De school en de pedagogische civil society

Transcriptie

1

2 De school en de pedagogische civil society Versterking van relaties met en tussen ouders op school Utrecht, 25 januari 2011

3 Opbouw presentatie 1. Advies raad Ouders als Partners 2. Hoe kan onderwijs bijdragen aan ouderoudernetwerken?

4 Onderwijsraad Wie adviseeert de raad?

5 Waarover adviseert de raad? Vroeger: de Onderwijsraad gehoord hebbende (wetten) Nu: Hoofdlijnen van onderwijsbeleid- en wetgeving Voorbeelden: - Naar een nieuwe kleuterperiode in de basisschool - Vroeg of laat (vroege selectie) - Actieplan Beter Presteren Op basis van een werkprogramma (vastgesteld door kabinet)

6 Basis advies Literatuuronderzoek Studies door onderzoeksbureaus Gesprekken met experts Panelbijeenkomsten Werkbezoeken in het veld

7 Waarom ouders betrekken? Pragmatisch: taakverlichting school Pedagogisch: afstemming opvoeding ouder en school Psychologisch: bevordert leerproces kind Maatschappelijk: burgerschap/integratie Brede steun voor ouderbetrokkendheid

8 Drie typen relaties ouder-school 1. Individuele juridische relatie Rechten en plichten 2. Samenwerkingspartners Opvoeding en leerproces kind 3. Oudergemeenschap > belang oudergroep (= klas, groep, leerjaar, school=kind)

9 Vragen en benadering advies Algemene vraag: hoe positie ouders verbeteren? 1. Is sprake van die ouderposities? 2. Welke positie verdient versterking? Hoe? Aanpak: 1. Feitelijke en juridische positionering ouders 2. Verantwoordelijkheidsverdeling 3. Versterking formele en informele betrokkenheid 4. Instrumenten ter verbetering in beeld

10 Juridisch Rechten - (Minimum) kwaliteit en informatie - Participatie Plichten: belang kind voorop - Leerplicht (wet) - Goed gedrag (jurisprudentie) - Gedragsregels rond school (contract)

11 Betrokkenheid; typering ouders ACTIEF - Partners - Participanten NIET-ACTIEF - Overdragenden - Onzichtbaren Factoren betrokkenheid (Eigen) belang; opleiding; overtuiging; achtergrond, schoolfase kind

12 Markante punten uit onderzoek (veel onderzoek po, vo, nihil andere sectoren) Lokaal invullen Ouderbetrokkenheid breed begrip, verschillende motieven (afstemming opvoeding, t.b.v prestaties kind, taakverlichting school). Hoger in de kolom: minder betrokkenheid Monitor 2009: Ouders geven school een 7 (PO), 6 (VO) voor hun inspanningen Achtergrond ouders, behoefte kind spelen mee (bv tijd & taal) Schoolleiders achterstandsscholen: ouders geen partner

13 Ouder-school relatie Vrij brede overeenstemming taakverdeling school-ouders (achtergrond ouders speelt wel mee: hoger opgeleid verwachten meer bildung ) Vragen rond verantwoordelijkheidsverdeling leraar-ouders (ouders: tegengaan rondhangen, leraren: gedrag en gekamd/gewassen, geen onderwijsbemoeienis) Betrokkenheid `DE Ouder` bestaat niet: ouder-ouder belangentegenstellingen (evenwichtige aandachtsverdeling) Afnemende ureninzet primair onderwijs (G)MR moeilijk te vullen

14 Analyse beleid ouderbetrokkenheid (literatuur, onderzoeken (OCW), panel, interviews, gesprekken) Juridische positie opgetuigd (rendement?) Partnerschap op papier, nog geen praktijk Beleid uiteenlopend en versnipperd Beleid gericht op randen van het stelsel Ouders MBO/HBO niet in beeld (wel initiatieven: schooluitval, opleidingskeuze)

15 Waarom meer partnerschap en gemeenschapsvorming? Extra juridische positionering levert weinig op (wel bestaande rechten handhaven) Partnerschap ook verantwoordelijkheid en bereidheid ouders Gemeenschapsvorming: ontlast scholen en bijdrage aan burgerschapsvorming Accentverschuiving landelijk/schoolbeleid: gericht op alle ouders, meer aandacht mbo/hbo

16 Hoofdlijn advies Onderwijsraad Hoe kan de relatie tussen ouders en school vorm krijgen? Minder nadruk op juridische positie Meer op partnerschap en oudergemeenschap

17 Invulling partnerschap Terughoudende overheid: invulling aan scholen, met check op doelen/effectiviteit Communicatie met ouders=onderdeel bekwaamheidseisen=curriculum opleidingen (ouders ook realistisch zijn) Voor sommige ouders; resultaatgerichte afspraken nodig (heldere verantwoordelijkheden)

18 Invulling ouderverbanden Ouderbetrokkenheid is ook organisatieopdracht van ouders zelf (reactie op Onderwijsmonitor 2008) Gericht op de school/klas: door ouders, voor ouders (geen klussendienst) Informeel en afhankelijk van sector Sluit aan op voorbeelden uit de praktijk Opstartbudget (vgl. met wijkbudget)

19 Onderzoek sept % van de leerkrachten wil ouders beter leren kennen, 35% niet - Ouders die andere ouders willen leren kennen, 40% wel (bao) - Met name moeders voor moeders - Vooral leraren vinden ouder-ouder contact belangrijk!

20 Ouders: betrokkenheid omhoog Ouderbetrokkenheid hoort bij opdracht school. Maar: meer eisen van ouders. Scheefgroei verhoudingen. Vorm - oudervereniging: bredere doelstelling - meer informele verbanden Instrumenten Verplichte deelname/ondersteuning activiteiten Opkomstplicht ouderavonden

21 CJG en school? Beleidsklimaat: maatschappelijke ballast weerhoudt scholen van kerntaken. Daarom: - Inzetten op gemeenschappelijke winst - Ontlast schoolorganisatie == >ouders zelf - Structuur in aanpak met resultaten - Duidelijke rolverdeling en informatie

22 Nassaulaan JS Den Haag