van de verwerking van persoonsgegevens (hierna "WVP"), inzonderheid de artikelen 31bis en 36bis;

Transcriptie

1 1/10 Sectoraal comité voor de Federale Overheid Beraadslaging FO nr. 02/2008 van 14 februari 2008 Betreft: aanvraag van RIZIV tot mededeling van gegevens van persoonlijke aard door de FOD Financiën met betrekking tot de inkomsten van de gerechtigden op de verhoogde verzekeringstegemoetkoming en ingeschreven in het Rijksregister (AF/MA/2007/010) Het Sectoraal comité voor de Federale Overheid (hierna "het Comité"); Gelet op de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna "WVP"), inzonderheid de artikelen 31bis en 36bis; Gelet op het koninklijk besluit van 17 december 2003 tot vaststelling van de nadere regels met betrekking tot de samenstelling en de werking van bepaalde sectorale comités opgericht binnen de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer; Gelet op de aanvraag van de RIZIV, ontvangen op 17/12/2007; Gelet op de aanvraag van het technisch en juridisch advies gericht aan de Federale Overheidsdienst Fedict op 14/01/2008; Gelet op het technisch en juridisch advies ontvangen op 13/02/2008; Gelet op het verslag van de Voorzitter; Beslist op 14/02/2008, na beraadslaging, als volgt:

2 Ber FO 02/2008-2/10 I. VOORWERP VAN DE AANVRAAG I.1. Taken van de aanvrager 1. Ingevolge artikel 159 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994 werd in de schoot van het RIZIV een Dienst voor administratieve controle ingesteld, die hierna verder als aanvrager wordt bestempeld. Deze laatste is belast met de controle op de prestaties van de verzekering voor geneeskundige verzorging, van de uitkeringsverzekering en van de moederschapsverzekering, alsmede de administratieve controle op het inachtnemen van de bepalingen van deze gecoördineerde wet en haar uitvoeringsbesluiten. 2. Met het oog op het verrichten van deze controletaken zijn o.a. de verzekeringsinstellingen ingevolge artikel 163 van de gecoördineerde wet van 14 juli 1994 ertoe gehouden aan de sociale inspecteurs en sociaal controleurs van de aanvrager alle inlichtingen en bescheiden te verstrekken welke zij ter uitvoering van hun controleopdracht behoeven. De aanvrager kan verder een beroep doen op de wet van 16 november 1972 betreffende de arbeidsinspectie (artikel 169 van de gecoördineerde wet van 14 juli 1994). 3. Op basis van artikel 4 van de wet van 16 september 1972 kan hij overgaan tot elk onderzoek, elke controle, en elk verhoor, alsook alle inlichtingen inwinnen die hij nodig acht om zich ervan te vergewissen dat de bepalingen van de wetgevingen waarop hij toezicht uitoefent, werkelijk worden nageleefd. Zo kan hij zich zonder verplaatsing alle informatiedragers 1, die gelijk welke andere gegevens bevatten, ter inzage doen voorleggen wanneer hij dit nodig acht voor het volbrengen van zijn opdracht en overgaan tot het onderzoek ervan. Hij kan zich zelfs kosteloos kopieën laten verstrekken (artikel 4bis). Hij beschikt eveneens over deze bevoegdheid voor de gegevens die toegankelijk zijn via een informatiesysteem of via elk ander elektronisch apparaat. I.2. Concrete context A. Verhoogde verzekeringstegemoetkoming 4. Artikel 37, 1 en 19, van de gecoördineerde wet van 14 juli 1994 bakent 3 groepen van personen af die kunnen genieten van een verhoogde verzekeringstegemoetkoming. 1 Informatiedragers: gelijk welke informatiedragers onder welke vorm ook, zoals boeken, registers, documenten, numerieke of digitale informatiedragers, schijven, banden en met inbegrip van deze die bereikbaar zijn door een informaticasysteem of door elk ander elektronisch apparaat (artikel 2,11, van de wet van 16 november 1972).

3 Ber FO 02/2008-3/10 Het betreft: de gepensioneerden, de weduwnaars en weduwen, de wezen en degenen die invaliditeitsuitkeringen genieten, respectievelijk bedoeld in de artikelen 32, eerste lid, 7 tot 11 ter, 16 en 20, en 93, die voldoen aan de inkomensvoorwaarden zoals ze door de Koning zijn vastgesteld bij in Ministerraad overlegd besluit, alsmede hun echtgenoot of samenwonende persoon en de personen te hunnen laste genieten evenwel een verhoogde tegemoetkoming van de verzekering. Bij in Ministerraad overlegd besluit kan de Koning eveneens de voorwaarden vaststellen waaronder het recht op de verhoogde verzekeringstegemoetkoming ingaat, wordt behouden of wordt ingetrokken. De rechthebbenden moeten bewijzen dat ze de hiervoor bedoelde voorwaarden vervullen. de rechthebbenden van het statuut OMNIO genieten dezelfde verhoogde verzekeringstegemoetkoming. De gezinnen met bescheiden inkomens genieten dat statuut. De Koning bepaalt bij een besluit, vastgesteld na overleg in de Ministerraad, wat moet worden verstaan onder "bescheiden inkomens" alsook de voorwaarden voor de opening, het behoud en de intrekking van het statuut OMNIO. de in artikel 32, eerste lid, 3, bedoelde gerechtigden die langdurig werkloos zijn overeenkomstig de modaliteiten bedoeld in artikel 32, tweede lid 2. De Koning bepaalt bij een in Ministerraad overlegd besluit, de leeftijd van deze gerechtigden en wat moet verstaan worden onder "langdurig werklozen", door met name de minimum werkloosheidsduur vast te stellen alsmede de eventuele voorwaarden voor de gelijkstelling van de tijdvakken van arbeidsongeschiktheid en van korte arbeidshervatting met die tijdvakken van werkloosheid. 5. Het koninklijk besluit van 1 april 2007 tot vaststelling van de voorwaarden voor de toekenning van de verhoogde verzekeringstegemoetkoming, bedoeld in artikel 37, 1 en 19, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, en tot invoering van het OMNIO-statuut, bepaalt onder meer: hoe de betrokkenen het bewijs leveren: een verklaring op erewoord vergezelt een aanslagbiljet of andere documenten die toelaten het bruto belastbaar inkomen te bepalen (zie artikelen 26 en 45); welke inkomens bij de beoordeling in acht genomen worden (artikel 24). 2 Artikel 37, 19, bevat nog andere categorieën maar gelet op het feit dat de inkomsten gecontroleerd worden voor de verhoging, vallen ze buiten de aanvraag.

4 Ber FO 02/2008-4/10 B. Bijdrageverplichting van de ingeschrevenen in het Rijksregister 6. Artikel 134, eerste lid, van het koninklijk besluit van 3 juli 1996 tot uitvoering van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging gecoördineerd op 14 juli 1994, stelt de bijdrage voor geneeskundige verzorging vast van de personen die ingeschreven zijn in het Rijksregister van de natuurlijke personen. Deze bepaling voorziet in een vermindering en zelfs vrijstelling van deze bijdrage wanneer de gerechtigde bewijst dat de inkomsten van zijn gezin lager zijn dan een bepaald bedrag. Dit bewijs wordt geleverd door de ondertekening van een verklaring op erewoord. 7. De juistheid van deze verklaring wordt nagegaan door de aanvrager (artikel 134, zevende lid, van het koninklijk besluit van 3 juli 1996). Dit impliceert een controle van de in aanmerking te nemen inkomens zoals bepaald in artikel 24 van het koninklijk besluit van 1 april I.3. Gewenste actie 8. Teneinde zijn wettelijke en reglementaire controletaak inzake de verhoogde verzekeringstegemoetkoming en de bijdrageverplichting van de ingeschrevenen in het Rijksregister zoals hiervoor uiteengezet op een efficiëntere manier te vervullen, wenst de aanvrager toegang te bekomen tot een aantal gegevens van de FOD Financiën. Momenteel gebeurt dit aan de hand van magneetbanden en cd-roms 3 op basis van de procedure voorzien in artikel 6 van het koninklijk besluit van 8 augustus dat werd opgeheven door het koninklijk besluit van 1 april Een elektronische raadpleging van de gegevens van de FOD Financiën zou de controles aanzienlijk sneller en efficiënter laten verlopen. Daarenboven is artikel 56 van het koninklijk besluit van 1 april 2007 erop gericht om omslachtige stromen af te bouwen ten gunste van elektronische wanneer de gegevens via de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid kunnen opgevraagd worden. Trouwens de raadpleging die de aanvrager beoogt zowel vraag als antwoord - zal via de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid plaatsvinden. 3 De bepaling waardoor het Omnio-statuut werd ingevoerd trad pas in werking op 1 april Voor dit statuut gebeurde er dus nog geen controles. 4 Koninklijk besluit van 8 augustus 1997 ter bepaling van de inkomensvoorwaarden en de voorwaarden in verband met de ingang, het behoud en de intrekking van het recht op de verhoogde verzekeringstegemoetkoming, welke bedoeld zijn in artikel 37, 1, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli Het artikel 6 van dat besluit was ter zake reeds een gedeeltelijke herneming van artikel 6 van het koniniklijk besluit van 1 april 1981 ter bepaling van het jaarbedrag van de inkomsten welke bedoeld zijn in artikel 37, 1, 2 en 4, en tot uitvoering van artikel 49, 5, derde lid, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994.

5 Ber FO 02/2008-5/10 II. ONDERZOEK VAN DE AANVRAAG A. ONTVANKELIJKHEID VAN DE AANVRAAG 10. Krachtens artikel 36bis van de wet van 8 december 1992, "vereist elke elektronische mededeling van persoonsgegevens door een federale overheidsdienst of door een openbare instelling met rechtspersoonlijkheid die onder de federale overheid ressorteert een principiële machtiging (van het bevoegd sectoraal comité)". 11. Het is de taak van dit Comité om na te gaan of deze mededeling enerzijds nodig is voor de implementatie van de opdrachten die toevertrouwd worden door of krachtens de wet aan de vragende federale overheid en anderzijds of deze mededeling in zijn diverse aspecten compatibel is met al de geldige normen inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer wat de verwerking van de persoonsgegevens betreft. (Parl.Doc 50, , nr. 1940/004). 12. De aanvrager wenst toegang te bekomen tot persoonsgegevens die bij de FOD Financiën zijn opgeslagen. Het Comité is derhalve bevoegd. B. TEN GRONDE 1. Voorwaarden voor de rechtmatigheid van de verwerking 1.1. FINALITEITSBEGINSEL 13. Artikel 4, 1, 1, WVP stelt dat iedere verwerking van persoonsgegevens eerlijk en rechtmatig dient te zijn. Bovendien laat artikel 4, 1, 2, WVP de verwerking slechts toe voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden. 14. De door de aanvrager vooropgestelde verwerking stelt in het licht van artikel 4, 1, 1, WVP geen probleem. Zowel de verhoogde verzekeringstegemoetkoming als de bijdrageverplichting van de ingeschrevenen in het Rijksregister zijn gunstregelingen in functie van het inkomen. De personen die daarvan wensen te genieten leggen daartoe een verklaring op erewoord af, vergezeld van stavingstukken. De bijgevoegde stukken laten niet altijd toe de inkomsten die bepalend zijn voor het al dan niet toekennen van de gunst (artikel 24 van het besluit van 1 april 2007) samen te stellen of hebben niet altijd betrekking op het juiste refertejaar.

6 Ber FO 02/2008-6/ Het is dus noodzakelijk om een controle die wettelijk en reglementair voorzien is - te verrichten teneinde, zowel de gegrondheid van de beslissing die de gunst verleent te toetsen als misbruiken, die een hypotheek op het gunstregime zouden leggen, op te sporen. Een correcte controle impliceert dat deze gebeurt aan de hand van officieel getoetste inkomstenelementen van het juiste refertejaar. 16. In het licht van de mogelijkheden die geboden worden door de beschikbaarheid van elektronische gegevensbanken ligt het voor de hand dat de aanvrager de beslissingen hetzij controleert of neemt aan de hand van officieel geverifieerde inkomensgegevens. De verwerking van een indirecte inzameling bij de FOD Financiën, die door de aanvrager wordt beoogd, impliceert een latere verwerking van gegevens die oorspronkelijk werden verwerkt door de FOD Financiën. Deze latere verwerking is slechts aanvaardbaar voor zover ze verenigbaar is met de oorspronkelijke verwerking. De verenigbaarheid wordt beoordeeld in functie van de redelijke verwachtingen van de betrokkene en de toepasselijke wettelijke en reglementaire bepalingen (artikel 4, 1, 2, WVP). 17. De gegevens met betrekking tot de personenbelasting worden door de FOD Financiën verzameld met het oog op de vestiging van een belastingsaanslag overeenkomstig de relevante reglementaire bepalingen. Deze belastingsaanslag wordt gevestigd na controle van de opgegeven informatie. 18. Het Comité stelt vast dat de burger op de hoogte is dat op deze gegevens een beroep kan gedaan worden voor controledoeleinden wanneer een financiële gunst wordt verleend die afhankelijk is van specifieke 5 of niet nader gespecificeerde inkomensvoorwaarden. De geviseerde verwerking is dus verenigbaar PROPORTIONALITEIT Ten overstaan van de gegevens 19. De WVP stelt eveneens kwaliteitsvereisten met betrekking tot de persoonsgegevens die worden verwerkt. Artikel 4, 1, 3, WVP stelt dat persoonsgegevens toereikend, terzake dienend en niet overmatig dienen te zijn, uitgaande van de doeleinden waarvoor zij worden verkregen of waarvoor zij verder worden verwerkt. 5 Beraadslaging FO nr.1/2006 van 14 juni 2006 overweging 29

7 Ber FO 02/2008-7/ Het Comité merkt op dat de inzameling erop gericht is om de aanvrager toe te laten om het bruto-inkomen vast te stellen, zoals bepaald in artikel 24 van het besluit. In bijlage 1 van de aanvraag somt de aanvrager de gegevens op tot dewelke hij toegang wenst te verkrijgen. 21. Het Comité stelt na analyse vast dat de gegevens tot dewelke de aanvrager toegang wenst, vereist zijn om de het bruto-jaarinkomen van de betrokkenen zo nauwkeurig mogelijk te bepalen. Elk gegeven heeft betrekking op een inkomstenelement dat gelinkt kan worden, hetzij aan een welbepaalde code op het aangifteformulier zoals dat door de betrokkene werd ingediend, hetzij aan een berekening die de fiscus deed op basis van informatie verstrekt op het aangifteformulier (bijvoorbeeld de betrokkene vult de kadastrale inkomens in, het is de fiscus die zorgt voor de indexering teneinde de actuele waarde van dat inkomen te bepalen). 22. In het licht hiervan besluit het Comité dat de gegevens tot dewelke toegang gewenst wordt, conform zijn aan artikel 4, 1, 3, WVP. 23. In het kader van de controle zal de aanvrager ook eventuele fraude trachten op te sporen. De verjaringstermijn in geval van sociale fraude bedraagt 5 jaar (artikel 174 van de gecoördineerde wet van 14 juli 1994). In het licht daarvan wenst te aanvrager niet alleen toegang tot de meest recente gegevens, maar wenst hij tevens een toegang tot de historiek van de voorbij 5 jaar. 24. Het Comité stelt vast dat, rekening houdend met dit facet van de opdracht van aanvrager, een toegang tot de historiek die een periode van 5 jaar bedraagt, in overeenstemming is met artikel 4, 1, 3, WVP Ten overstaan van de bewaringstermijn van de gegevens 25. Uit de bijkomende informatie verstrekt door de aanvrager blijkt dat hij de gegevens gedurende 5 jaar zal bewaren, gelet op het feit dat de verjaringstermijn 5 jaar bedraagt ingeval van onjuiste of onvolledige verklaringen op erewoord. 26. De aanvrager stelt verder dat het bewaren van de gegevens in een databank niet kan vervangen worden door een permanente toegang om de fiscale gegevens te raadplegen. De informatie van de fiscus wordt immers door de aanvrager bewerkt en verrijkt 6. Indien hij deze gegevens niet zou opslaan en bewaren, zou dit betekenen dat de aanvrager telkens opnieuw een reeks bewerkingen zou moeten herhalen, wat dubbel werk en tijdverlies impliceert. 6 Zie aangifte van de verwerking op 23 mei 1996

8 Ber FO 02/2008-8/ Het Comité stelt vast dat rekening houdend met de verjaringstermijn enerzijds en de bewerkingen die de aanvrager uitvoert op de door de fiscus per identificatienummer van het Rijksregister verstrekte de inkomsten anderzijds (hij berekent bijvoorbeeld aan de hand daarvan het bruto-gezinsinkomen) dat een bewaartermijn van 5 jaar, gelet op de doeleinden, aanvaardbaar is in het licht van artikel 4, 1, 5, WVP Ten opzichte van de frequentie van de toegang en de duur van machtiging 28. De aanvrager wenst over een permanente toegang tot de gegevens te beschikken. Uit hoofde van de controlefunctie zullen de inspecteurs van de aanvrager dagelijks dossiers in verband met de verhoogde verzekeringstegemoetkoming of met de bijdrageverplichting van de ingeschrevenen in het Rijksregister behandelen wat neerkomt op o.a. een controle van de inkomsten. 29. Het Comité constateert dat, met het oog op de realisatie van de doeleinden, een permanente toegang gepast is (artikel 4, 1, 3 WVP). 30. De toegang wordt voor onbepaalde duur gevraagd. De gunsten inzake de verhoogde verzekeringstegemoetkoming en de bijdrageverplichting van de ingeschrevenen in het Rijksregister werden niet in de tijd afgebakend. Dit geldt ipso facto voor de controle ervan waarvoor de aanvrager verantwoordelijk is. 31. Het Comité constateert dat, met het oog op het vervullen van de opgegeven doeleinden, een machtiging voor onbepaalde duur gepast is (artikel 4, 1, 3 WVP) Intern gebruik en/of mededeling aan derden 32. De aanvrager zal de gegevens die hij vanwege de FOD Financiën ontvangt intern gebruiken met het oog het vervullen van de controletaken die hem werden opgedragen. 33. Het is echter mogelijk dat in individuele gevallen deze informatie wordt meegedeeld aan derden. Artikel 5 van de wet van 16 november 1972 betreffende de arbeidsinspectie, biedt de inspecteurs van de aanvrager ter zake een appreciatiebevoegdheid (wanneer deze informatie bijvoorbeeld andere instellingen van sociale zekerheid of de inspecteurs ervan aanbelangt). Ze zijn trouwens ingevolge ditzelfde artikel verplicht om deze informatie te verschaffen wanneer ze erom verzocht worden door de in deze bepaling omschreven personen en instanties.

9 Ber FO 02/2008-9/ Het Comité neemt hiervan akte. Het vestigt er volledigheidshalve de aandacht op dat de aanvrager het proportionaliteitsbeginsel niet uit het oog mag verliezen wanneer hij deze informatie aan dergelijke derden verstrekt TRANSPARANTIEBEGINSEL (artikelen 4, 1, 1, en 9 tot 15bis, WVP) 35. Het Comité herinnert eraan dat een eerlijke verwerking van gegevens een verwerking is die gebeurt op een transparante wijze. De indirecte inzameling die in casu beoogd wordt, is ingegeven door artikel 24 van het besluit van 1 april Dit betekent dat de betrokkenen aan de hand van deze reglementaire bepaling zeer precies weten welke gegevens determinerend zijn voor het verkrijgen van de gunst en het behoud ervan. Zij weten bijgevolg waarop de aanvrager zich zal steunen bij een controle. Daarenboven voorzien de modellen van verklaring op erewoord (bijlagen van het koninklijk besluit van 1 april 2007) aan de hand waarvan de aanvraag gebeurt, uitdrukkelijk dat de betrokkene toestemming verleent om de bruto inkomens te verifiëren bij de FOD Financiën. 36. Dit neemt niet weg dat wanneer de aanvrager tengevolge van de controle beslist om het recht te beëindigen, hij de betrokkene moet inlichten over de oorsprong van de gegevens die gebruikt werden alsook over de logica die aangewend werd voor het nemen van de beslissing BEVEILIGING 37. De aanvrager behoort tot het netwerk van de Sociale Zekerheid en is bijgevolg onderworpen aan het koninklijk besluit van 12 augustus 1993 houdende de organisatie van de informatieveiligheid bij de instellingen van sociale zekerheid. Dit betekent dat hij beschikt over: a. een consulent inzake informatieveiligheid waarvan de aanstelling voorgelegd werd aan het Sectoraal comité van de sociale zekerheid; b. een veiligheidsplan met aanduiding van alle noodzakelijke middelen voor de uitvoering ervan. 38. De door de aanvrager genomen veiligheidsmaatregelen kunnen als passend worden gekwalificeerd. 39. In dit opzicht vestigt het Comité de aandacht van de aanvrager op het feit dat elke beveiligde flux van gegevens vereist dat aan beide zijden veiligheidsmaatregelen worden genomen, dus ook door de FOD Financiën. Het Comité verwijst in dit verband naar de referentiemaatregelen voor de beveiliging die beschikbaar zijn op de website van de Commissie.

10 Ber FO 02/ /10 OM DEZE REDENEN, het Comité machtigt het RIZIV, Dienst voor administratieve controle, om, onder de voorwaarden en voor de doeleinden omschreven in deze beraadslaging, voor onbepaalde duur een permanente toegang te hebben tot de gegevens van de FOD Financiën, meer in het bijzonder tot deze vermeld in de lijst die als bijlage 1 aan deze beraadslaging is toegevoegd en die er integraal deel van uitmaakt; het betreft een toegang zowel tot de actuele gegevens als tot de historiek ervan die een periode van 5 jaar bedraagt. De Administrateur, De Voorzitter, (get.) Jo Baret (get.) Willem Debeuckelaere