Nederlandse Genealogische Vereniging. Afdeling Zeeland. D'Oost-Indische werf tot Middelburgh WIJ VAN ZEELAND. Mededelingenblad 16 e jaargang, nummer 1

Transcriptie

1 Nederlandse Genealogische Vereniging Afdeling Zeeland D'Oost-Indische werf tot Middelburgh WIJ VAN ZEELAND Mededelingenblad 16 e jaargang, nummer 1 januari 2014

2 Wij van Zeeland 16 e jaargang nummer 1 INHOUDSOPGAVE Kijk ook op de website van de afdeling: Van de Voorzitter pag 1 Van de Redactie pag 1 Bestuursmededelingen Bestuursleden en data van aftreden/herbenoemen pag 1 Uitnodiging en agenda voor de voorjaars ledenvergadering NGV, afdeling Zeeland pag 2 Nieuws uit de Afdeling Zeeland Impressies najaarslezingen pag 3 Informatie over de voorjaarslezingen 2014 pag 4 Nieuws uit de Regio s van de Afdeling Zeeland van de NGV Regio Goeree Overflakkee Zeeuwse vriendinnen pag 5 Regio Noord- en Zuid-Beveland Over de rederijkers pag 6 Regio Walcheren Het Vlissings Prijzenhof (2) pag 8 Bronnenuitgave Arnemuiden pag 11 Uit Veerse bronnen, met Paul Harthoorn Een verhaal over Jacob Naerebout (Arebout). pag 12 In het Verenigingscentrum Digitalisering 2, door Jaap van Zweeden pag 15 Uit het Zeeuws Archief Tentoonstelling Aan boord van een slavenschip pag 16 Scans Zeeuwse akten Burgerlijke Stand online te raadplegen pag 16 Online tijdreizen via historische kaarten pag 17 PR-aktiviteiten De activiteiten in 2014, data en onderwerpen pag 18 Uit betrouwbare bron.. met Mirjam Neuteboom pag 19 Boeken, boeken, boeken en kranten, met Hans van Felius pag 21 Oud Schrift met PaiZ Een brief van Michiel de Ruyter uit 1666 pag 24 Lezers schrijven Mevrouw Gijsbertsen over kapitein Menkenveld van het MCC-schip d Eenigheid pag 27 Toevalsvondsten Brouwerij De Dry Tonnekes te Middelburg, door Jaap Heemskerk pag 29 Genealogie, Voorouders komen tot leven Mini-serie : Van Oostee te Yerseke (slot) pag 30 Aan boord van d Eenigheid 2, De oppermeester en de inkoop van slaven pag 35 Notaris Jacob Weststrate en zijn familie, Weststrate s bij de VOC, deel 2 pag 44 Delpher, nieuwe vraagbaak van de KB, Meertens Instituut en Universiteiten pag 47 Ledenmutaties pag 48 Stichting genealogische Publicaties: de Prae 1600 Club. pag 48 2

3 Van de Voorzitter Laat ik beginnen met U een voorspoedig en gezond 2014 te wensen. Moge het U en de uwen goed gaan in dit nieuwe jaar. Onze vereniging heeft een turbulent jaar achter de rug. De voorzitters en penningmeesters kwamen en gingen. De hele redactie van Gens Nostra trad af en een nieuwe redactie trad aan. En dat allemaal vanwege..., ja waarom eigenlijk? Dat doet er al niet meer toe, denk ik. We kunnen beter vooruit kijken en als vereniging samen sterk zijn. Samen kunnen we veel meer dan alleen. En dat samen-zijn beperkt zich nu niet meer alleen tot de Vroone! Ook in de virtuele wereld van het internet zijn we tegenwoordig samen. Ons Verenigingscentrum zit boordevol informatie, die ontsloten gaat worden door vrijwilligers. En die hoeven nu niet meer alleen uit Weesp en omgeving te komen. Daar kunt U in Zeeland of elders ook een bijdrage aan leveren. Gewoon thuis achter de PC of laptop. Zelfs met een tablet op de bank kunt U goed werk doen voor andere leden. En U weet; "wie goed doet, goed ontmoet". Wilt U er meer van weten? Neem dan contact op met Bram Maljaars, onze webmaster. Dit jaar gaan we naast de genealogische contactdag in het Zeeuws Archief, later dit jaar - ook een genealogische en heemkundige markt houden op zaterdag 19 april in de Vroone. Hebt U hulp nodig met uw genealogie? Denkt U anderen te kunnen helpen? Kom dan naar de Vroone. Laten we er een goed genealogisch jaar van maken met zijn allen. Ferrie Moubis, Voorzitter. Van de Redactie. Allereerst sluit ik mij aan bij de eerste woorden van de voorzitter, ook ik wens u een goed, gezond en werkzaam 2014 toe. Er ligt een nieuw jaar voor ons, met veel genealogische activiteiten en met frisse ideeën. We gaan de 16 e jaargang van start met weer een nieuwe rubriek Uit Veerse bronnen, waarin Paul Harthoorn zijn kennis van de notaris-archieven van Veere met ons zal delen. Ook wil de redactie te zijner tijd weten hoe de nieuwe invulling van de rubriek Oud Schrift bij de lezers en transcribenten overkomt. Moet de rubriek vooral via de website lopen, of is er behoefte aan meer persoonlijke begeleiding en correcties. De redactie gaat er weer tegenaan en hoopt op uw bijdragen! Rob de Groot, redactie BEstuursmededelingen Bestuursleden en data van aftreden/herbenoemen Beket Evert Terneuzen voorjaar 2015 Secretaris, plv. afgevaardigde Groot de Rob Biggekerke voorjaar 2016 Bestuurslid, redacteur Wij van Zeeland Hoornick Sjaak Goes voorjaar 2016 Bestuurslid, PR-functionaris Maljaars Bram Zoutelande voorjaar 2014 Bestuurslid, webmaster Moubis Ferrie Hulst voorjaar 2015 Voorzitter, afd.afgevaardigde, voorzitter SZGP 1

4 Oosthoek Jan Kapelle voorjaar 2014 Bestuurslid, bestuurslid van GenCentrZeeland Polderdijk Jan Nieuwdorp voorjaar 2014 Bestuurslid, penningmeester SZGP Priester de Joke Middelburg voorjaar 2016 bestuurslid, CALS Nederlandse Genealogische Vereniging Afdeling Zeeland Secretariaat: Trompstraat 7, 4435 BT Terneuzen Voorjaars algemene ledenvergadering van de Afdeling Zeeland van de NGV Het bestuur van de Afdeling Zeeland van de NGV nodigt haar leden en andere belangstellenden uit voor de voorjaars algemene ledenvergadering (alv) die wordt gehouden op zaterdag 29 maart 2014 in De Vroone, C.D. Vereekestraat 74 te Kapelle. Aanvang uur. Aan de orde komt de volgende agenda: 1. Opening door de voorzitter. 2. Mededelingen en ingekomen stukken. 3. Vaststellen van de notulen van de najaars algemene ledenvergadering van zaterdag 9 november 2013*). 4. Jaarverslag 2013 door de secretaris*). 5. Jaarverslag 2013 van de PR-commissie*). 6. Financieel verslag 2013 door de penningmeester. 7. Verslag van de Kascontrolecommissie over de administratie en jaarrekening 2013 door de heren Hans van Felius en Gillis Bek. 8. Vaststelling van de begroting voor Benoeming van een lid van de kascommissie, de heer Hans van Felius heeft zich herkiesbaar gesteld. 10. Bestuursverkiezing. Aftredend en niet herkiesbaar de heer Jan Oosthoek. Aftredend en herkiesbaar de heer Jan Polderdijk. Aftredend en herkiesbaar de heer Bram Maljaars. 11. Bespreking van de voorjaars Algemene Vergadering van de NGV. De stukken zullen echter niet vóór de alv beschikbaar zijn. 12. Benoeming en mandatering van afgevaardigde voor de voorjaars Algemene Vergadering van de NGV, de heer Evert Beket. 13. Rondvraag. 14. Sluiting van de vergadering door de voorzitter. Leden die zich willen aanmelden als kandidaat-bestuurslid, dienen zich schriftelijk aan te melden bij de secretaris uiterlijk zeven dagen vóór de datum van de vergadering. Deze aanmelding dient vergezeld te zijn door de handtekeningen van vijf afdelingsleden. Na de pauze zal de heer Cees Heystek een lezing houden over Heraldiek. Aanvang ca u. *) Uiterlijk 2 weken vóór de alv zijn deze stukken op de website van de afdeling Zeeland te raadplegen: 2

5 Nieuws uit de afdeling Zeeland Impressies najaarslezingen en Genealogen-dag Voorouders als vissers op Goeree-Overflakkee De Genealogen-dag en Open Archievendag 2 november

6 Najaars ALV afdeling Zeeland en lezingen van Arjan van Westen en Jaap van Zweeden Informatie over de voorjaars lezingen januari 2014 Geloot voor Napoleon, Bevelanders in het leger van Napoleon , door Jan de Ruiter. Op 23 oktober 2013 is het boek Geloot voor Napoleon, Bevelanders in het leger van Napoleon gepresenteerd. Het jaar 2013 is bewust gekozen voor het uitgeven van deze studie, omdat het dan in december 200 jaar geleden is dat De Bevelanden, op het Fort Bath na, bevrijd werden van de Franse overheersing. Niet alle Franse troepen waren dus weg uit Zeeland, want naast de bezetting van het Fort Bath, dat zich pas op 5 mei 1814 overgaf, was ook Walcheren nog bezet. Daar werden de laatste Franse soldaten pas op 6 mei 1814 met de steijgerschuijten en alle beschikbare hoogaarzen uit Arnemuiden vanuit Vlissingen naar Breskens overgevaren. In het boek staan niet Napoleon en zijn maarschalken centraal, maar de gewone jongens uit de dorpen op het platteland van Noord- en Zuid-Beveland en de stad Goes. Het waren dagloners, landarbeiders en boerenknechten, maar ook de knechten bij de smid en de timmerman, de schoen- en kleermakers gezellen en de matroos van de beurtschipper. In totaal zijn in Zeeland, zonder Zeeuws-Vlaanderen, want dat behoorde al veel langer tot een ander departement, 4612 man opgeroepen om te loten. Hiervan konden er 156 niet aan de oproep gehoor geven, omdat ze al waren overleden, in de gevangenis zaten of als matroos het zeegat waren uitgevaren. Ook diegene die al als vrijwilliger in het Franse leger dienden en de weesjongens die in 1809 en december 1811 naar het leger waren gestuurd konden niet weten dat ze alsnog voor de loting waren opgeroepen. In eerste instantie werden deze jongens door de Fransen als deserteur beschouwd en moesten er harde bewijzen op tafel komen om hun afwezigheid te rechtvaardigen, want anders werden de ouders onder druk gezet, kregen een boete of moesten zelfs de gevangenis in. Vanuit het departement Les Bouches de l Escaut zijn 974 jongens via de loting in dienst gemoeten. Omdat er geen enkele controle was, zijn door de Kapitein van Recrutering nog 30 jongens meer opgeroepen dan de verplichte aantallen die het departement voor elke lichting moest leveren. Uit de Bevelanden zijn 274 echte lotelingen naar de opleidingsdepots van het leger en de marine vertrokken. Per jaarklasse, maar soms ook per onderdeel zijn ze gevolgd en uitgewerkt. Van sommigen is nooit meer een woord gehoord, schrijft Christiaan den Herder uit Borssele later in zijn memoires. In die gevallen beperkt de informatie zich tot een datum van vertrek en een vermelding in de stamboeken, die op het Chateau de Vincennes in Parijs bewaard worden. Van de l armée de terre 4

7 zijn alle stamboeken bewaard gebleven, behalve die van de 146 ste en 147 ste regimenten de ligne, die bij de ontruiming van Wezel verloren zijn gegaan, zodat de gegevens over hun lot uit andere bronnen moesten komen. Alleen al in het 147 ste dienden 107 Zeeuwse (34 Bevelandse) lotelingen. Ongeveer 25% van de lotelingen werd bij de marine geplaatst. Vrijwel alle stamboeken van de marine uit die periode zijn verloren gegaan. Alleen in Rochefort is nog wat te vinden. In het boek is ook aandacht besteed aan andere categorieën die voor Napoleon hebben gevochten, zoals de remplaçanten, de Gardes d Honneur en twee lichtingen weesjongens. De laatste hoofdstukken van het boek gaan over de bevrijding van de Bevelanden en de lange lijst van vermiste militairen in Franse krijgsdienst, die geacht werden als krijgsgevangenen in Rusland te verblijven. Het boek kan beschouwd worden als een hommage aan een vergeten groep Bevelandse jongens, die verplicht werden om te dienen voor een vreemde vorst en diens idealen voor het vestigen van groot Frans imperium en veelal buiten de eigen landsgrenzen zijn gestorven in hospitalen of gewoon verdwenen zijn tijdens de veldtocht in 1812 tegen Rusland. 22 februari 2014: Namen uit de Eerste Wereldoorlog, door Willy van Meegen. In 2014 is het honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Het Gemeentearchief Goes heeft oproepen geplaatst om materiaal over deze oorlog in te zenden. Dat heeft een schat aan vooral foto's opgeleverd. Hoewel Nederland afzijdig bleef, had deze oorlog natuurlijk ook hier gevolgen. Er was mobilisatie, Belgische vluchtelingen kwamen en er ontstond voedselschaarste. Willy van Meegen, werkzaam bij het Gemeentearchief Goes, laat aan de hand van het binnengekomen materiaal zien wat de Zeeuwen merkten van de oorlog. Ook zal het over namen gaan, wie waren de soldaten op de foto's. Wat waren de namen van de Belgische vluchtelingen en vinden we hier nog iets van terug in de namen van de huidige bevolking. 29 maart 2014: Voorjaars algemene ledenvergadering; lezing over Heraldiek, Cees Heystek. PR-aktiviteiten; programma voor 2014 Er zullen in lezingen plaats vinden, alle gegeven in "De Vroone" te Kapelle. 25 januari 2014 Lotelingen voor Napoleon, door Jan de Ruiter. 22 februari 2014 Namen uit de Eerste Wereldoorlog, door Willy van Meegen. 29 maart 2014 ALV en een lezing over Heraldiek, door Cees Heystek. 19 april 2014 Genealogische en Heemkundige markt in "De Vroone". 10 mei 2014 Gewone mensen in de archieven, door Frank de Klerk. 4 oktober 2014 Lezing door Toon Franken van het Zeeuws Archief. 5

8 november 2014 Genealogische contactdag in het Zeeuws Archief te Middelburg. 22 november 2014 ALV met aansluitend een lezing door.?? Voor de invulling van deze laatste lezing van het jaar denk ik aan de leden van de afdeling Zeeland. Mijn vraag is nu of er wellicht leden zijn die over hun onderzoek iets willen vertellen, de zogenaamde 10 minuten-praatjes. Waar hebt u moeite mee, hoe denkt u dit op te lossen, hoe ervaart u dit, bent u klaar met uw onderzoek, kunt u hierover iets vertellen, hebt u er voldoening in? Dit zijn slechts enkele vragen die naar boven kunnen komen. Laat mij het weten of u bereid bent. Opmerking: er kan nog iets veranderen aan de agenda voor de tweede helft van Sjaak Hoornick Wilt u iemand kennis laten maken met genealogie, met de afdeling Zeeland van de NGV of met het afdelingsblad Wij van Zeeland, wijs dan op de website van de afdeling Ledenmutaties Totaal Per telde de afdeling Zeeland 371 leden Nieuw 2 leden Nieuw bijkomend 1 lid 374 leden, waarvan 43 bijkomende Per telde de afdeling Zeeland Nieuw Totaal 374 leden 2 lid 376 leden, waarvan 43 bijkomende. U wordt verzocht al uw mutaties, ook adreswijzigingen, alleen door te geven aan: NGV Ledenadministratie, Postbus 26, 1380 AA Weesp. Stichting genealogische Publicaties Prae 1600 Club. Veel vrijwilligers hebben in het verleden moeilijk leesbare stukken voor 1600 en ook kort daarna bewerkt en voor een ieder leesbaar gemaakt. De Prae 1600 Club heeft deze in boekvorm uitgegeven. Helaas zijn nog veel boeken in voorraad van bewerkte notariële akten, overlopers en rekeningen van rentmeesters in Zeeland etc. 6

9 Zie hiervoor Door in de balk op Prae 1600 te klikken komt een lijst van rubrieken te voorschijn waaronder weer vele titels van bewerkte stukken te vinden zijn ( ongeveer 400). De opslag zouden we graag verkleind zien en wij bieden de boeken die op voorraad zijn met 50 % korting aan. U kunt de titels bestellen via mail genpubl@zeelandnet.nl De penningmeester (Jan Polderdijk)laat u weten of het gevraagde nog beschikbaar is. Uiteraard kunnen niet in voorraad zijnde titels tegen de normale prijs gekopieerd en ingelijmd worden. Jan Polderdijk data die u beslist niet mag vergeten!! 25 januari februari maart 2014 Geloot voor Napoleon, Bevelanders in het leger van Napoleon door Jan de Ruiter.. Namen uit de Eerste Wereldoorlog door Willy van Meegen gemeentearchief Goes Voorjaars-algemene ledenvergadering + Heraldiek door Cees Heystek Alle bijeenkomsten vinden plaats in De Vroone, C.D. Vereekestraat 74 te Kapelle en beginnen om uur, tenzij anders aangegeven. 7

10 Nederlandse Genealogische Vereniging afdeling Zeeland Bestuurssamenstelling F. A. J. M. Moubis (Ferrie) Voorzitter Tabakstraat 24A 4561 HW Hulst E. B. Beket (Evert) Secretaris Trompstraat BT Terneuzen J. G. Polderdijk (Jan) Penn.meester Schippersweg VP Nieuwdorp A. Maljaars (Bram) webmaster Majoorwerf CA Zoutelande J. F. de Priester (Joke) Cals Piet Heinstraat 76, 4335 HX Middelburg J. L. Oosthoek (Jan) PR Sterappelstraat LE Kapelle J. Hoornick (Sjaak) PR Notestraat EB Goes R.J. de Groot (Rob) Redactie Koudekerkseweg RB Biggekerke Correspondentieadres: Secretariaat afdeling Zeeland NGV, Trompstraat 7, 4535 BT Terneuzen Redactie Mededelingenblad Wij van Zeeland : R. J. de Groot Koudekerkseweg RB Biggekerke A. L. Minderhoud Kapelseweg PD Kloetinge A. M. van Gessel Kleine Beer HP Oostburg secretariaatzld@zeelandnet.nl redactiewvz@zeelandnet.nl Webmaster A. Maljaars Majoorwerf CA Zoutelande webmasterngvzld@zeelandnet.nl Cals, afd Zeeland Mw J. F. de Priester Piet Heinstraat HX Middelburg calszeeland@zeelandnet.nl Public Relations J. L. Oosthoek Sterappelstraat LE Kapelle J. C. M Hoornick Notestraat EB Goes Haza-21 Helpdesk J. Remijn Claushof SL Goes j-remijn@hetnet.nl GensDataPro Help helpdesk@gensdatapro.ngv Werkgroep Computergenealogie: G. C. Bek Spinellihof GP Goes J. C. M. Hoornick Notestraat EB Goes A. Maljaars, Majoorwerf CA Zoutelande J. G. Polderdijk Schippersweg VP Nieuwdorp genpubl@zeelandnet.nl J. van Zweeden Nassaulaan CB, Baarn Afgevaardigde naar de ALV van de NGV F.A.J.M. Moubis Tabakstraat 24 A 4561 HW Hulst Voorplaat:Zeeuws Archief, KZGW, Zelandia Illustrata II: cat.nr ZI-II-458 D'Oost-Indische werf tot Middelburgh". Met titel bovenaan. Kopergrav., z.n. en z.j., h cm., br cm. Uit: a.w. Het Koninklijk Zeeuws Genootschap der Wetenschappen ondersteunde de uitgave door af te zien van de vergoeding van de gebruiksrechten. 1

11 2