DENK GLOBAAL, KOESTER LOKAAL

Transcriptie

1 DENK GLOBAAL, KOESTER LOKAAL Omdat mensen die op eigen risico ondernemen, voor hun eigen loon zorgen, en welvaart & tewerkstelling creëren, versterkt moeten worden. Overijse 19 oktober 2017

2

3 Inhoud Aan de kandidaten voor de Gemeenteraadsverkiezingen Vijf algemene prioriteiten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14/10/ DUURZAAMHEID: klimaat ruimtelijke ordening DUURZAAMHEID: mobiliteit DUURZAAMHEID in Overijse INNOVATIE DOOR SAMENWERKING gefaciliteerd door de digitalisering INNOVATIE DOOR SAMENWERKING in Overijse KLANTGEDREVENHEID in een belevings- en betekeniseconomie KLANTGEDREVENHEID in Overijse ONDERNEMEND Een ONDERNEMEND Overijse En wat we hier nog aan willen toevoegen Samengevat: de VERWACHTINGEN van de ondernemers van Overijse

4

5 Think global, love local (Denk globaal, koester lokaal) Aan de kandidaten voor de Gemeenteraadsverkiezingen 2018, De wereld verandert. De maatschappelijke uitdagingen zijn talrijk, complex en kunnen enkel via samenwerking worden aangepakt. Er ontstaan nieuwe groeisectoren zoals zorg en recreatie, de economie wordt meer en meer circulair, het bezit van producten wordt meer en meer vervangen door het gebruik van diensten, er ontstaan nieuwe kanalen, productieprocessen en businessmodellen, bedrijven beoefenen een combinatie van activiteiten en de stad wordt het kantoor van de toekomst. Een aantal antwoorden op deze uitdagingen kan de lokale overheid zelf geven als actor, voor andere topics zal zij dienen samen te werken met andere overheden, voor nog andere is het aangewezen dit uit te werken met nog andere stakeholders (regisseur). Soms ook dient zij pleitbezorger te zijn bij andere overheden. Door de digitalisering speelt het ondernemen zich af in een geglobaliseerde context: we zijn verbonden met mensen aan de andere kant van de wereld, startups zoeken werkkapitaal in Dubai en bepaalde taken worden uitbesteed naar de andere kant van de wereld. Voor internationaal aangestuurde ondernemingen is fysieke verankering vaak een zeer relatief begrip geworden. Tegelijkertijd zien we dat velen houvast zoeken in het authentieke, nabije, herkenbare, en de mens zoeken achter product of dienst. Daarom zijn de zelfstandige ondernemers een stabiel baken: zij staan open voor de kansen die de wereld hen biedt, maar blijven geworteld in hun streek; zij zorgen ervoor dat mensen met de fiets kunnen gaan werken en betalen via sponsoring het basketbaltruitje van onze kinderen. Om het belang van het zelfstandig ondernemerschap te illustreren, bekijken we de gemeente Overijse van nabij. Overijse ligt tussen de steden Leuven, Brussel en Waver en telde in inwoners. Op het grondgebied zijn 8231 zelfstandigen en 1009 ondernemingen gevestigd. Daarnaast werken in de gemeente 4355 mensen in loondienst, waarvan 1085 in openbare dienst en 3270 in de privésector. Van die 3270 personen die werken in de privésector, in loondienst, werkt bijna 66 % (ofwel 2158 personen) in een KMO (1-50 werknemers). Als (kandidaat-)verantwoordelijke voor uw lokaal bestuur kent u deze mensen én hun werknemers wellicht bij naam. UNIZO is de lokale besturen dankbaar die dit weten te waarderen. Omdat mensen die op eigen risico ondernemen, voor hun eigen loon zorgen, en welvaart & tewerkstelling creëren, versterkt moeten worden. 5

6 Het ondernemerschap versterken, willen we samen met u vanuit volgend waardenkader aanpakken: Duurzaamheid, Innovatie, Samenwerking, Klantgedrevenheid, Ondernemend. Dit houdt in dat de zelfstandige ondernemer gehoord wordt en kan meedenken; dat hij (M/V/X) op een vlotte en efficiënte manier geholpen wordt, zoals bij het zoeken naar een geschikte vestigingsplaats; dat hij bereikbaar is en zich vlot kan verplaatsen; dat hij duurzaam kan ondernemen en dat kan doen in een dynamisch klimaat, zodat hij ook waar krijgt voor zijn geld. De ondernemer levert graag zijn bijdrage onder de vorm van een lokaal verankerd initiatief, tewerkstelling dicht bij huis, inkomsten voor de lokale financiën en een bijdrage aan het lokale sportieve en sociaal-culturele leven. Daar wordt iedereen beter van. Samen met het toekomstig lokaal bestuur willen wij als partner werken aan een bedrijvig en dus levendig Overijse, waar het goed is om te wonen, te recreëren én te ondernemen. Het is met deze motivatie dat wij u onze prioriteiten voor de komende zes jaar voorleggen. We komen hier graag regelmatig met u op terug. Alvast veel succes! Namens UNIZO Druivenstreek, Ruben Peeters Voorzitter & Contactpersoon Overijse rp@rubenpeeters.be Mia De Sutter, Frederic Deveen, Patricia Nys, Luc De Cupere Bestuursleden Overijse 6

7

8 8

9 Vijf algemene prioriteiten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14/10/2018 Vlotte bereikbaarheid Efficiënte samenwerking Faire fiscaliteit Bedrijvige kernen (Adem)ruimte om te ondernemen Waarom? Omdat mensen die op eigen risico ondernemen, voor hun eigen loon zorgen, en welvaart & tewerkstelling creëren, versterkt moeten worden. Wat is ons vertrekpunt? Vijf waarden die ons als ondernemers inspireren: duurzaamheid, innovatie & samenwerking, klantgedrevenheid, ondernemend. Waar houden we rekening mee? - De lokale overheid heeft invloed op het lokaal ondernemersklimaat via het werken op een aantal randfactoren, beleidsthema s of, zo men wil, bouwstenen die het ondernemen faciliteren of net bemoeilijken: ruimtelijke ordening & mobiliteit, uitstraling van de gemeente, milieu, basisveiligheid en welzijn (onderwijs, voorzieningen). - We houden ook rekening met de randvoorwaarden om een goed lokaal te kunnen voeren: voldoende en deskundige medewerkers, voldoende financiële middelen, de uitwerking van het beleid moet technisch goed in elkaar zitten, de interne en externe communicatie moet in orde zijn en, bovenal, moet er lijn (consistentie) zitten in het beleid. 9

10

11 DUURZAAMHEID: klimaat ruimtelijke ordening Duurzaamheid, vertaald als zorg voor de lange termijn en continuïteit, is een belangrijke ondernemerswaarde. Vanuit een gelijkaardige zorg hebben de meeste lokale besturen het Europees Burgemeestersconvenant voor klimaat en milieu onderschreven. Hiermee engageert men zich ook lokaal om de CO2-uitstoot te beperken. Een andere insteek zijn de lage-emissiezones waarbij, momenteel in Antwerpen maar binnenkort ook in Brussel en Gent, de milieu- en gezondheidshinder door slechte luchtkwaliteit wordt beperkt door een selectief toelatingsbeleid voor motorvoertuigen. Meer en meer lokale besturen gaan ook in hun aankoopbeleid duurzaamheid als criterium hanteren. Hoe kan een lokaal bestuur haar ondernemers ondersteunen in het kader van een duurzaamheidsagenda? 11

12 1. Bedrijvige kernen Alles begint met een klimaatvriendelijke ruimtelijke ordening. UNIZO is voorstander van bedrijvige kernen. Kernen zijn van oudsher het socio-economische en culturele hart van onze steden en gemeenten. Wonen, werken, winkelen, diensten aanbieden en ontspanning komen er samen. Ondernemingen bepalen mee die levendigheid. Zij dragen bij aan de aantrekkingskracht van een kern en zijn de beste remedie tegen leegstand. Doordat de detailhandel de laatste jaren enorm is veranderd (de vermindering van het aantal handelszaken, de invloed van e-commerce), kan bedrijvigheid in kernen niet louter door de detailhandel alleen worden waargemaakt. Gelukkig zijn er nieuwe groepen ondernemers en nieuwe opportuniteiten door de technologische en digitale ontwikkelingen, die inspelen op de tendens van een terugkeer naar een meer lokaal georganiseerde productie. Bedrijvigheid in de kern bestaat daarom ook uit zichtbare diensten (zowel privé als overheid), kantoren, coworkingplekken voor freelancers, ondernemers in de creatieve economie en ateliers voor nieuwe ambachtelijke makers. De te herbestemmen kerkgebouwen zijn hier een te onderzoeken opportuniteit. Wanneer onze kernen bedrijvig blijven of worden, zijn zij duurzaam. Zij hebben een positieve impact op de sociale cohesie, op de mobiliteit en op het ruimtegebruik. Een kern wordt niet zomaar bedrijvig. In vele kernen zien we immers een verdringing van de maakbedrijven door woningen. Pas wanneer er een algemeen gedragen programma of visie is, kunnen er stappen gezet worden naar een meer bedrijvige kern. 2. Winkelkerngebieden & winkelarme gebieden Kiezen voor bedrijvige kernen is ook kiezen voor winkelkerngebieden en winkelarme gebieden. Dit betekent niet dat er geen plaats is voor perifere detailhandel (baanwinkels), maar wel gelimiteerd. Er is immers een rechtstreeks verband tussen het ongebreideld toelaten van baanwinkels en leegstand in de oorspronkelijke handelskern. UNIZO ziet wel ruimte voor een assortiment dat complementair is aan de kern en per definitie ruimtebehoevend (meubelzaken, autodealers), met een zo groot mogelijke koppeling met de kern en geclusterd, zodat infrastructuur en parking zoveel mogelijk gedeeld worden. 3. Productiebedrijven Meteen kan hierdoor ook ruimte gevrijwaard of gecreëerd worden voor productiebedrijven die vanwege hun omvang, groei, het milieu of de mobiliteit, niet terecht kunnen in een gemeentekern en ruimte nodig hebben op een apart bedrijventerrein. Ook hier is clustering aan de orde. Men denke hier ook aan maatwerk, zodat zowel bedrijven met veel werknemers als kleinschalige productiebedrijven er terechtkunnen. Alles begint met een inventarisatie van het aanbod en een behoeftenplan voor de toekomst. Het aansluiten van zgn. lokale bedrijventerreinen op zgn. regionale terreinen, reconversie van verouderde of niet-gebruikte bedrijventerreinen of bedrijfsgebouwen en bedrijventerreinmanagement passen perfect in een duurzaamheidsagenda. We maken hier gebruik van de gelegenheid om de problematiek van de rechtsonzekerheid van zonevreemde bedrijven in herinnering te brengen. In de regel bestaan deze bedrijven in 12

13 harmonie met hun omgeving. Het verderzetten van hun activiteit op de bestaande locatie is daarom de meest wenselijke optie. Dit kan via een BPA (Bijzonder Plan van Aanleg) of RUP (Ruimtelijk uitvoeringsplan) zonevreemde bedrijven. Wanneer het niet anders kan, kan ook herlokalisatie een optie zijn. Het is aangewezen om te beginnen met ruimte voor lokaal verankerde bedrijven en voor die zonevreemde bedrijven die toch moeten herlokaliseren. 4. Hergebruik Er zit ook potentieel in het hergebruik van leegstaande landbouwbedrijfsgebouwen voor ondernemersactiviteiten die inspelen op de troeven van het platteland, zoals stilte en rust (verblijfstoerisme, kinderdagverblijf, mindfullness, yoga, therapieën met dieren). Hierdoor wordt het bestaande patrimonium in harmonie met de omgeving gevaloriseerd. We nemen hier ook de opportuniteit van de te herbestemmen kerken mee. 5. Klimaatactie Een lokale overheid kan ondernemers betrekken bij de formulering en uitvoering van lokale acties in het kader van het burgemeestersconvenant klimaat en milieu en praktische ondersteuning en sensibilisering aanbieden via energiescans of het ter beschikking stellen van thermografische luchtfoto s of scans. Hierdoor worden ondernemers gestimuleerd om te investeren in energiebesparende maatregelen. De lokale overheid kan ook praktische service bieden door te zorgen voor oplaadpunten voor elektrische wagens en fietsen. Of door tijdelijk de installatie van zonneboilers en warmtepompen te ondersteunen. 6. Lage-emissiezone Bij de invoering van een lage-emissiezone is het van belang te leren uit de ervaring van andere steden. Een goede voorbereiding, een beperking van de administratieve overlast, tijdige en gerichte communicatie en een invoering in fasen verhoogt het draagvlak van de maatregel. Flankerende maatregelen zoals gerichte premies kunnen de overgang vlotter laten verlopen. De invoering van de lage-emissiezone dient te passen in een goed doordacht mobiliteitsbeleid met goed aangeduide en goed bereikbare randparkings die aansluiten op kwalitatief vervolgvervoer (openbaar vervoer, fiets) of, voor het goederenvervoer, eventueel op een stedelijk distributieplatform. Er is ook de problematiek van bezoekers uit het buitenland: hier is een gecoördineerde aanmeldingsprocedure over de steden heen aan de orde, dit om te vermijden dat een toerist of zakenpartner die enkele steden wil aandoen, zich telkens op een apart lokaal platform moet aanmelden. 7. Lokaal aankopen Duurzaamheid kan ook gerealiseerd worden door lokaal aan te kopen (of minstens alle lokale spelers de kans te geven) en korte ketenprojecten zoals restaurants die werken met lokale producten te promoten. 13

14 DUURZAAMHEID: mobiliteit Een hoofdstuk apart is mobiliteit. Dit is voor ondernemers een basisbehoefte én een groeiende zorg. Naargelang het type van ondernemer en naargelang de reden van de verplaatsing vertaalt dit zich anders (bereikbaarheid voor klanten, bereikbaarheid voor leveranciers, eigen mobiliteit). Door de verspreide bebouwing en, wanneer we ons eenzijdig blijven richten op individueel georganiseerde automobiliteit, rijden we onszelf echter vast. Hoe kan een lokale overheid ondernemers steunen om te komen tot een optimale mobiliteit? 1. Mobiliteitsvriendelijke ruimtelijke ordening Maatwerk, flexibiliteit en omzichtigheid zijn hierbij aan de orde: het permanent autoluw maken van straten kan voor een stedelijke kern een goede zaak zijn. Voor een landelijke kern kan dit echter nefast uitdraaien voor de handelaars, maar zou dit wel tijdelijk kunnen. 2. Aangepaste infrastructuur Ook moet de infrastructuur aangepast zijn: algemeen onderhoud, lokale bypasses zowel voor voetgangers, fietsers als voor gemotoriseerd transport, ontsluitingsmogelijkheden via spoor en water. Dit alles ondersteund door een goede bewegwijzering. 14

15 Ontsluitingsroutes naar handelskernen en bedrijventerreinen moeten ook geschikt gemaakt en gehouden worden voor vrachtververkeer. Een heldere bewegwijzering helpt hierbij. Denk ook aan de vrachtwagentoets : wordt een verkeerssituatie aangepast, kan een vrachtwagen er passeren? Zo ja, dan is er ruim genoeg gedacht. Vrachtwagenchauffeurs zijn u overigens ook dankbaar wanneer faciliteiten zoals douche, toilet en water voorzien worden. 3. Ruimte voor parkeren Daarnaast dient er ruimte te zijn voor parkeren: comfortabele fietsstallingen, kort parkeren in de kernen, gelegenheid tot lang parkeren aan de rand, met eventueel aansluitingsvervoer, en goed gesitueerde laad- en loszones. Voor interventieteams (de loodgieter, de elektricien, de kinesist, de huisarts) kan een interventiekaart om te kunnen parkeren op bewonersplaatsen een grote meerwaarde betekenen. Ook kan men bekijken hoe door een meervoudig gebruik van de ruimte er parkeergelegenheid kan gecreëerd worden. 4. Overleg met alle stakeholders Mobiliteitsstromen zijn nooit enkel lokaal. Daarom is overleg met alle stakeholders (ondernemers in de mobiliteitsraad) en met naburige gemeenten aan de orde. Bestemmingsverkeer naar gemeente B is immers doorgaand verkeer in gemeente A. En dan zijn er nog openbare werken en grote evenementen en het eventueel hanteren van venstertijden. Voor de transportsector zou gebundelde en transparante info over zulke venstertijden een handig instrument zijn bij de ritplanning. 5. (Dure) last miles We moeten nadenken over oplossingen voor de (dure) last mile in de logistieke keten in steden. Dit kan via distributiecentra die ook kunnen dienen als stockageruimte voor de lokale handel (e-commerce), alsook via dagranddistributie (leveringen in de vroege ochtend of s avonds/ s nachts) met stil transport. Hierbij kunnen ook data en technologische oplossingen hulp bieden. 6. Grote evenementen en openbare werken Grote evenementen en openbare werken hebben een grote impact op alle ondernemers. Deze verdienen daarom een goede voorbereiding om de hinder zoveel mogelijk te beperken 15

16 DUURZAAMHEID in Overijse Wat willen de ondernemers zeker wel? Wat zeker niet? Wat stellen ze voor? Ruimtelijke ordening & klimaat UNIZO Druivenstreek - Overijse vraagt dat er voldoende laadpalen voor elektrische wagens en fietsen in de gemeente worden voorzien, alsook een actieve promotie van alternatieve energiebronnen. Ook bij ondernemers. Sociale voorzieningen, zoals voorzieningen voor bejaarden, worden best zo dicht mogelijk bij de kern ingepland. Dit is én sociaal én qua duurzaamheid én commercieel interessant. Naar analogie van de nood aan betaalbaar wonen is er een grote nood aan betaalbaar ondernemen in de gemeente (streek). Co-workingspaces, pop-ups, tijdelijke panden bij openbare werken kunnen een bijdrage leveren voor de bestrijding van de leegstand. Dit alles in de kernwinkelgebieden. Hiertoe moeten deze als impulsgebied afgebakend en ondersteund worden met acties en premies. Er wordt ook gekeken naar de Markthal als een te activeren locatie. Daarnaast dient de dorpskern van Maleizen op korte termijn aangepakt te worden. Voor de versterking van de band tussen lokaal ondernemerschap en de gemeente, zou een structureel en wederkerend informatiemoment over de aankooppolitiek van de gemeente en de mogelijkheden voor ondernemers om te participeren een goed idee zijn. 16

17 Mobiliteit Wat mobiliteit betreft, is parkeren in Overijse centrum een issue. Daarom vraagt UNIZO Druivenstreek de opmaak van een goede inventaris van de parkeersituatie; met een overzicht van de verschillende parkeerzones, een aanduiding van de locatie en het aantal beschikbare parkeerplaatsen en een duidelijke bewegwijzering naar de parkings in het straatbeeld. De opvolging van de blauwe zones verdient hierbij grote aandacht. In Overijse centrum is er, zowel voor wagens als zwakke weggebruikers, een onduidelijke verkeerssituatie ter hoogte van het rond punt aan de Stationsstraat en het verkeersplateau aan de Zagerij. De esplanade dient consistenter te worden ingericht. Er wordt verder opgemerkt dat het vrijetijdscentrum Kamp Kwadraat niet optimaal is georganiseerd qua parking bij events. De N4 is een zeer drukke doorgangsweg. Het toelaten van bijkomende baanwinkels op deze weg is dus geen goed idee omdat dit extra druk veroorzaakt. Er wordt aangedrongen om er in eerste instantie naar te streven om bestaande panden opnieuw of optimaler in te vullen. Omwille van het belang van passage van en naar Brussel, vragen de ondernemers van Jezus-Eik uitdrukkelijk om het op- en afrittencomplex niet te verleggen. Men vreest dat de kern anders commercieel zal leegbloeden. De ondernemers uit Overijse hebben voorts vragen bij de communicatie, (de afwezigheid van) het overleg en de impact van bepaalde verkeersingrepen, zoals bijvoorbeeld de instelling van eenrichtingsverkeer ter hoogte van Speelberg. Bij openbare werken dringen de ondernemers van Overijse aan op: - Een proactieve houding; met inbegrip van overleg tussen bewoners en ondernemers - Intern overleg tussen de gemeentediensten - Coördinatie van de werken tussen omliggende gemeenten - Een opvolging van de uitvoeringstermijnen - Bemiddeling bij het zoeken van een tijdelijke invulling van handelszaken - Budget voor commerciële acties - Specifieke aandacht voor de praktische leesbaarheid van de communicatie zoals plannetjes, omleidingswegen en dergelijke meer Wat het openbaar vervoer betreft is er een grote nood aan bijkomende voorzieningen: - Een betere aansluiting op de uurregeling van de NMBS - De onderlinge verbinding tussen de deelgemeenten, en met name tussen Maleizen en Overijse kan beter - Om het comfort voor de gebruikers van openbaar vervoer te bevorderen, suggereert UNIZO Druivenstreek te voorzien in overdekte fietsstallingen aan diverse knooppunten zoals aan het kruispunt richting Leuven. 17

18

19 INNOVATIE DOOR SAMENWERKING gefaciliteerd door de digitalisering De wereld van vandaag is een geconnecteerde wereld. Mede dankzij de digitalisering is er meer gedeelde informatie beschikbaar en kunnen, om te beginnen, standaardprocessen efficiënter en effectiever afgewikkeld worden. De klassieke samenwerking tussen burger en beleid verloopt via diverse formeel georganiseerde adviesorganen, zoals de GECORO (Gemeentelijke Commissie Ruimtelijke Ordening, binnenkort omgevingsraad), of de Raad Lokale Economie, maar gaandeweg is het scala aan informatie-, inspraak-, samenspraak- en co-creatiemogelijkheden veel ruimer geworden. Ook de te verwachten schaalvergroting van de gemeenten dwingt om de klassieke manieren van werken te herdenken. Hoe wordt innovatie door samenwerking een troef en biedt ze kansen voor ondernemerschap? 7. Visie Door samen een visie te ontwikkelen over waar men de komende 6 jaar naartoe wil, ook specifiek op het domein economie. 8. Samenspraak Door na te denken over vormen van informatiedoorstroming, inwinnen van advies, inspraak, samenspraak en co-creatie. Dit kan formeel georganiseerd zijn op een klassiek beleidsdomein 19

20 (bvb. GECORO/omgevingsraad, sport ) of thematisch, bijvoorbeeld ter voorbereiding van de herinrichting van het openbaar domein of hinder bij openbare werken. In beide gevallen is het goed om vooraf goed na te denken over wie de stakeholders zijn, in vele gevallen zijn dat zeker ook de ondernemers. Zo adviseren we om in de GECORO/omgevingsraad vanuit het ondernemerschap minstens de productiebedrijven buiten de kern én de handel/diensten/horeca binnen de kern op te nemen (de zgn. verenigingen van werkgevers of zelfstandigen, en de verenigingen van handelaars ). Daarnaast pleiten wij ervoor om minstens een keer per jaar in de raden lokale economie de toestand van het economisch apparaat te bespreken. Zo vermijden we dat deze raden zich beperken tot de rol van actiecomité ten voordele van de lokale handel. Maak ook gebruik van de bereidheid van velen om zich lokaal in te zetten (projectbudget, burgerbudget, hackaton voor de oplossing van complexe problemen, spreek ondernemers ook aan op hun competenties). 9. Transparantie We evolueren van een top-down- naar een overlegmodel. Dit werkt enkel wanneer de burger en de ondernemer serieus worden genomen en er transparant wordt gereageerd op de adviezen en inzichten die ingewonnen zijn. 10. Aanspreekpunt voor ondernemers Het is aangewezen dat er een bestuurlijk en ambtelijk aanspreekpunt is voor ondernemers (de schepen en de ambtenaar/dienst economie). Op die manier ontstaan er bestuurlijk en ambtelijk pleitbezorgers voor het lokaal economisch apparaat, door alle beleidsdomeinen heen. Overigens is werken met specifieke aanspreekpunten ook dankbaar voor andere thema s en bij grote projecten, zoals grote openbare werken (horecacoach, bereikbaarheidsadviseur). Innovatie en co-creatie worden ook gestimuleerd door kort op de bal te spelen. Een grote wendbaarheid van het bestuurlijke en ambtelijke apparaat is daarbij een voorwaarde. 11. Data Er zijn veel data beschikbaar. Deze kunnen ingezet worden voor opsporing, objectivering en oplossing van problemen. Overweeg ook het openbaar domein hiervoor aan te passen door Wi-Fi te voorzien. 12. Internationale verbroederingen Bekijk bij internationale verbroederingen welke kansen hier kunnen liggen voor beider lokale economieën. 13. Onthaal Geen connectie zonder onthaal. Vergeet daarom niet uw nieuwe ondernemers te onthalen. 14. Fusie van gemeenten Denk ook na over de gevolgen van een eventuele fusie van gemeenten voor de betrokken ondernemers. 20

21 INNOVATIE DOOR SAMENWERKING in Overijse Wat willen de ondernemers zeker wel? Wat zeker niet? Wat stellen ze voor? In het algemeen valt er nog veel winst te halen uit samenwerking. Samenwerking tussen ondernemers, maar ook samenwerking tussen de gemeente, de raad lokale economie en UNIZO. Er is grote waardering voor de dynamiek die de schepen voor lokale economie aan de dag legt. Het ondernemersloket is echter onderbemand voor de vele taken die het op dit moment toegewezen krijgt. Nochtans is dit de meest aangewezen plek als SPOC voor ondernemers in de relatie met hun gemeentebestuur. Het zou goed zijn een expliciet onthaal te voorzien voor nieuwe ondernemers. Nu worden zij enkel onthaald met een heffing. Daarnaast verdient informatiedoorstroming rond (nieuwe) initiatieven en openbare werken de nodige aandacht. Zo zijn er heel wat onduidelijkheden bij de ondernemers rond de KMO-zone in Maleizen en de aankondiging van openbare werken. Hierbij kunnen diverse kanalen worden ingezet, zoals ook facebook en WhatsApp. Ook leeft het gevoel dat het overleg rond openbare werken pas op het einde van het proces wordt georganiseerd wanneer een aantal opties reeds zijn genomen. UNIZO Druivenstreek 21

22 dringt aan op authentiek overleg en proactieve betrokkenheid bij werken die een invloed hebben op ondernemers (welk aantal dan ook). Voor de zorgverstrekkers zou de gemeente een ruimte kunnen ter beschikking stellen voor coworking (cfr. multidisciplinaire praktijk). Ook dit kan een element zijn om de bedrijvigheid en aantrekkelijkheid in de diverse kernen te bevorderen. De schepen van welzijn kan hier initiatief nemen. Er is vraag om, naar analogie van de andere kernen, ook een dorpsraad in Overijse te voorzien. Bij de organisatie van de dorpsraden dient specifieke aandacht te gaan naar representativiteit en geografische spreiding van bewoners en/of bedrijven in de gemeente. 22

23 KLANTGEDREVENHEID in een belevings- en betekeniseconomie De economie is sterk aan het veranderen. Connectie, de centrale positie van de klant, het belang van waarden, de opkomst van de deeleconomie (gebruikmaken van een dienst wordt belangrijker dan het hebben van een product), sociaal ondernemerschap, de groeiende waardering voor het persoonlijk verhaal van de mens achter het product, de beleving en de zorg voor de lange termijn zijn daar maar enkele uitingen van. Hoe kan een lokale overheid hierop inspelen? 15. Ontzorgen Door regelmatig haar reglementen te herdenken en, via de mogelijkheden die de digitalisering biedt, de administratieve overlast voor ondernemers te beperken. Wat sterk gewaardeerd wordt, is ontzorging van ondernemers door een constructieve houding wanneer een ondernemer op informele wijze raad vraagt bij de voorbereiding van een vergunningsaanvraag. Binnen de administratie kan men bijvoorbeeld ook werken met gemengde teams om complexe dossiers aan te pakken zodat vermeden wordt dat de ondernemer van het kastje naar de muur wordt gezonden. 23

24 16. Bedrijvige kernen Door te kiezen voor bedrijvige en levendige kernen waar wonen, werken en recreatie zoveel mogelijk gebundeld worden. Dit is meteen ook een bijdrage aan de sociale cohesie in een gemeente of stad, met gunstige effecten op de veiligheid. Door aandacht te hebben voor evenementen, toerisme en horeca. Een gemeente waar iets te beleven valt, verhoogt haar aantrekkelijkheid voor jongeren en vermijdt een braindrain naar de grotere steden. Horeca is een belevenis op zich en ondersteunt het toerisme, de recreatie en de beleving van een gemeentelijke kern. Daarom is een horeca-beleidsplan en het aanstellen van een horecacoach om horecaondernemers te begeleiden, een goed idee. 17. Openbaar domein Door zorg te dragen voor het openbaar domein, inbegrepen de netheid van zowel de gemeentekernen als de ambachtelijke terreinen (management van bedrijventerreinen, esthetische bekleding van afsluitingen van werven, innovatieve afvalinzamelingssystemen, duurzaam materiaalgebruik). 18. Veiligheid Door een veilige omgeving te creëren en ondernemers hierin te ondersteunen (preventieadvies, overleg over het zonaal veiligheidsplan, het BINZ Buurtinformatienetwerk Zelfstandigen, blauw op straat bij evenementen en op bedrijventerreinen). 19. Kinderopvang Door een sterke regie kinderopvang die voldoende (financiële) ondersteuning voorziet voor sociale ondernemers in de kinderopvang, en starters in het bijzonder. Alsook door samenwerking te activeren tussen lokale bedrijven/kmo s met de kinderopvang. Verder inzetten op het lokale Huis van het Kind als belangrijke verbindende sector. 20. Gelijk speelveld Door rond de deel- en sociale economie een gelijk speelveld te creëren en bij initiatieven zoals gezamenlijke aankopen, repaircafés en korte keten-initiatieven te bekijken hoe de bestaande lokale economische spelers betrokken kunnen worden. 21. Ondernemers in moeilijkheden Door zonder vooroordelen oog te hebben voor de specifieke noden van ondernemers in moeilijkheden (sociaal onderzoek in functie van het tijdelijk recht op leefloon, artikel 60, tijdelijke opvang in noodwoningen, doorverwijzing naar gespecialiseerde diensten) 24

25 KLANTGEDREVENHEID in Overijse Wat willen de ondernemers zeker wel? Wat zeker niet? Wat stellen ze voor? Er wordt opgemerkt dat het aanvragen van vergunningen (bv. voor reclamepanelen) zodanig ingewikkeld wordt dat sommige ondernemers dit uitbesteden aan gespecialiseerde firma s. Dit werkt kostprijsverhogend en is dus een te vermijden situatie. Een actieve begeleiding van deze ondernemers is daarom aan de orde. Er is een algemeen probleem van sluikafval, en zeker aan de carpoolparking in Maleizen. Het is niet duidelijk aan wie dit gemeld dient te worden en hoe dit opgevolgd wordt. Ook de zwerfkattenproblematiek vereist een eenduidige aanpak; ook op hoger niveau. Het BIN / BINZ functioneert naar ieders tevredenheid. Bij het aanmelden als lid zou het goed zijn een bevestiging van ontvangst te versturen naar de ondernemers, zodat ze niet in het ongewisse blijven over het feit of zij al dan niet zijn opgenomen. Er zijn te weinig uitgaansvoorzieningen voor de jeugd. Grootschalige events hebben op dit moment beperkte commerciële meerwaarde voor de lokale ondernemers. Sport en toerisme kunnen nochtans een motor zijn voor de lokale economie. Het opzetten van wandelroutes, het hernemen van initiatieven vanuit de horeca zoals de druivengerechten, het positioneren van streekspecialiteiten zoals de boterham met plattekaas in Jezus-Eik en een publieke evenementenkalender zijn elementen die hiertoe kunnen bijdragen. 25

26 26 Ook dient er bij grootschalige events gekeken te worden naar minder hinder maatregelen, bijvoorbeeld bij de afsluiting van straten bij wielerwedstrijden. De ondernemers van Overijse vragen om alvast maximaal te voorzien in omkaderende maatregelen voor hun klanten zoals parking op redelijke afstand.

27 ONDERNEMEND Een goed draaiende en lokaal verankerde lokale economie biedt tewerkstellingskansen voor inwoners, inkomsten voor de gemeentekas en de levendigheid van dorp of stad. Daarom verdient ook dit aspect de volle aandacht. Hoe kan de lokale overheid de lokale economische spelers ondersteunen? 22. Mentaliteit Door een proactieve, oplossingsgerichte hands-on mentaliteit waarmee men kort op de bal speelt en het doel belangrijker is dan de letter van het reglement. 23. Fiscaliteit Door een faire en stabiele fiscaliteit waardoor men waar voor zijn geld krijgt. Voorbeelden van pestbelastingen die het ondernemerschap ontmoedigen zijn belastingen op drijfkracht, verspreiding van reclamedrukwerk, overdreven dossierkosten om vergunningen te krijgen, belastingen op het openblijven na het sluitingsuur, belasting op drankslijterijen, belastingen op zonnepanelen als bedrijfsoppervlakte, taksen voor aanplakborden of het laten betalen voor bestekken in het kader van overheidsopdrachten. 24. Steun Door steun en ondersteuning waar het nuttig is. 27

28 25. Verbinding Door onderwijs en economie met elkaar te verbinden via demonstratie-evenementen of het ondersteunen van bedrijfsbezoeken. 26. Antwoordtermijn Door goede regelingen, zoals een helder traject voor de behandeling van vragen. Zo stelt UNIZO voor om voor eenvoudige vragen een antwoordtermijn van 3 werkdagen als maximum te nemen. Bij openbare aanbestedingen is het aangewezen snel te informeren zodat men de opdracht kan inplannen of zich op andere opportuniteiten kan focussen. 27. Containerpark Door toegang tot het containerpark te bieden voor afval dat vergelijkbaar is met particulier afval. 28. Aankooppolitiek Door een aankooppolitiek die stabiel is in de tijd, en ook lokale spelers aan bod laat komen (liever een fotograaf dan een fotohokje). De nieuwe wet overheidsopdrachten biedt kansen om de administratieve rompslomp te verminderen. Overheden kunnen overigens ook een rol opnemen in de strijd tegen sociale dumping. Men moet wel redelijk blijven bij het opleggen van sociale clausules. Die moeten haalbaar blijven voor kleinschalige ondernemingen. Beter is positieve actie zoals Talentenwerf in de bouwsector waarbij men samen erin slaagt werkzoekenden op te leiden tot valabele arbeidskrachten in de bouw. 28

29 Een ONDERNEMEND Overijse Wat willen de ondernemers zeker? Wat zeker niet? Wat stellen ze voor? Aan de gemeentelijke diensten wordt gevraagd om proactief mee te denken en/of ondersteuning te bieden wanneer een ondernemer een initiatief wil nemen of opstarten. Goede ideeën uiten zich immers niet altijd in een concrete realisatie. Ook een gerichte doorverwijzing (naar bijvoorbeeld UNIZO voor specifieke ondernemersbegeleiding) dient de aanbeveling. Het verdient ook aanbeveling dat de gemeentelijke diensten elkaar onderling op de hoogte houden en samenwerken, bijvoorbeeld bij het toekennen van vergunningen en het opzetten van dienstoverschrijdende initiatieven. Enkele ondernemers kaarten aan dat de antwoordtermijnen voor bepaalde inlichtingen te lang zijn. De ondernemers van Overijse vragen dat ook zij (periodiek) in het containerpark terecht kunnen met afval dat zij met hun commercieel voertuig aanbrengen. Een aantal belastingen en retributies, zoals de forfaitaire milieuheffing,, retributie voor inname openbaar domein (die ook verschuldigd is wanneer de ondernemer/burger louter openbaar domein inneemt om te investeren in bv. gevelrenovatie, die uiteindelijk ook de aantrekkelijkheid van de gemeente ten goede komt) wekken ergernis op omdat hier geen directe dienstverlening naar ondernemers tegenover staat. 29

30 Samengevat: de belangrijkste VERWACHTINGEN van de ondernemers van Overijse Een versterking van de kernwinkelgebieden en een bestrijding van de leegstand o.a. door sociale voorzieningen dichtbij de kernen in te plannen, coworkingplaces/popups/tijdelijke panden en nieuwe vormen van ondernemen te ondersteunen en te stimuleren, Een tegemoetkoming aan de parkeerproblematiek mits opmaak van een goede inventaris van de parkeersituatie, het plaatsen van een duidelijke bewegwijzering en aandacht voor de opvolging van blauwe zones. Een proactieve houding - met aandacht voor overleg en communicatie in brede zin - bij openbare werken, alsook een stipte opvolging van de termijnen een goede afstemming met omliggende gemeenten. Een sterkere samenwerking tussen de gemeente, haar ondernemers, de raad lokale economie en UNIZO met oog op informatiedoorstroming, gedragen initiatieven en meer mogelijkheden tot dialoog. Een grotere betrokkenheid van ondernemers (horeca, toeristische sector, ) bij grootschalige events, met oog op minder hinder en positief commerciële aspect voor ondernemers.

31 DENK GLOBAAL, KOESTER LOKAAL Omdat mensen die op eigen risico ondernemen, voor hun eigen loon zorgen, en welvaart & tewerkstelling creëren, versterkt moeten worden. Hoeilaart 2 oktober 2017

32

33 Inhoud Aan de kandidaten voor de Gemeenteraadsverkiezingen 2018,... 5 Vijf algemene prioriteiten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14/10/ DUURZAAMHEID: klimaat ruimtelijke ordening DUURZAAMHEID: mobiliteit DUURZAAMHEID in Hoeilaart INNOVATIE DOOR SAMENWERKING gefaciliteerd door de digitalisering INNOVATIE DOOR SAMENWERKING in Hoeilaart KLANTGEDREVENHEID in een belevings- en betekeniseconomie KLANTGEDREVENHEID in Hoeilaart ONDERNEMEND Een ONDERNEMEND Hoeilaart En wat we hier nog aan willen toevoegen Samengevat: de VERWACHTINGEN van de ondernemers van Hoeilaart

34 Think global, love local (Denk globaal, koester lokaal) Aan de kandidaten voor de Gemeenteraadsverkiezingen 2018, De wereld verandert. De maatschappelijke uitdagingen zijn talrijk, complex en kunnen enkel via samenwerking worden aangepakt. Er ontstaan nieuwe groeisectoren zoals zorg en recreatie, de economie wordt meer en meer circulair, het bezit van producten wordt meer en meer vervangen door het gebruik van diensten, er ontstaan nieuwe kanalen, productieprocessen en businessmodellen, bedrijven beoefenen een combinatie van activiteiten en de stad wordt het kantoor van de toekomst. Een aantal antwoorden op deze uitdagingen kan de lokale overheid zelf geven als actor, voor andere topics zal zij dienen samen te werken met andere overheden, voor nog andere is het aangewezen dit uit te werken met nog andere stakeholders (regisseur). Soms ook dient zij pleitbezorger te zijn bij andere overheden. Door de digitalisering speelt het ondernemen zich af in een geglobaliseerde context: we zijn verbonden met mensen aan de andere kant van de wereld, startups zoeken werkkapitaal in Dubai en bepaalde taken worden uitbesteed naar de andere kant van de wereld. Voor internationaal aangestuurde ondernemingen is fysieke verankering vaak een zeer relatief begrip geworden. Tegelijkertijd zien we dat velen houvast zoeken in het authentieke, nabije, herkenbare, en de mens zoeken achter product of dienst. Daarom zijn de zelfstandige ondernemers een stabiel baken: zij staan open voor de kansen die de wereld hen biedt, maar blijven geworteld in hun streek; zij zorgen ervoor dat mensen met de fiets kunnen gaan werken en betalen via sponsoring het basketbaltruitje van onze kinderen. Om het belang van het zelfstandig ondernemerschap te illustreren, nemen we een gemeente als Hoeilaart. De gemeente Hoeilaart ligt vlakbij Brussel en telde begin inwoners. Op het grondgebied Hoeilaart waren in zelfstandigen (natuurlijke personen) en 401 ondernemingen (rechtspersonen) gevestigd. Daarnaast werken in Hoeilaart nog eens mensen in loondienst. Van die werkt bijna 1 op de 4 in een microonderneming (minder dan 10 werknemers) en 1 op 3 in een kleine onderneming (tussen de 10 en de 49 werknemers). Samen zijn de kleine en familiale ondernemingen in Hoeilaart dus goed voor bijna 60% van de lokale tewerkstelling. Als (kandidaat-)verantwoordelijke voor uw lokaal bestuur kent u deze mensen én hun werknemers wellicht bij naam. 4

35 UNIZO is de lokale besturen dankbaar die dit weten te waarderen. Omdat mensen die op eigen risico ondernemen, voor hun eigen loon zorgen, en welvaart & tewerkstelling creëren, versterkt moeten worden. Het ondernemerschap versterken, willen we samen met u vanuit volgend waardenkader aanpakken: Duurzaamheid, Innovatie, Samenwerking, Klantgedrevenheid, Ondernemend. Dit houdt in dat de zelfstandige ondernemer gehoord wordt en kan meedenken; dat hij (M/V/X) op een vlotte en efficiënte manier geholpen wordt, zoals bij het zoeken naar een geschikte vestigingsplaats; dat hij bereikbaar is en zich vlot kan verplaatsen; dat hij duurzaam kan ondernemen en dat kan doen in een dynamisch klimaat, zodat hij ook waar krijgt voor zijn geld. De ondernemer levert graag zijn bijdrage onder de vorm van een lokaal verankerd initiatief, tewerkstelling dicht bij huis, inkomsten voor de lokale financiën en een bijdrage aan het lokale sportieve en sociaal-culturele leven. Daar wordt iedereen beter van. Samen met het toekomstig lokaal bestuur willen wij als partner werken aan een bedrijvig en dus levendig Hoeilaart, waar het goed is om te wonen, te recreëren én te ondernemen. Het is met deze motivatie dat wij u onze prioriteiten voor de komende zes jaar voorleggen. We komen hier graag regelmatig met u op terug. Alvast veel succes! UNIZO Druivenstreek 5

36 6

37 Vijf algemene prioriteiten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14/10/2018 Vlotte bereikbaarheid Efficiënte samenwerking Faire fiscaliteit Bedrijvige kernen (Adem)ruimte om te ondernemen Waarom? Omdat mensen die op eigen risico ondernemen, voor hun eigen loon zorgen, en welvaart & tewerkstelling creëren, versterkt moeten worden. Wat is ons vertrekpunt? Vijf waarden die ons als ondernemers inspireren: duurzaamheid, innovatie & samenwerking, klantgedrevenheid, ondernemend. Waar houden we rekening mee? - De lokale overheid heeft invloed op het lokaal ondernemersklimaat via het werken op een aantal randfactoren, beleidsthema s of, zo men wil, bouwstenen die het ondernemen faciliteren of net bemoeilijken: ruimtelijke ordening & mobiliteit, uitstraling van de gemeente, milieu, basisveiligheid en welzijn (onderwijs, voorzieningen). - We houden ook rekening met de randvoorwaarden om een goed lokaal te kunnen voeren: voldoende en deskundige medewerkers, voldoende financiële middelen, de uitwerking van het beleid moet technisch goed in elkaar zitten, de interne en externe communicatie moet in orde zijn en, bovenal, moet er lijn (consistentie) zitten in het beleid. 7

38

39 DUURZAAMHEID: klimaat ruimtelijke ordening Duurzaamheid, vertaald als zorg voor de lange termijn en continuïteit, is een belangrijke ondernemerswaarde. Vanuit een gelijkaardige zorg hebben de meeste lokale besturen het Europees Burgemeestersconvenant voor klimaat en milieu onderschreven. Hiermee engageert men zich ook lokaal om de CO2-uitstoot te beperken. Een andere insteek zijn de lage-emissiezones waarbij, momenteel in Antwerpen maar binnenkort ook in Brussel en Gent, de milieu- en gezondheidshinder door slechte luchtkwaliteit wordt beperkt door een selectief toelatingsbeleid voor motorvoertuigen. Meer en meer lokale besturen gaan ook in hun aankoopbeleid duurzaamheid als criterium hanteren. 9

40 Hoe kan een lokaal bestuur haar ondernemers ondersteunen in het kader van een duurzaamheidsagenda? 29. Bedrijvige kernen Alles begint met een klimaatvriendelijke ruimtelijke ordening. UNIZO is voorstander van bedrijvige kernen. Kernen zijn van oudsher het socio-economische en culturele hart van onze steden en gemeenten. Wonen, werken, winkelen, diensten aanbieden en ontspanning komen er samen. Ondernemingen bepalen mee die levendigheid. Zij dragen bij aan de aantrekkingskracht van een kern en zijn de beste remedie tegen leegstand. Doordat de detailhandel de laatste jaren enorm is veranderd (de vermindering van het aantal handelszaken, de invloed van e-commerce), kan bedrijvigheid in kernen niet louter door de detailhandel alleen worden waargemaakt. Gelukkig zijn er nieuwe groepen ondernemers en nieuwe opportuniteiten door de technologische en digitale ontwikkelingen, die inspelen op de tendens van een terugkeer naar een meer lokaal georganiseerde productie. Bedrijvigheid in de kern bestaat daarom ook uit zichtbare diensten (zowel privé als overheid), kantoren, coworkingplekken voor freelancers, ondernemers in de creatieve economie en ateliers voor nieuwe ambachtelijke makers. De te herbestemmen kerkgebouwen zijn hier een te onderzoeken opportuniteit. Wanneer onze kernen bedrijvig blijven of worden, zijn zij duurzaam. Zij hebben een positieve impact op de sociale cohesie, op de mobiliteit en op het ruimtegebruik. Een kern wordt niet zomaar bedrijvig. In vele kernen zien we immers een verdringing van de maakbedrijven door woningen. Pas wanneer er een algemeen gedragen programma of visie is, kunnen er stappen gezet worden naar een meer bedrijvige kern. 30. Winkelkerngebieden & winkelarme gebieden Kiezen voor bedrijvige kernen is ook kiezen voor winkelkerngebieden en winkelarme gebieden. Dit betekent niet dat er geen plaats is voor perifere detailhandel (baanwinkels), maar wel gelimiteerd. Er is immers een rechtstreeks verband tussen het ongebreideld toelaten van baanwinkels en leegstand in de oorspronkelijke handelskern. UNIZO ziet wel ruimte voor een assortiment dat complementair is aan de kern en per definitie ruimtebehoevend (meubelzaken, autodealers), met een zo groot mogelijke koppeling met de kern en geclusterd, zodat infrastructuur en parking zoveel mogelijk gedeeld worden. 31. Productiebedrijven Meteen kan hierdoor ook ruimte gevrijwaard of gecreëerd worden voor productiebedrijven die vanwege hun omvang, groei, het milieu of de mobiliteit, niet terecht kunnen in een gemeentekern en ruimte nodig hebben op een apart bedrijventerrein. Ook hier is clustering aan de orde. Men denke hier ook aan maatwerk, zodat zowel bedrijven met veel werknemers als kleinschalige productiebedrijven er terechtkunnen. Alles begint met een inventarisatie van het aanbod en een behoeftenplan voor de toekomst. Het aansluiten van zgn. lokale bedrijventerreinen op zgn. regionale terreinen, reconversie van 10

41 verouderde of niet-gebruikte bedrijventerreinen of bedrijfsgebouwen en bedrijventerreinmanagement passen perfect in een duurzaamheidsagenda. We maken hier gebruik van de gelegenheid om de problematiek van de rechtsonzekerheid van zonevreemde bedrijven in herinnering te brengen. In de regel bestaan deze bedrijven in harmonie met hun omgeving. Het verderzetten van hun activiteit op de bestaande locatie is daarom de meest wenselijke optie. Dit kan via een BPA (Bijzonder Plan van Aanleg) of RUP (Ruimtelijk uitvoeringsplan) zonevreemde bedrijven. Wanneer het niet anders kan, kan ook herlokalisatie een optie zijn. Het is aangewezen om te beginnen met ruimte voor lokaal verankerde bedrijven en voor die zonevreemde bedrijven die toch moeten herlokaliseren. 32. Hergebruik Er zit ook potentieel in het hergebruik van leegstaande landbouwbedrijfsgebouwen voor ondernemersactiviteiten die inspelen op de troeven van het platteland, zoals stilte en rust (verblijfstoerisme, kinderdagverblijf, mindfullness, yoga, therapieën met dieren). Hierdoor wordt het bestaande patrimonium in harmonie met de omgeving gevaloriseerd. We nemen hier ook de opportuniteit van de te herbestemmen kerken mee. 33. Klimaatactie Een lokale overheid kan ondernemers betrekken bij de formulering en uitvoering van lokale acties in het kader van het burgemeestersconvenant klimaat en milieu en praktische ondersteuning en sensibilisering aanbieden via energiescans of het ter beschikking stellen van thermografische luchtfoto s of scans. Hierdoor worden ondernemers gestimuleerd om te investeren in energiebesparende maatregelen. De lokale overheid kan ook praktische service bieden door te zorgen voor oplaadpunten voor elektrische wagens en fietsen. Of door tijdelijk de installatie van zonneboilers en warmtepompen te ondersteunen. 34. Lage-emissiezone Bij de invoering van een lage-emissiezone is het van belang te leren uit de ervaring van andere steden. Een goede voorbereiding, een beperking van de administratieve overlast, tijdige en gerichte communicatie en een invoering in fasen verhoogt het draagvlak van de maatregel. Flankerende maatregelen zoals gerichte premies kunnen de overgang vlotter laten verlopen. De invoering van de lage-emissiezone dient te passen in een goed doordacht mobiliteitsbeleid met goed aangeduide en goed bereikbare randparkings die aansluiten op kwalitatief vervolgvervoer (openbaar vervoer, fiets) of, voor het goederenvervoer, eventueel op een stedelijk distributieplatform. Er is ook de problematiek van bezoekers uit het buitenland: hier is een gecoördineerde aanmeldingsprocedure over de steden heen aan de orde, dit om te vermijden dat een toerist of zakenpartner die enkele steden wil aandoen, zich telkens op een apart lokaal platform moet aanmelden. 11

42 35. Lokaal aankopen Duurzaamheid kan ook gerealiseerd worden door lokaal aan te kopen (of minstens alle lokale spelers de kans te geven) en korte ketenprojecten zoals restaurants die werken met lokale producten te promoten. DUURZAAMHEID: mobiliteit Een hoofdstuk apart is mobiliteit. Dit is voor ondernemers een basisbehoefte én een groeiende zorg. Naargelang het type van ondernemer en naargelang de reden van de verplaatsing vertaalt dit zich anders (bereikbaarheid voor klanten, bereikbaarheid voor leveranciers, eigen mobiliteit). Door de verspreide bebouwing en, wanneer we ons eenzijdig blijven richten op individueel georganiseerde automobiliteit, rijden we onszelf echter vast. Hoe kan een lokale overheid ondernemers steunen om te komen tot een optimale mobiliteit? 36. Mobiliteitsvriendelijke ruimtelijke ordening Maatwerk, flexibiliteit en omzichtigheid zijn hierbij aan de orde: het permanent autoluw maken van straten kan voor een stedelijke kern een goede zaak zijn. Voor een landelijke kern kan dit echter nefast uitdraaien voor de handelaars, maar zou dit wel tijdelijk kunnen. 12

43 37. Aangepaste infrastructuur Ook moet de infrastructuur aangepast zijn: algemeen onderhoud, lokale bypasses zowel voor voetgangers, fietsers als voor gemotoriseerd transport, ontsluitingsmogelijkheden via spoor en water. Dit alles ondersteund door een goede bewegwijzering. Ontsluitingsroutes naar handelskernen en bedrijventerreinen moeten ook geschikt gemaakt en gehouden worden voor vrachtververkeer. Een heldere bewegwijzering helpt hierbij. Denk ook aan de vrachtwagentoets : wordt een verkeerssituatie aangepast, kan een vrachtwagen er passeren? Zo ja, dan is er ruim genoeg gedacht. Vrachtwagenchauffeurs zijn u overigens ook dankbaar wanneer faciliteiten zoals douche, toilet en water voorzien worden. 38. Ruimte voor parkeren Daarnaast dient er ruimte te zijn voor parkeren: comfortabele fietsstallingen, kort parkeren in de kernen, gelegenheid tot lang parkeren aan de rand, met eventueel aansluitingsvervoer, en goed gesitueerde laad- en loszones. Voor interventieteams (de loodgieter, de elektricien, de kinesist, de huisarts) kan een interventiekaart om te kunnen parkeren op bewonersplaatsen een grote meerwaarde betekenen. Ook kan men bekijken hoe door een meervoudig gebruik van de ruimte er parkeergelegenheid kan gecreëerd worden. 39. Overleg met alle stakeholders Mobiliteitsstromen zijn nooit enkel lokaal. Daarom is overleg met alle stakeholders (ondernemers in de mobiliteitsraad) en met naburige gemeenten aan de orde. Bestemmingsverkeer naar gemeente B is immers doorgaand verkeer in gemeente A. En dan zijn er nog openbare werken en grote evenementen en het eventueel hanteren van venstertijden. Voor de transportsector zou gebundelde en transparante info over zulke venstertijden een handig instrument zijn bij de ritplanning. 40. (Dure) last miles We moeten nadenken over oplossingen voor de (dure) last mile in de logistieke keten in steden. Dit kan via distributiecentra die ook kunnen dienen als stockageruimte voor de lokale handel (e-commerce), alsook via dagranddistributie (leveringen in de vroege ochtend of s avonds/ s nachts) met stil transport. Hierbij kunnen ook data en technologische oplossingen hulp bieden. 41. Grote evenementen en openbare werken Grote evenementen en openbare werken hebben een grote impact op alle ondernemers. Deze verdienen daarom een goede voorbereiding om de hinder zoveel mogelijk te beperken. 13

44 DUURZAAMHEID in Hoeilaart Wat willen de ondernemers zeker wel? Wat zeker niet? Wat stellen ze voor? De ondernemers van Hoeilaart hechten belang aan een lokaal aankoopbeleid, waar prijs niet prioritair behandeld wordt ten opzichte van het lokale aspect. Bij aanbestedingen dienen bijgevolg gelijken kansen te worden geboden aan de lokale handelaar of ondernemer om hierop in te tekenen. De ondernemers van Hoeilaart wijzen op de nood aan een KMO-zone. Op dit ogenblik is het zeer moeilijk voor KMO s om geschikte panden in de gemeente te vinden. Het creëren van een aparte KMO-zone zou ten goede komen van alle betrokken stakeholders. De ondernemers van Hoeilaart vragen sterk naar initiatieven ter bestrijding van de leegstand op het Gemeenteplein. Een aaneengesloten centrum, zonder leegstaande panden dient het streefdoel te zijn om een aangenaam en levendig centrum te creëren. Ook andere zaken zoals diensten, vrije beroepen, ambachten, moeten gestimuleerd worden om zich in het centrum te vestigen. Wat betreft klimaat en milieu zijn de ondernemers niet op de hoogte van de initiatieven die de gemeente neemt en/of ondersteunt naar de ondernemers toe. De ondernemers van Hoeilaart stellen wel vast dat er enkel subsidies worden toegekend aan particulieren m.b.t. 14

45 duurzame/groene energie. De ondernemers, en diens inspanningen, dienen evenzeer te worden bevorderd en gestimuleerd. De ondernemers van Hoeilaart verwachten extra inspanningen naar netheid toe. Onkruid en zwerfvuil ontsieren het straatbeeld. De ondernemers hebben het gevoel dat dit recent verergerde. De ondernemers verwachten een nog duidelijkere communicatie en signalisatie rond openbare werken, zowel voor als tijdens de werken. Toekomstplannen naar ruimtelijke ordening/mobiliteit toe dienen tijdig aan stakeholders te kennen worden gegeven. Ook dienen de lokale ondernemers te worden betrokken in het beslissings-en planningsproces zodat zij de nodige input kunnen geven en hun problematieken kunnen aankaarten. Bovendien is ook een afstemming vereist met verschillende gemeenten/andere instanties (zoals AWV), om de bereikbaarheid ook over de gemeentegrenzen heen te kunnen garanderen. De ondernemers van Hoeilaart duiden het belang van het openbaar vervoer. In eerste instantie is het belangrijk dat dienstregelingen worden nagekomen (te bekijken samen met de openbare vervoersmaatschappijen). Ook dient te worden gestreefd naar een betere afstemming tussen DE LIJN en de NMBS. Daarenboven is het belangrijk om fietsenstallingen/parkings/ te voorzien aan de haltes en belangrijke knooppunten en dienen wandelpaden te worden onderhouden. De ondernemers van Hoeilaart stellen vast dat de invalswegen naar Hoeilaart niet steeds zijn aangepast aan het vele verkeer (smalle stukken, zichtbaarheid zijstraten, onvoldoende verlichting,..). De ondernemers stellen vast dat er ook op dit vlak niet steeds een optimale afstemming is van werken (cfr. najaar 2017). Sluipverkeer is een ernstig probleem in Hoeilaart. De druk die de R0/E411 uitoefent op de lokale wegen dient prioritair te worden aangepakt. 15

46 INNOVATIE DOOR SAMENWERKING gefaciliteerd door de digitalisering De wereld van vandaag is een geconnecteerde wereld. Mede dankzij de digitalisering is er meer gedeelde informatie beschikbaar en kunnen, om te beginnen, standaardprocessen efficiënter en effectiever afgewikkeld worden. De klassieke samenwerking tussen burger en beleid verloopt via diverse formeel georganiseerde adviesorganen, zoals de GECORO (Gemeentelijke Commissie Ruimtelijke Ordening, binnenkort omgevingsraad), of de Raad Lokale Economie, maar gaandeweg is het scala aan informatie-, inspraak-, samenspraak- en co-creatiemogelijkheden veel ruimer geworden. Ook de te verwachten schaalvergroting van de gemeenten dwingt om de klassieke manieren van werken te herdenken. Hoe wordt innovatie door samenwerking een troef en biedt ze kansen voor ondernemerschap? 42. Visie Door samen een visie te ontwikkelen over waar men de komende 6 jaar naartoe wil, ook specifiek op het domein economie. 43. Samenspraak Door na te denken over vormen van informatiedoorstroming, inwinnen van advies, inspraak, samenspraak en co-creatie. Dit kan formeel georganiseerd zijn op een klassiek beleidsdomein 16

47 (bvb. GECORO/omgevingsraad, sport ) of thematisch, bijvoorbeeld ter voorbereiding van de herinrichting van het openbaar domein of hinder bij openbare werken. In beide gevallen is het goed om vooraf goed na te denken over wie de stakeholders zijn, in vele gevallen zijn dat zeker ook de ondernemers. Zo adviseren we om in de GECORO/omgevingsraad vanuit het ondernemerschap minstens de productiebedrijven buiten de kern én de handel/diensten/horeca binnen de kern op te nemen (de zgn. verenigingen van werkgevers of zelfstandigen, en de verenigingen van handelaars ). Daarnaast pleiten wij ervoor om minstens een keer per jaar in de raden lokale economie de toestand van het economisch apparaat te bespreken. Zo vermijden we dat deze raden zich beperken tot de rol van actiecomité ten voordele van de lokale handel. Maak ook gebruik van de bereidheid van velen om zich lokaal in te zetten (projectbudget, burgerbudget, hackaton voor de oplossing van complexe problemen, spreek ondernemers ook aan op hun competenties). 44. Transparantie We evolueren van een top-down- naar een overlegmodel. Dit werkt enkel wanneer de burger en de ondernemer serieus worden genomen en er transparant wordt gereageerd op de adviezen en inzichten die ingewonnen zijn. 45. Aanspreekpunt voor ondernemers Het is aangewezen dat er een bestuurlijk en ambtelijk aanspreekpunt is voor ondernemers (de schepen en de ambtenaar/dienst economie). Op die manier ontstaan er bestuurlijk en ambtelijk pleitbezorgers voor het lokaal economisch apparaat, door alle beleidsdomeinen heen. Overigens is werken met specifieke aanspreekpunten ook dankbaar voor andere thema s en bij grote projecten, zoals grote openbare werken (horecacoach, bereikbaarheidsadviseur). Innovatie en co-creatie worden ook gestimuleerd door kort op de bal te spelen. Een grote wendbaarheid van het bestuurlijke en ambtelijke apparaat is daarbij een voorwaarde. 46. Data Er zijn veel data beschikbaar. Deze kunnen ingezet worden voor opsporing, objectivering en oplossing van problemen. Overweeg ook het openbaar domein hiervoor aan te passen door Wi-Fi te voorzien. 47. Internationale verbroederingen Bekijk bij internationale verbroederingen welke kansen hier kunnen liggen voor beider lokale economieën. 48. Onthaal Geen connectie zonder onthaal. Vergeet daarom niet uw nieuwe ondernemers te onthalen. 49. Fusie van gemeenten Denk ook na over de gevolgen van een eventuele fusie van gemeenten voor de betrokken ondernemers. 17

48 INNOVATIE DOOR SAMENWERKING in Hoeilaart Wat willen de ondernemers zeker wel? Wat zeker niet? Wat stellen ze voor? De ondernemers van Hoeilaart hebben het gevoel dat met de adviezen van de RLE onvoldoende rekening wordt gehouden door de politieke partijen. De ondernemers verwachten dan ook een betere communicatie rond wat er met de adviezen gebeurt, o.a. terugkoppeling rond de argumenten die al dan niet in overweging werden genomen, alsook andere adviezen die ingewonnen werden. De ondernemers van Hoeilaart ervaren de kleine gadgets (bv. draagtas) die door de RLE onder alle ondernemers worden verspreid (naar aanleiding van events en festiviteiten) als een positief signaal. De ondernemers van Hoeilaart verwachten een beter persoonlijk onthaal voor nieuwe ondernemers. Het is volgens de ondernemers de rol van de gemeente om de nieuwe ondernemers wegwijs te maken binnen de verschillende gemeentelijke instanties (contactpersonen, raden, ondernemersloket aanbieden, ) alsook andere organisaties die hun bij hun opstart en verdere loopbaan kunnen ondersteunen. Vaak weet men niet wie aanspreken voor welke vragen etc. Denk bv. aan een voorstellingsbrochure, ambtenaar die langskomt in de zaak,.. tot een verwelkomingsmoment voor nieuwe ondernemers. De ondernemers van Hoeilaart vragen een verregaande grensoverschrijdende aanpak van het beleid rond toerisme. De gemeente dient een wisselwerking in de hand te werken met de 18

49 aangrenzende gemeenten en diens betrokken ondernemers, om tot een overkoepelend beleid te komen dat alle stakeholders uit de druivenstreek ten goede komt. De ondersteuning vanuit de gemeente wordt op dit moment als minimaal ervaren. De stuwende kracht op dit ogenblik is de provincie. Er bestaat een lijst met adressen van ondernemers werkzaam te Hoeilaart doch deze is niet volledig aangevuld door alle ondernemers. Hiervoor kan eventueel verder het nodige gedaan worden in samenspraak met de ondernemers. 19

50 KLANTGEDREVENHEID in een belevings- en betekeniseconomie De economie is sterk aan het veranderen. Connectie, de centrale positie van de klant, het belang van waarden, de opkomst van de deeleconomie (gebruikmaken van een dienst wordt belangrijker dan het hebben van een product), sociaal ondernemerschap, de groeiende waardering voor het persoonlijk verhaal van de mens achter het product, de beleving en de zorg voor de lange termijn zijn daar maar enkele uitingen van. Hoe kan een lokale overheid hierop inspelen? 50. Ontzorgen Door regelmatig haar reglementen te herdenken en, via de mogelijkheden die de digitalisering biedt, de administratieve overlast voor ondernemers te beperken. Wat sterk gewaardeerd wordt, is ontzorging van ondernemers door een constructieve houding wanneer een ondernemer op informele wijze raad vraagt bij de voorbereiding van een vergunningsaanvraag. Binnen de administratie kan men bijvoorbeeld ook werken met gemengde teams om complexe dossiers aan te pakken zodat vermeden wordt dat de ondernemer van het kastje naar de muur wordt gezonden. 20

51 51. Bedrijvige kernen Door te kiezen voor bedrijvige en levendige kernen waar wonen, werken en recreatie zoveel mogelijk gebundeld worden. Dit is meteen ook een bijdrage aan de sociale cohesie in een gemeente of stad, met gunstige effecten op de veiligheid. Door aandacht te hebben voor evenementen, toerisme en horeca. Een gemeente waar iets te beleven valt, verhoogt haar aantrekkelijkheid voor jongeren en vermijdt een braindrain naar de grotere steden. Horeca is een belevenis op zich en ondersteunt het toerisme, de recreatie en de beleving van een gemeentelijke kern. Daarom is een horeca-beleidsplan en het aanstellen van een horecacoach om horecaondernemers te begeleiden, een goed idee. 52. Openbaar domein Door zorg te dragen voor het openbaar domein, inbegrepen de netheid van zowel de gemeentekernen als de ambachtelijke terreinen (management van bedrijventerreinen, esthetische bekleding van afsluitingen van werven, innovatieve afvalinzamelingssystemen, duurzaam materiaalgebruik). 53. Veiligheid Door een veilige omgeving te creëren en ondernemers hierin te ondersteunen (preventieadvies, overleg over het zonaal veiligheidsplan, het BINZ Buurtinformatienetwerk Zelfstandigen, blauw op straat bij evenementen en op bedrijventerreinen). 54. Kinderopvang Door een sterke regie kinderopvang die voldoende (financiële) ondersteuning voorziet voor sociale ondernemers in de kinderopvang, en starters in het bijzonder. Alsook door samenwerking te activeren tussen lokale bedrijven/kmo s met de kinderopvang. Verder inzetten op het lokale Huis van het Kind als belangrijke verbindende sector. 55. Gelijk speelveld Door rond de deel- en sociale economie een gelijk speelveld te creëren en bij initiatieven zoals gezamenlijke aankopen, repaircafés en korte keten-initiatieven te bekijken hoe de bestaande lokale economische spelers betrokken kunnen worden. 56. Ondernemers in moeilijkheden Door zonder vooroordelen oog te hebben voor de specifieke noden van ondernemers in moeilijkheden (sociaal onderzoek in functie van het tijdelijk recht op leefloon, artikel 60, tijdelijke opvang in noodwoningen, doorverwijzing naar gespecialiseerde diensten) 21

52 KLANTGEDREVENHEID in Hoeilaart Wat willen de ondernemers zeker wel? Wat zeker niet? Wat stellen ze voor? De ondernemers van Hoeilaart verwachten een aanpak van het onveiligheidsgevoel in het centrum. Vooral s avonds en s nachts wordt het centrum als onveilig ervaren door de aanwezigheid van o.a. hangjongeren. De aanwezigheid van straatverlichting wordt niet als voldoende ervaren, waardoor de nood aan meer beveiligingscamera s of andere initiatieven zich opdringt. Dit zal niet enkel ten goede komen van de ondernemers en consumenten, maar zeker ook voor alle inwoners en bezoekers van Hoeilaart. De ondernemers van Hoeilaart opperen voor een open cultuur. Ondernemers hebben nood aan een neutraal aanspreekpunt (o.a. ondernemersloket). De ondernemers van Hoeilaart ervaren de starterspremies als een positieve stimulans voor nieuwe ondernemers, gezien dit ook bijdraagt tot een bedrijvige kern (doch deze zou naar alle beroepscategorieën moeten uitgetrokken worden). De administratieve formaliteiten die aan de toekenning van deze premies worden gekoppeld vormen echter een drempel om de premie daadwerkelijk aan te vragen. Vandaar dat het ondernemersloket een goed initiatief zou zijn. De ondernemers van Hoeilaart wijzen de gemeente op haar ondersteunende rol naar ondernemers toe in geval van moeilijkheden. Ook in moeilijkere fases dient de gemeente haar ondernemers wegwijs te maken en te ondersteunen in hun zoektocht naar begeleiding/informatie (bv. aanslag Zaventem). 22

53 De ondernemers van Hoeilaart wijzen op de enorme wachtlijsten voor kinderopvang. Een uitbreiding van de voorzieningen naar kinderopvang toe is onontbeerlijk. 23

54 ONDERNEMEND Een goed draaiende en lokaal verankerde lokale economie biedt tewerkstellingskansen voor inwoners, inkomsten voor de gemeentekas en de levendigheid van dorp of stad. Daarom verdient ook dit aspect de volle aandacht. Hoe kan de lokale overheid de lokale economische spelers ondersteunen? 57. Mentaliteit Door een proactieve, oplossingsgerichte hands-on mentaliteit waarmee men kort op de bal speelt en het doel belangrijker is dan de letter van het reglement. 58. Fiscaliteit Door een faire en stabiele fiscaliteit waardoor men waar voor zijn geld krijgt. Voorbeelden van pestbelastingen die het ondernemerschap ontmoedigen zijn belastingen op drijfkracht, verspreiding van reclamedrukwerk, overdreven dossierkosten om vergunningen te krijgen, belastingen op het openblijven na het sluitingsuur, belasting op drankslijterijen, belastingen op zonnepanelen als bedrijfsoppervlakte, taksen voor aanplakborden of het laten betalen voor bestekken in het kader van overheidsopdrachten. 24

55 59. Steun Door steun en ondersteuning waar het nuttig is. 60. Verbinding Door onderwijs en economie met elkaar te verbinden via demonstratie-evenementen of het ondersteunen van bedrijfsbezoeken. 61. Antwoordtermijn Door goede regelingen, zoals een helder traject voor de behandeling van vragen. Zo stelt UNIZO voor om voor eenvoudige vragen een antwoordtermijn van 3 werkdagen als maximum te nemen. Bij openbare aanbestedingen is het aangewezen snel te informeren zodat men de opdracht kan inplannen of zich op andere opportuniteiten kan focussen. 62. Containerpark Door toegang tot het containerpark te bieden voor afval dat vergelijkbaar is met particulier afval. 63. Aankooppolitiek Door een aankooppolitiek die stabiel is in de tijd, en ook lokale spelers aan bod laat komen (liever een fotograaf dan een fotohokje). De nieuwe wet overheidsopdrachten biedt kansen om de administratieve rompslomp te verminderen. Overheden kunnen overigens ook een rol opnemen in de strijd tegen sociale dumping. Men moet wel redelijk blijven bij het opleggen van sociale clausules. Die moeten haalbaar blijven voor kleinschalige ondernemingen. Beter is positieve actie zoals Talentenwerf in de bouwsector waarbij men samen erin slaagt werkzoekenden op te leiden tot valabele arbeidskrachten in de bouw. 25

56 Een ONDERNEMEND Hoeilaart Wat willen de ondernemers zeker? Wat zeker niet? Wat stellen ze voor? De ondernemers van Hoeilaart ervaren de belasting op ruimte voor economische bedrijvigheid als pestbelasting. De belasting druist in de dorpskern bovendien in tegen de bedrijvige kern die bewerkstelligd moet worden. De ondernemers van Hoeilaart ervaren de toegang tot het containerpark als zeer moeilijk. Niet enkel wordt men geconfronteerd met discussies rond de prijs, maar ook betreffende het privé/professioneel gebruik, Een betere toegankelijkheid en kenbaarheid van de voorwaarden voor ondernemers dient bijgevolg te worden bereikt. De diverse ondernemers van Hoeilaart ervaren de ondersteuning vanuit de gemeente niet hetzelfde. Dit wijst wederom op een aspect dat bij klantgedrevenheid reeds aan bod kwam. Binnen de gemeente dient een neutraal aanspreekpunt (o.a. door invoering van bijvoorbeeld een ondernemersloket) te zijn, waardoor elke ondernemer binnen een aanvaardbare termijn een afdoende antwoord of ondersteuning kan verwachten. 26

57 En wat we hier nog aan willen toevoegen De ondernemers van Hoeilaart vinden dat ook lokaal ethisch ondernemen moet worden gerespecteerd. Wanneer de gemeente vaststelt of op de hoogte wordt gebracht van wanpraktijken (bv. met betrekking tot tewerkstelling, openingstijden, afval, ), dient zij de betrokken ondernemers hierop aan te spreken om tot een ethische oplossing te komen. 27

58

59 Samengevat: de belangrijkste VERWACHTINGEN van de ondernemers van Hoeilaart De ondernemers vragen naar initiatieven ter bestrijding van de leegstand in het centrum (door o.a. andere zaken zoals diensten/ambachten/vrije beroepen te stimuleren om zich in het centrum te vestigen) De ondernemers verwachten nog betere duidelijkere communicatie en signalisatie rond openbare werken, zowel voor als tijdens de werken. Eveneens wensen ze betrokken te worden in het beslissings-en planningsproces. De ondernemers van Hoeilaart verwachten dat met de adviezen van de Raad Lokale Economie voldoende rekening wordt gehouden. De ondernemers van Hoeilaart opperen voor een open cultuur. Ondernemers hebben nood aan een neutraal aanspreekpunt (o.a. ondernemersloket). De ondernemers verwachten actie op vlak van de netheid en het onveiligheidsgevoel in het centrum (voldoende straatverlichting, beveiligingscamera s,.). De ondernemers vragen bovendien (periodiek) toegang tot het containerpark, alsook een afschaffing van de belasting op ruimte voor economische bedrijvigheid.

60

61 DENK GLOBAAL, KOESTER LOKAAL Omdat mensen die op eigen risico ondernemen, voor hun eigen loon zorgen, en welvaart & tewerkstelling creëren, versterkt moeten worden. Huldenberg 10 januari 2018

62

63 Inhoud Aan de kandidaten voor de Gemeenteraadsverkiezingen Vijf algemene prioriteiten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14/10/ Waarde: Duurzaamheid: klimaat ruimtelijke ordening... 5 Waarde: Duurzaamheid: mobiliteit... 8 DUURZAAMHEID in HULDENBERG Waarde: Innovatie door samenwerking, gefaciliteerd door de digitalisering INNOVATIE DOOR SAMENWERKING in HULDENBERG Waarde: Klantgedrevenheid in een belevings- en betekeniseconomie KLANTGEDREVENHEID in HULDENBERG Waarde: Ondernemend Een ONDERNEMEND HULDENBERG Samengevat: de belangrijkste VERWACHTINGEN van de ondernemers van HULDENBERG

64 Aan de kandidaten voor de Gemeenteraadsverkiezingen 2018, De wereld verandert. De maatschappelijke uitdagingen zijn talrijk, complex en kunnen enkel via samenwerking worden aangepakt. Er ontstaan nieuwe groeisectoren zoals zorg en recreatie, de economie wordt meer en meer circulair, het bezit van producten wordt meer en meer vervangen door het gebruik van diensten, er ontstaan nieuwe kanalen, productieprocessen en businessmodellen, bedrijven beoefenen een combinatie van activiteiten en de stad wordt het kantoor van de toekomst. Een aantal antwoorden op deze uitdagingen kan de lokale overheid zelf geven als actor, voor andere topics zal zij dienen samen te werken met andere overheden, voor nog andere is het aangewezen dit uit te werken met nog andere stakeholders (regisseur). Soms ook dient zij pleitbezorger te zijn bij andere overheden. Door de digitalisering speelt het ondernemen zich af in een geglobaliseerde context: we zijn verbonden met mensen aan de andere kant van de wereld, startups zoeken werkkapitaal in Dubai en bepaalde taken worden uitbesteed naar de andere kant van de wereld. Voor internationaal aangestuurde ondernemingen is fysieke verankering vaak een zeer relatief begrip geworden. Tegelijkertijd zien we dat velen houvast zoeken in het authentieke, nabije, herkenbare, en de mens zoeken achter product of dienst. Daarom zijn de zelfstandige ondernemers een stabiel baken: zij staan open voor de kansen die de wereld hen biedt, maar blijven geworteld in hun streek; zij zorgen ervoor dat mensen met de fiets kunnen gaan werken en betalen via sponsoring het basketbaltruitje van onze kinderen. Om het belang van het zelfstandig ondernemerschap te illustreren, nemen we een gemeente als Huldenberg. De gemeente Huldenberg ligt tussen de steden Brussel, Leuven en Waver en telde in inwoners. Huldenberg telde op haar grondgebied eveneens 440 zelfstandigen en 341 ondernemingen. Daarnaast werken 1145 mensen in loondienst, waarvan 288 in openbare dienst en 857 in de privésector. Van die 857 personen die werken in de privésector, in loondienst, werkt 34% (ofwel 385 personen) in een KMO (1-50 werknemers). Als (kandidaat-)verantwoordelijke voor uw lokaal bestuur kent u deze mensen én hun werknemers wellicht bij naam. UNIZO is de lokale besturen dankbaar die dit weten te waarderen. Omdat mensen die op eigen risico ondernemen, voor hun eigen loon zorgen, en welvaart & tewerkstelling creëren, versterkt moeten worden. 2

65 Het ondernemerschap versterken, willen we samen met u vanuit volgend waardenkader aanpakken: Duurzaamheid, Innovatie, Samenwerking, Klantgedrevenheid, Ondernemend. Dit houdt in dat de zelfstandige ondernemer gehoord wordt en kan meedenken; dat hij (M/V/X) op een vlotte en efficiënte manier geholpen wordt, zoals bij het zoeken naar een geschikte vestigingsplaats; dat hij bereikbaar is en zich vlot kan verplaatsen; dat hij duurzaam kan ondernemen en dat kan doen in een dynamisch klimaat, zodat hij ook waar krijgt voor zijn geld. De ondernemer levert graag zijn bijdrage onder de vorm van een lokaal verankerd initiatief, tewerkstelling dicht bij huis, inkomsten voor de lokale financiën en een bijdrage aan het lokale sportieve en sociaal-culturele leven. Daar wordt iedereen beter van. Samen met het toekomstig lokaal bestuur willen wij als partner werken aan een bedrijvig en dus levendig Huldenberg, waar het goed is om te wonen, te recreëren én te ondernemen. Het is met deze motivatie dat wij u onze prioriteiten voor de komende zes jaar voorleggen. We komen hier graag regelmatig met u op terug. Alvast veel succes! UNIZO Druivenstreek 3

66 Vijf algemene prioriteiten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14/10/2018 Vlotte bereikbaarheid Efficiënte samenwerking Faire fiscaliteit Bedrijvige kernen (Adem)ruimte om te ondernemen Waarom? Omdat mensen die op eigen risico ondernemen, voor hun eigen loon zorgen, en welvaart & tewerkstelling creëren, versterkt moeten worden. Wat is ons vertrekpunt? Vijf waarden die ons als ondernemers inspireren: duurzaamheid, innovatie & samenwerking, klantgedrevenheid, ondernemend. Waar houden we rekening mee? - De lokale overheid heeft invloed op het lokaal ondernemersklimaat via het werken op een aantal randfactoren, beleidsthema s of, zo men wil, bouwstenen die het ondernemen faciliteren of net bemoeilijken: ruimtelijke ordening & mobiliteit, uitstraling van de gemeente, milieu, basisveiligheid en welzijn (onderwijs, voorzieningen). - We houden ook rekening met de randvoorwaarden om een goed lokaal te kunnen voeren: voldoende en deskundige medewerkers, voldoende financiële middelen, de uitwerking van het beleid moet technisch goed in elkaar zitten, de interne en externe communicatie moet in orde zijn en, bovenal, moet er lijn (consistentie) zitten in het beleid. 4

67 DUURZAAMHEID: klimaat ruimtelijke ordening Duurzaamheid, vertaald als zorg voor de lange termijn en continuïteit, is een belangrijke ondernemerswaarde. Vanuit een gelijkaardige zorg hebben de meeste lokale besturen het Europees Burgemeestersconvenant voor klimaat en milieu onderschreven. Hiermee engageert men zich ook lokaal om de CO2-uitstoot te beperken. Een andere insteek zijn de lage-emissiezones waarbij, momenteel in Antwerpen maar binnenkort ook in Brussel en Gent, de milieu- en gezondheidshinder door slechte luchtkwaliteit wordt beperkt door een selectief toelatingsbeleid voor motorvoertuigen. Meer en meer lokale besturen gaan ook in hun aankoopbeleid duurzaamheid als criterium hanteren. Hoe kan een lokaal bestuur haar ondernemers ondersteunen in het kader van een duurzaamheidsagenda? 5

68 64. Bedrijvige kernen Alles begint met een klimaatvriendelijke ruimtelijke ordening. UNIZO is voorstander van bedrijvige kernen. Kernen zijn van oudsher het socio-economische en culturele hart van onze steden en gemeenten. Wonen, werken, winkelen, diensten aanbieden en ontspanning komen er samen. Ondernemingen bepalen mee die levendigheid. Zij dragen bij aan de aantrekkingskracht van een kern en zijn de beste remedie tegen leegstand. Doordat de detailhandel de laatste jaren enorm is veranderd (de vermindering van het aantal handelszaken, de invloed van e-commerce), kan bedrijvigheid in kernen niet louter door de detailhandel alleen worden waargemaakt. Gelukkig zijn er nieuwe groepen ondernemers en nieuwe opportuniteiten door de technologische en digitale ontwikkelingen, die inspelen op de tendens van een terugkeer naar een meer lokaal georganiseerde productie. Bedrijvigheid in de kern bestaat daarom ook uit zichtbare diensten (zowel privé als overheid), kantoren, coworkingplekken voor freelancers, ondernemers in de creatieve economie en ateliers voor nieuwe ambachtelijke makers. De te herbestemmen kerkgebouwen zijn hier een te onderzoeken opportuniteit. Wanneer onze kernen bedrijvig blijven of worden, zijn zij duurzaam. Zij hebben een positieve impact op de sociale cohesie, op de mobiliteit en op het ruimtegebruik. Een kern wordt niet zomaar bedrijvig. In vele kernen zien we immers een verdringing van de maakbedrijven door woningen. Pas wanneer er een algemeen gedragen programma of visie is, kunnen er stappen gezet worden naar een meer bedrijvige kern. 65. Winkelkerngebieden & winkelarme gebieden Kiezen voor bedrijvige kernen is ook kiezen voor winkelkerngebieden en winkelarme gebieden. Dit betekent niet dat er geen plaats is voor perifere detailhandel (baanwinkels), maar wel gelimiteerd. Er is immers een rechtstreeks verband tussen het ongebreideld toelaten van baanwinkels en leegstand in de oorspronkelijke handelskern. UNIZO ziet wel ruimte voor een assortiment dat complementair is aan de kern en per definitie ruimtebehoevend (meubelzaken, autodealers), met een zo groot mogelijke koppeling met de kern en geclusterd, zodat infrastructuur en parking zoveel mogelijk gedeeld worden. 66. Productiebedrijven Meteen kan hierdoor ook ruimte gevrijwaard of gecreëerd worden voor productiebedrijven die vanwege hun omvang, groei, het milieu of de mobiliteit, niet terecht kunnen in een gemeentekern en ruimte nodig hebben op een apart bedrijventerrein. Ook hier is clustering aan de orde. Men denke hier ook aan maatwerk, zodat zowel bedrijven met veel werknemers als kleinschalige productiebedrijven er terechtkunnen. Alles begint met een inventarisatie van het aanbod en een behoeftenplan voor de toekomst. Het aansluiten van zgn. lokale bedrijventerreinen op zgn. regionale terreinen, reconversie van verouderde of niet-gebruikte bedrijventerreinen of bedrijfsgebouwen en bedrijventerreinmanagement passen perfect in een duurzaamheidsagenda. We maken hier gebruik van de gelegenheid om de problematiek van de rechtsonzekerheid van zonevreemde bedrijven in herinnering te brengen. In de regel bestaan deze bedrijven in 6

69 harmonie met hun omgeving. Het verderzetten van hun activiteit op de bestaande locatie is daarom de meest wenselijke optie. Dit kan via een BPA (Bijzonder Plan van Aanleg) of RUP (Ruimtelijk uitvoeringsplan) zonevreemde bedrijven. Wanneer het niet anders kan, kan ook herlokalisatie een optie zijn. Het is aangewezen om te beginnen met ruimte voor lokaal verankerde bedrijven en voor die zonevreemde bedrijven die toch moeten herlokaliseren. 67. Hergebruik Er zit ook potentieel in het hergebruik van leegstaande landbouwbedrijfsgebouwen voor ondernemersactiviteiten die inspelen op de troeven van het platteland, zoals stilte en rust (verblijfstoerisme, kinderdagverblijf, mindfullness, yoga, therapieën met dieren). Hierdoor wordt het bestaande patrimonium in harmonie met de omgeving gevaloriseerd. We nemen hier ook de opportuniteit van de te herbestemmen kerken mee. 68. Klimaatactie Een lokale overheid kan ondernemers betrekken bij de formulering en uitvoering van lokale acties in het kader van het burgemeestersconvenant klimaat en milieu en praktische ondersteuning en sensibilisering aanbieden via energiescans of het ter beschikking stellen van thermografische luchtfoto s of scans. Hierdoor worden ondernemers gestimuleerd om te investeren in energiebesparende maatregelen. De lokale overheid kan ook praktische service bieden door te zorgen voor oplaadpunten voor elektrische wagens en fietsen. Of door tijdelijk de installatie van zonneboilers en warmtepompen te ondersteunen. 69. Lage-emissiezone Bij de invoering van een lage-emissiezone is het van belang te leren uit de ervaring van andere steden. Een goede voorbereiding, een beperking van de administratieve overlast, tijdige en gerichte communicatie en een invoering in fasen verhoogt het draagvlak van de maatregel. Flankerende maatregelen zoals gerichte premies kunnen de overgang vlotter laten verlopen. De invoering van de lage-emissiezone dient te passen in een goed doordacht mobiliteitsbeleid met goed aangeduide en goed bereikbare randparkings die aansluiten op kwalitatief vervolgvervoer (openbaar vervoer, fiets) of, voor het goederenvervoer, eventueel op een stedelijk distributieplatform. Er is ook de problematiek van bezoekers uit het buitenland: hier is een gecoördineerde aanmeldingsprocedure over de steden heen aan de orde, dit om te vermijden dat een toerist of zakenpartner die enkele steden wil aandoen, zich telkens op een apart lokaal platform moet aanmelden. 70. Lokaal aankopen Duurzaamheid kan ook gerealiseerd worden door lokaal aan te kopen (of minstens alle lokale spelers de kans te geven) en korte ketenprojecten zoals restaurants die werken met lokale producten te promoten. 7

70 DUURZAAMHEID: mobiliteit Een hoofdstuk apart is mobiliteit. Dit is voor ondernemers een basisbehoefte én een groeiende zorg. Naargelang het type van ondernemer en naargelang de reden van de verplaatsing vertaalt dit zich anders (bereikbaarheid voor klanten, bereikbaarheid voor leveranciers, eigen mobiliteit). Door de verspreide bebouwing en, wanneer we ons eenzijdig blijven richten op individueel georganiseerde automobiliteit, rijden we onszelf echter vast. Hoe kan een lokale overheid ondernemers steunen om te komen tot een optimale mobiliteit? 1. Mobiliteitsvriendelijke ruimtelijke ordening Maatwerk, flexibiliteit en omzichtigheid zijn hierbij aan de orde: het permanent autoluw maken van straten kan voor een stedelijke kern een goede zaak zijn. Voor een landelijke kern kan dit echter nefast uitdraaien voor de handelaars, maar zou dit wel tijdelijk kunnen. 2. Aangepaste infrastructuur Ook moet de infrastructuur aangepast zijn: algemeen onderhoud, lokale bypasses zowel voor voetgangers, fietsers als voor gemotoriseerd transport, ontsluitingsmogelijkheden via spoor en water. Dit alles ondersteund door een goede bewegwijzering. 8

71 Ontsluitingsroutes naar handelskernen en bedrijventerreinen moeten ook geschikt gemaakt en gehouden worden voor vrachtververkeer. Een heldere bewegwijzering helpt hierbij. Denk ook aan de vrachtwagentoets : wordt een verkeerssituatie aangepast, kan een vrachtwagen er passeren? Zo ja, dan is er ruim genoeg gedacht. Vrachtwagenchauffeurs zijn u overigens ook dankbaar wanneer faciliteiten zoals douche, toilet en water voorzien worden. 3. Ruimte voor parkeren Daarnaast dient er ruimte te zijn voor parkeren: comfortabele fietsstallingen, kort parkeren in de kernen, gelegenheid tot lang parkeren aan de rand, met eventueel aansluitingsvervoer, en goed gesitueerde laad- en loszones. Voor interventieteams (de loodgieter, de elektricien, de kinesist, de huisarts) kan een interventiekaart om te kunnen parkeren op bewonersplaatsen een grote meerwaarde betekenen. Ook kan men bekijken hoe door een meervoudig gebruik van de ruimte er parkeergelegenheid kan gecreëerd worden. 4. Overleg met alle stakeholders Mobiliteitsstromen zijn nooit enkel lokaal. Daarom is overleg met alle stakeholders (ondernemers in de mobiliteitsraad) en met naburige gemeenten aan de orde. Bestemmingsverkeer naar gemeente B is immers doorgaand verkeer in gemeente A. En dan zijn er nog openbare werken en grote evenementen en het eventueel hanteren van venstertijden. Voor de transportsector zou gebundelde en transparante info over zulke venstertijden een handig instrument zijn bij de ritplanning. 5. (Dure) last miles We moeten nadenken over oplossingen voor de (dure) last mile in de logistieke keten in steden. Dit kan via distributiecentra die ook kunnen dienen als stockageruimte voor de lokale handel (e-commerce), alsook via dagranddistributie (leveringen in de vroege ochtend of s avonds/ s nachts) met stil transport. Hierbij kunnen ook data en technologische oplossingen hulp bieden. 6. Grote evenementen en openbare werken Grote evenementen en openbare werken hebben een grote impact op alle ondernemers. Deze verdienen daarom een goede voorbereiding om de hinder zoveel mogelijk te beperken. 9

72 DUURZAAMHEID in Huldenberg Wat willen de ondernemers zeker wel? Wat zeker niet? Wat stellen ze voor? In het kader van mobiliteit wijzen de ondernemers van Huldenberg in eerste instantie op de parkeerproblematiek. Hiermee wordt gedoeld op het parkeren door handelaars, bewoners, bezoekers op de parkeerplaatsen vlak voor de deur van handelszaken. Nabije parkeermogelijkheden zijn zeer essentieel voor klanten. Enkele suggesties om deze problematiek aan te pakken: - Het creëren van een blauwe zone in het centrum van Huldenberg. - Sensibilisering en stimulering van parkeerruimtes die zich wel lenen tot langere parkeertijden. Hierbij wordt gedacht aan de parking van De Kronkel. Een betere bewegwijzering naar deze parking, zou zeker ook een stap vooruit zijn. - Eveneens zou er extra communicatie kunnen worden gelanceerd via de scholen over waar er wel/niet kan worden geparkeerd, alsook voor hoelang. Bijvoorbeeld in het schoolreglement. Dit, uiteraard niet enkel in centrum Huldenberg, maar eveneens in de deelgemeenten (bv. Sint-Agatha-Rode). - Ook drukken de ondernemers op het feit dat er nood is aan extra parkeergelegenheden in de deelgemeenten. Er mag niet enkel aan het centrum van Huldenberg worden gedacht. 10

73 In navolging van het parkeerbeleid, wijzen de ondernemers van Huldenberg eveneens op het ontbreken van uniforme regels over laden en lossen in het centrum. Zij zien géén uniformiteit in wat kan, voor hoelang, al dan niet via inname van parkeerplaatsen en openbaar domein. Ze vragen bijgevolg om uniforme afspraken vast te leggen. Met betrekking tot de verkeersinfrastructuur kaarten de ondernemers de slechte staat van wandel- en fietspaden aan. Hierbij refereren ze naar de Peuthystraat (ter hoogte van Kasteelpark), de Leuvensebaan, Bovendien achten de ondernemers verschillende verbeteringen noodzakelijk om de verkeersveiligheid voor zwakke weggebruikers in Huldenberg te vergroten. Dit kan door bij smalle doorgang paaltjes te voorzien om zwakke weggebruikers te beschermen. Bijvoorbeeld aan de ingang van het gemeentehuis,, de stoep van nice!. Daarnaast kunnen wegen in de nabijheid van scholen versmald worden en/of kunnen snelheidsremmers geplaatst worden om de rijsnelheid te verlagen (cfr. voorbeeld Duisburg: versmalling van banen) en het sluipverkeer te ontmoedigen. Hierbij wordt onder meer gedacht aan de schoolomgeving van Sint-Agatha- Rode. Gezien er laadplaatsen voor elektrische auto s werden geplaatst in Huldenberg, vragen de ondernemers om dit eveneens te doen voor elektrische fietsen. Die laadvoorzieningen mogen zowel in het centrum worden geplaatst, als in de deelgemeenten en voornamelijk op strategische plaatsen (bv. knooppunten, bij verbindingen met openbaar vervoer zoals aan bushokjes, ). Daarnaast drukken de ondernemers op het belang van een duidelijke, voorafgaandelijke en volledige communicatie bij openbare werken. De ondernemers ondervinden op dit ogenblik weinig tot géén communicatie over de timing, duur, fasering, van de werken. Hier verwijzen de ondernemers naar het voorbeeld van de gemeente Tervuren, waar alle geplande werken in detail worden vermeld op de gemeentelijke website en via een nieuwsbrief worden toegestuurd. De ondernemers van Huldenberg vragen om dit in de gemeente op eenzelfde manier te doen. Daarenboven verwachten de ondernemers gerichte communicatie zowel rond grote als kleine werken, zodat de nodige bereikbaarheidsmaatregelen tijdig voorzien kunnen worden. Tot slot appreciëren de ondernemers van Huldenberg dat de gemeente evenementen en festiviteiten organiseert, gezien dit zorgt voor een levendige en aantrekkelijke gemeente waar alle stakeholders (klanten, bewoners, bezoekers, ) kunnen van meegenieten. Wel is het problematisch voor de ondernemers dat er niet altijd tijdig wordt gecommuniceerd over de geplande evenementen (bv. afsluiten van straten voor koersen) en dat er evenmin in dialoog wordt gegaan met ondernemers om te bekijken hoe de hinder beperkt kan worden. Door de ondernemers tijdig bij deze evenementen te betrekken, zouden zij ook een extra meerwaarde kunnen bieden aan het evenement op zich (bv. horeca) en hebben ze eveneens de mogelijkheid om hinderlijke punten aan te kaarten (bv. uren strategisch aanpassen zodat er ook een positieve return is voor de ondernemers, plaatsen van duidelijke signalisatie over bereikbaarheid, ). 11

74 INNOVATIE DOOR SAMENWERKING gefaciliteerd door de digitalisering De wereld van vandaag is een geconnecteerde wereld. Mede dankzij de digitalisering is er meer gedeelde informatie beschikbaar en kunnen, om te beginnen, standaardprocessen efficiënter en effectiever afgewikkeld worden. De klassieke samenwerking tussen burger en beleid verloopt via diverse formeel georganiseerde adviesorganen, zoals de GECORO (Gemeentelijke Commissie Ruimtelijke Ordening, binnenkort omgevingsraad), of de Raad Lokale Economie, maar gaandeweg is het scala aan informatie-, inspraak-, samenspraak- en co-creatiemogelijkheden veel ruimer geworden. Ook de te verwachten schaalvergroting van de gemeenten dwingt om de klassieke manieren van werken te herdenken. Hoe wordt innovatie door samenwerking een troef en biedt ze kansen voor ondernemerschap? 1. Visie Door samen een visie te ontwikkelen over waar men de komende 6 jaar naartoe wil, ook specifiek op het domein economie. 2. Samenspraak Door na te denken over vormen van informatiedoorstroming, inwinnen van advies, inspraak, samenspraak en co-creatie. Dit kan formeel georganiseerd zijn op een klassiek beleidsdomein 12

75 (bv. GECORO/omgevingsraad, sport ) of thematisch, bijvoorbeeld ter voorbereiding van de herinrichting van het openbaar domein of hinder bij openbare werken. In beide gevallen is het goed om vooraf goed na te denken over wie de stakeholders zijn, in vele gevallen zijn dat zeker ook de ondernemers. Zo adviseren we om in de GECORO/omgevingsraad vanuit het ondernemerschap minstens de productiebedrijven buiten de kern én de handel/diensten/horeca binnen de kern op te nemen (de zgn. verenigingen van werkgevers of zelfstandigen, en de verenigingen van handelaars ). Daarnaast pleiten wij ervoor om minstens een keer per jaar in de raden lokale economie de toestand van het economisch apparaat te bespreken. Zo vermijden we dat deze raden zich beperken tot de rol van actiecomité ten voordele van de lokale handel. Maak ook gebruik van de bereidheid van velen om zich lokaal in te zetten (projectbudget, burgerbudget, hackaton voor de oplossing van complexe problemen, spreek ondernemers ook aan op hun competenties). 3. Transparantie We evolueren van een top-down- naar een overlegmodel. Dit werkt enkel wanneer de burger en de ondernemer serieus worden genomen en er transparant wordt gereageerd op de adviezen en inzichten die ingewonnen zijn. 4. Aanspreekpunt voor ondernemers Het is aangewezen dat er een bestuurlijk en ambtelijk aanspreekpunt is voor ondernemers (de schepen en de ambtenaar/dienst economie). Op die manier ontstaan er bestuurlijk en ambtelijk pleitbezorgers voor het lokaal economisch apparaat, door alle beleidsdomeinen heen. Overigens is werken met specifieke aanspreekpunten ook dankbaar voor andere thema s en bij grote projecten, zoals grote openbare werken (horecacoach, bereikbaarheidsadviseur). Innovatie en co-creatie worden ook gestimuleerd door kort op de bal te spelen. Een grote wendbaarheid van het bestuurlijke en ambtelijke apparaat is daarbij een voorwaarde. 5. Data Er zijn veel data beschikbaar. Deze kunnen ingezet worden voor opsporing, objectivering en oplossing van problemen. Overweeg ook het openbaar domein hiervoor aan te passen door Wi-Fi te voorzien. 6. Internationale verbroederingen Bekijk bij internationale verbroederingen welke kansen hier kunnen liggen voor beider lokale economieën. 7. Onthaal Geen connectie zonder onthaal. Vergeet daarom niet uw nieuwe ondernemers te onthalen. 8. Fusie van gemeenten Denk ook na over de gevolgen van een eventuele fusie van gemeenten voor de betrokken ondernemers. 13

76 . INNOVATIE DOOR SAMENWERKING in HULDENBERG Wat willen de ondernemers zeker wel? Wat zeker niet? Wat stellen ze voor? De ondernemers van Huldenberg hechten in eerste instantie zeer veel belang aan het contact met de schepen en ambtenaar lokale economie, zowel als directe contactpunten als naar verdere ondersteuning toe. Een schepen en ambtenaar lokale economie met de nodige feeling voor het ondernemerschap, die rechtstreeks aanspreekbaar zijn, achten zij cruciaal om de ondernemers afdoende te ondersteunen, hen correct en tijdig te informeren en/of bepaalde zaken in beweging te brengen. De ondernemers vragen dan ook een proactieve aanpak vanuit deze beide contactpunten. Een goed en rechtstreeks contact, zoals hierboven aangegeven, kan op zijn beurt de juiste synergie creëren tussen de ondernemers en het gemeentebestuur wat beide partijen ten goede kan komen: zowel naar realisatie van het lokaal economisch beleid toe, als naar een goede onderlinge communicatie. Met betrekking tot dit laatste punt, m.n. de communicatie, ervaren de ondernemers veel algemene problemen. Om die reden stellen ze eveneens voor om een periodiek communicatiekanaal te introduceren vanuit de gemeente (cfr. Vaste katern in het infoblad voor inwoners, periodieke ondernemersnieuwsbrief, ). 14

77 Daarnaast zien de ondernemers veel opportuniteiten in het oprichten van een raad lokale economie (RLE) als formeel adviesorgaan binnen de gemeente. Deze raad zou betrokkenheid kunnen creëren tussen Huldenberg en haar deelgemeenten als overkoepelende werking. Hiervoor is dan weliswaar de nodige representativiteit vereist, zowel naar betrokkenheid van ondernemers uit verschillende sectoren als naar geografische spreiding toe. Voor vertegenwoordiging in de RLE kan o.m. gewerkt worden met ondernemers uit de verschillende dorpsraden. De installatie van een RLE geeft bovendien de mogelijkheid aan ondernemers om structureel in dialoog te treden met de gemeente, adviezen en voorstellen te formuleren, en (nieuwe) initiatieven door samenwerking te laten ontstaan. Een dergelijk structureel overleg, zoals een raad lokale economie, zou de dialoog met en de ondersteuning van ondernemers bij de organisatie van events en activiteiten kunnen stimuleren. Momenteel zien de ondernemers dat er acties worden gelanceerd, maar de verdere informatie ontbreekt (bv. Zo dichtblij ). Een ander voorbeeld, is de Fietszoektocht van het Davidsfonds die in Druivenstreek wordt georganiseerd, maar niet in Huldenberg. De ondernemers hadden graag betrokken geweest bij het nemen van deze beslissing, gezien een event met wijdte van ca deelnemers een zeer mooie opportuniteit zou geweest zijn voor de toeristische sector. Kortom, de ondernemers wensen graag betrokken te worden bij de organisatie en voorbereiding van events. Op die manier hebben zij de mogelijkheid om problemen aan te kaarten, suggesties aan te brengen en de events op zich gepast mee te ondersteunen vanuit het ondernemerschap. 15

78 KLANTGEDREVENHEID in een belevings- en betekeniseconomie De economie is sterk aan het veranderen. Connectie, de centrale positie van de klant, het belang van waarden, de opkomst van de deeleconomie (gebruikmaken van een dienst wordt belangrijker dan het hebben van een product), sociaal ondernemerschap, de groeiende waardering voor het persoonlijk verhaal van de mens achter het product, de beleving en de zorg voor de lange termijn zijn daar maar enkele uitingen van. Hoe kan een lokale overheid hierop inspelen? 1. Ontzorgen Door regelmatig haar reglementen te herdenken en, via de mogelijkheden die de digitalisering biedt, de administratieve overlast voor ondernemers te beperken. Wat sterk gewaardeerd wordt, is ontzorging van ondernemers door een constructieve houding wanneer een ondernemer op informele wijze raad vraagt bij de voorbereiding van een vergunningsaanvraag. Binnen de administratie kan men bijvoorbeeld ook werken met gemengde teams om complexe dossiers aan te pakken zodat vermeden wordt dat de ondernemer van het kastje naar de muur wordt gezonden. 16

79 2. Bedrijvige kernen Door te kiezen voor bedrijvige en levendige kernen waar wonen, werken en recreatie zoveel mogelijk gebundeld worden. Dit is meteen ook een bijdrage aan de sociale cohesie in een gemeente of stad, met gunstige effecten op de veiligheid. Door aandacht te hebben voor evenementen, toerisme en horeca. Een gemeente waar iets te beleven valt, verhoogt haar aantrekkelijkheid voor jongeren en vermijdt een braindrain naar de grotere steden. Horeca is een belevenis op zich en ondersteunt het toerisme, de recreatie en de beleving van een gemeentelijke kern. Daarom is een horeca-beleidsplan en het aanstellen van een horecacoach om horecaondernemers te begeleiden, een goed idee. 3. Openbaar domein Door zorg te dragen voor het openbaar domein, inbegrepen de netheid van zowel de gemeentekernen als de ambachtelijke terreinen (management van bedrijventerreinen, esthetische bekleding van afsluitingen van werven, innovatieve afvalinzamelingssystemen, duurzaam materiaalgebruik). 4. Veiligheid Door een veilige omgeving te creëren en ondernemers hierin te ondersteunen (preventieadvies, overleg over het zonaal veiligheidsplan, het BINZ Buurtinformatienetwerk Zelfstandigen, blauw op straat bij evenementen en op bedrijventerreinen). 5. Kinderopvang Door een sterke regie kinderopvang die voldoende (financiële) ondersteuning voorziet voor sociale ondernemers in de kinderopvang, en starters in het bijzonder. Alsook door samenwerking te activeren tussen lokale bedrijven/kmo s met de kinderopvang. Verder inzetten op het lokale Huis van het Kind als belangrijke verbindende sector. 6. Gelijk speelveld Door rond de deel- en sociale economie een gelijk speelveld te creëren en bij initiatieven zoals gezamenlijke aankopen, repaircafés en korte keten-initiatieven te bekijken hoe de bestaande lokale economische spelers betrokken kunnen worden. 7. Ondernemers in moeilijkheden Door zonder vooroordelen oog te hebben voor de specifieke noden van ondernemers in moeilijkheden (sociaal onderzoek in functie van het tijdelijk recht op leefloon, artikel 60, tijdelijke opvang in noodwoningen, doorverwijzing naar gespecialiseerde diensten). 17

80 KLANTGEDREVENHEID in HULDENBERG Wat willen de ondernemers zeker wel? Wat zeker niet? Wat stellen ze voor? Eerst en vooral zouden de ondernemers van Huldenberg graag de mogelijkheden en het potentieel van de gemeente Huldenberg gepromoot zien, gezien dit blijk geeft van fierheid op de eigen gemeente. De ondernemers vragen dan ook dat de gemeente an sich meer in de spotlights komt door o.a. zaken zoals toerisme en vrijetijdsvoorzieningen (bv. Natuur, wandelpaden, loopparcours, ), de horecasector (bv. leuke cafés, restaurants,.. ),.. extra in te picture te zetten en/of door deel te nemen aan organisaties met algemene (media-) bekendheid zoals het Davidsfonds. Eveneens - naar uitstraling, aantrekkelijkheid en klantvriendelijkheid toe - vinden de ondernemers het belangrijk om niet enkel het centrum van Huldenberg te verfraaien, maar zeker ook de nodige aandacht te besteden aan de deelgemeenten. Hierbij wordt bv. gedacht aan het centrum van Ottenburg (aan de kerk), het centrum van Sint-Agatha-Rode (parking), Hier is een duidelijke nood aan verfraaiing, in functie van een betere uitstraling van deze kernen. Met betrekking tot de reglementering in Huldenberg, vragen de ondernemers om extra duidelijkheid te verschaffen over de bevoegdheden van politie- en gemeentediensten, externe instanties, (bv. Welke politiezone is bevoegd? Wie is verantwoordelijk voor de netheid van stoepen? Wie is bevoegd voor het aanbrengen van signalisatieborden? ). De ondernemers vragen dan ook om duidelijk te communiceren welke instanties bevoegd zijn, dus zowel geografisch als naar de verschillende beleidsdomeinen toe. 18

81 Om administratieve vereenvoudiging te bewerkstelligen, stellen ondernemers voor om een digitaal loket in het leven te roepen. Eenvoudige administratieve formaliteiten (bv. aanvraag vergunningen) kunnen dan efficiënter worden in orde gebracht. De ondernemers van Huldenberg verwachten eveneens een (persoonlijk) onthaal van nieuwe ondernemers. Zij achten het als een rol van de gemeente om nieuwe ondernemers wegwijs te maken binnen de verschillende gemeentelijke instanties (contactpersonen, raden, ), maar ook andere organisaties die hun bij de opstart en verdere loopbaan kunnen ondersteunen. Op dit ogenblik ervaren de ondernemers op dit vlak géén proactieve houding vanuit het gemeentebestuur. Tot slot stellen de ondernemers van Huldenberg dat de algemene netheid beter kan (cfr. propere stoepen, zoals eerder vermeld). Naar veiligheidsgevoel toe suggereren ze om ook in het weekend de verlichting s avonds/ s nachts aan te laten (bv. voor de uitgaande jeugd). Eveneens zijn de ondernemers voorstander van een BIN Z-netwerk. ONDERNEMEND Een goed draaiende en lokaal verankerde lokale economie biedt tewerkstellingskansen voor inwoners, inkomsten voor de gemeentekas en de levendigheid van dorp of stad. Daarom verdient ook dit aspect de volle aandacht. 19