Comfortabel blijven wonen. nonsed eriurero od dunt delessit lor aliquat doloreet atet landreril in ver sed tat.

Transcriptie

1 betr.: HGM 2345 s-hertogenbosch, 3 september 2009 Geachte heer De Achternaam aam sectetum autem volor aut dolenibh essis diat nisl eu feugait vel dolor sumsandre zzriliquis eumsan ut venibh eraessi tat autat at am acilla corperat, quip elesenibh nonsed eriurero od dunt delessit lor aliquat doloreet atet landreril in ver sed tat. Ad dolor si tie volore te diamcom modiatummy nibh ercip erat. Duipit vel etue co augue magna aute del utatie tie feugue ea commolor ipisl ute vero duisi bla coree erilis autpatum iuscil dolore dolobore con ullum esent lore modo odit la consecte feum zzrit aut aliqui te tat doluptat, velisit adignismodip exer sequisl. Valkenierslaan CM Breda T info@wonenmetgemak.nl Ro doloreriure do odio dolore do commy nonse magnisim vel iliquam commodol irilisl inciliquam dolum ing eraesto eu feu feum vullut utem ilis essit lore commod magniscilla feu feuguer ciduisim ilit adiat, vercipis num enit alisi. eptember 2009 Ud molobore facilis ad te magnibh eugiamcor VERSLAG PILOT alisit delit PRINSENBEEK lutat. Ut nim quis duiscin verostrud tat nonulla feugue ea feuip eugue vero eugiam in henisci duisi. huisbezoeken oudere woningbezitters ernaam Im dio consequisit lamet praessectem venim ip uitvoering et laor iure Woonscan tie deliquam, vel inisc erate mincilla ad etueros nonsenis diatinit adit ercipiscil ulput wisci blamcon sequ pat, ver alis nisi et vel ut venim vullamet, con velit lorem zzril ulputpatetum atisi. aut dolenibh essis diat Orercil nisl landio eu feugait od te, vel sequam, dolor sumsandre vel iril ip ea feum alis dipsumm el etum dunt olorem ate faciduisci modigna nibh eraessi tat autat aliquat at am adit acilla adip corperat, exerit nibh quip ex elesenibh eugait aliquis ex elit del landre iure min dit ad ulla eros feum ad duisi. nt delessit lor aliquat doloreet atet landreril in ver sed tat. Met vriendelijke groeten, diamcom modiatummy nibh ercip erat. Duipit vel etue commodit nibh euipsuscinis utatie tie feugue ea commolor ipisl ute vero duisi bla coreet nissecte dolesequat. Cil olore dolobore con ullum esent lore modo odit la consecte ex exercid ver iure magna tat doluptat, velisit ir. adignismodip H. Schrijver exer sequisl. Bank rek.nr. XX.XX.XX.XXX dolore do commy nonse magnisim vel iliquam commodolore commodolor accum ing eraesto eu feu feum vullut utem ilis essit lore commodo dunt iustionse conse r ciduisim ilit adiat, vercipis num enit alisi. te magnibh eugiamcor alisit delit lutat. Ut nim quis duiscin hendre feum niam niam ugue ea feuip eugue vero eugiam in henisci duisi. Comfortabel blijven wonen januari 2013 et praessectem venim ip et laor iure tie deliquam, vel iniscipit utatis aliquat, velis os nonsenis in diatinit uw eigen adit ercipiscil woning ulput wisci blamcon sequis nonulputpat. Ut la autut venim vullamet, con velit lorem zzril ulputpatetum atisi. quam, vel iril ip ea alis el etum dunt ate faciduisci modigna feuisi eugait in hent nit ver

2 Uitgevoerd: in opdracht van de Stichting Verankering Ouderenproof Prinsenbeek met financiële steun van de gemeente Breda door Jobse Advies i.s.m. SOAB en Folgerts Ouderen Advies huisbezoeken en Woonscans door vrijwilligers SVOP Wonen met Gemak Nadere informatie: Servicepunt Wonen met Gemak: website 2 e kwart 2013 operationeel: info@wonenmetgemak.nl servicepunt@wonenmetgemak.nl

3 INHOUD 1. INLEIDING Eigen verantwoordelijkheid oudere woningbezitters Uitwerking Wonen met Gemak in Prinsenbeek Pilot Prinsenbeek Rapportage 4 2. UITVOERING Opdracht en uitvoering Opzet en proces Conclusies 8 3. WORKSHOPS EN BEHOEFTE AAN ONDERSTEUNING De bezochte huishoudens De woonsituatie Verhuisplannen Geschiktheid woning Workshops Behoefte aan aanvullende ondersteuning Interesse Wonen met Gemak Interesse Woonscan Samenvatting en conclusies DE WOONSCANS Opzet Veiligheid Onderhoud Comfort Gelijkvloers wonen en slapen Blijven wonen wanneer het minder gaat Energie Woonlasten / woninglasten Tuin Samenvatting en conclusies 29 1

4 5. TOT SLOT: TOEPASBAARHEID VOOR ANDERE DELEN VAN BREDA Pilot geslaagd Verbeterpunten Aandachtspunten Wonen met Gemak als structurele activiteit Onderdeel van een totaalaanpak Onderwerpen voor verdere uitwerking Karakter Pilot Verbreding 36 2

5 1. INLEIDING 1.1. Eigen verantwoordelijkheid oudere woningbezitters Bij de geschiktheid van het eigen woningbezit voor ouderen wordt uitgegaan van eigen verantwoordelijkheid. Van de Markt wordt verwacht dat zij hierop inspeelt op een wijze, dat het de oudere eigenaar- bewoner eenvoudiger wordt gemaakt om deze verantwoordelijkheid op te pakken. De gemeente Breda heeft deze eigen verantwoordelijkheid en de mogelijke rol van de Markt als uitgangspunt genomen in haar nota De gemeente Breda heeft ter uitvoering van haar beleidsnota twee elkaar aanvullende en versterkende trajecten in gang laten zetten om oudere eigenaar- bewoners te stimuleren tot woningaanpassing: de stedelijke uitrol van de in Prinsenbeek succesvol gebleken workshops Woon Morgen zonder Zorgen, gecoördineerd door WIJ; het in samenwerking met het bedrijfsleven uitwerken van concrete ondersteuning aan oudere eigenaar- bewoners ( De markt aan zet ), als logisch vervolg op de workshops, hetgeen heeft geresulteerd in Wonen met Gemak. STEM Huizen voor ouderen nodig Het zijn vooral de eigenaren van de woningen zelf die in actie moeten komen" STEM Wethouder waarschuwt voor tekort levensloopwoningen We hopen en verwachten dat aannemers en klusbedrijven hier op inspelen. We staan pas aan het begin en het aanbod is redelijk beperkt 1.2. Uitwerking Wonen met Gemak in Prinsenbeek Met de workshops Woon Morgen zonder Zorgen heeft de SVOP (Stichting Verankering Ouderenproof Prinsenbeek) bijna 300 senioren in het dorp voorgelicht over de mogelijkheden om hun woning geschikt te maken. Eén van de bevindingen van de workshops is, dat er een follow- up nodig is om ouderen ook daadwerkelijk te bewegen om hun woning geschikt te maken. Met financiële steun van de gemeente zijn de SVOP, SOAB en Jobse Advies aan de slag gegaan om dit vervolg vorm te geven. Er is in het project De Markt aan Zet samenwerking gezocht met een aantal bedrijven, om samen met hen de werkwijze uit te werken, waarmee het voor de oudere woningeigenaren eenvoudiger en aantrekkelijker wordt gemaakt om te investeren in de geschiktheid van hun woning. Dit heeft geresulteerd in de methode Wonen met Gemak Pilot Prinsenbeek 1 Wonen met Gemak, Projectplan pilot Prinsenbeek, dienstverlening aan oudere woningeigenaren, maart

6 Om de methode uit te proberen is in overleg met de Stuurgroep GWI Prinsenbeek en met financiële steun van de gemeente Breda een pilot gestart. De pilot heeft als doel: Het in kaart brengen van de omvang en inhoud van de vraag en de behoefte aan ondersteuning, waarbij werkwijzen meteen kunnen worden uitgeprobeerd. Als afgeleide hiervan wordt eveneens de mening over de workshops getoetst, teneinde mogelijke verbeterpunten te inventariseren. Het maken van een vliegende start, door alle huishoudens die deel hebben genomen aan de workshops in Prinsenbeek persoonlijk te benaderen voor een gesprek en hun de Woonscan aan te bieden. Concrete vragen worden opgepakt, voor eigenaren die dit wensen wordt contact gelegd met de aangesloten bedrijven Rapportage Inmiddels is de pilot afgerond. In deze rapportage wordt verslag gedaan van de resultaten: in hoofdstuk 2 wordt de uitvoering beschreven: de opzet en het proces, afgesloten met conclusies; in hoofdstuk 3 wordt verslag gedaan van de huisbezoeken aan de seniorenhuishoudens die hebben deelgenomen aan de workshops: de waardering en het effect van de workshops en de behoefte aan aanvullende ondersteuning, afgesloten met een samenvatting en conclusies; hoofdstuk 4 gaat in op de resultaten van de Woonscans: welke belemmeringen worden gezien en in hoeverre wil men in contact komen met aangesloten bedrijven, afgesloten met een samenvatting en conclusies; in het laatste hoofdstuk 5 worden conclusies getrokken op basis van de pilot: wat is de toepasbaarheid voor andere delen van Breda. 4

7 2. UITVOERING 2.1. Opdracht en uitvoering De Stichting Verankering Ouderenproof Prinsenbeek (SVOP) is opdrachtgever voor het onderzoek. Zij doet dit namens de Stuurgroep GWI Prinsenbeek (GWI = Geschikt Wonen voor Iedereen). De uitvoering is mogelijk door een bijdrage van de gemeente Breda. Jobse Advies is als opdrachtnemer verantwoordelijk voor de uitvoering, in samenwerking met SOAB; de deskundige vrijwilligers van de SVOP hebben de huisbezoeken en de Woonscans uitgevoerd, deze vrijwilligers zijn geschoold in het kader van Woon morgen zonder zorgen ; de betrokken bedrijven hebben in de voorbereidingsfase meegedacht over de opzet van de pilot en input geleverd voor de Woonscan. Jobse Advies is verantwoordelijkheid voor de invulling en bereikbaarheid van het Servicepunt Wonen met Gemak. In deze pilotfase heeft dit op flexibele wijze plaatsgevonden, het Servicepunt was bereikbaar met een eigen telefoonnummer en adres. De medewerkster was vooral belast met het leggen en onderhouden van de contacten met de senioren, het verzorgen van de afspraken voor de huisbezoeken en het op verzoek van de senioren maken van afspraken met bedrijven Opzet en proces Benadering deelnemers workshops Alle senioren- huishoudens die voor de zomer 2012 hebben deelgenomen aan een van de workshops, hebben namens de SVOP een brief ontvangen met een korte uiteenzetting, een aanbeveling van de wethouder en de aankondiging dat men door Wonen met Gemak zou worden gebeld om een afspraak te maken voor een huisbezoek. Deze benadering heeft in 4 rondes plaatsgevonden: een proefronde onder de contacten van SVOP, aangevuld met een aantal deelnemers aan de workshops; de benadering van de rest van de 170 huishoudens die aan de workshop hebben deelgenomen in drie fasen. De huishoudens zijn vervolgens gebeld door de medewerkster van het Servicepunt Wonen met Gemak. Het Servicepunt heeft de huisbezoeken gecoördineerd en heeft de afspraken gemaakt. Op basis van de resultaten van de proefronde is de brief aangescherpt. De ontvangers voelden zich door de gewijzigde brief meer aangesproken, waardoor in de volgende ronden een groter deel aan de huisbezoeken heeft deelgenomen dan in de proefronde. 5

8 In de tweede helft van 2012 zijn nog twee workshops gehouden. Om de huisbezoeken niet te kort te laten volgen op de workshops, zullen deze mensen begin 2013 worden benaderd. Dit geldt eveneens voor de paar mensen die wegens omstandigheden het verzoek hebben gedaan het huisbezoek in een later stadium te laten plaatsvinden. De huishoudens die geen huisbezoek wilden Ongeveer de helft van de benaderde huishoudens is ingegaan op het aanbod van het huisbezoek. De redenen om niet in te gaan op het aanbod waren: men vond het nog niet nodig / woningaanpassing was nog niet aan de orde (39%); men is reeds verhuisd / heeft verhuisplannen / wacht op een plaats in een verzorgingshuis (22%); de woning is reeds geschikt / aangepast (17%); het komt niet uit wegens vakantie / ziekte / familieomstandigheden (16%); overlijden binnen het huishouden (6%). Vaak gaven de huishoudens die het nog niet nodig vonden aan dat zij pas actie zouden ondernemen wanneer het wel nodig werd. Huisbezoeken De instructie van de vrijwilligers is gebeurd door Folgerts Ouderen Advies. Zij heeft ook een bijdrage geleverd aan de evaluatie van de eerste rondes en in het begin meegedraaid bij de uitvoering van de huisbezoeken en de Woonscans. Voor de gesprekken was een vragenlijst opgesteld. Deze was nadrukkelijk niet bedoeld als enquête: de bezoeker gaf zelf vorm aan het gesprek, doordat de vragenlijst uiteindelijk wel moest worden ingevuld fungeerde deze eerder als checklist. De leidraad is tijdens de proefronde uitgetest, de ervaringen gaven geen aanleiding voor noemenswaardige wijzigingen. Er zijn tot nu toe 78 gesprekken gevoerd (46% van de benaderde huishoudens). Van de kant van de vrijwilligers wordt aangegeven dat zowel zij zelf als de bezochte senioren de gesprekken als zeer prettig en nuttig hebben ervaren. De resultaten van de huisbezoeken zijn opgenomen in hoofdstuk 3. Woonscans De bezochte senioren kregen het aanbod om meteen, of indien men dat wenste in een later stadium, samen met de vrijwilliger de Woonscan uit te voeren. Aanvankelijk was het de bedoeling om voor de uitvoering van de Woonscan een bijdrage te vragen van 25,- -. Op verzoek van de vrijwilligers is ervoor gekozen de Woonscan kosteloos aan te bieden. Als men achteraf een rapportje wilde werd hier 25,- - euro voor in rekening gebracht. 6

9 Voor de Woonscan is een checklist opgesteld die door de vrijwilligers werd ingevuld. Ook deze checklist is tijdens de proefronde getest en op basis van de ervaringen slechts beperkt aangepast. Er zijn tot nu toe 59 scans uitgevoerd (35% van de benaderde huishoudens, 76% van de huisbezoeken). De resultaten zijn opgenomen in hoofdstuk 4. De vrijwilligers geven aan dat men daarnaast bij een aantal huishoudens aan de hand van de scan samen met de bewoner(s) het huis heeft doorgelopen zonder dat hier verslaglegging van heeft plaatsgevonden. Verwerking resultaten Voor de verwerking van de vragenlijst en checklist is een online invoermogelijkheid ontwikkeld. Dit heeft als voordeel dat vrijwilligers zelf de resultaten kunnen invoeren, hetgeen efficiënter is en kostenbesparend werkt. In de pilot Prinsenbeek is nog geen ervaring opgedaan met de invoer door de vrijwilligers, hier is dit gebeurd door SOAB. Het systeem staat echter klaar om dit in het vervolg wel te doen. Op basis van de invoer worden eenvoudig overzichten gegenereerd, deze zijn gebuikt voor de hoofdstukken 3 en 4. Rapportjes Voor 25,- - kon men achteraf een rapportje met de resultaten krijgen. Hier heeft ruim een kwart van de mensen waar een Woonscan is uitgevoerd gebruik van gemaakt. Er is een start gemaakt om op basis van het invoersysteem automatisch persoonlijke rapportjes te kunnen genereren met adviezen en tips op maat. Vanwege het relatief geringe aantal te produceren rapportjes is deze ontwikkeling stopgezet en zijn de verzonden rapportjes voor een belangrijk deel handmatig opgesteld. Dit heeft een behoorlijke vertraging van de rapportjes opgeleverd. Ter compensatie hebben de mensen deze rapportjes kosteloos ontvangen. Contacten met bedrijven 16 huishoudens hebben aangegeven dat ze advies of een offerte willen van een van de deelnemende bedrijven (20% van de benaderde huishoudens). De aard en omvang van de onderwerpen waarover men contact wil met een bedrijf verschillen sterk: van het aanbrengen van en 2 e trapleuning tot een renovatie van de badkamer, van een video- intercom tot advies over een aanbouw. Voor een huishouden heeft vanwege de urgentie meteen na het gesprek bemiddeling plaatsgevonden. Andere contacten met bedrijven lopen, waarbij het nog te vroeg is om een balans op te maken. 7

10 2.3. Conclusies 1. Een deel van de workshopdeelnemers vindt aanvullend huisbezoek niet nodig Bij bijna de helft van de huishoudens die aan de workshops hebben deelgenomen heeft een huisbezoek plaatsgevonden. De belangrijkste reden van de mensen die bij de telefonische benadering aangaven geen behoefte te hebben aan een huisbezoek ligt in het feit dat men vond dat zij hier nog niet aan toe waren: men was vitaal en volop actief, er was geen reden om zich (naast de deelname aan de workshops) al bezig te houden met de geschiktheid van de woning. Zij gaven aan actie te ondernemen wanneer het wél nodig wordt. 2. Persoonlijke benadering wordt op prijs gesteld en als zinvol ervaren De gesprekken zijn zowel door de vrijwilligers als door de senioren in de meeste gevallen als prettig ervaren. Regelmatig werd tijdens het gesprek aangegeven dat de bewoner de persoonlijke benadering op prijs stelde en zinvol vond. Dit blijkt ook uit de opmerkingen op de vragenlijsten. De gesprekken namen dan ook vaak meer tijd in beslag dan de gemiddeld 1,25 uur die vooraf was ingeschat. 3. Uitvoering door bekende vrijwilligers werkt drempelverlagend Tijdens de telefonische benadering bleek dat de benadering door de SVOP en de uitvoering door de vrijwilligers uit het dorp sterk drempelverlagend te werken. De SVOP staat goed bekend, men kent de vrijwilligers waardoor het vertrouwd is. 4. Functie persoonlijke rapportjes achteraf gezien onderschat Het besluit om alleen een rapportje van de Woonscan toe te sturen wanneer men hiervoor wilde betalen en de wijze waarop hiermee tijdens het huisbezoek is omgegaan, heeft er toe geleid dat slechts een beperkt deel van de mensen een rapportje met resultaten, adviezen en tips hebben ontvangen. Zo n rapportje heeft een belangrijke functie om in een later stadium nog eens na te lezen of om aan mantelzorgers te laten zien. De tips helpen de mensen op weg wanneer zijn maatregelen willen uitvoeren. Uit het volgende hoofdstuk blijkt dat een belangrijk deel van de huishoudens pas aan de slag wil gaan wanneer het écht nodig is, men heeft dan geen blijvend resultaat van de Woonscan om op terug te pakken. Vanuit dit oogpunt is het jammer dat bijna driekwart geen rapportje heeft ontvangen. 5. Afslanking onderzoek was nodig door schrappen bijdrage Woonscan Het besluit om de bijdrage voor de Woonscan te schrappen heeft tevens tot aanpassing van de opzet geleid: door de vermindering van het beschikbare budget met maximaal 20% (afhankelijk van het aantal rapportjes) is de begroting aangepast door werkzaamheden af te slanken. 8

11 6. Doorlooptijd moet korter In deel van de producten is in de pilot al werkend ontwikkeld en verfijnd. Dit heeft vertragend gewerkt. Uit het volgende hoofdstuk blijkt dat de ondersteuningsbehoefte bij met name 80+ers manifester is dan de doelgroep van jarigen waar de pilot zich nu vooral op heeft gericht. Inmiddels zijn de producten voldoende uitgewerkt om na uitvoering van een Woonscan snel de vervolgstappen te kunnen zetten. Vooral voor een vervolgbenadering van oudere senioren is dit van belang. 7. Methode en instrumenten gereed voor verbreding Met ondersteuning van de gemeente is Wonen met Gemak ontwikkeld als concreet vervolg op de workshops Woon morgen zonder Zorgen. De methode en de instrumenten zijn in de pilot Prinsenbeek in de praktijk getest en aangescherpt. Mede de online invoermogelijkheden en het automatisch genereren van rapportjes van de Woonscan maken een efficiënte uitvoering mogelijk. Hiermee is Wonen met Gemak ook toepasbaar in de andere delen van Breda. De bestuursleden van de SVOP en hun adviseur in 2012 (foto Modern Prinsenbeek) 9

12 10

13 3. WORKSHOPS EN BEHOEFTE AAN ONDERSTEUNING 3.1. De bezochte huishoudens In totaal zijn er in deze ronde 78 huishoudens door de bestuursleden van de SVOP bezocht 2. Het betreft 48 tweepersoonshuishoudens en 30 eenpersoonshuishoudens. Zes van de alleenstaanden zijn man. Van bijna de helft van de huishoudens is de hoofdbewoner tussen de 75 en de 79 jaar. Vijf huishoudens zijn 85 jaar of ouder, het betreft allen alleenstaande vrouwen. 50%# 40%# 30%# lee#ijd'hoofdbewoner' 20%# 10%# lee3ijd# hoofdbewoner# 0%# 60#*#64#jr# 65#*#69#jr# 70#*#74#jr# 75#*#79#jr# 80#*#84#jr# 85+# 3.2. De woonsituatie Twee huishoudens wonen in een particuliere huurwoning, de rest in een eigen woning. Vrijwel de helft van de woningen bestaat uit twee onder een kap woningen, bijna een derde uit vrijstaande woningen. Slechts één huishouden bewoont een appartement. Het overgrote deel woont in een woning waarbij de slaap- en badkamer zich op de verdieping bevinden. 2 De deelnemers aan de workshops die in het najaar van 2012 zijn gehouden en een aantal mensen die wegens omstandigheden het bezoek hebben uitgesteld worden in 2013 bezocht. 11

14 verdiepingen) 100%# 80%# 60%# 40%# verdiepingen,#slaap5#en# badkamer#op#bg# slaap5#en#badkamer#op# verdieping# gelijkvloers# 20%# 0%# 3.3. Verhuisplannen Het overgrote deel wil zo lang mogelijk in de woning blijven wonen. 18% van de huishoudens heeft recent overwogen te verhuizen, dit aandeel is op basis van actuele landelijke referentie aan de hoge kant. Bij ruim de helft heeft de verhuisreden te maken met de geschiktheid van de huidige woning, daarnaast spelen vooral gezondheidsredenen Geschiktheid woning 44% van de huishoudens vindt de woning onvoldoende geschikt en comfortabel om prettig oud in te worden. 100%# woning&voldoende&geschikt&en& comfortabel&om&pre6g&oud&te&worden& 80%# 60%# 40%# nee# ja# 20%# 0%# 12

15 De trap is de meest genoemde reden (91%), gevolgd door de geschiktheid van de badkamer (65%). Andere redenen als te groot (9%) en de tuin (9%) worden een stuk minder genoemd. Van de huishoudens die aangeven dat hun woning wel geschikt is, blijkt het nadrukkelijk te gaan om een ja, mits. Een groot deel van hen noemt fundamentele zaken die eventueel (op termijn) zouden moeten gebeuren, om er langer en comfortabeler te blijven wonen. Het gaat hierbij vooral om de trap (traplift wordt veel genoemd), aanpassing van de badkamer en het op de begane grond realiseren van slapen en badkamer. Twee derde van de mensen die hun woning voldoende geschikt en comfortabel vinden, noemen alsnog maatregelen die (in de toekomst) aan de woning zouden moeten gebeuren om er langer te kunnen blijven wonen. De 70- ers zijn het minst negatief over de geschiktheid van hun woning. Van de 80+- ers vindt de helft de woning niet geschikt. Van de groep 60- ers is dit twee derde, deze groep is echter te klein om op basis hiervan conclusies te kunnen trekken. woning&voldoende&geschikt&en& comfortabel&om&pre6g&oud&te&worden& 80+# 70#+#79#jr# nee# 0%# 10%# 20%# 30%# 40%# 50%# 60%# Twee vijfde van de huishoudens heeft al eens overwogen om maatregelen uit te (laten) voeren om langer en comfortabeler te kunnen blijven wonen. De redenen dat het daar nog niet van is gekomen zijn (meerdere antwoorden mogelijk): ik#vind#het#nog#niet#nodig 29% ik#weet#niet#hoe#ik#het#aan#moet#pakken 21% ik#zie#op#tegen#de#overlast 21% ik#vind#het#te#duur 21% bezig#met#voorbereiding 14% overig 14% 13

16 3.5. Workshops Vrijwel alle huishoudens hadden deelgenomen aan de workshops Woon morgen zonder zorgen. Waardering Voor 96% van de deelnemers hebben de workshops aan de verwachtingen voldaan. De slechts drie deelnemers waarvoor dit niet het geval is geven hiervoor de volgende redenen: - Alleen de uitbouw is bijgebleven; - Niks nieuws gehoord!! Wel gezellig! - Wist vele dingen al. 18% geeft aan in de workshop onderwerpen te hebben gemist. De top drie van onderwerpen die genoemd worden bestaat uit: 1. meer aandacht voor de risico s van het ouder worden, valpreventie e.d.; 2. technische oplossingen, domotica; 3. persoonlijk advies, toegesneden op eigen woning. Ruim driekwart van de deelnemers geeft aan dat de workshop hen meer inzicht heeft gegeven in de mogelijke verbeterpunten van hun woning. Dit is minder dan het deel dat aangeeft dat de workshop aan de verwachtingen heeft voldaan, uit opmerkingen blijkt dan ook dat het bij degenen die dit inzicht niet hebben gekregen ook gaat om mensen die zijn bevestigd in het feit dat er geen verbeterpunten zijn. Effect Ruim de helft van de deelnemers geeft aan naar aanleiding van de workshops verbeteringen aan te zullen brengen of 100%# 90%# 80%# 70%# 60%# 50%# 40%# 30%# 20%# 10%# 0%# brengt'n.a.v.'de'workshop' verbeteringen'of'aanpassingen'aan' nee,#dat#is#niet#nodig# dat#weet#ik#nog#niet# ja,#maar#pas#wanneer# dat#echt#nodig#is# ja,#dat#ga#ik#binnen# een#jaar#doen# ja,#dat#heb#ik#al# gedaan# heeft dit al gedaan. Het grootste deel hiervan bestaat uit mensen die dat uitstellen tot wanneer het echt nodig is. Een derde van de deelnemers vindt het niet nodig om aanpassingen of verbeteringen aan te brengen. 14

17 3.6. Behoefte aan aanvullende ondersteuning Ruim de helft (55%) van de deelnemers aan de workshops heeft behoefte aan advies en/of ondersteuning bij het geschikt maken van de woning. Van de mensen die hebben aangegeven dat de woning onvoldoende geschikt en comfortabel is om prettig oud in te worden, heeft twee derde behoefte aan dergelijke ondersteuning. Opvallend is dat de groep waar de workshops zich met name op hebben gericht, de 70- ers, minder behoefte hebben aan advies of ondersteuning. Van de alleenstaanden heeft twee derde behoefte aan advies of ondersteuning. behoe%e&advies&en/of&ondersteuning& 85+# 80#-#84#jr# 75#-#79#jr# 70#-#74#jr# 65#-#69#jr# 60#-#64#jr# 0%# 10%# 20%# 30%# 40%# 50%# 60%# 70%# 80%# 90%# ja# De belangrijkste behoefte bestaat uit persoonlijk advies over de woning: wat moet er aan mijn woning gebeuren en gespecialiseerd advies over woningaanpassing. Daarnaast heeft bijna een derde behoefte aan ondersteuning bij het zoeken van een bedrijf dat de werkzaamheden kan uitvoeren. behoe%e&advies&en/of&ondersteuning& advies#over#financiele#zaken# advies#bij#de#keuze#tussen# aanpassen#of#verhuizen# ondersteuning#bij#het#zoeken# van#een#bedrijf#dat#de# werkzaamheden#kan#uitvoeren# gespecialiseerd#advies#over# woningaanpassing# advies#over#wat#er#aan#mijn# woning#zou#moeten#gebeuren# 0%# 10%# 20%# 30%# 40%# 50%# Bijna driekwart van de mensen die behoefte hebben aan aanvullend advies en/of ondersteuning, is bereid hiervoor te betalen. 15

18 Op de vraag of men naar een informatiemarkt speciaal voor oudere woningeigenaren zou gaan antwoordt 95% bevestigend Interesse Wonen met Gemak De deelnemers hebben een korte uitleg gekregen over Wonen met Gemak. De interesse om van deze nieuwe dienstverlening gebruik te maken is groot. Interesse De helft van alle deelnemers wil hier zeker gebruik van gaan maken, nog eens een ruime derde wil dat doen wanneer het nodig wordt. Iets meer dan 10% heeft geen interesse. De redenen die hiervoor zijn gegeven zijn: - de woning is al geschikt; - ik heb een eigen netwerk van bedrijven; - ik doe alles zelf. De interesse ligt hoger onder de alleenstaanden. Dit lijkt ook zo voor de 60- ers, deze groep is echter te klein om op basis hiervan conclusies te trekken. Onder de 80- ers is de interesse het meest manifest: het aandeel ja, maar voorlopig niet ligt onder hen het laagst. interesse'om'van'dienstverlening'wmg'gebruik'te'maken' 70%# 60%# 50%# 40%# 30%# 20%# 10%# 0%# totaal# woning# onvoldoende# geschikt# alleenwonend# 60:ers# 70:ers# 80:ers# ja,#daar#ben#ik#zeker#in#geïnteresseerd# ja,#maar#voorlopig#niet# nee,#daar#zal#ik#zeker#geen#gebruik#van#maken# 16

19 Voorwaarden Er is ook gevraagd wat belangrijk is om ervoor te zorgen dat het voor de deelnemer aantrekkelijk is om er daadwerkelijk gebruik van te maken. De top 5 van de genoemde voorwaarden bestaat uit: 1. deskundigheid advies en bedrijven 2. onafhankelijkheid, objectiviteit, betrouwbaarheid 3. betaalbaarheid en kosten- kwaliteit verhouding 4. vertrouwd, uit de omgeving, makkelijk bereikbaar 5. een laagdrempelig informatiepunt / vraagbaakfunctie. Vrijwel iedereen geeft aan dat men op de hoogte wil worden gehouden van de activiteiten van Wonen met Gemak Interesse Woonscan Bijna driekwart heeft interesse in de Woonscan. Ruim de helft van de geïnteresseerden is bereid hiervoor te betalen. De bedragen die genoemd worden lopen uiteen van 25,- - tot 50,- -, gemiddeld is men bereid hiervoor 35,- - te betalen. De vrijwilligers konden de scan bij de geïnteresseerden meteen kosteloos uitvoeren. Men had hierbij de keuze om een rapportje te krijgen met de resultaten, adviezen en tips tegen betaling van 25,- -. Uiteindelijk zijn er 59 scans uitgevoerd (76%), waarvan ruim een kwart een rapportje heeft ontvangen. Vanwege de vertraging in de afwerking van de rapportjes zijn uiteindelijk ook deze kosteloos aangeboden Samenvatting en conclusies 1. Een groot deel van de woningen waarin de workshopdeelnemers wonen zijn onvoldoende geschikt voor minder vitale en zorgbehoevende ouderen. Iets minder dan de helft van de deelnemers aan de workshops vindt de eigen woning onvoldoende geschikt en comfortabel om prettig oud in te worden. Onder de 80+- ers ligt dit aandeel hoger dan onder de 70- ers. De trap en de badkamer vormen de belangrijkste obstakels. De mensen die hun woning wel voldoende geschikt en comfortabel vinden om prettig oud in te worden, houden er wel rekening mee dat er in de toekomst maatregelen nodig zijn om langer en comfortabeler in de woning te kunnen blijven wonen: 2/3 noemt dergelijke maatregelen, waarbij aanpassingen aan trap en badkamer het meest genoemd worden, gevolgd door het realiseren van slapen en douchen op de begane grond. 17

20 2. Maatregelen om woning geschikt te maken worden vaak uitgesteld. 20% heeft al eens overwogen om maatregelen aan de woning uit te voeren. Het is er vooral (nog) niet van gekomen omdat men het toch nog niet nodig vindt, niet weet hoe men het moet aanpakken, opziet tegen de rompslomp of omdat men het te duur vindt. 3. Veel senioren nog onvoldoende bewust van eigen verantwoordelijkheid De vrijwilligers die de huisbezoeken hebben afgelegd kwamen met regelmaat bij senioren die zich nog onvoldoende bewust zijn van de toenemende eigen verantwoordelijkheid. Nog veel senioren verkeren in de veronderstelling dat de overheid wel bijspringt wanneer de woning aangepast moet worden. Hierdoor ontbreekt bij hen de prikkel om zelf aan de slag te gaan. 4. Workshops geven inzicht De deelnemers aan de workshops zijn zeer tevreden. Een klein deel heeft zaken gemist, zoals de risico s van het ouder worden en meer aandacht voor technische hulpmiddelen. Voor ruim driekwart van de deelnemers heeft de workshop meer inzicht gegeven in de mogelijke verbeterpunten van hun woning. Tot de andere kwart behoren ook de mensen die zijn bevestigd in het feit dat er geen verbeterpunten zijn. 5. Groot deel deelnemers stelt maatregelen uit tot wanneer het echt nodig is Ruim de helft van de deelnemers wil naar aanleiding van de workshops verbeteringen aanbrengen of heeft dit al gedaan. Het grootste deel hiervan bestaat echter uit mensen die dit uitstellen tot wanneer het écht nodig is. Een derde van de deelnemers vindt aanpassingen of verbeteringen niet nodig. 6. Workshops vormen eerste stap, behoefte aan vervolg Ruim de helft van de deelnemers aan de workshops heeft behoefte aan verder advies en/of ondersteuning bij het geschikt maken van de woning. Dit aandeel ligt het hoogst onder: - de 80+- ers (80%); - alleenstaanden (2/3); - de mensen die hebben aangegeven dat de woning onvoldoende geschikt en comfortabel is om prettig oud in te worden (2/3). 7. Vooral behoefte aan persoonlijk deskundig advies en ondersteuning bij zoeken bedrijf Men heeft vooral behoefte aan persoonlijk advies over de woning: wat moet er aan mijn woning gebeuren en gespecialiseerd advies over woningaanpassing. Daarnaast heeft bijna een derde behoefte aan ondersteuning bij het zoeken van een bedrijf dat de werkzaamheden kan uitvoeren. Bijna driekwart van de mensen die behoefte hebben aan aanvullend advies en/of ondersteuning is bereid hiervoor te betalen. 18

21 8. Wonen met Gemak voldoet aan een belangrijke behoefte. De helft van alle deelnemers heeft zeker interesse om gebruik te maken van Wonen met Gemak, nog eens een ruime derde wil dat doen wanneer het nodig wordt. De interesse ligt hoger onder de alleenstaanden. Onder de 80- ers is de interesse het meest manifest. 9. Deskundigheid en borging onafhankelijkheid belangrijk Men stelt veel belang aan de deskundigheid, zowel van de adviesfunctie als van de uitvoerende bedrijven. Daarnaast dient er een goede borging te zijn van de onafhankelijkheid van Wonen met Gemak t.o.v. de deelnemende bedrijven. De top 5 de voorwaarden die men aan de dienstverlening stelt bestaat uit: 1. deskundigheid advies en bedrijven 2. onafhankelijkheid, objectiviteit, betrouwbaarheid 3. betaalbaarheid en kosten- kwaliteit verhouding 4. vertrouwd, uit de omgeving, makkelijk bereikbaar 5. een laagdrempelig informatiepunt / vraagbaakfunctie. 10. Grote interesse in Woonscan Eén van de beoogde instrumenten van Wonen met Gemak, de Woonscan, is meteen in de praktijk uitgeprobeerd. Bijna driekwart heeft interesse in de Woonscan, ruim de helft van de geïnteresseerden is bereid hiervoor te betalen: gemiddeld 35,- -. Uiteindelijk zijn er 59 scans uitgevoerd. 11. Noodzaak structurele activiteit en klantenbinding De groep mensen die wachten met het nemen van maatregelen, pakweg een derde van de deelnemers, tekent zich als een rode draad af door de resultaten van het onderzoek. Ook bij de vraag of men van de diensten van Wonen met Gemak gebruik wil maken komt deze groep weer duidelijk naar voren. Deze groep is het grootst onder de 70- ers. In tijd afgebakende projecten zijn voor deze groep niet geschikt. Wonen met Gemak dient structureel aanwezig te zijn, om klaar te staan op het moment dat het wél echt nodig is: just in time. Dit houdt in dat er ook aan een vorm van klantenbinding moet worden gedaan. 12. Gedifferentieerde aanpak naar leeftijdsgroep De workshops waren vooral gericht op de leeftijdsgroep jaar. Uit de resultaten blijkt dat de groep 80 jaar en ouder zich manifest aftekent: - men geeft vaker aan dat de eigen woning onvoldoende geschikt en comfortabel is; - men heeft meer behoefte aan advies en ondersteuning; - men heeft vaker zeker interesse om van Wonen met Gemak gebruik te maken, minder vaak zegt men ja, maar voorlopig niet. Het ligt voor de hand om voor de oudere ouderen een benadering uit te werken die aansluit op deze meer manifeste behoefte. 19

22 Een groep die zich nog sterker lijkt af te tekenen wordt gevormd door de 60- ers. Deze groep is echter te klein om hier uitspreken over te doen. Wel kunnen de resultaten worden beschouwd als eerste indicatie. 20

23 4. DE WOONSCANS 4.1. Opzet De Woonscan bestaat uit de volgende onderdelen: 1. veiligheid 2. onderhoud 3. comfort 4. gelijkvloers wonen en slapen 5. blijven wonen wanneer het minder gaat 6. energie 7. woonlasten / woninglasten 8. tuin 9. samenvatting van de zaken die men het eerst wil aanpakken 10. resumé van de afspraken Per onderdeel 1 t/m 8 wordt weergegeven: - de resultaten; - zaken die men eventueel aan zou willen pakken; - of men hierbij advies of een offerte wil van een van de bedrijven; - opmerkingen Veiligheid Slechts een beperkt aantal mensen voelt zich wel eens onveilig in en rond de woning. Onder veiligheid vallen o.a. criminaliteitspreventie en brandveiligheid. Bijna de helft van de huishoudens zou de veiligheid willen verbeteren. De top 3 van meest genoemde maatregelen bestaat uit: - rook- /brandmelder(s) op het lichtnet aangesloten; - inbraakwerend hang- en sluitwerk; - video- intercom zodat je kunt zien wie er voor de deur staat. 0%# 20%# 40%# 60%# 80%# 100%# voelt#u#zich#wel#eens#onveilig#in#en#om# uw#woning# zou#u#de#veiligheid#van#uw#woning#willen# verbeteren# wil#van#een#vd#aangesloten#bedrijven# vrijblijvende#offerte# ja# weet#niet# soms# nee# offerte/advies# bedrijven# 21

24 11% van de huishoudens wil voor veiligheidszaken een vrijblijvende offerte ontvangen van een van de aangesloten bedrijven. De meest voorkomende onvolkomenheden op het gebied van veiligheid zijn 3 : - het ontbreken van rookmelders; - het niet kunnen zien wie er voor de deur staat zonder de voordeur te openen. 0" 10" 20" 30" 40" 50" 60" woning"voldoende"inbraakwerend" zonder"voordeur"te"openen"te"zien"wie" er"voor"de"deur"staat" voor"en"achterzijde"woning"voldoende" verlicht" NEE" WEET"NIET" JA"OP"BATTERIJ" JA" JA"OP"LICHTNET" op"iedere"verdieping"een"rookmelder" 4.3. Onderhoud Bij bijna de helft van de huishoudens wordt het groot onderhoud uitgevoerd door een professioneel bedrijf, ruim een kwart doet het zelf. Bij de rest zijn het vooral de kinderen, familie of bekenden die werkzaamheden uitvoeren. Een ruime meerderheid vindt de algehele staat van onderhoud goed. 0%# 20%# 40%# 60%# 80%# 100%# goed## wat#is#de#algehele#staat#van#onderhoud# redelijk# ma;g# slecht# Ruim een kwart geeft aan dat er onderhoudswerkzaamheden zijn die binnen afzienbare tijd moeten worden uitgevoerd. 7% wil hiervoor een vrijblijvende offerte van een van de bedrijven. 3 meer dan 25% van het aantal ingevulde antwoorden 22

25 0%# 20%# 40%# 60%# 80%# 100%# zijn#er#onderhoudswerkzaamheden#die# moeten#worden#uitgevoerd# ja# nee# wil#van#een#vd#aangesloten#bedrijven# vrijblijvende#offerte# offerte/advies# bedrijven# 4.4. Comfort Bijna de helft van de huishoudens verwacht dat de woning niet voldoende comfortabel is om tot hoge leeftijd in te kunnen wonen. De meest genoemde zaken die verbeterd zouden moeten worden zijn de trap en de badkamer. Ruim de helft van de huishoudens zou een of meer zaken willen verbeteren. 14% van de huishoudens wil hiervoor een vrijblijvende offerte ontvangen van een van de bedrijven. 0%# 20%# 40%# 60%# 80%# 100%# verwacht#u#dat#uw#woning#voldoende# comfortabel#is#om#tot#hoge#lee<ijd#te# blijven#wonen?# wilt#u#een#of#meer#van#genoemde# comfortzaken#verbeteren# wil#van#een#vd#aangesloten#bedrijven# vrijblijvende#offerte# ja# weet#niet# nee# offerte/advies# bedrijven# De meest voorkomende onvolkomenheden op het gebied van comfort zijn 4 : - ontbreken 2e leuning trap (73%); - ontbreken inloopdouche zonder hoogteverschillen (64%); - moeten bukken om de post op te rapen (61%); - voor- (54%) en of achterdeur (47%) zonder hoogteverschillen > 2 cm; - ergens op moeten staan om spullen uit bovenkastjes van de keuken te halen (52%); - onvoldoende houvast in de douche (49%); - drempels / hoogteverschillen slaapverdieping > 2 cm (38%); 4 meer dan 25% van het aantal ingevulde antwoorden 23

26 - niet goed bij raambediening kunnen (29%); - drempels / hoogteverschillen begane grond > 2 cm (27%); - vloer badkamer en/of douche onvoldoende stroef (26%). 0" 10" 20" 30" 40" 50" 60" HOOGTEVERSCHILLEN"NAAR"EN"IN"WONING"(>"2"cm)" voordeur"zonder"hoogteverschillen" woning"op"bg"zonder"drempels"/"hoogteverschillen" op"slaapverdieping"zonder"drempels"/"hoogteverschillen" achterdeur"/"balkondeur"zonder"drempels"of"afstap" COMFORTABEL"TOILET" heet"preuge"hoogte"bij"gaan"ziwen"en"opstaan" behoete"aan"extra"houvast"in"vorm"van"beugels" COMFORTABELE"KEUKEN" voldoende"verlich[ng"aanrecht,"werkblad,"fornuis/kookplaat" aanrecht,"werkbladen,"fornuis"hebben"preuge"werkhoogte" kan"zonder"stoel,"kruk,"opstapje"iets"uit"bovenkastjes"halen" keukenmengkraan"is"makkelijk"bedienbaar" vloer"is"ook"nat"voldoende"stroef" MAKKELIJK"EN"VEILIG"BEDIENBAAR" stopcontacten"en"lichtschakelaars"goed"bereikbaar" kan"goed"bij"raambediening"van"bijv."bovenraampjes" verlich[ng"is"overal"voldoende" geluid"deurbel"is"overal"goed"hoorbaar" hoet"niet"te"bukken"om"post"op"te"rapen" NEE" JA" BEHOEFTE" VEILIGE"TRAP" aan"beide"zijden"een"leuning" treden"voldoende"stroef"maar"niet"te"zacht" TOILET"OP"DE"SLAAPVERDIEPING" er"is"toilet"op"de"verdieping"waar"geslapen"wordt" heet"preuge"hoogte"bij"gaan"ziwen"en"opstaan" behoete"aan"extra"houvast"in"vorm"van"beugels" VEILIGE"EN"COMFORTABELE"BADKAMER" vloer"badkamer"en"douche"ook"nat"voldoende"stroef" inloopdoche"zonder"hoogteverschillen" douche"heet"thermostaatmengkraan" kan"zich"[jds"douchen"ergens"aan"vasthouden" douchekop"in"hoogte"verstelbaar" wastafelkraan"makkelijk"bedienbaar" behoete"aan"extra"houvast"in"vorm"van"beugels" behoete"aan"vast"douchezitje" verlich[ng"is"voldoende" 24

27 4.5. Gelijkvloers wonen en slapen Bijna driekwart van de huishoudens met slaap- en badkamer op de verdieping verwacht dat dit in verband met de trap een probleem gaat worden. De helft geeft aan dat de woning de mogelijkheid biedt om slapen en douchen naar de begane grond te brengen, en dan vooral in de garage. Daarnaast geeft bijna een kwart aan dat het plaatsen van een (tijdelijke) aanbouw een oplossing zou kunnen zijn. Dit houdt in dat men vrij optimistisch is over de mogelijkheid om op termijn beneden te kunnen gaan slapen en douchen. De haalbaarheid hiervan is echter niet beoordeeld, rekening moet worden gehouden met het feit dat in de praktijk de mogelijkheden vanwege de maatvoering van o.a. de meeste garages vaak tegen blijken te vallen. Slechts enkele mensen wil een van de aangesloten bedrijven de mogelijkheden verder laten uitwerken. 0%# 20%# 40%# 60%# 80%# 100%# verwacht#u#dat#het#slapen#op#de# verdieping#probleem#gaat#worden# is#er#mogelijkheid#om#slapen/douchen# naar#bg#te#brengen# zou#plaatsen#(cjdelijke)#aanbouw# oplossing#zijn?# ja# ja,#inpandig# ja,#in#garage# nee# offerte/advies# bedrijven# wil#dat#een#vd#bedrijven#mogelijkheden# (inpandig#of#aanbouw)#uitwerkt# 4.6. Blijven wonen wanneer het minder gaat Vrijwel alle huishoudens willen ook in hun woning blijven wonen, wanneer zij zorg nodig zouden hebben. Bijna de helft denkt echter dat de woning hiervoor niet geschikt is. Ook hier worden weer de trap en de badkamer als belangrijkste beperkingen genoemd. 25

28 0%# 20%# 40%# 60%# 80%# 100%# als#u#zorg#nodig#zou#hebben,#wilt#u#dan# in#uw#woning#blijven#wonen?# denkt#u#dat#uw#woning#hiervoor#geschikt# is?## wil#dat#een#vd#bedrijven#mogelijkheden# verbetering#indeling#uitwerkt# ja# weet#niet# nee# offerte/advies# bedrijven# 16% wil graag dat een van de aangesloten bedrijven de mogelijkheden uitwerkt om de indeling te verbeteren. Naast de trap liggen de belangrijkste problemen voor de zorggeschiktheid op het gebied van de oppervlakte (38%) en de inrichting (42%) van de badkamer. Op het gebied van de doorgankelijkheid bestaan vooral problemen met de tussendeuren (33%) en de breedte (30%) van de doorgangen naar de belangrijke ruimtes. DOORGANKELIJKHEID" doorgang"voordeur"voldoende"breed" doorgankelijkheid"naar"belangrijke"ruimtes" tussendeuren"naar"belangrijke"ruimtes" 0" 10" 20" 30" 40" 50" 60" haakse"bochten"voldoende"ruim,"ook"bij" traplij"mogelijk" NEE" JA" BRUIKBAARHEID" voldoende"ruimte"slaapkamer" voldoende"ruimte"badkamer" inrichmng"badkamer" 26

29 4.7. Energie Zo n 20% verwacht dat de woning onvoldoende geïsoleerd is. Een klein deel (13%) zou het energieverbruik van de woning wel willen verbeteren. Hierbij denk men aan het aanpakken van vocht, vloerisolatie, vervanging van de CV- ketel, dubbel glas en de isolatie van het platte dak. Een huishouden geeft aan hiervoor advies of een offerte te willen. CV- ketel Een kwart van de huishoudens heeft een ketel van 15 jaar of ouder. 0-9 jaar 61% jaar 15% jaar 11% 20 jaar e.o. 13% 11% verwacht dat de ketel onvoldoende energiezuinig is. Van de huishoudens met een ketel van 15 jaar of ouder verwacht ruim de helft dat deze nog voldoende energiezuinig is Woonlasten / woninglasten Bij een aantal Woonscans is dit blok overgeslagen of onvolledig ingevuld. Dit heeft mede te maken met het feit dat vrijwilligers het vaak moeilijk vinden om zulke persoonlijke zaken als financiën aan de orde te stellen. WOZ Het WOZ- onderwerp is goed aan de orde gekomen. Is de WOZ- waarde volgens de laatste aanslag naar uw mening correct: - ja 55% - geen idee 19% - nee 26% Minder dan de helft (43%) van de mensen die aangeven dat de aanslag niet correct was heeft ook daadwerkelijk bezwaar ingediend. Van de mensen die hiervan geen idee hebben heeft een beperkt aantal bezwaar ingediend. Bij 30% van de huishoudens is de afgelopen drie jaar een woningtaxatie uitgevoerd, onder de woningeigenaren die van mening zijn dat de aanslag niet correct was ligt dit aandeel op 36%. 27

30 Reductieregelingen eenpersoonshuishoudens. Dit onderwerp is niet bij alle Woonscans ter sprake gekomen. De percentages die worden genoemd zijn van het totale aantal alleenwonenden. Maakt u al gebruik van de voor 1phh s beschikbare reductieregelingen van gemeente en Waterschap? - ja 40% - nee 7% - onbekend 53% Financiering maatregelen Hoe men eventuele maatregelen om de woning geschikt te maken zou willen financieren is bij 60% van de Woonscans aan de orde geweest. De meesten willen de maatregelen uit eigen middelen financieren, 15% van hen wil dit doen via een bankhypotheek al dan niet in combinatie met eigen middelen. Advies Er zijn geen concrete verzoeken om advies op dit gebied uit de scans naar voren gekomen Tuin De meeste huishoudens doen het onderhoud van de tuin nog zelf (77%), een aantal doet het zelf in combinatie met een professioneel bedrijf (11%) en een beperkt aantal laat de tuin geheel door een professioneel bedrijf uitvoeren of door kinderen/familie/bekenden. Een kwart van de huishoudens verwacht problemen met het zelf onderhouden van de tuin. Een aantal heeft wel interesse om het onderhoud van de tuin uit te besteden of de inrichting te verbeteren. Twee huishoudens wil hierover advies en/of een offerte van een van de aangesloten bedrijven. 0%# 20%# 40%# 60%# 80%# 100%# verwacht#u#problemen#met#het#zelf# onderhouden#van#de#tuin# hee<#u#interesse#onderhoud#tuin#uit#te# besteden#of#inrich>ng#te#verbeteren?# ja# nee# offerte/advies# bedrijven# wil#van#een#vd#aangesloten#bedrijven# advies#/#vrijblijvende#offerte# 28

31 M.b.t. de toegankelijkheid van de woning is bij bijna een derde van de huishoudens met een tuin het toegangspad onvoldoende vlak en zonder hoogteverschillen van meer dan 2 centimeter. 0" 10" 20" 30" 40" 50" 60" tuin"is"voldoende"onderhoudsvriendelijk" toegangspad"naar"voordeur"voldoende" vlak"/"zonder"hoogteverschillen">"2"cm" NEE" JA" inrich?ng"tuin"geschikt"voor"mensen"die" moeilijk"ter"been"zijn" Samenvatting en conclusies 1. Men wil ook in de woning blijven wonen wanneer men zorg nodig heeft Vrijwel alle huishoudens willen ook in hun woning blijven wonen wanneer men zorg nodig heeft, bijna de helft verwacht echter dat de woning hiervoor niet geschikt is. 2. Trap en badkamer worden het meest als (toekomstig) probleem ervaren Bijna driekwart van de huishoudens met slaap- en badkamer op de verdieping verwacht dat dit in verband met de trap een probleem gaat vormen. Daarnaast zien veel huishoudens de badkamer als belangrijke belemmering om tot hoge leeftijd comfortabel te kunnen blijven wonen, vooral wanneer zij zorg nodig zouden hebben. 3. Potenties i.v.m. de trap Op basis van de Woonscan wordt verwacht dat in veel gevallen het aanbrengen van een traplift mogelijk is. Daarnaast verwacht de helft dat de woning mogelijkheden biedt om het slapen en douchen op de begane grond te realiseren. Men denkt hierbij vooral aan de garage, het gaat hierbij om de subjectieve beleving zonder dat de haalbaarheid is onderzocht. Rekening moet worden gehouden met het feit, dat de mogelijkheden om slapen én douchen in een bestaande garage te realiseren i.v.m. de maatvoering in de praktijk vaak tegen blijken te vallen Een kwart geeft aan dat het plaatsen van een (tijdelijke) aanbouw een oplossing zou kunnen zijn. Ook op het gebied van de bestaande trap valt nog veel winst te behalen: bij bijna driekwart ontbreekt een tweede trapleuning. 29

32 4. Top 15 voorkomende potentiele belemmeringen 5 1. ontbreken 2e leuning trap (73%) 2. ontbreken inloopdouche zonder hoogteverschillen (64%) 3. moeten bukken om de post op te rapen (61%) 4. voor- (54%) en of achterdeur (47%) zonder hoogteverschillen > 2 cm 5. ergens op moeten staan om spullen uit bovenkastjes van de keuken te halen (52%) 6. onvoldoende houvast in de douche (49%) 7. niet op iedere verdieping een rookmelder (45%) 8. niet zonder voordeur te openen kunnen zien wie er voor de deur staat (38%) 9. drempels / hoogteverschillen slaapverdieping > 2 cm (38%) 10. tussendeuren naar belangrijke ruimtes onvoldoende breed (33%) 11. toegangspad naar voordeur onvoldoende vlak / zonder hoogteverschillen > 2 cm (33%) 12. doorgankelijkheid naar belangrijke ruimtes onvoldoende breed (32%) 13. niet goed bij raambediening kunnen (29%) 14. woning op begane grond zonder drempels / hoogteverschillen > 2 cm (27%) 15. vloer badkamer en/of douche onvoldoende stroef (26%) 5. Energie vormt een aandachtspunt De energiekosten zullen de komende jaren verder stijgen en een steeds groter deel gaan uitmaken van de woonlasten. Vrijwel geen van de huishoudens heeft een energielabel voor de woning. Een vijfde verwacht dat de woning onvoldoende geïsoleerd is. Een kwart van de huishoudens heeft een CV ketel van 15 jaar of (flink) ouder. De helft van hen verwacht dat deze nog voldoende energiezuinig is. CV ketels hebben gemiddeld een levensduur van zo n twaalf tot vijftien jaar. Daarna kunnen problemen zich gaan aandienen, wat resulteert in een hogere energierekening en hogere reparatiekosten. CV ketels halen steeds hogere rendementen. Dat kan een overweging zijn om een oudere ketel die het eigenlijk nog goed doet toch te vervangen. 6. Financiële aspect moeilijker te integreren in Woonscan Een deel van de vrijwilligers vindt het moeilijk om persoonlijke zaken als financiën tijdens de Woonscan aan de orde te stellen. De gesprekken worden gevoerd door voor de senioren bekende dorpsgenoten, het bespreken van dergelijke privézaken past minder goed in deze verhouding. Hoewel door geen van de huishoudens advies op dit gebied gevraagd wordt, is er wel aanleiding hier aandacht aan te blijven schenken in het kader van Wonen met Gemak. Op basis van de resultaten van de Woonscan geldt dit o.a. voor de WOZ- beschikking: slechts de helft van de senioren die aangeven dat de aanslag niet correct is heeft ook 5 het percentage geldt voor het aantal ingevulde antwoorden 30

33 daadwerkelijk bezwaar aangetekend. De WOZ- beschikking werkt op verschillende manieren door in de hoogte van de woonlasten. 7. Er is concrete behoefte aan bemiddeling bij contact met de aangesloten bedrijven 16 huishoudens hebben aangegeven dat ze in contact willen komen met een of meerdere van de aangesloten bedrijven voor vrijblijvend advies en/of een offerte, dit is ruim een kwart van de huishoudens waarvoor een Woonscan is uitgevoerd. Anderen geven aan dat ze hier in een later stadium waarschijnlijk behoefte aan hebben. Bij de 16 huishoudens gaat het o.a. om: - aanpassing badkamer (6x); - aanpassing indeling woning (5x); - video- intercom (3x); - aanpassing trap (3x); - 2 e trapleuning (2x); - schilderwerk (2x); - inbraak werend hang- en sluitwerk / Politiekeurmerk Veilig Wonen (2x); - inbraak alarminstallatie (2x); - herinrichting / onderhoud tuin (2x); - seniorengeschikte keuken; - onderhoud boeiboorden; - verwijderen drempels; - rook- /brandmelder(s) op het lichtnet aangesloten; - specifiek advies i.v.m. bedrijf; - aanbouw; - aanbrengen 2 e toilet; - verhoogd toilet; - traplift / lift; Deze huishoudens zijn geïnteresseerd en willen vrijblijvend in contact komen met een van de bedrijven. Het Servicepunt draagt hierbij zorg voor het leggen van de contacten. Welk deel van deze huishoudens ook daadwerkelijk zal overgaan tot een opdracht aan een van de bedrijven valt op dit moment nog niet te zeggen. 31