Jaarverslag Persconferentie

Transcriptie

1 Jaarverslag 2015 Persconferentie

2 I. Algemene tendensen II. III. IV. Elementen van evaluatie van de hervormingen Evolutie van de activiteiten mbt de handhaving van het systeem Evolutie van de uitkeringstrekkers en van de uitgaven V. Studies 2015 VI. Meer doen en beter met minder

3 I. Algemene tendensen

4 I. Algemene tendensen Evolutie van de conjuncturele indicatoren (waaronder de tijdelijke werkloosheid) Evolutie van de vergoede volledige werkloosheid Internationale vergelijking

5 1. De conjuncturele cyclus Evolutie van het BBP in volume +2,0% +1,5% +1,8% +1,3% +1,4% Gematigde groei sinds 2 jaar +1,0% +0,5% +0,0% +30,0% +0,2% +0,0% België +25,0% +24,7% +22,2% ,0% +15,0% +10,0% +5,0% +0,0% +11,5% +17,9% +17,4% +4,7% +15,5% +8,0% +14,5% +9,1% +7,0% +4,7% +4,8% +4,7% +4,6% +4,5% +4,4% +4,3% +4,2% + 4,7% België + 4,4% EU28 Bronnen : NBB, Eurostat De cyclus met de laagste groei sinds 60 jaar

6 2. Het jaar 2015 Vooruitzichten Reëel Raming 12/2/2015 Abs. Aantal % BBP (in miljoen EUR) ,0% Werkgelegenheid ,4% Niet-werkende werkzoekenden ,3% UVW-WZ (fys. eenheden) ,3% Tijdelijke werkloosheid (F.E.) ,7% Bronnen: voor 2014 (NBB, RVA); voor inclusief werkgelegenheid (Federaal Planbureau - economisch budget- 12/2/2015) 1 Bbp in volume - referentiejaar 2012 Realiteit Reëel Reëel Abs. aant. % BBP (in miljoen EUR) ,4% Werkgelegenheid ,8% Niet-werkende werkzoekenden ,2% UVW-WZ (fys. eenheden) ,0% Tijdelijke werkloosheid (F.E.) ,6% Bronnen: NBB - jaarverslag 2015, RVA 1 Bbp in volume - referentiejaar 2012 Een stevigere groei dan verwacht en een gunstigere evolutie van de volledige en tijdelijke werkloosheid dan voorzien

7 3. Evolutie van het BBP en van de conjunctuur ( ) Evolutie van het bbp (op jaarbasis) opnieuw positief sinds 10 trimesters 4,0 +3,5 +3,6 +3,5 +2,9 +3,4 3,0 +2,2 +2,0 +2,3 +2,8 +2,7 +2,3 Bron: NBB 2,0 +1,9 +1,5 +1,2 +1,3 +1,3 +1,4 +1,4 +1,3 +1,5 +1,3 +1,3 1,0 +0,7 +0,7 +0,7 +0,2 +0,6 +0,3 0,0-0,1 +0,1-0,2-1,0-0,7-2,0-3,0-1,9-2,3-4,0-3,6-3,8-5,0 10 T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T Conjunctuurbaromer herstelt langzaam T T T T T T T T T T T T ,9 +7,0 +5,6 +5,5 Bron: NBB 0 +1,6 +1,9 +0,4 +0,4-0, ,7-10,3-5,0-5,0-5,9-6,6-6,1-4,7-3,1-5,0-5,9-5,3-7,3-6,6-7,8-8,9-9,1-11,1-11,7-11,6-12,9-13,3-13, ,5-19, ,3-26,9-40 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T

8 4. Evolutie uitzendarbeid, werkaanbiedingen en collectieve ontslagen ( ) Stijging van het aantal gepresteerde uren in uitzendsector Bron: Federgon Bedienden 109 Totaal Arbeiders % 10% 8% 6% 4% 2% 0% Bedienden Arbeiders Totaal + 10,3% + 8,3% + 9,1% Evol Stijging van het aantal werkaanbiedingen (behalve in Wallonië) Bron: gewestelijke diensten voor arbeidsbemiddeling Sterke vermindering van het aantal intentieverklaringen tot collectief ontslag Bron: FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Brussel 154 Vlaanderen 89 Wallonië ,7% - 1,0% Wallonië Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Hfst. Gew. Land % 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% -2% Vlaanderen Evol Brussel Land + 9,3% + 9,3%

9 5. Evolutie van nieuw opgerichte bedrijven en faillissementen van ondernemingen ( ) Faillissementen Faillissementen met personeel Banenverlies Nieuw opgerichte bedrijven * Evol. 2007/ ,0% + 30,7% + 20,4% + 0,8% Evol. 2014/2015-6,3% - 5,0% - 11,2% + 8,1% Bron: FSO *Oprichting van bedrijven op basis van de juridische vorm; er w erd geen rekening gehouden met burgerlijke vennootschappen, vennootschappen met sociaal oogmerk en vennootschappen van publiek recht; Bron: FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie Voor het 2 de jaar op rij, een stijging van de oprichtingen van bedrijven en een daling van het aantal faillissementen

10 6. Tijdelijke werkloosheid Kerncijfers Jaar Fysieke eenheden Evolutie fys.eenh. Budgettaire eenheden Evolutie budg.eenh. Verschillende personen op jaarbasis Dagen Evolutie dagen Dagen per persoon op jaarbasis Gemiddelde daguiktering (in EUR) Evolutie gemiddelde daguitkering Uitgaven (in EUR) Evolutie uitgaven , ,3% ,1% ,2% 28 42,50 +4,3% ,9% ,5% ,0% ,5% 37 55,70 +31,1% ,5% ,8% ,3% ,6% 34 56,71 +1,8% ,1% ,7% ,5% ,3% 28 57,58 +1,5% ,8% ,5% ,1% ,8% 29 59,92 +4,1% ,4% ,6% ,8% ,9% 30 61,45 +2,6% ,5% ,9% ,5% ,8% 25 60,64-1,3% ,6% ,6% ,2% ,1% 24 56,74-6,4% ,9% ,0% +39,3% waarvan 14,87% indexering waarvan 33% ten laste van FSO * Aantal verschillende werknemers (bijzondere werkgeversbijdrage: 0,16%) Aantal verschillende bedrijven ,85 EUR in 2015 ** Belangrijke daling van de tijdelijke werkloosheid * 27% voor de tijdelijke werkloosheid voor bedienden ** schatting

11 7. Tijdelijke werkloosheid per bedrijfstak In budgettaire eenheden Evol. 2007/2015 Evol. 2014/2015 Bouw ,5% + 2,4% Andere diensten ,7% - 8,2% Machinebouw ,5% - 25,3% Dienstverlening aan ondernemingen ,9% - 10,2% Onbepaalde bedrijfstak ,9% - 8,1% Horeca ,8% - 9,7% Textiel ,6% - 24,7% Levensmiddelen, dranken e.d ,0% - 17,5% Vervoer en communicatie ,6% - 14,3% Groot- en kleinhandel ,7% - 9,2% Houtnijverheid ,4% - 13,6% Fabricatie van bureaumachines ,7% - 15,5% Landbouw en jacht ,5% + 3,5% Scheikundige nijverheid ,8% - 21,0% Kledingnijverheid ,9% - 14,0% Metaalproducten ,4% - 38,6% Winning, 1e verwerking van metalen ,6% - 60,7% Diversen ,9% - 14,6% Totaal ,0% - 10,2% Een daling op jaarbasis in bijna alle sectoren

12 8. Tijdelijke werkloosheid per motief volgens het aantal vergoede dagen Economische redenen 4% 6% 6% 6% 5% 5% 5% 6% 6% 6% 7% 5% Slecht weer Overmacht 26% 64% 21% 67% 24% 66% 30% 59% 15% 73% 22% 66% Andere Jaar * Economische redenen Slecht weer Overmacht Schorsing bedienden Andere Totaal 1ste semester Slecht weer Evol ,9% +38,4% +2,8% -21,1% -37,9% -9,2% Evol ,0% * van 2007 tot 2014: na verificatie; 2015: voor verificatie Sterke daling tijdelijke werkloosheid omwille van economische redenen

13 Binnenlandse werkgelegenheid Gesalarieerde tewerkstelling 9. Evolutie van de werkgelegenheid en de bevolking ( ) Bron: NBB (verslag economische en financiële ontwikkeling) Actieve bevolking Bevolking op arbeidsleeftijd Gemiddelde evolutie per jaar 2007/2014 Evolutie 2014/2015 Evol. 2014/2015 Evol. 2007/ ,8% + 4,9% ,7% + 4,2% ,3% + 5,3% ,1% + 3,8% Actieve bevolking Bevolking op arbeidsleeftijd Vertraging van de stijging van de actieve bevolking en van de bevolking op arbeidsleeftijd Gedetacheerde werknemers (verschillende personen) Bron: RSZ-Limosa databank Evol. Evol / / ,3% + 165,1% Sterke stijging van de gedetacheerde werknemers

14 10. Evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) ( ) (1) Sinds juli 2014 werd de statistiek betreffende de UVW-WZ uitgebreid met inbegrip van alle vergoede niet-werkende werkzoekenden Werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (UVW-WZ) Voor juli 2014: Vanaf juli 2014: - toegelaten op basis van voltijdse arbeid - toegelaten op basis van voltijdse arbeid - toegelaten op basis van studies - toegelaten op basis van studies - toegelaten op basis van vrijwillig deeltijdse arbeid - met bedrijfstoeslag

15 11. Evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) ( ) (2) Vlaanderen Wallonië Brussel Land Vlaanderen Wallonië Brussel Land T T T T T T T T T T T T T T T T ,3% - 12,5% - 10,7% - 9,0% 0% -2% -4% -6% -8% -10% -12% - 7,9% - 8,2% - 9,2% - 10,7% T T T T Het aantal werkzoekende UVW s vermindert reeds sinds het 1ste trimester 2015 en deze vermindering wordt nadien nog groter

16 12. Evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) ( ) (3) Invloed op de daling: einde recht inschakelingsuitkeringen 2015 Totaal aantal Jaarlijks gemiddelde Verdeling per gewest (in %) 2015 Vlaanderen 17,4% Wallonië 66,1% Brussel 16,5% Invloed op de stijging: verhoging van de leeftijd voor de vrijstelling van inschrijving als werkzoekende 2015 UVW-WZ van 58, 59 en 60 jaar UVW-NWZ van 58, 59 en 60 jaar

17 13. Evolutie van de instroom en de uitstroom (UVW-WZ) ( ) (4) T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T Verschil op jaarbasis (linkeras) Reële instroom (rechteras) Reële uitstroom (rechteras) Daling van de instroom en toename van de uitstroom uit de werkloosheid sinds begin 2014

18 14. Vergelijking evolutie UVW-WZ en NWWZ (5) Niet-werkende werkzoekenden Maandelijks gemiddelde Werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen Vergoede Werkzoekenden met een uitkeringsaanvraag Jongeren in inschakelingstijd Verplicht ingeschreven Andere Niet-vergoede Vrije ingeschreven Sub-totaal Totaal Abs. aant % - 9,0% - 7,3 % - 2,5 % + 17,1% + 12,2% + 8,9% - 3,2 % Ratio vreemdelingen ,5% 15,5% 10,0% 29,5% 47,1% 31,4% 20,0% Stijging van het aantal niet-werkende niet-uitkeringsgerechtigde werkzoekenden die voor 50% terug te vinden is bij de verplicht ingeschreven werkzoekenden ( eenheden) en voor de andere helft bij de vrij ingeschreven werkzoekenden ( eenheden)

19 15. Vergelijking evolutie UVW-WZ en NWWZ (6) 19,8% van de niet vergoede werkzoekenden waren tenminste 1 dag vergoed gedurende de 2 laatste jaren en dit percentage verhoogt sinds 2013 Niet vergoede niet werkende werkzoekenden Verplicht ingeschreven (buiten jongeren in inschakelingstijd) Vrije ingeschreven Totaal dec vergoede als UVW-WZ tenminste 1 dag in % 26,1 % 15,4 % 19,8 % Evolutie % oude UVW-WZ dec ,0% dec ,6% dec ,8%

20 16. Gedetailleerde evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) (7) / /2015 Totaal ,0% ,0% Gewest Vlaanderen ,3% ,0% Wallonië ,5% ,4% Brussel ,7% ,7% Geslacht Mannen ,6% ,3% Vrouwen ,7% ,5% Leeftijdsklasse < 25 jaar ,7% ,3% van 25 tot 49 jaar ,7% ,2% 50 jaar en ouder ,7% ,1% Toelaatbaarheidsbasis Arbeid ,4% ,9% Studies ,7% ,8% Nationaliteit Belg ,9% ,3% Vreemdeling EU ,3% ,3% Vreemdeling niet-eu ,8% ,8% Werkloosheidsduur < 1 jaar ,6% ,7% van 1 tot < 2 jaar ,3% ,3% 2 jaar en meer ,2% ,5% Arbeidsgeschiktheid Normaal ,6% ,5% Verminderd ,1% ,4% Studieniveau * Laaggeschoold ,2% ,7% Middengeschoold ,7% ,3% Hooggeschoold ,0% * reeks onderbroken tussen 2007 en 2014; met voorzichtigheid interpreteren

21 17. Evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) per gewest ( ) (8) Vlaanderen Wallonië Brussel Land Evol ,0% -18,4% -4,7% -7,0% Vergoede werkloosheidsgraad * Vlaanderen Wallonië Brussel Land ,7% 14,8% 16,4% 9,6% 2015 (T1 à T3) 5,9% 11,7% 13,9% 8,5% * UVW-WZ ten opzichte van actieve bevolking Actieve bevolking Vlaanderen Wallonië Brussel Land (T1 à T3) (T1 à T3) 103,9 103,0 113,0 104,5 Bron: FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie, op basis van de EAK Sinds 2007 is de evolutie van de vergoede werkloosheid gunstiger in Wallonië en in Brussel maar werd beïnvloed in die 2 gewesten door een groter effect van het einde recht op inschakelingsuitkeringen in Belangrijkere stijging van de actieve bevolking in Brussel. Een werkloosheidsgraad 2 keer lager in Vlaanderen.

22 Evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) per geslacht ( ) (9) Mannen Vrouwen Vergoede werkloosheidsgraad * Mannen Vrouwen Totaal ,3% 11,0% 9,6% 2015 (T1 à T3) 8,7% 8,2% 8,5% Evol ,4 %punt - 2,8 %punt - 1,1 %punt * UVW WZ ten opzichte van actieve bevolking Actieve bevolking (T1 à T3) Mannen ,7% Vrouwen ,0% Totaal ,5% Bron: Eurostat - EAK De werkloosheid bij de vrouwen daalt ondanks een stijging van de vrouwelijke actieve bevolking

23 19. Evolutie van de jongerenwerkloosheid ( )(10) +40,0% +30,0% +29,2% UVW-WZ < 25 jaar +20,0% +10,0% 0,0% +10,8% +5,0% +4,1% +4,6% +1,4% +12,3% +5,2% -10,0% -20,0% -30,0% -2,1% -4,1% -3,9% -3,1% -4,7% -6,5% -4,4% -2,2% -5,5% -4,7% -4,9% -7,1% -6,9% -8,8% -8,3% -8,6% -10,5% -10,5% -12,1% -13,2% -14,6% -18,7% -21,0% -26,3% Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels H fdst. Gew. Land Jongeren in inschakelingstijd UVW-WZ o.b.v. arbeid <25 jaar UVW-WZ o.b.v. studies <25 jaar Totaal Evol ,3% +6,2% -41,0% -11,7% Evol ,5% -12,3% -21,7% -11,2% Jongeren in inschakelingstijd UVW-WZ o.b.v. arbeid <25 jaar UVW-WZ o.b.v. studies <25 jaar Totaal Land Totaal (Vlaanderen) Totaal (Wallonië) Totaal (Brussel) Forse daling van de jeugdwerkloosheid in 2015 Beperkte invloed einde van het recht op inschakelingsuitkeringen (14,1% zijn minder dan 25 jaar oud)

24 20. Evolutie van de werkloosheid bij de 50-plussers ( ) (11) jaar 58 jaar 59 jaar 60 jaar 61 jaar jaar Daling van het aantal werkzoekende UVW s van jaar; Sterke stijging bij de jarigen (leeftijd voor vrijstelling opgetrokken van 58 naar 60 jaar en daarna geleidelijk boven de leeftijd van 60 jaar)

25 21. Evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) per toelaatbaarheidsbasis ( ) (12) Basis arbeid Basis studies < 25 jaar 25 tot 49 jaar Totaal < 25 jaar 25 tot 49 jaar Totaal ,2 97,6 98,1 59,0 43,3 49, ,7 96,1 95,5 78,3 55,4 64,9 Daling van het aantal rechthebbenden op inschakelingsuitkeringen sinds 2007 die nog forser wordt sinds 2012 en die in belangrijke mate beïnvloed wordt door het einde van het recht op inschakelingsuitkeringen in 2015

26 22. Evolutie van de werkloosheid volgens nationaliteit (13) Evol Evol Abs. aant. % Abs. aant. % Belgen ,9 % ,5 % Vreemdelingen EU ,8 % ,4 % waarvan EU ,0 % ,5 % waarvan EU ,8 % ,3 % Vreemdelingen niet-eu ,7 % ,6 % Onbekend / / Totaal ,8 % ,0 % Evol Abs. aant. % Belgen ,3 % Vreemdelingen EU ,7 % waarvan EU ,2 % waarvan EU ,7 % Vreemdelingen niet-eu ,8 % Totaal ,5 % Bron : CIMIRe, SIGEDIS, NBB, ADSEI (EAK). Berekeningen FOD WASO. Volledige werkloosheid Werkgelegenheid in loondienst Tijdelijke werkloosheid

27 23. Evolutie van de volledige werkloosheid UVW niet-werkzoekenden (14) Oudere vrijgestelde werklozen Vrijgestelden SWT Vrijgestelden omwille van soc. & fam. redenen Totaal Evol ,5% -15,3% -81,2% -36,6% Evol ,9% -6,0% -70,7% -12,1%

28 24. Evolutie van de uitkeringsgerechtigde volledige werkloosheid in ruime zin sinds 1992 (15) Totaal % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % Bron: RVA Uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (met of zonder bedrijfstoeslag) Werkzoekend Niet-werkzoekend Klass.

29 25. Evolutie van de volledige werkloosheid volgens het aantal vergoede dagen in 2015 (16) Mbt het land: UVW-WZ gemiddeld per maand = verschillende personen die minstens 1 en maximum 312 uitkeringen gekregen hebben in 2015 < 50 jaar 50 jaar en ouder 10% 14% 34% = (+77%) 18% 24% 0 tot tot tot tot % = (+31%) 12% 43% 13% 16% Mbt de gewesten: < 50 jaar 50 jaar en ouder Vlaanderen Wallonië Brussel Vlaanderen Wallonië Brussel van 0 tot % % % % % % van 79 tot % % % % % % van 157 tot % % % % % % van 235 tot % % % % % % % % % % % % Totaal % % % % % %

30 26. Evolutie van de volledige werkloosheid ( ) (17) Volgens de kans op uitstroom naar werk binnen het jaar UVW WZ (T2 2014) Uitstroom naar Uitstroom% tussen Uitstroom% tussen werk * T en T T en T Totaal ,2% 30,1% Geslacht Mannen ,0% 32,1% Vrouwen ,2% 27,7% ,1% 35,6% ,4% 45,6% ,0% 43,5% ,4% 37,5% Leeftijd ,6% 33,6% ,8% 30,3% ,7% 25,8% ,9% 14,6% ,6% 5,3% ,8% 2,5% Arbeid ,6% 29,8% Toelaatbaarheid waarvan OCMW ,0% 14,2% Studies ,8% 31,1% Gezinshoofden ,9% 17,9% Gezinscategorie Samenwonenden ,5% 40,5% Alleenwonenden ,0% 24,6% <1 jaar ,2% 43,3% 1-2 jaar ,6% 36,0% 2-3 jaar ,3% 26,2% Duur 3-4 jaar ,9% 19,4% 4-5 jaar ,2% 16,0% 5-6 jaar ,4% 12,8% 6 jaar en meer ,4% 5,6% Laaggeschoold ,1% 24,4% Studieniveau Middengeschoold ,6% 36,1% Hooggeschoold ,6% 40,6% Vlaams Gewest ,8% 39,1% Gewest Waals Gewest ,6% 25,4% Brussels Hfdst. Gewest ,7% 21,8% * Aantal personen uitgestroomd naar werk gedurende minstens 1 maand in de loop van het jaar (tussen T en T2 2015)

31 27. Internationale vergelijking Vergelijking van de werkloosheidsgraden EU 28 7,2% 7,0% 9,0% 9,6% 9,7% 10,5% 10,9% 10,2% 9,4% Eurozone 7,5% 7,5% 9,6% 10,2% 10,2% 11,4% 12,0% 11,6% 10,9% België 7,5% 7,0% 7,9% 8,3% 7,2% 7,6% 8,4% 8,5% 8,3% Bron: Eurostat - EAK 2007/ / ,2 %punten - 0,8 %punt + 3,4 %punten - 0,7 %punt + 0,8 %punt - 0,2 %punt Verschil 2007/ ,0 +3,0 + 3,4 % punten +2,0 + 2,2 % punten +1,0 + 0,8 % punt +0,0 EU 28 Eurozone België

32 28. Evolutie van de werkloosheid in Europa ( ) Geharmoniseerde werkloosheidsgraad op Europees niveau 13,0 12,0 Eurozone 11,0 10,9 10,0 9,0 8,0 EU 28 België 9,4 8,3 7,0 6, Bron: Eurostat - EAK

33 29. Evolutie van de werkloosheid België en zijn buurlanden ( ) Geharmoniseerde werkloosheidsgraad op Europees niveau 11,0 10,0 Frankrijk 10,4 9,0 8,0 België 8,3 7,0 6,0 5,0 4,0 Nederland Duitsland 6,9 4,6 3, Bron: Eurostat - EAK dec 2014 dec 2015 Evolutie Duitsland 4,9% 4,5% - 0,4 %punt Nederland 7,2% 6,6% - 0,6 %punt België 8,6% 7,9% - 0,7 %punt Frankrijk 10,5% 10,2% - 0,3 %punt

34 30. Evolutie van de werkloosheid in Europa ( ) Nederland Denemarken Cyprus Luxemburg Litouwen Oostenrijk Ierland Estland Slovenië Tsjechische Republiek Verenigd Koninkrijk Letland Italië Zweden Roemenië Malta Bulgarije Finland EU (28 landen) Hongarije België Eurozone (17 landen) Frankrijk Spanje Griekenland Duitsland Portugal Polen Kroatië Slovakije Geharmoniseerde werkloosheidsgraad - Jaar ,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 3,6 3,8 3,9 4,2 4,3 4,4 4,6 4,7 4,9 5,3 5,3 6,0 6,1 6,1 6,4 6,5 6,9 6,9 7,2 7,4 7,5 7,5 8,0 8,2 8,4 8,5 9,2 9,6 9,9 11,2 Duitsland Tsjechische Republiek Malta Oostenrijk Denemarken Luxemburg Hongarije Estland Nederland Roemenië Polen Zweden België Bulgarije Litouwen Slovenië EU (28 landen) Ierland Finland Frankrijk Letland Eurozone (17 landen) Slovakije Italië Portugal Cyprus Kroatië Spanje Griekenland * 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 * November 2015 Geharmoniseerde werkloosheidsgraad - December ,4 4,5 5,1 5,9 6,0 6,0 6,1 6,3 6,6 6,7 7,1 7,2 7,9 8,8 8,9 8,9 9,0 9,0 9,4 10,1 10,1 10,4 10,6 11,6 12,2 15,7 16,5 20,7 24,6 Bron: Eurostat - EAK

35 31. Evolutie van de werkgelegenheid in Europa ( ) Vergelijking België EU tot 64 jaar (T1-T3) België EU15 België EU15 België EU15 België EU15 België EU15 Werkgelegenheid = ,2 109,9 109,9 108,9 + 6,2 + 9,9 + 3,6-1,0 Bevolking Werkgelegenheidsgraad 60,9% 63,2% 62,0% 66,8% 61,8% 66,0% + 1,1 %punt + 3,7 %punten - 0,2 %punt - 0,8 %punt Bron: Eurostat (EAK - gedetailleerde trimester- en jaargegevens) Strategie 2020 voor werkgelegenheid en groei 20 tot 64 jaar 2015 (T1-T3) Doelstelling België Vlaanderen Wallonië Brussel 2020 Werkgelegenheid Bevolking Werkgelegenheidsgraad 67,2% 72,0% 61,4% 58,5% 73,2% * Bron: FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie op basis van de EAK * Vlaanderen heeft als objectief: 76%

36 32. Werkgelegenheids- en werkloosheidsgraad 2015 (T1-T3) Werkgelegenheidsratio s van de risicogroepen Werkgelegenheidsgraad 2015 (T1-T3) Vlaanderen Wallonië Brussel België EU15 Verschil B/EU jaar 72,0% 61,4% 58,5% 67,2% 70,3% - 3,1 %punten jaar 84,6% 74,0% 67,2% 79,3% 78,6% + 0,7 %punt jaar 65,5% 49,4% 45,8% 57,8% 61,4% - 3,6 %punten jaar 45,3% 40,8% 44,8% 43,8% 55,1% - 11,3 %punten Laaggeschoold 50,4% 40,4% 41,1% 45,6% 53,4% - 7,8 %punten Afkomst buiten EU 52,5% 38,3% 40,2% 44,8% 56,1% - 11,3 %punten Ratio ( ten opzichte van jaar) jaar 0,9 0,8 0,8 0,9 0, jaar 0,6 0,7 0,8 0,7 0,8 Laaggeschoold 0,7 0,7 0,7 0,7 0,8 Bronnen: NBB verslag 2015, Eurostat - EAK en berekeningen RVA Werkloosheidsratio s van de risicogroepen Werkloosheidsgraad 2015 (T1-T3) Vlaanderen Wallonië Brussel België EU15 Ratio (ten opzichte van jaar) 5,1% 12,0% 17,6% 8,5% 10,0% jaar 2,7 2,6 2,0 2,5 2,0 Laaggeschoold 2,0 1,9 1,7 2,0 1,8 Afkomst buiten EU 3,1 2,6 1,7 2,9 2,0 Bronnen: NBB verslag 2015, Eurostat - EAK en berekeningen RVA

37 33. Recente evolutie van de conjunctuur (t.o.v. het overeenkomstige trimester van het voorgaande jaar) BBP UVW-WZ < 25 jaar 0 1,6 1,5 1,5 1,4 1,4 1,3 1,3 1,2 1,2 1,1 +1,5 +1,4 +1,4 +1,3 +1,3 +1,3 +1,3 +1,3 T T T T T T T T ,4-7,8-10,5-16,1-17,3-18,4-18,4-20,5 T T T T T T T T UVW-WZ (totaal) 0 + 4,8% ,3% - 0,3% - 4,1% - 7,9% - 8,2% - 9,2% - 10,7% T T T T T T T T Tijdelijke werkloosheid om economische redenen (in dagen) ,8-11,3-12,1-14,5-16,7-16,9-18,2-20,7 T T T T T T T T4 2015

38 34. Vooruitzichten voor Bbp (in miljoen EUR) ,2% + 1,2% Bronnen: NBB voor (verslag economische en financiële ontwikkelingen); FPB voor 2016 (ramingen van de economische begroting van 11/2/2016) Werkgelegenheid ,6% + 0,7% Bronnen: NBB voor (verslag economische en financiële ontwikkelingen); FPB voor 2016 (ramingen van de economische begroting van 11/2/2016) * UVW WZ ,3 % - 2,2 % Bronnen: RVA voor ; FPB voor 2016 (ramingen van de economische begroting van 11/2/2016) * Rekening houdende met verschillende hervormingen, met name het einde recht op inschakelingsuitkeringen en de uitbreiding van de verplichte inschrijving als werkzoekende Tijdelijke werkloosheid (B.E.) ,4 % - 9,3 % Bronnen: RVA voor ; FPB voor 2016 (ramingen van de economische begroting van 11/2/2016)

39 II. Elementen van evaluatie van de hervormingen

40 Inschakelingsuitkeringen: verlenging inschakelingstijd met 3 maanden, maximaal 3 jaar of tot 30 jaar + 3 jaar Werkloosheidsuitkeringen: versoepeling van de toegangsvoorwaarden, uitkeringspercentage begin werkloosheid en degressiviteit Tijdelijke werkloosheid: bedrijfsvoorheffing, mededeling 1 ste effectieve werkloosheidsdag Werkloosheid met bedrijfstoeslag: leeftijds- en anciënniteitsvoorwaarden Loopbaanonderbreking en tijdskrediet: anciënniteitsvoorwaarden en duur Dienstencheques: ondernemingsplan, afzonderlijke boekhouding, borg, 60%-regel en prijs gebruiker Activering zoekgedrag naar werk: specifieke procedure inschakelingsuitkeringen en specifieke procedure voor jongeren in hun inschakelingstijd Vrijstelling voor oudere werklozen: leeftijdsvoorwaarden Instapstages Tijdelijke werkloosheid: uitkeringspercentage en bedrijfsvoorheffing Werkhervattingstoeslag: leeftijdsvoorwaarde van 50 naar 55 jaar 1. Vele structurele hervormingen sinds 2012 IGU voor vrijwillig deeltijdse werknemers Activa voor laaggeschoolde jongeren < 27 jaar (< 30 jaar sinds januari 2014) Dienstencheques: prijs gebruiker en volledige inhouding of 5 per cheque Ontslagcompensatievergoeding: vervangt de ontslaguitkering sinds 1 januari Inschakelingsuitkeringtrekkers: diplomavoorwaarden <21jaar, leeftijdsgrens verminderd van 30 tot 25 jaar Werkloosheidsuitkeringen: minima en grensbedragen Werkloosheid met bedrijfstoeslag: toelatingsvoorwaarden en verplichtingen van de begunstigden Aangepaste beschikbaarheid (voor oudere volledige werklozen en swt'ers) Afschaffing van de anciënniteitstoeslag Vrijstelling om sociale en familiale redenen: beperkt tot de mantelzorgers Inkomensgarantieuitkering: aangepaste berekening van het bedrag Tijdskrediet: zonder motief zonder uitkering, einde loopbaan van 55 tot 60 jaar

41 2. Hervorming van de inschakelingsuitkeringen (1) Wachtuitkeringen - wachttijd: 6, 9 of 12 maanden - uitkering niet beperkt in de tijd Inschakelingsuitkering (in voege vanaf jan. 2012) - beroepsinschakelingstijd: 12 maanden (effecten vanaf jan. 2012) - uitkeringen gedurende 36 maanden (effecten vanaf jan want werkloosheidsduur terug op nul op 1/1/2012) Verlenging hervatting van werk of opleiding Verlenging van 2 jaar werklozen verwijderd van de arbeidmarkt of met + 33% werkonbekwaamheid

42 Evolutie van de instroom 3. Hervorming van de inschakelingsuitkeringen (2) De instroom van de jongeren toegelaten voor de eerste keer tot het recht op inschakelingsuitkeringen vermindert sinds 2012 ten gevolge van de herziening van de voorwaarden om recht te hebben op die uitkeringen: verlenging van de beroepsinschakelingstijd op 1/1/2012 opvolging van actief zoekgedrag naar werk gedurende de beroepsinschakelingstijd op 1/7/2013 Evolutie van de eerste toelatingen tot inschakelingsuitkeringen <21jaar jaar 25 jaar en + Totaal Evol daling van de grensleeftijd van 30 tot 25 jaar op 1/1/2015 diplomavoorwaarden als < 21 jaar op 1/9/2015

43 4. Hervorming van de inschakelingsuitkeringen (3) Aantal en profiel van werklozen einde recht in 2015 Aantal einde recht Land J a a r l i j k s g e m i d d e l d e Jaar januari 2015 februari-december Totaal aantal Man 35,8% 44,8% 39,6% Vrouw 64,2% 55,2% 60,4% Vlaams Gewest 15,1% 20,7% 17,4% Waals Gewest 66,8% 65,1% 66,1% Brussels H. Gewest 18,1% 14,2% 16,5% <25 jaar 8,6% 21,7% 14,1% jaar 18,8% 30,9% 23,9% jaar 41,6% 35,7% 39,1% jaar 25,5% 10,3% 19,1% 50 jaar en ouder 5,5% 1,4% 3,8% Gezinshoofd 29,7% 18,8% 25,1% Alleenwonend 14,9% 9,6% 12,7% Samenwonend 55,4% 71,5% 62,2% De groep van de uitkeringstrekkers einde recht in januari 2015 en de groep van de uitkeringstrekkers einde recht tussen februari en december 2015 hebben niet hetzelfde profiel: in de 1 ste groep, meer vrouwen, meer dertigers en +, meer gezinshoofden en samenwonenden

44 5. Hervorming van de inschakelingsuitkeringen (4) Socio-economische situatie van de inschakelingsuitkeringstrekkers na het einde van het recht Einde recht In de loop van de 6 maanden na het einde van het recht Aan het werk Aan het werk In de 6 de maand na het einde van het recht Ziek Gepensioneerd / Overleden Ingeschreven als WZ Andere januari ,5% 13,2% 4,7% 0,2% 36,3% 45,6% februari - maart ,5% 34,6% 3,7% 0,0% 33,2% 28,4% De socio-economische situatie na het einde van het recht varieert in functie van de groep: eind recht januari 2015 minder talrijk aan het werk : 44,1% werkloos sinds 10 jaar en + (3.120 dagen en +) Aantal vergoede dagen sinds 1 januari 2000 Einde recht < 936 dagen dagen dagen dagen en meer januari ,5% 16,7% 29,7% 44,1% februari-maart ,8% 27,9% 30,0% 25,3%

45 6. Hervorming van de inschakelingsuitkeringen (5) Evolutie van het aantal begunstigden van het leefloon Evol. van de begunstigden van het leefloon * * uitsluitend de volledige leeflonen Bron: POD Maatschappelijke integratie Evolutie van het aantal vergoede werklozen toegelaten op basis van prestaties via een OCMW Evolutie van het aantal uitkeringstrekkers

46 7. Hervorming van de werkloosheidsuitkeringen (1) Versoepeling voorwaarden voor opening recht en terugkeer naar de 1ste periode Versterkte degressiviteit Vroeger - Vergoedbaarheidsperiodes: 1, 2 of 3 en max. 5 fasen - berekening beroepsverleden: 1/3 werklozen (nov. 2012) 3 en max. 10 fasen alle werklozen eerste 3 maanden: hogere uitkering [2 maanden per jaar beroepsverleden] (max. 34 maanden) Overgangsbepaling voor cat. A en N - neutralisatie werkloosheid voor nov uitgeput beroepsverleden telt opnieuw Overgangsbepalingvoor cat. B respect van de voorheen vastgestelde forfait-datum

47 8. Hervorming van de werkloosheidsuitkeringen (2) SCHEMA «nieuwe degressiviteit»: uitzonderingen Verlenging (alle periodes) met werkhervatting, Nieuwe rechten (1e periode) indien voldoende werkhervatting + Anciënniteitstoeslag (2e en 3e periode) voor sommige oudere werklozen Tijdelijke fixering beroepsopleiding (alle periodes) Tijdelijke fixering (2e periode) bij sommige studies Blijvende fixering (2e periode) jaar beroepsverleden - 33% ongeschikt - 55-plus Hogere referteuitkering (2e en 3e periode) voor berekening aanvullende uitkering bij deeltijdse arbeid

48 9. Hervorming van de werkloosheidsuitkeringen (3) Gezinshoofden, alleenwonenden en samenwonenden 1ste periode 1-6 m. 60%, loongrens C Gezinshoofden Alleenwonenden Samenwonenden 1ste periode 1-3 m. 65%, loongrens C 4-6 m. 60%, loongrens C 7-12 m. 60%, loongrens B 7-12 m. 60%, loongrens B 2de periode 13 m. en meer 60%, loongrens A 2de periode 13 m. en meer 55%, loongrens A 2de periode 3de periode 2de periode 3de periode 2de periode 3de periode vanaf 13 m. (3m. + 3m. per gewerkt jaar) ofwel 40%, loongrens A (20 jaar BV of 33% 2de periode verminderd geschikt) Onbepaalde duur (na 2de periode) Forfait 3de periode Fase 1: vanaf 13 m. (2m. + max. 10 m.) of gefixeerd* Fase 2: na fase 1 (4 trappen - max. 24 m.) of gefixeerd* Onbepaalde duur (na 2de periode) Fase 1: vanaf 13 m. (2m. + max. 10 m.) of gefixeerd* Fase 2: na fase 1 (4 trappen - max. 24 m.) of gefixeerd* Onbepaalde duur (na 2de periode) Fase 1: vanaf 13 m. (2m. + max. 10 m.) of gefixeerd* Fase 2: na fase 1 (4 trappen - max. 24 m.) of gefixeerd* Onbepaalde duur (na 2de periode) 60%, loongrens A Degressief, loongrens A Forfait 55%, loongrens A Degressief, loongrens A Forfait 40%, loongrens A Degressief, loongrens A Forfait *fixering mogelijk wegens voldoende beroepsverleden, 33% blijvende arbeidsongeschiktheid, leeftijd van 55 jaar of bepaalde studies

49 10. Hervorming van de werkloosheidsuitkeringen (4) Aantal werklozen (1) % Maandbedrag Verschil 2011/ 2015 (3) Verhoging van de uitkeringen 1 ste periode (1 ste fase: 65%) Aantal betrokken werklozen (2) 7,1% waarvan: Gezinshoofden ,8% Alleenwonenden ,8% Samenwonenden ,4% Degressiviteit van de uitkeringen 2 de en 3 de periode Aantal betrokken werklozen ,8% 2 de periode (2 de fase) Aantal betrokken werklozen ,9% waarvan: Gezinshoofden ,8% (4) Alleenwonenden ,1% (4) Samenwonenden ,4% 3 de periode Aantal betrokken werklozen ,0% waarvan: Gezinshoofden ,1% Alleenwonenden ,3% Samenwonenden 8734 (5) - (1) Aantal werklozen dat genoten heeft van een werkloosheidsuitkering in 2015 (inbegrepen de niet-wz) (2) verschillende personen hebben in 2015 uitkeringen genoten aan een percentage van 65% (3) In constante prijzen van 2011 Verschil ten opzichte van de gemiddelde uitkering van de groep werklozen in dezelfde periode voor de hervorming. (4) Een groot aantal van deze werklozen onderging ongetwijfeld een beperkte vermindering van hun uitkering die niet zichtbaar is, omdat ze hoger blijft dan de gemiddelde uitkering van de groep werklozen van de 2e periode voor de hervorming. (5) Verschil tussen het aantal samenwonenden in het 3 de periode in 2011 (54.877) en in 2015 (63.611) De versoepeling van de toegangvoorwaarden voor werkloosheidsuitkeringen zijn moeilijk te kwantificeren.

50 11. Hervorming van de werkloosheidsuitkeringen (5) Evolutie van de uitgaven Aantal werklozen Uitgaven Aantal werklozen Uitgaven * ** ,8 % - 4,4 % 1 ste periode Totaal ,1 % + 10,5 % waarvan: Alleenwonenden Samenwonenden de en 3 de periode Totaal ,7 % - 8,9 % waarvan: Alleenwonenden Samenwonenden * Bij een ongew ijzigde aantal w erklozen tussen 2011 en 2015 en in constante prijzen ** In constante prijzen

51 12. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (1) Samenvatting van de 4 procedures Procedures Dispo J Dispo W Dispo Klassiek Dispo Klassiek 2014 Doelgroep Type van procedure 1 ste evaluatie Volgende evaluaties jongeren in BIT gesprek 7de maand 2de tot 11de maand gerechtigden op inschakelingsuitkeringen gerechtigden op werkloosheidsuitkeringen gerechtigden op werkloosheidsuitkeringen gesprek of schiftelijke procedure gesprek max 3 gesprekken per procedure gesprek max 3 gesprekken per procedure Contract bij negatieve evaluatie? nee Sanctie uitstel van het recht op uitkeringen na 6 maanden om de 6 maanden nee schorsing 6 maanden 15 maanden (< 25 jaar) of 21 maanden (25 jaar of meer) 9 maanden (< 25 jaar) of 12 maanden (25 jaar of ouder) 4 maanden neg. evaluatie 16 of 12 maanden pos. evaluatie 4 maanden neg. evaluatie 9 maanden pos. evaluatie ja nee schorsing of tijdelijke vermindering 4 maanden definitieve uitsluiting schorsing of tijdelijke vermindering 4 maanden definitieve uitsluiting

52 13. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (2) Klassieke procedure Gevoerde gesprekken Positieve evaluaties "voldoende inspanning" of "positieve evaluatie" / besliste dossiers Totaal Totaal Sancties/ 1e gesprek 2e gesprek 3e gesprek Totaal Gesprekken Sancties Gesprekken ,2 % 58,3 % 49,8 % 53,0 % ,8% ,1 % 62,7 % 55,8 % 56,4 % ,2% ,9 % 61,8 % 53,7 % 56,0 % ,4% ,3 % 59,8 % 54,2 % 54,3 % ,8% ,2 % 61,2 % 51,1 % 53,2 % ,0% ,0 % 60,7 % 52,5 % 54,8 % ,9% ,6 % 65,0 % 53,6 % 57,6 % ,0%

53 14. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (3) Klassieke procedure Inhoud van de contracten (jaarlijkse enquête van contracten) Gemiddeld op 4 maanden Contact met de gewestelijke dienst Inschrijving bij interimkantoor Reacties op vacatures Spontane sollicitaties Andere acties Gemiddeld per week Wettelijk ste contract 2 de contract 1 ste contract 2 de contract tot 5 1,5 2,05 1,76 2,16 1 tot 30 11,09 13,99 11,13 14,25 1 tot 15 6,8 9,26 7,07 8,69 1,04 1,09 0,94 0,93 1,24 1,58 1,26 1,56

54 15. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (4) Sancties als gevolg van de procedure Klassieke procedure Sancties Vlaams Gewest Tijdelijke schorsingen Verminderingen Vermind. gevolgd door uitsl Uitsluitingen Waals Gewest Tijdelijke schorsingen Verminderingen Vermind. gevolgd door uitsl Uitsluitingen waarvan Duitst. Gem Tijdelijke schorsingen Verminderingen Vermind. gevolgd door uitsl Uitsluitingen 13 8 Brussels H. Gewest Tijdelijke schorsingen Verminderingen Vermind. gevolgd door uitsl Uitsluitingen Land Tijdelijke schorsingen Verminderingen Vermind. gevolgd door uitsl Uitsluitingen Afwezigheid op gesprekken Vlaams Gewest Waals Gewest waarvan Duitst. Gem Brussels H. Gewest Land

55 16. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (5) Samenvatting van de evaluaties Inschakelingsuitkeringen Positieve evaluaties Onmiddelijke O.b.v. 1ste evaluatie O.b.v. definitieve evaluatie O.b.v. de heropening van het Negatieve evaluaties O.b.v. definitieve evaluatie O.b.v. de heropening van het Vlaams Gewest Waals Gewest waarvan Duitst. Gem. Brussels H. Gewest Land % % % % % 73% % % 42 37% 374 8% % % % 55 48% % % % % 13 11% % % 338 3% % 5 4% 322 7% % % % % % % 27% % % 30 88% % % % % 4 12% % % Sancties als gevolg van de procedure Sancties waarvan deelt. wn (Schorsingen van 6 maanden) met IGU Vlaams Gewest Waals Gewest waarvan Duitst. Gem Brussels H. Gewest Land Afwezigheid op gesprekken (Herroepbare schorsingen) 2015 Vlaams Gewest Waals Gewest waarvan Duitst. Gem Brussels H. Gewest Land nog altijd van toepassing op 31/12/2015

56 17. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (6) Jongeren in hun beroepsinschakelingstijd (BIT) Globaal overzicht en ratio s Vlaams Gewest Waals Gewest waarvan Duitst. Gem. Brussels H. Gewest Land Positieve evaluaties Totaal % % % % % onmiddellijk de maand de maand maanden na negatieve evaluatie prioritair in geval van uitkeringsaanvraag Negatieve evaluaties Totaal % % % % % 7de maand de maand maanden na negatieve evaluatie prioritair in geval van uitkeringsaanvraag Afwezigheid op gesprekken Totaal % % % % % afwezig op het gesprek van de 7de maand afwezig op het gesprek van de 11de maand afwezig op het gesprek op aanvraag afwezig op het prioritair gesprek Totaal Verschillende personen met negatieve evaluatie in Aantal jongeren in BIT (verschillende pers. in 2015) Ratio 4,4% 7,8% 7,3% 6,2% Voor de jongeren met een negatieve evaluatie die geen werk gevonden hebben wordt het recht op inschakelingsuitkeringen uitgesteld tot het moment waarop ze 2 positieve evaluaties gekregen hebben. Ten opzichte van het gemiddelde van 2012, 2013 en 2014 is het aantal personen voor de eerste maal toegelaten tot het recht op inschakelingsuitkeringen in 2015 gedaald met eenheden.

57 Aantal evaluaties 18. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (7) Klassieke procedure + Inschakelingsuitkeringen + Jongeren in BIT Gesprekken Schriftelijke procedures / / / / Administratieve procedures / / / / Totaal evaluaties Verschil tussen 2014 en 2015: - daling van het aantal werklozen - voorbereiding van het transfer van bevoegdheden (deelneming van de facilitators aan opleidingen en geen gesprekken in december) Aantal sancties Klassieke procedure + Inschakelingsuitkeringen Klassieke procedure Specifieke procedure voor inschakelingsuitkeringen Totaal Evol Verschillende personen

58 19. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (8) Klassieke procedure + Inschakelingsuitkeringen Beroepen tegen sancties Negatieve evaluaties Gerechtelijke beroepen ingediend bij de vonnissen en arresten ten gronde % gunstig voor de RVA Beroepen bij de NAC potentieel beroepen ten gronde % gunstig voor de RVA Klachten bij de federale ombudsman ,2% 0,9% 2,1% 2,0% 2,3% 2,5% 2,4% 2,0% 1,1% 0,9% 0,6% % 78 % 76 % 78 % 75 % 75 % 73 % 77 % 77 % 71 % 0,0% 1,4% 1,5% 0,9% 0,9% 0,8% 0,9% 0,7% 0,6% 0,5% 0,6% % 73 % 86 % 76 % 70 % 75 % 68 % 76 % 75 % 67 %

59 20. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (9) Klassieke procedure + Inschakelingsuitkeringen Sancties Vergelijking met art. 80 Jaar Artikel 80 Activering van het zoekgedrag naar werk Jaar Uitsluitingen Uitsluitingen Tijdelijke sancties Totaal jaar jaar Verschillende personen

60 21. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (10) Transmissies van de gewesten Sancties ten gevolge van transmissies van de gewesten en ratio s Vlaams Gewest Waals Gewest waarvan Duitst. Gem Brussels H. Gewest Land Evol Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Hfdst Gewest Land Sancties ten gevolge transmissies Totaal verg. WZ - Verschillende personen Ratio 2,1% 2,9% 2,2% 2,4%

61 22. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (11) Transmissies van de gewesten Transmissies (in en buiten de procedure dispo) voor dewelke een sanctie of een uitsluiting werd uitgesproken Diagnosegesprek Trajectvoorstel Collectieve infosessie Opleiding Andere acties Werkaanbod Uitschrijving Vlaams Gewest Spontane acties + 1 ste inschr. Totaal % Aantal ,7% % 0,0% 14,3% 0,0% 4,0% 0,0% 1,5% 79,5% 0,7% 100% Waals Gewest Aantal ,0% % 0,1% ,1% % waarvan Duitst. Gem. Aantal ,4% % 0,0% 0,0% 0,0% 9,7% 0,0% 0,0% 90,3% 0,0% 100% Brussels Hoofdstedelijk Gewest Aantal ,3% % 0,0% 0,0% 0,0% 0,3% 0,0% 0,6% 99,2% 0,0% 100% Aantal % % 0,0% 5,6% 0,0% 2,2% 0,1% 24,2% 67,6% 0,3% 100% Land

62 23. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (12) Evolutie van het aantal langdurig werkloze (2 jaar en meer) UVW-WZ van < 50 jaar Evolutie van de langdurig werklozen (2 jaar en meer) van de invoering van de procedure tot juni 2008 (vóór de crisis) - 30 jaar 30 tot -40 jaar 40 tot -50 jaar verschil situatie op het einde van de maand voorafgaand aan de invoering = "situatie voor de crisis" situatie voor de crisis van de procedure "activering van het zoekgedrag" min = juni 2004 = juni 2005 = juni 2006 = juni 2008 "situatie voor begin procedure" < 30 jaar ,8% 30 tot 39 jaar ,6% 40 tot 44 jaar ,1% 45 tot 49 jaar ,0% 40 tot 49 jaar ,5% Totaal ,1% Evolutie van de langdurig werklozen (2 jaar en meer) van vóór de crisis (juni 2008) tot T Situatie vóór de crisis Huidige situatie verschil = "huidige situatie" min = juni 2008 = december 2014 "situatie vóór de crisis" - 30 jaar ,0% jaar ,5% jaar ,8% Totaal ,8%

63 24. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (13) Evolutie van het aantal UVW-WZ (< 55 jaar) < 50 jaar < 2 jaar 2 jaar of langer ,6 47, ,3 86, jaar < 2 jaar 2 jaar of langer ,9 89, < 2 ans -9,4% ans et ,6%

64 25. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (14) Evolutie van het aantal vrijgestelden omwille van beroepsopleiding, hervatten van studies en opleidingen Evolutie van de vergoede werklozen vrijgesteld van de inschrijving als werkzoekende omwille van beroepsopleiding, studies, naar doelgroep en gewest Doelgroep - 30 jaar 30 tot - 40 jaar 40 tot - 50 jaar verschil Situatie op het einde van de maand voorafgaand aan de invoering = "huidige situatie" van de procedure "activering van het zoekgedrag naar werk" huidige situatie min = T = T = T = T "situatie voor begin procedure" - 30 jaar ,5% Vlaanderen ,0% Wallonië ,7% Brussel ,4% 30 tot - 40 jaar ,6% Vlaanderen ,0% Wallonië ,7% Brussel ,8% 40 tot - 50 jaar ,8% Vlaanderen ,0% Wallonië ,0% Brussel ,4% Totaal ,8% Vlaanderen ,9% Wallonië ,0% Brussel ,4%

65 26. Hervorming van de activeringsmaatregelen (1) Einde van win-win (versterkte activering) (jan. 2012) Bestaande contracten: behoud van de voorziene voordelen Na het einde van het win-win contract: onder bepaalde voorwaarden, Activavoordelen bij nieuwe werkgever Activa voor personen met verminderde arbeidsgeschiktheid Werkuitkering voor 36 maanden (in plaats van 24) (okt. 2012) Activa voor laaggeschoolden < 27 jaar Werkuitkering voor 36 maanden (juli 2013) Vanaf 1 januari 2014: < 30 jaar Instapstages voor jonge werkzoekenden in inschakelingstijd Stage-uitkering gedurende minimum 3 en maximum 6 maanden (jan. 2013) Optrekken leeftijdsvoorwaarde werkhervattingstoeslag Van 50 naar 55 jaar (feb. 2013)

66 27. Hervorming van de activeringsmaatregelen (2) Volgens het stelsel PWA Doorstromingsprogramma's SINE Activa Instapstages Werkhervattingstoeslagen Verminderde Laaggeschoolden * Normaal + PVP + Start Win-win arbeidsgeschiktheid <30 jaar Totaal ACTIVA / / / / / / / / / / / / / Verschil in % 2015/ ,2 % - 26,6 % + 21,0 % - 33,7 % / / / - 3,2 % / + 232,8 % - 2,8 % Verschil in % 2015/ ,1 % - 9,5 % - 0,2 % - 7,5 % / + 19,9 % + 73,8 % + 7,3 % + 58,2 % - 10,4 % - 1,2 % * werkhervattingstoeslagen ACCO inbegrepen (26 in 2015) TOTAAL

67 28. Hervorming van de activeringsmaatregelen (3) Plaatselijke werkgelegenheidsagentschappen (PWA) Gekochte cheques ,3% - 4,3% Werknemers ,2% - 13,1% Vrijgestelde werknemers ,8% -2,8% Werknemers in % % % % 43% 27% % % 95 Mannen Vrouwen Vlaanderen Wallonië Brussel <25 jaar 25 tot <50 jaar 50 jaar en ouder Geslacht Gewest Leeftijd 3 3 9% 9% 1% 1% 20% 19%

68 29. Hervorming van de activeringsmaatregelen (4) Werkuitkeringen in het kader van Activa Activa normaal + Start + PVP (zonder win win) Activa laaggeschoolden < 27 (30) jaar Activa verminderde arbeidsgeschiktheid Totaal Activa (excl. win-win) Evol ,5 % ,4 % + 32,5 % Contracten in het kader van Activa laaggeschoolden (<30 jaar sinds januari 2014) Vlaanderen Wallonië Brussel Land Evol ,9 % - 5,9 % - 20,8 % - 8,7 % Contracten in het kader van een instapstage Vlaanderen Wallonië Brussel Land Evol ,8 % + 49,0 % + 42,7 % + 35,3 %

69 30. Hervorming van de activeringsmaatregelen (5) Werkhervattingstoeslagen <50jaar jaar jaar Totaal ,93 EUR per maand (uitzonderingen)

70 Aantal betalingen (maandgemiddelde) Aantal verschillende personen 31. Opleidingsmaatregelen Vlaams Gewest Waals Brussels Gewest Hfdst. Gew. Land Land Erkende collectieve beroepsopleiding Erkende individuele beroepsopleiding in een onderneming Erkende individuele beroepsopleiding in een onderwijsinstelling Gemengde opleidingen en andere Opleidingen en studies met volledig leerplan Opleidingen en studies met volledig leerplan voor knelpuntberoepen Middenstandsopleiding en activiteitencoöperaties Studies aanvaard door de directeur Andere Totaal ,6% % UVW-WZ (maandgemiddelden) 10,6% 11,1% 5,7% 10,0% 9,3% Vlaams Gewest Waals Brussels Gewest Hfdst. Gew. Land Land Erkende collectieve beroepsopleiding Erkende individuele beroepsopleiding in een onderneming Erkende individuele beroepsopleiding in een onderwijsinstelling Gemengde opleidingen en andere Opleidingen en studies met volledig leerplan Opleidingen en studies met volledig leerplan voor knelpuntberoepen Middenstandsopleiding en activiteitencoöperaties Studies aanvaard door de directeur Andere Totaal ,2% % UVW-WZ (verschillende personen) 13,5% 17,5% 10,1% 14,7% 14,6%

71 Mannen Vrouwen Vlaanderen Wallonië Brussel <25 jaar 25 tot <50 jaar 50 jaar en ouder Gezinshoofden Alleenwonenden Samenwonenden 32. Deeltijdse werknemers met IGU Aantal personen Gemiddeld maandbedrag van de inkomensgarantie-uitkering (EUR) ,7% - 12,6% ,9 372,4 372,8 378,8 389,2 401,2 400,6 369,3 + 9,9% - 7,8% Daling tussen 2014 en 2015 (-12,6%): invloed van de herziening van de toekenningsvoorwaarden en de nieuwe berekening van de inkomensgarantie-uitkering Deeltijdse werknemers met behoud van rechten en een IGU in % % % % % % % % % % % Nieuwe maatregel: Vrijwillig deeltijdse werknemers met IGU Geslacht Gewest Leeftijd Gezinscategorie

72 33. Hervorming van de anciënniteitstoeslag September 2012: leeftijdsgrens van 50 tot 55 jaar Januari 2015 : afschaffing behalve voor ontslagen werknemers in het kader van een herstructurering de werknemers in een zwaar beroep de werknemers met een beroepsverleden van minstens 35 jaren UVW-WZ en vrijgestelde oudere werklozen met anciënniteitstoeslag (versch. pers.) Evol. 2011/ ,6% Evol. 2014/ ,6%

73 34. Hervorming van de vrijstelling voor oudere werklozen Januari 2013: leeftijdsgrens van 58 tot 60 jaar Januari 2015: nieuw stelsel

74 35. Hervorming van de vrijstelling voor oudere werklozen (2) UVW-WZ Oudere vrijgestelde werklozen UVW-WZ 58 jaar 59 jaar 60 jaar Totaal 58 jaar 59 jaar 60 jaar Totaal Evolutie Evolutie

75 36. Hervorming van de vrijstelling voor oudere werklozen (3) 50 tot 54 jaar 55 tot 59 jaar 60 jaar en ouder Totaal Abs.aant. Index (2000=100) Abs.aant. Index (2000=100) Abs.aant. Index (2000=100) Abs.aant. Index (2000=100) , , , , ,

76 37. Hervorming van de werkloosheid met bedrijfstoeslag (1) Brugpensioen Werkloosheid met bedrijfstoeslag - SWT Generatiepact 2005 en nieuwe maatregelen: Meer beroepsverleden en hogere leeftijd STELSEL jaar Geen vervanging indien: 60 jaar bij het einde van de arbeidsovereenkomst M 40 V 31 ( 40 in 2024) M M jaar V V 31 ( 40 in 2024) rekening houdende met de overgangsmaatregelen 58 jaar M M 38 Lange loopbaan V V 38 AFGESCHAFT Oud SWT met loopbaan van 38 jaar Onderneming in moeilijkheden Onderneming in herstructurering 56 jaar 57 jaar AFGESCHAFT jaar 50 jaar 52,5 jaar 53 jaar 55 jaar 55 jaar 62 jaar behalve

77 38. Hervorming van de werkloosheid met bedrijfstoeslag (2)

78 39. Hervorming van de werkloosheid met bedrijfstoeslag (3) Bijzondere werkgeversbijdrage (RSZ) Voorbeeld: Profitsector SWT van kracht na maart 2012 en ontslag meegedeeld na 28 november 2011: Sector Profit Profit tijdens periode van erkenning als onderneming in herstructurering Profit tijdens periode van erkenning als onderneming in moeilijkheden Leeftijd wanneer SWT van kracht Percentage* Minimum in EUR < ,0% en < 55 95,0% en < 58 50,0% en < 60 50,0% ,0% 37,6 < 52 75,0% en < 55 60,0% en < 58 40,0% en < 60 40,0% ,0% 37,6 < 52 17,5% 8 52 en < 55 13,5% 8 55 en < 58 10,0% 8 58 en < 60 6,5% ,5% 6 * van de maandelijkse brutobedragen van de bedrijfstoeslag

79 40. Hervorming van de werkloosheid met bedrijfstoeslag (4) Intreders in het stelsel van de werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) Stelsel van SWT Omschrijving Nieuwe regeling (situatie 2015) jaar 58 jaar 58 jaar 58 jaar 56 jaar 57 jaar 56 jaar Erkende onderneming met collectief ontslag Erkende onderneming zonder collectief ontslag Oud KB Algemeen stelsel voor de werknemers met een loopbaan van 35 jaar (mannen) of 28 jaar (vrouwen) Algemeen stelsel voor de werknemers met een loopbaan van 38 jaar (mannen) of 35 jaar (vrouwen) Voor de werknemers met een zwaar beroep (en een loopbaan van 35 jaar) Voor de werknemers met erkende medische problemen (en een loopbaan van 35 jaar) Voor de werknemers die nachtwerk doen of in de bouwsector werken (en een loopbaan hebben van 33 jaar) Voor de werknemers met een loopbaan van 38 jaar Voor de werknemers met een loopbaan van 40 jaar Werknemers verplicht of vrijgesteld tot inschrijving als werkzoekende Werknemers verplicht of vrijgesteld tot inschrijving als werkzoekende Werkzoekenden die nog onder de bepalingen van het KB van 1992 vallen 62 jaar (behalve uitzonderingen); loopbaan van 40 jaar (mannen) of 31 jaar (vrouwen) Afgeschaft stelsel (behalve uitzonderingen) Nieuwe CAO : 60 jaar en loopbaan van 40 jaar (mannen) of 35 jaar (vrouwen) Versch Versch (in %) 2015 (in %) ,3% -26,3% ,4% -47,7% ,0% +162,5% / ,9% -27,1% 58 jaar (behalve uitzonderingen) ,4% +1,3% Afgeschaft stelsel (behalve uitzonderingen) ,4% +4,4% 58 jaar (behalve uitzonderingen) ,3% +15,0% Begindatum van de erkenningsperiode na : 55 jaar (behalve uitzonderingen) Begindatum van de erkenningsperiode na : 55 jaar (behalve uitzonderingen) ,2% +74,1% ,7% +0,0% / ,7% +18,2% Niet gespecif. stelsel / / 15 3 / / Totaal ,7% -6,6% 60

80 41. Hervorming van de werkloosheid met bedrijfstoeslag (5) Vrijgestelden 50 tot 54 jaar 55 tot 59 jaar 60 jaar en ouder Totaal Abs.aant. Index Index Index Index Abs.aant. Abs.aant. Abs.aant. (2000=100) (2000=100) (2000=100) (2000=100) , , , , , Werkzoekenden 50 tot 54 jaar 55 tot 59 jaar 60 jaar en ouder Totaal WZ en Niet WZ Totaal Evolutie ,9% ,5% ,2% ,8% ,9%

81 42. Vrijgestelde oudere werklozen + vrijgestelde werklozen met bedrijfstoeslag Vrijgestelde oudere werklozen SWT (vrijgestelden) Totaal Vrouwen jaar jaar Totaal jaar jaar Totaal jaar jaar Totaal Index (2000=100) 60 jaar en ouder

82 43. Verschuiving naar werkzoekend bij de 50-plussers UVW-WZ SWT-WZ Totaal WZ % SWT niet-wz Vrijgw. DT niet-wz Vrijgest. ouderen Totaal niet-wz % Totaal % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % Ratio passieve uitgaven (50 jaar en ouder) ,7% 57,3% Uitstroom op 65 jaar jaar jaar % 49% ,7% 92,3% 0% 50% 100% dépenses actives (DE) dépenses passives (Non-DE)

83 44. Vrijgestelden om sociale en familiale redenen Sinds 1 januari 2015 is de vrijstelling om sociale en familiale redenen aangepast en beperkt tot de mantelzorgers; de vrijstellingen toegekend vóór 1 januari 2015 blijven ongewijzigd tot hun einde Vlaanderen Wallonië Brussel Land Aantal Evol. Land ,7% Vlaanderen ,5% Wallonië ,7% Brussel ,9% Intreders Evol. Mannen ,9% Vrouwen ,1% Totaal ,1% Maandelijks bedrag van 265 EUR voor palliatieve zorgen of gedurende de eerste 24 maanden, vervolgens 215 EUR vanaf de 25 ste maand.

84 45. Hervorming van de tijdelijke werkloosheid (1) Tijdelijke werkloosheid ingevolge werkgebrek voor bedienden Crisis-schorsing Permanent stelsel (jan. 2012) Mededeling aan de RVA van de 1 ste dag effectieve werkloosheid van elke werknemer Bouwsector Alle sectoren (okt. 2012) Bedrijfsvoorheffing jan juli 2012 jan ,75% 20% 26,75% Vergoedingspercentage 75% (gezinshoofden en alleenwonenden) 70% (samenwonenden) 70% (apr. 2013) 65% (jan. 2015)

85 46. Hervorming van de tijdelijke werkloosheid (2) Bijkomende RSZ-bijdrage bij veelvuldig gebruik «werkgebrek»: uitbreiding van de bouwsector naar alle sectoren Schorsing van de arbeidsovereenkomst bedienden* Betalingen Gemiddelde daguitkering Dagen per maand Uitgaven ,22 5, ,56 5, ,41 5, ,78 5, ,10 4, ,82 4, ,40 4, * begin van de maatregel: juli 2009 Mededeling van de 1 ste dag tijdelijke werkloosheid T1 T2 T3 T4 Jaar

86 47. Hervorming van de tijdelijke werkloosheid (3) Evolutie van het theoretisch dagbedrag (bedragen in EUR) Gezinshoofden Alleenwonenden Samenwonenden Bruto dagbedrag Netto dagbedrag dec dec evolutie dec dec evolutie min 42,79 44,52 +4,0% 34,23 32,61-4,7% max 69,76 62,44-10,5% 55,81 45,74-18,0% min 35,94 37,39 +4,0% 28,75 27,39-4,7% max 69,76 62,44-10,5% 55,81 45,74-18,0% min 26,94 28,04 +4,1% 21,55 20,54-4,7% max 65,11 62,44-4,1% 52,09 45,74-12,2%

87 48. Hervorming van de Ontslaguitkeringen (1) Op 1 januari 2010 werd de crisispremie ingevoerd, ten voordele van ontslagen arbeiders. Die premie vormt een aanvulling op de gewone opzeggingstermijn en -vergoeding. Sinds 1 januari 2012 vervangt de ontslaguitkering de crisispremie. Ze werd uitgebreid tot de dienstbodes en de werknemers met een arbeidsovereenkomst voor dienstencheques. De ontslaguitkering is op haar beurt uitdovend sinds 1 januari 2014 ten gevolge de uitvoering van de wet van 26 december 2013, die het éénheidsstatuut arbeidersbedienden heeft ingevoerd. De arbeiders wiens arbeidscontract beëindigd werd na 31 december 2013 kunnen onder bepaalde voorwaarden aanspraak maken op een ontslagcompensatievergoeding. Deze vergoeding is bedoeld voor arbeiders wiens opzegtermijn gedeeltelijk wordt berekend volgens het oude (minder gunstige) systeem. Onder bepaalde voorwaarden zal de volledige ancienniteit geacht worden opgebouwd te zijn in het nieuwe systeem, zelfs al werd ze gedeeltelijk opgebouwd in het oude systeem. De RVA vult de ontslagtermijn- en vergoeding van de werkgever aan tot het equivalent van de ontslagtermijn- of uitkering waarop de arbeider recht zou gehad hebben indien zijn anciënniteit volledig in het nieuwe systeem zou zijn opgebouwd geweest.

88 49. Hervorming van de ontslaguitkeringen (2) Evolutie van het aantal crisispremies en ontslaguitkeringen betaald gedurende het jaar Fysieke eenheden Ontslaguitkeringen * Bedragen (in EUR) Gemiddelde uitkering (in EUR) * inclusief crisispremies Aantal ontslagcompensatievergoedingen betaald gedurende het jaar Ontslagcompensatievergoedingen Betaald in meerdere keren Betaald in 1 keer Totaal Bedragen (in EUR) (gemiddelde premie)

89 50. Hervorming van de loopbaanonderbreking (1) Privésector Tijdskrediet Algemeen stelsel met motief: met uitkeringen (36 of 48 maanden volgens motief) (jan. 2012) zonder motief zonder uitkeringen (jan. 2015) Stelsel eindloopbaan jaar (jan. sept. 2012) jaar (behalve uitzonderingen) (jan. 2015) Onderschapsverlof (juni 2012) duur 3 4 maanden Medische bijstand (nov. 2012) Overheidssector Algemeen stelsel gehospitaliseerd minderjarig kind: mini onderbreking van 1week (evt.+ 1 week) Volledige onderbreking: 6 5 jaar (jan. 2012) Gedeeltelijke onderbreking: 6 5 jaar (jan. 2012) Eindeloopbaanstelsel: jaar (sept. 2012) Ouderschapsverlof: 3 4 maanden (aug. 2012) Medische bijstand: mini onderbreking (aug. 2013) Alle sectoren : striktere anciënniteits- en loopbaanvoorwaarden + complexe overgangsmaatregelen

90 Hervorming van de loopbaanonderbreking (2) Gewone loopbaanonderbreking Tijdskrediet Specifieke vormen Totaal Verschillende personen Gewone loopbaanonderbreking ,7 % + 2,8 % Tijdskrediet ,4 % + 6,5 % volledig ,9 % - 8,9 % halftijds ,2 % - 2,6 % verm. met 1/ ,0 % + 10,7 % Specifieke vormen ,9 % + 1,5 % ouderschapsverlof ,1 % + 1,9 % in 2015 medische bijstand ,8 % + 0,2 % palliatieve zorgen ,9 % - 8,4 % Totaal (met uitkering) ,0 % + 4,3 % zonder uitkering ,4 % + 17,0 % Algemeen totaal ,0 % + 4,7 %

91 52. Hervorming van de loopbaanonderbreking (3) % % 59% % 51% % % % % 0,6% 9% % Mannen Vrouwen Vlaanderen Wallonië Brussel <25 jaar 25 tot <50 jaar 50 jaar en ouder Volledig 1/2 1/5 Andere Geslacht Gewest * Leeftijd Stelsel * Per geslacht en per gewest, de onderbrekers zonder uitkering inbegrepen

92 53. Hervorming van de loopbaanonderbreking (4) Intreders in loopbaanonderbreking, tijdskrediet en thematische verloven Ouderschapsverlof Loopbaanonderbreking Tijdskrediet Thematische verloven Verlof voor Verlof voor medische palliatieve bijstand zorgen Totaal Algemeen totaal Verschil ,1 % - 31,4 % + 6,8% + 40,0% + 20,0% + 11,5% - 3,2 % Verschil * - 2,2 % - 41,8 % - 0,5 % - 5,2 % - 4,6 % - 1,4 % - 13,3 % * Impact van de hervormingen aangekondigd voor 2015 Focus op eindeloopbaan (intreders) Loopbaanonderbreking Tijdskrediet Totaal jaar 55 jaar en 55 jaar en 55 jaar en jaar jaar ouder ouder ouder Verschil ,0 % + 83,4% - 78,1 % - 16,6 % - 72,0 % + 12,1% Verschil * - 0,1 % - 8,7 % - 63,5 % - 54,5 % - 49,0 % - 40,5 % * Impact van de hervormingen aangekondigd voor 2015

93 54. Hervorming van de dienstencheques (1) Ondernemingen: Aanvraag tot erkenning: ondernemingsplan (juli 2012) en waarborg van EUR (dec. 2012) Erkende onderneming met een sui-generisafdeling: afzonderlijke boekhouding voor de dienstencheque-activiteiten (juli 2012) 60 %-regel: 60 % van de nieuw aangeworven werknemers = uitkeringsgerechtigde volledig werklozen en/of gerechtigd op een leefloon (per trimester en per exploitatiezetel) Regel niet meer van toepassing in Vlaanderen sinds Inhouding 5 EUR: op het bedrag van de federale tegemoetkoming wanneer een onderneming niet meer voldoet aan één of meerdere erkenningsvoorwaarden (zware inbreuk: inhouding federale tegemoetkoming + deel gebruiker) (jan. 2013) Gebruikers: Beperking: max. 800 bestelde dienstencheques per gezin per jaar (bovenop de limiet van 400 per persoon) (jan. 2013) Prijs van een dienstencheque: 7,50 8,50 (jan. 2013) 8,50 9 (jan. 2014)

94 55. Hervorming van de dienstencheques (2) Globale evolutie * Actieve gebruikers ,7% Actieve ondernemingen ,9% Aangekochte cheques ,5% Gebruikte cheques ,9% Werknemers (einde jaar) ,9% Verschillende werknemers ,9% Uitgaven (in EUR) ,6% * Voor de werknemers gaat het over een schatting Actieve gebruikers + 66 % + 42 % + 29 % + 15 % + 14 % + 10 % + 8 % + 5,7 % + 2,6 % + 4,7 % Actieve ondernemingen + 38 % + 29 % + 26 % + 21 % + 12 % + 5 % + 2 % - 6,4 % - 11,6 % - 10,9 % Aangekochte cheques % + 78 % + 48 % + 38 % + 6 % + 24 % + 12 % + 13 % - 0,3 % - 5,3 % + 8,5 % Gebruikte cheques % + 87 % + 53 % + 33 % + 21 % + 20 % + 11 % + 9 % + 6,1 % - 0,9 % + 3,9 % Werknemers (eindejaar) + 44 % + 49 % + 23 % + 17 % + 11 % + 13 % + 4 % - 5,2 % - 0,4 % + 3,9 % Verschillende werknemers % + 62 % + 41 % + 19 % + 16 % + 14 % + 9 % + 1 % - 0,9 % + 3,2 % + 3,9 % Uitgaven (in EUR) % + 86 % + 47 % + 35 % + 19 % + 17 % + 16 % + 12 % + 2,6 % - 1,9 % + 1,6 %

95 56. Hervorming van de dienstencheques (3) Werknemers in % % 70% % % % % 993 1% Mannen Vrouwen Vlaanderen Wallonië Brussel Buitenl. woonplaats % <25 jaar 25 tot <50 jaar % 50 jaar en ouder % % Belg EU14 EU12 Niet-EU Geslacht Gewest * Leeftijd Nationaliteit 8% *volgens woonplaats van de werknemer

96 T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T Hervorming van de dienstencheques (4) Evolutie van de nieuwe erkenningsaanvragen van ondernemingen ste aanvragen tot erkenning Ingetrokken erkenningen Aantal eerste aanvragen tot erkenning Aantal ingetrokken erkenningen Evolutie van het aantal aangekochte cheques Evolutie van het aantal terugbetaalde cheques T1 T2 T3 T4 Jaar Verhoging van de aankopen door de anticipatie effect van de prijsverhoging de 8 à 8, de 8,5 à Verschil in abs. aant in % +34,9% +0,5% +1,0% +2,9% +8,5% T1 T2 T3 T4 Jaar Verschil in abs. aant in % +7,1% -2,9% +5,5% +6,5% +3,9%

97 58. Hervorming van de dienstencheques (5) Evolutie van de aankoopprijs en de federale tegemoetkoming 10,00 9,00 8,00 7,00 6,20 6,70 7,00 7,50 8,50 9,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0, * 2014* 2015* * + 1,00 (vanaf de 401 de cheque per kalenderjaar en per persoon en vanaf de 801 de cheque per kalenderjaar en per gezin)

98 59. Hervorming van de dienstencheques (6) Evolutie van het aantal actieve gebruikers per gewest Vlaams Gewest ,4% Waals Gewest ,9% Brussels Hfdst. Gewest ,6% Land ,7% Evolutie van het gemiddeld aantal aangekochte cheques per gebruiker per gewest Vlaams Gewest ,0% Waals Gewest ,0% waarvan Duitstalige Gem ,0% Brussels Hfdst. Gewest ,6% Land ,7%

99 III. Evolutie van de activiteiten m.b.t. de handhaving van het systeem

100 1. De strategie inzake controle (1) Strategisch plan: 1 Regeringsprioriteiten: college voor de bestrijding van de sociale en fiscale fraude; 2 Prioriteiten van de SIOD (Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst) Gecoördineerde acties uitgevoerd met de andere Inspectiediensten. In 2015: bestrijding van zwartwerk, sociale dumping, fraude met uitkeringen en bijdragen, valse zelfstandigen en fictieve domicilies; 3 Controle van het dienstenchequestelsel; 4 Controle van de tijdelijke werkloosheid; 5 Controle van de niet-toegelaten cumulaties van uitkeringen met inkomsten uit arbeid of met vervangingsinkomsten.

101 2. De strategie inzake controle (2) Strategisch plan (vervolg): 6 Controle van de aangiften, met name over de gezinstoestand, het adres, de nationaliteit ; 7 Controle van valse documenten; 8 Controle van grote commerciële evenementen (sportmanifestaties, festivals, ); 9 Controle van de grensoverschrijdende fraude; 10 Controle op de toekenning van vrijstellingen in geval van hervatting van studies. Operationeel plan: methode, doelstellingen, concrete aanpak Fraudeobservatorium: analyseren en anticiperen Samenwerking met justitie, politie

102 3. Controles in de economische sectoren De controleurs namen deel aan acties op initiatief van de RVA of de SIOD. In 2015 controleerden zij daarbij werkgevers en werknemers. Sector Controleacties Bouw Horeca Kleinhandel/markten Tuinbouw Andere Totaal Gecontroleerd Aantal In regel Niet in regel Werkgevers (31,9%) (29,9%) Werknemers (5,1%) (5,0%)

103 4. Controles in de dienstenchequesector (1) Systematische controle: nieuwe ondernemingen in de maand van de eerste aanvraag tot terugbetaling van dienstencheques Grondige controle van ondernemingen op basis van: steekproeven meerdere pertinente indicatoren (bvb: vergelijking tussen het aantal dienstencheques en het aantal uren aangegeven bij de RSZ, frequentie van tijdelijke werkloosheid, verificatie van gegevens van gebruikers bij het Rijksregister, ) klachten (werknemers, andere ondernemingen, erkenningscommissie, ) controlegegevens van andere bevoegde controlediensten: FOD Werk, FOD Sociale Zekerheid, RSZ, gewestelijke tewerkstellingsdiensten, Ad-hoccontrole: bv. anomalie tussen het aantal ingevoerde dienstencheques en de verklaarde prestaties aan de RSZ

104 5. Controles in de dienstenchequesector (2) * Afgesloten controles bij ondernemingen Controles van nieuwe ondernemingen Grondige controles Ad-hoccontroles Ondernemingen waar een inbreuk werd vastgesteld Erkenningen ingetrokken (redenen: schulden RSZ/RVA/Financiën, faillissement, zware inbreuken) Dossiers met terugvordering overheidstussenkomst: EUR N.B.: terugbetaalde dientencheques- totale waarde : 2,75 miljard EUR (*) Vermindering van controles: - Intrekking van de verplichting tot aanwerving van 60% personen die genieten van een werkloosheidsuitkering of van een leefloon (in het Vlaamse Gewest vanaf 31/3/2015) - overdracht van de controlebevoegdheid in de dienstencheque sector in het Vlaamse Gewest vanaf 1/5/2015 (de hierboven vermelde cijfers vertegenwoordigen slechts de RVA controles)

105 6. Controles in de dienstenchequesector (3) Aantal opgelegde inhoudingen (inhouding van 5 EUR of volledige inhouding) Gedeeltelijke inhouding (5 EUR) Aantal ingehouden dienstencheques: Ingehouden bedrag (totaal): EUR Aantal betrokken ondernemingen: 94 Volledige inhouding Aantal ingehouden dienstencheques: Ingehouden bedrag (totaal): EUR Aantal betrokken ondernemingen: 118 Een aantal ondernemingen maakten in 2015 het voorwerp uit van zowel een gedeeltelijke inhouding als van een volledige inhouding. In totaal, werd aan 212 verschillende ondernemingen een gedeeltelijke en/of volledige inhouding opgelegd

106 7. Controles van de tijdelijke werkloosheid Controles werkgevers Aantal Niet in regel ste aanvraag (22,0 %) 332 (25,2 %) Structurele werkloosheid (38,4 %) 509 (43,0 %) Fraudegevoelige sectoren (bedienden inbeg.) (22,6 %) (26,5 %) Totaal (24,2 %) (28,4 %) Controles werknemers Aantal Niet in regel ste aanvraag (11,4 %) 108 (9,6 %) Structurele werkloosheid (13,9 %) 182 (20,1 %) Fraudegevoelige sectoren (bedienden inbeg.) (16,9 %) (15,1 %) Totaal (15,8 %) (15,0 %)

107 8. Niet-toegelaten cumulaties van werkloosheidsuitkeringen en andere inkomsten Onderzoeken cumulatie loontrekkende Onderzoeken cumulatie zelfstandige Onderzoeken cumulatie ziekte Totaal Vastgestelde Terug te inbreuken vorderen bedragen Cumulatie van werkloosheid en werk in loondienst: effecten van preventieve controles Inbreuken Bedragen

108 9. Datamatching Controle na betaling van de uitkering Werkloosheid en werk als loontrekkende Werkloosheid en zelfstandige activiteit Werkloosheid en Rijksregister (adres in het buitenland, gezinssamenstelling, nationaliteit) Werkloosheid en ziekte of invaliditeit Werkloosheid en pensioen LO/TK en zelfstandige activiteit LO/TK en einde werkcontract LO/TK en werk als loontrekkende Controle voor de opening van het recht: geen terugvordering, geen sanctie Werkloosheid en zelfstandige activiteit Werkloosheid en pensioen Werkloosheid en Rijksregister (adres in het buitenland, gezinssamenstelling, nationaliteit) Werkloosheid en situatie van gezinshoofd LO/TK en zelfstandige activiteit LO/TK en overlevingspensioen LO/TK en werk als loontrekkende LO/TK en anciënniteit binnen de onderneming Controles voor betaling door de uitbetalingsinstelling: geen terugvordering, geen sanctie Werkloosheid en werk als loontrekkende Werkloosheid en Rijksregister (adres in het buitenland, gezinssamenstelling, nationaliteit) Werkloosheid en arbeidsongeschiktheid Matching tussen gegevensbanken van de RVA: geen terugvordering, geen sanctie Werkloosheid en LO/TK Werkloosheid of LO/TK en overlijden Werkloosheid of LO/TK en pensioensgerechtigde leeftijd Terbeschikkingstelling van RVA-gegevens, bv. aan OCMW's NB : Zwart = sinds Rood = nieuw sinds 2010 (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N)

109 10. Datamining bv: frauduleus gebruik in de dienstenchequesector Behandeling door gespecialiseerde cel van de CCD Dagelijks toezicht op de activiteiten op de rekening feedback Bevestigde fraude 0.47% bestellingen 0.37% klanten Wekelijks nieuwe bestellingen van DC s Foute rekening Wekelijks nieuwe inschrijvingen Controle gebruiker feedback Recente verdachte bestellingen Feedback controleurs Oude dossiers Telling Klachten Indicatoren Recente bestellingen Indicatoren Bestelling is verdacht Zeer verdacht (knipperlichten) Verhogen het risico Tegenindicaties Oude bestellingen Indicatoren Bestelling is frauduleus

110 11. Verificaties in het stelsel van loopbaanonderbreking/tijdskrediet Sinds 2011 verifieert de RVA ook systematisch de toekenning van uitkeringen in het stelsel van loopbaanonderbreking/tijdskrediet Opsporing van de anomalieën via kruising van meerdere gegevensbanken (RSZ, RR ) Voorbeelden: einde arbeidscontract, nieuwe werkgever, pensioengerechtigd, cumulatie met zelfstandige activiteit, woonplaats buiten EER ) Gedetecteerde anomalieën Niet-conforme situaties Totaal

111 12. Controles van nationaliteit, adres en gezinstoestand (1) Gerichte controles o.b.v. gegevensbanken, controles op basis van aanwijzingen, o.b.v. klachten of willekeurige controles o controles in totaal o Cijfers Controle : Onderzoeken Inbreuken Terug te vorderen bedragen Versch ,3% - 19% - 17% In 2015: meer preventieve controles, vooral door de Uitbetalingsinstellingen o meer systematische kruisingen met het Rijksregister o samenwerking met de lokale politiediensten o meer inbreuken en terug te vorderen bedragen Nieuw: meer preventie i.s.m. de uitbetalingsinstellingen

112 13. Controles van adres, gezinstoestand (2) 1. Uitkeringsaanvraag (begin werkloosheid) Nationaliteit Adres Gezinssamenstelling Aangifte conform, gecorrigeerd of verantwoord Consultatie RR sinds 07/ : : UI Conform Niet-conform: - Ofwel gecorrigeerde aangifte - Ofwel verantwoord verschil 2. Verandering nationaliteit/adres/gezinssamenstelling tijdens de werkloosheid 2. a) Spontane aangifte door de werkloze: idem punt 1. Link met andere DB s sinds 09/2013 (RSZ, RSVZ, RVP) voor de andere gezinsleden 2014: : b) (Nog) geen aangifte door de werkloze: Aanpassingen RRN sinds 07/2014 UI Zonder gevolg Gevolg => aangifte werkloze conform of verantwoord Structurele en terugkerende controles door de RVA: Datamining (aanwijzingen), Datamatching, steekproeven, opsporing schrappingen, politieverslag Link met andere DB (RSZ, RSVZ, RVP) voor de andere gezinsleden

113 14. Controle van valse documenten en fictieve onderwerpingen aan de SZ Controles o.b.v. o o Communicatie van de RSZ m.b.t. ondernemingen met fictieve tewerkstelling Controles door de RVA van de toelating tot werkloosheid (documenten C4, U1 ) ; a priori + a posteriori Cijfers 2015: o o o o 443 beslissingen van niet-onderwerping ontvangen van de RSZ 274 dossiers van werknemers opgestuurd naar de WB s weken in totaal uitsluiting EUR terugvorderingen

114 15. Controle van grote evenementen Doelstelling: o o o Informeren van organisatoren Bestrijden van foutief gebruik van uitkeringen en zwartwerk Toenemen van regulier werk Cijfers 2015: 66 controles (bv.: Tomorrowland, Les Ardentes, Brussels Dogshow, voetbalwedstrijden Jupiler Pro League ) meestal i.s.m. andere inspectiediensten 2014 Werknemers Vrijwilligers Werkgevers Gecontroleerd Niet in regel % 10,1% 1,9% 31,2% 2015 Werknemers Vrijwilligers Werkgevers Gecontroleerd Niet in regel % 7,5% 1,6% 16,7%

115 16. Controle van de toekenning van vrijstellingen in geval van hervatting van studies De werkloosheidsbureaus waken er over dat de personen die genieten van een vrijstelling (KB ) hun studies voortzetten binnen het reglementair kader Gecontroleerde werklozen Vastgestelde inbreuken % 10,4% 18,4%

116 17. Controle aantal e-pv s RVA: aantal e-pv s Evol RVA ,0% Geheel van inspectiediensten ,2% % 27,5% 35,6% 33,3%

117 Administratieve sancties Vrijwillige werkloosheid en beschikbaarheid 18. Beslissingen Algemeen totaal 2015 Vlaanderen Wallonië Brussel Land Werkverlating Ontslag wegens fout Werkweigering Weigering, stopzetting, ontslag van een beroepsopleiding Weigering, stopzetting,... inschakelingsparcours Niet-aanmelding bij een werkgever Niet-aanmelding bij arbeidbemiddelingsdienst, PWA of WB Weigering outplacement of inschrijving tewerkstellingscel Langdurige werkloosheid Sub-totaal Dispo (actieve beschikbaarheid) Dispo (art. 70) Totaal Valse aangiftes Zwartwerk en niet-toegelaten cumulaties Onjuiste documenten Totaal Verwittiging Sancties met volledig uitstel Tijdelijke vermindering van de uitkering Tijdelijke schorsing van de uitkering Herroepbare schorsing van de uitkering Uitsluiting* *Incl. 6 maanden verminderde uitkering gevolgd door een uitsluiting

118 19. Algemene cijfers over de sancties Land Vrijwillige werkloosheid / ontslag wegens fout / beschikbaarheid Passieve beschikbaarheid Langdurige werkloosheid DISPO actieve beschikbaarheid DISPO art 70 Totaal vrijwillige werkloosheid / ontslag wegens fout / beschikbaarheid Administratieve sancties Algemeen totaal

119 20. Terugvorderingen door de werkloosheidsbureaus Vastgestelde onverschuldigde bedragen Totaal teruggevorder de bedragen Ingevorderd door de RVA Overgemaakt aan de Domeinen (1) Bedragen (in EUR) Ingevorderd door de Domeinen Ingevorderd in het buitenland Kwijtgescholden , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,2% + 66,9% + 61,0% + 440,7% + 297,4% + 58,9% + 30,0% (1) of voor invordering in het buitenland Stijging van de onverschuldigde bedragen tussen 2006 en 2014: beter gerichte enquêtes, stijging van het aantal controles op de dienstenchequeondernemingen; effecten van het versterken van controles van adres- en gezinstoestand. Maar vermindering van de onverschuldigde bedragen in 2015: effect van meer preventieve controles. Moeilijkheden bij terugvordering: financiële situatie van schuldenaren, gespreide afbetalingsplannen, procedures van collectieve schuldbemiddeling, gerechtelijke betwistingen van beslissingen tot terugvordering, weerspannige debiteuren,

120 21. Gerechtelijke geschillen % betwiste beslissingen Vonnissen % gunstig voor de RVA Arresten % gunstig voor de RVA ,4% % % ,2% % % ,7% % % ,4% % % ,3% % % ,1% % % ,9% % % ,1% % %

121 IV. Evolutie van de uitkeringstrekkers en van de uitgaven

122 Uitkeringstrekkers 1. De RVA-uitkeringstrekkers Evolutie ,4% ,9% Werklozen (volledig + bedrijfstoeslag) ,6% Ondersteunde werknemers (TW, deelt. werkn., activering) ,2% Werknemers die hun arbeidstijd aanpassen Andere %

123 2. De RVA-uitkeringstrekkers Evolutie Evol Evol Evol Vergoede werklozen (met of zonder bedrijfstoeslag) ,3 % - 9,9 % Werkzoekend ,0 % - 9,0 % Niet-werkzoekend ,5 % - 12,2 % Werknemers ondersteund door RVA ,3 % - 5,6 % Tijdelijke werkloosheid ,1 % - 7,6 % Aan TW verwante uitkeringen ,0 % - 3,7 % Deeltijdse werknemers ,9 % - 12,5 % Activeringsmaatregelen ,1 % - 0,3 % Werknemers die hun arbeidstijd aanpassen Totaal van de 3 groepen Andere (grensarbeiders, ontslaguitkeringen,...) Algemeen totaal ,7 % + 4,2 % Tijdskrediet ,4 % + 6,5 % Gewone loopbaanonderbreking ,7 % + 2,8 % Specifieke vormen ,9 % + 1,5 % Halftijds brugpensioen ,0 % - 38,7 % ,2 % - 5,6 % * ,7 % + 33,3 % ,9 % - 5,4 % * dwz verschillende personen in 2015 Laagste niveau sinds 1982

124 3. Evolutie van de volledige werkloosheid sinds 1992 Uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (met of zonder bedrijfstoeslag) Verruimde Graad Klass. Werkzoekenden Niet-werkzoekenden Totaal actieve bevolking* % % ,5% % % ,0% % % ,3% % % ,6% % % ,7% % % ,5% % % ,5% % % ,9% % % ,2% % % ,0% % % ,7% % % ,4% % % ,5% % % ,3% % % ,9% % % ,2% % % ,5% % % ,9% % % ,8% % % ,3% % % ,0% % % ,1% % % ,7% % % ,6% 1 * De verruimde actieve bevolking bevat ook de niet-werkzoekenden onder de uitkeringsgerechtigde volledig werklozen Bron: RVA, NBB (actieve bevolking tot 2014), FPB (actieve bevolking 2015)

125 4. Profiel van de uitkeringstrekkers

126 5. De werknemers vergoed door het FSO Werknemers Sluitingsvergoedingen + collectief ontslag Contractuele vergoedingen Overbruggingsvergoedingen Bedrijfstoeslagen (vroeger AVB) Extra-statutaire uitgaven Sabena Totaal Aantal betaalde uitkeringsgerechtigden - 2,1% Verschillende personen ,4% Bedragen Sluitingsvergoedingen + collectief ontslag , , , , , , , , ,41 Contractuele vergoedingen , , , , , , , , ,49 Overbruggingsvergoedingen , , , , , , , , ,22 Bedrijfstoeslagen (vroeger AVB) , , , , , , , , ,32 Extra-statutaire uitgaven , , , , , , , , ,16 Sabena , , , , , , , , ,60 Totaal , , , , , , , , ,20 + 9,3%

127 6. De verschillende klanten van de RVA Evolutie Vergoede werklozen (incl. met bedrijfstoeslag) ,8 % Werkzoekend ,1 % Niet-werkzoekend ,8 % Werknemers ondersteund door RVA ,6 % Tijdelijke werkloosheid ,1 % Aan TW verwante uitkeringen ,2 % Deeltijdse werknemers ,3 % Activeringsmaatregelen ,5 % Werknemers die hun arbeidstijd aanpassen ,7 % Tijdskrediet ,3 % Gewone loopbaanonderbreking ,9 % Specifieke vormen ,2 % Halftijds brugpensioen ,2 % Anderen ,9 % Totaal ,9 % Dienstenchequegebruikers ,7 % Werknemers vergoed door het FSO ,4 % Algemeen totaal ,5 % Aantal verschillende personen betaald in de loop van het jaar 2014, geklasseerd o.b.v. de laatst betaalde referentiemaand Aantal personen in de loop van het jaar met 1 statuut 2 statuten 3 statuten 4 statuten 5 statuten >5 statuten

128 7. De werkgevers in relatie tot de RVA Volgens de grootte van de onderneming Tijdelijke werkloosheid Deeltijdse werknemers met IGU Activa Loopbaanonderbreking Dienstencheques Totaal Fonds voor Sluiting van Ondernemingen Onbekend >= Totaal Zonder dubbeltelling

129 8. Evolutie van de uitkeringsbedragen Evolutie van het maandbedrag bij het begin van de werkloosheid Basis Arbeid Gezinshoofd (1 ste jaar in 2007; de eerste 3 maanden in 2014 en 2015) Alleenwonend (1 ste jaar in 2007; de eerste 3 maanden in 2014 en 2015) Samenwonend (1 ste jaar in 2007; de eerste 3 maanden in 2014 en 2015) Evolutie * Evolutie dec/07 dec/14 dec/15 Abs. aant. % Abs. aant. % Min. 912, , , , ,8 % +22,62 + 2,0 % Gem.*** 981, , , , ,0 % +7,28 + 0,5 % Max 1.077, , , , ,6 % +20,28 + 1,3 % Min. 766,74 953,16 972, , ,8 % +18,98 + 2,0 % Gem.*** 854, , , , ,4 % +3,12 + 0,2 % Max , , , , ,6 % +20,28 + 1,3 % Min. 574,86 714,74 729, , ,8 % +14,30 + 2,0 % Gem.*** 670, , , , ,2 % +63,44 + 4,9 % Max. 988, , , , ,3 % +20,28 + 1,3 % Basis Studies (forfait) Gezinshoofd Alleenwonend (21 jaar en ouder) Samenwonend (gewoon, 18 jaar en ouder) 889, , , , ,8 % +21,84 + 2,0 % 657,54 817,96 834, , ,9 % +16,38 + 2,0 % 345,54 425,36 433,94 +88, ,6 % +8,58 + 2,0 % *** gemiddelde maanduitkering (daguitkering x 26); alle w erkloosheidsduur dooreengenomen waarvan indexering + 14,9 % + 0,0 %

130 9. Verdeling volgens het bedrag van de uitkering Verdeling UVW-WZ volgens de hoogte van het uitkeringsbedrag in T Gemiddelde maandelijkse uitkering (in december) Evol * Evol Werkloosheidsuitkering 829,35 EUR 1.036,61 EUR 1.018,56 EUR 1.024,10 EUR + 23,5 % + 0,5 % Inschakelingsuitkering 607,34 EUR 691,46 EUR 686,06 EUR 719,66 EUR + 18,5 % + 4,9 % Totaal 768,98 EUR 958,07 EUR 952,19 EUR 983,24 EUR + 27,9 % + 3,3 % waarvan indexering + 14,9 % + 0,0 %

131 10. De uitgaven van de RVA (bedragen in miljoen EUR) Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Hfdst. Gewest Land Werkzoekende vergoede werklozen (inclusief 1 702, ,19 766, ,61 werklozen met bedrijfstoeslag) 40,2% 41,8% 18,1% 100,0% Niet-werkzoekende werklozen (inclusief 1 326,79 606,65 124, ,49 werklozen met bedrijfstoeslag) 64,5% 29,5% 6,0% 100,0% Tijdelijk werklozen en aanverwante uitkeringen Deeltijdse werknemers met een IGU Activeringsmaatregelen Loopbaanonderbreking en tijdskrediet* Dienstencheques Totaal 2015 Bevolking op arbeidsleeftijd 2015** Totaal 2014 Totaal 2007 Totaal ,60 54,6% 95,62 48,4% 343,70 45,5% 612,47 72,2% 62,2% 52,5% 5 679,10 51,5% 4 295,30 49,3% 215,58 40,5% 77,46 39,2% 336,02 44,5% 192,22 22,7% 25,3% 35,2% 3 979,78 36,1% 3 407,60 39,1% 26,13 4,9% 24,43 12,4% 75,99 10,1% 43,69 5,2% 12,4% 12,3% 1 368,86 12,4% 1 005,60 11,5% 532,31 100,0% 197,50 100,0% 755,72 100,0% 848,38 100,0% 100,0% 100,0% ,74 100,0% 8 708,50 100,0% 1 022, , ,90 415, , ,30 204, , , , , ,40 57,0% 51,2% 32,0% 38,1% 10,9% 10,7% 100,0% 100,0% Verschil (2000=100) 141,7 151,1 159,1 147,1 Verschil (2007=100) 125,6 106,1 125,8 118,0 Verschil (2000=100) 177,9 160,3 200,1 173,6 Verschil (2014=100) 95,0 90,8 92,4 93,2 * Halftijds brugpensioen inbegrepen ** ADSEI (EAK)

132 11. Evolutie van de uitgaven Ratio van de uitgaven t.o.v. het BBP * Volledige werkloosheid 1,76 1,74 1,71 1,61 1,45 1,40 1,55 1,46 1,38 1,37 1,41 1,34 1,18 1,12 Activering ** 0,23 0,24 0,23 0,24 0,24 0,24 0,25 0,29 0,35 0,31 0,25 0,26 0,24 0,16*** Tijdelijke werkloosheid 0,15 0,14 0,14 0,13 0,11 0,12 0,31 0,24 0,17 0,20 0,21 0,14 0,12 0,11 Werkloosheid met bedrijfstoeslag 0,43 0,42 0,41 0,41 0,40 0,42 0,44 0,44 0,43 0,42 0,41 0,39 0,36 0,32 Loopbaanonderbreking 0,16 0,17 0,18 0,18 0,19 0,20 0,22 0,21 0,21 0,21 0,21 0,21 0,21 0,20*** Totaal 2,74 2,72 2,68 2,56 2,39 2,38 2,78 2,63 2,55 2,51 2,49 2,33 2,10 1,91 * raming - begrotingscontrole ** opleidingen en inkomensgarantie-uitkeringen inbegrepen *** ten gevolge van de overdracht van bepaalde bevoegdheden van activering en loopbaanonderbreking naar de gewesten Evolutie van de uitgaven van de openbare besturen Uitgaven (exclusief rentelasten) Sociale uitkeringen Evol Evol in lop. prijzen in const. prijzen in lop. prijzen ,5 % + 28,8 % + 1,9 % Vervangingsinkomens ,3 % + 32,7 % + 1,3 % Pensioenen (incl. inkomensgarantie voor ouderen) ,2 % + 40,1 % + 2,3 % Werkloosheidsuitkeringen ,4 % - 12,0 % - 7,1 % Ziekte en invaliditeitsuitkeringen (incl. arbeidsongevallen en beroepsziekten) ,5 % + 63,5 % + 4,6 % Leefloon ,2 % + 75,7 % + 1,7 % Overige sociale uitkeringen ,6 % + 23,9 % + 2,7 % Gezondheidszorg ,8 % + 29,8 % + 0,9 % Kinderbijslag ,7 % + 12,4 % + 3,0 % Andere ,2 % + 16,1 % + 8,4 % Overige primaire uitgaven ,8 % + 39,6 % + 1,9 % Bezoldigingen van het overheidspersoneel ,8 % + 22,4 % + 3,0 % Lopende aankopen van goederen en diensten ,3 % + 35,8 % + 12,5 % Subsidies aan ondernemingen ,2 % + 229,4 % + 13,0 % Andere ,0 % + 38,9 % - 11,3 % Algemeen totaal ,5 % + 34,0 % + 1,9 % Bron: NBB - jaarverslag 2015

133 12. Evolutie van de uitgaven Gedurende de 3 laatste jaren (behalve overgedragen materies) ,0 miljoen EUR 9.500,0 miljoen EUR -406,8 miljoeneur 9.000,0 miljoen EUR ,1 miljoen EUR 8.500,0 miljoen EUR 8.000,0 miljoen EUR 7.500,0 miljoen EUR 9.584,4 miljoen EUR 9.177,6 miljoen EUR 8.481,3 miljoen EUR 7.000,0 miljoen EUR in miljoen EUR Werkloosheid in ruime zin SWT LBO/TKT Totaal , ,7 829, , , ,1 830, , , ,0 847, ,3 Evol ,00-70, ,80-696,30 Evol ,90-130, , ,10

134 V. Studies in 2015

135 1. Evolutie van de werkloosheid volgens de gezinscategorie ( ) o o De daling van het aandeel samenwonenden in de volledige werkloosheid, die enkele jaren werd aangehouden, eindigde in De reden van die trendbreuk is in de eerste plaats de economische crisis maar ook de invoering in 2004 van de procedure voor de activering van het zoekgedrag naar werk heeft een rol gespeeld. Sinds 2013 merken we een versnelde toename van het aantal samenwonenden. Er worden twee verklaringen naar voren geschoven: o o de recente toenadering van de vergoedbaarheidsregels van de gezinscategorieën, onder andere door het invoeren van de versterkte degressiviteit waardoor werklozen ontmoedigd worden om niet-conforme aangiftes van gezinstoestand te doen; het project REGIS en het beroep doen op de technieken datamining en datamatching, die doelgerichtere controles van de gezinstoestand mogelijk hebben gemaakt.

136 o Ter herinnering: o o 2. De geharmoniseerde werkloosheid in brede zin in België, Frankrijk, Nederland en Duitsland in 2014 Update van een studie verschenen in 2013 de geharmoniseerde werkloosheid maakt het mogelijk om de Europese landen met elkaar te vergelijken; de werkloosheid in de ruime zin houdt ook rekening met de werkzoekenden die niet onmiddellijk beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt of die niet actief naar werk zoeken o België bevindt zich op de 3de plaats wanneer men verwijst naar de werkloosheidsgraad in strikte zin, maar op de 2de plaats, net achter Duitsland, wanneer men de aanpak uitbreidt en men ook rekening houdt met de werkzoekenden die zich in de marge bevinden van de vraag naar werk zoals in strikte zin gedefinieerd door de IAO.

137 3. Evolutie van de UVW WZ in België, Frankrijk, Nederland en Duitsland ( ) o Ter herinnering: o o Update van een studie verschenen in 2013 De UVW-WZ zijn, in deze studie, de werkzoekenden, opgelijst volgens de administratieve bronnen, die vergoed worden (door de werkloosheidsverzekering of door de verschillende vormen van sociale bijstand); Het aandeel sociale bijstand verschilt van land tot land: in België gaat het slechts om 13% van de UVW-WZ in 2014 tegenover 45% in Frankrijk, 46% in Nederland en 70% in Duitsland. o Tussen 2007 en 2014 is het aantal UVW-WZ met 5% in België gestegen tegen 28% in Frankrijk en 51% in Nederland. In Duitsland merken wij een daling van 19% op. Het is echter vooral het luik «sociale bijstand» van de UVW-WZ dat in België gestegen is en in Duitsland gedaald is.

138 "Reguliere tewerkstelling" 4. Activering en opleiding van werkloen actualisering van de resultaten (2 de semester 2013) o Ter herinnering: Update van een studie verschenen in 2013 o De studie gaat over 3 activeringsmaatregelen (Activa, SINE, doorstromingsprogramma's) en 6 opleidingsmaatregelen (collectieve en individuele beroepsopleidingen, studies die voorbereiden op een knelpuntberoep, studies met volledig leerplan, middenstandsopleidingen, studies en opleidingen aanvaard door de directeur van het WB). +45,0 +40,0 +35,0 +30,0 +25,0 +20,0 +15,0 +10,0 +5,0 0,0-5,0 Meer regulier werk Activa SINE Studies knelpuntberoepen Studies volledig leerplan Studies aanvaard door directeur -10,0-25,0-15,0-5,0 +5,0 +15,0 +25,0 DSP Meer gesubsidieerd werk Middenstandsopleiding Collectieve BO Gesubsidieerde tewerkstelling Individuele BO doelgroep 2de semester 2010 doelgroep2de semester 2011 doelgroep 2de semester 2013 o o o o De grafiek meet het verschil tussen het uitstroompercentage naar gewone of gesubsidieerde tewerkstelling van de doelgroep ten opzichte van een controlegroep die die maatregelen niet heeft genoten. Het verschil is steeds positief, wat betekent dat het uitstroompercentage naar werk groter is voor de doelgroep, ongeacht de maatregel. Wanneer het gaat om gewone tewerkstelling, is het percentage het hoogst voor het Activaplan, SINE en de studies gericht op knelpuntberoepen. Wanneer het om gesubsidieerde tewerkstelling gaat, is ze het hoogste voor de individuele beroepsopleidingen en de middenstandsopleidingen.

139 VI. Meer en beter doen met minder

140 1. Evolutie uitkeringsaanvragen volledige werkloosheid

141 2. Gemiddelde afwerkingstermijn

142 3. Afwerkingstermijn 95% van de aanvragen afgewerkt binnen de dagen

143 4. Afwerkingstermijn % dossiers afgewerkt buiten de 30 dagen

144 5. Correctheid van de afgewerkte dossiers

145 6. Loopbaanonderbreking / tijdskrediet

146 6. Loopbaanonderbreking / tijdskrediet

147 8. Heronderzoek anomalielistings LO/TK nieuw sinds 2011

148 9. Arbeidsvolume FSO Aantal vergoede werknemers Aantal betaalde vergoedingen (profit) Aantal betaalde vergoedingen (profit + socialprofit) Bedrag van de tussenkomst (in miljoen euro) Aantal betaalde uitkeringen

149 10. Bestuursovereenkomst en resultaten Bestuursovereenkomst verbintenissen specifiek voor de RVA 70 verbintenissen uit de BO verbintenissen overgenomen met een strengere norm 69 nieuwe verbintenissen Bestuurovereenkomsten Aantal specifieke RVAverbintenissen Aantal niet-nageleefde verbintenissen artikels met gemeenschappelijke bepalingen voor alle OISZ Voorbereiding nieuwe bestuursovereenkomst

150 11. Boordtabellen alle activiteiten % van de niet-behaalde normen door de bureaus

151 12. Beter doen: De automatisering van de processen Online aanvragen tijdskrediet en thematische verloven: elektronische aanvragen in 2015 ( in 2014) Online aanvraag en aflevering werkkaarten en startbaankaarten: kaarten afgeleverd RVA gebruikt de ebox (elektronische brievenbus van de OISZ): eind 2015: geactiveerde eboxen ( in 2014) de meest gelezen documenten in de ebox zijn RVA-documenten (87% van de Activa-kaarten en 83% van de Startbaankaarten) 97,72% van de aangiftes Tijdelijke werkloosheid gebeurt elektronisch (in ,3%) verstuurde sms en Dispo Beter gecibleerde controles: datamining en datamatching Voortdurende verbetering van de interne werkprocessen

152 13. Beter doen: ASR-evolutie in de werkloosheidssector Wanneer zich een sociaal risico voordoet kunnen werkgevers of hun gemandateerden (sociaal secretariaten) het papieren formulier vervangen door een elektronische aangifte met dezelfde juridische waarde (ASR s). Aangiftes Evolutie % % % % % % % % 87% van de ASR betreft de sector werkloosheid

153 14. Beter doen: Datamining Statistici programmeren software die in databanken zoekt naar correlaties Het programma stelt een profiel op van een type-fraudeur Bedrijven en sociaal verzekerden worden getoetst aan dat profiel Resultaat van de controle wordt opgeslagen in een databank en wordt gebruikt als input bij toekomstige controles Bedrijven en sociaal verzekerden met hoog frauderisico worden gecontroleerd

154 15. Beter doen: Transparantie RioLex Juridische bibliotheek met wetgeving en commentaren, ook beschikbaar voor externen via RVAtech.be artikels en commentaren op E-boek FSO +500 pagina s 8 delen 28 hoofdstukken voetnoten Bijgewerkt t.e.m. 02/2016

155 16. Beter doen: Personeelsondersteuning Telewerk satellietwerk in een RVA-kantoor en thuiswerk mogelijk voor alle personeelsleden Permanente opleiding 7 716,5 opleidingsdagen in het hoofdbestuur nieuwe leervormen (e-learning, coaching, serious games, bedrijfstheater, ) opleiding in de bureaus opleiding op afstand via videoconferencing opleiding en voorbereiding van de gewesten op bevoegdheidsoverdracht (370 dagen) Award Investors in People

156 Invoer van een milieubeheersysteem EMAS-certificaat voor hoofdbestuur en 11 bureaus Optimaal beheer van gebouwen en materiaal Duurzame aankopen in de mate van het mogelijke 17. Beter doen: Duurzaam ondernemen

157 18. Beter doen: Maatschappelijk verantwoord ondernemen De RVA biedt kansen: Evolutie van het aantal stagiairs per academiejaar

158 19. Beter doen: Klantentevredenheid Tevredenheidsmeting klanten RVA-kantoren (2.870 enquêtes) 100% 90% 28,1% 80% Algemene tevredenheid in 2015 : 97,8% 70% 60% 50% 94,5% 64,2% 97,8% Zeer tevreden Eerder tevreden 40% 66,4% 30% Eerder ontevreden Algemene tevredenheid over het onthaalpersoneel: 97,8% 20% 10% 0% 33,7% 4,1% 1,4% 0,6% 1,6% algemene tevredenheid 2013 algemene tevredenheid 2015 Zeer ontevreden (Zeer) tevreden: 98,0% 98,4% 97,2% 97,7% 100% 90% 80% Zeer tevreden Gemiddelde wachttijd < 10 minuten: 71,9% 70% 60% 69,1% 65,5% 66,5% 64,8% Eerder tevreden 50% 40% Eerder ontevreden 30% 20% 10% 0% 28,9% 32,9% 30,7% 32,9% 1,4% 1,1% 2,0% 1,7% 0,6% 0,4% 0,8% 0,7% Vriendelijkheid / hulpvaardigheid Bekwaamheid Duidelijkheid van de uitleg Vrijgemaakte tijd Zeer ontevreden

159 20. Budgettaire besparingen lineaire besparing : 25 mil. EUR Nieuwe opdrachten zonder bijkomend budget: 10 mil. EUR niet gefinancierde nieuwe lasten: 6 mil. EUR opgelegde onderbenutting -4% op personeel -20% op functionering -20% op investering verhoogde opgelegde onderbenutting -6% op personeel -22% op functionering -22% op investering - 15,9 mil. EUR voor OISZ, waarvan -2,1 miljoen EUR voor RVA opgelegde onderbenutting financiering projecten BO

160 21. met minder Federaal Overgedragen bevoegdheden Maand Personeel Facilitatoren PWA Andere opdrachten Federaal zonder de overgedragen bevoegdheden Personeel zonder facilitatoren, PWA, andere opdrachten dec/ ,78 147,93 684,90 114, ,03 dec/ ,00 141,67 670,79 119, ,09 dec/ ,58 141,58 641,84 116, ,09 dec/ ,85 133,44 564,12 111, ,74 dec/ ,32 119,22 550,75 110, ,64 dec/ ,30 169,38 526,76 109, ,61 dec/ ,96 212,58 511,93 107, ,02 dec/ ,47* 140,81 503,84 104, ,33 Evolutie % -6% Evolutie % -15% * Dit aantal houdt rekening met de 97,4 BE (115 personen) reeds overgebracht naar de VDAB in 2015!

161 22. IN en OUT (aantal FE)

162 Maart Internationale erkenning EFQM Benelux: RVA + FSO

163 Juni Internationale erkenning Investors in people

164 25. Voorbereiding van de overdracht van bevoegdheden De RVA heeft er in 2015 alles aan gedaan opdat de bevoegdheidsoverdracht naar de gewesten zo goed mogelijk gebeurt. Het voorbereidende werk was aanzienlijk, het betrof met name: opstellen van nieuwe federale reglementering; uitwerken en uitvoeren van samenwerkingsprotocollen tijdens de overgangsperiode; beheer van 4 begrotingen; beantwoorden van gewestelijke parlementaire vragen; leveren van statistieken en budgettaire ramingen op maat van de gewesten; regelen van de procedures van ambtshalve of vrijwillige overdracht van personeelsleden, de overdracht van materieel; analyseren en ontwikkelen van de talrijke nodige informaticastromen; opleiden van het overgedragen personeel en het omkaderingspersoneel van de gewesten: 109 lesgevers -> equivalent van 370 volledige dagen opleiding

165 26. Effectieve overdracht van bevoegdheden Activiteit Vlaanderen Wallonië Brussel Activering zoekgedrag (actieve beschikbaarheid) Duitstalige Gemeenschap 01/ / / /2016 Werkweigering (passieve beschikbaarheid) 01/ / / /2016 Vrijstelling beschikbaarheid voor studies 01/ / / /2016 Activeringsuitkeringen 07/ / /2017 PTP, SINE: NTB 07/2016 NTB Outplacement 01/ / /2016 NTB Start- en stagebonus 09/ / / / /2016 Premies NTB NTB NTB NTB Dienstencheques (controle) 05/2015 NTB 01/2016 Dienstencheques (regeling) 01/ / /2016 PWA (regeling) 01/ / / /2016 PWA (PWA-cheques) 01/2017 NTB NTB NTB Loopbaanonderbreking (gewestelijke en plaatselijke besturen, onderwijs) 2/09/ / /2017 NTB NTB : nog te bepalen Juridische overdracht: Budgettaire overdracht: RVA behoudt zijn core-business: Werkloosheid (volledig, tijdelijk, met bedrijfstoeslag, ) Loopbaanonderbreking en tijdskrediet FSO, Na de overdracht: budget +/- 9 miljard EUR De RVA behoudt 80% van zijn budget en van zijn personeel uitkeringstrekkers

166 27. Tijdslijn overdracht (#FE) PWA Facilitatoren Vrijwilligers

167 28. Reorganisatie van de RVA 30 bureaus 16 entiteiten Back-office / Front-office

168 29. Beheer via processen Doel: Uniformiteit in de werkmethodes van de kantoren Efficiëntere behandeling van dossiers door permanente verbetering Meer coherentie in de werking van de teams

169 30. Integrale versie jaarverslag:

170 31. Kerncijfers Voor het land Per gewest Per werkloosheidsbureau Enkel online beschikbaar: