Aquo-update (groot) Nota van Commentaar december 2015

Transcriptie

1 Nota van Commentaar december 2015 Opsteller Informatiehuis Water Aan Alle betrokkenen Onderwerp Nota van Commentaar behorend bij de Aquo-update van december 2015 Datum CC Kenmerk 150

2

3 Nota van Commentaar december 2015 Inhoud 1 Inleiding Algemene opmerkingen Overzicht reacties per voorstel Specifieke opmerkingen Toelichting IMWA Metingen en daarmee samenhangende voorstellen W : Toevoegen IMWA Metingen incl. uitwisselformaten en domeinen W : Samenvoegen domeintabellen Plaatsbepalingsapparaat en Meetapparaat W : ID sleutel in uitwisselformaten IMWA Waterveiligheid W : Toevoegen IMWA Waterveiligheid incl. uitwisselformaten en domeinen Biologie (set die als geheel wordt behandeld) W : Toevoegen en wijzigen ecologische termen in Aquo-lex W : Wijzigen domeinwaarden mbt Biomassa-parameters W : Toevoegen definities van levensstadia en levensvormen W : Corrigeren van de hoedanigheden die van belang zijn fytoplankton-analyses W : Opname van vier lengteklasses in de domeintabel Hoedanigheid, groep: BiologischKenmerk- Lengteklasse W : Opname van het levensstadium 'eerste levensjaar' in de domeintabel Hoedanigheid, groep: BiologischKenmerk W : Spelling van "levenstadium" corrigeren in domeinwaarden W : Opname van biologische indices in de domeintabel Parameter W : Opname biologische somparameters W : Opname biologische kwaliteitselementen W : Domeinwaarde GroteDrijfbladPlanten verwijderen (parameter) W : Somparameters planten toevoegen (parameter) W : Verwijderen parameter Oeverplanten W : Groepsindeling BiologischKenmerk domeintabel Hoedanigheid Naam Code Symbool (NCS) W : Delen van NCS opnemen in Aquo-standaard Parameters en hoedanigheden in de context van scheidingstechnieken (set die als geheel wordt behandeld) W : 1 hoedanigheid voor opgelost W : Wijzigingen Par./Hoed.h. mbt scheidingstechn.-deel 2:Indamprest beëindigen W : Par./Hoed.h. mbt scheidingstechn.-deel1:zwevendstof -> Onopgeloste stoffen Overig W : Typering verwijderen Aanwezigheid toxische blauwalg vastgesteld W : Verwijderen typering Aanwezigheid campylobacter vastgesteld W : Verwijderen typering Categorie Cyanobacteriedrijflaag W : Kolom statuswnsnr en voorkeurwnsnr verwijderen uit domeintabel Waarnemingssoort W : Fouten in coderingen verhoudingen van stoffen W : Aanpassing omschrijving parameter CLOSTR clostridia W : Aanpassen code van freon 23, en omschr. CFK1113 en CFK W : Omschrijving typering zwemwaterkwaliteit aanpassen W : Fout in omschrijving hoedanigheid C10C16 verbeteren W : Verwijderen dubbele definitie biochemisch zuurstofverbruik W : OSTOF is een object en geen chemische stof (tabel Parameter) W : Verwijderen waardebewerkingsmethode Zomerhalfjaar (ZHJ) W : Geldigheid parameter snietclb14 beëindigen W : Foute Omschrijving van milbemectin bij CASnummer... 84

4 W : Foute Omschrijving oleandomycine bij CASnummer W : Definitie windrichting verhelderen W : Invoering Uniform Resource Name W : Engelse omschrijvingen vervangen door Nederlandse (parameter) W : Spelfout in Omschrijving van Hoedanigheid met Code nc Kenmerk: Pagina 4 van 94

5 1 Inleiding Dit document bevat het commentaar dat is binnengekomen uit de openbare consultatie over de wijzigingsvoorstellen voor de grote update van december De eerste ronde van de openbare consultatie omvatte alle wijzigingsvoorstellen. De tweede ronde betrof een viertal wijzigingen die n.a.v. de eerste ronde inhoudelijk zijn aangepast, te weten: W W W W ID sleutel in uitwisselformaten Definitie windrichting verhelderen Toevoegen IMWA Waterveiligheid incl. uitwisselformaten en domeinen Delen van NCS opnemen in Aquo-standaard De periode waarin reacties konden worden ingediend bij Informatiehuis Water (IHW) was t/m voor de eerste consultatieronde en 3 t/m voor de tweede consultatieronde. Bij de eerste ronde zijn er 18 afzonderlijke reacties binnengekomen bij de IHW servicedesk. Na de deadline zijn er nog reacties binnengekomen van Deltares (E. de Rooij) en WS Noorderzijlvest (T. Bakker). Die zijn eveneens verwerkt in deze nota. Bij de tweede ronde hebben 21 mensen reacties ingediend. De meer algemene opmerkingen die zijn binnengekomen vindt u in hoofdstuk 2. Hoofdstuk 3 geeft een samenvatting van de reacties per wijzigingsvoorstel uit de eerste consultatieronde. Hoofdstuk 4 tenslotte bevat de detailopmerkingen per wijzigingsvoorstel, de reactie van IHW daarop en de conclusie van de uitkomst van de openbare consultatie.

6 2 Algemene opmerkingen Indiener Melding Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Nr. Bij de Vaate Intern is er wat beroering ontstaan over de korte reactietijd op de zeer vele IHW is zich bewust van het feit dat de consultatieperiode (Waterschap 0026 wijzigingsvoorstellen. Een interne terugkoppeling lukt daarmee nauwelijks. erg kort was. In de nieuwe beheerflow is een openbare Scheldestromen) Vanwege dit betekent dit dat ik alle wijzigingsvoorstellen met een akkoord van consultatie van de wijzigingsvoorstellen alleen voorzien Nee moet meegeven. indien het Centraal College van Deskundigen Datastandaarden (CCvD-D) hiertoe besluit. In dit geval heeft niet het CCvD-D maar IHW besloten dit jaar een openbare consultatie te starten. Het advies uit de openbare consultatie moet worden meegenomen naar de expertgroepen en/of technische werkgroepen waardoor de beschikbare termijn voor de openbare consultatie beperkt was. Zie voor meer informatie over de wijzigingsprocedure Dhr. Bij de Vaate heeft op een aantal wijzigingsvoorstellen wel inhoudelijk gereageerd. Deze reacties worden meegenomen. Het CCvD-D zal geïnformeerd worden dat meerdere respondenten hebben aangegeven dat de termijn voor de openbare consultatie te kort is geweest. Maar dat IHW het afwijzen van de wijzigingsvoorstellen om deze reden niet heeft meegenomen in het advies. Ook gezien het vervolg van het beheerproces. Oud Deze memo betreft de formele reactie van het Informatiehuis Water, Team Tav de technische rol: dit wordt ter kennisgeving (IHW, team 0029 Informatie beheer (IHW TIB), als gebruiker en toe passer van de Aquo aangenomen. Het doorvoeren van wijzigingen kost tijd en Informatie Standaard. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in twee rollen. Ten eerste de geld. Dat applicaties niet direct kunnen voldoen aan alle Beheer (TIB)) technische rol vanuit het beheer de applicaties en ten tweede de proces rol wijzigingen is realistisch. Daarom wordt er ook een waarbij wij gebruikers in de watersector vragen om bepaalde data aan te leveren implementatieperiode afgesproken in de TW.

7 in een bepaald formaat. Vanuit de Technische Rol: IHW TIB ziet geen technische beperkingen in de wijzigingsvoorstellen die worden voorgesteld. IHW TIB kan echter niet per al alle systemen op orde hebben volgens deze nieuwe voorstellen. Dit heeft te maken met de aanpassingen aan de voorstellen die pas in een laat stadium definitief helder werden. Wel is er zo veel mogelijk geanticipeerd op de voorstellen, maar nu kunnen pas de definitieve voorstellen worden verwerkt en dit kost tijd en geld. Het IHW maakt gebruik van een aantal koppelingen met andere systemen, zoals BRO en het zwemwaterportaal. De gevolgen van de Aquo wijzigingen op deze koppelvlakken zijn nu nog niet geïnventariseerd en daarnaast is onduidelijk hoe deze partijen aan kijken tegen deze wijzigingen. De impact analyse voor eventuele aanpassingen op deze koppelvlakken is nu nog niet te maken, maar zal zeker tijd en geld gaan kosten én zullen zeker niet per gereed zijn. Tav de procesrol: IHW is bezig een validatietool te ontwikkelen. Deze zal in 2016 beschikbaar komen om de implementatie van deze wijzigingsvoorstellen te ondersteunen. 27 november worden de adviezen voorgelegd aan het CCvD-D dan wordt duidelijk welke wijzigingsvoorstellen doorgevoerd gaan worden en welke niet. Dan wordt ook een termijn vastgesteld voor de implementatieperiode. Vanuit de Proces Rol: IHW TIB ziet een grote impact van W (ID als sleutel) en W (IMWA Metingen) voor de gebruikers van de systemen. IHW TIB voorziet dat de data-aanleverende en data-afnemende waterbeheerders moeite zullen hebben om het nieuwe formaat voor IMWA metingen per door te voeren. Idem voor het gebruik van ID als sleutel in hun bestanden. De systemen waar de waterbeheerders van gebruik maken voor de opslag van haar gegevens zullen niet direct zijn aangepast. Het zal daardoor nagenoeg onmogelijk zijn om in 2016 Aquo conform gegevens uit te wisselen. De kans op spraakverwarringen bij de uitwisseling van deze gegevens ligt dan ook op de loer. Om zowel IHW als andere partijen te ondersteunen het dringende verzoek om te voorzien een validatietool. Daarnaast het verzoek om bij de softwareleveranciers aan te dringen deze

8 wijzigingen zo snel mogelijk door te voeren om de gebruikers zo optimaal te ondersteunen. Rumahloine Ik ga akkoord met deze wijzigingsvoorstellen. (Pr. Groningen) 0003 van Gennip Allereerst enkele procesopmerkingen: Excuses dat deze afspraak niet is nagekomen. Er zijn (Rijkswaterstaat) drie jaar geleden is overeengekomen dat we een lijst zouden ontvangen van vanuit RWS alleen reacties op W IMWA personen binnen RWS aan wie dit verzoek gestuurd is. Dat is deze ronde niet Waterveiligheid binnengekomen. gebeurd en ik kan als coördinator nu niet bepalen of er eensluidende reacties vanuit onze organisatie worden gestuurd. Gebruikelijk is dat wijzigingen binnen 1 jaar -het is voor RWS onmogelijk om deze wijzigingen ook daadwerkelijk op korte geïmplementeerd worden in de systemen. Indien dit niet termijn door te voeren, aangezien we niet in staat zijn binnen de uiterst korte realistisch is kunnen in de technische werkgroep andere reactietermijn een impactanalyse uit te voeren op onze systemen, contracten en afspraken gemaakt worden over de implementatieperiode. personele consequenties. Deze reactie moet dus ook gezien worden als een Voor IMWA Metingen zal in de TW Metingen op 5 principeakkoord op inhoud. Het al of niet daadwerkelijk doorvoeren van november besproken worden wat een gewenste afgesproken wijzigingen zal via ons IV-proces met jaarlijkse planningen en implementatieperiode is. Deze wens zal worden voorgelegd releasekalenders worden besloten. Een eerste indicatie mbt omvang van voor aan het CCvD-D. RWS (alleen ja/ en exclusief de regels waarvoor een BC nodig is) bedraagt 125 Keuro en 1 fte. van Tent Ik wil hierbij nog wel even opmerken dat op deze manier reageren verre van 1. zie de reactie bij het commentaar van dhr. Bij de Vaate (HHSK) 0009 optimaal is. Vanwege de volgende (combinatie van) redenen: hierboven. 1. De reactietermijn is erg kort 2. eens 2. De hoeveelheid voorstellen is erg groot 3. eens 3. De impact van de verschillende voorstellen is erg verschillend van zeer groot 4. gesorteerd op volgorde van binnenkomst (nieuw oud) tot vrij wel geen impact. 5.tot onze grote spijt klopt deze constatering. We hebben 4. De voorstellen lijken willekeurig door elkaar te staan. Zijn niet geordend op getracht hier zo goed mogelijk mee om te gaan. impact noch op thema of iets wat overzicht aanbrengt 5. Niet alle hyperlinks werken Vastenhoud Hierbij in de Excel onze reacties op de grote lijst wijzigingsvoorstellen. De reacties op de wijzigingsvoorstellen worden verwerkt in (WS Fryslân) 0011 We horen graag op welke wijze deze reacties verwerkt worden in het voorstel deze nota van commentaar. De conclusie wordt als advies richting CCvD. opgenomen het wijzigingsvoorstel. Het was voor ons een hele kluif om op al die voorstellen te reageren. Het advies vanuit de openbare consultatie wordt

9 De verwerking zal ook niet makkelijk zijn, dus succes. meegenomen naar de expert en/of technische werkgroep. De personen die bezwaar hebben worden uitgenodigd bij de bespreking in de EG of TW. Het advies van de EG en/of TW wordt ook opgenomen in wijzigingsvoorstel. Dit wijzigingsvoorstel wordt voorgelegd aan het CCvD-D op 27 november. Deze zullen al dan niet besluiten tot het doorvoeren van het wijzigingsvoorstel. Conclusie: Gebruikers geven aan dat de consultatieperiode te kort is om alle wijzigingsvoorstellen goed te kunnen beoordelen. Het CCvD-D zal hierover worden geïnformeerd. Er zijn onduidelijkheden over het proces, dit zal beter worden beschreven op de website. Bij het wijzigingsvoorstel IMWA Metingen is er behoefte aan een implementatieperiode en aan een validatietool. De implementatieperiode wordt vastgesteld door het CCvD-D. IHW zal een validatietool beschikbaar stellen. 3 Overzicht reacties per voorstel Tabel 1. Samenvatting van de reacties uit de eerste consultatieronde, gebaseerd op het formaat van de uitvraag: "Gaat u akkoord met dit wijzigingsvoorstel?". N.B.: alleen reacties die conform dat formaat zijn ingediend zijn hierin meegenomen. Aantal reacties Ja/Nee/Geen mening Nummer Omschrijving wijzigingsvoorstel Ja Nee Geen mening* W ID sleutel in uitwisselformaten 3 7 W Samenvoegen domeintabellen Plaatsbepalingsapparaat en Meetapparaat W Spelfout in Omschrijving van Hoedanigheid met Code nc W Groepsindeling BiologischKenmerk domeintabel Hoedanigheid W Verwijderen parameter Oeverplanten W Somparameters planten toevoegen (parameter) 7 4 W Domeinwaarde GroteDrijfbladPlanten verwijderen (parameter) W Engelse omschrijvingen vervangen door Nederlandse (parameter) 6 1 W Opname biologische kwaliteitselementen 4 3 3

10 Aantal reacties Ja/Nee/Geen mening Nummer Omschrijving wijzigingsvoorstel Ja Nee Geen mening* W Opname biologische somparameters W Opname van biologische indices in de domeintabel Parameter W Spelling van "levenstadium" corrigeren in domeinwaarden 8 2 W Opname van het levensstadium 'eerste levensjaar' in de domeintabel Hoedanigheid, 3 groep: BiologischKenmerk 3 3 W Opname van vier lengteklasses in de domeintabel Hoedanigheid, groep: BiologischKenmerk-Lengteklasse W Corrigeren van de hoedanigheden die van belang zijn fytoplankton-analyses W Toevoegen IMWA Metingen incl. uitwisselformaten en domeinen W Invoering Uniform Resource Name W Definitie windrichting verhelderen W Foute Omschrijving oleandomycine bij CASnummer W Foute Omschrijving van milbemectin bij CASnummer W Wijzigingen Par./Hoed.h. mbt scheidingstechn.-deel1:zwevendstof -> Opgeloste st W Geldigheid parameter snietclb14 beeindigen W Verwijderen waardebewerkingsmethode Zomerhalfjaar (ZHJ) W Toevoegen IMWA Waterveiligheid incl. uitwisselformaten en domeinen W OSTOF is een object en geen chemische stof (tabel Parameter) W Wijzigingen Par./Hoed.h. mbt scheidingstechn.-deel 2:Indamprest beëindigen W Verwijderen dubbele definitie biochemisch zuurstofverbruik 3 5 W Fout in omschrijving hoedanigheid C10C16 verbeteren W Toevoegen definities van levensstadia en levensvormen W Wijzigen domeinwaarden mbt Biomassa-parameters W Omschrijving typering zwemwaterkwaliteit aanpassen W Aanpassen code van freon 23, en omschr. CFK1113 en CFK

11 Aantal reacties Ja/Nee/Geen mening Nummer Omschrijving wijzigingsvoorstel Ja Nee Geen mening* W Aanpassing omschrijving parameter CLOSTR - clostridia W Toevoegen en wijzigen ecologische termen in Aquo-lex W hoedanigheid voor opgelost 3 6 W Fouten in coderingen verhoudingen van stoffen 8 1 W Kolom statuswnsnr en voorkeurwnsnr verwijderen uit domeintabel Waarnemingssoort W Verwijderen typering Categorie Cyanobacteriedrijflaag W Verwijderen typering Aanwezigheid campylobacter vastgesteld W Typering verwijderen Aanwezigheid toxische blauwalg vastgesteld W Delen van NCS opnemen in Aquo-standaard * Alleen het aantal keer dat expliciet "geen mening" is aangegeven is hier geteld. Geen reactie of '-' is niet meegeteld. 4 Specifieke opmerkingen 4.1 Toelichting De detailopmerkingen gerapporteerd in dit hoofdstuk betreffen voornamelijk toelichtingen van mensen die niet akkoord zijn met het betreffende wijzigingsvoorstel. Daarnaast zijn er ook aanvullende opmerkingen, vanuit antwoorden als "ja, mits", "ja, maar", "ik vraag me nog wel af of ". In die gevallen is voor de opmerking [Ja] of [Geen mening] gezet, zodat zichtbaar is dat dit geen dit "Nee" betreft, maar een voorwaardelijk ja inclusief nuancering, of een andere opmerking.

12 4.2 IMWA Metingen en daarmee samenhangende voorstellen W : Toevoegen IMWA Metingen incl. uitwisselformaten en domeinen Reacties uit de openbare consultatie Personen / organisaties die akkoord zijn: de Rooij (Deltares). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Bakker (WS [Ja] Ja als toevoegen betekent dat UM Metingen niet wordt uitgefaseerd op dit moment. Noorderzijlvest) 0040 Opmerkingen RfC: Pagina 20: eerste record. Hier staat Samengesteld attribuut waarbij gekozen moet worden uit een grootheid, parameter/typering, hoedanigheid. Zou volgens mij Samengesteld attribuut waarbij gekozen moet worden uit een grootheid/typering, parameter, hoedanigheid moeten zijn. Bertens Op een paar punten heb ik zeker bezwaar. De ID s die gebruikt worden als enige uitwisselformaat; (WS Aa en 0010, de 1-op-n relatie van hoedanigheid; het direct toevoegen van veldparameters onder meetpunt Maas); (zonder dat het direct bij een monster hoort); het koppelen van monster met gerelateerde Fraanje 0016, tijdswaarde (omslachtige en foutgevoelige methode, met name bij berekeningen) ook voorzie ik (WS Brabantse problemen bij simultaan metingen van water en luchttemperatuur; hernoemen alle entiteiten naar Delta); 0028 engelse codes (voor een nederlandse standaard); opsplitsen van data in drie tabellen (meetpunt, Reactie IHW indien van toepassing UMAquo Metingen wordt niet op dit moment uit gefaseerd. Het voorstel is om UMAquo Metingen pas over twee jaar, dus per uit te faseren. Er geldt dus een overgangstermijn van 2 jaar. Uit faseren betekent in dit geval dat vanaf UMAquo Metingen niet meer wordt beheerd en onderhouden. Voor wat betreft de opmerking over het samengesteld attribuut: Het is de bedoeling dat er gekozen wordt uit een grootheid en parameter en hoedanigheid of uit een typering en hoedanigheid. Dit wordt uiteindelijk bedoeld met de zin op pagina 20. Zo zou het ook aangepast kunnen worden in het rapport IMWA Metingen. Telefonisch overleg of een vergadersessie is hiervoor nodig om beter begrip te krijgen voor elkaars standpunten.

13 Lüers (WS De Dommel) Bovelander (WS Hollandse Delta) Moria (Waternet) monster en meting) is niet van deze tijd (combineren naar 1 bestand moet mogelijk zijn); uitwisseling via geo object in plaats van via compartiment (een geoobject kan in de tijd verschillende compartimenten betreffen.) ; resultaatdatum als verplicht veld (is metadata dus optioneel entiteit) ; opbouw object. Namespace code NL02: land loskoppelen van Waterbeheerder. Dus land NL en waterbeheerder 02. Lokale identificatie. Gebruik de code van de waterbeheerder (bijvoorbeeld ). Het is van de zotte dat IHW/EU/KRW hier extra elementen aan toevoegt zoals NL27_ Het is land: NL; Waterbeheerder: 27 en meetpuntcode: Onduidelijk waarom er soms Engelstalige kreten worden gebruikt en soms weer niet. - Allereerst zou ik graag uit willen wisselen in één ipv 3 csv s. Ik begrijp dat Fans Luers hier onlangs een wijzigingsvoorstel voor heeft ingediend (w ). Een aantal van de onderstaande opmerkingen zijn verholpen wanneer we middels één tabel uitwisselen. - Grootheden als ph en temperatuur zijn volgens IMWA directe metingen en hier mag geen monstercode aanhangen aan de directe metingen omdat het geen onderdeel is van het uitgenomen monster. Wat heel verwarrend is, is dat er in de voorbeeld.csv die is rondgestuurd WEL een monsterid en geen meetpuntid is ingevuld. Ook op pagina 11 van het specificatiedocument staat een voorbeeld waar ph is gekoppeld aan een monsterid. Als het eigenlijk de bedoeling is om geen MONSTERID meer aan een directe meting te koppelen dan ben ik het hier niet mee eens. Allereerst vind ik het begrip directe meting een onduidelijk begrip dat vrij geïnterpreteerd kan worden. Een meting van de vegetatie gebeurd ook direct in het veld (niet met een sensor maar visueel). Krijgen deze metingen dan ook geen monsterid meer? In het voorbeeld niet, maar individuele soorten (biotaxa) wel? In onze huidige systemen vind validatie plaatst op monster niveau, worden parameters berekend op monsterniveau en worden bij elkaar horende metingen gekoppeld op monsterniveau; Zo wordt ph en temperatuur gebruikt om bijvoorbeeld NH4 te berekenen op basis van een totaal NH3 Het model IMWA Metingen en ook IMMetingen is in het Engels. Dit komt omdat de standaard nauw aansluit bij de internationale standaard Observations & Measurements. Er is gekozen om de Engelse termen over te nemen en de rest van het model, aanvullende op O&M, dan ook te vertalen, zodat het uniform blijft. De taal van de domeintabellen is Nederlands gebleven. - Het voorstel om uit te wisselen in 1 CSVbestand i.p.v. 3 wordt op dit moment onderzocht. Dit zal niet meegenomen worden in het huidige wijzigingsvoorstel IMWA Metingen, maar zal in 2016 worden opgepakt. - De standaard IMWA Metingen sluit aan bij de internationale standaard Observations & Measurements. Deze standaard maakt onderscheid tussen directe metingen en metingen via een monster. Voor een aantal metingen wordt geen monster genomen, bijv. Temp, EGV, lengte brug, etc. Het is daarom zuiverder om dit te registeren middels een directe meting. Er is sprake van een monster als er fysiek materiaal wordt meegenomen van de meetlocatie. In de voorbeeldbestanden wordt gebruik gemaakt van monsterid als er een monster is genomen en een meetpunt ID als er sprake is van rechtstreekse

14 bepaling en bij vegetatieopnamen worden (tot nu toe) allerlei monstervariabelen (bemonsteringslengte, breedte, oppervlak, diepte, duur) als parameter binnen een monster opgeslagen. Die structuur gaat helemaal onderuit wanneer directe metingen geen monsterid meer krijgen. NB Een koppeling tussen verschillende waarnemingen maken op basis van locatie en tijd gaat in veel gevallen mis; wij bemonsteren (nutriënten en deze zogenaamde directe parameters ) langs een dieptegradiënt in onze diepe plassen op één meetlocatie op één tijdstip. De temperatuur is op diepte vele malen lager dan 30 cm onder de waterspiegel. Wanneer ik geen monsterid aan temperatuur kan koppelen, kan ik hier ook geen monsterdiepte aan koppelen. - In het voorbeeld csv wordt de suggestie gewekt dat er OF een monsterid kan worden ingevuld (waarbij er een compartiment aan een monster wordt gekoppeld) OF een compartiment in de vorm van een geoobject.indentificatie kan worden meegegeven aan een tijdwaarden. Het is ook wenselijk om beide te kunnen! Een monster in het open water, waarbinnen in het zwevende stof nog een extra bepaling is gedaan. Daarbij vind ik de veldnaam geoobject.identificatie naast het bestaande veld compartiment zeer onduidelijk. Is het ook mogelijk om een dergelijke naam achter de schermen te genereren tbv internationale uitwisellingsformaten? - In het formaat van de csv uitwisseling worden een aantal gegevens elementen zowel in de tijdwaarden als de monster.csv (dubbel) uitgewisseld. Wanneer er correct gekoppeld is op monsterid lijkt mij het overbodig om meerdere keren een monsternemingstijd of begintijd op te nemen. Dit lijkt me geen issue meer wanneer er in één csv wordt uitgewisseld. Kan de begintijd niet alleen verplicht worden wanneer er GEEN monsterid is? - Het is voor onze systemen lastig om meerdere keren hetzelfde gegeven te exporteren onder andere veldnamen. Een resultaatsdatum exporteren is daarom onwenselijk. - ID aan tijdwaarden is zeer onwenselijk en vraagt om (onnodig?) veel beheer. - Aangezien wij liever met een ID/Code combinatie blijven werken is onze wens om de code te blijven beheren. Ook na Onder de nummers , W heb ik volgens mijn nog meldingen open staan die relevant zijn voor mijn reactie op de wijzigingsvoorstellen. Aangezien ik daar tot 2 oktober de tijd voor heb, benoem ik ze hier nogmaals. In IMWA csv is slechts ruimte voor 1 hoedanigheid. In onze dat komen vaak combinaties voor van parameterfractie eenheid equivalenten en referentievlakken. Ik denk dat het onwenselijk is om het domein hoedanigheid tbv van de csv uitwisseling op een metingen (in het CSV tijdwaarden). Dat klopt het heeft hier nog niets te maken met koppelen van een meting aan een monster. De directe metingen en de monsters zijn aan elkaar te relateren. Dit is mogelijk met de velden "GerelateerdObservatieobject" en "GerelateerdObservatieobjectRol" (deze komen voor in het CSV-bestand Tijdwaarden. Met het veld "GerelateerdObservatieobject kun je dezelfde code geven aan een directe meting en een monster zodat je weet dat ze bij elkaar horen (code bestaat uit namespace + lokale identificatie). Daarnaast kun je in het veld "GerelateerdObservatieobjecRol" aangeven wat de relatie van het monster ten opzichte van de directe meting is. Aanvullend kunnen het monster en de deelmonsters kunnen aan elkaar gerelateerd worden middels het veld "GerelateerdMonsterobject". Het monster en de deelmonsters kun je allemaal dezelfde code geven, zodat je weet dat ze bij elkaar horen (code bestaat uit namespace + lokale identificatie). Daarnaast kun je in het veld "GerelateerdMonsterobjecRol" aangeven wat de relatie van het deelmonster ten opzichte van het monster is: dus hier kun je dan bijv. de waarde "maakt deel uit van" invullen. De velden "GerelateerdMonsterobject" en "GerelateerdMonsterobjecRol" komen voor in het CSV-bestand Monster. Het is met IMWA Metingen nu ook mogelijk om in het CSV-format deelmonsters te definiëren en deze aan

15 andere wijze (met speciale codes voor combinaties) te beheren voor de csv als voor een xml uitwisseling. Stel dat ik zowel een IMWA-metingen export configureer in XML als in CSV formaat, dan gaat dat toch mis bij hoedanigheid? elkaar te relateren. Je kunt dus aangeven dat de deelmonsters afkomstig zijn van een monster. Dit kon in het XML-format al langer, maar is dus nu in het CSV-format ook mogelijk. Aan elk van deze deelmonsters kun je weer een compartiment koppelen. Een monster kan een drijflaag bevatten, een filtraat bevatten en zwevend stof bevatten, waar je allemaal analyses op uit wilt voeren. Je registreert dan het volgende: deelmonster drijflaag met compartiment drijflaag, deelmonster oppervlaktewater in compartiment oppervlaktewater, eventueel deelmonster filtraat in compartiment oppervlaktewater of compartiment filtraat en deelmonster zwevend stof in compartiment zwevend stof. Het compartiment bij een rechtstreekse metingen wordt alleen bepaald via het geoobject. In Geoobject.identificatie wordt dan het compartiment aangegeven. De codes blijven ook na 2018 nog beheerd. Het huidige voorstel is om in de csv uitwisseling code te gebruiken en in de xml uitwisseling ID. Dit zal vooral gelden voor de domeintabellen parameter, eenheid, biotaxon en hoedanigheid. Nieuwe domeintabellen zullen alleen nog maar van ID worden voorzien. Voor wat betreft hoedanigheid, daar heb je gelijk in. Het is niet mogelijk om in het CSV meer dan 1 hoedanigheid aan te geven in een regel. Dat kan in het XML wel. Je kunt in dit geval wel een CSV met hoedanigheid omzetten naar XML, maar omgekeerd niet. Om deze reden blijven de gecombineerde hoedanigheden voorlopig bestaan in de

16 van Gennip (Rijkswaterstaat) Vastenhoud (WS Fryslân) Uibel (WS Noorderzijlvest) Dit heeft grote gevolgen voor RWS. Er is een business case nodig om volle impact te bepalen. Zie ook W Nee, nog niet. Er is nog teveel discussie over een aantal onderdelen binnen de gebruikersgroep, bv. koppeling compartiment (monster / parameter?) een impactanalyse op de gebruikersomgeving is nodig om dit te overzien. 1) niet akkoord met directe metingen niet bij monster: volgens de definitie van de AquoLoc id een Monster(object) "Dat deel van de fysieke werkelijkheid dat wordt beschouwd of geanalyseerd." Hier horen ook de directe metingen bij (zoals ph, (lucht)temperatuur en EGV). Soms worden de directe metingen ook in het monster verricht. Voor de eindgebruiker heeft de monstercode het doel om waarnemingen die op één meetpunt/tijdstip met één doel worden genomen aan elkaar te relateren. Via compartiment (aan de waarnemingen) kun je onderscheid maken waar een meting heeft plaatsgevonden. Wáár een analyse is uitgevoerd (aan het monster/in het lab of direct in het water) speelt voor de verdere analyses geen rol. Uit het meetapparaat en de analysemethode is te halen hoe en waar de analyse heeft plaatsgevonden. Verder is het niet duidelijk hoe om te gaan met historische metingen. Wat gaat er mis als de directe metingen wél een monstercode krijgen (bv met de Aquokit, WKP upload)? Het loskoppelen van monstercode bij directe metingen en het weer relateren via een gerelateerde tijdwaarde is een theoretische excercitie die geen enkel praktisch doel dient voor de opslag, ontsluiting, analyse en uitwisseling van gegevens. Dit wijzigingsvoorstel is ontstaan omdat de definitie van de naam ("monstercode") niet aansluit bij de toepassing (koppelen van metingen op één locate/tijdstip). Voorstel: behouden van monstercode voor alle waarnemingen. Evt naam "monster" veranderen in iets wat duidelijk maakt dat het niet alleen om een fysiek monster gaat (bv opnamecode oid). 2) niet akkoord met koppelen van monsters en directe metingen via gerelateerde tijdwaarde. Als voorstel onder punt 1) wordt overgenomen, is het koppelen via gerelateerde tijdwaarde overbodig. Verder volgende kanttekeningen: --> onnodig omslachtig, domeintabel hoedanigheid. - Er is geen impactanalyse voor de gebruikers beschikbaar. De impact zal ook afhankelijk zijn van de manier waarop een waterbeheerder of informatiesysteem zelf omgaat met het huidige UM Aquo metingen. IHW kan alleen de wijzigingen aangeven, niet wat hiervan de feitelijke impact is. 1, 2, 3 en 4) De standaard IMWA Metingen sluit aan bij de internationale standaard Observations & Measurements. Deze standaard maakt onderscheid tussen directe metingen en metingen via een monster. Voor een aantal metingen wordt geen monster genomen, bijv. Temp, EGV, lengte brug, etc. Het is daarom zuiverder om dit te registeren middels een directe meting. Er is sprake van een monster als er fysiek materiaal wordt meegenomen van de meetlocatie. Bij uitwisseling met XML is het mogelijk om dit soort verbanden op een flexibele manier te leggen door het relateren van observaties aan observaties, observaties aan monsters of observaties aan meetpunten (of observaties aan geografische objecten). In de CSV-voorbeeldbestanden wordt gebruik gemaakt van monsterid als er een monster is genomen en een meetpunt ID als er sprake is van rechtstreekse metingen (in het CSV tijdwaarden). Dat klopt het heeft hier nog niets te maken met koppelen van een meting aan een monster. De directe metingen en de monsters zijn aan elkaar te relateren. [ zie ook de IHW

17 --> zal niet altijd werken (er kunnen enkele minuten tussen zitten), reactie hierboven op de opmerking van Moria] --> maakt verdere transformaties/berekeningen erg lastig/onmogelijk, --> structuur huidig én toekomstig systeem is gebaseerd op koppeling via monstercode tbv transformaties, relaties, parameter berekening, opslag database, type reeks (sample type) 3) niet akkoord met koppeling compartiment (uitsluitend) aan monster: aan één monster kunnen meerdere compartimenten hangen (zowel bij ecologische data als bij fys/chem data). Voorstel: koppeling compartiment aan tijdwaarde én aan monster (matrix). Zie eerster wijzigingsvoorstel (paar jaar geleden ingediend dor Waterschap De Dommel). Wat zijn de consequenties voor Aquokit en WKP? Normen zijn gekoppeld aan de gemeten stof in combinatie met het compartiment. Historische gegevens: Als er in de toekomst historische gegevens (opnieuw) uitgewisseld moeten worden, dan zal de betreffende set met historische gegevens door de bronhouder zelf omgezet moeten worden naar het nieuwe format van IMWA Metingen, tenzij het onvangende systeem nog het oude UM Aquo Metingen ondersteunt. IHW zal het oude UM Aquo Metingen nog een (beperkte) tijd blijven ondersteunen. 4) niet akkoord met koppeling compartiment aan tijdwaarde via GeoObject: onnodig gekunstelde en onnodig ingewikkelde oplossing. Tevens worden nieuwe ID's geintroduceerd, waar komen deze vandaan? Ook is het begrip GeoObject is ook niet duidelijk/kloppend in relatie tot compartiment. Er is geen definitie in de AquoLOC te vinden. Definities op internet komt op volgende neer: "abstractie van een fenomeen in de werkelijkheid dat direct of indirect geassocieerd is met een locatie relatief ten opzichte van het aardoppervlak". Dit past niet bij bv de compartimenten "drijflaag", "zwevend stof", "organisme". Hoe omgaan met historische data? Wat zijn de consequenties voor de toetsingen in de Aquokit? Wens is om de gegevens (nu en in de toekomst) in de database vast te leggen met compartiment bij de tijdwaarde met de codering uit de betreffende domeintabel. 5) niet akkoord met verplicht veld resultaatdatum: wat wordt hier met "resultaatdatum/tijd" bedoelt? Het moment dat er een getalletje uit het analyseapparaat komt, het moment dat dit getal door het lab in het hun informatiesysteem geregistreerd wordt of het moment dat de waarde gerapporteerd wordt aan de opdrachtgever? Geoppert wordt dat men hier ook (indien geen resultaatdatum bekend de het monsterdatum in kan vullen. In feite levert men dan foute gegevens. Verder is er bij de eindgebruiker geen/niet altijd behoefte aan deze informatie. Voorstel is om dit veld wel beschikbaar, maar niet verplicht te stellen. 5) IMWA Metingen sluit aan bij de internationale standaard Observations & Measurements. In deze ISO-norm is het veld resultaatdatum opgenomen en deze moet verplicht ingevuld worden en dus geldt dit ook voor IMWA Metingen. De resultaatdatum is het moment waarop de analyse is uitgevoerd en er een waarde wordt geregistreerd. Als er geen resultaatdatum wordt ingevuld dan dient de einddatum van de observatie te worden ingevuld. Wanneer deze niet is ingevuld dan moet de begindatum van de observatie te worden ingevuld. Het is de verantwoordelijkheid van gebruiker om de juiste resultaatdatum in te vullen en niet als alternatief de einddatum of begindatum van de observatie in te hoeven vullen (wat in zichzelf foutieve informatie zou opleveren). Frans Lüers, Han Kessels Ik wil het onderstaande commentaar en voorstel van Frans Lüers (bij IHW geregistreerd onder nummer ) van harte ondersteunen! Ik krijg na het bijwonen van de lezing/workshop over IMWA-metingen tijdens de netwerkdag vorige week de indruk dat in de drang om een consistent coderingssysteem te ontwerpen de gebruikers Allereerst wil IHW graag het volgende benadrukken. IHW heeft vanuit de waterschappen, het rijk en de provincies de opdracht gekregen om UM Aquo te updaten en deze geschikt te maken voor

18 voorbij worden gerend. De voorgestelde aanpassingen zijn theoretisch misschien verdedigbaar, maar schieten het doel informatie over water efficiënt en effectief te laten stromen tussen waterpartners ruim voorbij. Er moet niet gestreefd worden naar een systeem waarin alles kan worden gevangen, maar naar een systeem waarmee goed kan worden gewerkt en waarin de werkers in het veld zich kunnen vinden. Dat gaat er nu niet van komen. Ik hoop dat Dirk Simon zich het commentaar dat op de netwerkdag is geleverd zeer ter harte neemt. ========================================================= Hallo allemaal Ik heb gisteren de netwerkdag IHW bezocht. Het is altijd fijn om te merken hoe veel mensen er bezig zijn met gegevens en standaarden. Er is mij gevraagd om 1 reactie via de mail kort te sluiten met betrekking tot de voorstel van nieuwe standaard. Voor de nieuwe standaard is nog geen impactanalyse bekend. Op 1 punt is er echter een duidelijke impact te verwachten, terwijl dit niet in de lijsten met wijzigingen genoteerd staat. De nieuwe standaard staat per monster maar 1 compartiment toe, afwijkend met de voorgaande standaard. Dat is niet werkbaar. Tijdens 1 monstername kunnen analyses op meerdere compartimenten betrekking hebben. Deze impact staat ook niet in de overzichten. Het betekent echter wel dat alle historische data uit elkaar gehaald moet worden en gesplitst en niet meer aansluit met de praktijk. Ik ben het niet eens met deze verdekte wijziging. Een monster moet analyses in meerdere compartimenten kunnen bevatten (zoals dat ook in de historie reeds was). Reeds in 2003/2004 had ik reeds een voorstel gedaan (samen met Aquon) met splitsing naar matrix en compartiment. In 2007 is dit nogmaals getracht door te voeren in een wijziging. De impact werd echter te groot gezien. Nu toch alles overhoop gaat is dit geen argument meer. Daarom nogmaals een voorstel tot wijziging op het model. Eentje vanuit de praktijk. En niet de theorie. Begrippen voor aquolex: matrix=veldmatrix; deel van fysieke milieu waarop de MONSTERneming betrekking heeft. compartiment=analysematrix; deel van het fysieke milieu waarop de ANALYSE wordt uitgevoerd. Voorbeeld/uitleg. Een monster bevat een MATRIX. Dit slaat op het fysieke milieu waarop de monsterneming betrekking heeft. Men geeft opdracht om analyses uit te voeren in een oppervlaktewater. De matrix de eisen van deze tijd. Omdat hierbij waar mogelijk ook wordt aangesloten bij internationale standaarden kan dat soms leiden tot aanpasingen die 'pijn' doen. Dat is helaas niet altijd te voorkomen. Het wijzigingsproces is zodanig opgezet, dat de belangen van alle betrokkenen worden meegewogen. Niet voor niets zijn er o.a. deze openbare consultatie, technische werkgroep, een in het kader van IMWA Metingen enkele extra discussiebijeenkomsten. De gebruikers worden dus zeker betrokken. Het nieuwe IMWA Metingen biedt meer mogelijkheden, en sluit aan bij het internationale Observations & Measurements, waarbij alles wat je met het oude standaard kon, nu nog steeds kan. Voor wat betreft het compartiment in relatie tot het monster: de internationale standaard Observations and Measurements geeft aan dat het compartiment geregistreerd moet worden bij het monster. Daar sluiten we bij aan. Hierin is geen verschil met de oude standaard, want ook daar werd het compartiment geregistreerd bij het monster in het CSV monster. In de oude standaard kon ook per monster maar één compartiment worden geregistreerd. Overigens kan het compartiment nu ook nog geregistreerd worden bij een directe meting, maar dat even terzijde. Je praktijkvoorbeeld spreekt voor zich, hoewel het in de praktijk waarschijnlijk niet

19 is in dit geval oppervlaktewater (code 10 of 4?). Tijdens de monstername is de praktijk toch wat anders dan de theorie. Er ligt een gigantische drijflaag. De meting toxische blauwalgen dient ten gevolgen van de situatie als compartiment drijflaag worden beschouwd en niet als oppervlaktewater. De compartiment van de analyse komt dus pas op metingniveau, niet op monsterniveau. Daarnaast is inhet watermonster de temperatuur, ph en geleidendheid gemeten (analyse in compartiment OW). Om de reactietijd van opwarming van de plas te bepalen is ook de luchttemperatuur gemeten (compartiment lucht). Na filtratie worden de zware metalen gemeten (compartiment oppervlaktewater, eigenlijk compartiment filtraat). Het filter wordt (na doorleiden van 500 ml water) ook onderzocht op metalen (compartiment zwevende stof), alsmede het zwevende stof gehalte (compartiment OW). Dit is een praktijkvoorbeeld. Wijziging: Een monstername vindt plaats in een fysiek milieu: MATRIX. Dit is een nieuwe entiteit onder monster. Pas op metingniveau worden de compartimenten van de analyses bepaald. Dit is een nieuwe entiteit onder meting (compartiment). Op deze wijze komen de sleutelvelden van een meting weer bij elkaar (typering, grootheid, parameter, parametergroep, eenheid, hoedanigheid, compartiment + biologische entiteiten). Het maakt het datamodel ook veel werkbaarder. Het is onwenselijk dat een monster maar 1 compartiment kan hebben. Dat gaat geheid mis omdat dan bij alle waterschappen, RWS en databeheerders alle historische monsters handmatig gesplitst moet worden naar submonsters en onderlinge verwijzingen moeten plaats vinden om het weer bij elkaar te brengen. Dit voorstel keur ik dus af. Ik heb een voorstel gedaan (opnieuw) over hoe ik het database-technisch zie. Een voorstel dat het model veel eenvoudiger, robuuster en bruikbaarder maakt dan de huidige wijzigingsverzoek. Met vriendelijke groet Frans Lüers zo zal worden uitgevoerd, als je hier beschrijft. IHW denk dat als er een drijflaag wordt geconstateerd op een plek waar je van plan was om een watermonster te nemen, je dan twee monsters zult nemen (één van de drijflaag en één van het monster). Maar laten we je praktijkvoorbeeld aanhouden. Het is met IMWA Metingen nu ook mogelijk om in het CSV-format deelmonsters te definiëren en deze aan elkaar te relateren. Zie ook de IHW reactie hierboven bij de opmerking van Moria. Het monster en de deelmonsters kunnen aan elkaar gerelateerd worden middels het veld "GerelateerdMonsterobject". Zie ook de IHW reactie hierboven bij de opmerking van Moria. Verder kun je ook directe metingen en monsters aan elkaar relateren (bijv. monster van het oppervlaktewater en een luchtmeting). Dit is mogelijk met de velden "GerelateerdObservatieobject" en "GerelateerdObservatieobjectRol" In de CSV-voorbeeldbestanden is het bovenstaande ook uitgewerkt en wellicht geeft het bestuderen van deze bestanden meer inzicht. Zo koppel je je compartiment aan deelmonsters en zo kun je met de nieuwe standaard toch meerdere compartimenten registreren bij een monster. Iets wat met de vorige standaard dus niet kon. Daarmee kun je alles wat je in je praktijkvoorbeeld wilde ook realiseren met de nieuwe standaard (wat in de oude

20 standaard dus niet mogelijk was). Als er nog andere zaken zijn waarvan jullie je afvragen hoe dit met het nieuwe model moet worden uitgewisseld dan willen wij dat graag uitleggen Reacties vanuit de workshop IMWA Metingen in de Pre Aquo Fase tijdens de netwerkdag IHW 2015 Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Uit workshop - Waarom moet ik de resultaatdatum verplicht invullen in het CSV? Antwoord uit de faq: IMWA Metingen sluit aan bij de internationale standaard Observations & Measurements. In deze ISO-norm is het veld resultaatdatum opgenomen en deze moet verplicht ingevuld worden. De resultaatdatum is het moment waarop de analyse is uitgevoerd en er een waarde wordt geregistreerd. Als er geen resultaatdatum wordt ingevuld dan dient de einddatum van de observatie te worden ingevuld. Wanneer deze niet is ingevuld dan moet de begindatum van de observatie te worden ingevuld. Het is de verantwoordelijkheid van gebruiker om de juiste resultaatdatum in te vullen en niet als alternatief de einddatum of begindatum van de observatie in te hoeven vullen (wat in zichzelf foutieve informatie zou opleveren). Uit workshop - Naast een monster kan ik nu ook aangeven dat er een directe meting, zonder tussenkomst van een monster wordt uitgevoerd. Hoe doe ik dat? Antwoord uit de faq: De standaard IMWA Metingen sluit aan bij de internationale standaard Observations & Measurements. Deze standaard maakt onderscheid tussen directe metingen en metingen via een monster. Voor een aantal metingen wordt geen monster genomen, bijv. Temp, EGV, lengte brug, etc. Het is daarom zuiverder om dit te registeren middels een directe meting. Uit workshop - Waar moet ik aangeven om welk compartiment het gaat in het CSV? Antwoord uit de faq:

21 Uit workshop - Mijn monster bevat meerdere compartimenten. Hoe kan ik dat registreren als er maar één compartiment kan worden gekoppeld aan een monster? Uit workshop - Hoe kan ik deelmonsters aan monsters en monsters aan directe metingen koppelen? De internationale standaard Observations and Measurements geeft aan dat het compartiment geregistreerd moet worden bij het monster. Daar sluiten we met IMWA Metingen bij aan. Hierin is geen verschil met de oude standaard, want ook daar werd het compartiment geregistreerd bij het monster in het CSV monster. In de oude standaard kon ook per monster maar één compartiment worden geregistreerd. Overigens kan het compartiment nu ook nog geregistreerd worden bij een directe meting, maar dat even terzijde. Antwoord uit de faq: Het is met IMWA Metingen nu ook mogelijk om in het CSV-format deelmonsters te definiëren en deze aan elkaar te relateren. Je kunt dus aangeven dat de deelmonsters afkomstig zijn van een monster. Dit kon in het XML-format al langer, maar is dus nu in het CSVformat ook mogelijk. Aan elk van deze deelmonsters kun je weer een compartiment koppelen. Een monster kan een drijflaag bevatten, een filtraat bevatten en zwevend stof bevatten, waar je allemaal analyses op uit wilt voeren. Je registreert dan het volgende: deelmonster drijflaag met compartiment drijflaag, deelmonster oppervlaktewater in compartiment oppervlaktewater, eventueel deelmonster filtraat in compartiment oppervlaktewater of compartiment filtraat en deelmonster zwevend stof in compartiment zwevend stof. Antwoord uit de faq: De directe metingen en de monsters zijn aan elkaar te relateren. Dit is mogelijk met de velden "GerelateerdObservatieobject" en "GerelateerdObservatieobjectRol" (deze komen voor in

22 het CSV-bestand Tijdwaarden. Met het veld "GerelateerdObservatieobject kun je dezelfde code geven aan een directe meting en een monster zodat je weet dat ze bij elkaar horen (code bestaat uit namespace + lokale identificatie). Daarnaast kun je in het veld "GerelateerdObservatieobjecRol" aangeven wat de relatie van het monster ten opzichte van de directe meting is. Aanvullend kunnen het monster en de deelmonsters kunnen aan elkaar gerelateerd worden middels het veld "GerelateerdMonsterobject". Het monster en de deelmonsters kun je allemaal dezelfde code geven, zodat je weet dat ze bij elkaar horen (code bestaat uit namespace + lokale identificatie). Daarnaast kun je in het veld "GerelateerdMonsterobjecRol" aangeven wat de relatie van het deelmonster ten opzichte van het monster is: dus hier kun je dan bijv. de waarde "maakt deel uit van" invullen. De velden "GerelateerdMonsterobject" en "GerelateerdMonsterobjecRol" komen voor in het CSVbestand Monster. Uit workshop - Wat is er veranderd aan de Identificatie van een object ten opzichte van UMAquo Metingen? Antwoord uit de faq: De opbouw van de identificatie gebeurt volgens de methode van de NEN3610 en IMGeo. De identificatie bestaat uit de namespace: Code NL + de waterbeheerdercode. Dit is bijvoorbeeld NL02. Daarna volgt een lokale identificatie die uniek is voor de waterbeheerder, bijv. Meetlocatie1. Daarnaast kan dan nog een versie worden toegevoegd. De gehele identificatie van het object wordt dan namespace_lokaleid_versie. In het geval van het voorbeeld wordt dit NL02_Meetlocatie1 Uit workshop - Ik wil graag dat IHW de validatie van de gegevens uitvoert Het informatiehuis Water kan technische validaties

23 Uit workshop - Als ik historische gegevens wil uitwisselen en IMWA Metingen is ingevoerd. Hoe doe ik dat dan? uitvoeren bij het inlezen van bestanden in de Aquo-kit en het WKP en doet dat ook. Naar de toekomst toe zal er een validatietool ontwikkeld worden; deze komt in 2016 beschikbaar. Als het gaat om validatie van gegevens, dus het controleren van de juistheid van de gegevens dan is de bronhouder hier zelf verantwoordelijk voor. Iedereen is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen gegevens. Als er in de toekomst historische gegevens uitgewisseld moeten worden, dan zal de betreffende set met historische gegevens door de bronhouder zelf omgezet moeten worden naar het nieuwe format Conclusie Uit de hoeveelheid commentaar blijkt dat er nog bezwaren zijn tegen de implementatie van IMWA Metingen die niet met een eenvoudige uitleg weggenomen kunnen worden. IHW organiseert op 5 november 2015 een bijeenkomst voor gebruikers en belanghebbenden van IMWA Metingen met als doel een gezamenlijk advies vanuit de watersector voor het CCvD-D op te stellen W : Samenvoegen domeintabellen Plaatsbepalingsapparaat en Meetapparaat Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding

24 Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Lüers (WS De Dommel) Maak van de Code (UM-AQUO) ook de ID. Deze zijn naar mijn mening beter bijgehouden dan de ID van SIKB. De wens is begrijpelijk aangezien er nu twee numerieke waarden in de domeintabel staan. Echter het ID van SIKB kan niet worden gewijzigd in de Code uit de Aquo-standaard. Dit is het gevolg van afspraken die gemaakt zijn bij de harmonisatie van de domeintabellen tussen SIKB en Aquo. De afspraak die daar is gemaakt is dat SIKB de domeintabellen van Aquo gaat gebruiken maar dat daar dan wel het ID in wordt opgenomen zodat zij gegevens kunnen blijven uitwisselen. De wens om het ID te wijzigen is geen onderdeel van dit wijzigingsvoorstel, dit zou ingebracht kunnen worden echter IHW denkt dat dit niet het juiste moment is om dat te doen. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren. De wens om het ID van de domeinwaarden te wijzigen is geen onderdeel van dit wijzigingsvoorstel, en zou ingebracht kunnen worden als apart wijzigingsvoorstel. IHW denkt echter dat dit niet het juiste moment is om dat te doen W : ID sleutel in uitwisselformaten Reacties uit de eerste ronde van de openbare consultatie Personen / organisaties die akkoord zijn: de Rooij (Deltares). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding

25 Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bertens (WS Aa en Maas) In de XML maakt het ons niet veel uit. XML bestanden zijn sowieso moeilijk leesbare bestanden. Maar wat is de meerwaarde? Wat levert het ons op t.o.v. de kosten en tijd die we moeten maken hiervoor. CSV daarentegen wordt niet alleen gebruikt voor de uitwisseling naar bv AquoKit, maar ook voor andere analyses. Het toevoegen van ID's kan extra verwarrend werken. Op basis van de reacties is het voorstel aangepast door weliswaar het gebruik van het ID als sleutel te handhaven voor het XML-uitwisselbestand. Het voorstel is nu om voor de CSV-uitwisselbestanden de huidige code de sleutel te laten zijn. Daarnaast betekent dit een enorme aanpassing op onze database. Tot slot, waarom ID als sleutel aan een bestand toevoegen als dit zowel in de watersector nieuw is en de bodemsector geen csv-export kent. Bij de Vaate (Waterschap Scheldestromen) Sowieso lijkt me dit niet van deze tijd. WS is bezig alles juist via omschrijvingen te gaan uitwisselen. Andere gegevensmodellen, BGT, IMGeo, doen dit ook. DAMO is er op gericht meer met vrije domeinlijsten te werken dus daarmee op basis van omschrijvingen. Een uitwisseling uit de context halen, wat vaak genoeg gebeurt, levert nietszeggende getallen en dan zijn nietszeggende omschrijvingen altijd nog beter. Het ID als sleutel is juist van deze tijd en niet de code. Steeds meer gebruikers gaan over op ID in plaats van Code, omdat dit voor de uitwisseling van gegevens veel gemakkelijker en minder foutgevoelig is. Qua nietzeggend kan nog vermeld worden dat met de huidige systematiek wordt aangesloten bij het zogenaamde Linked Data waarbij de betekenis van een gegeven duurzaam op internet wordt ontsloten en waarbij er in plaats van alle betekenis uit te wisselen slechts een verwijzing wordt uitgewisseld naar de plaats waar deze informatie te vinden is, de URN samen met het ID (welke vertaald kan worden naar ene specifieke domeinwaarde in de Aquo domeintabellen service) Op basis van de reacties is het voorstel echter aangepast door weliswaar het gebruik van het ID als sleutel te handhaven voor het XML-uitwisselbestand. Het voorstel is nu om voor de CSV-uitwisselbestanden de huidige code de sleutel te laten zijn. Bovelander ) Over de tabel onder "XML-uitwisselformaat", laatste rij, laatste kolom, 1 Het gaat inderdaad om uitwisseling van gegevens

26 (WS Hollandse Delta) waar staat: "- Geen uitwisseling van gegevens voor zowel sector water als bodem mogelijk (denk aan laboratoria). " Opmerking hierover: Dit is niet waar. Uitwisselen is bij de sector water wel degelijk mogelijk! Wordt nu ook al uitgevoerd volgens een landelijk model. Wellicht wordt bedoeld dat de bestanden tussen water en bodem onderling niet uitwisselbaar zijn, maar van wie komt dan die wens om dit wel zo te gaan maken? Waterbeheerders hebben hier niet om gevraagd voor zo ver ik weet. tussen de bodem- en de waterwereld. Laboratoria hebben hier veel mee te maken. Met het ID als sleutelveld is dit veel gemakkelijker. 2 Codes zijn vaak per taal te begrijpen. 3 Dat klopt: in beide formaten kunnen zowel ID als Code als sleutel worden toegepast. We gaan echter maar een kiezen en het voorstel is dus om het ID het sleutelveld te laten zijn. 2) Over de tabel onder "CSV-uitwisselformaat", laatste rij, laatste kolom, waar staat: "- Bij internationale uitwisseling wordt gebruik van codes als beperking gezien. Betekenisvolle codes zijn immers vaak taal-specifiek. B.v. HOOGPL is een betekenisvolle code voor een Nederlandse spreker, maar niet voor een Engelstalige." Opmerking hierover: Codes zijn in geen enkele taal te verstaan! Op basis van de reacties is het voorstel echter aangepast door weliswaar het gebruik van het ID als sleutel te handhaven voor het XML-uitwisselbestand. Het voorstel is nu om voor de CSV-uitwisselbestanden de huidige code de sleutel te laten zijn. Gaan alle andere (EU-)landen dan ook over op Codes? Zo ja, dan snap ik die stap. Fraanje (WS Brabantse Delta) 3) Over de tekst "-De invoering van het ID als sleutel voor de uitwisselformaten XML en CSV." onder het kopje Besluit: Nee, Voorstel is dat zowel ID als code als sleutel gelden. Zie eerste pagina. [ Daar staat nl.: ] "In beide formaten kunnen zowel ID als Code als sleutel worden toegepast" XML bestanden zijn nu slecht leesbare bestanden. En wat is de meerwaarde? Wat levert het ons op t.o.v. de kosten en tijd die we moeten maken hiervoor. CSV daarentegen wordt niet alleen gebruikt voor de uitwisseling naar bv AquoKit, maar ook voor andere analyses. Het toevoegen van ID's kan extra verwarrend werken. Daarnaast betekent dit De softwareleveranciers lijkt het een goed idee om het ID als sleutel te gebruiken in plaats van Code. Zij zijn degenen die het systeem van de gebruiker aan moeten passen. Als zij geen problemen zien, dan lijkt het plan uitvoerbaar. Technisch gezien is het allemaal oplosbaar.

27 Lüers (WS De Dommel) Uibel (WS Noorderzijlvest) van Reisen (HHRS van Rijnland) wellicht een enorme database-aanpassing. Tot slot, waarom ID als sleutel aan een bestand toevoegen als dit zowel in de watersector nieuw is en de bodemsector geen csv-export kent? Waterschap Brabantse Delta gebruikt nu nog IRIS-OWA, dat qua onderhoud al lang niet meer wordt ondersteund. Naar verwachting zullen we in al 2016 dan ook moeten gaan migreren naar WISKI-WQM. WISKI-WQM werkt nu met alfanumeriek codes en CSV/TXT formaat. En kan ook ons lab Aquon die ID's straks allemaal wel bijhouden? Gaan die in hun LIMS in een (onvermijdelijke?) overgangssituatie nog een oude administratie (met codes) voeren en een nieuwe administratie met ID's? Dat is nu ook onduidelijk, en wellicht ook voor de andere waterschap-lab's. Zijn ID's straks daar goed werkbaar en levert dat echt winst op voor de waterschappen? Ik raad IHW aan om een (aanvullende) business-case voor dit WV uit te voeren en de gevolgen voor alle partijen mee te nemen. Of is die analyse al wel eens gedaan? En kan die dan worden rondgestuurd? Voorkeur code als sleutel. Optie code én ID zijn sleutel. Zowel voor XML als csv ja, mits ID als sleutel én code of omschrijving als optioneel veld. Voorwaarde is dat álle codes (én omschrijvingen) van alle domeintabellen worden onderhouden/bijgehouden, zónder einddatum. Anders niet akkoord met het voorstel ID als sleutel. Op basis van de reacties is het voorstel echter aangepast door weliswaar het gebruik van het ID als sleutel te handhaven voor het XML-uitwisselbestand. Het voorstel is nu om voor de CSV-uitwisselbestanden de huidige code de sleutel te laten zijn. Op basis van de reacties is het voorstel aangepast door weliswaar het gebruik van het ID als sleutel te handhaven voor het XML-uitwisselbestand. Het voorstel is nu om voor de CSV-uitwisselbestanden de huidige code de sleutel te laten zijn. Op basis van de reacties is het voorstel aangepast door weliswaar het gebruik van het ID als sleutel te handhaven voor het XML-uitwisselbestand. Het voorstel is nu om voor de CSV-uitwisselbestanden de huidige code de sleutel te laten zijn Als bij csv formaat ook de codering steeds wordt meegegeven Op basis van de reacties is het voorstel aangepast door van Tent Het is buitengewoon praktisch als CSV-bestanden enigszins leesbaar zijn. Daarnaast komt er bij het maken van CSV-bestanden in veel gevallen (nog) weliswaar het gebruik van het ID als sleutel te handhaven voor het XML-uitwisselbestand. Het voorstel is nu om voor de CSV-uitwisselbestanden de huidige code de sleutel te laten zijn. De CSV-bestanden blijven goed leesbaar, omdat er 2

28 (HHRS van Schieland en de Krimpenerwaard) het nodige handwerk kijken omdat niet alle systemen kant en klare CSV produceren. Het gebruik van ID als sleutel maakt dit nodeloos ingewikkeld. Daarnaast is het koppelen van informatie in computers buitengewoon eenvoudig. De winst die behaald wordt op dat vlak is dus gering. optionele kolommen toegevoegd kunnen worden, namelijk een kolom met een omschrijving en een kolom verkorte naam waarin de code wordt geplaatst. De bestanden zijn in eerste instantie bedoeld voor de uitwisseling van gegevens. Deze zijn primair niet bedoeld om gegevens te kunnen lezen, hoewel ze wel vaak als zodanig worden gebruikt. Vastenhoud (WS Fryslân) In het voorstel wordt het opnemen van de Code in Verkorte naam voorgesteld inclusief beheer. Eigenlijk is dit een overbodige actie als Code blijft bestaan. Het is dan een naamswijziging. De Code is een belangrijk onderdeel in de controle bij de uitwisseling met het Waterkwaliteitsportaal, gezien de huidige aanpassingen voor biologie is het niet verstandig om tijdens deze aanpassing de standaard ook aan te passen. Op basis van de reacties is het voorstel echter aangepast door weliswaar het gebruik van het ID als sleutel te handhaven voor het XML-uitwisselbestand. Het voorstel is nu om voor de CSV-uitwisselbestanden de huidige code de sleutel te laten zijn. Nee, Er zijn 2 wezenlijke zaken anders. De code is niet langer meer het sleutelveld. Bovendien is het nieuwe veld Verkorte naam een optioneel veld. Op basis van de reacties is het voorstel echter aangepast door weliswaar het gebruik van het ID als sleutel te handhaven voor het XML-uitwisselbestand. Het voorstel is nu om voor de CSV-uitwisselbestanden de huidige code de sleutel te laten zijn Reacties uit de bijeenkomst voor CSV-gebruikers Op 18 augustus 2015 is er een bijeenkomst geweest voor CSV-gebruikers om de o.a. het voorstel te bespreken om het ID in de CSV-bestanden de sleutel te laten zijn i.p.v. de code. Na deze toelichting is de deelnemers gevraag om te stemmen over het voorstel. De reacties die per zijn binnengekomen en niet in topdesk zijn geregistreerd, zijn hieronder weergegeven. Indiener Melding Datum Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Nr. Frans Lüers, - Mail van 24- Als de CSV naast de codes en ID s ook de omschrijvingen kan bevatten is het -

29 Waterschap de Dommel Guido van der Kolk, waterschap Hollandse Delta probleem opgelost. In het huidige voorbeeld zaten de omschrijvingen echter niet - Mail van in dit bestand. En dat geeft voor ons problemen. Als de CSV niet wordt goedgekeurd met de omschrijvingen dan missen we een uitwisselformaat. Dit uitwisselformaat bevat dus naast de Ids en codes ook de omschrijvingen (en X/Y coördinaten, watertype). Wij stemmen in met de voorgestelde wijziging m.b.t. ID als sleutel. - Erik Boegborn, HDSR Mail van Dank voor je mail met bijlagen. Rob van de Kamp kan jouw vraag voor ons waterschap het beste beantwoorden, maar Rob is nu met vakantie en kan op zijn vroegst in de tweede helft van september reageren. Het ontbreken van een inhoudelijke beantwoording van je vragen betekent dus niet automatisch dat wij instremmen met het voorstel. - Sander Rumahloine, Provincie Groningen Mail van Ik stem in met het voorbehoud dat er een lijst moet zijn met een goede omschrijving voor waar de ID voor staat. - Dick Vastenhoud, Wetterskip Fryslân Mail van Bedankt voor de informatie. Ik vond de bijeenkomst nuttig en levendig. Vanuit Wetterskip Fryslân is van belang dat de csv leesbaar blijft. - Ervaringen uit het verleden hebben de noodzaak daartoe duidelijk gemaakt. In een ideale situatie zijn alle systemen naadloos op elkaar afgestemd, echter in deze dynamische wereld van waterkwaliteit lijkt een dergelijke stabiele omgeving nog niet aanwezig. Daarom is Wetterskip Fryslân tegen de invoering van een ID, tenzij de aanpassing van een omschrijvingsveld wordt doorgevoerd. Standaardiseren moet een middel zijn en niet een doel op zichzelf. Wellicht goed om bij de SIKB gebruikers na te vragen wanneer en op welke wijze zij een dergelijke stap hebben genomen, dat geeft wellicht aan wanneer een dergelijke wijziging kan worden doorgevoerd. Elena Uibel, Mail van 31- Het voorstel is om naast de ID optioneel de Code op te nemen voor het csv -

30 Waterschap Noorderzijlvest uitwisselbestand. In de vorige week toegestuurde voorbeeldbestanden zie ik nu ID en Omschrijving staan. Ik neem aan dat wij het wél over de Code hebben en niet over de omschrijving? De nadrukkelijke wens van Waterschap Noorderzijlvest is om minimaal de optionele velden voor Codes te behouden in het csv-uitwisselformat én het voorgestelde hulpmiddel ter beschikking te stellen. Motivatie Wellicht is Waterschap Noorderzijlvest de enige (dat gevoel had ik tijdens de IHW bijeenkomst echter niet), maar het is na de presentatie van 18 augustus niet goed duidelijk geworden wat de voordelen van het (uitsluitende) gebruik van ID s zijn. Het enige voordeel is dat dit dan aansluit op de xml s (wanneer is de keuze hierover gemaakt / wanneer hebben de waterbeheerders hierover inspraakmogelijkheid gehad?). Wat is het voordeel van een betekenisloos ID bij internationale uitwisseling (zie 2e voordeel hieronder)? Het voordeel is er alleen als er internationaal dezelfde ID s gebruikt worden. De ID s worden echter niet veranderd/op elkaar afgestemd, dus dat voordeel zit er niet in. Hoofdlettergevoeligheid is bij toepassing van domeintabellen geen probleem. Dus geen voordeel bij het gebruik van ID s. Voor de waterschappen zien wij verder geen/weinig voordelen van het gebruik van ID s ipv codes in de uitwisselbestanden. De onderstaande nadelen (print screen uit de ppt van 18 aug) wegen volgens ons zwaarder dan de voordelen. Hierbij ontbreken nog de extra kosten voor het geschikt maken van het uitwisselformat. Wij zijn benieuwd naar de voorkeuren en motivaties van de andere waterbeheerders.

31 Johan van Tent, Hoogheemraadschap Mail van Ik sluit me aan bij het bovenstaande standpunt. - van Schieland en Wat volgens mij daarnaast volgt uit het behouden van het optionele veld van de Krimpener Waard Code is dat dit veld ook voor nieuwe domeinwaarden in gebruik dient te blijven en derhalve door het IHW in beheer dient te blijven, ook na Laura Moria, Waternet Mail van Ik heb helaas geen tijd gehad om uitgebreid te reageren, maar wil bij deze aangeven dat ik me volledig in de wens en argumenten van elena kan vinden. - Pieter Haaring, RWS CIV Mail van Ook Rijkswaterstaat wil de codes niet kwijt. De technische ID is nuttig voor de uitwisseling van systemen. - Het plan om de code obsolete te verklaren met een houdbaarheidsdatum tot wordt door RWS niet geaccepteerd Reacties vanuit de workshop IMWA Metingen in de Pre Aquo Fase tijdens de netwerkdag IHW 2015 Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Uit workshop - Bij Codelijsten kan ik zelf een waarde toevoegen. Dit moet ik doen met een URN. Maar een URN is toch helemaal niet stabiel? Antwoord uit de faq: Om codelijsten uit te breiden moet een codespace en een urn (Uniform Resource Name) te worden opgegeven. De codespace is een verwijzing in de vorm van een url van de instantie waar de waarde te vinden is. Dit kan bijvoorbeeld zijn Als dit in de toekomst wordt dan is dat geen probleem. We weten immers dat het om de NEN gaat. De urn kan er bijvoorbeeld zo uit zien: urn:aquo:biotaxon:naam:amphora pediculus. Het is niet in het belang van organisaties om veel te veranderen op de websites en de plekken waar uitbreidbare waarden van de codelists te vinden zijn. Mocht dit onverhoopt wel zo zijn dan is de gebruiker zelf verantwoordelijk voor het wijzigen van de urn. Overigens is dit ook de reden waarom voor een URN is gekozen en juist niet voor een URL bij het verwijzen naar de

32 Uit workshop - Oppervlaktewater in de domeintabel compartiment had altijd een ID 10. In de nieuwe standaard lijkt deze te zijn veranderd in ID 4. Waarom worden de ID s van bestaande waarden aangepast? uiteindelijke waarde. Het enige risico wat nu nog bestaat is dat de organisatie waar de URN gevonden kan worden wijzigt. Zoals hierboven vermeld is dat mogelijk maar vaak prima oplosbaar. Om die reden kiest IHW er ook voor om de eigen domeintabellen als URN mee te geven i.p.v. Aquo.nl is inmiddels 13 jaar stabiel. Antwoord uit de faq: Het aanpassen van de ID s van waarden in domeintabellen zal nooit gebeuren. Waarden en ook ID s kunnen historisch worden verklaard. Ze worden dan uit de domeintabellen gehaald. Ook kunnen er nieuwe waarden met nieuwe ID s worden toegevoegd. In het geval van oppervlaktewater was het ID altijd al 4. De domeintabel compartiment heeft naast een kolom met ID ook een kolom met een cijfercode. De cijfercode van oppervlaktewater is 10 en niet het ID. Uit workshop - Ik wil dat de ID s minimaal 5 digits krijgen. Ik kan ze dan beter sorteren. Het 1 e ID moet dan dus ID krijgen. Aanvullend: helaas is dit wat verwarrend omdat deze tabel al vrij lang twee codes heeft die beiden uniek zijn. Omdat het SIKB al een dergelijke tabel had met afwijkende id s is ervoor gekozen de lettercode van Aquo te handhaven en het ID van het SIKB over te nemen. Het huidige ID s in de domeintabellen (dus zonder voorloopnullen) zijn prima in alfabetische volgorde te zetten. Als ID s met voorloopnullen in een CSV terechtkomen, dan worden de voorloopnullen verwijderd. Overigens zijn de ID s numerieke waarden ( integers ), dus worden ze sowieso goed gesorteerd in het CSV. Daarmee is het niet nodig om ID s te voorzien van 5 digits. Daarnaast zouden dan alle huidige ID s aangepast

33 moeten worden, wat tot grote problemen gaat leiden in de systemen waar dit al geimplementeerd is Conclusie na afronding eerste ronde openbare consultatie Er is geen consensus over een enkele sleutel die gebruikt zou moeten worden in zowel het xml als het csv-formaat. Nuance hierin is dat er voor het voorstel om het id in het xml-formaat de sleutel te maken op veel meer draagvlak kan rekenen dan het voorstel om het id in het csv-formaat de sleutel te maken. Op basis van de reacties die binnen zijn gekomen heeft IHW besloten om het wijzigingsvoorstel aan te passen voor het csv-formaat (code blijft sleutel), voor het xml-formaat ziet IHW hiertoe geen noodzaak (dus: XML sleutel is ID; CSV sleutel is Code). De consequentie van deze wijziging is dat leveranciers die beide formaten ondersteunen te maken krijgen met twee verschillende sleutels in de uitwisseling. Het aangepaste wijzigingsvoorstel zal nogmaals ter consultatie aan de gebruikers worden voorgelegd Reacties uit de tweede ronde van de openbare consultatie Personen / organisaties die akkoord zijn met het aangepaste wijzigingsvoorstel: Hamel (Waterschap Zuiderzeeland). Melding van Tent (HHSK). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing de Crook (HHRS De Stichtse Rijnlanden) Akkoord: Nee Met verbazing las ik dat door een tekortschietende consensus nu vooralsnog besloten is om een andere sleutel te gebruiken in het CSV- en XML-formaat. De inhoud zou identiek moeten zijn in beide formaten en onderling volledig converteerbaar moeten zijn volgens mij. Ik sluit mij volledig aan bij de onderbouwing van Het WaterschapsHuis dat ID een duurzame keuze is, ook in het licht van Linked Data. Je zou wat mij betreft bij CSV en XML voor de leesbaarheid (los van de ID) ook altijd alle Aquo-elementen (ipv WNS-code plus Grootheid) moeten noemen. Op die manier is door derden altijd met zekerheid de data goed te interpreteren en dus bruikbaar. Dit wordt al jaren door de open data markt Aquo is een standaard van en voor gebruikers. Als de meerderheid vindt dat de code in het csv-formaat de sleutel moet blijven dan luistert IHW daarna. Wij onderschrijven uw opmerking dat het eenduidiger was geweest om in beide formaten dezelfde sleutel te gebruiken.

34 Bakker (WS Noorderzijlvest) Bertens (Waterschap Aa en Maas) Bij de Vaate (Waterschap Scheldestromen) Zander (Stichting Waterproef) gevraagd (en is middels zo n URN eventueel ook prima te realiseren). Laten we het consensus-model eindelijk eens achter ons laten en durven te kiezen voor het beste! Dat is een gelijke keuze in beide uitwisselformaten XML en CSV met bij voorkeur de ID als sleutel, zoals alle toekomstige toepassingen binnen Waterbeheer Nederland zullen verlangen Akkoord: Ja, mits Voorkeur is om dezelfde ID te gebruiken in xml als ook in csv. Voor xml wordt dat ID. Als er gekozen wordt voor CODE als sleutelveld in de csv, graag optioneel de ID erbij houden. Op termijn zal dat naar vooruitzicht het sleutelveld worden. Door de ID nu optioneel toe te kunnen voegen, kunnen wij de nieuwe export meteen klaar maken voor de toekomst. Zo is het tijdens de bijeenkomst op 5 november afgesproken Akkoord: Ja Voor XML akkoord. Voor CSV code. In bestand "EXC_W _ID_sleutel_in_uitwisselformaten_ _v2_SK" staat dit in de toelichtende tekst juist. In regel 214 van dit bestand staat als voorstel sleutel voor CSV = ID. Dit strookt niet Akkoord: Nee Zie eerder commentaar Akkoord: Ja Ik vind het een slecht compromis maar als deze stap nodig is om het ID als sleutelveld in het XML bestand te krijgen (en hopelijk in de toekomst ook in het CSV-formaat) dan moet het maar. Hier is inderdaad over gesproken op 5 november. Het belangrijkste argument om niet te kiezen voor twee identificaties (ID en CODE) in één uitwisselformaat is dat er verwarring gaat ontstaan wat de juiste identificatie is. Slordig van ons. Direct na de melding hebben we dit aangepast. Gezien de reacties die we gekregen hebben is het de gebruikers duidelijk dat we voorstellen om code in het csv-formaat als sleutel te gebruiken. Zie eerdere reactie. Mondeling hebben wij begrepen dat er meer gebruikers en softwareleveranciers zijn die

35 Van Reisen Akkoord: Ja, mits Aangezien de code gewijzigd kan worden is die in principe niet geschikt als sleutelveld. Als een code van een parameter wijzigt moet ik in onze situatie in 23 tabellen in de database aanpassen. Het gebruik van de code als sleutel is mogelijk. Het is m.i. echter van belang om ook in het csv-formaat een uitwisseling van het id verplicht te maken, ook al is het daarbij geen sleutelveld maar dient het als informatie. Anders is het bij een overgang naar een ander formaat (xml<->csv) bijvoorbeeld bij een andere leverancier van data, ook een overstap naar een ander sleutel gebruik. Lüers Akkoord: Ja Besluit: CSV via codes en XML via ID s.( Ik denk dat straks iedereen van de UMaquo naar csv gaat.) De csv mag ook de omschrijvingen bevatten. De code is de sleutel deze mening delen. Het belangrijkste argument om niet te kiezen voor twee identificaties (ID en CODE) in één uitwisselformaat is dat er verwarring gaat ontstaan wat de juiste identificatie is. van Maanen , Hierbij wil ik graag officieel mijn reactie geven op het wijzigingsvoorstel Aquo. IHW gaat op korte termijn een (Waterschap Roer en Eerder heb ik al correspondentie gevoerd over deze zaken met Hinne Reitsma en bijeenkomst organiseren voor Overmaas). André Meerkerk. De daarbij aangehaalde argumenten worden deels (in gewijzigde gebruikers van de TWN. vorm) herhaald in deze reactie. Daarbij zal worden ingegaan Reactie wordt op de bezwaren die zijn onderschreven door Mijn gegevens: ingediend. Brans (Wetterskip Barend van Maanen Fryslân) Waterschap Roer en Overmaas Functie ecoloog (en applicatiebeheerder Dawaco) Suijkerbuijk (Aqualab Tel / Zuid) Ik ga niet akkoord met het wijzigingsvoorstel W , ID sleutel in Venema (Aqualysis); uitwisselformaten. Tenminste voor wat betreft de biologie (voor de chemie gaat Knol (WS Vechstromen); een flink deel van mijn bezwaren overigens ook op). Op de overige de Vos (WS Rijn en wijzigingsvoorstellen onthoud ik mij van een uitspraak.

36 IJssel); Jurjens (WS Groot Salland) Boonstra (Koeman en Bijkerk bv) Balster (Aquon) Voorstellen: Ik stel voor dat in het uitwisselformaat van biologische gegevens de taxonnaam gehandhaafd blijft, zowel voor de XML als de CSV. Ik stel voor om de besluitvorming voor de biologie los te koppelen van dit wijzigingsvoorstel (wat geheel gebaseerd is op de chemie). Voor de uitwisseling van biologische gegevens kan indien gewenst een nieuw wijzigingsvoorstel worden opgesteld, waarbij een (desnoods tijdelijke) biologen-expertgroep van begin af aan wordt betrokken. Eventueel aanvullende opmerkingen zijn apart opgenomen in deze NvC. Motivatie: De motivatie om niet akkoord te gaan met het wijzigingsvoorstel beschrijf ik hier. Procedureel: Los van de openbare consultatierondes, lijkt er nog nauwelijks actieve inbreng door biologen te zijn gezocht, noch is het voorstel op biologische argumenten getoetst. Tot nu toe is er door biologen niet meegedacht over dit voorstel. Zelfs de TWN-beheerder was niet op de hoogte. Hopelijk zullen biologen alsnog reageren, ik heb daarvoor een oproep rondgestuurd, maar het moment van inspraak is te laat in de procedure. Daarom stel ik voor om de besluitvorming voor de biologie los te koppelen van de chemie. Inhoudelijk: Met de implementatie van de TWN-standaard is gekozen voor een uitwisseling op taxonnaam en is afgestapt voor uitwisseling op code. Dit is destijds een zeer bewuste keuze geweest om verschillende redenen: Coderingen gaven al decennia lang problemen bij de uitwisseling Binnen de taxonomie als wetenschap wordt al een erkend systeem bijgehouden

37 om taxa uniek te coderen : de nomenclatuurregels die voorzien in een taxonnaam. Het zou zeer onverstandig zijn om hier geen gebruik van te maken. In feite is dit al een internationale én wetenschappelijke standaard die uitwisseling vergemakkelijkt. Nomenclatuur is per definitie zeer dynamisch en daardoor erg lastig bij te houden. Parallelle systemen (ID/codes én namen) beheren vraagt om problemen. Zowel in de standaard als in de locale systemen die hier gebruik van maken. Verdere nadelen van een betekenisloze ID of code ten opzichte van de gangbare standaard, de taxonnaam: Een fout in de numerieke code is lastig op te sporen, omdat een getal gemakkelijk kan worden aangezien voor een ander taxon. Een spelfout in een volledige taxonnaam zal bij een controle snel als fout boven water komen. Het uitwisselformaat is uitsluitend nog leesbaar door computersystemen (software). Tussentijdse handmatige bewerkingen zijn niet meer mogelijk. Denk aan: controles door experts, taxonomische afstemmingen, validatieslagen, etc. Door technici wordt deze stap wellicht niet als belangrijk erkend, maar door vakmensen wel. NB: dit geldt in feite ook voor de keuze voor een xml-file als uitwisselformaat. Dit formaat kan door computers gemakkelijk worden gelezen, maar is voor een gebruiker erg lastig te bewerken/bekijken. Elke afwijking van de standaard door een gebruiker vormt een groot risico op fouten. Afwijkingen van de standaard kunnen (meestal kortdurend) optreden doordat de standaard (nog) niet voorziet in een bepaalde wens van de gebruiker in de database. Bijvoorbeeld een taxon wat niet in de standaard staat, maar wel gevonden is. Zolang een taxon wel in de locale database zit, maar nog niet in de standaard erkend is, bestaat bij gebruik van een ID een aanzienlijk risico op fouten, doordat de numerieke ID gemakkelijk voor een compleet ander taxon kan worden aangezien. Bij gebruik van een taxonnaam is het risico hierop verwaarloosbaar

38 klein: immers zal de exacte naam vrijwel nooit te verwarren zijn met een ander taxon en als dat al zo is, dan is het een sterk gelijkend (lees: verwant) taxon. Afwijkingen van de standaard in een uitwisselbestand komen zo snel en eenvoudig boven water. Een ID in een uitwisselbestand is niet gemakkelijk te controleren, ook niet door computersystemen. Een numerieke ID kan bij niet direct gekoppelde systemen gemakkelijk gaan verschillen. Immers TWN-updates worden door de meeste databasebeheerders hooguit enkele keren per jaar doorgevoerd. Dit vergroot de kans op fouten bij een ID, omdat er nauwelijks een check plaatsvindt bij updates, zoals hiervoor toegelicht: codes lijken nu eenmaal sneller op elkaar dan complete namen. Nu al is het doorvoeren van TWN-updates een complexe zaak, met de nodige risico s op dataverlies (afhankelijk van hoe de database is opgezet). Dit wordt er zeker niet eenvoudiger op bij gebruik van ID s. TWN voldoet heel goed als standaard en voorziet daarmee in een behoefte die lange tijd niet adequaat kon worden ingevuld. Dit heeft mede te maken met de complexiteit van nomenclatuur/taxonomie. Het was ECHT nog nooit zo gemakkelijk om biologische gegevens uit te wisselen in Nederland! Ik zou het risico niet willen lopen om een goed werkend systeem te verruilen voor iets waarvan we nu al kunnen voorzien dat het grote problemen gaat opleveren. Technisch: Een betekenisloze ID is heel nuttig in een relationele database. Het zorgt voor een snelle en eenduidige toegankelijkheid. Maar dat is alleen mogelijk dankzij een goede inregeling van de database die ervoor zorgt dat het gehele systeem op elkaar aan blijft sluiten (integriteitscontroles etc): als iets wijzigt in de ene tabel werkt dit automatisch door in de andere (indien nodig). Dit kan echter niet zomaar vertaald worden naar compleet verschillende databases in het gehele land, die in het geheel niet op elkaar zijn aangesloten, of tenminste niet permanent. Er wordt

39 niet voorzien in een alomvattend integriteitssysteem, dat ervoor zorgt dat al deze verschillende databasesystemen op elkaar afgestemd zijn en blijven. Dat is voorlopig technisch ook niet mogelijk of wordt nog niet wenselijk geacht (dit zou in de toekomst realiteit kunnen worden als alle systemen online staan en rechtstreeks verbonden zijn aan de standaards). Het een kan niet zonder het ander. Dus: gekoppelde systemen kúnnen probleemloos met een ID werken (maar ook met een taxonnaam!), niet gekoppelde niet. Daarmee vervalt (voorlopig) de basis om te kiezen voor een uitwisseling op numerieke ID s en zou gekozen moeten worden voor een betekenisvolle benaming. Daarbij: de ID in een referentiële database is bovendien per definitie een betekenisloze nummering waarmee tabellen aan elkaar kunnen worden gekoppeld. Door aan de ID een betekenis toe te kennen wordt dit principe ondermijnd. Tenslotte: er is geen noodzaak om een ID te gaan gebruiken voor de uitwisseling van biologische gegevens. Uitwisselingen met bodemdatabases komt niet of zelden voor (SIKB). Ook uitwisseling met andere landen is een zeldzaamheid. Beide theoretische argumenten voor een geüniformeerd uitwisselmodel. Het zou goed zijn als een uitwisselformaat de veel voorkomende uitwisseling op een goede manier weet te bedienen. En vanuit die optiek is vooral uitwisseling tussen biologische databases de dagelijkse praktijk. Waarom zouden we systemen ontwerpen op uitwisseling die in de praktijk niet plaatsvindt en niet bestaande problemen oplost? Als deze problemen wél bestaan dan zou ik ze graag vernemen (concrete praktijkvoorbeelden!). Verder zijn de metingen van biologie en chemie/bodem fundamenteel verschillend en daarom zitten ze ook op een andere plek in het datamodel. Er is geen reden om alle metingen door één uitwisselformaat met gelijkgeschakelde velden te persen. Natuurlijk zijn er mogelijkheden om deze metingen in één uitwisselformaat te krijgen, maar dan moeten de bodemcodes, chemiecodes en taxonnamen eenvoudigweg in aparte

40 velden worden opgeslagen. Er is geen enkel technisch bezwaar om verschillende velden te gebruiken, behalve dat het meer velden worden. Ontvangende systemen zullen de biologie en de chemie uit het uitwisselformaat gewoonlijk toch in andere delen van het databasemodel opslaan, waardoor er ook geen programmeerbesparing is te voorzien. Achterkamp (Bureau Waardenburg bv) Het gebruik van een nummer (ID) in plaats van de latijnse naam maakt 1) controle door taxonomisch onderlegde personen onmogelijk en 2) creëert meer afstand tussen data en gebruiker. Bovendien is de latijnse naam zelf al een code! De nadelen van deze wijzigingen zijn dus groter dan de voordelen, dus ik kan hier niet mee akkoord gaan. fouten opsporen wordt veel moeilijker, meer afstand tussen data en gebruiker Bieren (Aquon) Absoluut onwenselijk omdat deze getalletjes ons als vakmensen niets zegt, en er veel gemakkelijker fouten optreden. Bij namen zie je meteen dat iets eruit springt als onmogelijkheid of fout. Boonstra (Koeman en Met de komst van TWN als richtinggevende lijst voor het benoemen van taxa is Bijkerk bv) een grote sprong voorwaarts gemaakt. Wanneer we nu weer overstappen op een numerieke code zijn we weer meer dan een decennium terug in de tijd en terug bij af. Het zou mijn inziens goed zijn om deze ideeën vooraf beter bij de biologen onder de aandacht te krijgen. Ik begreep van RWS (Kouwets en Veen) dat zij ook niet op de hoogte zijn van deze plannen. Als beheerders van TWN lijkt het me toch noodzakelijk om met hen van gedachten te wisselen over deze zaken. IHW gaat op korte termijn een bijeenkomst organiseren voor gebruikers van de TWN. Daarbij zal worden ingegaan op de bezwaren die zijn ingediend. IHW gaat op korte termijn een bijeenkomst organiseren voor gebruikers van de TWN. Daarbij zal worden ingegaan op de bezwaren die zijn ingediend. IHW gaat op korte termijn een bijeenkomst organiseren voor gebruikers van de TWN. Daarbij zal worden ingegaan op de bezwaren die zijn ingediend. Herk (Euglena) Langs een omweg heeft mij het verzoek bereikt om te reageren op het wijzigingsvoorstel van het Informatiehuis Water: het gebruik van een ID in plaats IHW gaat op korte termijn een bijeenkomst organiseren voor

41 van de taxonnaam in het xml-uitwisselformaat. Het is mij niet helemaal duidelijk hoe ik precies moet reageren, vandaar deze mail. Het wijzigingsvoorstel lijkt mij een typisch geval van een IT-oplossing die voorbijgaat aan het biologische doel en meer problemen veroorzaakt dan het oplost. Taxonomie is geen statische wetenschap, een taxonlijst verandert elke dag. Dat betekent dat niet alleen deze lijst, maar ook de bijbehorende ID-lijst steeds weer moet worden aangepast. Dat is binnen één organisatie al een hele klus, binnen Nederland (alle bureaus en alle waterbeheerders) overeenstemming krijgen is onbegonnen werk. En omdat er codes gebruikt worden, geen namen, zullen de verschillen tussen bestanden niet worden opgemerkt en dat is zeer onwenselijk. gebruikers van de TWN. Daarbij zal worden ingegaan op de bezwaren die zijn ingediend. Ik voorzie dan ook dat, als het voorstel wordt doorgevoerd, de bruikbaarheid van de bestanden afneemt en dat kan zeker niet de bedoeling zijn. Daarom adviseer ik het voorstel niet uit te voeren. Pot (op eigen titel) Ik wil reageren op het voorstel over ID s en Codes voor IMWA Metingen. In de memo bij het voorstel worden de nadelen van het gebruik van ID's zwaar onderschat. Dat betekenisloze codes mogelijk foutgevoeliger zijn wordt als nadeel gezien, maar dat mogelijk is wishfull thinking. Een fout die om wat voor reden dan ook optreedt kan niet worden gevalideerd of gecorrigeerd omdat ID's betekenisloos zijn. Dit leidt ertoe dat fouten niet worden opgemerkt en data onbetrouwbaar worden. Dit is een van de redenen waarom Limnodata Neerlandica zo veel fouten bevatte bij de waarden van de waarnemingen van bepaalde biota-groepen. Daar werd vaak klakkeloos aangenomen dat men met de waarde een aantal bedoelde, of een code-schaal die hoegenaamd iedereen zou gebruiken. Niet dus. IHW gaat op korte termijn een bijeenkomst organiseren voor gebruikers van de TWN. Daarbij zal worden ingegaan op de bezwaren die zijn ingediend.

42 Het genoemde nadeel: 'Grotere inspanning bij testen en ondersteuning van problemen bij - gegevensuitwisseling'. is niet aan de orde. Er is geen mogelijkheid om te testen behalve op niet-bestaande codes. Een oplossing zou kunnen zijn om óók de code verplicht te maken in uitwisselingsbestanden en daar altijd mee te vergelijken bij het importeren van een uitwisselingsbestand. In de Memo staat niets over het beheer van de codes, wel in de nota van toelichting. Daar wordt als antwoord aan Bij de Vaate iets over gezegd: De ID's moeten centraal beheerd worden, en via een duurzame link op internet ontsloten worden. Dat betekent dat voor uitwisseling altijd eerst de intern geordende data moeten worden omgezet naar deze ID's voordat kan worden uitgewisseld. Dat lijkt een goed idee, maar vereist dat alle uitwisselende software deze conversie altijd voor elke export uitvoert en bij elke import weer terugvertaald. Er kan niet worden verwacht dat alle software de ID inherent gebruikt. Dat zou alleen maar kunnen als er nooit andere uitwisseling plaats vindt dan met systemen die dezelfde standaard hanteren. Helaas is de AQUO-standaard geen wereld standaard, zelfs geen nederlandse standaard. Wij wisselen ook data uit met instanties die andere standaarden aanhouden. Op zich is dat heen en weer converteren niet anders dan met Codes, ook Codes moeten worden gecontroleerd bij import en export, maar het beoogde voordeel van het gebruik van ID;'s is dan helemaal weg. Sterker nog: in de meeste gevallen is de Code bij iedereen gelijk of min of meer gelijk, waardoor de conversies veel soepeler verlopen en dat geldt juist voor een groter werkgebied dan alleen de wereld waarin de AQUO standaard zou gelden. Vaak is het zelfs zo dat de Code aansluit bij wereldstandaarden en dus vrijwel nooit hoeft te worden geconverteerd. Ik spreek vooral vanuit ervaring met biologische data. In de jaren zijn diverse

43 standaarden verzonnen met ID's maar daar komt men overal van terug wegens die problemen met de betekenisloosheid. En dat terwijl de Code internationaal, wereldwijd al gestandaardiseerd is (en bevat ook geen leestekens buiten de ASCIIcodereeks , dus dat levert ook nooit een probleem op met codetabel voor lettertekens) De TWN standaard heeft zelfs helemaal geen IDs meer om die reden. Het lijkt me beter om zaken als 'totaal fosfaat' en 'hoogte' niet te koppelen aan een ID die wordt bijgehouden, maar deze Codes zo snel mogelijk te ontmoedigen. Bij biodata is die slag er een paar jaar geleden in de waterwereld rücksichtslos doorgedrukt. Codes die tot misverstanden konden leiden worden niet meer gebruikt. Voor 'totaal fosfaat' zou bijvoorbeeld iedereen PPO4 of PO4(P) en PO4 moeten gebruiken, dat is internationaal standaard voor P in orthofosfaat reps. orthofosfaat als geheel. Overigens is wereldwijd al decennia geleden afgesproken om geen mg/l meer te gebruiken maar mol/l en dus het onderscheid tussen PPO4 en PO4 overbodig te maken. Het ben ik wel benieuwd waar de bewering in de reactie op het commentaar van Bij de Vaat vandaan komt dat het gebruik van ID juist modern is. Volgens mij heeft Bij de Vaate helemaal gelijk: de waarde van betekenisvolle data wordt recent juist steeds meer onderkent en toegepast, ook in de uitwisseling tussen computersystemen. ID's zijn zeer bruikbaar BINNEN een systeem, maar bij uitwisseling juist niet. Overigens geldt deze reactie in gelijke mate voor XML als voor CSV bestanden. Ik hecht geen waarde aan het onderscheid daartussen, het zou bovendien alleen maar onnodig veel complexer worden als hierin onderscheid wordt gemaakt.

44 Venema (Aqualysis); Knol (WS Vechstromen); de Vos (WS Rijn en IJssel); Jurjens (WS Groot Salland) Akkoord: Nee Bij het gebruik maken van een ID voor biologische meetgegevens hebben wij de volgende bezwaren: De taxonnaam is binnen de TWN systematiek een unieke naam, waarom dan een tweede of andere introduceren; Veel instanties zijn nog niet volledig over op TWN en/of de database waar ze mee werken is niet ingericht om TWN te kunnen beheren laat staan de ID s. Gevolg is dat er veel in Excel geknutseld moet gaan worden wat de kans op fouten aanzienlijk vergroot; Verschillende systemen voor het bijhouden van taxa (TWN) en ID s zal in de praktijk tot fouten gaan leiden (laat de ID s dan in ieder geval door de TWN beheren in 1 systeem); Voordat uitwisseling plaats vindt worden meetgegevens door de experts (ecologen/analisten) van de desbetreffende instanties gescreend/beoordeeld. Dit leidt vaak tot aanpassing van de meetgegevens en dus weer kans op fouten. Met name bij samenvoegen/aanpassen van taxa gaat dit tot fouten leiden; Het is bij import in een systeem zeer lastig om de ingelezen meetgegevens te controleren met de aangeleverde gegevens indien je alleen de beschikking hebt over een ID. Daarbij komt dat een taxonnaam meer zegt dan een nummertje; IHW gaat op korte termijn een bijeenkomst organiseren voor gebruikers van de TWN. Daarbij zal worden ingegaan op de bezwaren die zijn ingediend. Wij zijn van mening dat de introductie van een ID bij de uitwisseling van biologische gegevens geen goede wijziging is en zijn hier dus op tegen. Daarnaast wordt er vanuit gegaan dat het mogelijk is kant en klare biologische meetgegevens uit een database te exporteren. Dit is en blijft echter een illusie. Waarom wordt een taxonnaam niet op de achtergrond in het (toetsings)programma omgezet in een ID? Dit scheelt veel tijd (en dus geld) in het beheer en onderhoud van gegevens bij de instanties. Daarnaast zijn er minder (ingrijpende) wijzigingen

45 nodig van de diverse biologische databases. Westen-Elbers (Aquon) Nee, het is niet wenselijk om nummers i.p.v. namen te gebruiken omdat dit heel foutgevoelig is. IHW gaat op korte termijn een bijeenkomst organiseren voor gebruikers van de TWN. Daarbij zal worden ingegaan op de bezwaren die zijn ingediend. Folkers (Hunze en Aa s) Akkoord: Nee Met de implementatie van de TWN-standaard is gekozen voor een uitwisseling op taxonnaam. Dit is destijds een zeer bewuste keuze geweest om verschillende redenen: Coderingen gaven al decennia lang problemen bij de uitwisseling Binnen de taxonomie als wetenschap wordt al een erkend systeem bijgehouden om taxa uniek te coderen : de nomenclatuurregels die voorzien in een taxonnaam. Het zou zeer onverstandig zijn om hier geen gebruik van te maken. In feite is dit al een internationale én wetenschappelijke standaard. Nomenclatuur is per definitie zeer dynamisch en daardoor erg lastig bij te houden. Parallelle systemen (codes én namen) beheren vraagt om problemen. IHW gaat op korte termijn een bijeenkomst organiseren voor gebruikers van de TWN. Daarbij zal worden ingegaan op de bezwaren die zijn ingediend. Verdere nadelen van een betekenisloze code t.o.v. id: Het uitwisselformaat is uitsluitend nog leesbaar door computersystemen (software). Tussentijdse handmatige bewerkingen zijn niet meer mogelijk. Denk aan: controles door experts, taxonomische afstemmingen, validatieslagen, etc. Door technici wordt deze stap wellicht niet als belangrijk erkend, maar door vakmensen wel. NB: dit geldt in feite ook voor de keuze voor een xml-file als uitwisselformaat. Dit formaat kan door computers gemakkelijk worden gelezen, maar is voor een gebruiker erg

46 lastig te bewerken/bekijken. Elke afwijking van de standaard door een gebruiker vormt een groot risico op fouten. Afwijkingen van de standaard kunnen (meestal kortdurend) optreden doordat de standaard (nog) niet voorziet in een bepaalde wens van de gebruiker in de database. Bijvoorbeeld een taxon wat niet in de standaard staat, maar wel gevonden is. Zolang een taxon wel in de locale database zit, maar nog niet in de standaard erkend is, bestaat bij gebruik van een ID een aanzienlijk risico op fouten, doordat de numerieke ID gemakkelijk voor een compleet ander taxon kan worden aangezien. Bij gebruik van een taxonnaam is het risico hierop verwaarloosbaar klein: immers zal de exacte naam vrijwel nooit te verwarren zijn met een ander taxon en als dat al zo is, dan is het een sterk gelijkend (lees: verwant) taxon. Afwijkingen van de standaard in een uitwisselbestand komen zo snel en eenvoudig boven water. Een ID in een uitwisselbestand is niet gemakkelijk te controleren. Een numerieke ID kan bij niet direct gekoppelde systemen gemakkelijk gaan verschillen. Immers TWN-updates worden door de meeste databasebeheerders hooguit enkele keren per jaar doorgevoerd. Dit vergroot de kans op fouten bij een ID, omdat er nauwelijks een check plaatsvindt bij updates, zoals hiervoor toegelicht: codes lijken nu eenmaal sneller op elkaar dan complete namen. Nu al is het doorvoeren van TWNupdates een complexe zaak, met de nodige risico s op dataverlies (afhankelijk van hoe de database is opgezet). Dit wordt er zeker niet eenvoudiger op bij gebruik van ID s. TWN voldoet heel goed als standaard en voorziet daarmee in een behoefte die lange tijd niet adequaat kon worden ingevuld. Dit heeft mede te maken met de complexiteit van nomenclatuur/taxonomie. Het was ECHT nog nooit zo gemakkelijk om biologische gegevens uit te wisselen in Nederland! Ik zou het risico niet willen lopen om een goed werkend systeem te verruilen voor iets waarvan we nu al kunnen voorzien dat het grote problemen gaat opleveren. Technisch: Een betekenisloze ID is heel nuttig in een relationele database. Het zorgt voor een snelle en eenduidige toegankelijkheid. Maar dat is alleen mogelijk dankzij een goede inregeling van de database die ervoor zorgt dat het

47 gehele systeem op elkaar aan blijft sluiten (integriteitscontroles etc): als iets wijzigt in de ene tabel werkt dit automatisch door in de andere (indien nodig). Dit kan echter niet zomaar vertaald worden naar compleet verschillende databases in het gehele land, die in het geheel niet op elkaar zijn aangesloten, of tenminste niet permanent. Er wordt niet voorzien in een alomvattend integriteitssysteem, dat ervoor zorgt dat al deze verschillende databasesystemen op elkaar afgestemd zijn en blijven. Dat is voorlopig technisch ook niet mogelijk of wordt nog niet wenselijk geacht (dit zou in de toekomst realiteit kunnen worden als alle systemen online staan en rechtstreeks verbonden zijn aan de standaards). Het een kan niet zonder het ander. Dus: gekoppelde systemen kúnnen probleemloos met een ID werken, niet gekoppelde niet. Daarmee vervalt (voorlopig) de basis om te kiezen voor een uitwisseling op numerieke ID s en zou gekozen moeten worden voor een betekenisvolle benaming. Daarbij: de ID in een referentiële database is bovendien per definitie een betekenisloze nummering waarmee tabellen aan elkaar kunnen worden gekoppeld. Door aan de ID een betekenis toe te kennen wordt dit principe ondermijnd. Tenslotte: er is helemaal geen noodzaak om een ID te gaan gebruiken voor de uitwisseling van biologische gegevens. Uitwisselingen met bodemdatabases komt niet of zelden voor (SIKB). Ook uitwisseling met andere landen is een zeldzaamheid. Beide theoretische argumenten voor een geüniformeerd uitwisselmodel. Het zou goed zijn als een uitwisselformaat de veel voorkomende uitwisseling op een goede manier weet te bedienen. En vanuit die optiek is vooral uitwisseling tussen biologische databases de dagelijkse praktijk. Waarom zouden we systemen ontwerpen op uitwisseling die in de praktijk niet plaatsvindt en niet bestaande problemen oplost? Als deze problemen wél bestaan dan zou ik ze graag vernemen (concrete praktijkvoorbeelden!). Verder zijn de metingen van biologie en chemie/bodem fundamenteel verschillend en daarom zitten ze ook op een andere plek in het datamodel. Er is geen reden om alle metingen door één uitwisselformaat met gelijkgeschakelde velden te persen. Natuurlijk zijn er

48 mogelijkheden om deze metingen in één uitwisselformaat te krijgen, maar dan moeten de bodemcodes, chemiecodes en taxonnamen in aparte velden worden opgeslagen. Er is geen enkel technisch bezwaar om verschillende velden te gebruiken, behalve dat het meer velden worden Conclusie na afronding tweede ronde openbare consultatie Er is geen consensus over: 1. Id als sleutel in het xml-formaat. Alleen gebruikers van de TWN-lijst hebben nog bezwaren. IHW gaat op korte termijn een bijeenkomst organiseren voor gebruikers van de TWN. Daarbij zal worden ingegaan op de bezwaren die zijn ingediend. IHW zal dit melden in het CCvD-D. Echter IHW stelt geen wijziging voor op de TWN-lijst. Alleen als je onderling gegevens uitwisselt in een xml-formaat dan is het ID de sleutel. Op dit moment wordt, zover bij IHW bekend door deze groep gebruikers van de Aquo-standaard geen gebruik gemaakt van het xml-uitwisselformaat. 2. Code als sleutel in het csv-formaat. Twee gebruikers gaan akkoord mits in het csv-formaat het ID als optioneel veld wordt opgenomen. IHW raadt dit af aangezien dit verwarring gaat opleveren over wat nu de sleutel is. Door het wijzigingsvoorstel aan te passen en voor te stellen om de Code in het csv-formaat te handhaven als sleutel zijn de bezwaren van een grote groep gebruikers weggenomen.

49 4.3 IMWA Waterveiligheid W : Toevoegen IMWA Waterveiligheid incl. uitwisselformaten en domeinen Reacties uit de eerste ronde van de openbare consultatie N.B.: alle inhoudelijke reacties op dit wijzigingsvoorstel zijn gebundeld en verwerkt in de bijlage (Q&A RFC IMWA Waterveiligheid_...pdf) die samen met het voorstel is gepubliceerd ( Zie die bijlage voor de inhoudelijke opmerkingen en de aanpassingen die naar aanleiding daarvan zijn aangebracht. Overige reacties: Personen / organisaties die akkoord zijn: de Rooij (Deltares). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bij de Vaate (Waterschap Scheldestromen) De link ontbreekt maar naar enig zoeken heb ik het wijzigingsvoorstel gevonden. Dit is een enorm voorstel en alle domeinwaarden moet ik gaan toetsen naar onze systemen. Dit lukt zeker niet binnen de termijn die jullie stellen. Ik zal al wat opmerkingen van onze kant maar voor een totale reactie heb ik hier veel meer tijd nodig. van Gennip (Rijkswaterstaat) Dit heeft grote gevolgen voor RWS. Er is een business case nodig om volle impact te bepalen. Zie ook W [Waarschijnlijk wordt in de reactie niet verwezen naar W , dat RfC is geen onderdeel van deze update en betreft iets heel anders, maar naar W of W ]. Bakker (WS Noorderzijlvest) Op het IMWA waterveiligheid heb ik mijn opmerkingen opgenomen in bijgesloten word-bestand [Reactie op RfC W _NZV.docx]. Graag bespreek ik dit document een keer met Christian en of Huibert- Jan als daar behoefte aan is. Ik ben namelijk bezig geweest om mbv het IMWA waterveiligheid een objectencatalogus + inwinprotocol op te stellen voor een aanbesteding die in het najaar de deur uitgaat vanuit NZV. De opmerkingen die ik heb gemaakt zijn voortgekomen uit mijn De inhoud van het genoemde document "Reactie op RfC W _NZV.docx" leent zich er niet voor om in deze nota in te voegen aangezien hij een flinke tabel en grote afbeelding bevat. Het is wel op te vragen bij IHW. Deze inhoudelijke opmerkingen zijn met de indiener besproken

50 worsteling om het informatiemodel met bijbehorende domeintabellen om te vormen tot deze documenten. en verwerkt (zie Q&A document). Conclusie: Het advies vanuit de openbare consultatie is tweeledig: 1. Inhoudelijk is het voorstel akkoord en gereed om door te voeren (alle inhoudelijke reacties zijn verwerkt, zie Q&A document). 2. De impact om het voorstel te implementeren is groot. NB: IHW begrijpt dat het hier om een flinke wijziging gaat, maar het is wellicht ook goed om te beseffen dat er eerder geen formele standaard voor deze uitwisseling is geweest; elke uitwisselingsstandaard hiervoor zal dus per definitie leiden tot een grote impact op bestaande systemen Reacties uit de tweede ronde van de openbare consultatie Personen / organisaties die akkoord zijn: Bakker (WS Noorderzijlvest). Melding Hamel (Waterschap Zuiderzeeland). Melding Van Reisen (HHRS van Rijnland). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bakker (WS Noorderzijlvest) In de documenten van het aangepaste wijzigingsvoorstel IMWA Waterveiligheid zit geen nieuwe versie van het rapport-imwawaterveiligheid-2015.pdf. Is dit ook de bedoeling? Volgens mij zijn er ook wijzigingen in het rapport aangebracht namelijk. Op 3 november om 14h35 zijn de nieuwe versies van deze producten gepubliceerd op als onderdeel van het RfC. Misschien dat u een oude versie (b.v. RAP_IMWA_Waterveiligheid_v1.0.pdf) zag omdat de cache (van downloads) van uw browser nog niet was ververst. Dat probleem speelt af en toe op. Het klopt dat het rapport is gewijzigd en dat er een nieuwe versie van is gepubliceerd. De nieuwe versie van het rapport, gepubliceerd op 3 november is RAP_IMWA_Waterveiligheid_v1.1_ pdf Bij de Vaate (Waterschap Zie eerder commentaar. Zie eerdere reactie IHW in hoofdstuk 2 Algemene opmerkingen.

51 Scheldestromen) Conclusie: N.a.v. de eerste consultatieronde is er overleg geweest met mevrouw Bakker. Het resultaat van dit overleg is verwerkt in een nieuwe versie van het rapport. Hiermee zijn haar bezwaren weggenomen en kan gesteld worden dat er vanuit de openbare consultatie op inhoudelijk vlak geen bezwaren zijn tegen het doorvoeren van dit wijzigingsvoorstel. De constatering uit de eerste consultatie dat de impact om dit voorstel te implementeren groot is en nog niet bij alle betrokken organisaties in kaart is gebracht blijft overeind. 4.4 Biologie (set die als geheel wordt behandeld) W : Toevoegen en wijzigen ecologische termen in Aquo-lex Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding Raaphorst (Hoogheemraadschap van Delfland). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing van Gennip (Rijkswaterstaat) [Ja] Beter is een Aquo-lex in wiki vorm. Dit is een onderwerp dat ook bij IHW in beeld is. IHW gaat in 2016 een opvolger van Aquo LOC, de applicatie waarin Aquo-lex ontsloten wordt realiseren. Het is nog niet bekend hoe die er dan precies uit gaat zien. Eén van de functies op het wensenlijstje is bijvoorbeeld om ook foto's en andere illustraties op te kunnen nemen. Ook een wiki-achtige vorm is inderdaad een interessant idee. Het doel is om het opzoeken en vervolgens begrijpen van de betekenis van termen zo eenvoudig en laagdrempelig mogelijk te maken zonder daarbij de relaties tussen termen (en

52 Bij de Vaate (Waterschap Scheldestromen) Onvoldoende gelegenheid gehad dit intern af te stemmen. Dit is hier echt wel nodig. Omvangrijk voorstel. Zo lees ik al dat maaipad synoniem is voor onderhoudspad. Ik trek dat al in twijfel en zo zijn er wellicht nog meer. Verder lees ik zo dat de huidige definitie van oligotroof voedselarm. is en dat de nieuwe definitie voedselarm wordt. Daar hoef je geen wijzigingsvoorstel voor te maken. objecten) aan te tasten. Dit is een flinke uitdaging waar IHW werk van gaat maken in Het CCvD-D zal geïnformeerd worden dat meerdere respondenten hebben aangegeven dat de termijn voor de openbare consultatie te kort is geweest. Maar dat IHW het afwijzen van de wijzigingsvoorstellen om deze reden niet heeft meegenomen in het advies. Ook gezien het vervolg van het beheerproces. Dit voorstel zal nog worden besproken in de Expertgroep Ecologie. Gezien uw betrokkenheid zult u worden uitgenodigd om hierbij aanwezig te zijn en uw inhoudelijke vragen en kennis daar in te brengen. Wat betreft voedselarm: dit betreft een correctie in de interpunctie. De oude definitie is "voedselarm.", met een punt erachter. Volgens de praktijkrichtlijn Aquo-lex dient de defnitie in dit geval echter zonder punt geschreven, dus als "voedselarm". Dat is waarom het zo in het voorstel staat. IHW is zich er van bewust dat dit overkomt als een triviale wijziging. Desalniettemin dienen we als beheerder van een open standaard volledig transparant te zijn over de wijzigingen die aangevraagd zijn en vervolgens doorgevoerd worden. Conclusie: Het advies vanuit de openbare consultatie is om dit wijzigingsvoorstel door te voeren. Eén respondent geeft aan wellicht nog met inhoudelijke opmerkingen te komen, en wordt uitgenodigd deze in te brengen bij de bespreking van dit voorstel in de Expertgroep Ecologie W : Wijzigen domeinwaarden mbt Biomassa-parameters Personen / organisaties die akkoord zijn: Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding

53 Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bertens (WS Aa en Maas); Fraanje (WS Brabantse Delta); Lüers (WS De Dommel) , , Alleen akkoord als de blauwalgen wel blijven bestaan op deze wijze: Alleen de grootheid BIOVLMPVLME zal moeten worden WNS.Nummer Grootheid.Code Parameter.Code Parameter.Groep Eenheid.CHoedanighCompartim gewijzigd in VOLMFTE. De WNS-nummers blijven gelijk. De WNS8960 BIOVLMPVLME MICY Object mm3/l NVT OW WNS8961 BIOVLMPVLME APNI Object mm3/l NVT OW mapping WNS-Grootheid wordt aangepast. WNS8962 BIOVLMPVLME ANNA Object mm3/l NVT OW WNS8963 BIOVLMPVLME PLAN Object mm3/l NVT OW WNS8964 BIOVLMPVLME WORO Object mm3/l NVT OW WNS8968 BIOVLMPVLME TOXSBAGN Object mm3/l NVT OW WNS9307 BIOVLMPVLME GLTR Object mm3/l NVT OW WNS9324 BIOVLMPVLME CYLI Object mm3/l NVT OW WNS9327 BIOVLMPVLME ANNO Object mm3/l NVT OW WNS10401 BIOVLMPVLME CUSP Object mm3/l NVT OW WNS10402 BIOVLMPVLME OSCL Object mm3/l NVT OW WNS10403 BIOVLMPVLME TRDE Object mm3/l NVT OW van Gennip (Rijkswaterstaat) [Geen mening] Welk probleem wordt hier opgelost? Met dit wijzigingsvoorstel wordt voorkomen dat er combinaties ontstaan die op basis van de definitie niet mogelijk zijn. En wordt voorkomen dat gegevens niet eenduidig worden uitgewisseld. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren. Het WNS-nummer blijft gelijk, de te gebruiken grootheid bij de WNS zal gewijzigd moeten worden W : Toevoegen definities van levensstadia en levensvormen Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Raaphorst (Hoogheemraadschap van Delfland). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding

54 Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Geen. Conclusie: Het advies vanuit de openbare consultatie is om dit wijzigingsvoorstel door te voeren W : Corrigeren van de hoedanigheden die van belang zijn fytoplankton-analyses. Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding Raaphorst (Hoogheemraadschap van Delfland). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Geen. Conclusie: Het advies vanuit de openbare consultatie is om dit wijzigingsvoorstel door te voeren W : Opname van vier lengteklasses in de domeintabel Hoedanigheid, groep: BiologischKenmerk-Lengteklasse Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding

55 Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing van Gennip (Rijkswaterstaat) Lengteklasse is geen hoedanigheid, maar een grootheid lengte. Lengteklasse voldoet aan de voorwaarden voor opname in de domeintabel Hoedanigheid (Aquo-domeintabellen Praktijkrichtlijn V 2.1.0). Voorstel blijft ongewijzigd. Na toelichting door IHW heeft de heer van Gennip aangegeven geen bezwaar te hebben tegen deze wijziging. Zoals aangegeven in het voorstel is deze wijziging nodig om de betreffende biotaxa incl. lengteklasse eenduidig te kunnen uitwisselen en zo de uitwisseling en toetsing van biologische gegevens mogelijk te maken. Conclusie: Het advies vanuit de openbare consultatie is om dit wijzigingsvoorstel door te voeren W : Opname van het levensstadium 'eerste levensjaar' in de domeintabel Hoedanigheid, groep: BiologischKenmerk Personen / organisaties die akkoord zijn: Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bertens (WS Aa en Maas); , [Nee] Is het niet nog beter om te spreken van eerste levensstadium in plaats van eerste levensjaar? Veel soorten hebben een eerste Eerste levensstadium is te ruim. De aanvraag heeft specifiek betrekking op het eerste levensjaar. Fraanje (WS Brabantse Delta) levensstadium die veel korter is dan 1 jaar. Enkele soorten geven meerdere generaties binnen 1 jaar. Dan is eerste levensstadium in plaats van levensjaar misschien nog beter. Lüers (WS De Dommel) [Ja] Is het niet nog beter om te spreken van eerste levensstadium in plaats van eerste levensjaar? Veel soorten hebben een eerste levensstadium die veel korter is dan 1 jaar. Enkele soorten geven Eerste levensstadium is te ruim. De aanvraag heeft specifiek betrekking op het eerste levensjaar.

56 van Gennip (Rijkswaterstaat) meerdere generaties binnen 1 jaar. Dan is eerste levensstadium in plaats van levensjaar misschien nog beter [Ja] Beter de term juveniel gebruiken. Dit is ter beoordeling aan de Expertgroep Ecologie Conclusie: Een aantal personen hebben alternatieve suggesties gedaan voor de te hanteren term (omschrijving) van de voorgestelde hoedanigheid. Zij worden uitgenodigd die in te brengen bij de bespreking van dit voorstel in de Expertgroep Ecologie. Er zijn geen principiële bezwaren om dit biologisch kenmerk op te nemen in domeintabel Hoedanigheid. Het advies uit de openbare consultatie is daarmee om dit wijzigingsvoorstel door te voeren, onder voorwaarde dat er overeenstemming wordt bereikt in de Expertgroep Ecologie over de te hanteren omschrijving W : Spelling van "levenstadium" corrigeren in domeinwaarden Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bij de Vaate (Waterschap Scheldestromen). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Raaphorst (Hoogheemraadschap van Delfland). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Geen. Conclusie: Het advies vanuit de openbare consultatie is om dit wijzigingsvoorstel door te voeren.

57 4.4.8 W : Opname van biologische indices in de domeintabel Parameter Personen / organisaties die akkoord zijn: Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bij de Vaate (Waterschap Scheldestromen) Bij trofie denk ik aan pasta, Trofische index lijkt me beter. Best verwarrend een code van IPSindex en het dan Specifieke Vervuilingsgevoeligheid Index noemen. Een code als SVGindex komt me dan logischer over. - Trofie Index wordt gewijzigd in Trofische Index - Dat bij de IPSindex de code niet past bij de Nederlandse omschrijving kan verwarrend zijn. Dit is echter niet altijd te voorkomen, denk bijvoorbeeld aan de code H voor waterstof. Het toevoegen tussen haakjes van de Franse omschrijving aan de Nederlandse omschrijving is ook geen optie vanwege de beperkte lengte (60 tekens). Daarom wordt de voorgestelde Nederlandse omschrijving gehandhaafd in het voorstel. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is dat het wijzigingsvoorstel wordt aangepast en doorgevoerd. De aanpassing is dat de Nederlandse omschrijving van TIindex wordt gewijzigd van 'Trofie Index' in 'Trofische Index'.

58 4.4.9 W : Opname biologische somparameters Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Raaphorst (Hoogheemraadschap van Delfland). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Vastenhoud (WS Fryslân) Ja, maar: bloei 17 moet zijn bloei 17-18; bloei 24 moet zijn bloei Ik mis de drijflaag bloeien 38 en 39 - Met bloei 17 wordt bedoeld bloei 17 en 18. Met bloei 24 wordt bedoeld bloei 24 en 25. De beschikbare ruimte voor de code is echter beperkt tot 12 karakters, vandaar dat -18 en -25 eraf zijn gevallen. De samenstelling van de somparameter geldt voor zowel fytoplanktonbloeisoorten 17 en 18 resp. 24 en 25. Als men de referentieliteratuur bij de hand houdt wordt dit duidelijk. De kwestie welke code het beste is voor deze domeinwaarden wordt voorgelegd aan de Expergroep Ecologie. IHW kan dat niet zelf bepalen. In het huidige voorstel mist het stukje "-18" en "- 25". Een alternatief is om het eerste deel van deze code korter te maken zodat "17-18" etc. wel past. FYT_bloei17-18 zou dan b.v. FYT_bli17-18, en daarmee in vorm weer op een andere manier afwijken van de andere waarden (FYT_bloei ). - De drijflaagbloeisoorten 38 en 39 zijn nog niet opgenomen in het voorstel omdat nog niet duidelijk is op basis van welke waarnemingen de beoordeling hiervan plaatsvindt. Dus kan deze somparameter nog niet goed gedefinieerd worden. van Gennip [Ja] Database-technisch: 1 kolom voor grootheid en 1 kolom voor de Database-technisch is het zo, dat bij een meetwaarde of

59 (Rijkswaterstaat) soort is een betere oplossing. toetsresultaat bij een somparameter altijd een grootheid moet worden vastgelegd, bijvoorbeeld Aantal per volume. Conclusie: Het advies vanuit de openbare consultatie is om dit wijzigingsvoorstel door te voeren. Verder wordt de keuze welke code het best gehanteerd kan worden voor de fytoplankton domeinwaarden "Fytopl. - bloeisoort Prymnesium" (bloei 17-18) en "Fytopl. - bloeisoort Aphanizomenon flos-aquae" (bloei 24-25) voorgelegd aan de Expertgroep Ecologie W : Opname biologische kwaliteitselementen Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Raaphorst (Hoogheemraadschap van Delfland). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bovelander (WS Hollandse Delta) Waarom niet de kreet -KLTT (kwaliteit) achter de deelelementen VIS; FYTPL; FYTOBEN; OVWFLORA en MAFAUNA? Dat zou in lijn liggen met ABUN; -SRTS; -ABGV en LTOB. Waar dit voorstel om gaat is dat de betreffende parameters, die al gebruikt worden maar in een andere domeintabel zitten namelijk in de domeintabel KRWkwaliteitselement, opgenomen worden in de domeintabel Parameter. Het wijzigen van de codes zou een ander voorstel kunnen zijn maar is nu niet aan de orde. Dhr. Bovelander zou dat voorstel als wijzigingsverzoek kunnen indienen bij de IHW-servicedesk. IHW heeft als standpunt dat eenmaal uitgegeven codes alleen nog worden gewijzigd als er zonder wijziging problemen in de uitwisseling ontstaan. Het wijzigen van codes heeft namelijk een grote impact. van Gennip (Rijkswaterstaat) Dit is afgeleide informatie. Deze moet op een ander niveau in de database worden opgenomen. Het klopt dat een toetsresultaat een afgeleid gegeven is, en niet een directe meting of waarneming. De Aquo-standaard is expliciet zo ontworpen dat het mogelijk is zulke afgeleide gegevens uit te wisselen in de vorm van een Typering (attribuut

60 kwaliteitselementofparameter in UM Aquo). Alle typeringen zijn afgeleide resultaten ofwel classificaties. Aquo-lex definitie van typering: "dynamisch kenmerk van een medium of (meet-)object dat wordt waargenomen of beoordeeld en dat is gedefinieerd in een methodiek of voorschrift" Het is dus correct en conform de conventies binnen Aquo om toetsresultaten van kwaliteitselementen, als Typering op te nemen. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is dat het wijzigingsvoorstel wordt doorgevoerd. Het wijzigen van een code valt buiten de scope van dit wijzigingsvoorstel, en het uitwisselen van toetsresultaten in de vorm van een Typering is conform de conventies binnen de Aquo-standaard W : Domeinwaarde GroteDrijfbladPlanten verwijderen (parameter) Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding Raaphorst (Hoogheemraadschap van Delfland). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bertens , [Ja] Verwarring voorkomen (WS Aa en Maas); Fraanje (WS Brabantse Delta) Vastenhoud GROTDBPTN is exclusief kroos; DRIJFBPTN is inclusief kroos Dhr. Vastenhoud heeft gelijk. Beide parameters staan in

61 (WS Fryslân) Aquo-lex gedefinieeerd zoals hij zegt. Dus beide parameters zijn verschillend en hebben beide bestaansrecht. Voorstel intrekken. (De verwarring wordt veroorzaakt door de terminologie in de referentieliteratuur die gebruikt wordt bij de KRW-beoordeling van drijfbladplanten)

62 Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel af te wijzen. Beide parameters staan in Aquo-lex gedefinieerd. Dus beide parameters zijn verschillend en hebben beide bestaansrecht W : Somparameters planten toevoegen (parameter) Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bij de Vaate (Waterschap Scheldestromen). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Raaphorst (Hoogheemraadschap van Delfland). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Vastenhoud (WS Fryslân) [Geen mening] NB omschrijving SUBMSPTN: staat nog "inclusief submerse plantdelen van emerse planten. In HHB versie juli 2014 hfdst 11 pagina 32 dat bij de groeivorm de plantdelen niet meegerekend worden. Opmerking heeft betrekking op de definitie van de term submerse planten in Aquo-lex. Verzoek tot aanpassing van de definitie wordt door IHW beschouwd als wijzigingsverzoek voor Aquo-lex en is daarom als zodanig bij de IHW-servicedesk geregistreerd (W ). Lüers (WS De Dommel) [Ja] Is noodzakelijke functionaliteit en eigenlijk gewoon een extra parameter. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren.

63 W : Verwijderen parameter Oeverplanten Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Raaphorst (Hoogheemraadschap van Delfland). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bertens (WS Aa en Maas); Fraanje (WS Brabantse Delta) Bij de Vaate (Waterschap Scheldestromen) van Gennip (Rijkswaterstaat) van Tent (HHSK) Vastenhoud (WS Fryslân) , [Ja] synoniemen voorkomen Onduidelijk of dit wel zo is. Kijken naar abundantie is relatie tot dit, Wellicht dat oeverplanten naar een lijst verwijzen en begroeiing naar alle vegetatie. Gezien de reacties is men het er niet mee eens dat beide termen hetzelfde betekenen. Voorstel intrekken Zie mail van Bas Kers aan Hinne Reitsma van 1/10/ 15. Gezien de reacties is men het er niet mee eens dat beide De benaming oeverplanten lijkt gangbaarder te zijn dan oeverbegroeiing die wordt voorgesteld dus de verkeerde parameter lijkt te worden verwijderd [Ja] NB: OEVERBGIG in versie 1.3 nog gebruikt voor mate van begroiing van de oevers! termen hetzelfde betekenen. Voorstel intrekken. Gezien de reacties is men het er niet mee eens dat beide termen hetzelfde betekenen. Voorstel intrekken. Gezien de reacties is men het er niet mee eens dat beide termen hetzelfde betekenen. Voorstel intrekken. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel af te wijzen. Gebruikers zijn het er niet mee eens dat beide termen hetzelfde betekenen.

64 W : Groepsindeling BiologischKenmerk domeintabel Hoedanigheid Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Raaphorst (Hoogheemraadschap van Delfland). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing van Gennip (Rijkswaterstaat) Nut en noodzaak zijn ons onduidelijk In IMWA Metingen worden aparte attributen geïntroduceerd voor de verschillende biologische kenmerken. Door de groepsindeling aan te passen is duidelijke welke domeinwaarden bij welk attribuut uitgewisseld mogen worden. van Tent (HHSK) [Ja] Wel lijkt nog het biologisch kenmerk lengte te ontbreken (voor de ruwe data van vis noodzakelijk) Dat klopt niet, dit gegeven is wel vast te leggen. Voor het vastleggen van de vislengteklasse kent IMWA Metingen het attribuut Lengteklasse. Vislengteklasses in discrete centimeters worden echter niet opgenomen in de Aquo-domeintabel Hoedanigheid groep BiologischKenmerk_Lengteklasse, omdat het opnemen van discrete centimeters geen toegevoegde waarde heeft. Hiervoor zal een externe domeintabel met externe codespace gebruikt moeten worden. Die externe domeintabel "vislengteklasse in discrete centimeters" zal niet in Aquo DS worden opgenomen. Indien van één vis de lengte wordt gemeten, kan dit overigens vastgelegd worden als numerieke waarde bij grootheid Lengte. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren.

65 4.5 Naam Code Symbool (NCS) De NCS wordt toegepast voor het maken en lezen van schematische overzichten van rioolwaterzuiveringsinstallaties W : Delen van NCS opnemen in Aquo-standaard Reacties uit de eerste ronde van de openbare consultatie Dit wijzigingsvoorstel bleek minder makkelijk raadpleegbaar te zijn tijdens de consultatieperiode, wat dan ook werd teruggekoppeld naar IHW. De link naar W zoals verstuurd in het nieuwsbericht was kort daarna verouderd en ongeldig. De link naar W op de pagina werkte wel. Uit de reacties blijkt dat het leeuwendeel van de respondenten dit RfC niet konden vinden en daarom geen oordeel heeft kunnen vormen. Om iedereen de gelegenheid te geven dit voorstel alsnog te bekijken heeft IHW de reactieperiode verlengd tot en met 30 oktober Personen / organisaties die akkoord zijn: Bakker (WS Noorderzijlvest). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bertens (WS Aa en Maas); Fraanje (WS Brabantse Delta) Bij de Vaate (Waterschap , We kunnen hier geen mening over vormen. Link werkt niet meer. De verwijzing verwijst naar een niet bestaande pagina dus er valt niets te reageren. Graag opnieuw aanbieden. Tijdens de openbare consultatie bleek dat de link naar het RfC Delen van NCS opnemen in Aquo-standaard (W ) niet werkte. Deze foutieve link stond in de Aquo en het nieuwsbericht dat werd geplaatst op Om iedereen de gelegenheid te geven dit voorstel alsnog te Scheldestromen) Lüers (WS De Dommel) Link bestaat niet meer bekijken heeft IHW de reactieperiode verlengd tot en met 30 oktober. Reacties kunt u weer sturen naar servicedesk@ihw.nl Uibel (WS Noorderzijlvest) link werkt niet. niet duidelijk wat bedoelt wordt. Graag terugkoppeling vanuit IHW. De juiste link is: Vastenhoud (WS Fryslân) voorstel niet te vinden Conclusie:

66 Er kan geen advies worden uitgebracht omdat de link niet juist was. Er zal een tweede consultatieronde voor dit RfC plaatsvinden, deze consultatie loopt tot en met 13 november Reacties uit de tweede ronde van de openbare consultatie Personen / organisaties die akkoord zijn: Hamel (Waterschap Zuiderzeeland). Melding Van Reisen (HHRS van Rijnland). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bij de Vaate (Waterschap Scheldestromen) Inzake RfC W deel ik u mede dat ik hier niet akkoord mee ben: Met de ontwikkeling van DAMO hebben we als waterbeheerders ingestoken op standaardisatie van die zaken die strikt noodzakelijk zijn en daarmee dus op een hoog niveau zitten. Dit voorstel staat daar lijnrecht tegenover. Dit wijzigingsvoorstel legt alle detail vast met eventuele gevolgen voor gebruik, beheer en bijhouding die we inmiddels wel kennen. In sommige gevallen blijkt dat er rekening is gehouden met - Dit voorstel heeft inderdaad een hoog detailniveau. Dit detailniveau is nodig voor de procesondersteuning binnen het werkveld afvalwaterketen/afvalwaterzuiveringsbeheer. Het werkveld afvalwaterketen/afvalwaterzuiveringsbeheer is overigens niet nieuw in Aquo, maar eigenlijk een update van wat er al in Aquo zat sinds 2004, met datzelfde detailniveau. coderingen die uit de bestaande Aquo-standaard reeds aanwezig waren zoals ZRG en KPT. In andere gevallen mis ik die, zoals gemaal (KGM), hevel (KHE), leiding (LDG) en overnamepunt (ZOP). Hierdoor ontstaat het risico van dubbele coderingen binnen een waterschap. Bijvoorbeeld overige objecten zullen nu onder VOV vallen. Omgekeerd kan het ook het geval zijn, kdu staat voor kalkdoseerunit maar binnen Aquo voor duiker. Het systeem gaat uit van decompositie. Soms weet je dan niet - Codes behoeven binnen de Aquo-standaard niet uniek te zijn over domeintabellen heen. De codering van NCS ligt voor een buitenstaander misschien niet altijd voor de hand, maar is breed en diep in gebruik bij de zuiveraars. Met de opname van de NCS-codes in Aquo worden de zuiveraars ondersteund. Aanpassen van de codes zou kostbare aanpassingen in de praktijk vergen. meer waar te coderen. Een effluentgemaal, een influentgemaal, een bergbezinkbassingemaal: het zijn allemaal gemalen. Wordt het dan een soort gemaal onder gemaal of zijn het aparte objecten? - Ook een procesnaam als bijvoorbeeld ontvangen dient gelezen te worden binnen de context van het werkveld afvalwaterketen/afvalwaterzuiveringsbeheer. Het voorstel richt zich te eng op zuiveringsbeheer. Er wordt - Decompositie: De afspraken die hierover binnen NCS

67 niet waterschapstaakbreed gekeken. Ik vraag me af of er dan wel sprake is van standaardisering die we nastreven. Er zullen (wellicht) knelpunten ontstaan. Bijvoorbeeld een meetpunt is een monsternamepunt geworden, etc. Een effluentsloot is bij het waterschap natuurlijk een oppervlaktewaterlichaam en zal zijn opgenomen binnen waterbeheer. Om deze binnen zuiveringsbeheer ook nog eens vast te gaan leggen is geen vorm van standaardisatie. Zo ook: Afsluiter heet bij DAMO Watersystemen Afsluitmiddel. Bemonsteringsapparaat heet binnen Aquo Bemonsteringsapparaat type. Etc. Een effluentgoot is gecodeerd als es- terwijl je dan eg- verwacht. De code es- wordt voor effluentsloot gebruikt. Het toepassen van - in codes, is dat hiermee als standaard verheven? Ik zou daar niet voor willen pleiten. Hoe is de afstemming van dit verhaal met de ontwikkeling van DAMO TRI? Heeft daar iemand op getoetst? Hangt deze standaard niet te veel samen met Z-INFO en als we naar een ander product overgaan weer een andere standaard zullen hebben? Soms zijn definities wankel, zoals van een rioolwaterzuiveringsinstallatie: een inrichting waar het rioolwater wordt gezuiverd tot effluentkwaliteit dat geloosd mag worden op het oppervlakte water. Tevens kan primairslib en surplusslib worden vergist en/of worden ingedikt. NB het slib wordt op een RWZI niet ontwaterd. In de definitie staat mag worden, er zijn dus blijkbaar nog andere manieren. De definitie van een sliblijn: verzameling primaire processen binnen de hoofdtaak zuiveren van afvalwater van een Waterschap ten bate van de behandeling en /of verwerking van slib tot een droge stof gehalte van max 15% op een rioolwaterzuiveringsinstallatie. Ik vraag me af of dit nu wel specifiek iets zegt over de sliblijn. Bijvoorbeeld het activiteitenbesluit zegt zijn gemaakt, worden nu overgenomen binnen Aquoafvalwaterketen. - DAMO-TRI is nog aan het opstarten, de business case is nog niet rond. Met een project in een dergelijke fase kunnen wij niet afstemmen. Dit zou de opname van NCS in Aquo sterk vertragen, terwijl er nu behoefte aan snelheid is. Zodra DAMO-TRI een meer materiële vorm aanneemt zal IHW daarbij betrokken zijn en zal afstemming van de standaard (-en) plaatsvinden. - Z-Info: De expertgroep afvalwaterketen en IHW voorzien dat overgang naar een ander systeem mogelijk is met NCS/Aquo-afvalwaterketen, en dat aanpassingen aan de standaard niet nodig zullen zijn. - De vragen die u stelt bij definities wil IHW voorleggen aan de expertgroep afvalwaterketen. Binnen de huidige updateprocedure (update december 2015) is dat echter niet mogelijk. Als u de door u voorgestelde wijzigingen op definities indient bij de servicedesk van IHW zal de gebruikelijke procedure voor wijzigingsvoorstellen gevolgd worden. Onderdeel van die procedure is bespreking van de voorstellen in de expertgroep. - Bron is NCS, maar men kan terecht bij IHW als beheerder van de Aquo-standaard. - Geïntegreerd beheer en consistentie: dat is natuurlijk wel de intentie. - Relaties: o RT - Gerelateerde Term (Related Term) o BT - Bredere Term o NT - Nauwere Term N.B. Een uitgebreidere toelichting van relaties tussen termen staat in de Aquo Lex en Objecten Catalogus op

68 over de sliblijn: In de sliblijn wordt het deel van het slib dat niet wordt teruggevoerd naar de selector of beluchtingstank, het surplusslib, verwerkt. Het slib dat uit de nabezinktank komt bestaat voor ongeveer 97-99% uit water. In de meeste installaties wordt het slib eerst ingedikt tot een watergehalte van circa 95%, dus een drogestofgehalte van ongeveer 5%. Daarna wordt het slib mechanisch ontwaterd met zeefbandpers, filterpers of centrifuge tot een droge stof gehalte van 20-25%. Het afvalwater dat hierbij vrijkomt, wordt teruggevoerd in het zuiveringsproces. In een aantal gevallen vindt in dit traject ook slibvergisting plaats. Na deze processtappen is het slib geschikt voor verdere verwerking, meestal verbranding. Storten van zuiveringsslib vindt in Nederland niet plaats. De eindverwerking van slib vindt over het algemeen plaats in speciaal daarvoor bestemde inrichtingen en meestal niet bij zuiveringtechnische werken. Hier is er dus al sprake van een droge stof gehalte van 20-25% in plaats van 15%. In de definities wordt onderscheid gemaakt in primaire en niet-primaire processen wat de definitie onduidelijk maakt want welke zijn dat dan? In plaats van injecteur en ejecteur komen benamingen als injector en ejector me beter over als (Nederlandstalige) benamingen. Wankel ook in die zin: Een tank kan een tank of vat zijn, een kelder kan een kelder of put zijn, een leiding is een buis, etc. De bron is NCS, maar bij wie kunnen we dan feitelijk terecht? In de motivatie staat Door de terminologie in Aquo op te nemen is geïntegreerd beheer en consistentie met bijvoorbeeld oppervlaktewater geregeld. Deze lijkt me nu juist niet geregeld. Er wordt gebruik gemaakt van de afkortingen BT en NT. Geen idee wat deze betekenen, dus kan ik daarop niet beoordelen. Er zijn definities voor oploop en afloop. Afloop voorbezinktank, alla, maar oploop voorbezinktank? Dan zou ik liever aanvoer voorbezinktank hanteren (STOWA). Een procesnaam als bijvoorbeeld ontvangen staat zo raar als je het uit de context haalt. De procesnamen lijken me wat dat betreft

69 Zander (Stichting Waterproef) onvoldoende. Nabehandelen met een code NT snap ik niet. In nabehandelen zit toch geen t? Intern inzamelen afvalwater met een code TR kan ik ook niet verklaren. Ontwateren slib zou je eerder verwachten als OS dan als SO. De methode van coderen lijkt me sowieso niet eenduidig, wat je als standaard wel nastreeft Akkoord: Ja (onder voorbehoud) Motivatie: Hier meteen ID toepassen! Coderingsmethodiek van de codes lijkt af te wijken van de normale codering (altijd 3 karakters en het gebruik van _. Beter is om dezelfde methodiek als bijvoorbeeld parameters te gebruiken). - De NCS-coderingsmethodiek wijkt inderdaad af van de coderingsmethodiek die gebruikelijk is in de Aquostandaard. Omdat de NCS-codes breed en diep in gebruik zijn bij de zuiveraars worden de NCS-codes toch overgenomen. Met de opname van de NCS-codes in Aquo wordt standaardisering van informatievoorziening onder de zuiveraars ondersteund. - Alle Aquo-domeintabellen hebben sinds kort een kolom ID. Met betrekking tot de uitwisseling van domeinwaarden wordt de CCvD op 27 november het volgende voorgesteld (Wijzigingsvoorstel W _ID_sleutel_in_uitwisselformaten): o De invoering van het ID als sleutel voor het uitwisselformaat XML. o De invoering van code als sleutel voor het uitwisselformaat CSV Conclusie: Uit de openbare consultatie zijn enkele bezwaren tegen het voorstel naar voren gekomen. IHW adviseert het CCvD-D het voorstel wel door te voeren. Eventuele wijzigingen in het voorstel, bijvoorbeeld op definities, kunnen worden doorgevoerd na opname van NCS in aquo en zullen dan het reguliere wijzigingsproces doorlopen. 4.6 Parameters en hoedanigheden in de context van scheidingstechnieken (set die als geheel wordt behandeld) Dit setje wijzigingsvoorstellen betreft de definitie van begrippen, parameters en hoedanigheden bij monsteranalyses waarbij scheidingstechnieken worden gebruikt.

70 4.6.1 W : 1 hoedanigheid voor opgelost Personen / organisaties die akkoord zijn: Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Uibel (WS Noorderzijlvest). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bertens ; Na filtratie kunnen nog steeds stoffen niet opgelost zijn. Deze Deze reactie zal worden meegenomen naar de EG Chemie (WS Aa en Maas); Fraanje (WS Brabantse Delta) zijn dan gebonden aan DOC. Lüers (WS De Opgeloste fractie is een andere inhoud dan na filtratie. Deze reactie zal worden meegenomen naar de EG Chemie Dommel) Opgelost betekent qua definitie dat een stof mengt met de waterfase en tussen de watermoleculen gaat zitten (al dan niet ionen vormend). Na filtratie geeft aan dat dit een fractie is dat naast de opgeloste deel ook een fractie bevat dat niet werkelijk opgelost is maar qua deeltjesgrootte dusdanig klein zijn dat men dit gemakshalve als opgelost beschouwd. Ik beschouw de hoedanigheid nf na filtratie dusdanig diep ingeburgerd dat deze wijziging een hele grote impact heeft op alle systemen. Deze twee redenen bij elkaar genomen kom ik tot oordeel dat na filtratie een betere omschrijving is en voorkomt dat er onnodige kosten worden gemaakt voor aanpassen van naamgeving: woordfetisj.. van Tent Na filtratie is niet hetzelfde als opgelost. De filtratie is een Deze reactie zal worden meegenomen naar de EG Chemie (HHSKRS van Schieland en de Krimpenerwaard) wijze van benaderen om de opgeloste fractie te bepalen, maar het is niet uitgesloten dat stoffen nog steeds gebonden zijn aan zeer kleine deeltjes. Omdat het niet het zelfde is, moet je het dus ook niet zo noemen. van Gennip Opgelost is een triviale term. Deze reactie zal worden meegenomen naar de EG Chemie

71 (Rijkswaterstaat) Conclusie: Uit de openbare consultatie is gebleken dat er geen consensus is om dit wijzigingsvoorstel door te voeren. Gebruikers komen met argumenten die IHW niet goed kan beoordelen. Dit wijzigingsvoorstel zal behandeld worden in de expertgroep Chemie. Respondenten zullen worden uitgenodigd om hun standpunt duidelijk te maken W : Wijzigingen Par./Hoed.h. mbt scheidingstechn.-deel 2:Indamprest beëindigen Personen / organisaties die akkoord zijn: Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Lüers (WS De Dommel) [Ja/ Geen mening] Het blijft muggenziften, maar conform de letter zou het kunnen Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren W : Par./Hoed.h. mbt scheidingstechn.-deel1:zwevendstof -> Onopgeloste stoffen Personen / organisaties die akkoord zijn: Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Uibel (WS Noorderzijlvest). Melding

72 Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bertens (WS Aa en Maas); Fraanje (WS Brabantse Delta) , Zwevend stof lost niet op, dus ook na filtratie blijft het zwevend stof. Als zwevend stof niet oplost, dan is het toch een synoniem voor onopgeloste bestandsdelen? Waarschijnlijk is dit wijzigingsvoorstel verkeerd begrepen. Het voorstel is om Zwevend Stof te wijzigen in Onopgeloste Stoffen. Maar in het overzicht van de wijzigingsvoorstellen op stond per abuis Wijzigingen Par./Hoed.h. mbt scheidingstechn.- deel1:zwevendstof -> Opgeloste st. Bij de Vaate (Waterschap Dit gaat denk ik problemen opleveren. Onvoldoende gelegenheid gehad dit intern af te stemmen. Helaas ontbreekt meer informatie over de problemen die verwacht worden. Scheldestromen) Lüers (WS De Dommel) Zwevende stof blijft zwevende stof. Is zowel compartiment als parameter. Dit niet weer veranderen. Gebruik de meest ingeburgerde code. Dus zwevende stof. Eigenlijk geeft het begeleidende stuk ook aan dat na filtratie ook een compartiment dient te zijn en geen hoedanigheid, net zoals zwevende stof. Dus OF (oppervlaktewater filtraat), AF (afvalwater filtraat), GF (grondwater filtraat). Het wijzigigingsvoorstel is opgesteld omdat in de NENvoorschriften de ingeburgerde Zwevende stof wordt losgelaten. Het is voor een standaard belangrijk om aangesloten te blijven op gerelateerde standaarden. Het begeleidende stuk is bedoeld ter ondersteuning van het voorstel voor het wijzigen van Zwevende stof in Onopgeloste stoffen. Voor het opnemen van de verschillende soorten filtraten in de Aquo-domeintabel Compartiment zou een ander wijzigingsvoorstel zijn en kan onderbouwd worden ingediend bij servicedesk IHW. Kessels (Roer en Overmaas) M.b.t. Zwevende stof of Onopgeloste stof : ik kan de redenering volgen en de keuze accepteren. Ik ben het echter niet eens met de definitie van onopgeloste bestanddelen : Vaste stoffen die worden verwijderd door filtratie of centrifugeren onder voorgeschreven omstandigheden. Het hoeven namelijk geen vaste stoffen te zijn. Organismen zoals eencellige dieren worden ook afgefiltreerd, maar zijn niet te beschouwen als vaste stoffen. Voor vaste stoffen zou een De definitie in het wijzigingsvoorstel is de definitie die de NEN hanteert. IHW wil graag aansluiten op deze definitie maar erkent dat er een hiaat in zit. Daarom zal in de toelichting bij de definitie van Onopgeloste bestanddelen worden opgenomen dat De term vaste stoffen is de term die de NEN hanteert in

73 van Gennip (Rijkswaterstaat) andere term moeten worden gekozen; objecten of deeltjes misschien? Zwevend stof wordt niet in NEN gebruikt (algemene term voor residu). Opgeloste stof is iets anders (fractie die door het filter gaat). de definitie van onopgeloste bestanddelen. Ook organismen zoals eencellige dieren worden hieronder verstaan. Waarschijnlijk is dit wijzigingsvoorstel verkeerd begrepen. Het voorstel is om Zwevend Stof te wijzigen in Onopgeloste Stoffen. Maar in het overzicht van de wijzigingsvoorstellen op stond per abuis Wijzigingen Par./Hoed.h. mbt scheidingstechn.- deel1:zwevendstof -> Opgeloste st. Conclusie: Door verkeerde communicatie over dit wijzigingsvoorstel is er verwarring ontstaan over onopgeloste stoffen en opgeloste stoffen. Het voorstel is om de parameter zwevend stof te wijzigen in onopgeloste stoffen omdat dit de term is die de NEN gebruikt. De indieners van commentaar worden uitgenodigd voor de expertgroep Chemie. Met deze nieuwe informatie kunnen zij daar nogmaals op dit wijzigingsvoorstel reageren. 4.7 Overig W : Typering verwijderen Aanwezigheid toxische blauwalg vastgesteld Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Uibel (WS Noorderzijlvest). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding van Tent (Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding

74 Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Lüers (WS De Dommel) [Ja] Conform de definities: ik zou echter de WNS-nummer behouden en de entiteiten aanpassen Wens is om het huidige WNS-nummer te behouden en alleen de omschrijving aan te passen. Dat aanpassen kan in dit geval niet omdat er al een waarnemingssoort bestaat met deze omschrijving, en dat is WNS8946. In het RfC is aangegeven dat deze waarnemingssoort voortaan gebruikt zou moeten worden. Dat vraagt dus om een conversie van WNS9332 naar WNS8946. Conclusie: Het advies van de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren. De wens om WNS9332 te handhaven en de parameter aan te passen kan niet omdat er al een WNS (nl WNS8946) voor deze combinatie bestaat W : Verwijderen typering Aanwezigheid campylobacter vastgesteld Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Uibel (WS Noorderzijlvest). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding

75 Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Lüers (WS De Dommel) [Ja] Conform de definities: ik zou echter de WNS-nummer behouden en de entiteiten aanpassen Wens is om het huidige WNS-nummer te behouden en alleen de Parameter in de Omschrijving aan te passen. Dat kan in dit geval, het wijzigingsvoorstel is daarom als volgt aangepast: WNS8461 krijgt als nieuwe Omschrijving: CAMPLBTR [DIMSLS] [NVT] [OW] Conclusie: Het advies vanuit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren, met één aanpassing: WNS8461 wordt gehandhaafd waarbij de parameter wordt aangepast W : Verwijderen typering Categorie Cyanobacteriedrijflaag Personen / organisaties die akkoord zijn: van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bertens (WS Aa en Maas); Fraanje (WS Brabantse Delta) Bovelander (WS Hollandse Delta) Lammertink (WS Rijn en IJssel) , Behouden. Wordt gebruikt bij zwemwater. Reactie komt overeen met het advies van IHW om het wijzigingsvoorstel af te wijzen en de typering te handhaven Is ingebed in blauwalgenprotocol-2012 Reactie komt overeen met het advies van IHW om het wijzigingsvoorstel af te wijzen en de typering te handhaven Nee, werkt zo juist goed samen met het blauwalgenprotocol Reactie komt overeen met het advies van IHW om het Lüers (WS De Dommel) Behouden. Wordt gebruikt bij zwemwater. En conform de definitie is alles wat in een categorie uitgedrukt wordt ook een typering. Er dient in Aquolex uitleg te zijn wat de betekenis is. Omdat dit reeds zo is, is deze typering correct doorgevoerd. wijzigingsvoorstel af te wijzen en de typering te handhaven Reactie komt overeen met het advies van IHW om het wijzigingsvoorstel af te wijzen en de typering te handhaven

76 Uibel (WS Noorderzijlvest) van Tent (HHSKRS van Schieland en de Krimpenerwaard) Vastenhoud (WS Fryslân) wordt gebruikt bij zwemwater (blauwalgenprotocol) Reactie komt overeen met het advies van IHW om het wijzigingsvoorstel af te wijzen en de typering te handhaven Geeft enkel meer verwarring en lost niets op Reactie komt overeen met het advies van IHW om het wijzigingsvoorstel af te wijzen en de typering te handhaven blauwalgenprotocol Reactie komt overeen met het advies van IHW om het wijzigingsvoorstel af te wijzen en de typering te handhaven Conclusie: Het advies van de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel af te wijzen. Dit komt overeen met het advies van IHW W : Kolom statuswnsnr en voorkeurwnsnr verwijderen uit domeintabel Waarnemingssoort Personen / organisaties die akkoord zijn: Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding van Tent (Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing van Gennip (Rijkswaterstaat) Synoniemen hebben functioneel gezien een toegevoegde waarde wanneer er naar specifieke attributen gezocht wordt. Met behulp van het zoek-filter in Aquo DS is in domeintabel Waarnemingssoort ook snel te achterhalen of er vergelijkbare (synonieme) waarnemingssoorten zijn bij een bepaalde combinatie van parameter / eenheid / hoedanigheid in een bepaald compartiment. Bij de huidige stand van zaken, i.e. dat de attributen statuswnsnr en voorkeurwnsnr niet consistent beheerd kunnen worden (zie memo bij het RfC), heeft zoeken via Aquo DS misschien zelfs wel de voorkeur. Na terugkoppeling van deze toelichting heeft de heer van Gennip aangegeven geen bezwaar te hebben tegen deze

77 Lüers (WS De Dommel) Dit is de waarnemingssoorttabel. Daarin staat beschreven wat de status en voorkeur (voorkeur/dialect/non actief). Ik hecht veel waarde aan deze metainformatie. Het stelt ons in staat om wijzigingen actief te controleren en na te zoeken. En om uit te wisselen volgens de voorkeur, zodat toetsingen automatisch goed gaan. Dit is belangrijke meta-informatie. De vraag blijft wanneer de WNS-tabel wordt bijgewerkt met de nieuwste entiteiten (grootheid, parameter, typering, eenheid, hoedanigheid, parametergroep en compartiment). Indien er meerdere mogelijkheden zijn dient de technische werkgroep een besluit te nemen welke de voorkeur wordt. wijziging. In het wijzigingsvoorstel wordt aangegeven dat in de praktijk het beheer van de voorkeursstatus van de waarnemingssoorten niet meer goed te doen is. Zie ook het stukje Praktijk in de memo met toelichting op het RfC: Maar in de praktijk blijkt dat het onmogelijk is dit attribuut consistent te beheren. Waar het op neer komt is dat elke nieuwe waarnemingssoort nu standaard de status V (voorkeur) krijgt en dat er i.v.m. ontbrekende kennis en capaciteit geen beheer meer gedaan wordt op het al dan niet voorkeur of dialect zijn van een waarnemingssoort. Welke WNS de voorkeur heeft kan per werkveld verschillen, IHW kan hier dan geen keuze maken. De voorkeursstatus zegt daarom momenteel niet zo veel meer. Daarnaast heeft IHW geen capaciteit beschikbaar om deze kolom te beheren. Het wijzigingsverzoek zal behandeld worden in de TW Aquo. Conclusie: Uit de openbare consultatie is gebleken dat er geen consensus is om het wijzigingsvoorstel door te voeren. Echter IHW heeft geen kennis en capaciteit om deze kolommen in de domeintabel Waarnemingssoort te beheren. Dit betreft niet alleen achterstallig beheer maar ook toekomstig beheer. Dit wijzigingsvoorstel wordt voorgelegd aan de TW Aquo waar dhr. Luërs zitting in heeft. Indien de conclusie in de TW is dat deze meta-informatie ontsloten moet blijven, dan zal er vanuit het veld een gremium ingericht moeten dat ten behoeve van het beheer op deze kolommen aan IHW aangeeft of een WNS voorkeur of dialect is, en wat in het laatste geval de voorkeurswaarnemingssoort is. Daarmee neemt het gremium dus feitelijk het inhoudelijk beheer van deze kolommen op zich W : Fouten in coderingen verhoudingen van stoffen Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding

78 Uibel (WS Noorderzijlvest). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing van Tent (HHSKRS van Schieland en de Krimpenerwaard) [Ja] Vraag me wel af of je dit soort berekeningen moet willen beheren in Aquo In sommige gevallen is het om praktische redenen dat een bepaald verhoudingsgetal vastgelegd wordt. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren W : Aanpassing omschrijving parameter CLOSTR clostridia Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Geen. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren.

79 4.7.7 W : Aanpassen code van freon 23, en omschr. CFK1113 en CFK132 Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bovelander (WS Hollandse Delta) Casnummers moeten bij de nieuwe parameters/parameteromschrijvingen blijven gehandhaafd De wijziging van de drie parameters houdt geen wijziging van de CAS nummers in. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren W : Omschrijving typering zwemwaterkwaliteit aanpassen Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding van Tent (Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Geen.

80 Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren W : Fout in omschrijving hoedanigheid C10C16 verbeteren Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Geen. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren W : Verwijderen dubbele definitie biochemisch zuurstofverbruik Personen / organisaties die akkoord zijn: Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bertens (WS Aa en Maas); Fraanje , In principe akkoord. Als maar duidelijk blijft wat de tijdsduur van de methode is in de code. De bestaande BZV-parameters in domeintabel parameter zijn inclusief de aanduiding van de tijdsduur, en de omschrijving geeft dat duidelijk aan. Twee voorbeelden (zie domeintabel parameter):

81 (WS Brabantse Delta) Lüers (WS De Dommel) Uibel (WS Noorderzijlvest) Volgens mij is de testduur cruciaal om te bepalen wat gemeten is. Zo zijn er ook BZV van 1,2,3,4 en meer dagen. De definitie moet om deze reden de testduur hebben. Anders vergelijk je appels met peren. Of in de omschrijving of in de hoedanigheid BZV5 is een internationaal begrip. BZV5 is voor de gebruiker éénduidig. Als alleen BZV gebruikt, is het niet meer duidelijk of we het hebben over BZV5 of een bepaling met een andere testduur. Code Omschrijving BZV5 Biochemisch zuurstofverbruik over 5 dagen BZV6 Biochemisch zuurstofverbruik over 6 dagen etc. Deze parameters blijven dus eenduidig. Dat klopt. Daarom staat ook in de toelichting van de Aquo-lex term 'biochemisch zuurstofverbruik': "bij een BZV bepaling moet de testduur (in dagen) aangegeven zijn; deze is bepalend is voor de gemeten waarde.bzv worden altijd uitgedrukt in equivalenten zuurstof (O2), " In de domeintabel parameter wordt in de omschrijving de testduur vermeldt. Zie ook de reactie hierboven op de opmerking van Bertens. Dit RfC betreft niet de domeinwaarden in domeintabel parameter, maar de term 'biochemisch zuurstofverbruik'. Er verandert niets aan de domeintabel parameter. De bestaande BZV-parameters zijn inclusief de aanduiding van de tijdsduur, en de omschrijving geeft dat duidelijk aan. Zie ook de reactie hierboven op de opmerking van Bertens. In de toelichting van de definitie van biochemisch zuurstofverbruik staat: bij een BZV bepaling moet de testduur (in dagen) aangegeven zijn; deze is bepalend is voor de gemeten waarde.bzv worden altijd uitgedrukt in equivalenten zuurstof (O2), Vastenhoud [Ja] Omdat de uitvoering van de analyse (lees aantal dagen) Uit de inhoud van domeintabel parameter en de andere reacties blijkt immers dat er in de praktijk ook andere tijdsduren gebruikt worden. Het zou onwenselijk zijn als er voor elke tijdsduur een aparte definitie van dit begrip wordt opgenomen in Aquo-lex.

82 (WS Fryslân) bepalend is voor het resultaat, is een normverwijzing zeer essentieel geworden. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren. De zorg van gebruikers, dat de testduur van de BZV bepaling niet meer uitgewisseld zou kunnen worden, kan worden weggenomen: Aquo-lex vermeldt in de Toelichting namelijk dat de testduur in dagen moet worden aangegeven. Dit wordt in de praktijk gedaan door ook in de Code van de domeinwaarde de testduur met een getal aan te geven, zo bestaan de domeinwaarden BZV5, BZV6, etc W : OSTOF is een object en geen chemische stof (tabel Parameter) Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding van Tent (Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Kessels (Roer en Overmaas) M.b.t. Organische stof als Object of als Chemische Stof: of organische stof als object of als chemische stof moet worden gezien hangt af van de definitie. Als je materiaal waaruit levende en dode organismen zijn opgebouwd en dat door micro-organismen kan worden afgebroken hanteert is het inderdaad een object. Als je de meer chemische definitie gebruikt ( An organic compound is any member of a large class of gaseous, liquid, or solid chemical compounds whose molecules contain carbon. For historical reasons discussed below, a few types of carbon-containing compounds, such as carbides, carbonates, simple oxides of carbon (such as CO and CO2), and cyanides are considered inorganic. The distinction between organic and inorganic carbon compounds, while "useful in organizing the vast De gegeven, meer chemische definitie van organisch stof lijkt meer te gaan over het vastleggen van de scheidslijn tussen organische en anorganische verbindingen. Dat onderscheid maken is inderdaad niet de bedoeling als we in de Aquostandaard spreken over organisch stof. In dit geval geldt de definitie materiaal waaruit levende en dode organismen zijn opgebouwd en dat door micro-organismen kan worden afgebroken. Daarmee is het een Object en geen Grootheid.

83 Lüers (WS De Dommel) subject of chemistry... is somewhat arbitrary". ( betreft het een chemische stof (bepaald door de chemische samenstelling). Mijn voorkeur gaat uit naar de chemische definitie, maar IHW kan natuurlijk een andere keuze maken [Ja] Het blijft muggenziften, maar conform de letter correct Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren W : Verwijderen waardebewerkingsmethode Zomerhalfjaar (ZHJ) Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding van Tent (Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bij de Vaate (Waterschap Scheldestromen) Als je ZHJ wel verwijdert en ZHJMAX en ZHJMIN niet dan heeft dit weinig zin lijkt me. ZHJMIN en ZHJMAX worden gebruikt voor de beoordeling van ph voor de KRW, volgens het Richtlijn KRW Monitoring Oppervlaktewater en Protocol Toetsen & Beoordelen (juni 2014). Deze waarden zijn wel correct en blijven gewoon in gebruik. Oftewel: er is geen reden die ook te verwijderen. Lüers (WS De Dommel) [Ja] ZHJ is niet geldig. Waarschijnlijk is dit ZGM (zomergemiddelde). Aangeven dat dit de meest waarschijnlijke vervanging is. De indiener van het wijzigingsvoorstel is het ermee eens dat ZGM de waarde is die waarschijnlijk het beste alternatief vormt ter vervanging van ZHJ voor mensen die dit gegeven willen

84 uitwisselen. Deze informatie stond nog niet in het wijzigingsvoorstel en is toegevoegd. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren, en de volgende informatie toe te voegen op het wijzigingsformulier: De waarde ZGM (Zomergemiddelde) vormt waarschijnlijk het beste alternatief ter vervanging van ZHJ voor mensen die dit gegeven willen uitwisselen W : Geldigheid parameter snietclb14 beëindigen Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Geen. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren W : Foute Omschrijving van milbemectin bij CASnummer Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding

85 Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Geen. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren W : Foute Omschrijving oleandomycine bij CASnummer Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding van Reisen (HHRS van Rijnland). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Lüers (WS De Dommel) Oleandomycine bestaat als stof ook. Alleen is de CASnummer verkeerd gekoppeld (volgens mij moet het zijn). Mijn voorstel. Laat de WNS van deze parameter staan en wijzig het CAS-nummer van de parameter. Voeg nieuwe parameter oleandomycinefosfaat (met de juiste CAS-nummer) toe aan de parameterlijst en ook de betreffende waarnemingssoorten. Maak een melding naar gebruikers toe om te checken of men de juiste parameter heeft gecodeerd. Codering gaat op basis van naamgeving/code en niet op basis van CAS-nummer. Mijn vermoeden is dat de parameters dus juist staan. Het klopt dat er een stof oleandomycin bestaat, die stof is dit voorjaar toegevoegd aan de tabel Parameter met CASnummer en Code oladmcn. Zie Omschrijving wijzigingsvoorstel (Wat?): En kijk dan naar het NB (in cel B18 in het RfC) dat er bij staat. N.B. Een aangevraagde stof voor het grondwater met CASnummer is inmiddels toegevoegd met de omschrijving oleandomycin (dus zonder een e aan het eind, die naam klopt ook met het CASnummer), en heeft de code oladmcn gekregen. Toelichting op de gekozen oplossing voor het probleem CASnummer is in tegenspraak met Omschrijving van de stof : In de Aquo-standaard gebruiken we in de tabel

86 Parameter het CASnummer om een chemische stof te definiëren. Indien blijkt dat het CASnummer niet klopt bij de stofnaam die in de Omschrijving staat, en het CASnummer hoort bij een andere stof, dan is de combinatie tussen CASnummer en stofnaam niet eenduidig. (Het gaat in dat geval dus niet om een schrijffoutje in het CASnummer dat gemakkelijk rechtgezet kan worden.) Als de combinatie van een CASnummer en stofnaam niet eenduidig is dan moet de parameter vervallen, d.w.z. historisch gemaakt worden. In dat geval moeten óók de waarnemingssoorten met die betreffende parameter echt vervallen (en dus niet aangepast worden aan een gewijzigde situatie). Conclusie: Aan het verzoek om in de bestaande waarnemingssoorten alleen de code te veranderen van de parameter kan niet worden voldaan, juist omdat niet duidelijk is welke stof nu eigenlijk bedoeld was. Elke gegevensbeheerder zal inderdaad moeten nagaan welke stof in het verleden vastgelegd is met de vervallen parameter. Daarom is de impact van dit wijzigingsvoorstel ook groot. Ter vervanging van de vervallen waarnemingssoorten zal IHW nieuwe waarnemingssoorten toevoegen, zowel voor de parameter met Code oladmcn als voor de parameter met Code oladmcnpo4. In het beoordeelde wijzigingsvoorstel is nu nog niet aangegeven dat ook voor de parameter met Code oladmcn twee nieuwe waarnemingssoorten gemaakt zullen worden, dit omdat de parameter met Code oladmcn al toegevoegd was. Naar

87 aanleiding van deze reactie is het wijzigingsvoorstel aangepast. De WNS-nummers worden pas uitgegeven op het moment dat het wijzigingsvoorstel is geaccordeerd door het CCvD-D. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel door te voeren. Het wijzigen van de WNS is nodig omdat er anders fouten in de uitwisseling ontstaan. IHW begrijpt dat dit vervelend is voor de gegevensbeheerders en probeert dergelijke wijzigingen tot een minimum te beperken W : Definitie windrichting verhelderen Reacties uit de eerste ronde van de openbare consultatie Personen / organisaties die akkoord zijn: Bakker (WS Noorderzijlvest). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bertens (WS Aa en Maas); Fraanje (WS Brabantse Delta) , [Geen mening] Als het maar conform definitie KNMI is De voorgestelde definitie kwam niet overeen met de definitie van het KNMI. De KNMI-definitie is opgevraagd en de indiener van het wijzigingsvoorstel gaat met die definitie akkoord. Het wijzigingsvoorstel is nu aangepast met de KNMI-definitie. Lüers (WS De Dommel) [Ja] Conform definitie KNMI Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is dat het wijzigingsvoorstel wordt aangepast en doorgevoerd. De aanpassing is om de KNMI-definitie te hanteren Reacties uit de tweede ronde van de openbare consultatie Personen / organisaties die akkoord zijn:

88 Bakker (WS Noorderzijlvest). Melding Bertens (WS Aa en Maas). Melding Hamel (Waterschap Zuiderzeeland). Melding Van Reisen (HHRS van Rijnland). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Geen. Conclusie: Uit de eerste consultatieronde kwam het advies de KNMI-definitie te gebruiken. Dit is doorgevoerd in het wijzigingsvoorstel. Uit de tweede consultatieronde kwam vervolgens het advies het wijzigingsvoorstel door te voeren W : Invoering Uniform Resource Name Reacties uit de openbare consultatie Personen / organisaties die akkoord zijn: de Rooij (Deltares). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bakker (WS Noorderzijlvest) [Ja] Op pagina 9 in paragraaf wordt het volgende gezegd domeintabel> De naam van de domeintabel, in kleine letters. Hierbij is de naam geregistreerd in Aquo DS leidend. Klopt dit wel? In Aquo DS heet de domeintabel waarin [Grootheid] en [Parameter] zit domeintabel parameter. Volgens mij is het niet de bedoeling om dit ook op die wijze in de URN op te nemen. Of is het een bewuste keus geweest om dit voor de URN ook zo te houden? Als de XSD s voor metingen worden afgeschaft kunnen misschien ook gelijktijdig de domeintabellen In de huidige standaard (IM Metingen / Aquo) bevat de domeintabel parameter een aantal subdomeinen. In de kolom Groep wordt per domeinwaarde aangeduid tot welk subdomein hij behoort. De domeintabel parameter kent zo o.a. de subdomeinen Grootheid, Typering, ChemischeStof en Object. N.B.: er is geen subdomein "parameter", dat is uitsluitend de naam van de gehele domeintabel. De URN verwijst alleen naar de naam van de domeintabel, in dit geval parameter, en niet naar subdomeinen. Dat is inderdaad een bewuste ontwerpkeuze. Vanuit de huidige

89 Bertens (WS Aa en Maas); Fraanje (WS Brabantse Delta) Lüers (WS De Dommel) [grootheid] en [parameter] apart worden opgenomen in de DS , [Geen mening] Het is ons niet duidelijk wat dit in houdt (ook na lezen van de bijbehorende documenten) [Ja/Nee] Er moet beheer blijven over de tabellen. Ook de waarnemingssoortenlijst moet blijven. En dan gekoppeld met de nieuwe entiteiten (typering, grootheid ect). Ik ben erg bang dat de standaard alleen maar bruikbaar wordt voor computerexperts en programmeurs. Terwijl de standaard ook bedoeld is voor de burgers in ons land.de standaard is niet alleen een uitwisselformaat tussen computers maar ook tussen organisaties en personen die geen geavanceerde datasystemen hebben om de data te kunnen begrijpen. inzichten (Linked Data, bestaande URN-codering in de SIKB0101 Standaard, en structuur van codelijsten / enumeraties in andere standaarden (INSPIRE, BGT, NEN, etc.) is de voorkeur om niet, of zo min mogelijk, met subdomeintabellen te werken. Het is inderdaad een mogelijkheid om de domeintabel op te splitsen in een aantal afzonderlijke domeintabellen, ook bij IHW is over dit onderwerp gesproken. Voor het gebruik van URN's is dat echter niet noodzakelijk. De URN verwijst op basis van het ID van de domeinwaarde. En die ID's zijn binnen domeintabel parameter uniek, ongeacht onder welk subdomein de betreffende domeinwaarde valt. Vooralsnog ligt er geen RfC om domeintabel parameter op te splitsen. Het RfC betreft een puur technisch onderwerp. Als u geen ICT'er bent is het begrijpelijk als u het RfC niet geheel kunt doorgronden. Dat is de reden dat dit RfC ook langs de technische werkgroep gaat, waar het door technische experts wordt besproken en beoordeeld. Dit RfC betreft een puur technisch aspect van de gegevensuitwisseling. Invoering van de URN heeft geen impact op de domeintabel Waarnemingssoort of het gebruik van waarnemingssoorten in het algemeen. Het is bekend dat de software leveranciers (technische werkgroep) voorkeur hebben voor uitwisseling van domeinwaarden in de vorm van URN's. Het is waar dat met URN's de omschrijving van een domeinwaarde niet in het uitwisselbestand zelf staat, en voor mensen in het XML-formaat de betekenis van die domeinwaarde onbekend is. De primaire functie van uitwisselbestanden is echter de uitwisseling van gegevens, niet het raadplegen van de gegevens. Het XML-formaat is dan ook

90 van Gennip (Rijkswaterstaat) Dit heeft grote gevolgen voor RWS. Er is een business case nodig om volle impact te bepalen. Zie ook W niet bedoeld voor gegevensraadpleging door 'leken'. Als je het uitwisselbestand al wilt gebruikten om gegevens te raadplegen, dan is het CSV-formaat daar veel geschikter voor. En aan het CSV-formaat wordt in dit RfC niets veranderd. Hier is aan toe te voegen dat in de praktijk het uitwisselformaat hoofdzakelijk gebruikt wordt door overheidsorganisaties en hun leveranciers, en niet door burgers. Als URN's en XML-uitwisseling voor deze partijen technisch te geavanceerd zijn om te implementeren, dan is er misschien reden dit RfC niet door te voeren. Van de software leveranciers is bekend dat voor hen ondersteuning van uitwisseling op basis van URN's in software e.d. goed mogelijk of zelfs wenselijk is. Dit omdat de ICT-wereld zich beweegt in de richting van Linked Data, waarbij naar domeinwaarden wordt verwezen op basis van URI's (een URN is tevens een URI). Als overheidsorganisaties hier niet mee uit de voeten kunnen, b.v. omdat er geen financiële middelen zijn om de software waarmee zij uitwisselbestanden produceren, inlezen of zelfs raadplegen aan te passen dan wel te vervangen, dan kan dat inderdaad een reden zijn om niet met URN's te gaan werken. [Waarschijnlijkt wordt in de reactie niet verwezen naar W , dat RfC is geen onderdeel van deze update en betreft iets heel anders, maar naar W ] Reacties vanuit de workshop IMWA Metingen in de Pre Aquo Fase tijdens de netwerkdag IHW 2015 Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Uit workshop - Bij Codelijsten kan ik zelf een waarde toevoegen. Dit moet ik doen met een URN. Maar een URN is toch helemaal niet stabiel? Antwoord uit de faq: Om codelijsten uit te breiden moet een codespace en een urn (Uniform Resource Name) te worden opgegeven. De codespace is een verwijzing in de vorm van een url van de instantie waar de waarde te vinden is. Dit kan

91 bijvoorbeeld zijn Als dit in de toekomst wordt dan is dat geen probleem. We weten immers dat het om de NEN gaat. De urn kan er bijvoorbeeld zo uit zien: urn:aquo:biotaxon:naam:amphora pediculus. Het is niet in het belang van organisaties om veel te veranderen op de websites en de plekken waar uitbreidbare waarden van de codelists te vinden zijn. Mocht dit onverhoopt wel zo zijn dan is de gebruiker zelf verantwoordelijk voor het wijzigen van de urn. Uit workshop - Ik wil graag dat IHW de validatie van de gegevens uitvoert Het informatiehuis Water kan technische validaties uitvoeren en doet dat ook. Als het gaat om validatie van gegevens, dus het controleren van de juistheid van de gegevens dan is de bronhouder hier zelf verantwoordelijk voor. Iedereen is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen gegevens Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is om het wijzigingsvoorstel goed te bespreken in een technische werkgroep. Is het voorstel goed uitgedacht voor wat betreft de subdomeinen (groepen) in de domeintabellen? Het wijzigingsvoorstel heeft een impact op systemen. Wat daar de kosten van zijn is nog niet bekend W : Engelse omschrijvingen vervangen door Nederlandse (parameter) Dit wijzigingsvoorstel bleek tijdelijk niet raadpleegbaar te zijn tijdens de consultatieperiode, de link van W wees naar een verkeerd voorstel. Nadat dit werd teruggekoppeld naar IHW is die op gerepareerd. Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Uibel (WS Noorderzijlvest). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding

92 van Tent (Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bertens (WS Aa en Maas); Fraanje (WS Brabantse Delta) Bij de Vaate (Waterschap Scheldestromen) Lüers (WS De Dommel) , [Ja] Zorgt voor meer duidelijkheid, uniformiteit waarborgen Ik weet niet beter of het bestrijdingsmiddel heet in het Nederlands chlorantraniliprole. Bij de andere worden mogelijk DODMAC en DODAC door elkaar gehaald Foutieve koppeling? Is zelfde voorstel als onder stukje lager. Verkeerde koppeling? akkoord Het commentaar zal worden voorgelegd aan de expertgroep Chemie. Klopt. De link van W wees naar een verkeerd voorstel. Dit is op gerepareerd. De juiste link is: Dhr. Luërs is uitgenodigd voor de expertgroep Chemie. Zo wordt hij nogmaals in de gelegenheid gesteld om op dit wijzigingsvoorstel te reageren. Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is dat het goed is om de Engelstaligen omschrijvingen te vervangen door Nederlandse namen maar nog wel even goed te bekijken wat nu de juiste Nederlandse naam is. Deze vraag zal aan de expertgroep Chemie worden voorgelegd W : Spelfout in Omschrijving van Hoedanigheid met Code nc Personen / organisaties die akkoord zijn: Bertens (WS Aa en Maas). Melding Bovelander (WS Hollandse Delta). Melding Fraanje (WS Brabantse Delta). Melding Lüers (WS De Dommel). Melding Uibel (WS Noorderzijlvest). Melding van Gennip (Rijkswaterstaat CIV). Melding

93 Vastenhoud (WS Fryslân). Melding Reacties van personen / organisaties die niet akkoord zijn of aandachtspunten benoemen: Indiener Melding Nr. Opmerking Reactie IHW indien van toepassing Bij de Vaate (Waterschap Scheldestromen) Deze spelfout zit mij niet in de weg. Bij het zoeken van domeinwaarden op omschrijving wordt deze domeinwaarde niet gevonden. Daarom is het nodig om de omschrijving aan te passen.

94 Conclusie: Het advies van de gebruikers uit de openbare consultatie is dat het wijzigingsvoorstel kan worden doorgevoerd. Een gebruiker geeft aan de spelfout hem niet in de weg zit maar standpunt van IHW is dat er geen spelfouten in omschrijvingen horen te staan omdat domeinwaarden bij het zoeken op omschrijvingen bij een spelfout niet gevonden worden.