Nederlandse Genealogische Vereniging. Afdeling Zeeland. ZI-II Panorama van Middelburg, met de haven,.(zie verder binnenpagina) WIJ VAN ZEELAND

Transcriptie

1 Nederlandse Genealogische Vereniging Afdeling Zeeland ZI-II Panorama van Middelburg, met de haven,.(zie verder binnenpagina) WIJ VAN ZEELAND Mededelingenblad 13 e jaargang, nummer 2 april 2011

2 Wij van Zeeland, 13 e jaargang nummer 2, april 2011 INHOUDSOPGAVE Van de voorzitter pag 1 Van de redactie pag 1 In memoriam Ad Witte pag 2 Bestuursmededelingen Samenvatting bestuursvergadering pag 2 Samenvatting bestuursvergadering pag 3 Bezoek aan het Verenigingscentrum in Weesp pag 3 Uitnodiging voor de voorjaars-ledenvergadering pag 4 Jaarverslag 2010 van de afdeling Zeeland van de NGV pag 5 Nieuws uit de afdeling Zeeland van de NGV De archieven van Oost en West-Vlaanderen, lezing door F Waldack pag 8 De Websites van Geneaknowhow, lezing door Herman de Wit pag 10 Nieuws uit de Regio's van de afdeling Zeeland van de NGV Regio Goeree-Overflakkee: Verslag van de genealogische dag in Middelharnis, 5 maart pag 11 Regio Schouwen-Duiveland: Jaap Huigens, een wandelende encyclopedie pag 12 Regio Noord- en Zuid-Beveland: Een dief in uniform pag 13 Regio Oost Zeeuws-Vlaanderen: Boek transport en plechtenregister pag 15 Uit het Genealogisch Centrum Zeeland In Memoriam Nol van der Sluijs pag 16 Nieuws uit de VVF pag 16 Van Zeeuwse Stam digitaal op USB-creditcard-formaat pag 17 PR-aktiviteiten Genealogische Spreekuren in Zierikzee en in Middelburg, een fotoimpressie pag 18 Genealogie met en op de computer. Aldfaer, deel 4 Slot, door Jaap den Ouden pag 19 Nieuwe genealogische uitgaven Gevallen op het veld van eer. Een genealogische verkenning van de militaire pag 21 erebegraafplaats Peutjoet. Uit betrouwbare bron.met Mirjam Neuteboom pag 22 Paleografie met Huib Uil, deel 9 pag 24 Lezers schrijven pag 28 Genealogie, Voorouders komen tot leven De familietakken van Paul Lockefeir, deel 2 pag 31 De familie Martens, deel 1, door Dies Martens pag 32 De Vlaamse-, Nederlandse-, en Amerikaanse Van den Ameele s, deel 1 pag 37 Genealogie, Voorouders komen tot leven, Vraagbaak Ineke Riteco uit Den Helder met een vraag over haar voorouders, pag 41 afkomstig uit Biervliet. Ine Coumou uit Linschoten heeft een vraag over voorouders, pag 41 afkomstig uit Zierikzee. Van internet geplukt (voor de liefhebbers ) Uit het Zeeuws Archief: Conservering en digitalisering archiefstukken pag 42 over Suriname ( ) Zeeuwse Activiteiten pag 43 Ledenmutaties pag 43

3 Van de Voorzitter Stamboomonderzoek is een veel beoefende hobby, maar er zijn grote verschillen te zien in de wijze waarop deze hobby beoefend wordt. De één kruipt achter de computer en surft wat op internet. Na drie generaties van Genlias geplukt te hebben, wordt dan geroepen: ik heb m n stamboom uitgezocht!. De ander gaat naar het archief, zoekt jaren naar gegevens en naar de omstandigheden, waaronder zijn voorouders geleefd hebben en maakt daar uiteindelijk een prachtig boek van. Hoe komt het toch dat de een het slechts bij enkele stappen laat en de ander een hele reis maakt en, na heel wat hindernissen, zijn uiteindelijke doel bereikt? Een belangrijke factor is doorzettingsvermogen en succes. En als je daar met anderen over kunt praten, informatie kunt uitwisselen kom je steeds verder. Tijdens een bijeenkomst in februari in het verenigingscentrum zei Henriette Hardeman dat ze in een gesprek met Bob Coret (van stamboomforum.nl) van hem hoorde: Jullie als NGV hebben één heel groot voordeel ten opzichte van mijn website. Jullie hebben sociale contacten. Ik ben blij te zien dat we er nog steeds nieuwe leden bij krijgen en dat die dus de stap zetten om méér te doen dan alleen drie generaties van internet plukken. Internet is een prachtig hulpmiddel, maar in verenigingsverband kom je ongetwijfeld verder. (Ferrie Moubis) Van de Redactie. De redactie prijst zich gelukkig met de reacties die ze ontving over de nieuwe uitvoering van Wij van Zeeland. Ook in dit en volgende nummers gaan we nog het een en ander wijzigen: dankzij de suggesties van een van onze lezers, gaan we een inhoudsopgave opnemen en de paginanummering aanpassen. Daardoor worden de personele gegevens van bestuur en commissies verplaatst van de eerste binnenpagina naar de laatste binnenpagina. De oproep om materiaal voor de nieuwe rubriek Genealogie, Voorouders komen tot leven, heeft nu al een goede respons gekregen. Er zijn voor deze rubriek al drie bijdragen geleverd, waarvan er tenminste twee in meerdere afleveringen gepubliceerd zullen worden. Daarnaast gaat de redactie samenwerken met de redactie van de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde op het gebied van publicaties die voor beide verenigingen van belang kunnen zijn. Ook de oproep aan de oud-van-zeeuwse-stam-abonnees om een abonnement op Wij van Zeeland te nemen, heeft voor een groot aantal reacties geleid. Méér dan 40 nieuwe abonnementen hebben we kunnen afsluiten. Overigens: wilt u liever een kleurrijke uitgave van Wij van Zeeland: stap dan over op de digitale versie van het blad, want die wordt verstuurd in kleur! En u weet, vanaf het tweede nummer van Wij van Zeeland is de uitgave niet meer in te zien op de website!! De redactie hoopt u weer een leesbare Wij van Zeeland aan te bieden! (Rob de Groot) - 1 -

4 In Memoriam Ad Witte Op zondag 6 maart is Ad Witte op 88-jarige leeftijd overleden. Hij was één van de mensen die zich volledig ten dienste en bevordering van de genealogie in Zeeland hebben gesteld. Ik heb hem leren kennen in 1975 toen hij tot secretaris van de NGV Afdeling Zeeland werd gekozen en ik tot penningmeester. Voor 1975 waren door Geert op t Hof en Paul Harthoorn reeds DTB-boeken bewerkt die ik van Geert op t Hof mocht kopiëren en daarna mee naar de vergaderingen bracht om de leden daarin te laten zoeken. Ad heeft op voortvarende wijze ervoor gezorgd dat de verzameling steeds groter werd, zo groot, dat het uit eindelijk in de oprichting van een Genealogisch Centrum uitmondde, eerst gevestigd in Goes en later in het Zeeuws Archief in Middelburg. Zo is ook mede op zijn initiatief de Zeeuwse Genealogische contactdag ontstaan. Verder was hij de drijfveer achter het laten maken van de eerste kwartierstatenboeken, het opzetten van het werkblad Zeeuwse Kwartierstaten en het blad In den Vreemde, later gevolgd door de oprichting van de Prae 1600 Club samen met Paul Harthoorn. Op de afdelingsvergadering kunnen we zijn stand met de juist verschenen boeken nog wel herinneren. Genealogen hebben veel onderzoekuren bespaard door de uitgaven van de Prae 1600 Club, welke nog steeds verkrijgbaar zijn. Ook heeft hij als redacteur jarenlang Van Zeeuwse Stam vorm gegeven. Vermeld moet nog wel worden, dat Ad een perfectionist was. Alles moest tot in de puntjes in orde zijn. Als men hem vroeg, waarom doe je dit allemaal antwoordde hij altijd puur uit altruïsme. Velen hebben ook met succes een beroep op hem gedaan om te helpen met hun zoektocht naar hun voorgeslacht. Na zijn periode als secretaris heeft hij naar mijn weten als eerste afdelingslid het zilveren speldje voor zijn verdiensten van de NGV ontvangen. Tot 1997 hebben wij intensief samen gewerkt, hierna moest Ad om gezondheidsredenen steeds meer zijn activiteiten voor de genealogie staken. Hij is voor velen een bron van inspiratie geweest om genealogische gegevens te verzamelen, te bewerken en genealogie te bedrijven en zo zal hij ook in onze herinnering voortleven. (Jan Polderdijk) Bestuursmededelingen Samenvatting bestuursvergadering 23 december 2010 Op deze vergadering kwam onder andere het verslag van de najaarsledenvergadering op 20 november 2010 aan de orde, evenals een terugblik op de NGV-najaarsvergadering van 27 november Op de laatst genoemde vergadering is men gekomen tot het instellen van twee werkgroepen die zich bezig gaan houden met Gens Nostra en met het Verenigingscentrum. Verder werd in deze vergadering het begrotingsbeleid en de begroting

5 besproken. Eén van de besluiten is het verhogen van de contributie met 3,- en het opnieuw instellen van het penningmeestersoverleg. In het vervolg komt er een koppeling tussen begroting en activiteitenplan. Door de vroege datum van de NGV-voorjaarsvergadering 16 april 2011 moet de voorjaarsledenvergadering van de afdeling al op 9 april plaatsvinden. Alle gegevens voor die vergadering moeten in het aprilnummer van Wij van Zeeland opgenomen worden en het blad moet dus al eind maart verschijnen. Wij van Zeeland: er wordt voor de eerste keer een advertentie geplaatst; de Stichting Genealogische Publicaties heeft daarvoor toestemming van het bestuur gekregen. Omdat de contributie verhoogd wordt en de begrotingskorting van de baan is, kan het blad in een andere omslag en met papier van betere kwaliteit gedrukt worden. Ook krijgt de redactie toestemming om ruimte te maken voor twee nieuwe rubrieken: Genealogie, Voorouders komen tot leven, en daaraan gekoppeld een genealogische Vraagbaak. PR-aktiviteiten: er wordt een nieuwe flyer gepresenteerd, in de kleuren duinzandgeel papier met donkerblauwe letters, het begin van een nieuwe huisstijl. De organisatie van het Genealogisch Spreekuur in Middelburg is rond en er zijn inmiddels afspraken gemaakt voor spreekuren in Goes, Tholen en Vlissingen. Er is voor een eigen internetverbinding op de PR-laptop een dongel aangeschaft. Samenvatting bestuursvergadering 2 februari 2011 In deze vergadering werd de voorjaarsledenvergadering voorbereid, de uitnodiging en agenda en het jaarverslag werd besproken. Ook de lijst data bestuursvergaderingen en bijeenkomsten wordt aangepast. Jaap den Ouden zal op regelmatige basis contact opnemen met nieuwe leden en met leden die uittreden. Aan oud-abonnees van Van Zeeuwse Stam is het eerste nummer van de 13 e jaargang van Wij van Zeeland toegezonden. Er hebben zich inmiddels meer dan 40 oud-abonnees aangemeld voor een abonnement op het afdelingsblad. Het genealogisch spreekuur in de Zeeuwse Bibliotheek was een groot succes! Méér dan 50 bezoekers mochten we verwelkomen. Rondvraag: er wordt een tweedelige cursus Gens Data Pro georganiseerd, eerste deel op zaterdagmorgen 9 april 2011, het tweede deel in onderling overleg. Men kan zich nog aanmelden. Verder gaat de voorzitter na of er bij de 36 leden woonachtig in Zeeuws-Vlaanderen interesse is voor een bijeenkomst in Terneuzen. Hij vindt het belangrijk dat de leden onderling contact hebben. Yvonne Bliek gaat alle bekende adressen verzamelen en toevoegen aan het Excel-bestand van de leden. Bezoek aan het Verenigingscentrum in Weesp. Op 19 februari jl waren alle besturen van de afdelingen van de NGV uitgenodigd om het vernieuwde Verenigingscentrum in Weesp te komen bezoeken. Van de afdeling Zeeland vertrok in alle vroegte s morgens een delegatie bestaande uit Rob de Groot en ondergetekende naar Weesp. Met de auto toch al - 3 -

6 gauw iets meer dan twee uur rijden. In het VC aangekomen werden we ontvangen door Henriette Hardeman die de PR van de NGV coördineert. Natuurlijk was er koffie en koek in de keurige kantine. Al gauw liep het vol met bekende en onbekende mensen. Onze voorzitter, Roelof Vennik, hield een toespraak en benadrukte nog eens het belang van het VC. Er wordt enorm hard gewerkt door een groot aantal vrijwilligers om gegevens te ordenen, te kopieren, en te indexeren. Henriette hield daarna een bezielend verhaal over hoe we de vereniging en haar afdelingen beter kunnen laten functioneren. Bijvoorbeeld door elke (bestuurs)functie met twee mensen in te vullen. Vele handen maken licht werk en je bent niet van één persoon afhankelijk. Als laatste kwam Jan-Willem Koten, oud-hoofdredacteur van Gens Data, aan het woord. Deze krasse tachtiger hield een vurig pleidooi om in onze vereniging meer en beter gebruik te maken van internet want onze wereld wordt meer en meer door dat medium bepaald. Na nog wat gesprekken met de aanwezigen hielden we het voor gezien en begonnen we aan de lange thuisreis. Een zinvolle dag. Misschien een idee om met de afdeling eens een trip naar ons Verenigingscentrum te organiseren dan kunt U tijdens een rondleiding met eigen ogen zien dat daar ontzettend veel te zien en te beleven is. (Ferrie Moubis, voorzitter) Uitnodiging voor de voorjaars-ledenvergadering op 9 april 2011 Het bestuur van de Afdeling Zeeland van de NGV nodigt haar leden en andere belangstellenden uit voor de voorjaars-ledenvergadering die wordt gehouden op zaterdag 09 april 2011 in De Vroone, C.D. Vereeke-straat 74 te Kapelle. Aanvang uur. Aan de orde komt de volgende agenda: 1. Opening door de voorzitter. 2. Mededelingen en ingekomen stukken. 3. Verslag van de najaars-ledenvergadering van zaterdag 20 november 2010 (gepubliceerd in Wij van Zeeland nr 1 januari 2011) 4. Jaarverslag van de secretaris over Financieel verslag over Verslag afdelingskascommissie, Jan Remijn en Ad Bouwens. 7. Vaststelling begroting 2011 en meerjarenramingen. 8. Voorstel tot benoeming van de leden van de afdelingskascommissie. 9. Bestuursverkiezing. Gilles Bek, Jan Oosthoek en Jan Polderdijk zijn aftredend. Jan Polderdijk en Jan Oosthoek zijn herkiesbaar. Gilles Bek is niet herkiesbaar en het bestuur stelt voor Bram Maljaars in zijn plaats te benoemen. Er blijft één bestuursfunktie vacant. Tegenkandidaten en kandidaten voor de vacante bestuursfunctie kunnen tot uiterlijk een week voor de vergadering door een schriftelijke en ondertekende opgave worden aangemeld bij de secretaris

7 10. Benoeming van afgevaardigde en plaatsvervangend afgevaardigde van de Afdeling voor de Algemene vergaderingen van de NGV in 2011 en tot vaststelling van het mandaat van de afdelingsafgevaardigde ten behoeve van de Algemene Vergaderingen van de NGV in Rondvraag. 12. Sluiting door de voorzitter. Het financiële overzicht wordt ter vergadering uitgereikt en wordt op verzoek toegezonden per . Jaarverslag 2010 van de afdeling Zeeland van de NGV Algemeen Na het turbulente jaar 2009 is ook 2010 niet direct rustig verlopen. Behalve het betreurde einde van Van Zeeuwse Stam waren er ook problemen over de organisatie van de Genealogische Dag. Gelukkig zijn in gesprekken met het dagelijks bestuur van het Genealogisch Centrum Zeeland de problemen uit de wereld geholpen en de communicatie tussen beide verenigingen verbeterd. Over de Genealogische dag en de verdere samenwerking met het Centrum verder in het verslag méér. Een hele prettige constatering is het feit dat de vereniging groeit: eind december 2009 bedroeg het aantal leden+bijkomende leden 378 (29 bijkomende), aan het eind van december 2010 bestaat de vereniging uit 395 leden, waarvan 37 bijkomende leden. Een voorlopige en voorzichtige constatering is dat de grotere aandacht die het bestuur aan PR besteedt, zich uitbetaalt! Bestuurssamenstelling Het gehele jaar werd de afdeling bestuurd door: Voorzitter: de heer F.A.J.M. Moubis te Hulst; 1e Secretaris: de heer R.J. de Groot te Biggekerke 2e Secretaris: de heer G.C. Bek te Goes (bibliothecaris); Penningmeester: de heer J.G. Polderdijk te Nieuwdorp (tevens coördinator Prae Club); Bestuurslid: mw. Y. Bliek te Vlissingen (CALS); Bestuurslid: de heer J.L. Oosthoek te Kapelle (afgevaardigde in het bestuur van de Stichting Genealogisch Centrum); De heer F.A.J.M. Moubis was naast voorzitter ook afgevaardigde van de Afdeling naar de Algemene Ledenvergaderingen van de NGV, terwijl de heer R J de Groot plaatsvervangend afgevaardigde was. Het bestuur vergaderde in het verslagjaar zeven keer, afwisselend bij de verschillende bestuursleden thuis. Uiteraard werd ook de voor onderling werkcontact gebruikt. Vooral de PR speelde in deze vergaderingen een belangrijke rol, waarbij het streven naar méér contact met de leden in de verschillende regio s van de afdeling voorop staat

8 Daarnaast werden de voorjaars- en najaarsvergadering van de NGV in Utrecht bijgewoond. Door gebrek aan belangstelling van andere regio s werd er door het hoofdbestuur van de NGV geen regio-overleg voor de zuidelijke regio s georganiseerd. Wél woonde op uitnodiging van het bestuur van de afdeling de secretaris van het hoofdbestuur, Marius Krooswijk, een afdelingsbestuursvergadering bij. Afdelingsbijeenkomsten In dit afdelingsjaar werden de volgende afdelingsbijeenkomsten gehouden: 23 januari 2010 lezing Martijn Spruijt over digitalisering bij het CBG en thuis (25p) 27 februari 2010 Computermiddag en lezing van Jan Limpers en Jan Netelbeek over het genealogieprogramma Aldfaer (25p) 10 april 2010 Voorjaars-ledenvergadering Afdeling Zeeland en lezing van Ferrie Moubis over de familie Moubis (14p) 16 oktober 2010 Zeeuwse Genealogische Dag in samenwerking met het Zeeuws Archief en het Genealogisch Centrum Zeeland 23 oktober 2010 lezing A.D. Huizer over Genetische Genealogie (18p) 20 november 2010 Ledenvergadering in verband met de Najaarsvergadering NGV en Lezing G.F. Lepoeter over Marinus de Broekert, heel- en vroedmeester op het Zeeuwse platteland (26p) De Zeeuwse Genealogische Dag in het Zeeuws Archief in Middelburg werd gehouden op dezelfde dag als de Landelijke Archieven Dag en mede daardoor was het aantal bezoekers aan de informatiestands van de Afdeling Zeeland van de NGV en aan het Centrum groot. Na deze dag kon de afdeling weer een aantal nieuwe leden begroeten, zodat ook in die zin de dag een succes genoemd mag worden. Naast deze afdelingsbijeenkomsten gaf het bestuur ook acte de présence op de Genealogische Dag van Goeree-Overflakkee en woonde de secretaris een Genealogisch Spreekuur bij in Veldhoven, als opmaat voor de organisatie van een Zeeuws Genealogisch Spreekuur. Tenslotte bezochten twee bestuursleden de landelijke PR-dag in Utrecht. Wij van Zeeland Ook het blad van de Afdeling speelt een belangrijke rol binnen de vereniging. Het is een goede ontwikkeling dat steeds méér leden, maar ook niet-leden uit de verschillende regio s zich bereid hebben getoond om regelmatig hun bijdragen aan het blad te leveren. Helaas is het nog niet gelukt om alle regio s aan bod te laten komen; er is nog geen vertegenwoordiger van de regio Walcheren en van de regio West Zeeuws-Vlaanderen gevonden, die nieuws en ouds vanuit hun regio aanbieden. Verder neemt de omvang van het blad steeds verder toe en wordt de inhoud ook steeds gevarieerder. Met het betreurde verlies van Van Zeeuwse Stam, komt voor Wij van Zeeland de mogelijkheid vrij om een genealogische rubriek op te zetten, onder de titel Genealogie, Voorouders komen tot leven. Om voor deze nieuwe rubriek ruimte in het blad te scheppen, overweegt het bestuur om verslagen van vergaderingen in het vervolg naar de website te verplaatsen

9 Samen met de vaste rubrieken biedt het blad de mogelijkheid om het contact met de leden te onderhouden en te verstevigen. Afdelingswebsite Moest vorig jaar nog gesproken worden van een gebrek aan menskracht voor de instandhouding en ontwikkeling van de website, eind dit jaar kon de secretaris zijn werk als webmaster overdragen aan Bram Maljaars. De actualisering van de inhoud van de website wordt nu voortvarend ter hand genomen. Het aantal profielen van onze leden laat een gunstige ontwikkeling zien, zeker in vergelijking met andere afdelingen. In de toekomst zullen op de afdelingswebsite meer actuele zaken verschijnen en mogelijk ook verslagen van vergaderingen en lezingen. Public Relations Als speerpunt van het beleid van het bestuur gold in het afgelopen jaar de verbetering en uitbreiding van het contact met de leden in de verschillende regio s en de werving van nieuwe leden. Daartoe werd in het afgelopen jaar een aantal starterscursussen gegeven in de bibliotheek in Vlissingen en in Kapelle en werd een aanzet gegeven tot de organisatie van een Genealogisch Spreekuur. De secretaris liet een publicatie Doelstellingen en Opzet Genealogisch Spreekuur verschijnen en er werden contacten gelegd met een aantal gemeentelijke archieven en bibliotheken in Zierikzee, Middelburg, Vlissingen, Tholen en Goes. De bedoeling van het bestuur is om in alle regio s van de Afdeling in de komende jaren dergelijke genealogische spreekuren te houden, teneinde het contact met de leden te bevorderen en nieuwe leden te werven. Samenwerking met medewerkers van het Genealogisch Centrum Voor de ledenwerving is inmiddels een flyer ontwikkeld en kan uiteraard ook gebruik worden gemaakt van materiaal dat door een zeer actieve afdeling PR van de NGV is vernieuwd en verbeterd. Stichting Genealogische Publicaties Helaas is het niet mogelijk gebleken het paradepaard van de Stichting Van Zeeuwse Stam te behouden voor de Genealogie. Het bestuur betreurt dat zeer. De door de Stichting uitgegeven CD s en de publicaties van de Prae-1600 groep zijn nog volop voorradig. Het hoogtepunt voor de Stichting was dit jaar de publicatie van een USB-kaart met de DTB-gegevens van Goes en omstreken, die door de Computer Werkgroep van de afdeling is samengesteld. Genealogisch Centrum Zeeland Waren er in het begin van dit jaar nog enige strubbelingen betreffende onder andere de samenwerking tussen de Afdeling en het Centrum, na enkele gesprekken kan worden gezegd dat er een goed contact is met het Centrum. De samenwerking bij de organisatie van de Genealogische Dag is goed geweest en ook de uitwisseling van verzameling-gegevens voor publicatie in Wij van Zeeland komt goed op gang. Ook bij de bemensing van de informatietafels tijdens de Genealogische Spreekuren heeft de Afdeling de hulp van medewerkers van het Centrum mogen ondervinden

10 Tenslotte Het bestuur heeft hiervoor een beeld geschetst van de activiteiten die gedurende het verslagjaar hebben plaatsgehad. Het dankt de leden voor hun inzet en hun vertrouwen. Op basis van deze inzet en het vertrouwen ziet het bestuur het komende verenigingsjaar met vertrouwen tegemoet. Ook in 2011 zullen we weer nieuwe initiatieven ontplooien en het bestuur hoopt dan ook op medewerking van de leden, dit alles in samenwerking met de Stichting Genealogische Publicaties en met het Genealogisch Centrum Zeeland en ter bevordering van de genealogie in Zeeland!! De secretaris. Nieuws uit de NGV-afdeling Zeeland De Archieven van Oost- en West-Vlaanderen. Een bomvolle zaal alle stoelen bezet, ook de bijgeplaatste! luisterde op zaterdagmiddag 29 januari geboeid naar de voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde, Felix Waldack. Zijn lezing ging over de archieven van Oost- en West- Vlaanderen, maar eerst nam hij ons mee op een tocht langs niet-natuurlijke en natuurlijke grenzen tussen het vroegere Vlaanderen, Brabant en Holland en Zeeland uit de 10 e eeuw, via de Middeleeuwen tot aan de huidige tijd. Waar vroeger de scheiding tussen Oost- en West-Vlaanderen vertikaal verliep, is de grens nu meer horizontaal getrokken. Na deze geschiedenis-les wie wist dat Brugge vroeger een havenstad was? - kwamen de verschillende archieven in Oost- en West-Vlaanderen aan de orde en hun aanbod aan gegevens. In Oost-Vlaanderen zijn dat Melle, waar het provinciaal VVF-centrum is gevestigd, Gent, met Rijksarchief en Stadsarchief, maar vooral Brussel

11 In Brussel bevindt zich de Koninklijke Bibliotheek, heel belangrijk voor de genealoog en alleen met een lezerskaart toegankelijk, en ook het Algemeen Rijksarchief met meer dan 200 km archieven en 25 km boeken. Hier kun je allerlei archieven vinden: van overheidsinstanties, van rechtbanken, notarissen, bedrijven, politici en partikulieren. Het bewaart ook de archieven van de centrale instellingen van de Bourgondische, Spaanse en Oostenrijkse Nederlanden tot 1795, van centrale overheidsorganen uit de Franse periode ( ) en van het Koninkrijk der Nederlanden ( ) en van de nationale/federale regering vanaf In een buitenwijk van Brussel, in Anderlecht, staat het Rijksarchief Brussel, waarin opgenomen het archief van overheidsinstellingen met regionale en lokale bevoegdheden die sedert het Ancien Regime werkzaam waren of zijn in de Brusselse regio. Ook de archieven van de buitendiensten van de Federale Overheidsdiensten, de vroegere ministeries, zijn hier te vinden, evenals de archieven van rechtbanken en de minuten van notarissen gelegen binnen het resort van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Daarnaast kunnen in het Rijksarchief in Anderlecht ook de microfilms van de parochieregisters (vóór 1795) en van de registers van burgerlijke stand van Brusselse gemeenten en van de provincies Waals-Brabant, Henegouwen, Luik en Namen worden geraadpleegd. In het Rijksarchief Gent berusten in principe de archieven van archiefvormers waarvan de zetel of vestigingsplaats op het grondgebied van het gerechtelijke arrondissement Gent gelegen was/is. Het betreft dan onder andere de hogere gerechtshoven en de centrale overheidsorganen van het graafschap Vlaanderen (tot 1796) en het provinciebestuur van Oost- Vlaanderen (tot circa 1870). In West-Vlaanderen zijn vooral Brugge, Kortrijk en Ieper van belang. Brugge en ook Kortrijk heeft een Stads- en een Rijksarchief

12 Het Rijksarchief van Brugge beheert het archief van oude gewestelijke instellingen binnen de provincie West-Vlaanderen (kanselarijen en prinselijke leenhoven), het archief van plaatselijke instellingen (heerlijkheden, steden, schepenbanken en parochies, polders en wateringen en ambachten) en een aanzienlijke hoeveelheid archief van kerkelijke instellingen (bisdommen Brugge en Ieper en talrijke abdijen, kloosters en kapittels). Het oudste stuk, behorend tot het archief van de priorij van St.Bertijns te Poperinge, dateert uit 745. Het Stadsarchief van Brugge is gevestigd in de voormalige kapel van het Brugse Vrije en beheert ongeveer 6 km archief. In het Rijksarchief van Kortrijk zijn microfilms van de parochieregisters en de burgerlijke stand van alle gemeenten van Oost-Vlaanderen overgebracht van het archief van Ronse. Ook is te raadplegen het schaduwarchief van alle gemeenten van de provincie West-Vlaanderen. De vlotte beantwoording van een aantal directe en praktische vragen maakte een eind aan een bevlogen gepresenteerde lezing. In januari 2012 krijgen we opnieuw de gelegenheid Felix Waldack te horen, wanneer hij zal spreken over de archieven in het voormalige Frans Vlaanderen. Waarvan acte! (Rob de Groot) De Websites van Geneaknowhow Op 26 februari heeft Herman de Wit een lezing gegeven over het ontstaan en de huidige inhoud van zijn websites van Geneaknowhow. In 1978 begonnen met familieonderzoek met pen en papier, in 1990 zijn eerste computer en overgang van pen en papier naar digitale opslag, in 1996 een eerste gebruik van internet via een bulletinboard met links naar genealogische gegevens die op internet beschikbaar kwamen, werd op 22 november 1997 de eerste website op internet gebracht, met een oproep om bronbewerkingen op te sturen. In mei 1998 leidde dat tot de website Bronbewerkingen Nederland en België, met daarop indexen, registers enzovoort. In september 1999 werd een nieuwe site gestart met een FAQ Genealogie Benelux en op 22 april 2000 ging het domein Geneaknowhow.net met drie extra websites de lucht in: Verleden in beeld met vele illustraties, rechtenvrij -, Regelgeving in de Nederlanden en Genea-lokaal, met cursussen zoals Paleografie en Middeleeuws Latijn. In oktober 2005 start het project Van Papier naar Digitaal, waarin Hans

13 den Braber een belangrijke rol speelt en dat in 2008 ook ondergebracht wordt in het domein Geneaknowhow.net. Speerpunt wordt nu het fotograferen van orginele stukken uit het archief. Duizenden beeldpagina s zijn nu geïndexeerd en online beschikbaar. In de jaren vindt een oriëntatie op de bestuursvorm plaats: een kleine kern vaste medewerkers met daaromheen een aantal schillen met gebruikersgroepen en verbindingen naar andere organisaties. Daarnaast wordt een onderhoudsgroep voor Digitale Bronbewerkingen ingesteld. Op 27 augustus 2009 tekenen Herman de Wit en zijn vriend en naaste medewerker van het eerste uur, Hein Vera, de stichtingsacte en is de de organisatie ondergebracht in een stichting gericht op de serieuze onderzoeker, die met name op internet actief is, aan wie handreikingen en hulpmiddelen bij het onderzoek wordt aangeboden. Tenslotte gaat de spreker in op de huidige situatie en de recente inhoud van de verschillende sites. In zijn dankwoord laat de voorzitter merken zeer onder de indruk te zijn van de lezing en geeft hij aan eigenlijk niet te kunnen wachten om de website Geneaknowhow.net zelf te gaan onderzoeken. Hij verwoordt daarmee de gedachten van vele aanwezigen! (Rob de Groot) Nieuws uit de Regio's van de afdeling Zeeland van de NGV Regio Goeree-Overflakkee Verslag van de Genealogische Dag in Middelharnis, 5 maart Voor de tiende keer organiseerde het Genealogisch Centrum Goeree-Overflakkee een genealogische dag. In de studiezaal van het Streekarchief konden bezoekers kennismaken met genealogische bronnen zoals die op het netwerk van het streekarchief te bekijken zijn. In plaats van de traditionele lezingen werd dit keer tweemaal een workshop gehouden voor beginners en iets gevorderden in de genealogie. Bij de vooraanmelding waren de twintig beschikbare plaatsen snel vergeven. In de workshop, geleid door twee bestuursleden van het Genealogisch Centrum, kwamen onderwerpen aan bod als: Wat zijn de primaire bronnen, Maak je een kwartierstaat of een parenteel, Waar vind je op internet geschikte bronnen, Wat is gemakkelijke genealogische software? De deelnemers hadden van te vo

14 ren vragen ingeleverd, zodat het laten zien van bronnen gekoppeld kon worden aan persoonlijke vragen van deelnemers. Tenslotte kregen de deelnemers een mapje met achtergrond-materiaal uitgereikt. Op de studiezaal van het archief was het een komen en gaan van donateurs en belangstellenden. Zij zochten aanvullingen voor hun eigen stamboom en waren soms verbaasd over de grote verzameling familieberichten en soortgelijk drukwerk die de afgelopen jaren verzameld en geordend zijn, als aanvulling op de officiële archiefstukken. Inclusief de workshopdeelnemers en eigen bestuursleden hebben rond de tachtig personen langer of korter een kijkje genomen in het Streekarchief. Volgend jaar hopen we op een soortgelijk of beter resultaat! (Eva Lassing, secr. GCGO) Regio Schouwen-Duiveland Jaap Huigens, een wandelende encyclopedie van familienamen (door Marijke Vael) Noem hem iemand die reeds langer op het eiland woont en hij weet onmiddellijk met wie die persoon getrouwd is en wie zijn ouders en voorouders waren, vaak tot in het vierde geslacht. Jaap Huigens uit Kerkwerve is een wandelende encyclopedie van familienamen en verbanden. "Genealogie hoort bij mij. Wanneer ik iemand zie lopen, schiet niet alleen zijn naam door mijn hoofd, maar vaak ook hele familielijnen. Het is fascinerend om te zien hoeveel mensen via hun voorouders met elkaar verbonden zijn. Zeker op een eiland als Schouwen-Duiveland is bijna iedereen (verre) familie van elkaar", zegt hij. Jaap werd in 1943 geboren als derde kind van Barend Huigens en Saartje Schouls en groeide op in de polder tussen Kerkwerve en Moriaanshoofd, waar zijn vader een boerderij runde aan de Koskensweg. "We speelden bij de boerderij, vaak in de schuur waar we holen maakten van pakken stro," herinnert hij zich. Samen met zijn oudere zus en kinderen van boerderijen uit de omgeving liep Jaap dagelijks vier kilometer naar Moriaans

15 hoofd. "Daar stond christelijke lagere school Samuël, aangebouwd tegen de woning van schoolhoofd Floor van Westenbrugge." Hoewel hij in een open poldergebied stond, telde de school toch zo'n 40 leerlingen, verdeeld over twee leslokalen. "Veel gezinnen hadden indertijd tien of meer kinderen. En de school had ook leerlingen uit Kerkwerve, waar indertijd alleen een openbare lagere school was." Pas na de watersnoodramp, toen de Samuëlschool naar Kerkwerve werd verplaatst, kwam Jaap Huigens regelmatig in zijn geboortedorp, waar indertijd zo'n zevenhonderd mensen woonden.,,al gauw kende ik iedereen en wist waar ze woonden," herinnert hij zich. Die kennis werd nog aanzienlijk uitgebreid, toen hij, na een opleiding aan de Lagere Landbouwschool in Zierikzee op de boerderij van zijn vader ging werken, die hij als jongste zoon later zou overnemen. Want bij het gezin Huigens woonde een ongehuwde buurman; Jan Fondse. "Hij had een ontstellend goed geheugen voor familienamen. Samen met hem lichtte ik heel Kerkwerve door." Zo leerde Jaap de familieverbanden van mensen met achternamen als Den Boer, Boot, Van der Wekken,Van den Hoek. En onthield ze. Het was het begin van een hobby die hem tot op de dag van vandaag vier dagen per week naar het gemeentearchief drijft, dat is gevestigd onderin het gemeentehuis in Zierikzee. "Ik maak uittreksels van notariele boeken uit de periode van 1600 tot 1800 voor mensen die geen oud schrift kunnen lezen." Al die informatie over personen, huwelijken en verkopen is digitaal beschikbaar via de site van de gemeente Schouwen-Duiveland. Jaap Huigens trouwde in 1968 met Ria Stoel uit Brouwershaven en woont nog altijd in de polder waar hij opgroeide. Sinds 1955 op een andere boerderij, omdat het bedrijf van zijn ouders verloren ging tijdens de watersnoodramp. Sinds zijn 48e jaar is Jaap niet meer actief als boer omdat dat niet meer rendabel bleek. "Ik heb alleen nog schapen op de zeedijk bij de Heerenkeet." Na een bedrijfsongeval in de haven van Vlissingen, waar hij later zijn geld verdiende, werd Jaap intens geconfronteerd met zijn verknochtheid aan zijn geboortegrond. "In het ziekenhuis in Rotterdam kreeg ik veel heimwee. Ik had maar één gevoel: 'Terug. Want in Zeeland is het goed.'" Regio Noord- en Zuid-Beveland, Een dief in uniform Dat de politie het in onze tijd niet breed heeft, zal de meeste mensen bekend zijn. Een paar jaar geleden nam de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Guusje ter Horst maar liefst vijftienduizend handtekeningen van agenten in ontvangst, die aandrongen op een hoger salaris. Het was in hun

16 ogen te gek voor woorden dat een vijftigjarige hoofdagent per maand slechts 1500 euro netto ontving. Kranten berichtten dat maar liefst vijftien procent van de ongeveer politiemensen moest bijverdienen om het hoofd boven water te houden. Volgens de Politiebond waren veel agenten in hun vrije tijd actief als chauffeur, beveiligingsadviseur of rijinstructeur. Duizenden verkeerden in geldnood en sommigen hadden zich zo diep in de schulden gestoken, dat ze op hulp van het korps waren aangewezen. Er waren zelfs medewerkers overgeplaatst, omdat ze vanwege financiële problemen vatbaar waren voor corruptie en chantage. Voor iemand die de geschiedenis van de Nederlandse politie kent, bevatten dergelijke berichten weinig nieuws. Ook in de negentiende eeuw moesten de dienders hard voor hun centen knokken. Dat dit af en toe flink uit de hand kon lopen, blijkt als we de handel en wandel van de negentiende-eeuwse politieman Frederik Kusters nagaan. Na eerst bij de marechaussee werkzaam te zijn geweest, solliciteerde hij in 1842 naar de betrekking van veldwachter in het Zeeuws-Vlaamse Clinge. Hoewel hij over uitstekende referenties beschikte zo zou hij onder meer een sterk ligchaamsgestel hebben, werd hij door de burgemeester gepasseerd. Die had liever geen protestante diender in zijn katholieke dorp en bovendien wilde de burgemeester iemand die bekend was met de plaatselijke bevolking. De uit Gelderland afkomstige Kusters mocht van geluk spreken dat er in hetzelfde jaar een baantje vrijkwam in het nabijgelegen Hengstdijk. Omdat hij in dat dorp echter te weinig verdiende om zijn gezin, dat inmiddels was aangegroeid tot vier kinderen, te kunnen onderhouden, solliciteerde hij al spoedig naar de functie van brigadier-veldwachter in Sas van Gent. Als brigadier zou hij driehonderd gulden per jaar verdienen en dat was beduidend meer dan de tweehonderd gulden die hij in Hengstdijk opstreek. Helaas voor Kusters ging de baan aan zijn neus voorbij. Kusters liet zich echter niet uit het veld slaan en in 1848 solliciteerde hij met succes naar de functie van veldwachter in Kapelle. Van de commissaris kreeg hij een uitstekend getuigschrift mee. Kusters, zo lezen we, legde een bijzonderen ijver aan den dag en is van een uitermate goed gedrag. Het leek er in het begin op dat Kapelle met Kusters een veldwachter in huis had gehaald die voor zijn taak was berekend. Hij gold als een nauwgezet politieman, straalde gezag uit en in 1850 wist hij zelfs een bende inbrekers die al enige tijd het platteland onveilig maakte op te rollen. Het kwam dan ook als een donderslag bij heldere hemel, toen in 1850 uitkwam dat Kusters zich meermalen aan diefstal had schuldig gemaakt. Zowel bij de bur

17 gemeester als de plaatselijke geneesheer waren grote hoeveelheden peren ontvreemd en het gestolen fruit was aangetroffen op de zolder van de veldwachter. Voor de rechtbank in Goes ontkende Kusters in alle toonaarden dat hij de dader was of zelfs maar betrokken was bij de diefstal. De rechter geloofde hier echter niets van. Gaf de veldwachter zelf niet toe dat hij financiële problemen had en dus een motief voor de diefstal? Voor de rechter stond de schuld van de veldwachter dan ook als een paal boven water en hij kende geen mededogen. De veldwachter werd tot een gevangenisstraf van maar liefst vijf jaar veroordeeld. Kusters werd opgesloten in de toren van het Goese stadhuis. Na een mislukte ontsnappingspoging werd hij in 1851 naar de gevangenis in Middelburg overgebracht. Vier jaar later stierf hij op 39-jarige leeftijd in de gevangenis te Woerden. Ook voor Kusters vrouw en kinderen had de zaak een trieste afloop. Beroofd van de enige kostwinner was het gezin veroordeeld tot de bedelstaf. Het armbestuur in Kapelle wilde het gezin slechts een aalmoes toestoppen als de kosten werden vergoed door de gemeente Hengstdijk, waar het gezin Kusters vandaan kwam. Hengstdijk vertikte dit echter en dwong de vrouw en kinderen terug te keren naar Zeeuws-Vlaanderen. Of mevrouw Kusters daar rouwig om was, is niet waarschijnlijk. Wat had ze nog langer te zoeken in Kapelle, waar de bevolking haar ten eeuwigen dage zou zien als de vrouw die getrouwd was met die wolf in schaapskleren? (Albert L. Kort) Regio Oost Zeeuws-Vlaanderen Boek transport en plechtenregister De Vrienden van het Hulster Archief geven dit najaar een boekwerk uit van de transportakten in de 18 e eeuw welke binnen de Stad Hulst voor Burgemeester en Schepenen zijn gepasseerd. In het boek zullen de volgende gegevens uit de akten staan: de verkopers en de kopers van het huis, schuur of erf; beschrijving van het object of het gehele huis of erf is of een part ervan; de locatie met de beschrijving van de belendingen en de eventuele bewoners; daarnaast de lasten die op het pand rusten en ook of er nog een hypotheek op staat en ten name van wie; de vermelding van de koopsom, met de vermelding contant of in termijnen betaald en tenslotte de datum dat het voor Burgemeester en Schepenen is gepasseerd. Dit boekwerk zal 15 oktober gratis aan de leden van de Vrienden van het Hulster Archief worden uitgereikt tijdens onze open Archievendag met in de namiddag een lezing. (Lucien Lebbinck)

18 Uit het Genealogisch Centrum Zeeland In Memoriam Nol van der Sluijs Op 27 februari 2011 is in Middelburg overleden Arnold Kees (Nol) van der Sluijs, geboren op 07 mei 1927 te Den Helder, weduwnaar van Maria Slabber, lid in de orde van Oranje Nassau en drager van het Ereteken voor Orde en Vrede. Nol was actief lid van de Nederlandse Genealogische Vereniging, was vrijwilliger bij het Zeeuws Archief, waar hij, vanaf het begin, mee hielp met het digitaliseringsprogramma. Bij het Genealogisch Centrum in Middelburg was hij samen met zijn vrouw zeer actief. Nadat in 2009 zijn vrouw was overleden heeft hij toch de draad weer opgepakt, al had hij daar wel moeite mee, zei hij. Tevens was hij contactpersoon voor de Stichting Hazagebruikers. De laatste jaren voor Hazadata 7.2. Hij was tot kort voor zijn overlijden bezig met een cursus Haza21. Ook was hij één van de vrijwilligers die in het Bolwerk te Vlissingen zijn kennis over genealogie beschikbaar stelde voor anderen, die pas begonnen met genealogie of die vast zaten met hun onderzoek. Dit heeft hij ook voortgezet toen de groep bij de HCC!Zeeland werd ondergebracht. Nol was een precies en accuraat man. Uit de toespraken bij de crematiebijeenkomst bleek dat hij een gedreven man was en alles heel precies en gedetailleerd vermeldde. Deze eigenschap was van groot belang voor het genealogisch werk dat hij deed. Hij had voor zijn overlijden nog gezegd, dat hij nog niet klaar was. Er moesten nog vele dingen gedaan worden. We kenden Nol als een meelevende persoon, die zichzelf vaak voor een ander op de achtergrond plaatste. Dienstbaar was hij zeker en dat zullen we missen. We zullen hem blijven herinneren als een man die er stond voor zijn gezin en voor de genealogische dingen die hij zo graag deed. Wij wensen de familie veel sterkte toe met dit verlies. (Paul Lockefeir) In Wij van Zeeland gaan we méér aandacht besteden aan onze genealogische buren in Vlaanderen. Het grote succes van de lezing over de archieven in Oost- en West-Vlaanderen heeft geleid tot contacten met de het bestuur en de redactie van de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde en we zijn tot de conclusie gekomen dat beide afdelingen veel voor elkaar kunnen betekenen. In dit nummer van Wij van Zeeland een korte kennismaking met de VVF. VVF Gent is de grootste regionale afdeling van VVF Oost-Vlaanderen. VVF Gent is gesticht in 1964 en groeide uit tot op heden

19 Ongeveer 500 personen zijn geabonneerd op ons driemaandelijks tijdschrift "Gentse CADENAS". Het Bestuur staat steeds klaar om U advies te geven. Het werkgebied omvat de volgende gemeenten in de regio Gent: Afsnee - Asper - Baaigem - Balegem - Beervelde - Bottelare - De Pinte - Destelbergen - Desteldonk - Deurle - Dikkelvenne - Drongen - Gavere - Gent - Gentbrugge - Gijzenzele - Gontrode - Heusden - Landskouter - Ledeberg - Lochristi - Mariakerke - Melle - Melsen - Mendonk - Merelbeke - Moortsele - Munte - Oostakker - Oosterzele - Schelderode - Scheldewindeke - Semmerzake - Sint- Amandsberg - Sint-Denijs-Westrem - Sint-Martens-Latem - Sint-Kruis-Winkel - Vurste - Wachtebeke - Wondelgem - Zaffelare - Zelzate - Zeveneken - Zevergem - Zwijnaarde. Activiteiten over genealogie, heraldiek, lessen oud schrift en gebruik van de computer worden regelmatig gehouden te Gent en in het VVF Centrum te Melle. Nieuwe thema's, projecten en activiteiten worden voorgesteld; iedereen kan onderling kennis maken en de eigen genealogische problemen voorleggen. De werkgroep Digitaal Archief bewerkt en publiceert openbare en particuliere genealogische bronnen. Volgende bijeenkomsten: Maandag 2 mei 2011: "Walmende brandstapels, fel bevochten veldslagen en bitter volgehouden belegeringen staan symbool voor de godsdienstoorlogen in de Lage Landen", door lic. hist.tim Piceu. Voor de gewone bevolking betekende de oorlog voortdurend leven met terreur en angst: hinderlagen en hongersnood, ontvoeringen en brandstichting, afpersing en ongewenst bezoek van muitende soldaten waren dagelijkse kost. Aan de hand van documenten uit Belgische en Nederlandse archieven, bibliotheken en musea brengt historicus Tim Piceu deze kleine oorlog in Vlaanderen tot leven. Maandag 6 juni 2011: "De woelige geschiedenis van de Graven van Vlaanderen met hun stamboom als leidraad", door dr. hist. Veronique Lambert. Deze lezing is werkelijk een reis door de geschiedenis van middeleeuws Vlaanderen. De stamboom is de leidraad. Zo passeren enkele woelige en boeiende momenten de revue. Dit wordt rijkelijk geïllustreerd met veel prenten. Voor méér informatie: zie de website van de VVF: Van Zeeuwse Stam op USB credit-card formaat De Stichting Genealogische Publikaties wil de nummers 101 t/m 151 digitaal uitgeven. Om te weten hoeveel exemplaren er vervaardigd moeten worden, is het nodig om te werken met voorinschrijving. De kosten bij voorinschrijving zijn 20,00. Na verschijnen zullen de kosten 22,50 bedragen. U kunt zich opgeven tot 1 juni Bij voldoende belangstelling zal dan 1 juli de usb creditcard gereed kunnen zijn. Opgeven per genpubl@zeelandnet.nl onder vermelding: usb credit card VZStam Schriftelijk: J.G. Polderdijk, Schippersweg 26, 4455 VP Nieuwdorp

20 PR-aktiviteiten Genealogische Spreekuren in Zierikzee en in Middelburg Een foto-impressie van beide spreekuren. In het gemeentearchief van Zierikzee. Jan Polderdijk in gesprek met de specialist voor Schouwen-Duiveland, Jaap Huigens. In de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg Aan de Ontvangsttafel met Ferrie Moubis Algemene genealogische informatie met Jan Oosthoek

21 De tafel met specifieke kennis van Walcheren met Kees de Bree Informatie over Gens Data Pro met Adri Lafort De volgende Genealogische Spreekuren zijn gepland in Tholen op donderdagavond 21 april van uur in het Gemeentehuis in Tholen, en in Middelharnis op zaterdagmorgen 3 september van uur in de Bibliotheek van Middelharnis, met medewerking van het Genealogisch Centrum Goeree-Overflakkee. Genealogie met en op de computer. Aldfaer, deel 4 Slot, door Jaap den Ouden In deze uitgave van Wij van Zeeland wil ik u graag iets vertellen over het begrip Gedcom. Tevens een beknopte handleiding om een Gedcom bestand te exporteren en te importeren en groepen te maken om eventuele dubbele namen te verwijderen. Gedcom geeft u de mogelijkheid om met één druk op de knop zeer veel gegevens uit te wisselen, die door derden al zijn uitgezocht. Dat heeft voor- en nadelen. Het voordeel is dat het u veel tijd bespaart om gegevens over te nemen die al uitgezocht zijn, deze hoeft u dan zelf niet meer uit te zoeken. Het nadeel is dat als er fouten in de genealogische gegevens zitten, deze fouten overgezet worden in uw eigen stamboom. Uiteraard geldt dit ook als u de

22 ze gegevens aanmaakt in een nieuwe stamboom. U hebt zelf geen controle of de ontvangen gegevens juist zijn. Een ander nadeel is dat er dubbele namen kunnen komen in uw reeds bestaande stamboom. Deze moeten dan met de hand verwijderd worden. Als dat er niet te veel zijn is dat geen probleem, maar als er veel namen elkaar overlappen is het veel werk om deze te verwijderen. Aan een naam hangen vaak weer veel andere namen en u moet dus goed opletten als u ze gaat verwijderen. Wat betekent Gedcom? De naam GEDCOM staat voor Genealogische Data Communicatie. GEDCOM is een internationale standaard waarop gegevens in genealogische programma's kunnen worden gerangschikt. Volgens een vast patroon van datavelden die exact zijn gedefinieerd kunnen op deze wijze gegevens worden geëxporteerd vanuit een database en geïmporteerd in een andere database. Dat maakt uitwisseling van gegevens tussen verschillende genealogische programma's (en gebruikers) mogelijk. Elk goed genealogieprogramma heeft de mogelijkheid om gegevens via het GEDCOM-formaat te importeren en te exporteren! Hoe maak ik een GEDCOM vanuit Aldfaer? Om uw Gedcom bestand te exporteren heeft u veel mogelijkheden. U kunt kiezen wat u wel en niet uit uw privé-bestand wilt meezenden. In het hoofdvenster van Aldfaer vindt u bovenin extra en daar kiest u voor instellingen. Bij instellingen kiest u Gedcom export. In uw scherm kunt u nu aanvinken, wat u wel en niet in het GEDCOM-bestand meegestuurd wilt hebben. 1. Kies uit het menu "Bestand" voor de optie "Exporteren als GEDCOM ". 2. Vul de naam van het bestand in en kies de karakterset. Aangeraden wordt om ANSI te gebruiken zodat diakritische tekens (letters met accenten) niet verloren gaan. 3. Klik bij Privacyfilter op nee 4. Klik rechts op het gele mapteken 5. Klik nu op Aldfaer bestanden 6. Onderin de balk geeft u het bestand een naam. 7. Hierna op export Het bestand wordt nu in de door u gekozen map weggeschreven. Deze map is dan met te verzenden, of op een Memory Stick te zetten. Hoe importeren we een Gedcom bestand?

23 In Aldfaer hebt u de mogelijkheid om een Gedcom bestand te importeren en daar een nieuwe stamboom van te maken. Ook kunt u het bestand bijvoegen in een bestaande stamboom. Kies in bestand Importeer Gedcom Bovenin kunt u aanvinken om het bestand te importeren in een huidige stamboom of een nieuwe stamboom te maken. Klik nu rechts op het mapje en dan naar de map waar u het bestand heeft opgeslagen. Hierna klikt u op import en wordt het bestand geïmporteerd naar de keuze die u heeft gemaakt. Het controleren van dubbele namen na het importeren van een Gedcom bestand. Ga naar tonen bovenin het hoofdscherm en klik nu op groepen. Het 6e pictogram van links is groepen toevoegen, om een nieuwe groep aan te maken. Als u hier op hebt geklikt, krijgt u selectie regel te zien. Bij bevat kunt u een naam ingeven om een nieuwe groep met namen te maken. Bij groepnaam geeft u nogmaals de gekozen naam in, klik nu op OK en de namen worden gesorteerd. U kunt nu verschillende groepen maken om dubbele namen te controleren. Het afgelopen jaar heb ik met veel plezier het een en ander verteld over het programma Aldfaer en geprobeerd het iets duidelijker te maken. Ik wens u veel succes met het programma en als u nog vragen hebt kunt u mij altijd mailen. Of anders zie ik u graag tijdens een van onze Genealogische Spreekuren Een vriendelijke genealogische groet! (Jaap den Ouden) Nieuwe genealogische uitgaven Indische Genealogische Vereniging Opgericht s-gravenhage 2 juni 1988 Eind december 2010 is een nieuwe IGV-publikatie verschenen, getiteld: Gevallen op het veld van eer. Een genealogische verkenning van de militaire erebegraafplaats Peutjoet

24 In deze eerste werkgroeppublikatie wordt een overzicht gegeven van alle militairen wier naam verbonden is met de voormalige militaire erebegraafplaats Peutjoet (tegenwoordig: Peucut) in Kota Radja (tegenwoordig: Banda Aceh). Auteur is oudbestuurslid Adriaan P. Intveld. Duizenden militairen zijn in de periode begraven op Peutjoet. Daar de registers van Peutjoet helaas in de Tweede Wereldoorlog verloren zijn gegaan (en omdat Peutjoet niet onder het beheer van de Oorlogsgravenstichting valt), was het tot voor kort onduidelijk welke personen hier begraven liggen (of begraven hebben gelegen). De bedoeling van deze publikatie is om in deze leemte te voorzien, niet alleen door het opsommen van de namen van de betreffende personen, maar ook door deze te voorzien van de belangrijkste genealogische en biografische gegevens, zonder onderscheid in rang of landaard. In totaal worden de gegevens van ruim 2300 militairen gepresenteerd. Naast militairen zijn er in de Nederlandse periode (tot 1942), maar ook daarna nog vele burgers begraven op Peutjoet. Meestal betroffen het hier vrouwen en kinderen van militairen. Ook van deze groep, bijna 700 personen in totaal, zijn in deze publikatie enige gegevens opgenomen. Onder de personen die in dit boek behandeld worden, was een aantal afkomstig uit Zeeland. Het boek is zeer rijk geïllustreerd. Het bevat ruim 100 portretten en bijna 200 foto s van graven. Verder is het voorzien van een omvangrijk notenapparaat. Bestellen: via penningmeester@igv.nl ; prijs 25,00 (voor leden) 32,50 (voor niet-led Uit betrouwbare bron.met Mirjam Neuteboom Heylzoete de Bot, Dierwijf Kiekens en. Matheus Smallegange Opnieuw wil ik U meenemen naar Antwerpen, het Antwerpen van de 15 e en 16 e eeuw wel te verstaan. We ontmoeten daar twee dames, elk met een bijzondere voornaam: Heylzoete de Bot en Dierwijf Kiekens. In onze calvinistische streken moeten we het vaak stellen met saaie, weinig aansprekende voornamen: Jannetje, Pietje, Maatje, Keetje, Betje, Kaatje waren in het nabije verleden vaak sterk oververtegenwoordigd. Er is een duidelijk verschil met gebieden waar het rooms-katholieke geloof veel meer aanhang had, zoals in het tegenwoordige Noord-Brabant of in België, waar men vanouds een veel groter spectrum aan heiligennamen ziet. Voor het middeleeuwse en 16 e eeuwse Antwerpen, maar ook het middeleeuwse en 16 e eeuwse (Noord)-Brabant geldt dat in mindere mate. We komen daar en ook elders nog een andere categorie voornamen tegen: van oorsprong Germaanse voornamen, die wij tegenwoordig nog maar sporadisch zien. Bovenstaande namen Heylzoete en Dierwijf zijn daar voorbeelden van, evenals : Lutgard, Heylwich, Avezoete, Immezoete, Amelberga, Woutruyt, om maar eens enkele andere voorbeelden te

25 noemen. Overigens zijn in het middeleeuwse en 16 e eeuwse Antwerpen ook de namen: Maria, Anna, Lijsbeth, Katline, Johanna zeer veel voorkomend. Na de 16 e eeuw zien we de prachtige namen als Heylwich en Lutgard steeds meer verdwijnen, een gevolg van een bepaling van het Concilie van Trente ( ) dat voortaan alleen nog heiligennamen als voornaam aan kinderen gegeven mochten worden. Gelukkig heeft niet iedereen gevolg gegeven aan dat voorschrift, maar het effect was op de langere termijn absoluut merkbaar. Terugkomend op Heylzoete en Dierwijf: wat hadden zij met elkaar gemeen en welke relatie hadden zij met Zeeland? Om te beginnen: Dierwijf Kiekens was een tante van Heylzoete de Bot. Dierwijf leefde te Antwerpen in de tweede helft van de 15 e eeuw, Heylzoete een generatie - ongeveer 25 jaar - later. Zij trouwde in Haar akte van huwelijkse voorwaarden vinden we in de Antwerpse schepenregisters. Wat zij verder met elkaar gemeen hadden, is dat zij beiden dezelfde naam hadden als hun overgrootmoeder, waarbij de overgrootmoeder van Dierwijf ook nog eens de bet-overgrootmoeder van Heylzoete was! Ik zeg met nadruk dezelfde naam hadden als hun overgrootmoeder, want ik realiseer me dat we absoluut niet met zekerheid kunnen zeggen dat zij naar hun overgrootmoeder vernoemd werden, zeker niet, zolang we niet weten hoe de naam was van de grootmoeder paternel van Heylzoete de Bot. Bovendien zit er bij dit soort mogelijke vernoemingen ook vaak nog een tante tussen. Bij Dierwijf is dat inderdaad het geval. Bij Heylzoete kennen we die eventuele tante niet. Blijft de vraag over: wie waren dan wel die overgrootmoeders? En ook dat is opmerkelijk: de overgrootmoeder van Heylzoete de Bot was Heylzoete Willlemsdr. van Domburg, de vrouw van de overbekende 15 e eeuwse Jan Ruychrock (van de Werve), carrièremaker in het bestuur van o.m. Jacoba van Beieren en Philips van Bourgondië. Jan Ruychrock had ook banden met Zeeland. In 1440 kocht hij het kasteel Heerheindricxburg met een groot aantal gemeten ambacht te s-heer Hendrikskinderen onder Goes en elders op Zuid-Beveland. Nakomelingen van hem waren in de 16 e eeuw baljuw van Goes. De overgrootmoeder van Dierwijf Kiekens was Dieuwertje van Sabbinge, de moeder van dezelfde Jan Ruychrock. In het laatste geval is de naam Dieuwertje duidelijk enigszins aangepast, mogelijk aan wat lokaal in Antwerpen gebruikelijk was. Hoewel de naam Dierwijf ook in Antwerpen zeer, zeer zeldzaam is. Onlangs kreeg ik een vraag betreffende de betrouwbaarheid van het gegeven dat een zekere Lysbeth Ruychrock ergens in de 15 e eeuw getrouwd geweest zou zijn met Willem Jansz. Smallegange. Dat bracht mij er toe de overbekende Nieuwe Croniek van Zeeland van Matheus Smallegange eens op te slaan op Ruychrock. Mijn verrassing was groot toen bleek dat Smallegange, wiens betrouwbaarheid toch nogal eens en zeer terecht in twijfel getrokken wordt, in grote lijnen zeer betrouwbaar blijkt te zijn voor wat betreft zijn uitzonderlijk uitgebreide stamreeks Ruychrock, op enkele schoonheidsfoutjes na dan. Diewer (Dierwijf) Kiekens en Soete (Heilzoete) de Bot staan er keurig bij. Een schoonheidsfoutje zou kunnen zijn dat Matheus Smallegange de vader van Heilzoete, Peter de Bot de naam Bot van der Eem geeft. En dat is dubieus, want we kennen de afkomst van Peter de Bot niet. We moeten zeker twijfelen aan deze vermelding bij Smallegange, maar het zou ook zomaar waar kunnen zijn. En wel omdat Smallegange in zijn inleidend

26 stukje over het kasteel van s-heer Hendrikskinderen min of meer aangeeft hoe hij aan de uitgebreide gegevens Ruychrock gekomen was. In zijn jonge jaren had hij in of aan het kasteel een muur met een fraai getekende stamboom Ruychrock met vele wapens gezien. Toen hij later terugkwam om deze na te tekenen was de muur suiver gewit. Hij kreeg echter wel de beschikking over die stamreeks op papier : doch naderhand mij dese Stam-rekening ter hand gekomen zijnde, wil ik hier de selve wel byvoegen en die vormde uiteraard de jaar later betrouwbaar blijkende - bron voor zijn uizonderlijk uitgebreide stamreeks Ruychrock. Een ander foutje is dat Smallegange een Maria de Bot, religieuze in het gasthuis St. Elisabeth te s-gravenhage, een kleindochter van Johanna Kiekens en Peter de Bot noemt, terwijl zij in de schepenakten van Antwerpen voorkomt als hun dochter. Waar zit dan de fout? Smallegange noemt slechts vier kinderen van Johanna Kiekens en Peter de Bot, maar uit de Antwerpse schepenregisters weten we dat er zes kinderen waren. En zo blijkt dat we Smallegange wel kritisch moeten lezen, maar niet altijd achteloos als onbetrouwbaar terzijde kunnen schuiven. En de Lysbeth Ruychrock, die getrouwd geweest zou zijn met Willem Jansz. Smallegange? Zij was zeker geen dochter van Jan Ruychrock, maar mogelijk een zuster van hem. Ik hoop binnenkort in een uitgebreidere publicatie op het Antwerpse nageslacht van Jan Ruychrock terug te komen. (Mirjam Neuteboom) Paleografie met Huib Uil, deel 9 Met het archiefstuk in het vorige nummer gingen we een kijkje nemen in de vergadering van de Classis Schouwen-Duiveland. Het is een goede aanleiding iets te vertellen over het kerkelijke leven. Veel belangrijke bronnen voor genealogisch onderzoek in de periode vóór 1811 zijn afkomstig van de kerken. Zoals gebruikelijk laten we eerst de transcriptie volgen en gaan dan nader in op de inhoud. Classis extraordinaria gehouden tot Zierikzee den

27 14 mey 1709; praeside dominus W. Cantzio, assessor S. Santvlugt, scri[b]a P. Haijman van Sonnemaar. Artikel 1 Syn binnengestaan de gedeputeerden van het collegium qualificatum van Brouwershaven, namelijk dominus Herman Specht, collegia qualificata praeses, de heer burgermeester L. van Duin, de heer doctor Jak. Durant als ouderling, en Hendrik Parre, diaken, bekend makende dat haar eerwaarde in de plaas van dominus Jak. Hayman, beroepen tot Goes, hebben beroepen den eerwaarde godsalige welgeleerde Petrus van Roeijen, predikant tot Koudekerke in Walcheren, versoekende dat deselve beroeping van de eerwaarde vergadering mag worden geapprobeert, waarop, nadat de stukken waren nagesien, en de gedeputeerdens afgevraagd, of sij ook haar van eenige onordentlijkheden bewust waren, en eenparig betuigd hadden van neen, omvraag gedaan sijnde, so is dese ingebragte beroeping met eenparige stemmen voor goed gekeurt. De inzenders hebben weer goed hun best gedaan. Bij de namen in de aanhef werden er missertjes gemaakt. Eigennamen blijven nu eenmaal lastig als je ze niet kent. Bovendien was de schrijver een predikant, die graag het Latijn vermengde met het Nederlands. Daarom noteerde hij ds. Cantzius als Cantzio. Hij was de preses of voorzitter. Ook met de naam van de assessor toegevoegd lid - ging het mis. In kerkelijke termen is een secretaris een scriba. Deze scriba, ds. Haijman, maakte een schrijffoutje. Hij vergat de b in scriba. Die letter voegen we daarom tussen vierkante haken toe. Opmerkelijk was dat deze predikant ambachtsheer van Zonnemaire was en daarom voegde hij die plaatsnaam aan zijn familienaam toe. Het meeste last gaf de afkorting dng met een streep erboven. Sommigen dachten dat het ging om een ouderling. De juiste oplossing van deze voor die tijd zeldzame abreviatuur is: dominus waarbij de g us betekent. Ten slotte gingen de inzenders de fout in met wat in de tekst staat als: e. vergadering. Ze transcribeerden dat als edele vergadering. Dat is meestal goed, maar hier betreft het een vergadering die bestaat uit predikanten en ouderlingen oftewel weleerwaarde en eerwaarde heren en daarom is de beste oplossing van de e eerwaarde. In datzelfde verband moeten we ook plaatsen wat bij de predikant Petrus van Roeijen wordt genoteerd. Er staat: eerw. gods. welg. De juiste oplossing van deze afkortingen is, gelet op het feit dat het hier een dominee betreft, die gestudeerd heeft: eerwaarde godsalige welgeleerde. Vanaf het laatste kwart van de zeventiende eeuw vormde de Gereformeerde kerk het grootste kerkgenootschap waar in Zeeland de meeste inwoners zich bij aansloten. In bijna elk dorp ontstond een kerkelijke gemeente. Deze gereformeerde gemeenten vormden samen per gebied een classis. In Zeeland waren dat er vier: Walcheren (inclusief Noord-Beveland en het grootste deel van het huidige Zeeuws-Vlaanderen), Schouwen-Duiveland (inclusief Sommelsdijk), Zuid- Beveland (inclusief het Hulsterambacht c.a.) en Tholen en Bergen op Zoom (inclusief het westelijk deel van het huidige Noord-Brabant en de Scheldeforten Lillo en Liefkenshoek). De gemeenten stuurden hun predikanten en per gemeente een ouderling naar de vergaderingen van de classis

28 Een van de taken van deze classicale vergaderingen was het beoordelen van de beroepen van predikanten. Was een gemeente vacant dan werd een nieuwe dominee beroepen, dat wil zeggen gevraagd om over te komen en de gemeente te dienen als predikant. In Zeeland was de wijze van beroepen geregeld in de Zeeuwse kerkorde van Deze bepaalde dat het maken van de keus werd gedaan door de kerkenraad, aangevuld met twee vertegenwoordigers van de overheid mits deze gereformeerd waren. In de grote steden waren dat er enkele meer. Dit college heette het collegium qualificatum (bevoegd college). Was de keus bepaald, dan moest het beroep ter goedkeuring worden voorgelegd aan de classis. In de getranscribeerde tekst brengt een delegatie van Brouwershaven zo n beroep in. Ds. Hayman niet dezelfde als de scriba ging naar Goes en in zijn plaats is Petrus van Roeijen, predikant in Koudekerke, beroepen. Het beroep werd op 14 mei 1709 ingebracht bij de classis. De delegatie bestond uit de tweede predikant van Brouwershaven, Herman Specht, die preses of voorzitter was van het collegium qualificatum. Hij werd vergezeld door burgemeester Leonard van Duin, de ouderling doctor Jak. Durant en de diaken Hendrik Parre. Zij verzochten aan de classis het beroep te approberen (goed te keuren). Eerst werden de stukken nagezien. Dat zijn er waarschijnlijk twee geweest. Allereerst een stuk waaruit bleek dat ds. Van Roeijen beroepen was. Dat was vaak in de vorm van een afschrift van de acta (notulen) van de vergadering van het collegium qualificatum. Het tweede stuk zal de zogenaamde lastbrief zijn geweest. Dat was een verklaring waaruit bleek dat de vier heren last of opdracht hadden om het beroep bij de classis in te brengen. Nadat de stukken in orde waren bevonden werden de vier heren gevraagd of zich eenige onordentlijkheden hadden voorgedaan. Het behoorde tot de standaard procedure om na te vragen of alles was verlopen volgens de regels en of zich geen bijzondere dingen hadden voorgedaan. De vier hebben resoluut geantwoord: neen. Daarom is omvraag gedaan, dat wil zeggen dat de preses aan iedereen heeft gevraagd wat zijn mening was. Ten slotte heeft de preses geconcludeerd dat iedereen ervoor was om het beroep goed te keuren: met eenparige stemmen. Ds. Van Roeijen was welkom in Brouwershaven. Ook nu was de kwaliteit van de inzendingen zonder meer goed en hen en anderen moedigen we dan ook graag aan om weer aan de slag te gaan met de volgende opgaaf. We blijven in kerkelijke sferen en gaan op bezoek in Noordgouwe. Daar vergadert in 1707 het collegium qualificatum onder leiding van ds. Johannes Sterck. Zo doende kunnen we ons een beeld vormen hoe zo n vergadering verliep en waar dit college zich nog meer mee bezighield. t Is een wat langere tekst met minder lastige afkortingen. Dat niet elke dominee een even gemakkelijke hand had, wordt ook duidelijk. De tekst is een goede gelegenheid kennis te maken met de oude schrijfwijze van de letter e. De transcriptie kunt u als Word-document (graag uw postadres erbij) vóór 10 juni 2011 to en aan: redactiewvz@zeelandnet.nl. U mag de transcriptie ook per post insturen. In dat geval is het adres: Secretariaat afd. Zeeland NGV, Koudekerkseweg 19, 4373 RB Biggekerke. Veel succes toegewenst!

29 - 27 -

30 Lezers schrijven Van J. Ruissen ontving de redactie de volgende reactie op de bespreking van het boek Woordenboek van de familienamen. In het augustus-nummer van "Wij van Zeeland" las ik het artikel over het Woordenboek van de Familienamen in Zeeland. (blz. 25). Daarin wordt o.a. de herkomst van familienamen beschreven, met de moeilijkheid om deze goed te achterhalen. Hierover wil ik het volgende opmerken. Bij de naam "Ruissen" wordt door het Meertensinstituut vermeld dat dit een patroniem is van Ruis; daarop zou de uitgang "sen" wijzen. Als aanvulling worden de Ruissenvenen in Drente genoemd. Dat nu is zeer onwaarschijnlijk, want de oorsprong van de naam ligt in Zeeland, nl. in Wemeldinge. In de namenlijst van de volkstelling van 1947 komt éénmaal de naam Ruissen in Drente voor. Deze persoon, G.C. Ruissen, is begin 1947 vanuit Zeeland naar Emmen verhuisd. Verder kwam de naam toen in de noordelijke provincies niet voor. De voorouders leefden van vóór 1600 in Wemeldinge. In 1712 wordt een nazaat voor het eerst Rusen of Ruis(s)en genoemd. Hij woonde met zijn gezin op een boerderij aan de Ruisweg, plaatselijk "de Rusen" genoemd. Zo werd het David "uut de Rusen" of kortweg Rusen, Ruisen. Ondertussen is de naam, die vooral in oost Zuid-Beveland voorkwam zowat over alle provincies verspreid. Verder nog een opmerking over de naam Kloosterman (zelfde nummer "Wij van Zeeland", blz. 27) die ook in de rij van mijn voorouders voorkomt. Op 23 augustus 1796 trouwt Pieter Ruissen met Jacoba Kloosterman. Als we de lijn Kloosterman terug in de tijd volgen komen we uit bij Cornelis Jansz op 't Clooster, die vanaf 1597 land pachtte van klooster "Jeruzalem" te Biezelinge. Zijn zoon, Mattheüs, heet Mattheüs Cornelisz. Cloosterman. Hij werd geboren te Biezelinge in 1597 en overleed daar in Omdat in genoemd nummer van WvZ sprake is van een klooster in Elkerzee denk ik dat we kunnen aannemen dat de naam Kloosterman op verschillende plaatsen onafhankelijk van elkaar zal zijn ontstaan. (J.Ruissen) Een bijdrage van Ed Steutel uit Amstelveen Recent ben ik in contact geweest met de hoofdredacteur naar aanleiding van de vernieuwingen (verbeteringen!) van dit blad. En zoals het een goed hoofdredacteur betaamt, heeft hij mij gelijktijdig trachten te strikken voor een artikeltje in de rubriek lezers schrijven' om uit te leggen hoe een inwoner van Amstelveen betrokken was/is bij het genealogische wel en wee van Zeeland. Een redelijk korte vraag, met een iets langer antwoord

31 Mijn vader is begin jaren vijftig begonnen met een eerste opzet van de stamboom van de familie Steutel. Hij heeft alle hem bekende Steutels aangeschreven en verzocht een vragenlijst ingevuld te retourneren. Mede aan de hand daarvan heeft hij bij voorkomende lacunes en onduidelijkheden de desbetreffende gemeentearchieven aangeschreven voor aanvulling. Dat kon allemaal vanuit zijn toenmalige woonplaats Amsterdam. Al snel werd duidelijk dat onze bakermat lag in Zeeland. Uit deze tijd stamt zijn lidmaatschap van de NGV en het abonnement op Gens Nostra. Na zijn overlijden heb ik dat overgenomen. Eind jaren vijftig volgde een uitzending naar Curaçao die al met al een jaar of vijftien geduurd heeft. Ik heb alle verzamelde gegevens eind jaren zestig teruggevonden op een zolder bij familie in Nederland en heb de zaak gerangschikt en gesystematiseerd aan de hand van de vele kartonnen systeemkaartjes. Had ik toen maar een computer gehad! In deze periode is mijn interesse in onze herkomst zeer gegroeid. Ik heb een aantal keren een bezoek gebracht aan het Zeeuws Archief in Middelburg, waarbij honderden acte s door mijn handen zijn gegaan. Ik heb alleen achteraf het vermoeden dat ik door het niet goed kunnen lezen van het oude handschrift toch wel waardevolle informatie heb gemist. Na verwerking van de gevonden gegevens ben ik tweemaal naar de genealogische contactdagen in Kapelle geweest. Liever had ik dat vaker gedaan, maar de afstand vanuit Amstelveen was toen voor mij bezwaarlijk. En dan thuiskomen met slechts twee opgeloste problemen vond ik in die tijd naar verhouding wat weinig. Ik ben in 1980 lid geworden van Van Zeeuwse Stam en heb daarin ook vragen geplaatst, helaas met weinig resultaat. Het bestaan van Wij van Zeeland kende ik niet tot 2004 en heb me daar toen bij aangesloten. Deze beide bladen gaven mij op afstand op de een of andere manier toch een gevoel van verbondenheid met Zeeland. Wat mij tot op de dag van vandaag frustreert is de onopgeloste zoektocht naar een dominee Steutel. Hij is rond 1750 geboren in Zoutelande, heeft banden gehad met de Classis Amsterdam, en is van daaruit naar het toenmalige Nederlands- Indië vertrokken. Ik weet aan de hand van de scheepssoldijlijsten uit het Rijksarchief te Den Haag wanneer, met welk schip vanuit Texel, en de datum van aankomst in Batavia. Hij is daar in het huwelijk getreden met een Zweedse, en heeft na enige jaren een strafoverplaatsing naar Ambon gekregen in verband met een discussie met de Classis Amsterdam over een leerstellig vraagstuk. Ik heb de brieven hierover gelezen in het archief van de Classis, berustend in het Gemeentearchief van Amsterdam. Daaruit blijkt ondermeer dat hij in Ambon van chagrijn is komen te sterven. Zijn vrouw is daarop naar Nederland teruggekeerd. Een kleurrijk figuur waar veel over bekend is. Alleen niet wie zijn ouders zijn, dus ik heb hem niet kunnen inpassen/plaatsen in de Genealogie Steutel die in 1976 verschenen is. Iedere keer als ik met deze man geconfronteerd wordt voel ik de afstand weer met Zeeland waardoor ik niet verder kom. Momenteel zit alles in een grote doos die ik op zolder bewaar, en waar ik lang niet meer in geweest ben. De hoofdredacteur stelde ook voor iets te publiceren in Wij van Zeeland uit mijn onderzoek. Op zich een eervol verzoek, waar ik desondanks toch niet op in zal ingaan. Ik heb gemerkt dat er voor mij zoiets bestaat als voortschrijdend genealo

32 gisch inzicht. Ik zou nu de Genealogie Steutel nu niet meer zo publiceren als ik in 1976 gedaan heb. Als ik er op terugkijk bekruipt me soms een soort gevoel van (oneigenlijke?) schaamte. Waarom heb ik bij de huwelijken alleen maar de plaats en datum genoemd, en niet de geboorte-gegevens van de huwelijkspartner? Waarom heb ik de vrouwelijke naamdragers niet verder uitgewerkt, toen denkende dat met een huwelijk de band met de Steutels verbroken werd? Waarom heb ik als enige bijzonderheid alleen maar het beroep vermeld, terwijl ik vaak meerdere bijzonderheden wist? Het liefste zou ik nu in mijn pensioenjaren alles opnieuw gaan inbrengen met behulp van de computer, en alle details (en de vele foto s) die ik heb daarin opnemen. Maar naast dit monnikenwerk waar ik tegen op zie stuit ik bijna zeker op lacunes, die mij noodzaken tot bezoeken aan Middelburg. En dan breekt weer de afstand op. Ik overweeg soms actiever gebruik te gaan maken van genealogische gegevens op internet. Maar daar lees je weer dat je die altijd in de archieven moet controleren met het origineel, en niet klakkeloos mag overnemen. Dus dat lijkt ook de oplossing niet. Ik ben met mijn onderzoek gekomen tot ene Pieter Steutel die in Domburg op huwde met Martha Frans. Hij was daar van schepen en is in of na 1720 in Domburg overleden. Ik vond het bijzonder zelf een paar jaar geleden in Domburg het toenmalige raadhuis bezocht te hebben. De naam Steutel komt vanaf 1727 voor in Goes en vanaf 1819 in Vlissingen. Daarna te s Gravenpolder (1833), Krimpen aan de Lek (1838), Delft (1845), Terneuzen (1847) en Middelburg (1848). Daarna verspreiding voornamelijk over West- Nederland. In de jaren tachtig heeft mijn vader de naam Steutel(s) vele malen teruggevonden in de archieven van de Dutch Church Austin Friars in Londen. Volgens hem waren dat gevluchte Hugenoten die zich later in Zeeland gevestigd hebben. Je praat dan over begin 17 e eeuw. Door de beruchte brand in het Rijksarchief Middelburg op 17 mei 1940 zijn mogelijk documenten die het gat naar Pieter Steutel uit Domburg ruim honderd jaar later hadden kunnen overbruggen, niet meer beschikbaar. Ik heb in ieder geval de hoop daarop opgegeven. U begrijpt nu wellicht mijn interesse in de artikelen in Gens Nostra, in de voormalige Van Zeeuwse Stam en in het huidige Wij van Zeeland (die alle fraai per jaargang ingebonden zijn): ik blijf continu zoeken naar een interessant gegeven, of naar wellicht die ene toevalstreffer die mij na zo veel jaar weer op het goede spoor zet. En samen met de redactie van dit blad hoop ik dat er zich een keer een contactpersoon meldt voor de regio Walcheren Wie weet waar dat nog toe kan leiden.. Ed Steutel (geb. 1944) - Amstelveen Wilt u Wij van Zeeland in kleur? Geef u dan op voor de digitale versie van het blad! Een mailtje naar de redactie volstaat!

33 Genealogie: Voorouders komen tot leven. In deze nieuwe rubriek wil de redactie proberen een eerste aanzet geven tot het publiceren van Zeeuwse genealogieën, kwartierstaten, stambomen en andere, Zeeuwse voorouder-onderzoeken. Allereerst het vervolg van Paul Lockefeir over zijn familietakken..naar aanleiding van die ontvangen stamboom van Catrien Lockefeer kwam ik er achter dat de familie, grofweg, uit 3 takken bestond: de tak met de burgemeesters, de tak van de textiel en de tak van Lockefeir. Tijdens mijn zoektocht naar gegevens van nog levende mensen stootte ik op een grote terughoudendheid bij de nog levende nazaten van de burgemeesters tak. Via de redactie van de Volkskrant kreeg ik contact met Harry Lockefeer ( ). Ik kreeg inderdaad geen gegevens van Harry, voordat ik contact had gehad met Willy Lockefeer( ), de oud burgemeester van Aardenburg. Uit eerder onderzoek had ik al wel wat gegevens van de vader van Willy, Albert Lockefeer ( ), oud burgemeester van Hulst. Ik snapte niet waardoor die terughoudendheid werd veroorzaakt. In die tijd hadden we een genealogiegroepje in het Bolwerk te Vlissingen. Ook daar vertelde ik over de terughoudendheid van Harry Lockefeer. Een lid van ons groepje kwam regelmatig in Den Haag en zou voor mij wat gegevens gaan zoeken in het Centraal Bureau voor Genealogie. A.L.S. Lockefeer, Foto: Beeldbank Zeeuwse Bibliotheek Uit de gegevens van het CBG en gegevens die ik zelf had opgezocht bleek dat de Textielfabriek van Milock (Emiel Lockefeer( ) een gezond bedrijf was. Emiel was de directeur. In de fabriek produceerde men o.a. sokken. Deze waren zo goed dat ze "socks of standing" werden genoemd. Door de teloorgang in de textiel is ook deze fabriek in 1985 gesloten. Foto CBG

34 foto: Beeldbank Zeeuwse Bibliotheek Na een aantal verhuizingen kwamen ze in bovenstaand fabriekspand terecht. Het was een oude bierbrouwerij waar maar 1x bier was gebrouwen. Op de foto is een deel van de fabriek zichtbaar met aan weerzijden van de ingang een dienstwoning. In de gegevens van het CBG trof ik ook het bijgevoegde berichtje uit de Vlissingse Courant van maart 1939 aan. Zo zie je maar dat je toch voorzichtig moet zijn met het graven naar de familiegeschiedenis. De tak van de Lockefeir's had daar niets mee van doen. Tot deze tak behoor ik zelf. Van alle nog levende Lockefeer's en Lockefeir's liggen de roots in Oost Zeeuws Vlaanderen. De tak waar ik toe behoor is ontstaan doordat 1 kind i.v.m. zijn huwelijk naar Zuid Beveland is verhuisd. Wordt vervolgd. Dan het begin van de serie over de familie Martens, geschreven door Dies Martens, jarenlang medewerker van het blad Van Zeeuwse Stam. Nieuwsgierigheid, pure nieuwsgierigheid heeft aan de grondslag gelegen van mijn interesse in de genealogie. En voortdurende nieuwsgierigheid is de beste drijfveer voor goed onderzoek. Ik wilde wel eens weten of de verhalen die over onze overgrootvader de ronde deden in de familie, wel klopten. Als je ouder Dies Martens in onderzoek op het archief in Borssele wordt, krijg je steeds meer de idee dat het allemaal mooier is gemaakt en ingepast

35 in de moraal van de eerste helft van de 20ste eeuw. Mijn overgrootvader, Joannes Martens, geboren op 17 april 1823 te Zelzate, was een kind van een ongehuwde moeder, Joanna Martens. Het verhaal wilde dat zij een telg was uit een Gentse patriciersfamilie, die vanwege de schande was weggestuurd. Doopboek Zelzate De 17 de dag van April 1823 is gedoopt Joannes onwettige zoon van Joanna Martens van Moerbeke en Silvester D hanis van Wachtebeke die voor getuigen bekend heeft de vader te zijn van dit kind, geboren vandaag om 8 uur in de morgen, doopheffers zijn Joannes Livinus van de Winkel en Livina Maria van den Berghe, beiden van deze parochie. P. Willems, pastor In de marge: Joannes Martens D hanis illegitimus, nu is Joannes gewettigd ten gevolge van het voltrokken huwelijk tussen Silvester D hanis en Joanna Martens, P.Willems pastor Die Belgische afkomst gaf het toen een klein exotisch tintje. Die patriciersfamilie werd bevestigd door een avontuur van nom Ko, een oom van mijn vader. Vanwege zijn beroep, commissionair, reisde hij veel door Zeeuws-Vlaanderen en in het aangrenzend België. Zo was hij een keer in Gent verzeild geraakt en had het daar van z'n neuze emikt. De Rijkswacht had hem opgepakt en mee naar het bureau genomen. Voordat ze hem opsloten sprak hij de onsterfelijk woorden: Weten jullie wel wie ik ben?. De familie Martens zou verwant zijn aan enkele aanzienlijke Gentse families die onder anderen in de magistraat zaten. Een paar namen vielen waaronder de familie Buckinck. En wat gebeurt? Binnen de kortste keren staat Ko buiten en met de boodschap om zich nooit meer in Gent te vertonen. Als dat geen bewijs was! Een ander verhaal was dat mijn grootvader, ook Joannes ( ), als kind samen met zijn oudere broer Toon in de Goese gevangenis had gezeten. De reden was een beetje simpel. Samen zouden ze botten van een dode koe, die op het erf begraven was, hebben opgegraven en verkocht. En dat mocht niet? In die dagen werden die nog verwerkt tot knopen. Mijn broer Piet heeft het voortouw genomen in deze zoektocht. Hij werd in 1980 lid van de VVF en heeft via vragen in de Vlaamse Stam een poging gedaan om de geheimen te ontraadselen. Dan stel je vast dat er nauwelijks gegevens zijn

36 over mensen die uit beeld zijn verdwenen. Gelukkig reageert in september 1981 Lydie Persijn uit Moerbeke die een schat van gegevens heeft over de familie Martens in het Waasland. Dat gaf al wat aanknopingspunten die ook in de richting van Moerbeke wezen. Maar voor echt onderzoek moest je toen nog naar het Rijksarchief in Gent dat in het historische Geeraard de Duivelsteen zit. Op 24 juni 1982 zit ik daar voor het eerst in de parochieregisters van Moerbeke en Stekene en gaat een wereld voor ons open. Eerst heb je een lijstje met gezinssamenstellingen en jaartallen. Maar dat verveelt gauw. Er moet meer zijn. En dat vind je dan terug in de Staten van Goed, in Nederland noemen we dat de Weeskamer. Dan gaan die mensen weer een beetje leven. Dan blijkt dat ze een onderdeel waren van de geschiedenis. In de wezenrekeningen kom je in de jaren 1622 en 23 inkomsten tegen voor het soldaathouden en in 1624 verrichten die van Stekene hand- en spandiensten voor het Staatse leger. Met paard en wagen trekken ze met den train van ammonitie vanuit het Waasland naar Breda en dat levert weer inkomsten op. Naast kommer en kwel brengt de oorlog ook brood op de plank. In die tijd gaat het archief van het klooster van Boudeloo ook inzicht geven in de familierelaties van voor de parochieregisters via pacht- en renteboeken. En zo vind je weer aansluiting met de Hoofdcijns van het Land van Waas. In die registers, bijgehouden vanaf ca 1270, worden de wetenswaardigheden zoals geboorte en huwelijk van de cijnsgerechtigden opgetekend. RA Gent Archief Boudeloo inv.nr 882 Fundatieboek 1610 Nu Lauris Thuysbaert bij coope; Weesen van Jan Martens bij successie; Jan Martens bij successie van sijn moedere Wed. Christiaen Durinck genaempt Bette Caluwe Centraal staat: Joos Martens fs. Willems up IIc Roeden Legghende Stekene, oost Lieven? Martens Zuyt de kinderen Maes, west Marten Parijs, noort Willlem de Ruysschere sjaers IIII s. II d. Sol 1608 Sol ; Sol 1617 Sol 1623 Sol 1626 Sol 1629; ; In de marge zijn later de nieuwe gemerken bijgeschreven

37 De Hoofdcijns is ontstaan uit de behoefte van de mensen op het platteland op een zekere vrijdom van de landsheer. Ze wilden dezelfde rechten als de mensen in de steden. Margaretha van Vlaanderen stelt die dan in voor een groep gegoede plattelanders. Wel moest men zich onder bescherming stellen van een kerk of klooster en daar jaarlijks een bijdrage per hoofd = hoofdcijns voor opbrengen. Elk jaar werden de mutaties opgetekend in registers die gelukkig bewaard zijn gebleven. Deze administratie is door Van Geertsom e.a. in een begrijpelijke vorm gepubliceerd. Curieus is dat dit recht vererfde van moeder op dochter omdat men in die tijd alleen kon bewijzen wie je moeder was. Meegenomen is dan weer dat je via deze gegevens in de Annalen van de Oudheidkundige Kring van het Land van Waas een jaargetijde ontdekt van voorouders Jan Martijns en Elisabeth Blommaert die leefden van ca 1425 tot Er wordt een erfelijke rente gezet op 700 roeden land in de Cleenen Ackere te Stekene waarvan op Kerstavond en op 3 februari jaarlijks en eeuwig (!) een jaargetijde moet worden opgedragen. Op 3 februari krijgen de armen van Stekene ook nog voor 12 groten witbrood uitgereikt.. Volgens de bewerker dateert deze fundatie uit Na deze stamreeks wil je natuurlijk weten hoe je kwartieren in elkaar steken. Dan ontdek je dat je voorouders van vaderskant niet alleen uit het Land van Waas komen maar ook uit het Hulsterambacht en Westelijk Zeeuws-Vlaanderen. Voorvader Pieter Caes (1738 IJzendijke-1815 Hoofdplaat) was betrokken bij de bedijking van de Hoofdplaatpolder. Dat kwam ook voort uit het feit dat hij voor de bedijking woonde op de Ooststelle op de toenmalige schorren en daar zijn schapen hield. Hij was daar ook eigenaar van de lammertienden. In de Franse tijd was hij maire van de gemeente Hoofdplaat. De voorouders van zijn vrouw Livina Jacoba Dhaenens (1753 Watervliet - Hoofdplaat 1795) komen uit de streek van Watervliet en Waterland-Oudeman. Van mijn moederskant, Elisabeth de Jonge ( ), en mijn grootmoeder van vaderskant Catharina Bos ( ) zit ik verankerd in Zuid-Beveland. Als mijn moeders grootouders ook nog Dingenis en Jacomina de Jonge-de Jonge zijn, beiden uit de twee grote rooms-katholieke De-Jonge-takken is dat wel zeker. Bij het speuren naar mijn Bevelandse kwartieren komen er ook nog mensen in van elders. In de zomers van de 17 de en de 18 de eeuw waren er vele handen nodig in de Bevelandse landbouw. De streek kon die zelf niet kon leveren. Op de zandgronden van Brabant en Vlaanderen waren die talrijk voorhanden waardoor in de zomer Zuid-Beveland overspoeld werd met, vooral rooms-katholieke gastarbeiders. Door hun massale aanwezigheid, vooral op de zomerse zondagen, als ze zich concentreerden op de hofstede waar gekerkt werd, riep dat wel eens spanning en angst op bij de overwegend gereformeerde bevolking. Dat liep in de zomer 1747 rond Sacramentsdag zo hoog op, dat Goes genoodzaakt was zijn poorten te sluiten en de mannen onder de wapenen te roepen, omdat volgens de sterke geruchten een rooms legertje onderweg was om de macht van de Paus, de eigenlijke Satan, te herstellen. Uiteindelijk is dat met een sisser afgelopen. Van deze mensen bleef er af en toe wel een op het eiland hangen. In mijn kwartierstaat duiken onder andere de volgende namen op:

38 Jan van de Pas ( ) uit Tilburg, hij trouwt op 1 mei 1771 met Margriete Pieterse Oostdijck( ) uit Ellewoutsdijk (de Loire); Jan Priem ( ) uit Grobbendonk, trouwt op 17 oktober 1748 met Marietje Dignusse de Jonge uit de Nieuwekraayert; Pieter Adriaens van de Eynde, uit het land van Mechelen, die in 1723 te Kapelle met Maria Stoffels Heyligers uit Oosterhout trouwt; Jan Janse van Gulick ( ) uit Breda, trouwt op 2 oktober 1703 te Kapelle met Jacoba Adriaense Spaerte; en Cornelis Pieterse Goense, van onbekende herkomst, die in 1704 met Neeltje Pauwels Poortvliet uit de Oudkraayert trouwt. Het zijn maar een paar voorbeelden. Inmiddels ontstond de behoefte om al deze kennis met anderen te delen. Zo werd de Werkgroep Blasijntje Danckaerts opgericht. In de loop der jaren werden 18 genealogieën en 1 kwartierstaat uitgegeven met gegevens over de grootste Bevelandse rooms-katholieke families. Editie nr. 20 en waarschijnlijk de laatste zal over de familie Almekinders gaan. Deze keer gaan we alle nazaten in mannelijke lijn van Jan Jacobse Allemijnkinderen zowel van katholieke als protestantse huize opnemen. In RAZE 3141, op 19 december 1598, een van zijn vroegste vermeldingen in Kloetinge, wordt hij overigens Jan Jacobs Mijnekinekens genoemd. Hij wordt dan gemaand door de ontvanger vant Capitale om zijn 4 pond vlaams belasting te voldoen. Nog even terug naar de nieuwsgierige vragen uit het begin. We hebben geen enkel bewijs kunnen vinden dat Joanna Martens een dochter uit een Gentse patriciersfamilie was. Ze is geboortig van Moerbeke in 1792 en al jong wees. Haar vader Jacob sterft, als ze twee jaar oud is, en haar moeder Anna Francisca de Bock, inmiddels hertrouwd, overlijdt in Helaas is in de Franse tijd niet veel meer over van de consequent bijgehouden Staten van Goed van de wezen, dus weten we niet veel van haar uit die tijd. Eigenlijk duikt ze pas weer op in de archieven als ze op 17 april 1823 te Zelzate van haar zoon Joannes bevalt. Ten huize van Silvester D hanis, kleermaker van stiel, die vermoedelijk ook haar werkgever was. Toen ik de geboorteakte aan mijn moeder liet zien was haar eerste opmerking: maar dat is de vader! Hoe ze dat ineens wist? Dat had mijn opa haar eens toevertrouwd. Verder onderzoek bewijst dat ook. Op 19 juni 1823 treden ze voor de wet in het huwelijk. Bij het kerkelijk huwelijk erkent Silvester dat hij de vader is van Joannes. De pastoor streept dan het il van illegitimus door en verandert Martens in D hanis. Bij de Burgerlijke Stand heeft men nooit de moeite genomen om die mutatie door te voeren. Van extreme welstand heb ik niets kunnen vinden. Of het moet haar grootvader Guillelmus Marculphus Martens ( ) zijn. Met deze man is er iets bijzonders aan de hand. In zijn doopnotitie wordt hij filius septimus genoemd ofwel zevende zoon. Dat klopte ook. Eerst was het me nog niet opgevallen maar later realiseer je je dat het alleen bij hem genoteerd stond. Andere kinderen werden niet genummerd vermeld. Nu blijkt dat aan de zevende achtereenvolgende zoon bijzondere gaven toegedicht worden. Alleen het geluk lacht hem toe. In België worden nu nog de koning en koningin peter en meter van dit bijzonder kind. Nu blijkt uit zijn Staat van Goed, afgehoord op 12 juni 1762 dat hij een zekere

39 welstand had. Hij bezit enkele hofsteden en talrijke stukken bouwland, bos en woestine rond Moerbeke. In zijn interieur staan twee staande horloges. Zijn grootvader Andries ( ) is de enige die aanwijsbaar in korte tijd Gent heeft gewoond. Dat moet tijdens het beleg van Hulst in 1645 geweest zijn. Zijn Staat van Goed vermeldt voor dat jaar een post onder de noemer Toen we enige tijd tot Gent gevlugt waren. Inderdaad: mijn grootvader heeft in de Goese gevangenis gezeten. Op 27 januari 1878 schrijft veldwachter M. van Weele in zijn proces verbaal dat hij de broers Toon, 14 jaar en Joannes Martens, 11 jaar zich in het jachtveld bevindend en tezamen en in vereniging op verboden wijze wild bemachtigen, heeft betrapt, stropen dus. Op 12 april moeten ze zich voor de kantonrechter te Goes verantwoorden. Het bewijs is overtuigend geleverd en het O.M. eist f 10,00 of 3 dagen zitten. De kantonrechter maakt er f 4,50 of 2 dagen voor ieder van. Toon heeft nog gezegd dat hij het er niet mee eens was. In die tijd van de Grote Landbouwcrisis is de keuze eenvoudig, de broertjes gaan zitten, die centen zijn gauw verdiend. Op 27 september om elf uur worden ze in de Goese gevangenis ingeschreven. Twee dagen later worden ze exact om elf uur zonder aanmerkingen weer losgelaten. Als je de registers van de kantonrechter en de Goese gevangenis uit die tijd naslaat, krijg je het gevoel dat de halve bevolking ooit in aanraking met de justitie is geweest. Vooral vanwege stropen van wild en vis. Een paar dingen heb ik vooral geleerd van deze hobby. L histoire se repète en Van de geschiedenis wordt NIETS geleerd. De van oorsprong rooms-katholieke Zuid-Bevelanders zijn allemaal, vaak meerdere malen, familie van elkaar. En onze voorouders hadden het op hun manier goed voor elkaar. Volgens de Costume van Zeeland hadden ze een aantal zaken goed geregeld. Een voorbeeld. In het geval van doodslag of zoals men het toentertijd noemde, manslag, werd er vooral aan het slachtoffer gedacht middels het zoenrecht. Het was zaak om een goede regeling te treffen de nabestaanden met de handadiche ende manslachtiche. Omdat bij de nabestaanden alle vrijenden ende maeghen in twee of drie generaties hoorden levert dat voor genealogen een schat van gegevens op. In een volgend nummer kom ik hier op terug. (Dies Martens) Jilles van den Ameele start met een familieverhaal en laat in een aantal afleveringen de verschillende takken van de familie de revue passeren onder de titel: De Vlaamse-, Nederlandse-, en Amerikaanse Van den Ameele s. Terugkijkend op bijna 5 eeuwen familie geschiedenis van mijn Van den Ameele genealogie ben ik tot de koptekst gekomen van -De Vlaamse-, Nederlandse- en Amerikaanse Van den Ameele s

40 Ruwweg zou men kunnen stellen dat de geschiedenis van de beschreven Van den Ameele s in drie tijdsperiodes opgesplitst kan worden: -De Vlaamse periode van De Nederlandse periode van 1695 heden -De Amerikaanse periode van heden Alle periodes komen in de navolgende artikelen aan bod, hoewel de volgorde niet geheel chronologisch is. Het leek me logisch eerst algemene informatie te geven over het geslacht Van den Ameele, dan de verschillende perioden te bespreken en tot slot enkele wetenswaardigheden over het recente verleden te benoemen. Bij de algemene informatie ben ik begonnen bij Christiaan van den Ameele die met zijn gezin van Vlaanderen naar Nederland emigreerde. Christiaan vormt in feite een scharnierpunt in deze familiegeschiedenis. De Vlaamse periode werd afgesloten en tegelijkertijd begon de Nederlandse periode. Bij de Nederlandse periode ligt het zwaartepunt op West Zeeuws-Vlaanderen, omdat daar de meeste familieleden woonden. Vandaar Drie eeuwen Van den Ameele s in West Zeeuws-Vlaanderen. In het Amerikaanse deel wordt de nadruk gelegd op Wayne County, omdat aanvankelijk verreweg de meeste familieleden zich daar vestigden. Vandaar Onze Ameele voorouders en Wayne County NY. Omdat de nakomelingen van de reeds genoemde Christiaan beschreven zijn in het familieboek leek het me vanzelfsprekend om ook wat te vermelden over zijn voorouders en de streek waar ze woonden. Vandaar het hoofdstuk De streek rondom Poperinge voor Zo eindigt het artikel anno 2011 met de oorsprong van deze familiegeschiedenis die begon in In het jaar 1640 werd te Reningelst (Vlaanderen) Christiaan van den Ameele geboren als zoon van Christiaan van den Ameele en Jacquimine De Honghere. Christiaan overleed te Sint Anna ter Muiden (Nederland) in het jaar Enkele jaren na Christiaan s geboorte werd te Vlamertinge (Vlaanderen) Maaiken Halfmaerte geboren als dochter van Livien Halfmaerte en Jacquimine De Puijdt. Maaiken overleed te Sint Anna ter Muiden en is aldaar begraven op 10 april Het echtpaar trouwde te Reningelst op 27 juli Hun huwelijk is vermeld in de poortersboeken van de stad Ieper (Vlaanderen) als volgt: Chrétien van den Ameele fils de Chrétien ex Reningelst bourgois d Ypre épousa à Reningelst le avec Mayken Halfmaerte fille de Livin ex Vlaemertinghe bourgois d ypre. (Christiaan van den Ameele zoon van Christiaan ex Reningelst burger van Ieper huwde te Reningelst de 27 e juli 1669 met Maaiken Halfmaerte dochter van Levien ex Vlamertinge burger van Ieper)

41 Het echtpaar kreeg negen kinderen, 3 zonen en 6 dochters. Alle kinderen werden gedoopt in de Rooms Katholieke Sint Jan s kerk te Poperinge (Vlaanderen). De zonen heetten Christiaan jr., geboren in 1673, Jan, geboren in 1677 en Romanus die in 1681 geboren werd. Zij zijn directe nakomelingen van Abel van den Ameele die rond 1525 geboren werd en te Poperinge woonde. De familie Van den Ameele had in Poperinge nogal nauwe banden met de Sint Jan s parochie. De familie was redelijk welvarend en bezat in die streek landerijen en diverse andere eigendommen. Twee van de dochters overleden jong. In 1695 emigreerde het echtpaar met de zeven overgebleven kinderen naar Sint Anna ter Muiden in Nederland. In Sint Anna ter Muiden beleden de familieleden gelijk de Protestantse godsdienst, zodat de reden van hun verhuizing mogelijk van religieuze aard was. Graf in St Jan te Poperinge De eerste generaties waren nauw betrokken bij het kerkelijk leven, als ouderlingen, diakenen, voorzanger, thresourier en verantwoordelijk voor de kerkelijke administratie. Vele generaties lang bleef de familie protestant en wel lidmaten van de Hervormde kerk. Pas laat in de twintigste eeuw kwam hierin verandering en ontstond er een grotere diversiteit op religieus gebied wat zowel voor de Nederlandse als voor de later naar Amerika geëmigreerde familieleden betreft. Ook op maatschappelijk terrein waren ze actief in Sint Anna ter Muiden want kinderen en kleinkinderen van het geëmigreerde echtpaar werden burgemeester, Romanus *1681, en enige anderen werden schepen van het stadje Sint Anna en ook onderwijzer. Vrij snel na aankomst in Sint Anna ter Muiden hebben diverse leden van de familie zich in naburige dorpen in West Zeeuws -Vlaanderen gevestigd en weer later hebben de familieleden zich verspreid over Nederland. Enkelen vestigden zich veel later ook in verschillende Europese landen o.m. in België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg. In de tweede helft van de negentiende eeuw zijn er veel Van den Ameele s vanuit West Zeeuws-Vlaanderen naar de Verenigde Staten van Amerika geëmigreerd, vooral naar Wayne County in het noorden van de staat New York en verder naar Wisconsin, New Jersey en Oregon. De eersten waagden de moeilijke tocht over de Atlantische Oceaan naar het land van belofte met de onbegrensde mogelijkheden in

42 Aan het begin de twintigste eeuw vertrokken er nog enkelen naar de staat New York en naar de staat New Jersey. De laatsten in De afstammelingen van de emigranten hebben zich inmiddels over vele staten in Amerika verspreid. In enkele Afrikaanse en Aziatische landen, waaronder het voormalig Nederlands Indië, woonden eveneens Van den Ameele s. familie-reunie in Amerika in 1898 Van Christiaan van den Ameele jr. zijn er geen nakomelingen naar Amerika geëmigreerd. Van Jan van den Ameele wonen veruit de meeste nakomelingen in Amerika: de Ameele s, Kehler-Ameele s, O`Meals, VanderMalle s en VanderMallie s, met concentraties in het noorden van de Staten New York en Oregon. De nazaten van Romanus van den Ameele in Amerika, de Van Den Ameele s, wonen hoofdzakelijk in de Staten Conneticut, New Jersey en New York. Een nazaat van Romanus emigreerde eind vorige eeuw nog naar Canada. In Nederland is de familienaam steeds Van den Ameele gebleven. In de VS daarentegen zijn er diverse wijzigingen van de naam ingevoerd. Er ontstonden daar enkele takken Ameele met totaal verschillende uitspraken vanwege de klemtoon en zonder de voorvoegsels -van den-. We hebben daar ook de naamswijzigingen in Kehler-Ameele, O Meal, (nakomelingen van Johannes van den Ameele *1842 te Nieuwvliet), VanderMallie, VanderMalle, Vander Malle ( nakomelingen van Jannis van den Ameele *1869 en Pieter van den Ameele *1876, beiden afkomstig uit Sint Anna ter Muiden) en de originele naam Van Den Ameele. Voor deze naamswijzigingen zijn er verschillende theoriën die echter niet met zekerheid vast te stellen zijn. Het verdwijnen van de voorvoegsels -van den- zou kunnen duiden op de zakelijkheid in het Amerika van destijds. O Meal en VanderMallie zou een gevolg kunnen zijn van de Amerikaanse uitspraak met als gevolg de fonetische schrijfwijze. Dikwijls nam men het ook niet zo nauw wat het schrijven betreft of men beheerste de kunst van het schrijven onvoldoende. Ook doen geruchten de ronde dat vanwege familiaire onenigheid de naam weer gewijzigd werd van VanderMallie in Vander Malle. Vanwege de naamswijzigingen was het voor menigeen in Amerika zeer verrassend om te ontdekken dat mensen die, bij wijze van spreken bij elkaar om de hoek woonden, achterneven of achternichten van elkaar bleken te zijn. Een andere verrassing naar aanleiding van mijn onderzoek was dat 63 jaar na haar huwelijk een O Meal ontdekte dat de koordirigent en de organiste bij haar huwelijksdienst familie van haar waren. Ze heetten Ameele

43 Omtrent de oorspronkelijke herkomst van de familienaam Van den Ameele heb ik niets met zekerheid kunnen vaststellen. Wel dat de naam in het begin van de dertiende eeuw al in verschillende variaties voorkwam. Ik volsta met het noemen van de vertaling en fonetische schrijfwijze in het Vlaams van het Franse Duhamel. (wordt vervolgd) Genealogie: Voorouders komen tot leven. Vraagbaak Ineke Riteco uit Den Helder heeft een vraag over haar voorouders, afkomstig uit Biervliet. De stamvader op dit moment is Pieter Riteco geboren in 1756 te Biervliet, overleden te Biervliet en gehuwd met Maria Haars (Haers-Aars), geboren in 1747 te Biervliet en overleden te Biervliet Zij kregen 3 kinderen: Elizabeth geb te Biervliet, Anna Maria geb te Biervliet en Gregorius Riteco geb te Biervliet en overleden te Hoofdplaat Gregorius was gehuwd op met Anna Joris geb.te Biervliet 1797 en overl.te Hoofdplaat (De stamvader had 1 broer: Joannes Franciscus Riteco en was gehuwd met Barbara Rentergem) Het tweede huwelijk van Gregorius was te Hoofdplaat met Angelina Sophia van Kampen en uit dit huwelijk zijn 8 kinderen geboren, allen te Hoofdplaat geboren. Naar mijn weten zijn er in Biervliet doopregisters van 1640 tot 1796 van Nederduits Gereformeerd en Katholiek. Onze voorouders waren tot zover wij weten allemaal katholiek. Zou u ons enige informatie kunnen geven van de ouders (voorouders?) van Pieter Riteco? met vriendelijke groet Ineke Riteco, Den Helder Ine Coumou uit Linschoten heeft een vraag over voorouders afkomstig uit Zierikzee. In de zoektocht naar de stamboom Coumou vonden wij Dingeman Coumou, geboren te Zierikzee, zoon van Jozias Dingemanse Coumou, geb te Zierikzee en overleden op te Rotterdam en Catharina Bijl ged te Zierikzee en overleden Deze Dingeman Coumou (of Comou zoals hij zelf schrijft) is een broer van een van mijn voorvaders

44 Via een verwant kregen wij kopieën van brieven die Dingeman aan zijn ouders geschreven heeft tijdens zijn tocht met het Franse leger naar Dresden. Tevens zat daar een overlijdensbericht bij. In de brieven noemt Dingeman ook namen van kameraden die niet verder met hem meetrokken, maar vanuit Douai verder Frankrijk in moesten. Via Zeeuwen Gezocht en de stukken van de Franse rekrutering heb ik waarschijnlijk deze vrienden teruggevonden. (Misschien is deze informatie ook interessant voor eventuele nazaten) Graag zou ik meer informatie willen hebben over de mannen uit Zierikzee die met het Franse leger mee trokken. Wie waren zij, wie zijn teruggekomen? Zijn er andere brieven bekend? Voor informatie over de stamboom Coumou verwijs ik naar de website van mijn zoon: Vrienden Dingeman Comou, zie brief 9 april 1813 In zijn brief noemt Dingeman Comou Piet Trijselaar. Dit zou kunnen zijn nummer 41 in de rekruteringsstukken van de fransen: Pieter Triselaar, geboren 21 oktober 1792, vader Willem en moeder Amerantia de Braal, beroep Marin (zeeman) In Zeeuwen gezocht komt voor: Pieter Trijselaar, beroep sjouwer getrouwd op 23 aug met Maria Josephia Spork. Pieter Trijselaar overleden op 13 juni 1841 op de leeftijd van 49 jaar, wed. van Maria Josephia Stork, overleden 25 april 1839, vader Willem Trijselaar en moeder Amerens de Braal Verder noemt Dingeman Comou Koo den Clau. Dit zou kunnen zijn nummer 4 in de rekruteringsstukken van de fransen: Jacob du Clauy, geboren 6 juni 1792, zoon van Jacob en Maria van Gouten, batelier (schipper) In Zeeuwen gezocht komt voor: Jacob du Claux getrouwd met Maria van Gouten op 16 mei 1791 te Zierikzee. Zijn zoon Jacques du Claux, batelier trouwt op 19 jarige leeftijd met Jobina Jansons, 17 jaar op 7 juni 1812 te Zierikzee. Van internet geplukt (voor de liefhebbers ) Conservering en digitalisering archiefstukken over Suriname ( ) Wie meer wil weten over de geschiedenis van Suriname als Zeeuwse kolonie kan vanaf morgen, 25 februari 2011, online archiefstukken raadplegen uit het Zeeuws Archief pagina s zijn geconserveerd en digitaal toegankelijk gemaakt in de gids Staten van Zeeland en Suriname. De archiefstukken geven informatie over de beginperiode van de Nederlandse invloed in Suriname ( ), de vestiging van Zeeuwen aldaar en de pogingen om de kolonie winstgevend te maken. De gedigitaliseerde pagina s zijn afkomstig uit twee verschillende archie