ONS WATER VEILIGHEID VOLDOENDE WATER SCHOON WATER OOSTERWOLD ENERGIENEUTRALE POLDERBEMALING BUITENDIJKSE GEBIEDEN ACTIEPLAN BODEM & WATER

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ONS WATER VEILIGHEID VOLDOENDE WATER SCHOON WATER OOSTERWOLD ENERGIENEUTRALE POLDERBEMALING BUITENDIJKSE GEBIEDEN ACTIEPLAN BODEM & WATER"

Transcriptie

1 ONS WATER VEILIGHEID VOLDOENDE WATER SCHOON WATER WATERSCHAP ZUIDERZEELAND Postbus AE Lelystad Lindelaan KT Lelystad T (0320) F (0320) communicatie@zuiderzeeland.nl OOSTERWOLD ENERGIENEUTRALE POLDERBEMALING BUITENDIJKSE GEBIEDEN ACTIEPLAN BODEM & WATER MAGAZINE VAN WATERSCHAP ZUIDERZEELAND / JAARGANG 10 / NOVEMBER 2015

2 4 OOSTERWOLD Oosterwold is een groen, agrarisch gebied tussen Almere en Zeewolde waar 6 WIJ WILLEN ENERGIENEUTRALE POLDERBEMALING Het waterschap staat voor een grote - maar zeker niet onmogelijke - opgave. zegt 8 BUITENDIJKSE GEBIEDEN Waterschap Zuiderzeeland is in 2015 in drie gebieden aan het werk om de waterveiligheid van deze buitendijkse gebieden te verbeteren. Projectmanager Teun Molenaar sprak met Tom Lansink, bewoner van 14 HOE LANG BLIJFT ZWERFAFVAL BESTAAN? de inrichting van het gebied Teun Wendt. Een gesprek over Parkhaven en de voorzitter geheel overgelaten wordt aan duurzaamheid met programma- van de VvE Parkhaven over de Zwerfafval is een groot initiatiefnemers. Niemand coördinator MVO en Innovatie werkzaamheden. probleem in de wereld vertelt weet hoe Oosterwold er in Joost Schrander en project- Harry Bouwhuis. Met de Week toekomst uit gaat zien. Aan manager Teun Wendt. van het Zwerfafval proberen het woord: Jikke Balkema, we het op kleine schaal aan Erik Deiman en Ivonne de te pakken door de kinderen er Nood. bewust van te maken. Zodat zij in de toekomst in een schoon Flevoland en een schone wereld VOORWOORD kunnen leven. Luister naar het stadig stromen Tegelijkertijd spannen we ons in om het vinden en hoe we dat kunnen verbeteren. Of Van gezekerd en gezuiverd water waterbewustzijn te vergroten. Wat is de om terug te grijpen op de woorden van Niels Naar veiligheid verankerd in basalt. relatie van Flevoland met water en wat is Blomberg, zo zorgen we samen voor een Dit is het huis van het waterweten. er nodig om dat water in goede banen te nog sterker huis van het waterweten. leiden? In onze 24/7-campagne belichten Deze woorden van waterdichter Niels medewerkers van Waterschap Zuiderzeeland Hetty Klavers Blomberg sieren het Waterschapshuis in Lelystad. Ze drukken mooi uit waar daartoe een aspect van hun eigen werk. Ook laten we zien en bespreken we hoe mensen Dijkgraaf EN VERDER Waterschap Zuiderzeeland voor staat en en bedrijven zelf kunnen bijdragen aan wat het wil betekenen voor Flevoland. Wij goed waterbeheer. Wat kunnen zij bijvoor- 10 Actieplan Bodem & Water hebben de kennis, kunde en techniek om beeld doen om het zuiveren van afvalwater 12 Hoe kunnen we ons water beter beleven? het waterbeheer goed uit te voeren, maar optimaal te laten verlopen. willen dat altijd mooier, beter en efficiënter doen. Daarvoor gaan we waar mogelijk ook in gesprek met inwoners en bedrijven. Wat Waterbeheer is niet meer het exclusieve domein van het waterschap. We staan in COLOFON zijn hun ideeën, hoe beleven zij het water verbinding met de samenleving en hechten en welke inzichten hebben zij? Zo proberen aan die relatie. Daarom vinden we het Nieuw Peil is een uitgave van FOTOGRAFIE MEER INFORMATIE we in samenwerking het waterbeheer te belangrijk dat inwoners en bedrijven ons Waterschap Zuiderzeeland. Ben te Raa, Rob Elfring Waterschap Zuiderzeeland verbeteren. kunnen laten weten wat ze van ons werk Waterschap Zuiderzeeland Afdeling Communicatie November Postbus 229 VORMGEVING 8200 AE Lelystad 2 REDACTIE Simons en Boom, Arnhem (0320) Waterschap Zuiderzeeland DRUK OBT-Opmeer, Den Haag

3 JIKKE BALKEMA: HET IS EEN SPANNENDE EN INTERESSANTE ONTWIKKELING, WAARBIJ DE OVERHEID EEN STAPJE TERUG DOET EN MEER OVERLAAT AAN INITIATIEFNEMERS Foto: Ben te Raa EEN NIEUWE VORM VAN PLANOLOGIE OOSTERWOLD Oosterwold is een groen, agrarisch gebied tussen Almere en Zeewolde. De gemeenten Almere en Zeewolde laten de inrichting van dit gebied geheel over aan initiatiefnemers die daar willen gaan wonen en werken. Dat tiefnemers, vertelt Jikke Balkema, projectleider Oosterwold bij Waterschap Zuiderzeeland. Niemand weet hoe Oosterwold er in toekomst uit gaat zien. Deze nieuwe vorm van planologie in dit gebied is geïnitieerd voor de aanleg en het beheer van bijvoorbeeld wegen, groen, stadslandbouw, en dus ook voor hun eigen (afval)watersysteem. Jikke Balkema: Oosterwold vraagt een andere werkwijze van alle partijen, dus ook het gebied er uit gaat zien en is het aan de bewoners zelf om oplossingen te bedenken. Zijn zij zich voldoende bewust van de omgevingscondities? de regels moeten houden. We hanteren een aantal uitgangspunten: het aanwezige waterpeil blijft gehandhaafd, initiatieven mogen de waterkwaliteit niet negatief beïnvloeden en initiatiefnemers zorgen op PIONIEREN Ivonne de Nood is de gebiedsregisseur van Oosterwold: Deze nieuwe manier van gebiedsontwikkeling vraagt veel van alle betrokken overheden. Het vergt een andere manier van denken en handelen om in plaats van alles zelf in de hand te hebben nu ruimte te bieden aan vele initiatieven. Maar het vraagt ook veel van de mensen die initiatief nemen; het is echt pionieren en lef hebben om letterlijk alles zelf te doen en te organiseren. Het is mooi om te zien hoe inmiddels ruim 180 initiatiefnemers zich hebben gemeld en het heft in eigen handen nemen. Hoe ze alles zelf regelen om hun droom te realiseren. Alleen, samen met de buren of verenigd in 4 betekent dat iedereen op elke plek een kavel mag uitzoeken. Binnen een set van een overzichtelijk aantal spelregels hebben de initiatiefnemers de ruimte om hun eigen plan te realiseren. door de gemeenten Almere en Zeewolde en het Rijksvastgoedbedrijf, in samenwerking met Waterschap Zuiderzeeland en Provincie Flevoland. Leren van het waterschap. De eerste jaren doen we ervaring op met deze nieuwe vorm van planologie. We zien waartoe bewoners in staat zijn en kunnen hiervan leren. Dit zit niet alleen in de technische aspecten, maar ook in de samenwerkingsvormen die ontstaan. Loslaten Erik Deiman, adviseur bij het waterschap, vertelt dat het voor het waterschap vooral de uitdaging is om los te laten. We zijn gewend om in watervergunningen redelijk gedetailleerd te beschrijven hoe het watersysteem hun eigen kavel voor waterberging. Initiatiefnemers kunnen vervolgens zelf bepalen hoe ze dat doen. Dat leidt tot creatieve oplossingen en bovendien tot een groter waterbewustzijn. De komende periode gebruikt het waterschap om goed te gaan een collectief. Het is prachtig om als gebiedsregisseur hier een bijdrage aan te kunnen leveren en met ons team het proces te faciliteren waar nodig. Vooral ook om de initiatiefnemers te woord te staan, met ze mee 5 Een gebied als Oosterwold is uniek in Nederland. Het is een spannende en interessante ontwikkeling, waarbij de overheid een stapje terug doet en meer overlaat aan initia- Het bijzondere in Oosterwold is dat initiatiefnemers niet alleen zelf bepalen waar hun woning komt te staan en hoe die eruitziet, maar dat ze ook zelf verantwoordelijk zijn Tegelijkertijd blijven we opletten dat er een duurzaam watersysteem ontstaat. We zijn gewend om dit voorafgaand aan een ontwikkeling te ontwerpen. Nu weten we niet hoe en de sanitatie er uit moeten gaan zien. In Oosterwold leggen we meer verantwoordelijkheid bij de initiatiefnemers. Het is echter niet dat initiatiefnemers zich niet meer aan meten en monitoren om te bepalen of deze manier van ontwikkelen daadwerkelijk leidt tot een duurzaam en beheerbaar watersysteem. te denken en waar nodig verbindingen te leggen met anderen. Zie ook:

4 WIJ WILLEN ENERGIE DUURZAAMHEID EN POLDERBEMALING, DAT IS ÉÉN DING Een duurzamere bedrijfsvoering als geheel een ander. Wat Waterschap Zuiderzeeland bijvoorbeeld ook heeft is een heleboel biomassa: waterplanten en oevermaaisel. Nu wordt dat afgevoerd, maar wat als het waterschap daarvoor een toepassing zoekt? Uit waterplanten kunnen eiwitten gewonnen worden en oevermaaisel kan gebruikt worden om landbouwgrond te verrijken met voedingsstoffen. Het zijn technieken die het waterschap serieus bekijkt en De bemaling van Flevoland is de grootste energiepost bij Waterschap Zuiderzeeland en dat komt door de unieke ligging in de drie polders. De hoeveelheid energie die de gemalen van Waterschap Zuiderzeeland maken, of kunnen we in het watersysteem verbeteringen doorvoeren waardoor het energieverbruik afneemt. We denken dat hier nog wel winst te behalen is, maar niet heel veel. De huidige gemalen blijken, gelukkig, al samenwerking met de omgeving, vertelt Teun Wendt. Verder bekijken we innovatieve methoden voor het benutten van warmte en koude uit oppervlaktewater. Ook heel interessant is het afstemmen van onze Teun Wendt: De meest kansrijke maatregelen gaan we komend jaar uitwerken tot reële projecten. Het bestuur van Waterschap Zuiderzeeland onderschrijft het belang van duurzame energie en heeft een zo mogelijk gaat toepassen. Joost Schrander: ook dat is duurzaamheid: wees kritisch op je eigen handelen en zoek naar verbetering. Veel van deze technieken bedenken we niet 6 NEUTRALE jaarlijks gebruiken voor het drooghouden van behoorlijk efficiënt te zijn. Als we een gemaal energievraag op het aanbod van duurzame bedrag van één miljoen euro gereserveerd zelf maar gebruiken daarvoor de Flevoland is even groot als het totale energieverbruik gaan renoveren, zoals gemaal Vissering in energie. Dat betekent dan vooral malen als voor het opzetten van duurzame energiepro- denkkracht van de markt. Kom maar 7 van circa huishoudens. 2018/2019, dan kunnen we een mooie slag het waait of de zon schijnt. Voor zover dat jecten, niet alleen bij de gemalen, maar ook met mooie en goede ideeën, wellicht POLDER Daarom werkt Waterschap Zuiderzeeland slaan. kan natuurlijk. Als het nodig is, gaat het op de zuiveringen en de kantoren. Bij al die kan Waterschap Zuiderzeeland deze aan de verduurzaming van de polderbemaling. Het waterschap kijkt hoe het energie Joost Schrander, programmacoördinator duurzamer bestaan. gemaal hoe dan ook aan. projecten zoeken we naar samenwerkingen. gebruiken in de zoektocht naar een BEMALING kan besparen en zelf kan opwekken. Ons doel is energieneutrale polderbemaling, zegt projectmanager Teun Wendt. Het waterschap staat voor een grote - maar zeker niet onmogelijke - opgave. We zoeken uit wat we kunnen besparen op energie en anderzijds hoe en of we zelf energie kunnen opwekken. In de afgelopen maanden hebben we diverse interessante kansen en ideeën verkend. Kunnen we bijvoorbeeld de motoren en pompen van de gemalen zuiniger MVO en Innovatie: Nu onze inspanningen van de afgelopen jaren op het gebied van de waterketen zijn vruchten afwerpen en onze zuiveringen een deel van de verbruikte energie zelf produceren, kijken we hongerig naar ons watersysteem. Waar is de winst op energiegebied te behalen? Willen we energieneutraal worden, dan zullen we moeten inzetten op het opwekken van energie voor de bemaling, met bijvoorbeeld wind- of zonne-energieprojecten in De gemalen als energiegrootverbruikers lijken goede kandidaten te zijn; voegt Joost Schrander toe. Maar gemalen maken onlosmakelijk onderdeel uit van ons watersysteem en we zullen onze duurzaamheidsplannen dus integraal moeten benaderen. Integraal betekend met de buren, onze partners in het watersysteem. Gemeenten, agrariërs, het bedrijfsleven, de wetenschap en niet op de laatste plaats de inwoners van Flevoland. De polders die wij beheren zijn van ons allemaal en wij worden graag geïnspireerd door de mensen die er wonen en ons laten weten hoe het beter kan, duurzamer, zegt Joost Schrander. Ik weet dat er veel bedrijven en burgers zijn met mooie ideeën die passen in een duurzaam polderconcept. We gaan het niet alleen doen, als we echt duurzaam willen worden doen we het samen.

5 TOM LANSINK: DE SAMENWERKING MET HET WATERSCHAP IS UITERMATE PRETTIG. WATERVEILIGHEID BUITENDIJKSE GEBIEDEN 8 9 Er zijn in Provincie Flevoland gebieden die niet worden beschermd door de grote dijken, omdat ze buiten deze dijken liggen; buitendijks heet dat. Toch worden 24 van deze gebieden wel degelijk beschermd door dijken en waterkeringen. En om veilig te kunnen wonen en recreëren moeten ook in buitendijkse gebieden de dijken en keringen aan de norm voldoen. VERBETEROPGAVE BUITENDIJKSE WATERKERINGEN Door Provincie Flevoland is voor elk buitendijks gebied een veiligheidsnorm Waterschap Zuiderzeeland is in 2015 in drie gebieden aan het werk gegaan om de waterveiligheid te verbeteren. Een van die gebieden is Parkhaven in Lelystad. Projectmanager buitendijkse gebieden van Waterschap Zuiderzeeland, Teun Molenaar sprak met Tom Lansink, bewoner van Parkhaven en de voorzitter van de vereniging van eigenaren Parkhaven (VvE) over de werkzaamheden in Parkhaven. Teun Molenaar: Binnen het project buitendijkse gebieden werkt het waterschap met veel partijen samen. Namelijk met gemeenten, provincie, jachthavens en verenigingen van eigenaren; waaronder VvE Parkhaven. Tom Lansink is al vanaf het begin bij het project. De zogenaamde tegendruk van de huidige damwanden, die het IJsselmeerwater tegenhouden, is te laag. In overleg met het waterschap zijn we nu gekomen tot een goede oplossing zodat de damwanden toch weer voldoen aan de veiligheidsnorm. Teun Molenaar: Voor Parkhaven hebben we drie varianten om de damwanden te verbeteren voorbereid. Deze varianten hebben we eerst met het bestuur van VvE Parkhaven besproken en daarna met de bewoners tijdens de ledenvergadering op 10 april Nadat alle voor- en nadelen op een rijtje waren gezet, is gezamenlijk gekozen voor de variant met een steunberm van klei. Deze steunberm komt onder water voor de damwanden te liggen. Tom Lansink: De samenwerking met het waterschap is uitermate prettig. Dat komt ook doordat de lijntjes heel kort zijn. Als er wat onduidelijk is, dan is dat met een belletje zo weer opgelost. Of we gaan gewoon even om de tafel zitten. Het is heel prettig dat er op dat moment echt tijd voor je vrij wordt gemaakt. Ik maak dat wel anders mee. Ook wat betreft de uitvoering zijn de lijnen kort. Met regelmaat is er contact met de projectleider en de havenmeester om de uitvoering snel en soepel te laten verlopen. Op 29 oktober jl. zijn de werkzaamheden voor het project Buitendijkse gebieden officieel gestart. Eind 2015 voldoen de drie gebieden aan de veiligheidsnorm, waarna het geheel aan de VvE s wordt overgedragen. De bewoners zijn dan eigenaar van de damwanden. Natuurlijk blijft het waterschap de waterveiligheid wel met regelmaat controleren. De eerstvolgende toetsing staat gepland in 2019, aldus Teun Molenaar. Tom Lansink vult aan: Als dan blijkt dat er iets niet goed is, kunnen we dat zelf oplossen, omdat we hier als vereniging nu al rekening mee houden. Jaarlijks wordt hier een bedrag voor gereserveerd. Waterveiligheid is immers een gezamenlijk belang van alle bewoners van Parkhaven. vastgesteld. Hiervoor heeft het algemeen bestuur van Waterschap Zuiderzeeland (de Algemene Vergadering) in oktober 2014 een verbeteropgave voor de zogenaamde buitendijkse waterkeringen in tien gebieden vastgesteld. Meer informatie over het project Buitendijkse gebieden, zoals de geschiedenis of de verslagen van de verschillende bijeenkomsten, kunt u lezen op

6 DUURZAAM EN BEWUST BODEMBEHEER STAAT GARANT VOOR SUCCESVOLLE LANDBOUW 10 ACTIEPLAN BODEM EN WATER 11 De landbouw in Provincie Flevoland is zeer succesvol; nationaal en internationaal. De Flevolandse polders zijn er immers voor gemaakt. Om een vruchtbare Flevolandse bodem te hebben en te behouden is het belangrijk om duurzaam met het bodem- en watersysteem om te gaan. Met het Actieplan Bodem en Water willen LTO Noord Flevoland, Waterschap Zuiderzeeland en Provincie Flevoland hieraan bijdragen. Waarom een actieplan? Duurzaam en bewust bodembeheer staat garant voor succesvolle landbouw. Maar niet alles kan als het om landbouw gaat, ook niet in Flevoland. De bodemkwaliteit loopt terug door onder andere bodemverdichting. De bodem kan hierdoor minder water, voedingsstoffen en gewasbeschermingsmiddelen vasthouden. Ook de waterkwaliteit moet worden verbeterd. Door overschrijding van de norm voor de concentratie gewasbeschermingsmiddelen in het water, verslechterd de waterkwaliteit. Daarnaast zijn er plaatsen waar de bodem ongelijk en snel daalt. Dit is of wordt een probleem voor het functioneren en beheer van het watersysteem. Wat doen? Om bewust bodembeheer en goede waterkwaliteit in de sloten en tochten te realiseren, worden tot 2020 elk jaar activiteiten georganiseerd die een verbindende factor zijn tussen de al bestaande en komende initiatieven. Het Actieplan activeert ondernemers om de nieuwste kennis toe te passen en nieuwe praktijkkennis te ontwikkelen en te verspreiden. Het resultaat van het actieplan is een hogere productie, reductie van emissie van gewasbeschermingsmiddelen en minder wateroverlast en tekort. Kijk voor meer informatie over de verschillende acties en projecten op Jaap Lodders, gedeputeerde van Provincie Flevoland: Een goede waterkwaliteit is nodig om ook in de toekomst verantwoord te kunnen wonen, werken en leven. Dat geldt zeker voor de agrarische ondernemers: voor hen is waterkwaliteit essentieel om te floreren. Arnold Michielsen, voorzitter van LTO Noord Flevoland: De bodemkwaliteit is niet alleen van belang voor de agrarisch ondernemer. Een goede bodem zorgt voor voldoende waterbergend vermogen. Een goede bodem zorgt voor minder afspoeling van mineralen en gewasbeschermingsmiddelen en levert dus een positieve bijdrage aan de waterkwaliteit. Het is winst dat provincie, waterschap en LTO zich gezamenlijk hiervoor inzetten. Lida Schelwald van der Kley, heemraad van Waterschap Zuiderzeeland: Flevoland heeft op agrarisch gebied altijd een koploperpositie gehad. Op waterkwaliteitsgebied was en is er nog een wereld te winnen. Dankzij duurzame landbouw maken we nu een mooie combi: een duurzame bedrijfsvoering draagt bij aan een gezond bodem- en watersysteem en aan gezonde gewassen. Er zijn minder middelen nodig voor een zelfde hoge gewasopbrengst en er vindt minder uit- en afspoeling naar het oppervlaktewater plaats. Mooi dat de sector zelf het voortouw hiertoe neemt; gestimuleerd en gefaciliteerd door waterschap en provincie via het gezamenlijke Actieplan Bodem en Water. Flevoland wordt hiermee weer fit voor de toekomst. Ton Leijten, heemraad van Waterschap Zuiderzeeland: De samenwerking op het gebied van bodem en water tussen LTO, provincie en waterschap is bijzonder en onderschrijft het belang van schoon water en een gezonde bodem voor de Flevolandse land- en tuinbouw. Zo is bijvoorbeeld met de informatiebijeenkomsten over onder andere het terugdringen van emissies, de bewustwording onder boeren vergroot om met betrekkelijk eenvoudige manieren een bijdrage te leveren aan een betere waterkwaliteit. In het kader van de bodemdaling kan het project spaarwater, dat nu nog in een verkennende fase verkeert, mogelijk leiden tot een vertraging van het proces van bodemdaling. Dat zou voor ons beheergebied heel interessant kunnen zijn.

7 12 ER ZIJN AL ENKELE MOOIE PROJECTEN GEREALISEERD, ONDER ANDERE DE MOUNTAINBIKEROUTE OP DE HOUTRIBDIJK IN LELYSTAD 13 HOE KUNNEN WE ONS WATER BETER BELEVEN? Waterschap Zuiderzeeland beheert de dijken, watergangen, gemalen en afvalwaterzuiveringen in Flevoland en een klein deel van Friesland en Overijssel. Om inwoners meer en beter gebruik te kunnen laten maken van de mogelijkheden die de dijken en watergangen bieden, kent het waterschap het Fonds Medegebruik. Jan Nieuwenhuis, heemraad bij Waterschap Zuiderzeeland: We zoeken naar manieren waarop Flevolanders het water in de polders beter kunnen beleven. Water is namelijk voor veel mensen waardevol. Daarom zetten we ons in om hen meer gebruik te laten maken van de mogelijkheden die de dijken en watergangen bieden. Dit doen we met name door in eigen projecten te kijken wat er aan recreatie mogelijk is, door het watererfgoed zo goed mogelijk te behouden en de dijken en watergangen zo veel mogelijk toegankelijk te maken. Maar juist ook de ideeën van de inwoners van ons werkgebied zijn hierbij van groot belang. Het Fonds Medegebruik maakt het ondersteunen van die initiatieven mogelijk. Harmen de Haan is subsidiecoördinator bij Waterschap Zuiderzeeland en nauw betrokken bij het Fonds Medegebruik. Harmen de Haan: Zodra een idee bij ons binnenkomt, gaan wij met de initiatiefnemer in gesprek. Want het is goed mogelijk dat het waterschap een financiële bijdrage kan leveren aan de realisatie van het idee. We dragen echter altijd maar een deel (maximaal 50%) van de kosten bij omdat we nadrukkelijk willen participeren. De eigen betrokkenheid van de initiatiefnemer vinden we namelijk ook belangrijk. Jan Nieuwenhuis: Het doel is een toegankelijk fonds waar we de beste ideeën mee kunnen ondersteunen. We hebben voorwaarden opgesteld waar de aanvragen aan moeten voldoen. Harmen de Haan: Recent zijn deze voorwaarden iets aangepast zodat het mogelijk is om onder voorwaarden financiering aan te vragen voor een periode waarover het Algemeen Bestuur (de Algemene Vergadering ) nog geen middelen aan het fonds toegekend heeft. Hiermee is het voor projecten die wat langer lopen, makkelijker geworden om een bijdrage aan te vragen. En zo wordt het fonds steeds toegankelijker. Jan Nieuwenhuis We nodigen letterlijk iedereen met een idee uit om een aanvraag in te dienen. Dus particulieren, organisaties, verenigingen, eigenlijk iedereen met een idee dat betrekking heeft op gebruik en beleving van het water en de dijken. Met ondersteuning van het fonds zijn al enkele mooie projecten gerealiseerd: de mountainbikeroute op de Houtribdijk in Lelystad, een zwemparcours in de zwemplas Wellerwaard, het hevelhuisje aan de IJsselmeerdijk, het monument Prima Mensen, inrichting van het uitkijkpunt Rampspoltoren en het project Genieten en leren op de dijk van stichting De Biezenburcht. Het fonds wordt ook door realisatie van ideeën bekender. Jan Nieuwenhuis Na een voorzichtige start merken we dat het fonds bekender wordt, en er meer diversiteit in de aanvragen ontstaat. Ik hoop dat ook (groepen) inwoners ons weten te vinden met mooie voorstellen.

8 GROEP 6 VAN BASISSCHOOL DE FONTEIN WON TIJDENS DE WEEK VAN HET ZWERFAVAL IN JUNI DE PRIJS VOOR DE LEUKSTE EN CREATIEFSTE ZWERFIE ZIJN ER EXTRA BEELDEN? HOE LANG BLIJFT ZWERFAFVAL BESTAAN? Een bananenschil blijft drie jaar bestaan, wollen sokken vijf jaar en piepschuim vergaat nooit. Dit geeft toch stof tot nadenken en dat deed Waterschap Zuiderzeeland. Samen met de gemeente Lelystad startte het waterschap het project: Week van het Zwerfafval. Shannon Plaul: Als lid van het jongerenpanel van Waterschap Zuiderzeeland heb ik samen met nog twee leden het idee bedacht van de zwerfie en het inzamelen van zwerfafval. Op kleine schaal op onze eigen school hebben we het getest. Met twee klassen gingen we rondom de school zwerfafval verzamelen. De klas met het meeste afval kreeg een slagroomtaart en de leukste foto met zwerfafval kreeg een VVV-bon. Iedereen vond het erg leuk om te doen en school had er ook baat bij, want het zwerfafval werd opgeruimd. Harry Bouwhuis, Waterschap Zuiderzeeland: Het waterschap heeft een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Overal in het milieu vind je afval, niet alleen op straat, maar ook in de sloten. Het ziet er hierdoor niet alleen rommelig uit op straat, al dat plastic is ook nog eens slecht voor dieren en uiteindelijk voor de mens. Dit spreekt de kinderen ontzettend aan. Kinderen vinden het zielig als dieren door rondzwervend afval niet kunnen leven. Naast inzicht geven in het probleem door beelden te tonen, laten we ook zien dat je plastic kunt recyclen. Koos Essenstam van Gemeente Lelystad: Gemeente Lelystad startte tijdens deze week de campagne Lelystad schoon heel gewoon. Met de campagne wil de gemeente samen met inwoners de strijd tegen zwerfafval aangaan en er gezamenlijk voor zorgen dat Lelystad schoner wordt. Er zijn veel initiatieven in Gemeente Lelystad en dit is er één van. Een mooie samenwerking met het waterschap die zich verder gaat uitbreiden. Dit jaar gaan we in november nog een keer twee weken organiseren en volgend jaar maart nog een keer. Samen streef je een doel na: een schoner Lelystad, zegt Koos Essenstam. De kinderen van basisscholen uit Lelystad ruimen zwerfafval op in de buurt van de school en voor het opgehaalde afval krijgen ze een medaille (gemaakt van gerecyclet plastic)., Een goede stimulans volgens Shannon Plaul: De kinderen zijn zo gemotiveerd. Na het opruimen van het zwerfafval kunnen de kinderen naar de 3D printer workshop van Fablab Flevoland. Harry Bouwhuis: De workshop bestaat uit het knippen van plastic, schoonmaken van plastic en verwerken tot plasticdraad voor de 3D printer. Als aandenken krijgen de kinderen hun naam geprint met de 3D printer mee. Harry Bouwhuis: Zwerfafval is een groot probleem in de wereld. Met dit initiatief proberen we het op kleine schaal aan te pakken door de kinderen er bewust van te maken. Zodat zij in de toekomst in een schoon Flevoland en een schone wereld kunnen leven. HOE LANG BLIJFT ZWERFAFVAL BESTAAN? Appelklokhuis: 2 weken Sigarettepeuk: 1 tot 5 jaar Bananenschil: 3 jaar Wollen sok: 5 jaar Plastic zak: 10 tot 20 jaar Kauwgom: 25 jaar Frisdrankblikje: 50 jaar Frietbakje: 90 jaar Glazen fles: 1 miljoen jaar Piepschuim: vergaat nooit

in Flevoland Heeft u er last van of wilt u het gebruiken?

in Flevoland Heeft u er last van of wilt u het gebruiken? Grondwater in Flevoland Heeft u er last van of wilt u het gebruiken? 1. Wat is grondwater? Grondwater is de naam zegt het al water onder het grondoppervlak. Normaal gesproken is dit water dus niet zichtbaar.

Nadere informatie

WONEN EN WERKEN IN DE POLDER

WONEN EN WERKEN IN DE POLDER WONEN EN WERKEN IN DE POLDER Voorafgaand aan de waterschapsverkiezingen in 2019 schetst Waterschap Zuiderzeeland toekomstige vraagstukken. Waterschap Zuiderzeeland beschermt Flevoland tegen wateroverlast

Nadere informatie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Voorstellen Waterschap Hollandse Delta John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Waterschap Hollandse Delta Dynamiek in de Delta [2] Inhoud De taken van het waterschap De dynamiek in de tijd Een dynamische

Nadere informatie

In de periode legt Waterschap Zuiderzeeland 184 kilometer duurzame en natuurvriendelijke oevers in Flevoland aan. De aanleg van deze oevers

In de periode legt Waterschap Zuiderzeeland 184 kilometer duurzame en natuurvriendelijke oevers in Flevoland aan. De aanleg van deze oevers duurzame oevers In de periode 2012-2015 legt Waterschap Zuiderzeeland 184 kilometer duurzame en natuurvriendelijke oevers in Flevoland aan. De aanleg van deze oevers dragen bij aan het bereiken van de

Nadere informatie

2 OOKT 20U SO/ mw. I. Rozie. Gedeputeerde Staten van Flevoland Postbus AB Lelystad. Geacht college.

2 OOKT 20U SO/ mw. I. Rozie. Gedeputeerde Staten van Flevoland Postbus AB Lelystad. Geacht college. DATUM 26 september 2014 BEHANDELD DOOR mw. I. Rozie WATERSCHAP ZUIDERZEE LAND DIRECT NUMMER 06-15 03 71 61 Gedeputeerde Staten van Flevoland Postbus 55 8200 AB Lelystad Geacht college. ONDERWERP zienswijze

Nadere informatie

VERKIEZINGS PROGRAMMA

VERKIEZINGS PROGRAMMA VERKIEZINGS PROGRAMMA 5 WATERSCHAPSVERKIEZINGEN 2019-2022 1 VERKIEZINGSPROGRAMMA 2019-2022 Partijleden Samen werken aan water 1 Bert Philipsen Rutten 2 M.C. Slootman Espel 3 Ton Kempenaar Dronten 4 Martinus

Nadere informatie

VERKIEZINGS- PROGRAMMA WATERSCHAP ZUIDERZEELAND in

VERKIEZINGS- PROGRAMMA WATERSCHAP ZUIDERZEELAND in VERKIEZINGS- PROGRAMMA 2015-2019 WATERSCHAP ZUIDERZEELAND in Flevoland Bouwen We Samen Onze lijsttrekker stelt zich aan U voor Ik ben trots op Flevoland Trots op de MAG ik mij even aan U voorstellen,..

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 26 februari 2013 SSO. 25 januari 2013 R.J.E. Peeters. Opstelling waterschappen t.a.v. GLB en POP3. Schelwald, A.J.M..

ALGEMENE VERGADERING. 26 februari 2013 SSO. 25 januari 2013 R.J.E. Peeters. Opstelling waterschappen t.a.v. GLB en POP3. Schelwald, A.J.M.. V E R G A D E R D A T U M 26 februari 2013 SSO S E C T O R / A F D E L I N G S T U K D A T U M N A A M S T E L L E R 25 januari 2013 R.J.E. Peeters ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT 18 Voorstel Kennisnemen

Nadere informatie

Ontwerp Gezonde Systemen

Ontwerp Gezonde Systemen Ontwerp Gezonde Systemen Het huidige zonne-inkomen gebruiken De cycli van de natuur worden aangedreven door de energie van de zon. Bomen en planten vervaardigen voedsel op zonlicht. De wind kan worden

Nadere informatie

24/7 voor u aan het werk

24/7 voor u aan het werk 24/7 voor u aan het werk dijken afvalwaterzuivering nachtvorstbestrijding gemalen aanleg duurzame oevers magazine van waterschap zuiderzeeland / jaargang 9 / december 2014 24 uur per dag voor u aan het

Nadere informatie

Winst met water! > In Actie. Waarom nu? Hoe doen we dit? Eigen project! Doelstellingen. (Klik of scroll naar de volgende pagina)

Winst met water! > In Actie. Waarom nu? Hoe doen we dit? Eigen project! Doelstellingen. (Klik of scroll naar de volgende pagina) Winst met water! > In Actie > Waarom nu? > Hoe doen we dit? > Idee voor eigen project! > Doelstellingen (Klik of scroll naar de volgende pagina) Deltaplan Agrarisch Waterbeheer: winst met water! Het agrarisch

Nadere informatie

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE WATER- SCHAPPEN & ENERGIE Resultaten Klimaatmonitor Waterschappen 2014 Waterschappen willen een bijdrage leveren aan een duurzame economie en samenleving. Hiervoor hebben zij zichzelf hoge ambities gesteld

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. Lelystad, 5 februari het college van Dijkgraaf en Heemraden, 26 februari 2013 SWS/PWB. 5 februari 2013 mw. M.

ALGEMENE VERGADERING. Lelystad, 5 februari het college van Dijkgraaf en Heemraden, 26 februari 2013 SWS/PWB. 5 februari 2013 mw. M. V E R G A D E R D A T U M S E C T O R / A F D E L I N G 26 februari 2013 SWS/PWB S T U K D A T U M N A A M S T E L L E R 5 februari 2013 mw. M. Wolfs ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP 15 Ecologisch

Nadere informatie

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Watersysteem Droge voeten en schoon water www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Droge voeten en schoon water Waterschappen zorgen ervoor dat jij en ik droge

Nadere informatie

Openbare besluitenlijst college van Dijkgraaf en Heemraden d.d. 6 november 2018

Openbare besluitenlijst college van Dijkgraaf en Heemraden d.d. 6 november 2018 Openbare besluitenlijst college van Dijkgraaf en Heemraden d.d. 6 november 2018 1. Meerjarenbegroting 2019-2022 Het college van Dijkgraaf en Heemraden heeft ingestemd met het ontwerp AV-voorstel en het

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 16 december 2010 Waterketen / BWK

ALGEMENE VERGADERING. 16 december 2010 Waterketen / BWK V E R G A D E R D A T U M S E C T O R / A F D E L I N G 16 december 2010 Waterketen / BWK S T U K D A T U M N A A M S T E L L E R 2 december 2010 A.C. de Ridder ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT 8 Voorstel

Nadere informatie

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta Waterschap Hollandse Delta dynamiek in de delta Inhoud De dynamiek in de tijd Een dynamische ruimte De opgaven nu en voor de toekomst Water besturen Functionele overheid Algemeen belang en specifiek belang

Nadere informatie

Samen Duurzaam DOEN! Stap 1 // Welkom en inleiding. Stap 2 // Voorstelronde aanwezigen. (5 minuten) (10 minuten)

Samen Duurzaam DOEN! Stap 1 // Welkom en inleiding. Stap 2 // Voorstelronde aanwezigen. (5 minuten) (10 minuten) Samen Duurzaam DOEN! Leuk dat u samen met uw buren na wilt denken over duurzaamheid. Aan de hand van dit stappenplan helpen wij u graag op weg om het gesprek op gang te brengen. Dit stappenplan is bedoeld

Nadere informatie

Denk mee met Rijnland

Denk mee met Rijnland Denk mee met Rijnland weergave conferentie 2 juni ten behoeve van waterbeheerplan 5 IJMUIDEN AMSTERDAM WEST WASSENAAR GOUDA Droge voeten, schoon water Inhoudsopgave: Inleiding 3 Een nieuw waterbeheerplan

Nadere informatie

ACTUALISATIE VAN HET BESTUURS- PROGRAMMA 2009/2012 DUURZAAM VERBONDEN BEKEND EN VERTROUWD

ACTUALISATIE VAN HET BESTUURS- PROGRAMMA 2009/2012 DUURZAAM VERBONDEN BEKEND EN VERTROUWD ACTUALISATIE VAN HET BESTUURS- PROGRAMMA 2009/2012 DUURZAAM VERBONDEN BEKEND EN VERTROUWD BESTUURSPROGRAMMA 2015-2019 DUURZAAM VERBONDEN BEKEND EN VERTROUWD INLEIDING Waterschap Zuiderzeeland zorgt in

Nadere informatie

Realisatie. Indienersbrochure DE PILOTSTARTER. Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening

Realisatie. Indienersbrochure DE PILOTSTARTER. Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening Realisatie Indienersbrochure DE PILOTSTARTER Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening DE PILOTSTARTER Werk je ook aan innovaties om gemeentelijke dienstverlening

Nadere informatie

Kansenkaart energie uit waterkracht

Kansenkaart energie uit waterkracht Kansenkaart energie uit waterkracht Bedoeling van de kansenkaart In de zoektocht naar duurzame energie gaat de belangstelling ook uit naar energie uit water. Als waterschap hebben we, net als onze regio,

Nadere informatie

Naar een energieneutrale waterkringloop. Een stip op de horizon

Naar een energieneutrale waterkringloop. Een stip op de horizon Naar een energieneutrale waterkringloop Een stip op de horizon Een stip op de horizon Energie in de kringloop waterschap Regge en Dinkel en waterschap Groot Salland werken aan initiatieven op het gebied

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma. Water Natuurlijk Rijn en IJssel

Verkiezingsprogramma. Water Natuurlijk Rijn en IJssel Verkiezingsprogramma 2019 2023 Water Natuurlijk Rijn en IJssel Inleiding Voor u ligt het conceptverkiezingsprogramma van Water Natuurlijk Rijn en IJssel In de komende periode gaan we in gesprek met inwoners

Nadere informatie

WAT WIJ WILLEN MET WATER

WAT WIJ WILLEN MET WATER WAT WIJ WILLEN MET WATER Programma 2015-2019 voor de waterschapsverkiezingen Waterschap Amstel Gooi en Vecht Wij willen droge voeten houden als het heeft gestortregend. Maar wij willen ook, dat in droge

Nadere informatie

Terugblik gebiedsbijeenkomst Berkel Almen-Borculo

Terugblik gebiedsbijeenkomst Berkel Almen-Borculo Terugblik gebiedsbijeenkomst Berkel Almen-Borculo Hoe leggen we samen de puzzel? Op 1 februari was de gebiedsbijeenkomst Berkel Almen-Borculo bij Camping De Heksenlaak in Barchem. Ruim 140 belangstellenden

Nadere informatie

VERKIEZINGS PROGRAMMA

VERKIEZINGS PROGRAMMA VERKIEZINGS PROGRAMMA 2 WATERSCHAPSVERKIEZINGEN 2015-2018 1 VERKIEZINGSPROGRAMMA 2015-2018 Partijleden Samen werken aan water 1 Theo Hogendoorn Dronten 2 Bert Philipsen Rutten 3 M.C. Slootman-Claassen

Nadere informatie

Topsoil. Korte introductie

Topsoil. Korte introductie Topsoil Korte introductie TOPSOIL is een Europees INTERREG subsidieproject. Het is een samenwerking tussen waterschappen, wetenschappers, overheden en stakeholders uit Nederland, België, Duitsland, Denemarken

Nadere informatie

Federatieplan Windenergie Wind werkt voor Flevoland

Federatieplan Windenergie Wind werkt voor Flevoland Federatieplan Windenergie Wind werkt voor Flevoland Lelystad, juli 2014 Het plan Het Federatieplan Windenergie bestaat uit onderlinge afspraken tussen bewoners, grondeigenaren en windmoleneigenaren in

Nadere informatie

Sfeerverslag 18 november 2015 DOEN!

Sfeerverslag 18 november 2015 DOEN! Sfeerverslag 18 november 2015 DOEN! Waardevol Water? Doen! Woensdagavond 18 november organiseerde het hoogheemraadschap van Rijnland in de Stadsgehoorzaal in Leiden de avond Waardevol Water over het Waterbeheerplan

Nadere informatie

Beter worden in wat we samen zijn!

Beter worden in wat we samen zijn! Beter worden in wat we samen zijn! Wie zijn we? Wat doen we? De gemeenten in de regio Stedendriehoek werken samen. Samen staan we sterk en maken we ons sterk voor het nog verder verbeteren van het VESTIGINGSKLIMAAT.

Nadere informatie

Almere. Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015

Almere. Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015 Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015 Natuur en Milieufederatie Flevoland heeft ook dit jaar weer een verkenning gedaan naar het klimaatneutrale gehalte van de

Nadere informatie

IGP Laarakkerse Waterleiding: nieuw perspectief

IGP Laarakkerse Waterleiding: nieuw perspectief Nieuwsbrief IGP Laarakkerse Waterleiding: nieuw perspectief Voor u ligt de eerste nieuwsbrief van het Integraal Gebiedsprogramma (IGP) Laarakkerse Waterleiding. In deze brief vindt u informatie over een

Nadere informatie

Ruimte voor water. in het rivierengebied

Ruimte voor water. in het rivierengebied Ruimte voor water in het rivierengebied Het rivierengebied bestaat bij de gratie van de grote rivieren met daarlangs de zich eindeloos voortslingerende dijken. Daartussen vruchtbare klei, groene weilanden

Nadere informatie

Maak Oosterwold, van ambitie onderweg naar de uitdagende maar weerbarstige praktijk. Sander Berkhout

Maak Oosterwold, van ambitie onderweg naar de uitdagende maar weerbarstige praktijk. Sander Berkhout Maak Oosterwold, van ambitie onderweg naar de uitdagende maar weerbarstige praktijk Sander Berkhout Oosterwold betrokken overheid en overheidsbedrijven: Oosterwold in tijd < 2008 planstudies Almere Hout

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. Nieuwe aanpak Noordrand Krimpenerwaard: Ruimte voor ondernemen. Oktober Partijen in de Krimpenerwaard en de provincie

NIEUWSBRIEF. Nieuwe aanpak Noordrand Krimpenerwaard: Ruimte voor ondernemen. Oktober Partijen in de Krimpenerwaard en de provincie NIEUWSBRIEF Nieuwe aanpak Noordrand Krimpenerwaard: Ruimte voor ondernemen Oktober 2014 Partijen in de Krimpenerwaard en de provincie Zuid-Holland gaan op een andere manier samenwerken aan de ontwikkeling

Nadere informatie

BESTUURLIJKE SAMENVATTING AFSTEMMEN INVESTERINGEN

BESTUURLIJKE SAMENVATTING AFSTEMMEN INVESTERINGEN BESTUURLIJKE SAMENVATTING AFSTEMMEN INVESTERINGEN Aanpak De opdracht Afstemmen investeringen is voortvarend opgepakt door de werkgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van de Gelderse waterschappen en

Nadere informatie

Realistisch duurzaam -samen aan de slag-

Realistisch duurzaam -samen aan de slag- Realistisch duurzaam -samen aan de slag- Realistisch duurzaam Opbouw presentatie Startpunt voor opzet van het actieprogramma duurzaamheid Kijkje in de toekomst (voorbeeld Haarlemmermeer) Ideeën 27 maart

Nadere informatie

Helen Parkhurst RSG Slingerbos Levant Emelwerda

Helen Parkhurst RSG Slingerbos Levant Emelwerda Lelystad Technasiumscholieren uit heel Flevoland presenteerden op woensdag 29 juni en woensdag 6 juli op twee symposia hun ideeën en oplossingen voor vraagstukken van de Provincie Flevoland, Waterschap

Nadere informatie

KLIMAAT, ENERGIE EN GRONDSTOFFEN

KLIMAAT, ENERGIE EN GRONDSTOFFEN KLIMAAT, ENERGIE EN GRONDSTOFFEN AKKOORDEN EN GREEN DEALS Rafaël Lazaroms Coördinator Energie en duurzaamheid Unie van Waterschappen 1. Duurzaamheid en taken waterschappen 2. Duurzame ambities in akkoorden

Nadere informatie

Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum

Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum Versie: 0.0 Datum: 21-4-2015 Auteur: Vrijgave: M.J.A. Rijpert T. Crum 1 IKN (Innovatie Kenniscentrum Nederland) Copier is de initiatiefnemer

Nadere informatie

Ruimte om te leven met water

Ruimte om te leven met water Ruimte om te leven met water Het huidige watersysteem is volgens de nieuwe In de toekomst wil het waterschap een zoveel Om de benodigde ruimte aan hectares te verwerven inzichten niet meer op orde. Aanpassingen

Nadere informatie

Programma Nieuwe Natuur Flevoland. Projectvoorstel Noordwest Schokland - NFL04

Programma Nieuwe Natuur Flevoland. Projectvoorstel Noordwest Schokland - NFL04 Programma Nieuwe Natuur Flevoland Projectvoorstel Noordwest Schokland - NFL04 Aangepaste versie augustus 2014 Indiener De heer J.A. Schenk Zaakwaarnemer Agrivesta makelaardij en onteigening J.A.J.M. Huijbregts

Nadere informatie

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking

Nadere informatie

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is Klare taal Inleiding Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is ook een kwetsbare provincie. De bodem daalt en de zeespiegel stijgt door klimaatverandering. Er

Nadere informatie

Projectpartijen. Initiatiefnemers LTO-Noord ForFarmers Hendrix Waterschap Rijn en IJssel

Projectpartijen. Initiatiefnemers LTO-Noord ForFarmers Hendrix Waterschap Rijn en IJssel Carel de Vries Aanleiding Toekomstvisie LTO Noord-Gelderland Sectorvisie mestbeleid: Koersvast richting 2020 Deltaplan Agrarisch Waterbeheer Watervisie 2030, Water schap Rijn en IJsselAgenda Achterhoek

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo APQ-vragenlijst 30 januari 2019 Daan Demo Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid en wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Netwerkdag IKN Jan Broos, Adviesbureau Broos Water BV 20 april 2017

Netwerkdag IKN Jan Broos, Adviesbureau Broos Water BV 20 april 2017 Het verbeteren van de waterkwaliteit; de rol van de landbouw Netwerkdag IKN Jan Broos, Adviesbureau Broos Water BV 20 april 2017 Broos Water BV Als praktijkgericht kennis- en adviesbureau werken wij aan

Nadere informatie

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3)

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3) Bouwlokalen INFRA Innovatie onder het maaiveld / renovatie van rioolstelsels Het riool in Veghel Jos Bongers Beleidsmedewerker water- en riolering Gemeente Veghel 21 juni 2006 Veghel in cijfers en beeld

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 7 juli 2011 Strategie en Ontwikkeling

ALGEMENE VERGADERING. 7 juli 2011 Strategie en Ontwikkeling V E R G A D E R D A T U M S E C T O R / A F D E L I N G 7 juli 2011 Strategie en Ontwikkeling S T U K D A T U M N A A M S T E L L E R 20 juni 2011 J. Meijerink ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP

Nadere informatie

JA: WONEN VOOR IEDEREEN! WENJEN FOAR ELKENIEN PVDA FRYSLÂN WONINGPLAN

JA: WONEN VOOR IEDEREEN! WENJEN FOAR ELKENIEN PVDA FRYSLÂN WONINGPLAN JA: WONEN VOOR IEDEREEN! WENJEN FOAR ELKENIEN PVDA FRYSLÂN WONINGPLAN Foto: Jeroen Mul/Flickr, Creative Commons JA: STEVIG INZETTEN OP BETAALBAAR EN GOED WONEN VOOR IEDEREEN! De afgelopen jaren is er dankzij

Nadere informatie

Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant

Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant Harrie Vissers 21 september 2017 Congres SIKB Varkensdichtheid per gemeente (aantal varkens per ha landbouwgrond) aantal varkens Nederland: 12,5 mln

Nadere informatie

DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 22 januari 2015 1400334664 B.J. van Oosten - Bronsgeest

DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 22 januari 2015 1400334664 B.J. van Oosten - Bronsgeest POSTADRES Postbus 20 7500 AA Enschede BEZOEKADRES Hengelosestraat 51 Aan de Gemeenteraad TELEFOON 14 0 53 DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 22 januari 2015 1400334664 B.J. van Oosten - Bronsgeest UW BRIEF

Nadere informatie

Dames en heren, fijn om vandaag hier te zijn. Het is een feestelijke dag. Het Hembrugterrein staat weer op de kaart. We komen van ver, maar dit oude

Dames en heren, fijn om vandaag hier te zijn. Het is een feestelijke dag. Het Hembrugterrein staat weer op de kaart. We komen van ver, maar dit oude Dames en heren, fijn om vandaag hier te zijn. Het is een feestelijke dag. Het Hembrugterrein staat weer op de kaart. We komen van ver, maar dit oude defensieterrein knettert weer van dynamiek en beloften.

Nadere informatie

B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio

B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio Partijen: De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. Verhagen,

Nadere informatie

GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE

GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE In kort bestek Rafael Lazaroms INHOUDSOPGAVE 1. Wat houdt het in? 2. Motieven, doelstellingen en ambities 3. Organisatiestructuur GELOOFWAARDIGE BOODSCHAP Waterschappen hebben

Nadere informatie

want ruimte voor de Maas en veilige (regionale) dijken zijn een eerste zorg.

want ruimte voor de Maas en veilige (regionale) dijken zijn een eerste zorg. Verkiezingsprogramma 2019 2023 AWP Aa en Maas De Algemene Waterschapspartij (AWP) is een landelijke vereniging met een gekozen bestuur. In elk waterschap heeft de AWP een afdeling. De landelijke vereniging

Nadere informatie

AQUATISCHE LANDBOUW. haal meer uit land én water

AQUATISCHE LANDBOUW. haal meer uit land én water AQUATISCHE LANDBOUW haal meer uit land én water AQUATISCHE LANDBOUW Waarom wel het land, maar niet de sloot benutten in de veenweiden? Dat is de vraag waar het om draait in het icoon Aquatische landbouw

Nadere informatie

G EMEENTE. Samenleven. in de buitenruimte

G EMEENTE. Samenleven. in de buitenruimte G EMEENTE Samenleven in de buitenruimte Wethouder Jan Overweg De openbare ruimte is van ons allemaal. Dus hoe mooi zou het zijn als iedereen in Leusden zich verantwoordelijk voelt voor zijn of haar woonomgeving.

Nadere informatie

Watersysteem van de Toekomst: vervolg debat-diner

Watersysteem van de Toekomst: vervolg debat-diner Memo Aan deelnemers diner-debat Eye Kopie aan Contactpersoon Rik van Terwisga Datum 8 januari 2015 Onderwerp Vervolg Debat-diner "Watersysteem van de Toekomst" Watersysteem van de Toekomst: vervolg

Nadere informatie

Missie en visie Landschap Overijssel

Missie en visie Landschap Overijssel Missie en visie Landschap Overijssel Inhoudsopgave 1. Welkom 2. Onze missie 3. Onze visie 4. Onze kernwaarden, waardevol landschap 5. Onze kerncompetenties 6. Onze kerntaken 7. Onze afweging 8. Onze rollen

Nadere informatie

STUREN MET WATER. over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden

STUREN MET WATER. over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden STUREN MET WATER over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden STUREN MET WATER Het ontwerp Sturen met water van het Veenweide Innovatiecentrum Zegveld (VIC) zet in op actief, dynamisch grondwaterbeheer

Nadere informatie

Dutch Coastline Challenge. Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017

Dutch Coastline Challenge. Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017 Dutch Coastline Challenge Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017 Bevindingen 1 e bijeenkomst: Ons gezamenlijk verhaal Klimaatverandering beheerst het nieuws en de eerste zichtbare effecten staan bij

Nadere informatie

Met vriendelijke groet, Vera Dam directeur Natuur en Milieufederatie Flevoland

Met vriendelijke groet, Vera Dam directeur Natuur en Milieufederatie Flevoland Voor uw programma voor de waterschapsverkiezingen geven wij u graag punten ter inspiratie mee die wij en onze 55 aangesloten organisaties belangrijk vinden, zodat we ook in de toekomst prettig kunnen wonen

Nadere informatie

Zeker in Hollandse Delta.

Zeker in Hollandse Delta. Zeker in Hollandse Delta. Verkiezingsprogramma PvdA waterschap Hollandse Delta 2019-2023. 1 Verkiezingsmanifest waterschappen PvdA Zuid-Holland. We wonen in een schitterende delta. Al eeuwenlang is water

Nadere informatie

Zelfstandig Oudewater pakt door!

Zelfstandig Oudewater pakt door! Zelfstandig Oudewater pakt door! Coalitieprogramma 2016-2018 Onze stad is al meer dan 750 jaar een stad om trots op te zijn. We zijn trots op onze dorpskernen, ons buitengebied, onze monumenten en onze

Nadere informatie

Lijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013

Lijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013 Lijst Lammers Papendrecht 21 januari 2013 Aan de voorzitter van de gemeenteraad van de gemeente Papendrecht, de heer C.J.M. de Bruin Markt 22 3351 PB Papendrecht Betreft: gemeente Papendrecht aansluiten

Nadere informatie

Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018

Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018 Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018 In gesprek over het water(peil) in De Haak, Zegveld en alternatieven voor het toekomstig waterpeil Programma Welkom

Nadere informatie

Ontwikkelprogramma Demografische ontwikkelingen

Ontwikkelprogramma Demografische ontwikkelingen Ontwikkelprogramma Demografische ontwikkelingen Leefbare en vitale dorpen in Berkelland 5 Doelenboom Wat speelt er? 6 Bewust worden? Veranderingen in Berkelland en de regio Achterhoek door de krimp lijken

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. Voorstel Kennisnemen van de stand van zaken projecten medegebruik waterkeringen.

ALGEMENE VERGADERING. Voorstel Kennisnemen van de stand van zaken projecten medegebruik waterkeringen. VERGADERDATUM SECTOR/AFDELING 29 januari 2013 SWS/ PWB STUKDATUM NAAM STELLER 29 november 2012 R. van Wolfswinkel ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT 10 Voorstel Kennisnemen van de stand van zaken projecten

Nadere informatie

Lijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas?

Lijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Lijst Lammers KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013 Persbericht Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Fractie Lijst Lammers pleit voor de Zonatlas in Papendrecht en vraagt

Nadere informatie

Report 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas.

Report 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas. Report 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas de samenvatting Rapport 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit Een case studie voor waterschap

Nadere informatie

Piekberging Haarlemmermeer

Piekberging Haarlemmermeer Nieuwsbrief Piekberging Haarlemmermeer Nr. 2 - Juli 2011 Klankbordgroep In de klankbordgroep worden belanghebbenden uit het gebied geïnformeerd over de voortgang van het project. Ideeën over de invulling

Nadere informatie

Flevoland. Samen voor groene energie Flevolandse Energiecooperaties

Flevoland. Samen voor groene energie Flevolandse Energiecooperaties We Flevoland Samen voor groene energie Flevolandse Energiecooperaties Lokaal opgewekte duurzame energie Van wie is de Flevolandse zon en wind? Volgens coöperaties van de Flevolanders. Energiecoöperaties

Nadere informatie

ZUIDERZEELAND KLAAR VOOR DE TOEKOMST!?

ZUIDERZEELAND KLAAR VOOR DE TOEKOMST!? ZUIDERZEELAND KLAAR VOOR DE TOEKOMST!? HÉ, DAAR WIL IK BIJ ZIJN! In de uitwerking van het bestuursprogramma heeft het college van Dijkgraaf en Heemraden van Waterschap Zuiderzeeland zich de vraag gesteld

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 29 september 2011 Planvorming Waterbeheer

ALGEMENE VERGADERING. 29 september 2011 Planvorming Waterbeheer VERGADERDATUM SECTOR/AFDELING 29 september 2011 Planvorming Waterbeheer STUKDATUM NAAM STELLER 9 september 2011 R. van Wolfswinkel ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP 10 Versnelling aanleg duurzame

Nadere informatie

Wijs met water! Verkiezingsprogramma

Wijs met water! Verkiezingsprogramma Wijs met water! Verkiezingsprogramma Waterschap Hollandse Delta Lijst 10 www.wijsmetwaterhollandsedelta.nl In uw handen ligt het verkiezingsprogramma van onze partij. Graag willen wij u kennis laten maken

Nadere informatie

Terugmelding van de groepen over kansen en mogelijkheden

Terugmelding van de groepen over kansen en mogelijkheden DAT UM 6 februari 2013 VERSLAG INFORMATIEBIJEENKOMST Kennisbijeenkomst over landbouw en water DE ELNEMERS Waterschap Zuiderzeeland: heemraad S. Schelwald, heemraad J. Nieuwenhuis, de heer R. Nieuwenhuis,

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld APQ-vragenlijst 28 maart 2018 Bea Voorbeeld Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Deelnemers van Duurzame Leverancier streven naar een CO2-reductie van 20% in het jaar 2020 (t.o.v. 2010)

Deelnemers van Duurzame Leverancier streven naar een CO2-reductie van 20% in het jaar 2020 (t.o.v. 2010) Actieve deelname aan initiatieven Dit document beschrijft de actieve deelname van Pilkes aan het initiatief Duurzame Leverancier, Nederland CO2 neutraal en het initiatief van SKAO (CO2-Prestatieladder).

Nadere informatie

Inleiding KNAG 7 december 2012. Dijkgraaf Herman Dijk

Inleiding KNAG 7 december 2012. Dijkgraaf Herman Dijk Inleiding KNAG 7 december 2012 Dijkgraaf Herman Dijk WATERSCHAPPEN IN NEDERLAND 25 GEBIED GROOT SALLAND oppervlakte: 120.000 ha, inwoners: 360.000 26% onder zeeniveau Wanneer geen dijken/duinen: 66% regelmatig

Nadere informatie

Water in Tiel. 1 Naast regionale wateren die in beheer zijn bij de waterschappen, zijn er rijkswateren (de hoofdwateren

Water in Tiel. 1 Naast regionale wateren die in beheer zijn bij de waterschappen, zijn er rijkswateren (de hoofdwateren Water in Tiel Waterbeleid Tiel en Waterschap Rivierenland Water en Nederland zijn onafscheidelijk. Eigenlijk geldt hetzelfde voor water en Tiel, met de ligging langs de Waal, het Amsterdam Rijnkanaal en

Nadere informatie

Goede. Goed voor landbouw, natuur én waterbeheer 19A

Goede. Goed voor landbouw, natuur én waterbeheer 19A Goede grond Goed voor landbouw, natuur én waterbeheer 2015 19A goed bodembeheer - Goede grond BETER VASTHOUDEN REGENWATER BETERE GEWASGROEI EN BEWORTELING GEZOND BODEMLEVEN BETER VASTHOUDEN VOEDINGSSTOFFEN

Nadere informatie

ONTWERP-PROJECTPLAN WATERWET ex art. 5.4 Waterwet

ONTWERP-PROJECTPLAN WATERWET ex art. 5.4 Waterwet ONTWERP-PROJECTPLAN WATERWET ex art. 5.4 Waterwet Datum: 10 februari 2016 Kenmerk: 201600150 Onderwerp: ontwerp-projectplan voor de realisatie van maatregelen ten behoeve van het nieuwe peilgebied Nieuw-Lekkerland

Nadere informatie

Rapportages Regio-overleggen Agrarisch Water d.d.6 juli 2017

Rapportages Regio-overleggen Agrarisch Water d.d.6 juli 2017 Rapportages Regio-overleggen Agrarisch Water d.d.6 juli 2017 Inhoudsopgave Regio Groningen-Friesland-Noord-Drenthe... 2 Regio Zuid-Drenthe, Overijssel, Gelderland... 3 Regio Noord Holland en Flevoland...

Nadere informatie

WATERBEHEERPLAN

WATERBEHEERPLAN WATERBEHEERPLAN 2010-2015 161 162 MEER DAN WATER ALLEEN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 KKAARTEN 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 KAART 1: BEHEERGEBIED WATERSCHAP ZUIDERZEELAND IN HET RIJNSTROOMGEBIED

Nadere informatie

Verslag themabijeenkomst Lokale Economie

Verslag themabijeenkomst Lokale Economie Verslag themabijeenkomst Lokale Economie Datum bijeenkomst: 20 november 2012 Auteur: Els Holsappel Locatie: Tjark Riks Centrum Eerbeek Aanwezig: ca 50 deelnemers Doel bijeenkomst Verdiepingsslag op het

Nadere informatie

Omgevingswijzer. De Omgevingswijzer maakt duurzaamheid inzichtelijk in het MIRT

Omgevingswijzer. De Omgevingswijzer maakt duurzaamheid inzichtelijk in het MIRT Omgevingswijzer De Omgevingswijzer maakt duurzaamheid inzichtelijk in het MIRT 2 3 4 De benadering: Integrale duurzaamheid 5 Wat is de Omgevingswijzer? Operationaliseert duurzaamheid ten behoeve van het

Nadere informatie

Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas

Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas Door de vastgestelde energie- en klimaatdoelstelling binnen Europa om in 2050 energieneutraal te zijn, is het voor de hele samenleving maar met name voor bedrijven

Nadere informatie

Beleidsplan. Stichting Feanetië. Beleidsplan Stichting Feanetië

Beleidsplan. Stichting Feanetië. Beleidsplan Stichting Feanetië Beleidsplan Stichting Feanetië 2019 Heerenveen, 3 december 2018 Beleidsplan Stichting Feanetië 2019 1 Inhoud 1. Inleiding: een korte beschrijving van de stichting Feanetië 3 2. Analyse sterke/zwakke punten

Nadere informatie

Waarom is het plan dat de Unie van Waterschappen nu voorlegt aan de staatssecretaris een deugdelijk en goed plan voor het toekomstig waterbeheer?

Waarom is het plan dat de Unie van Waterschappen nu voorlegt aan de staatssecretaris een deugdelijk en goed plan voor het toekomstig waterbeheer? Nederland waterland, Nederland waterschapsland Kernboodschap De waterschappen zijn gericht op de toekomst. Daarom hebben zij in het licht van de klimaatverandering en de economische crisis een plan gemaakt

Nadere informatie

CIVIC CROWDFUNDING VOOR EINDHOVEN

CIVIC CROWDFUNDING VOOR EINDHOVEN Raadsnummer 15R6401 CIVIC CROWDFUNDING VOOR EINDHOVEN Inleiding Crowdfunding is een vorm van financiering voor projecten en ondernemingen. Een grote groep mensen legt een klein bedrag in om een project

Nadere informatie

KEMPENENERGIE. samen groen

KEMPENENERGIE. samen groen KEMPENENERGIE samen groen De coöperatie KempenEnergie wil alle inwoners van de 5 Kempengemeenten toegang geven tot de maatschappelijke en financiële voordelen van lokaal opgewekte schone energie. KEMPENENERGIE

Nadere informatie

Sturingsfilosofie en Organisatiestructuur Waterschap Limburg

Sturingsfilosofie en Organisatiestructuur Waterschap Limburg Sturingsfilosofie en Organisatiestructuur Waterschap Limburg Uitgangspunten, hoofdlijnen en vervolgprocedure November 2015 Inhoud Bestuursopdracht als kader Visie 2020 en WBP als basis voor sturing en

Nadere informatie

Wat de waterschappen voor je doen.

Wat de waterschappen voor je doen. Niet bang voor water? Wat de waterschappen voor je doen. Katrina, New Orleans 1 Hoofdstuk 1 - Wat het waterschap voor je doet 1.1 Waterschap is functionele democratie met vier kerntaken Positie van de

Nadere informatie

2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater Van regenton naar tuinbeek naar vijver of poel 11

2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater Van regenton naar tuinbeek naar vijver of poel 11 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Bergen van water in de buurt 3 1.2 Schoon oppervlaktewater in de wijk 4 1.3 Wat u kunt doen 5 2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater 7 2.1 Van regenton 8 2.2 naar tuinbeek

Nadere informatie

Initiatieven CO2 reductie MVOI BV.

Initiatieven CO2 reductie MVOI BV. Initiatieven CO2 reductie MVOI BV. MVOI BV Versie: 1 Datum: 15-05-2017 Pagina 1 van 6 Inhoud 1 Inleiding...3 2. Initiatieven waarin we zijn toegetreden....4 2.1 Warmtetafel. (Warmtenetwerk)...4 De Warmtetafel

Nadere informatie

Onze gemeenschappelijke ambitie:

Onze gemeenschappelijke ambitie: 1 Concept-versie versnellingsafspraken vanuit de provinciale opgaven voor de regio Hart van Brabant d.d. 15 november Document ten behoeve van dialoog tussen het College van Gedeputeerde Staten van Noord

Nadere informatie

Openbare besluitenlijst college van Dijkgraaf en Heemraden d.d. 5 juli 2018

Openbare besluitenlijst college van Dijkgraaf en Heemraden d.d. 5 juli 2018 Openbare besluitenlijst college van Dijkgraaf en Heemraden d.d. 5 juli 2018 1. Actualisatie actieplan van het visplan Heemraad Ton Leijten Het college van Dijkgraaf en Heemraden heeft ingestemd met het

Nadere informatie