commissie ruimte college van b&w Zienswijze voorkeursalternatief MIRT-verkenning Portefeuillehouder: Datum collegebesluit:

Transcriptie

1 Informatienota Aan: commissie ruimte Van: college van b&w Onderwerp: Zienswijze voorkeursalternatief MIRT-verkenning Portefeuillehouder: B. Brink Datum collegebesluit: Geheim: Nee Kennisnemen van: Op 16 februari 2018 heeft de Stuurgroep MIRT-verkenning Varik-Heesselt en dijkversterking Tiel- Waardenburg gekozen voor het voorlopig voorkeursalternatief dijkversterking met rivierverruiming buitendijks, verruiming door middel van vergravingen in de uiterwaarden ten behoeve van natuuren watercompensatie. Dit heeft van 15 maart tot en met 26 april ter inzage gelegen en het college van b&w heeft een zienswijze ingediend. 1. Inleiding Via een informatie-nota aan de commissie ruimte van februari 2018, heeft het college u op de hoogte gebracht van het Tielse standpunt voor het voornemen tot voorkeursalternatief (VKA) dat ingebracht zou worden in de stuurgroep voor dijkversterking Tiel Waardenburg en rivierverruiming Varik Heesselt: dijkversterking en binnendijkse rivierverruiming door hoogwatergeul met natuur. Per aan de cie Ruimte van maart 2018 heeft wethouder Brink u geïnformeerd over het voornemen van het college om de Tielse bezwaren - in geval de stuurgroep zou kiezen voor het andere voorkeursalternatief - in de consultatieronde en in de officiële inspraakronde kenbaar te maken. Het college van Tiel heeft hiervan gebruik gemaakt middels de zienswijze uit de bijlage. 2. Kernboodschap Tiel is het niet eens met de voorliggende keuze voor het voorlopig voorkeursalternatief om twee redenen: 1. de variant dijkversterking met binnendijkse nevengeul ligt meer voor de hand. De Stuurgroep MIRT-verkenning Varik-Heesselt en dijkversterking Tiel-Waardenburg heeft gekozen voor het voorkeursalternatief dijkversterking met rivierverruiming buitendijks, verruiming door middel van vergravingen in de uiterwaarden ten behoeve van natuuren watercompensatie. De keuze voor dit voorkeursalternatief is niet ingegeven door een systeembenadering, wat wel een uitgangspunt is bij de uitwerking voor de langere termijn ambitie rivieren op landelijk niveau. De keuze voor het voorkeursalternatief berust enkel op een lokale afweging. De variant Pagina 1 van 2

2 dijkversterking met een binnendijkse nevengeul levert een waterstandsdaling van 44 cm. op, wat wel bijdraagt aan de landelijke opgave voor rivierverruiming. 2. de gevolgen van het voorliggende voorkeursalternatief voor regionale gemeenten zijn niet bekend. De regionale (gemeenten van Nijmegen tot Varik gelegen langs de Waal) consequenties van deze keuze ten opzichte van dijkversterking met binnendijkse rivierverruiming is niet in beeld gebracht. Om een juiste overweging/afweging te kunnen maken dienen deze eerst in beeld gebracht te worden. 3. Gevolgen Er wordt met het voorgenomen voorkeursalternatief geen waterstandsverlaging door middel van rivierverruiming behaald. Het leidt bij Tiel tot een waterstandverhoging van 4 cm. Hiervoor zijn compenserende maatregelen noodzakelijk. De compenserende maatregelen moeten zorgen dat de invloed op de waterstanden in de rivier nul is. Deze maatregelen zijn niet nader uitgewerkt. 4. Vervolg Binnengekomen reacties worden geanonimiseerd samengevat en beantwoord in een reactienota door de stuurgroep. Eventuele reacties worden gebruikt bij het bepalen van het definitieve advies richting de minister van IenW. Naar verwachting zal in juni 2018 de stuurgroep het definitieve voorkeursalternatief vaststellen en zal het ter besluitvorming worden voorgelegd aan de dagelijkse besturen van de betrokken partijen binnen de stuurgroep. Daarna zal de Minister van IenW het besluit nemen over de voorkeursbeslissing. Tijdens de vergadering van de stuurgroep kan het minderheidsstandpunt van Tiel worden ingebracht. Bijlagen 1. GS-Brief voorlopig voorkeursalternatief 2. Kennisgeving GS over ter inzage legging 3. Reactie van het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Tiel op het voorlopig voorkeursalternatief van de stuurgroep MIRT. Meer informatie: Team: Regie op Ruimte Contactpersoon: Jeroen van den Bergh Telefoon: jvdbergh@tiel.nl Pagina 2 van 2

3 Bijlage 1

4 GS-BRIEF Onderwerp: Voorlopig voorkeursalternatief MIRT-Verkenning Varik-Heesselt Beslispunten: 1. Statenbrief conform concept vaststellen; 2. Instemmen met het voorlopig voorkeursalternatief (conceptbesluit); 3. Eindconcept Verkenningenrapport MIRT-verkenning Varik Heesselt met bijbehorende bijlagen conform concept vaststellen en vrijgeven voor tervisielegging. Bevoegdhedengrondslag: Artikel 158, eerste lid, onder a Provinciewet Portefeuillehouder: Gedeputeerde J. Meijers Kerntaak/plandoel: Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en waterbeheer Afdeling: Programmering Samenvatting t.b.v. openbare besluitenlijst: Op 16 februari 2018 heeft de Stuurgroep MIRTverkenning Varik Heesselt en HWBP-verkenning Tiel-Waardenburg zich uitgesproken over een voornemen van een voorkeursalternatief voor de dijkversterking Tiel-Waardenburg en rivierverruiming Varik-Heesselt. De Stuurgroep kiest voorlopig voor de dijkversterking met vergravingen in de uiterwaarden ten behoeve van natuuren watercompensatie. Gedeputeerde Staten van Gelderland stemt in met het voornemen van het voorlopige voorkeursalternatief. Het verkenningenrapport met bijbehorende stukken ligt van 15 maart tot en met 26 april ter visie voor eenieder. Naar verwachting zal in juni 2018 de stuurgroep het definitieve voorkeursalternatief vaststellen en het definitieve voorkeursalternatief ter besluitvorming worden voorgelegd aan de dagelijkse besturen van de betrokken partijen binnen de stuurgroep. Daarna neemt de Minister Infrastructuur en Waterstaat het Voorkeursbesluit. HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH 1. Aanleiding (inleiding) / bestaand beleid c.q. kader In 2015 is gestart met de MIRT-verkenning Varik-Heesselt naar aanleiding van de Voorkeursstrategie Rivieren van het Deltaprogramma. Bij de start is besloten dat de lopende HWBP-verkenning Tiel- Waardenburg en de MIRT-verkenning Varik-Heesselt gezamenlijk worden uitgevoerd onder sturing van één stuurgroep, waarin alle betrokken overheden (t.w.: ministerie Infrastructuur en Waterstaat (hierna: IenW), Waterschap Rivierenland, gemeenten Neerijnen en Tiel, Rijkswaterstaat, provincie Gelderland) zijn vertegenwoordigd. Het geheel van de verkenning, organisatie en besluitvorming vindt daarmee plaats binnen het kader van een samenspel van dijkversterking en rivierverruiming. Hiertoe behoort ook de keuze van partijen om gezamenlijk en in principe in consensus tot een voorkeursbeslissing te komen. De MIRT-verkenning Varik-Heesselt resulteerde tot dusver in twee kansrijke Voorkeursalternatieven die een combinatie zijn van dijkversterking met rivierverruiming (PS ), namelijk: 1. dijkversterking met rivierverruiming buitendijks, d.w.z. vergravingen in de uiterwaarden ten behoeve van natuuren watercompensatie (netto geen waterstandsdaling); 2. dijkversterking met hoogwatergeul binnendijks (ca. 44 cm netto waterstandsdaling). Op 23 januari 2018 heeft Gedeputeerde Staten de voorkeur uitgesproken voor dijkversterking met hoogwatergeul buitendijks (PS ). Op vrijdag 8 februari 2018 is de Stuurgroep 'MIRTverkenning Varik Heesselt en HWBP - Verkenning Tiel-Waardenburg' (hierna: stuurgroep) bijeengekomen om tot een voorlopige keuze te komen voor een voorkeursalternatief. Deze keuze hebben zij uitgesteld tot na het bezoek van de Minister IenW aan Varik op maandag 12 februari. Op vrijdag 16 februari 2018 heeft de stuurgroep een besluit genomen over het voornemen van een Inlichtingen bij: dhr. E.B.W.J. Klerkx, telefoonnummer (026) adres: post@gelderland.nl

5 voorkeursalternatief en daarmee een keuze gemaakt voor voor dijkversterking met rivierverruiming buitendijks (VKA1). In het voorjaar 2018 bepaalt de stuurgroep definitief haar keuze welke ze aan de dagelijkse besturen van de partijen binnen de stuurgroep en de Minister van IenW ter besluitvorming in juni 2018 voor zal leggen. Voorgesteld wordt om in te stemmen met het voornemen voor het voorkeursalternatief en het eindconcept Verkenningenrapport met bijbehoren bijlagen (onder meer globaal MER, MKBA en gebiedsvisie) vast te stellen. Uw college geeft de stukken daarmee vrij voor de ter visie legging van 15 maart tot en met 26 april Het Verkenningenrapport geeft advies over het besluit over het voorkeursalternatief (VKA). Voor het opstellen van het verkenningenrapport is gebruik gemaakt van onderliggende onderzoeken; globaal milieueffectrapport (MER), Maatschappelijke kosten batenanalyse (MKBA) en een Business Case. De MKBA en MER zijn als bijlagen bijgevoegd bij het verkenningenrapport. 2. Inhoud voorstel / argumenten pro en contra De stuurgroep heeft op 16 februari jl. gekozen voor het voorlopige voorkeursalternatief dijkversterking met rivierverruiming buitendijks, door middel van vergravingen in de uiterwaarden ten behoeve van natuuren watercompensatie (netto geen waterstandsdaling). Op basis van de verkenning kan geconcludeerd worden dat dijkversterking een realistische oplossing is voor het oplossen van het vraagstuk van de hoogwaterveiligheid. Daarmee wordt de hoogwaterveiligheid tot 2075, op grond van de huidige inzichten, gegarandeerd en wordt geen rivierverruiming gecreëerd. Wel dient bij de dijkversterking rekening te worden gehouden met natuurwetgeving en watercompensatie, waardoor er vergravingen in de uiterwaarden zullen plaatsvinden. Dit levert geen waterstandsdaling op. Van de vier stemgerechtigde leden van de stuurgroep stemden Waterschap Rivierenland, gemeente Neerijnen en het ministerie van I&W voor dijkversterking met natuuren watercompensatie in de uiterwaarden. De provincie Gelderland stemde voor het alternatief met een hoogwatergeul en heeft daarmee een minderheidsstandpunt. Het ministerie van I&W wil dat de planologische reservering (BARRO) bij de keuze voor deze variant wordt gehandhaafd, om de optie voor realisatie van de hoogwatergeul op termijn mogelijk te houden. De stuurgroep stelt voor om het voorlopige advies in inspraak te brengen en niet een half jaar te wachten op volledige consensus conform de intentieverklaring. Na het instemmen met het voornemen voor een voorkeursalternatief door de betrokken overheden en vaststelling van het eindconcept verkenningenrapport met bijbehorende bijlagen liggen alle stukken vanaf 16 maart zes weken ter visie. Ieder kan dan een reactie geven. 3. Consequenties: Financieel Juridisch Beleidsmatig Klimaat Toelichting consequenties: Financieel Bij de Voorjaarsnota 2015 (PS ) is door Provinciale Staten besloten mln. euro te reserveren in kerntaak 1 plandoel Schoon en voldoende water en veilig tegen overstroming voor 2

6 cofinanciering in waterveiligheidsmaatregelen in de periode Deze middelen zijn vooral bedoeld voor het realiseren van gebiedsontwikkeling en ruimtelijke kwaliteit. De financiering van het voorlopige voorkeursalternatief wordt gedekt door bijdragen vanuit het HWBP en Waterschap Rivierenland. Bij dit voorlopige advies is financiering van provincie Gelderland uit eerder gereserveerde middelen voor waterveiligheidsmiddelen niet nodig. Beleidsmatig De hoogwatergeul bij Varik-Heesselt is als indicatieve pijl opgenomen in de Structuurvisie Waalweelde West (dus ook de Omgevingsvisie). Specifiek ten aanzien van een hoogwatergeul hebben Provinciale Staten en de gemeenteraad van Neerijnen besloten, naast de opname van een hoogwatergeul in de structuurvisie, dat alternatieven nadrukkelijk onderzocht moet worden in de MIRT-verkenning. De gemeenteraad van Neerijnen heeft destijds de structuurvisie vastgesteld zonder hoogwatergeul. Met de keuze van het voorlopige voorkeursalternatief wordt afgeweken van de structuurvisie Waalweelde West, gezien er geen waterstandsdaling wordt gerealiseerd ter hoogte van Varik-Heesselt. Bij de keuze van het definitieve voorkeursalternatief moet worden bezien wat voor consequenties dit heeft voor de Structuurvisie Waalweelde West. Ook is er een ruimtelijke reservering in het kader van het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) van het Rijk ter hoogte van de geul. Het ministerie van I&W wil dat de planologische reservering (BARRO) bij de keuze voor deze variant wordt gehandhaafd, om de optie voor realisatie van de hoogwatergeul op termijn mogelijk te houden. Klimaat Bij de nieuwe normering in het kader van de Waterwet wordt rekening gehouden met de toekomstige klimaatverandering. 4. Risico s 5. Vervolgproces en communicatie Op 19 februari is er een persbericht verstuurd met het voorlopige advies van de Stuurgroep. Na instemming van de dagelijkse besturen van de provincie Gelderland, Waterschap Rivierenland en gemeenten Neerijnen met het voorlopige voorkeursalternatief en het eindconcept verkenningenrapport worden de stukken ter visie gelegd voor eenieder. Eenieder krijgt van 15 maart tot en met 26 april 2018 de mogelijkheid in te spreken op de stukken. Daarnaast worden de stukken verstuurd naar de overlegpartners, betrokken bestuursorganen en wordt advies gevraagd aan de onafhankelijke commissie voor de milieueffectrapportage. Binnengekomen reacties worden geanonimiseerd samengevat en beantwoord in een reactienota. Eventuele reacties worden gebruikt bij het bepalen van de definitieve advies richting de minister van IenW. Tijdens de ter visie legging worden een informatieavond georganiseerd op donderdag 22 maart om de inwoners en belanghebbende te informeren. Naar verwachting zal in juni 2018 de stuurgroep het definitieve voorkeursalternatief vaststellen en het definitieve voorkeursalternatief ter besluitvorming worden voorgelegd aan de dagelijkse besturen van de betrokken partijen binnen de stuurgroep. Daarna zal de Minister van IenW het besluit nemen over de voorkeursbeslissing. Arnhem, 16 januari 2018 zaaknummer

7 Bijlage 2

8 Inspraak op voorlopig voorkeursalternatief MIRTverkenning Varik-Heesselt en HWBP-verkenning Tiel- Waardenburg Gedeputeerde Staten van Gelderland leggen, mede namens het ministerie Infrastructuur en Waterstaat, het Dagelijks Bestuur van waterschap Rivierenland en Burgemeesters en Wethouders van de gemeenten Neerijnen en Tiel, het voorlopige voorkeursalternatief dijkversterking met natuuren watercompensatie in de uiterwaarden ter visie voor een ieder. Inleiding Op 5 november 2015 hebben Rijk en regio in het Bestuurlijk Overleg MIRT landsdeel Oost besloten om een MIRT-verkenning te starten naar rivierverruiming bij Varik- Heesselt. In april 2016 is de Verkenning formeel van start gegaan met de vaststelling van het Startdocument door de dagelijkse besturen van vier overheden: provincie Gelderland, Waterschap Rivierenland, gemeente Neerijnen en de Minister van Infrastructuur en Milieu. De waterveiligheidsopgave vormt de aanleiding voor de MIRTverkenning. Het voldoen aan de nieuwe normering voor waterveiligheid is de hoofddoelstelling (normering zoals vastgelegd in de wijziging van de Waterwet). Hier worden opgaven zoals leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit aan gekoppeld. Vanwege de inhoudelijke en procedurele relatie tussen het dijkverbeteringsproject Tiel- Waardenburg en de verkenning Varik-Heesselt is ervoor gekozen beide projecten te laten uitmonden in één voorkeursalternatief en één geïntegreerd besluit, met behulp van één uitgebreide m.e.r.-procedure. Dijkverbetering is in ieder geval nodig. In de verkenning staat de vraag centraal of en hoe rivierverruiming aanvullend een bijdrage kan leveren. Kern van de verkenningsfase is een trechteringsproces: van veel

9 oplossingsrichtingen trechteren naar een beperkt aantal alternatieven en vervolgens naar een voorkeursbeslissing met één voorkeursalternatief. Voorlopige keuze voorkeursalternatief Tijdens de verkenning is van achttien oplossingsrichtingen getrechterd naar een voorlopige keuze van een voorkeursalternatief, te weten: dijkversterking met natuuren watercompensatie in de uiterwaarden. In dit voorlopige voorkeursalternatief worden de dijken versterkt (verhoogd en verbreed) en worden maatregelen genomen in de uiterwaarden ter compensatie van riviervernauwing als gevolg van de dijkverbreding. Inspraak Gedeputeerde Staten van Gelderland, het Dagelijks Bestuur van waterschap Rivierenland, Burgemeesters en Wethouders van de gemeenten Neerijnen en Tiel leggen het voorlopige voorkeursalternatief dijkversterking met natuuren watercompensatie in de uiterwaarden voor aan eenieder. De keuze voor het voorlopige voorkeursalternatief staat toegelicht in het eindconcept Verkenningenrapport met bijbehorende bijlagen. Het Verkenningenrapport kent de volgende bijlagen: 1. Globaal milieueffectrapport met bijlagenrapport 2. Maatschappelijke kostenbaten analyse 3. Gebiedsvisie. Wij vragen nadrukkelijk eenieder om een reactie over het Verkenningenrapport met bijbehorende bijlagen te sturen naar de provincie Gelderland. Dat kan van 15 maart 2018 tot en met 26 april Het Verkenningenrapport met bijbehorende bijlagen ligt ter visie bij: Provincie Gelderland, Eusebiusplein 1a te Arnhem. Waterschap Rivierenland, De Blomboogerd 1 te Tiel Gemeente Tiel, Achterweg 2 te Tiel Gemeente Neerijnen, Pallandtweg 11 te Neerijnen Atelier Varik, Keizerstraat 4 te Varik Verder zijn de documenten beschikbaar op U kunt uw reactie per brief richten aan Gedeputeerde Staten van Gelderland, Postbus 9090, 6800 GX, Arnhem of per aan post@gelderland.nl, beiden onder

10 vermelding van zaaknummer In verband met verdere correspondentie ontvangen wij daarnaast graag uw naam en adres Voor nadere informatie kunt u bellen met het Provincieloket, telefoon (026) Tevens kunt u terecht in het Atelier Varik (zie voor meer informatie: Inloopavond Datum toevoegen Vervolg Binnengekomen reacties worden geanonimiseerd samengevat en beantwoord in een reactienota. Eventuele reacties worden gebruikt bij het bepalen van de definitieve advies richting de minister van Infrastructuur en Waterstaat. Naar verwachting neemt de minister in juni de Voorkeursbeslissing. Arnhem, zaaknummer Gedeputeerde Staten van Gelderland

11 Bijlage 3

12

13