoeurycae goebeli Thorius narisovalis
32 Verlies van functie Ceratioidei
33 Reductie en vereenvoudiging juveniele morfologie aanwijzing voor paedomorfose?
34 Elephas falconeri (dwergsoort) E. antiquus (voorouder) Loxodonta africana (neonatus) Loxodonta africana (adult wijfje)
35 Reductie en vereenvoudiging juveniele morfologie zelden perfecte replica; wel: samenspel van vaak tegengestelde effecten
36 Hyperossificatie Thorius
37 Reductie tijdens ontogenie Phallostethidae
38 Morfologische gevolgen reductie en structurele vereenvoudiging morfologische innovaties verhoogde morfologische variabiliteit
39 Miniaturisatie algemeen: duidelijke associatie tussen extreme reductie in lichaamsgrootte en morfologische innovatie koppeling tussen nieuw kenmerk en reductie van lichaamsgrootte als dusdanig onduidelijke koppeling tussen nieuw kenmerk en reductie van lichaamsgrootte causale verklaring: effect van groottereductie op patroonvorming? morfologische innovatie gesuperponeerd op reductie en vereenvoudiging
40 Miniaturisatie algemeen: duidelijke associatie tussen extreme reductie in lichaamsgrootte en morfologische innovatie koppeling tussen nieuw kenmerk en reductie van lichaamsgrootte als dusdanig onduidelijke koppeling tussen nieuw kenmerk en reductie van lichaamsgrootte causale verklaring: effect van groottereductie op patroonvorming?
41 Morfologische innovatie Phallostethidae
42 Miniaturisatie algemeen: duidelijke associatie tussen extreme reductie in lichaamsgrootte en morfologische innovatie koppeling tussen nieuw kenmerk en reductie van lichaamsgrootte als dusdanig onduidelijke koppeling tussen nieuw kenmerk en reductie van lichaamsgrootte causale verklaring: effect van groottereductie op patroonvorming?
43 Morfologische innovatie
44 Miniaturisatie algemeen: duidelijke associatie tussen extreme reductie in lichaamsgrootte en morfologische innovatie koppeling tussen nieuw kenmerk en reductie van lichaamsgrootte als dusdanig onduidelijke koppeling tussen nieuw kenmerk en reductie van lichaamsgrootte causale verklaring: effect van groottereductie op patroonvorming?
45 Miniaturisatie algemeen: duidelijke associatie tussen extreme reductie in lichaamsgrootte en morfologische innovatie koppeling tussen nieuw kenmerk en reductie van lichaamsgrootte als dusdanig onduidelijke koppeling tussen nieuw kenmerk en reductie van lichaamsgrootte causale verklaring: effect van groottereductie op patroonvorming?
46 Mechanisme van patroonvorming: grootte-afhankelijk! colchicine (mitoseblokker) kleinere ledematen niet: volledige patroon wel: verlies van elementen Ambystoma Proteus vb. vergelijk experimentele perturbaties met patroon van Proteus
47 Morfologische gevolgen reductie en structurele vereenvoudiging morfologische innovaties verhoogde morfologische variabiliteit
48 Miniaturisatie Wat? Hoe algemeen? Ontwikkelingsbiologische basis Morfologische gevolgen van groottereductie Evolutieve betekenis Enkele problemen m.b.t. de studie van miniaturisatie
49 Miniaturisatie fylogenetische perspectieven morfologische perspectieven ecologische en gedragsperspectieven
50 Miniaturisatie en het ontstaan van slangen uit hagedissen
51 Miniaturisatie fylogenetische perspectieven morfologische perspectieven ecologische en gedragsperspectieven
52 Homoplasie verlies van vinger V in geminiaturiseerde salamanders
53 Craniale organisatie van dwergeekhoorns Compensatoire convergentie
54 Miniaturisatie fylogenetische perspectieven morfologische perspectieven ecologische en gedragsperspectieven
55 Vermindering in vruchtbaarheid Embiotocidae
56 Miniaturisatie Wat? Hoe algemeen? Ontwikkelingsbiologische basis Morfologische gevolgen van groottereductie Evolutieve betekenis Enkele problemen m.b.t. de studie van miniaturisatie
57 Miniaturisatie begrip fysische grootte correlatie tussen genoomgrootte en celgrootte relatie tussen genoom/celgrootte en snelheid van metabolisme en ontwikkeling biologische grootte
58 Variatie in genoom/celgrootte Urodela: pg DNA / haploïd genoom Thorius: : ca 25 pg DNA Anura: 1-19 pg DNA / haploïd genoom Meeste Tetrapoda: < 5 pg DNA / haploïd genoom
59 Fysisch groot maar biologisch klein Dipnoi (longvissen)
60 Fysisch groot maar biologisch klein Hydromantes
61 Miniaturisatie veranderingen in kaakmusculatuur reductie in schedelgrootte A: Tersomius (Labyrinthodontia, Beneden-Perm) B: Triadobatrachus (Proanura, Beneden-Trias) C: Ascaphus (Anura, recent) D: Ambystoma (Urodela, recent) E: Grandisonia (Caecilia, recent) F: Ichthyopis (Caecilia, recent)
Dieren (deel 2) Indeling dierenrijk. Cursus Natuur-in-zicht. 2 hoofdgroepen: GEWERVELDEN. * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden 15/09/2011
Dieren (deel 2) Cursus Natuur-in-zicht 1 Indeling dierenrijk 2 hoofdgroepen: ONGEWERVELDEN GEWERVELDEN * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden Dieren 2 Cursus Natuur-in-zicht 2 1 enkele ongewervelden
Lichaamsverlenging en ledemaatreductie
Lichaamsverlenging en ledemaatreductie Lichaamsverlenging en ledemaatreductie Niet-verlengde tetrapode regionale differentiatie functionele onderverdeling Lichaamsverlenging en ledemaatreductie Verlengde
Metapterygiale as in gnathostome vinnen. A. Cladoselache B. Squalus C. Acipenser D. Eusthenopteron E. Neoceratodus
Metapterygiale as in gnathostome vinnen A. Cladoselache B. Squalus C. Acipenser D. Eusthenopteron E. Neoceratodus Identificatie van de metapterygiale as: vergelijking met Eusthenopteron pre- axiaal post-
Endothermie komt alleen bij grote vissoorten voor. verhouding, ongunstig is om endotherm te zijn.
De lauwbloedige koningsvis Sommige vissen zijn lauwbloedig : ze produceren relatief veel warmte in hun lichaam, waardoor ze warmer zijn dan het koude water waarin ze leven. Welke aanpassingen hebben dergelijke
1 Karlich. 1.1 Algemeen. 1.2 Locatie
1 Karlich 1.1 Algemeen In de groeve Kärlich (Neuwieder Bekken, Duitsland, waar de Moezel in de Rijn uitkomt) zijn op de bodem van de groeve Tertiaire kleien ontsloten. Hierop volgen afzettingen uit het
Raad van de Europese Unie Brussel, 24 juli 2017 (OR. en)
Raad van de Europese Unie Brussel, 24 juli 2017 (OR. en) 11470/17 ADD 1 AGRILEG 145 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 20 juli 2017 aan: de Europese Commissie het secretariaat-generaal van de Raad Nr. Comdoc.:
vetreserves worden aangemaakt door de gastheer. Het eerste aspect met betrekking tot deze hypothese berust op het verband tussen deze metabolische
Het verlies van eigenschappen is een belangrijk proces dat bijdraagt aan evolutionaire veranderingen van organismen. Desondanks heeft onderzoek op dit gebied relatief weinig aandacht gekregen en wordt
Examentrainer. Vragen. Een erfelijke ziekte
Examentrainer Vragen Een erfelijke ziekte FH is een erfelijke ziekte die het gevolg is van een mutatie in een bepaald gen. FH-patiënten hebben te veel cholesterol in hun bloed. Cholesterol zet zich vast
Veel onderzoek kan gedaan worden door dingen direct te observeren in de natuur, of te bestuderen in het laboratorium. Sommige biologische processen
Samenvatting SAMENVATTING Veel onderzoek kan gedaan worden door dingen direct te observeren in de natuur, of te bestuderen in het laboratorium. Sommige biologische processen zijn echter extreem langzaam,
Beestige bundel van: 1
Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen
BIOLABO. Voorbereiding in de klas
BIOLABO Voorbereiding in de klas INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 materiaal 2.2 verloop 3. Biodiversiteit op aarde 3.1 materiaal 3.2 verloop 3.3 afsluiter 1. Inleiding Biolabo
Ordening. Voor groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs. D M O B - B & E - j u l i - 2 0 1 2
Ordening Voor groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs D M O B - B & E - j u l i - 2 0 1 2 1 In de dierentuin leven heel veel dieren. Sommige lijken op elkaar, andere juist helemaal niet. Door te kijken
Reflectiekaart. Vooraf: Wat moeten ze kunnen: Wat moeten ze kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen
Reflectiekaart 3.2.3.09 Dieren uit de hele wereld met elkaar vergelijken en classificeren: ongewervelde dieren (insecten) / gewervelde dieren(vissen, amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren). Omschrijf
De evolutionaire geschiedenis van parasitaire slakken en hun gastheer koralen in de Indo-Pacific. Nederlandse inleiding en samenvatting
De evolutionaire geschiedenis van parasitaire slakken en hun gastheer koralen in de Indo-Pacific Nederlandse inleiding en samenvatting 13 Nederlandse inleiding en samenvatting In en om Indonesië, waar
Ordening Dieren - B 2
Ordening Dieren - B 2 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres siri Muilenburg 29 September 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/66750 Dit lesmateriaal is
Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO
Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO Praktische-opdracht door Bieb 1397 woorden 18 mei 2017 6,2 4 keer beoordeeld Vak Biologie Nieuwe olifantensoort ontdekt in Afrika 1a: Wat zijn de wetenschappelijke
94 Samenvatting te vervormen, wordt de huid bijzonder stijf bij grotere vervormingen. Uit onderzoek is gebleken dat deze eigenschap deels toe te schri
Samenvatting De biofysica kan worden beschouwd als het grensgebied tussen de natuurkunde en de biologie. In dit vakgebied worden natuurkundige methoden gebruikt om biologische systemen te analyseren en
Voor afmetingen waarvoor geen bewerkingsprijs staat vermeld gelden de prijzen op aanvraag
19 x 13 x 19 x 1,5 mm 0,57 314,00 324,00 344,00 364,00 20 x 15 x 20 x 1,5 mm 0,61 314,00 324,00 344,00 364,00 25 x 15 x 25x 2 mm 0,96 227,00 237,00 257,00 277,00 10 x 20 x 10 x 2 mm 0,56 227,00 237,00
de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie
Raad van de Europese Unie Brussel, 5 september 2017 (OR. en) 11882/17 ADD 1 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 4 september 2017 aan: ENV 727 MI 607 AGRI 443 CHIMIE 78 SAN 319 CONSOM 293 DELACT 149 de heer
Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari keer beoordeeld
Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari 2005 6 511 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Thema 5 Opdracht 1 1. Het uiterlijk is een fenotype van een organisme. 2. Alle erfelijke informatie
Inleiding in de biologie
Examen Voorbereiding Inleiding in de biologie Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 1 Inleiding in de biologie Begrippenlijst: Begrip Biologische eenheden Prokaryoten Eukaryoten Populatie Levensgemeenschap
De ecologische behoeften van het IJsselmeer en de Waddenzee. Peter M.J. Herman Waddenacademie, NIOZ
De ecologische behoeften van het IJsselmeer en de Waddenzee Peter M.J. Herman Waddenacademie, NIOZ Een blik over de dijk Wat zijn grote trends in ecologie IJsselmeergebied? Wat drijft deze trends? Hoe
Verzilting van zoete wateren: Verlies of winst voor de aquatische natuur?
Verzilting van zoete wateren: Verlies of winst voor de aquatische natuur? Ralf Verdonschot 26 juni 2014 ralf.verdonschot@wur.nl Inhoud 1. Wat maakt de levensgemeenschap van brakke wateren waardevol? 2.
Nederlandse Samenvatting
SAMENVATTING Nederlandse Samenvatting Sex allocatie is de strategie van verschillende investering in mannelijke en vrouwelijke nakomelingen. Sex allocatie betreft zowel de investering in het relatieve
Dat dit geen eenvoudige kwestie is, bewijzen volgende voorbeelden:
DEEL 3 : EVOLUTIE VAN SOORTEN Hoofdstuk 1: Het begrip soort 1.1 Biologische soort Een biologische soort is een groep individuen die morfologische sterk op elkaar gelijken en zich onderling kunnen voortplanten
KATIE SCOTT JENNY BROOM. Het dierenboek. Een fascinerende reis door het dierenrijk
KATIE SCOTT en JENNY BROOM Het dierenboek Een fascinerende reis door het dierenrijk HET DIERENBOEK Voorwoord De aarde is de enige planeet waarvan we zeker weten dat er leven op bestaat. De levende wezens
Bijlage VMBO-GL en TL 2006
Bijlage VMBO-GL en TL 2006 tijdvak 2 BIOLOGIE CSE GL EN TL Deze bijlage bevat informatie. 600051-2-588b REPTIELEN INFORMATIE 1 VERSCHILLENDE GROEPEN In de afbeelding hieronder staan vier soorten reptielen
Eindexamen biologie vmbo gl/tl II
REPTIELEN INFORMATIE 1 VERSCHILLENDE GROEPEN In de afbeelding hieronder staan vier soorten reptielen afgebeeld. Elke soort behoort tot een bepaalde groep van de reptielen: dier 1 behoort tot de krokodillen,
Gegevensverwerving en verwerking
Gegevensverwerving en verwerking Staalname - aantal stalen/replicaten - grootte staal - apparatuur Experimentele setup Bibliotheek Statistiek - beschrijvend - variantie-analyse - correlatie - regressie
Nederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Tot voor kort werd de relatie tussen bloemplanten en hun bestuivers vooral gezien als gespecialiseerd en wederzijds sterk aangepast. Specialisatie betekent in dit geval dat één
Darwin en de evolutieleer
Darwin en de evolutieleer Joost Raeymaekers science4fun - 16 oktober 2009 Wie was Charles Darwin? - Een echte Engelsman uit de vorige eeuw (geboren in 1809) - Wetenschapper - Studeerde biologie, de leer
Ecologische risicobeoordeling is gericht op het voorspellen van nadelige. effecten van stoffen op natuurlijke populaties. In het algemeen wordt
Samenvatting Ecologische risicobeoordeling is gericht op het voorspellen van nadelige effecten van stoffen op natuurlijke populaties. In het algemeen wordt hierbij de voorspelde blootstelling aan de stof
Stofwisselingsonderdrukking bij vissen, een overzichtsartikel
CAP T A SELECTA Stofwisselingsonderdrukking bij vissen, een overzichtsartikel Or./r. Vincent van Ginneken, Bi%gie, Universiteit Leiden. Indien bepaalde commerciele vissoorten uit de aquacultuur zoals de
Dit kan nog gewijzigd worden!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Excursie Osnabrück, Thema ordening. Voorbereiding: Leerlingen downloaden de app zoo osnabruck audioguide (kan op Android en IOS) De app wordt in de klas geupdate zodat alle gebieden zijn te bekijken en
Samenvatting door F woorden 3 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou
Samenvatting door F. 1187 woorden 3 juni 2012 7 18 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1: Ordening in vier rijken Rijken(indelingscriteria): - Bacteriën - Schimmels - Planten
Creepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 2de graad
Creepy Griezelbeesten Handleiding en leerdoelen - 2de graad Partnerwerk Geef de leerlingen de volgende opdracht. De leerlingen proberen de onderlijnde woorden op hun werkblad in te vullen als invuloefening.
Examenprogramma biologie havo
Examenprogramma biologie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A1 Vaardigheden Domein A2 Analyse
Bijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2013 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. GT-0191-a-13-1-b Dieren van Australië Lees eerst informatie 1 tot en met 6 en beantwoord dan vraag 38 tot en met
Amfibieën en poelen. Gerlof Hoefsloot
Amfibieën en poelen Gerlof Hoefsloot Inhoud presentatie Functie van een poel: vroeger en nu Hoe werkt een poel? Wat bepaalt een goede ecologische situatie Soorten amfibieën Beheer van amfibieënpoelen,
Micropaleontologie. Hoe leuk is dat!? Shirley van Heck
Micropaleontologie Hoe leuk is dat!? Shirley van Heck Wat is micropaleontologie? De studie van hele kleine fossielen (microfossielen), die met de microscoop bekeken worden. waarom microfossielen? Komen
Achtergrond informatie bij de stamboom van de olifantachtigen
Achtergrond informatie bij de stamboom van de olifantachtigen Olifanten behoren tot de groep Proboscidea (slurfdieren). Waarschijnlijk ontstonden de vroegste Proboscidea zo n 50-60 miljoen jaar geleden.
Examenprogramma biologie vwo
Examenprogramma biologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Structuren
Samenvatting. Samenvatting
Samenvatting Uitheemse soorten die door menselijk handelen worden geïntroduceerd in nieuwe ecosystemen vormen een wereldwijde bedreiging voor natuurlijke levensgemeenschappen. Deze biologische invasies
Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/28481 holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28481 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Chantarasuwan, Bhanumas Title: Taxonomy, systematics, and biogeography of Ficus
The fossil Crustacea of China: their taxonomy, palaeobiology, biogeography and phylogenetic relationships Taylor, R.S.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) The fossil Crustacea of China: their taxonomy, palaeobiology, biogeography and phylogenetic relationships Taylor, R.S. Link to publication Citation for published
Creepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 3de graad
Creepy Griezelbeesten Handleiding en leerdoelen - 3de graad Partnerwerk Geef de leerlingen de opdracht om een griezelhuis in te richten. Hun taak is om te bepalen welke dieren er in het huis aanwezig zullen
108 keer beoordeeld 10 maart Biologie samenvatting Thema 4
7,3 Samenvatting door Laura 729 woorden 108 keer beoordeeld 10 maart 2013 Vak Biologie Methode Biologie voor jou Biologie samenvatting Thema 4 1 Bij het ordenen verdeel je een verzameling in groepen met
(Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN
17.11.2017 L 301/1 II (Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) 2017/2100 VAN DE COMMISSIE van 4 september 2017 tot vaststelling van wetenschappelijke criteria voor het identificeren
Ontwikkeling van het Waddengebied in tijd en ruimte
Inauguratiesymposium, 1-2 december 2008, Leeuwarden Ontwikkeling van het Waddengebied in tijd en ruimte Dr. Hessel Speelman Dr. Albert Oost Dr. Hanneke Verweij Dr. Zheng Bing Wang Thema s in tijd en ruimte
I] LAPHE SCALARIS ONTMOET ELAPHE GUTTATA
![I] LAPHE SCALARIS ONTMOET ELAPHE GUTTATA](/thumbs/54/33607375.jpg "I] LAPHE SCALARIS ONTMOET ELAPHE GUTTATA")
I] LAPHE SCALARIS ONTMOET ELAPHE GUTTATA EEN UITZONDERLIJK GEVAL VAN HYBRIDISATIE Dr. Emanuele Omattt Via Va/terra 7, 1-4013S Bologna. Italië. Tel. +39 OS1 6441492. Email: tov9602@iperbole.bo/ogna.it Foto's:
HAVENECONOMIE EN ECOLOGIE:
HAVENECONOMIE EN ECOLOGIE: (ON)VERZOENBAAR? Is een verdere scheldeverdieping mogelijk, gewenst, noodzakelijk? Jean Jacques Peters Raadgevend Ingenieur Leader Port of Antwerp International Expert Team Jean
Ordening. Klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs
Ordening Klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Over de hele wereld verspreid leven zeer veel verschillende dieren die allemaal hun eigen kenmerken hebben. Als je in de dierentuin rondloopt kun je de
hoofdstuk 2-4 hoofdstuk 2
Samenvatting Het doel van het onderzoek, zoals beschreven in dit proefschrift, is het identificeren van fysiologische parameters voor het meten van stress bij vleesvarkens. Stress, veroorzaakt door de
Onderzoeksprojecten (3320-3340 van 11514)
www.researchportal.be - 10 Oct 2015 23:55:17 Onderzoeksprojecten (3320-3340 van 11514) Zoekfilter: Classificaties: BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN (B) Evaluation and treatment of bimanual function in children
Examentrainer. Vragen. Onderzoek bij vissen. 1 Uitgeverij Malmberg. Lees het onderstaande artikel over een onderzoek bij vissen.
Examentrainer Vragen Onderzoek bij vissen Lees het onderstaande artikel over een onderzoek bij vissen. Vissen in een aquarium blijken zich meestal rechtop door het water te bewegen. Hierbij wijst hun rugvin
Mariene virussen. Corina Brussaard NIOZ - Koninklijk Instituut voor Onderzoek der Zee & Universiteit van Amsterdam (UvA)
Mariene virussen Corina Brussaard NIOZ - Koninklijk Instituut voor Onderzoek der Zee & Universiteit van Amsterdam (UvA) Wat is een biologisch virus? 20-200 nm (miljoenste mm) diameter Bundeltje genetisch
En toen kwam Darwin. On the origin of species. 1. Het ontstaan van het leven. Fossielen. 2. Getuigen van deevolutietheorie
On the origin of species En toen kwam Darwin 1. Het ontstaan van het leven 2. Getuigen van deevolutietheorie Verklaring voor het ontstaan van leven komt voor in alle culturen. Creationisme Nemen de bijbel
CVS, MEERDANEEN SYNDROOMALLEEN
CVS, MEERDANEEN SYNDROOMALLEEN P R O F. D R. I G N A A S D E V I S C H Medische Filosofie en Ethiek Departement Huisartsengeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Universiteit Gent VRAAGSTELLING CONGRES
Wageningen IMARES Harder en zeebaars
Harder en zeebaars Biologie en visserij in Nederland en Europa Tammo Bult, Floor Quirijns, Harriët van Overzee, Stijn Bierman is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO Harder en Zeebaars
Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten.
Ordening van organismen: vroeger: plantenrijk - dierenrijk Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten. huidige indeling:
Duurzaam werken op zee EINDOPDRACHT CURSUS. Versie: 14 september 2013 Geert Froma Pagina 1 van 6
EINDOPDRACHT CURSUS Versie: 4 september 203 Geert Froma Pagina van 6 Eindopdracht. Beschrijving opdracht 2. Procedure/tijdschema/beoordeling 3. Kies een marien gebied (inclusief vragen) 4. Kies een dier-
GEZONDHEIDSKUNDE. Het menselijk lichaam
GEZONDHEIDSKUNDE Het menselijk lichaam 1 KENMERKEN VAN HET LEVEN Anatomie à wetenschap die zich bezighoudt met de bouw van het menselijk lichaam (waar ligt wat?). Fysiologie à Wetenschap die zich bezighoudt
Fylo- en ontogenie van de slaap: de evolutieve betekenis van de slaap over de leeftijd
Fylo- en ontogenie van de slaap: de evolutieve betekenis van de slaap over de leeftijd Professor Robert Poirrier Centre d'étude de l'éveil et du sommeil (CETES) - CHU Luik De meeste mensen zullen slaap
Nederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 157 N ederlandse samenvatting Nederlandse Samenvatting 158 Nederlandse samenvatting Het aantal gevallen van huidkanker, waaronder melanoom, neemt nog steeds toe in de westerse
Academisch cafe Utrechts Universiteitsfonds, 12 april 2007, Arnhem
Academisch cafe Utrechts Universiteitsfonds, 12 april 2007, Arnhem Geachte aanwezigen, mijn naam is Roy Erkens en de komende 15 minuten ga ik u iets vertellen over mijn proefschrift getiteld from morphological
Nederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Nederlanse samenvatting Kinkhoest is een ernstige en zeer besmettelijke ziekte van de bovenste luchtwegen welke wordt veroorzaakt door de bacterie Bordetella pertussis. In de
Meten om te weten: 2,5 jaar Zandmotor
: 2,5 jaar Carola van Gelder-Maas Projectmanager WVL Rijkswaterstaat 31 maart 2014 Hoe zat het ook alweer? Eroderende kustlijn NL kust 12 Mm³ zandsuppleties per jaar Zeespiegelstijging Zwakke schakels
Effecten van pesticiden
Effecten van pesticiden op vruchtbaarheid en zwangerschap Nel Roeleveld reproductie epidemioloog Afdeling Epidemiologie, Biostatistiek en HTA Universitair Medisch Centrum St Radboud Nijmegen Onderzoek
Ton Venhoeven, Rijksadviseur Infrastructuur
Geïntegreerde netwerken en knooppunten: veranderingen in de maatschappij Ton Venhoeven, Rijksadviseur Infrastructuur Project uitwerking en planvoorbereiding Advies verkenningen Onderzoek duurzame stedenbouw
Reproductie Management Cursus
Reproductie Management Cursus Arno Joosten 27 februari 2013 Programma Opening Anatomie, fysiologie en hormoonhuishouding Film, de praktijk PIGSIS Doel van de cursus Kennis Reproductieresultaten Programma
Triodos duurzaam bouwen. Onze visie en assessment methode voor duurzaam bouwen
Triodos duurzaam bouwen Onze visie en assessment methode voor duurzaam bouwen Overzicht 1. Inleiding 2. Criteria & vragen 1. Essentiële criteria 2. Project criteria 3. Context 2 Overzicht 1. Inleiding
Ordening. Groep 4 en 5 van het basisonderwijs
Ordening Groep 4 en 5 van het basisonderwijs Hallo, welkom in Ouwehands Dierenpark! Met deze Doe Mee kom je veel verschillende dieren tegen. Probeer de vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Als je het
Nederlandse samenvatting
Chapter 7 Nederlandse samenvatting 7.1 Introductie Dit proefschrift behandeld de globale patronen van de koolstof en water balans van het land oppervlak bepaald met eddy co-variantie data. Observaties
Kijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België
Kijk je mee? Oerwoud 2006, Parasol N.V. België Pag. 2 Inhoudsopgave In het oerwoud 3 De luiaard 4 De toekan 5 De jaguar 6 De leguaan 7 De tapir 8 De papegaai 9 De aap 10 De adder 11 Lianen 12 Woordenlijst
10 Samenvatting. Alejandro Ordoñez Gloria ab
10 Samenvatting Alejandro Ordoñez Gloria ab De globalisering van menselijke activiteiten heeft geleid tot opzettelijke en de onopzettelijke verspreiding van dier- en plantensoorten buiten hun natuurlijke
Samenvattingen. Samenvatting Thema 1: Stofwisseling. Basisstof 1. Organische stoffen:
Samenvatting Thema 1: Stofwisseling Basisstof 1 Organische stoffen: - Komen af van organismen of zitten in producten van organismen - Bevatten veel energie (verbranding) - Voorbeelden: koolhydraten, vetten,
Samenvatting Biologie Thema 4 - ordening - 1 vmbo kgt
Samenvatting Biologie Thema 4 - ordening - 1 vmbo kgt Samenvatting door een scholier 1533 woorden 7 februari 2012 6,2 162 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Zie bijlage voor de complete
Kustlijnzorg in Nederland
Kustlijnzorg in Nederland Aanleiding, uitvoering en ontwikkeling 25 september 2017 Harry de Looff RWS-WVL Inhoud Waarom Kustlijnzorg? Wat en hoe Kustlijnzorg? Ontwikkelingen en vragen 2 RWS INFORMATIE
Een b(l)oeiend sportpark
Een b(l)oeiend sportpark Naar een hogere biodiversiteit en belevingswaarde van sportparken Mascha Visser Bureau Waardenburg Ruim dertig jaar onafhankelijk onderzoek, advies en ontwerp op het gebied van
Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/44267 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Spierings, M.J. Title: The music of language : exploring grammar, prosody and
Slangen hebben allerlei vormen, maten en kleuren en komen over de hele wereld voor.
Werkstuk door een scholier 1594 woorden 14 oktober 2003 5,8 430 keer beoordeeld Vak Biologie Een wereld van slangen. Slangen hebben allerlei vormen, maten en kleuren en komen over de hele wereld voor.
Kaartenset gewervelde dieren
Kaartenset gewervelde dieren Deze set met plaatjes is het tweede en laatste deel van de kaartjes met gewervelde- en ongewervelde dieren op. Ieder kaartje bevat een afbeelding van het dier in kwestie, met
Nederlandse samenvatting
Onder sommige omstandigheden verschilt de kans tussen zonen en dochters om voort te planten en ouders zullen dus meer van hun genen verspreiden als ze het geslacht produceren dat een grotere kans heeft
Overzicht pathogeenreductie (PR) methoden: effecten op in vitro kwaliteit van cellulaire bloedproducten. Pieter van der Meer 17 november 2010
Overzicht pathogeenreductie (PR) methoden: effecten op in vitro kwaliteit van cellulaire bloedproducten Pieter van der Meer 17 november 2010 Marktklare methodes Trombocyten Rode cellen Vol bloed S59 (amotosalen)/uva
HOOFDSTUK 1: CELLEN VAN ONS LICHAAM
HOOFDSTUK 1: CELLEN VAN ONS LICHAAM Cellen, weefsels en organen (grondig lezen) Cellen: Organen: Weefsel: kleinste functionele eenheden van ons lichaam zeer uiteenlopende morfologie (=vorm/bouw) die samenhangt
Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33238 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Lan Song Title: Towards understanding the toxicity of copper nanoparticles in aquatic
Grip op ecologische risico s met de Ecologische Kosten-Baten Analyse Aukje Beerens (ARCADIS)
Grip op ecologische risico s met de Ecologische Kosten-Baten Analyse Aukje Beerens (ARCADIS) Even opwarmen: Wat is natuur? Natuur volgens bevoegde gezagen Aspect Gezichtspunt bodem Wat is natuur? Definitie
OVERLEVEN VAN DE BEST TOEGERUSTE EXEMPLAREN 88
VOORWOORD DOOR DAVID QUAMMEN V INLEIDING I 1 VARIATIE BIJ GEDOMESTICEERDE PLANTEN EN DIEREN 10 Oorzaken van variabiliteit / Gevolgen van gewoonten en het gebruik of onbruik van lichaamsdelen / Gecorreleerde
Copyrighted Material
Copyrighted Material Entertainment www.sammiesebassio.com Sebassio Droom... en het wordt echt Ik ben en dit is mijn vet coole boek Droom en het wordt echt. In dit boek vertel ik je hoe je gelukkig wordt
Examenprogramma biologie havo
Bijlage 3 Examenprogramma biologie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Wetenschappelijke achtergronden van het LifeStart Effect. Oktober 2015
Wetenschappelijke achtergronden van het LifeStart Effect Oktober 2015 Agenda Metabolische programmering Data in Rundvee Lopend en toekomstig onderzoek Metabolic programming Een nieuw perspectief op evolutie
Vervolgens wordt ook ingegaan op de hypothese dat patronen in fenotypische plasticiteit adaptief kunnen zijn. De eerste vraag was of natuurlijke
Variatie in abiotische factoren komt voor in alle natuurlijke omgevingen, zoals variatie in ruimte en tijd in temperatuur, licht en vochtigheid. Deze factoren kunnen vervolgens bijvoorbeeld voedselaanbod
VERLICHTING VOOR REPTIELEN
VERLICHTING VOOR REPTIELEN Arcadia Products plc Customer support: 0871 208 8800 Email: arcadia@arcadia-uk.com www.arcadia-uk.com QA265 VERLICHTING VOOR REPTIELEN Reptielen in gevangenschap hebben heel
Evolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.
Evolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen. Evolutietheorie: Vanaf de 18 de eeuw. Het is niet te bewijzen, maar er zijn genoeg argumenten die
Weiteveen/Zwartemeer, 6/7 mei 2015 OPZET MONITORING MUGGEN EN DAZEN BIJ BUFFERZONES BARGERVEEN: ZWARTEMEER EN WEITEVEEN 2015
Weiteveen/Zwartemeer, 6/7 mei 2015 OPZET MONITORING MUGGEN EN DAZEN BIJ BUFFERZONES BARGERVEEN: ZWARTEMEER EN WEITEVEEN 2015 plankaart OPZET MONITORING MUGGEN EN DAZEN BIJ BUFFERZONES BARGERVEEN: ZWARTEMEER
Beest binnenste buiten
Beest binnenste buiten Lesbrief websessie Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor klas 1 en 2 (VMBO/H/V) lesbrief Beest binnenste buiten 1 Introductieles 2 Beschrijving websessie 3 Afsluiting
Afweer systeem tegen ziektes, moederlijk hormoon,ontwikkeling, vogels, testosteron
Niet-technische samenvatting 2015311 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Heeft de kwaliteit van het afweer systeem bij de vader een invloed on de kwetsbaarheid van de kinderen voor moederlijk
Quick scan ecologie. Mientweg 5 & 29 te Lutjewinkel
Quick scan ecologie Mientweg 5 & 29 te Lutjewinkel Samenvatting Inhoud H 01 Aanleiding Voor de Mientweg 5 en Mientweg 29 te Lutjewinkel wordt een ruimtelijke ontwikkeling voorbereidt. Het gaat om de ontwikkeling
Samenvatting 149. Samenvatting
Samenvatting Samenvatting 149 Samenvatting Constitutioneel eczeem is een chronische ontstekingsziekte van de huid gekenmerkt door rode, schilferende en bovenal jeukende huidafwijkingen. Onder de microscoop
Dierenrijk. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres E i Kiwijs 06 September 2011 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/32475 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.