De hervorming van het vennootschapsrecht

Transcriptie

1 De hervorming van het vennootschapsrecht BAB-BKR Antwerpen 29 maart 2018 Robbie Tas docent KU Leuven, advocaat-vennoot intui (Leuven/Brussel) Anneleen Steeno advocaat-vennoot intui (Leuven)

2 Inleiding: situering voorontwerp van wet, krachtlijnen, inwerkingtreding en overgangsregeling

3 0.1. Situering voorontwerp van wet 1. Noodzaak grondige hervorming van het vennootschaps én verenigingsrecht a. Sterk verouderde wetgeving b. Complex en onsamenhangend c. Strenger dan in rest van Europa d. Light-vehicle -Rechtspraak Europees Hof van Justitie

4 0.1. Situering voorontwerp van wet 2. Belgisch centrum voor vennootschapsrecht a. Colloquium 28 maart boek b. Voorstellen verder uitgewerkt/geamendeerd in werkgroepen c. Publieke raadpleging, overleg belangengroepen en experten d. 6 oktober 2015 besproken in Kamercommissie, in aanwezigheid Minister van Justitie (Parl. St. Kamer , 54, nr. 1500/001)

5 0.1. Situering voorontwerp van wet 3. Voorontwerp van wet a. Door ministerraad goedgekeurd op 20 juli 2017 b. Memorie van toelichting c. Advies RvSt +feedback aantal stakeholders inmiddels verwerkt d. Work in progress bedoeling finale versie te laten goedkeuren op Ministerraad maart 2018 e. Beoogde goedkeuring door Kamer medio 2018 f. Inwerkingtreding / overgangsregeling

6 0.1. Situering voorontwerp van wet Inwerkingtreding: Voor nieuwe vennootschappen: principieel 10 de dag na bekendmaking B.S. (zou mogelijk vaste datum worden, wellicht 1 januari 2019) Voor bestaande vennootschappen: 1 januari 2020, maar opt in mogelijk vanaf inwerkingtreding (via statutenwijziging) Aanpassing statuten: bij eerstvolgende statutenwijziging en uiterlijk Maar dwingende bepalingen van toepassing vanaf 1 januari 2020 aanvullende ook indien statuten niet afwijken Nieuwe geschillenregeling: onmiddellijk van toepassing vanaf inwerkingtreding, maar enkel voor nieuwe procedures

7 0.1. Situering voorontwerp van wet Rechtsvormen die opgeheven worden: Vanaf inwerkingtreding: geen oprichting van of omzetting in rechtsvormen die worden opgeheven Van rechtswege omzetting indien nog niet omgezet op Comm.V.A. NV met enige bestuurder Landbouwvennootschap zonder stille vennoten VOF Landbouwvennootschap met stille vennoten CommV Economisch samenwerkingsverband VOF CVOA VOF CVBA die niet beantwoordt aan nieuwe definitie BV Beroepsvereniging VZW Tot op ogenblik van omzetting beheerst door W.Venn. behalve voor dwingende bepalingen in WVV van rechtsvorm waarin de vennootschap later zal worden omgezet - bij conflict heeft WVV voorrang (uitz.: bestuur in Comm.V.A.)

8 0.2. Drie krachtlijnen 1. Een doorgedreven vereenvoudiging a. Afschaffing van het onderscheid tussen burgerlijke en handelsdaden en burgerlijke en handelsvennootschappen (zie hierna) b. Verenigingsrecht mee in wetboek geïntegreerd c. Afschaffing publieke vennootschappen en beperking definitie genoteerde vennootschappen d. Beperking aantal vennootschapsvormen (wel bijz. erkenningen, zie hierna) e. Beperking aantal strafbepalingen f. Ook zeer veel verankering van bestaande rechtspraak / rechtsleer of doorhakken knoop bij twistpunten

9 0.2. Drie krachtlijnen 1. Een doorgedreven vereenvoudiging a. Afschaffing van het onderscheid tussen burgerlijke en handelsdaden en burgerlijke en handelsvennootschappen: - VZW s/ivzw s: voortaan onbeperkte commerciële activiteiten mogelijk Vroegere criterium van bijkomstigheid niet langer relevant VZW kan nu ook failliet worden verklaard - Winstuitkeringsverbod geldt wel nog (=doel) ook voor stichtingen is voortaan enig criterium van onderscheid met vennootschappen Oogmerk van oprichting is geen winstuitkering, maar belangeloos/ideëel doel Rechtstreeks noch onrechtstreeks vermogensvoordeel aan leden, bestuurders, oprichters of anderen (tenzij in kader belangeloos doel) Definitie van onrechtstreekse uitkering van vermogensvoordeel: Activa dalen of passiva stijgen; en Geen tegenprestatie of kennelijk te lage tegenprestatie

10 0.2. Drie krachtlijnen 1. Een doorgedreven vereenvoudiging a. Afschaffing van het onderscheid tussen burgerlijke en handelsdaden en burgerlijke en handelsvennootschappen - Afschaffing statuut VSO vervanging door CV erkend als sociale onderneming (= nog enige mogelijke venn. vorm: CVSO ), ook VZW kan erkend worden - 3 voorwaarden (op te nemen in statuten) Hoofdzakelijk tot doel, in het alg. belang, een positieve maatschappelijke impact te bewerkstelligen op mens/milieu/samenleving Rechtstreeks of onrechtstreeks uitgekeerd vermogensvoordeel niet hoger dan bij KB vastgestelde rentevoet (voor vennootschappen) Aandeelhouders krijgen bij vereffening enkel historische en effectief gestorte inbreng terug na aanzuivering passief (voor vennootschappen). Rest bestemming die zo nauw mogelijk aansluit bij voorwerp

11 0.2. Drie krachtlijnen 1. Een doorgedreven vereenvoudiging a. Afschaffing van het onderscheid tussen burgerlijke en handelsdaden en burgerlijke en handelsvennootschappen - Bestaande VSO weerlegbaar vermoeden erkenning als sociale onderneming desgevallend verplichte omvorming naar CV tegen Omzetting van vennootschap in VZW mogelijk - vennoten moeten unaniem instemmen - Omgekeerd: omzetting van vereniging enkel mogelijk in (erkende) CVSO

12 0.2. Drie krachtlijnen 1. Een doorgedreven vereenvoudiging a. Afschaffing van het onderscheid tussen burgerlijke en handelsdaden en burgerlijke en handelsvennootschappen b. Verenigingsrecht mee in wetboek geïntegreerd c. Afschaffing publieke vennootschappen en beperking definitie genoteerde vennootschappen d. Beperking aantal vennootschappen (wel bijz. erkenningen, zie hierna) e. Beperking aantal strafbepalingen f. Ook zeer veel verankering van bestaande rechtspraak / rechtsleer of doorhakken knoop bij twistpunten

13 0.2. Drie krachtlijnen 1. Een doorgedreven vereenvoudiging d. Beperking aantal vennootschapsvormen wel bijzondere erkenningen: - Erkenning als landbouwonderneming (LO): - Geen afzonderlijke rechtsvorm meer - Gevolgen statuut (fiscaal, pachtwet ) vanaf nu verbonden aan bijzondere erkenning Minister van Economie - voorwaarden nader te bepalen door KB - Mogelijk voor VOF, CommV, BV en CV actief als land- of tuinbouwbedrijf - LO toe te voegen aan rechtsvorm (VOFLO, CommLO, BVLO, CVLO) - Erkenning als Bosgroeperingsvennootschap (W ) - Erkende CV: tot nu geregeld in KB 8 januari 1962 gevolgen inzake fiscaliteit en prospectusplicht: - Nu mogelijkheid erkenning + verwijzing naar KB 1962 in WVV - Voornaamste doel erkende CV = adhs. economisch of sociaal voordeel verschaffen ter bevrediging beroeps- of persoonlijke behoeften + andere erkenningsvoorwaarden

14 0.2. Drie krachtlijnen 1. Een doorgedreven vereenvoudiging d. Beperking aantal vennootschapsvormen wel bijzondere erkenningen: - VZW erkend als beroepsvereniging: - Afschaffing van beroepsvereniging als afzonderlijke rechtspersoon Wet van 31 maart 1898 opgeheven Structuur verschilde nauwelijks van de VZW: enkel m.b.t. voorwerp en recht om in rechte op te treden voor verdediging persoonlijke rechten leden - VZW kan worden erkend als (federatie van) beroepsvereniging door Minister voor Middenstand Erkenningsvoorwaarden van wet van 1898 hernomen (m.u.v. voorwaarden die al voor VZW geregeld worden of die in onbruik zijn geraakt) Erkenningsprocedure zal door KB worden geregeld

15 0.2. Drie krachtlijnen 2. Een verregaande flexibilisering, met aandacht voor belangen van derden (bv. schuldeisers) a. BV b. NV Afschaffing maatschappelijk kapitaal Afschaffing dwingende regel dat elk aandeel dezelfde rechten moet geven Uittreding lastens vennootschapsvermogen mogelijk Vele regels worden van aanvullend recht dwingende regel van ad nutum afzetbaarheid wordt van aanvullend recht enige bestuurder mogelijk facultatief duaal bestuursmodel

16 0.2. Drie krachtlijnen 3. Aanpassing aan Europese evoluties a. Afschaffing werkelijke zetelleer gekozen voor statutaire zetelleer b. Grensoverschrijdende verplaatsing van statutaire zetel

17 Overzicht te behandelen topics 1. Structuur WVV + overzicht vennootschapsvormen 2. Effecten en eraan verbonden rechten 3. Bestuur en algemene vergadering 4. Kapitaal en uitkeringen 5. Vennootschapsconflicten 6. Ontbinding en vereffening

18 1. De structuur van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen overzicht van de overblijvende rechtsvormen

19 1. Structuur van het WVV overzicht resterende vennootschapsvormen Overzicht structuur + wijzigingen die elders niet meer aan bod komen Deel 1. Algemene bepalingen Deel 2. De vennootschappen Deel 3. De verenigingen en stichtingen Deel 4. Herstructurering en omzetting Diverse en overgangsbepalingen

20 1. Structuur van het WVV. Deel 1. Algemene bepalingen Boek 1. Inleidende bepalingen (vnl. definities) Boek 2. Bepalingen gemeenschappelijk aan de rechtspersonen Verbintenissen namens vennootschap in oprichting Naam Oprichting en openbaarmakingsformaliteiten Nietigheid Bestuur Geschillenregeling Ontbinding en vereffening Rechtsvorderingen en verjaring Internationaal privaatrechtelijke bepalingen Boek 3. De jaarrekening

21 1. Structuur van het WVV. Deel 1. Algemene bepalingen Boek 1. Inleidende bepalingen (o.m. afschaffing principe meerhoofdigheid uitz.: maatschap, VOF/Comm.V., CV, VZW) Boek 2. Bepalingen gemeenschappelijk aan de rechtspersonen Verbintenissen namens venn. in oprichting: termijn voor overname wordt 3m ipv 2m (ook voor VZW, voorheen 6m) Communicatie mogelijk via website en adres / per gewone post (geen aangetekende brief meer voor uitnodiging AV) Lichte versoepeling taalgebruik (behalve oprichtingsakte en statutenwijziging vrije keuze voor NL, F, D of ENG) RVB kan zetel verplaatsen binnen België en binnen zelfde taalgebied zonder authentieke akte Openbaar elektronisch databanksysteem beheerd door de federatie van notarissen voor authentieke akten en door een nog aan te wijzen instantie voor andere akten

22 1. Structuur van het WVV. Deel 1. Algemene bepalingen Boek 3. De jaarrekening Verruiming mogelijkheid correcties aan neergelegde jaarrekening Individueel controlerecht vennoten: bijstand blijft voorbehouden aan accountant (in eerste versie voorontwerp ook bedrijfsrevisor/ boekhouder(-fiscalist)) Verplichting jaarverslag voor zeer grote verenigingen en stichtingen Hoofdelijke aansprakelijkheid commissaris voor overtreding wetboek en statuten + meldingsplicht Verplichting commissaris om RvB te verwittigen bij bedreiging continuïteit Ook indien RvB hierover al heeft vergaderd of maatregelen nam Kan schriftelijke melding doen aan Rb. indien maatregelen die continuïteit moeten garanderen gedurende 12m niet tijdig worden meegedeeld of niet volstaan

23 1. Structuur van het WVV. Deel 2. De vennootschappen Boek 4. De maatschap, de VOF en de Comm V Boek 5. De BV Boek 6. De CV Boek 7. De NV Boek 8. Erkenning van vennootschappen

24 1. Structuur van het WVV. Deel 2. De vennootschappen Boek 4. De maatschap, de VOF en de Comm V Maatschap is enige vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid (exit THV en SHV), wel tijdelijke of stille variant mogelijk Steeds hoofdelijke aansprakelijkheid vennoten owv afschaffing onderscheid burgerlijke/handelsvenn. Concept afgescheiden (doel)vermogen wettelijk bevestigd: Geen rechtstreeks beslag persoonlijke schuldeisers op maatschapsactiva Feitelijke preferentie maatschapsschuldeisers op maatschapsvermogen Regeling voorzettings- en verblijvingsbedingen Alleen VOF en Comm V blijven over als onvolkomen rechtspersonen: exit ESV, CVOA en landbouwvennootschap (erkenning mogelijk als landbouwonderneming) P.M.: wel nog EESV VOF/CommV. = maatschap met rechtspersoonlijkheid

25 1. Structuur van het WVV. Deel 2. De vennootschappen Boek 5. De BV Nieuwe naam voor de BVBA (terminologie: aandeelhouder bestuurder) Afschaffing EBVBA en S-BVBA (BVBA Starter) Bedoeling dat dit de default-vennootschap bij uitstek wordt: Afschaffing kapitaal (vgl. NL Flex-BV) Heel wat dwingende regels worden aanvullend grotendeels modellering op huidige CVBA (maximale contractsvrijheid) Niet meer noodzakelijk besloten vennootschap + ook uittreding en uitsluiting ten laste venn. vermogen mogelijk zoals in CVBA mits statutaire bepaling Alles wat vandaag in NV kan, kan voortaan ook in BV, zelfs incl. beursnotering genoteerde BV kan gedematerialiseerde aandelen uitgeven indien statuten dit toelaten Tegelijk beperkende definitie CV om die vennootschap haar eigenheid terug te geven

26 1. Structuur van het WVV. Deel 2. De vennootschappen Boek 6. De CV Nieuwe naam voor de CVBA afschaffing CVOA Bedoeling deze vorm voor te behouden voor echte coöperaties voornaamste doel = aan behoeften adhs. te voldoen en/of hun economische/sociale activiteiten te ontwikkelen, o.m. door sluiten overeenkomsten over levering van goederen, verrichten van diensten of uitvoering van werken in het kader van activiteit CV MvT: niet langer bruikbaar voor professionele vennootschappen Sanctie: gerechtelijke ontbinding op verzoek OM of elke belanghebbende (regularisatietermijn mogelijk) Enige volkomen rechtspersoon met verplichte meerhoofdigheid (3 adhs.) Default regels: Cfr. BV, met enkele uitzonderingen (bv. enkel aandelen op naam en obligaties) Mogelijkheid van erkende CV en/of erkenning als sociale onderneming (zie hoger)

27 1. Structuur van het WVV. Deel 2. De vennootschappen Boek 7. De NV Doel deze vorm voor te behouden voor grootste ondernemingen (wel geen kwantitatieve ondergrens zoals eerst vooropgesteld) Minder verregaande flexibilisering dan in BV, maar toch ook grondige wijzigingen, o.m. op het vlak van bestuur, maar ook inzake effecten, kapitaal en uitkeringen (beperkt owv 2 de Europese Richtlijn) Ook eenhoofdige NV mogelijk Afschaffing Comm.V.A.: beoogde doelstellingen (nagenoeg onafzetbaar statutair zaakvoerder met specifieke bevoegdheden mho verankering) kan nu ook in NV

28 1. Structuur van het WVV. Deel 3. De verenigingen en stichtingen Boek 9. De VZW Boek 10. De IVZW Boek 11. De stichtingen Private stichting en stichting van openbaar nut

29 1. Structuur van het WVV. Deel 4. Herstructurering en omzetting Boek 12. Herstructurering van vennootschappen Boek 13. Herstructurering van verenigingen en stichtingen Boek 14. Omzetting van vennootschappen, verenigingen en stichtingen Controleverslagen: eerste versie voorontwerp: enkel door bedrijfsrevisor, niet meer door extern accountant nieuwe versie: alles blijft bij het oude Partiële splitsing wettelijk geregeld Fusies en splitsingen van verenigingen en stichtingen wettelijk geregeld Omzetting van VZW <-> IVZW

30 2. Effecten en eraan verbonden rechten

31 2. Effecten en eraan verbonden rechten 1. BV: Belangrijke versoepeling (zowel op vlak van soorten effecten als op vlak van overdraagbaarheid) (CV volgt dit grotendeels) a. Geen numerus clausus van effecten meer b. Afschaffing verplichting om elk aandeel gelijke vermogens- en stemrechten te geven band tussen waarde inbreng en rechten verbonden aan de aandelen losgelaten Suppletieve regel: elk aandeel één stem en gelijke vermogensrechten, maar statuten kunnen afwijken Soorten aandelen mogelijk

32 Meervoudig stemrecht mogelijk Aandelen zonder stemrecht: beperkingen afgeschaft (wel nog verplicht stemrecht in aantal gevallen: wijziging rechten verbonden aan soort, omzetting, grensoverschrijdende zetelverplaatsing/ fusie)

33 2. Effecten en eraan verbonden rechten c. Obligaties en warrants (Converteerbare) obligaties Ook wanneer vennootschap initiatief kan nemen voor conversie (reverse convertible bond) + wettelijke conversiemogelijkheid bij kapitaalverhoging in geld en bij vervroegde terugbetaling geschrapt Niet langer max. 10j obligaties kunnen eeuwigdurend en niet opzegbaar zijn Uitgiftevoorwaarden of AV kunnen vertegenwoordiger(s) aanduiden

34 Warrants Vervroegde uitoefening bij kapitaalverhoging behouden, maar suppletief Maximumtermijn (10j of 5j) blijft hier wel behouden Als warrants uitgeoefend tijdens openbaar overnamebod, aandelen op naam en mogen 12 m niet worden overgedragen (zoals bij NV)

35 2. Effecten en eraan verbonden rechten d. Regeling stemafspraken versoepeld Nu: beperkt moeten zijn in de tijd en steeds verantwoord in het belang van de vennootschap Twee wijzigingen: Negatieve verwoording van het vennootschapsbelang: nl. enkel nog probleem indien strijdig met vennootschapsbelang en de steeds geschrapt dus nog enkel te beoordelen bij het sluiten van de overeenkomst

36 2. Effecten en eraan verbonden rechten e. Overdracht en overgang van effecten Vrije overdraagbaarheid effecten mogelijk (bestaande regeling wordt suppletief) Versoepeling via statuten Overeenkomsten kunnen niet versoepelen, wel beperkingen aanbrengen op statutaire of wettelijke voorwaarden Statutaire overdrachtsbeperkingen of overdrachtsbeperking in uitgiftevoorwaarden tegenwerpelijk aan vennootschap en derden (ook indien te goeder trouw)

37 Vermelding overdrachtsbeperkingen in aandelenregister: Statutaire overdrachtsbeperkingen Beperkingen in overeenkomst of uitgiftevoorwaarden: wanneer één van de partijen erom verzoekt Indien dit niet gebeurt, blijft overdrachtsbeperking opgenomen in statuten of uitgiftevoorwaarden toch tegenwerpelijk

38 2. Effecten en eraan verbonden rechten f. Uittreding ten laste vennootschapsvermogen mogelijk indien statutair toegelaten: Vgl. CV: wettelijk voorzien, statuten kunnen wel uitsluiten Pas vanaf 3 de boekjaar na oprichting Gedurende eerste 6 maanden, maar statuten kunnen afwijken Met alle aandelen, tenzij statuten anders bepalen Scheidingsaandeel: bedrag van werkelijk gestorte en nog niet terugbetaalde inbreng, maar maximaal netto-actief laatst goedgekeurde jaarrekening (andere regeling mogelijk)

39 Uittreding effectief op laatste dag 6de maand uitbetaling scheidingsaandeel in principe binnen de maand (statuten kunnen afwijken) Uitbetaling scheidingsaandeel: cfr. regime uitkeringen (zie verder) Indien om die reden niet (volledig) kan worden uitgekeerd, recht op betaling opgeschort tot opnieuw toegelaten. Uitkering vóór elke andere uitkering aan aandeelhouders geen interest Jaarlijkse aanpassing statuten ifv evt. uittredingen

40 g. Uitsluiting ten laste vennootschapsvermogen mogelijk indien statutair toegelaten: Om wettige reden of andere in de statuten vermelde reden Exclusieve bevoegdheid AV Tenzij statuten anders bepalen, ook recht op scheidingsaandeel (cfr. uittreding) Uitsluiting kan ook tijdens eerste 2 jaar

41 2. Effecten en eraan verbonden rechten 2. NV: a. Gesleuteld aan regeling stemrecht Regel blijft inbrengproportioneel stemrecht Vandaag worden gedeelten van stemmen verwaarloosd (dwz afronding naar beneden en per aandeel) Afronding gebeurt voortaan per pakket Afwijkingen mogelijk: Niet-genoteerde NV s: statutaire afwijking mogelijk (// BV) Meervoudig stemrecht Aandelen zonder stemrecht zonder beperking (wel stemrecht in limitatieve gevallen) Genoteerde NV s: facultatief loyauteitsstemrecht Dubbel stemrecht voor AH die twee jaar onafgebroken eigenaar is van de aandelen, mits aandelen op naam (niet verhandelbaar) Invoeren via statutenwijz. (nog discussie: evt. lagere meerderh.)

42 2. Effecten en eraan verbonden rechten b. Regeling stemafspraken licht bijgesteld cfr. BV c. (Converteerbare) obligaties en warrants: wijzigingen cfr. BV d. Overdracht en overgang van effecten: Lichte wijziging m.b.t. stand still clausules Hoeven niet langer beperkt te zijn in de tijd Indien van onbepaalde duur: steeds opzegbaar mits redelijke opzegtermijn Duur moet door rechtmatig belang worden verantwoord Statutaire overdrachtsbeperkingen of overdrachtsbeperking in uitgiftevoorwaarden tegenwerpelijk aan vennootschap en derden (ook indien te goeder trouw)

43 Vermelding overdrachtsbeperkingen in aandelenregister NV Statutaire overdrachtsbeperkingen Beperkingen in overeenkomst of uitgiftevoorwaarden: wanneer één van de partijen erom verzoekt Indien dit niet gebeurt, blijft overdrachtsbeperking opgenomen in statuten of uitgiftevoorwaarden toch tegenwerpelijk

44 2. Effecten en eraan verbonden rechten 3. Verbod op leonijns beding gewijzigd (zowel voor BV als NV) a. Staat nu per vennootschap b. Enkel nog verboden om aan een aandeelhouder de gehele winst toe te kennen of aan een aandeelhouder enige deelname in de winst te ontzeggen - wel mogelijk om aandeelhouders uit te sluiten van deelname in verlies

45 3. Bestuur en algemene vergadering

46 3. Bestuur en algemene vergadering BESTUUR 1. Statutair bestuurder BV: ontslag vereist statutenwijziging 2. Bestuur NV: 3 mogelijke regimes a. Monistisch bestuur: klassiek college met beperkte afzwakking ad nutum ontslag b. Enige bestuurder c. Duaal bestuur met directieraad en raad van toezicht

47 3. Bestuur en algemene vergadering a. Monistisch bestuur: klassiek college met beperkte afzwakking ad nutum ontslag Regel: ad nutum, AV kan evenwel datum van beëindiging bepalen of vertrekvergoeding toekennen 2 afwijkingen van regel voorzien: statuten kunnen bepalen dat AV geen opzegtermijn of vertrekvergoeding kan toekennen statuten kunnen bepalen dat beëindiging enkel kan mits opzegtermijn of vertrekvergoeding Ad nutum herroepbaarheid wegens wettige reden zonder opzeggingstermijn of vertrekvergoeding steeds mogelijk

48 3. Bestuur en algemene vergadering b. Statuten kunnen voorzien in systeem enige bestuurder vgl. Comm.V.A. Indien genoteerde vennootschap of collegiaal orgaan wettelijk of statutair verplicht: enige bestuurder moet NV zijn met zelf een collegiaal orgaan Statutaire opvolger mogelijk Statuten kunnen bepalen dat enige bestuurder hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk is voor verbintenissen vennootschap (in Comm.V.A. altijd) Statuten kunnen bepalen dat enige bestuurder moet instemmen met elke statutenwijziging, uitkering aan aandeelhouders en eigen ontslag

49 3. Bestuur en algemene vergadering Ontslag om wettige redenen kan steeds met quorum en meerderheid statutenwijziging (bijzondere minderheidsvordering voor aandeelhouders met stemrecht die 10% kapitaal vertegenwoordigen 3% in genoteerde) Comm.V.A.: bestuurder moet geen aandeelhouder zijn moet niet benoemd worden in de statuten Geen verplichte onbeperkte aansprakelijkheid meer

50 3. Bestuur en algemene vergadering c. Statuten kunnen ook voorzien in duaal bestuur met directieraad en raad van toezicht facultatief regime met dwingende regels: Geen dubbel lidmaatschap beide organen Duidelijke splitsing bevoegdheden: Strategie + toezicht: raad van toezicht Als wetboek spreekt van RvB Toezicht en kwijting DR Operationeel beleid: directieraad Alle bevoegdheden die niet voorbehouden zijn voor RvT RvT: collegiaal orgaan met minstens 3 leden beëindiging zoals monistisch bestuur Directieraad: collegiaal orgaan met minstens 3 leden aanstelling en ontslag exclusieve bevoegdheid RvT d. Alleszins afschaffing huidige regeling directiecomité behoud bijzonder regime kredietinstellingen/verzekeringsondernemingen

51 3. Bestuur en algemene vergadering 3. Bevestiging mogelijkheid zelf ontslag te publiceren + verplichting in functie te blijven tot in vervanging is voorzien indien vennootschap erom verzoekt 4. Mogelijkheid schriftelijke besluitvorming bestuursorgaan Nu ook ingevoerd bij BV Uitzondering voor statutair uitgesloten besluiten. Niet meer beperkt tot uitzonderlijke gevallen wanneer dringende noodzakelijkheid en belang vennootschap het vereisen Nu ook mogelijk voor vaststelling jaarrekening en aanwending toegestaan kapitaal Geen statutaire machtiging meer nodig

52 3. Bestuur en algemene vergadering 5. Wijzigingen belangenconflictenregeling: altijd onthoudingsplicht + nietigheid kan nu door elke belanghebbende worden gevorderd (niet meer enkel vennootschap) Indien niet alle bestuurders belangenconflict nietgeconflicteerde bestuurders (vgl. huidige regime BVBA: dan steeds AV met aanstelling lasthebber ad hoc) Indien alle bestuurders belangenconflict AV Indien lid van DR RvT

53 3. Bestuur en algemene vergadering Aantal wijzigingen voor belangenconflict met referentieaandeelhouder in genoteerde vennootschap Verrichting tss. genoteerde venn. en dochter waarvan referentieaandeelhouder rechtstr. of onrechtstr. min. 25% van kapitaal of winsten ( gecontamineerde dochter ): niet langer uitgesloten van toepassingsgebied Verrichting tss. dochter en verbonden venn.: voorafg. akkoord RvB genoteerde venn. nodig, met toepassing procedure, uitz. wanneer verbonden venn. de genoteerde venn. zelf is of een andere niet-gecontamineerde dochter van de genoteerde venn. Ook van toepassing op voorstellen RvB aan AV Ook van toepassing op referentieaandeelh.-natuurl. persoon

54 3. Bestuur en algemene vergadering 6. Veralgemening orgaan dagelijks bestuur + lichte aanpassing omschrijving a. Niet meer alleen in NV b. hun benoeming, ontslag en bevoegdheden worden geregeld bij de statuten geschrapt geen statutaire machtiging meer nodig c. Wettelijke definitie ingevoerd en verruimd tot: Handelingen of beslissingen die niet verder reiken dan behoeften van dagelijks leven van de vennootschap; of Handelingen die omwille van minder belang of omwille van spoedeisend karakter tussenkomst bestuursorgaan niet rechtvaardigen

55 3. Bestuur en algemene vergadering 7. Wijzigingen regime vast vertegenwoordiger Geldt nu ook voor dagelijks bestuurder, geldt ook voor VZW s Moet steeds natuurlijke persoon zijn maar moet niet langer komen uit één van de vroegere categorieën (aandeelhouder/bestuurders/personeelslid) Eenzelfde natuurlijke persoon kan maar één keer zetelen in een orgaan (hetzij in eigen naam, hetzij als VV) Indien 1 bestuurder-rp met VV, vervanger mogelijk Regels belangenconflicten bestuurders gelden voor VV met persoonlijk belangenconflict, ook als bestuurder-rp zelf geen belangenconflict heeft 8. Woonstkeuze (dagelijks) bestuurder op zetel vennootschap mogelijk 9. Aansprakelijkheid: zie verder (conflicten)

56 3. Bestuur en algemene vergadering ALGEMENE VERGADERING 1. Onthoudingen niet langer beschouwd als tegenstem bij gekwalificeerde meerderheid (worden niet meer meegerekend) 2. Behoud ¾ meerderheid voor statutenwijziging 3. Procedure doelwijziging ( wijziging voorwerp ) wat versoepeld Afgeschaft: staat van actief en passief en verslag commissaris 4. Procedure wijziging rechten soorten: duidelijkere definitie soort + wijziging rechten in verslag RvB ook gevolgen op rechten bestaande soorten toelichten en indien financiële en boekhoudkundige gegevens ook verslag commissaris/bedrijfsrevisor

57 3. Bestuur en algemene vergadering 5. Bijeenroeping voortaan op vraag van aandeelhouders met min. 10% van aantal uitgegeven aandelen/10% kapitaal in NV 6. Verplichte goedkeuring change of control clausules door AV nu alleen nog voor genoteerde venn. Enkel nog van toepassing op genoteerde NV Toegekende rechten of aangegane verplichtingen moeten aanzienlijk zijn 7. Bevestiging bevoegdheid AV voor financiële en andere voorwaarden uitoefening bestuursmandaat geen variabele vergoeding mogelijk voor onafhankelijk bestuurder in genoteerde venn.

58 3. Bestuur en algemene vergadering - VZW VZW: regime grotendeels gelijkgetrokken met vennootschappen Bestuur: Regel dat er meer leden moeten zijn dan bestuurders is geschrapt Afschaffing regel niet meer dan 2 bestuurders indien 3 leden Coöptatie mogelijk tenzij statuten uitsluiten Belangenconflictenregeling ingevoerd (mededeling, notulering en onthouding) voor grote VZW s moet RvB in notulen verantwoorden en dat deel samen met JR neerleggen + verslag commissaris indien meerderheid belangconflict AV Prokura-leer uitgebreid naar verenigingen Dagelijks bestuur zoals vennsch. maar wel nog statutaire machtiging Schriftelijke besluitvorming ingeschreven, maar enkel in uitzonderlijke gevallen en bekrachtiging nodig volgende RvB

59 3. Bestuur en algemene vergadering - VZW Intern reglement: Statutaire machtiging aan RvB vereist Niet voor materies waarvoor wet statutaire bepaling vereist Mag niet raken aan rechten vennoten/leden, bevoegdheid organen of organisatie/werkwijze AV

60 3. Bestuur en algemene vergadering - VZW AV Rechten en plichten toegetreden leden verplicht in de statuten Oproepingstermijn 15 dagen (vroeger 8) Verplichte bijeenroeping indien 1/5 de van de leden erom verzoekt (behouden, niet aangepast naar 1/10 de zoals bij vennootschappen) Buitengewone AV (statutenwijziging): aanwezigheidsquorum blijft 2/3 de (niet 1/2 de zoals vennootschappen) Onthoudingen tellen niet mee in teller noch noemer (cfr. gewijzigde regel voor vennootschappen)

61 3. Bestuur en algemene vergadering - stichting Bestuur Eenhoofdig bestuursorgaan mogelijk Belangenconflictenregeling ingevoerd cfr. vennsch., maar geen AV, dus indien enige bestuurder of alle bestuurders belangenconflict enkel verslag

62 4. Kapitaal en uitkeringen

63 4. Kapitaal en uitkeringen BV en CV: volledige afschaffing kapitaal, maar geen speeltuin uitkeringen en aanverwante verrichtingen blijven gereglementeerd NV: aantal versoepelingen, voor zover toegelaten door 2 de RL Oprichting BV/CV (nog steeds notarieel!): toereikend kapitaal wordt vervangen door eis toereikend aanvangsvermogen (oprichtersaansprakelijkheid) incl. evt. achtergestelde leningen Regeling van loutere inschrijvers (oprichters zonder oprichters-as) in NV kan nu ook in BV/CV (eigenlijke oprichters moeten minstens op 1/3 aandelen inschrijven) Behoud regeling inbreng in natura, afschaffing quasi-inbreng Inbreng van nijverheid (arbeid) wordt mogelijk (= inbreng in natura) impliceert concurrentieverbod

64 4. Kapitaal en uitkeringen financieel plan Financieel plan bij oprichting: aangescherpt als tegenhanger afschaffing kapitaal in BV/CV maar ook van toepassing in NV Wet bepaalt minimuminhoud: Beschrijving voorgenomen activiteiten Overzicht van alle financieringsbronnen + verstrekte zekerheden Openingsbalans + geprojecteerde balansen na 12 en 24m, idem resultatenrekeningen Cashflow-projectie voor minimaal 2j na oprichting Beschrijving hypotheses gehanteerd voor prognose omzet/rentabiliteit Geen verplichte bijstand cijferberoeper (wel aangeraden), maar indien wel, naam te vermelden Kwaliteit financieel plan = toetssteen oprichtersaansprakelijkheid

65 4. Kapitaal en uitkeringen plaatsing en volstorting inbrengen Behoud eis volledige plaatsing in BV/CV Inbrengen BV/CV in principe onmiddellijk te volstorten, maar statuten kunnen afwijken Inbreng in nijverheid BV/CV: verval van de aandelen bij nietfoutieve niet-nakoming, b.v. door overlijden (statuten kunnen afwijken) Behoud bijzondere rekening en bankattest voor volstorting in geld (ook in NV) Nieuwe regeling voor overdracht niet-volgestorte aandelen (NV/BV/CV): hoofdelijke gehoudenheid overdrager/overnemer tav venn./derden geldt voor alle opeenvolgende overdragers (verjaringstermijn 5j) Overdrager heeft regres op overnemer, tenzij anders bedongen

66 4. Kapitaal en uitkeringen uitgifte nieuwe aandelen/kapitaalverhoging Uitgifte nieuwe aandelen: vereist in BV nog steeds statutenwijziging Vandaag in NV in aantal gevallen bijzonder verslag RvB met verantwoording kapitaalverhoging/uitgifteprijs - wordt algemene verplichting bij elke nieuwe uitgifte van aandelen in NV/BV: Verantwoording uitgifteprijs + invloed op vermogens-/lidmaatschapsrechten Controleverslag door commissaris enkel in NV: ook controleverslag extern accountant/bedrijfsrevisor indien geen commissaris Verzaking mogelijk mits unanimiteit aandeelhouders (niet bij inbreng in natura of uitgifte converteerbare obligaties of warrants ( inschrijvingsrechten )) NV: geen bijzonder regime voor uitgifte beneden fractiewaarde meer nu ook mogelijk in kader van toegestaan kapitaal (aandelen zelfde soort hebben zelfde fractiewaarde)

67 In BV statutaire delegatiemogelijkheid aan bestuursorgaan voor nieuwe uitgiftes, cfr. toegestaan kapitaal in NV > Zelfs mogelijk zonder onmiddellijke statutenwijziging (uitgiftes één keer per jaar notarieel te verlijden, cfr. ook registratie evt. uittredingen)

68 4. Kapitaal en uitkeringen uitgifte nieuwe aandelen/kapitaalverhoging Voorkeurrecht huidige regeling: In BVBA voorkeurrecht bij inbreng in geld In NV idem, maar opheffing/beperking mogelijk onder bepaalde voorwaarden Voorkeurrecht - wijzigingen: Voorkeurrecht bij inbreng in geld blijft, nu ook bevestigd voor uitgifte converteerbare obligaties/inschrijvingsrechten Geldt bij soorten aandelen voortaan enkel voor adhs. van die soort In NV: nadien ook voor houders andere soorten (niet in BV) Ook bij uitgifte nieuwe soort (zowel in NV als BV) Wel procedure soortwijziging te volgen, tenzij evenredige uitgifte per soort Procedure opheffing/beperking in belang venn. voortaan ook mogelijk in BV Uitdrukkelijke bevestiging mogelijkheid verzaking voorkeurrecht Geen regulering uitgifteprijs meer bij opheffing t.v.v. bepaalde personen (wel belangenconflictenregeling: begunstigde adh. met > 10% stemrechten mag niet meestemmen op AV idem bestuurder die begunstigde feitelijk vertegenwoordigt igv toegestaan kapitaal)

69 4. Kapitaal en uitkeringen winstuitkeringen BV/CV In kapitaalloze BV/CV kunnen ook inbrengen worden terugbetaald, voor zover niet statutair onbeschikbaar gemaakt Huidige uitkeringstest (netto-actief niet < dan kapitaal + onbeschikbare reserves) wordt vervangen door dubbele test: Netto-actief test door AV: netto-actief niet negatief resp. lager dan niet-uitkeerbare balansposten Kosten oprichting/onderzoek & ontwikkeling steeds af te trekken blijkt uit goedgekeurde jaarrekening of recente staat van actief en passief (= feitelijk interimdividend door AV) Liquiditeitstest door bestuur: betaling opeisbare schulden voor minimale periode 12m komt redelijkerwijze niet in het gedrang Bestuur moet bijzonder verslag opstellen, evt. nazicht door commissaris

70 4. Kapitaal en uitkeringen winstuitkeringen BV/CV Ook uitkering interimdividend door bestuursorgaan mogelijk: Mits statutaire machtiging Winst lopend boekjaar + winst vorig boekjaar indien jaarrekening nog niet goedgekeurd +/- overgedragen resultaat Eveneens op basis van financiële staat, evt. na te zien door commissaris Geen verdere beperkingen qua timing Uitkering scheidingsaandeel igv uittreding: zelfde voorwaarden en procedure als voor uitkering dividend Terugvordering onterechte uitkeringen steeds mogelijk, ongeacht goede trouw aandeelhouders (anders dan in NV) Hoofdelijke aansprakelijkheid bestuurders (marginaal te toetsen) Uitkering in strijd met NA-test of zonder liquiditeitstest blijft strafbaar

71 4. Kapitaal en uitkeringen winstuitkeringen NV Behoud bestaande regels in NV, met lichte versoepeling nl.: Netto-actieftest (netto-actief niet < kapitaal + onbeschikbare reserves) o.b.v. laatst goedgekeurde jaarrekening Geen liquiditeitstest, maar ook in NV mag dividenduitkering betaling schulden niet in het gedrang brengen Terugvordering onterechte uitkeringen enkel van aandeelhouders te kwader trouw ( wisten of moesten weten ) Interimdividend: Winst lopend boekjaar + winst vorig boekjaar indien jaarrekening nog niet goedgekeurd +/- overgedragen resultaat zoals in BV Geen timing-beperkingen meer (op elk moment van het boekjaar mogelijk) Controle staat activa en passiva enkel indien commissaris

72 4. Kapitaal en uitkeringen verkrijging eigen effecten (BV/NV) Procedure ondanks afschaffing kapitaal behouden in BV (idem NV): Machtiging door AV met ¾ meerderheid (voorheen 4/5 in NV) Verkrijging met uitkeerbare middelen (dwz mits toepassing relevante uitkeringstest(s) gelijkstelling met winstuitkering) Gelijke behandeling aandeelhouders/enkel volgestorte aandelen Afschaffing grens 20% kapitaal Vervreemdingsverbod in BV afgeschaft Regeling inpandneming eigen effecten afgeschaft in BV NV: volledige gelijkstelling verkrijging door rechtstreekse dochter (niet doorgetrokken naar BV) Voor het overige afschaffing regeling kruisparticipaties NV: Onrechtstreekse dochters (enkel schorsing stemrechten) Onafhankelijke venn. waarin minstens 10%

73 4. Kapitaal en uitkeringen financial assistance (BV/CV/NV) Steunverlening door venn. met het oog op overname van haar aandelen door derde (voorschieten middelen/stellen zekerheden) Huidige regeling: toegelaten mits naleving zware procedure: machtiging AV met bijzondere meerderheid beslissing onder verantwoordelijkheid RvB bijzonder verslag met aantal vermeldingen met uitkeerbare middelen cfr. dividenduitkering + onbeschikb. reserve Procedure blijft behouden, ook in BV, ondanks afschaffing kapitaal Wel lichte versoepeling, o.m. afschaffing bekendmaking bijzonder verslag (met vermelding overnameprijs) in NV wel nog neerlegging + publicatie onderwerp akte Uitzondering voor management buy out door personeel : nu uitgebreid naar zelfstandigen/managementvennootschappen

74 4. Kapitaal en uitkeringen alarmbelprocedure Bestaande alarmbelprocedure: Bijeenroeping AV binnen 2m na vaststelling dat netto-actief < ½ of ¼ kapitaal Bijzonder verslag - agenda: ontbinding en evt. andere maatregelen Bijzondere AS bestuurders: vermoeden oorzakelijk verband Blijft onverkort behouden in NV Eveneens behouden in BV/CV maar ander aanknopingspunt: Netto-actief is negatief of dreigt negatief te worden Voldoen opeisbare schulden over periode 12m komt in het gedrang Beraadslagen over ontbinding of maatregelen om continuïteit te vrijwaren bijzonder verslag vereist Na eerste AV ten vroegste na 1j nieuwe AV om zelfde reden Ontbinding wegens daling netto-actief beneden absolute grens verdwijnt bij BV/CV

75 4. Kapitaal en uitkeringen overgangsregel Kapitaal en wettelijke reserve BVBA/CVBA : wordt bij inwerkingtreding van rechtswege omgezet in onbeschikbare eigen-vermogensrekening (=ingebracht EV dat niet kan worden uitgekeerd) Behoudens andersluidende statutaire bepaling

76 5. Vennootschapsconflicten

77 5. Vennootschapsconflicten Overzicht belangrijkste wijzigingen: Verplichte bijeenroeping algemene vergadering Deskundigenonderzoek Nietigheid besluiten: uitbreiding regeling AV voor alle beslissingen organen Aansprakelijkheid van bestuurders Wijzigingen Voorontwerp WVV Wijzigingen igv nieuwe insolventiewetgeving De geschillenregeling

78 5. Vennootschapsconflicten verplichte bijeenroeping AV Huidige regeling: Bestuur moet AV bijeenroepen op verzoek van aandeelhouders die 20% kapitaal vertegenwoordigen (in NV en BVBA per analogie ook aanvaard in CVBA zonder uitdrukkelijke wettekst) Verplicht voorgestelde agendapunten op te nemen Bijeenroeping binnen 3w na verzoek Strafrechtelijk gesanctioneerd Wijzigingen: Drempel wordt verlaagd naar 10% kapitaal (NV) / aandelen (BV/CV) Strafsanctie wordt afgeschaft

79 5. Vennootschapsconflicten deskundigenonderzoek Huidige regeling: Aanstelling deskundige mogelijk door rechtbank van koophandel indien aanwijzingen dat het vennootschapsbelang op ernstige wijze in gevaar is of dreigt te komen = in de praktijk voorbereiding minderheidsvordering Drempel: aandeelhouders die min. 1% stemmen bezitten of 1,25 mln. euro kapitaal vertegenwoordigen (= drempel minderheidsvordering in NV) Wijzigingen: Overgeheveld naar bepaling over minderheidsvordering NV resp. BV + aanpassing drempel (10% aandelen in BV) Voortaan steeds in kort geding Gemeenrechtelijk deskundigenonderzoek in KG blijft mogelijk voor aandeelhouders met eigen schade

80 5. Vennootschapsconflicten nietigheid besluiten Huidige regeling: Enkel procedure voor nietigheid besluiten algemene vergadering (per analogie ook toegepast op beslissingen bestuursorgaan) Vormgebreken (belangenschade of bedrieglijk opzet), bevoegdheidsoverschrijding of misbruik van bevoegdheid Vervaltermijn van 6m na kennisname besluit (niet voor bestuursbeslissingen)

81 5. Vennootschapsconflicten nietigheid besluiten Wijzigingen: Regeling geldt voortaan voor alle besluiten organen (ook RvB, dagelijks bestuur, bewindvoerder, vereffenaar ), incl. AV obligatiehouders en ook in vzw Enkel personen die belang hebben bij naleving geschonden regel kunnen vorderen Uitdrukkelijke regeling nietige stem mogelijkheid van rechterlijke beslissing ter vervanging minderheidsstem bij misbruik minderheid Veralgemening vervaltermijn 6 maanden

82 5. Vennootschapsconflicten aansprakelijkheid bestuurders Algemeen: Invoering uitdrukkelijke verplichting behoorlijke taakvervulling wettelijke bevestiging concept marginale toetsing ( slechts aansprakelijk voor beslissingen, daden of gedragingen die zich kennelijk buiten de marge bevinden waarbinnen normaal voorzichtige en zorgvuldige bestuurders, geplaatst in dezelfde omstandigheden, redelijkerwijze van mening kunnen verschillen ) veralgemeende toepassing regels bestuurdersaansprakelijkheid op feitelijke bestuurders regels principieel ook van toepassing op vzw s (gevolg: ook 5- jarige verjaringstermijn die in beginsel start vanaf datum fout)

83 5. Vennootschapsconflicten aansprakelijkheid bestuurders Al dan niet hoofdelijke aansprakelijkheid? Huidige regeling: Aansprakelijkheid in de regel individueel, behalve: Gemeenschappelijke of samenlopende fouten (in solidum) Vermoeden van hoofdelijkheid voor schendingen statuten/w.venn. Tegenbewijs: Geen deel gehad aan overtreding/geen schuld Aangeklaagd op eerstvolgende AV Wijzigingen: Vermoeden hoofdelijkheid geldt voortaan ook voor beslissingen of nalatigheden collegiaal orgaan D.w.z. vermoeden geldt nu ook indien niet meegestemd, weliswaar weerlegbaar Regeling voor weerlegging vermoeden wordt gewijzigd (vergemakkelijkt): Bewijs dat men zelf geen fout heeft begaan (b.v. geprotesteerd tegen beslissing of gerechtvaardigd afwezig) Melding aan alle collega-bestuurders of collegiaal bestuursorgaan (niet meer aan algemene vergadering) + evt. raad van toezicht Mededeling + bespreking te notuleren

84 5. Vennootschapsconflicten aansprakelijkheid bestuurders Beperking aansprakelijkheid bestuurders tot maximumbedrag, in functie van grootte van de vennootschap (4 categorieën obv omzet/balanstotaal): 250k indien omzet < 700k EN balanstotaal < 350k 1 mln. indien vorige criteria bereikt/overschreden, tenzij omzet > 9 mln. EN balanstotaal > 4,5 mln. 3 mln. indien omzet > 9 mln. EN balanstotaal > 4,5 mln., voor zover niet in hoogste categorie 12 mln. indien organisatie van openbaar belang OF balanstotaal >= 43 mln. OF omzet >= 50 mln. Criteria obv gemiddelde laatste drie boekjaren voorafgaand aan instellen vordering

85 5. Vennootschapsconflicten aansprakelijkheid bestuurders Geldt in principe voor elke type aansprakelijkheid, tav venn. en tav derden, en ook bij kennelijk grove fout of strafbare feiten (uitzondering: bedrieglijk opzet) Plafond geldt voor alle bestuurders samen, per feit of geheel van feiten (ongeacht aantal eisers/vorderingen) Beperking geldt niet voor: Wettelijke garantieverplichtingen tot volstorting kapitaal Bijzondere aansprakelijkheid voor fiscale schulden of RSZ-schulden Ernstige fiscale fraude Aansprakelijkheid zou daardoor gemakkelijker verzekerbaar moeten worden

86 5. Vennootschapsconflicten aansprakelijkheid bestuurders Bijzondere aansprakelijkheid voor verderzetten deficitaire activiteit: Vroeger louter gebaseerd op art B.W. Nu uitdrukkelijke bepaling in Boek XX WER (inwerkingtreding ) Art. XX.227: wrongful trading : Aansprakelijkheid van (feitelijke) bestuurders, directieleden, dagelijks bestuurders (al dan niet hoofdelijk) niet in kleine vzw s/stichtingen die vereenvoudigde boekhouding voeren Wanneer men wist of behoorde te weten dat er kennelijk geen redelijk vooruitzicht was om onderneming/activiteiten te behouden en faillissement te vermijden En mits niet gehandeld als normaal voorzichtig bestuurder in dezelfde omstandigheden Enkel curator kan vordering instellen (individuele schuldeiser kan wellicht nog wel vorderen op grond van art B.W.?) Bijzondere regeling voor verdeling opbrengst: Evenredig over alle schuldeisers bij verhoging passief (geen toepassing rangregeling) Normale toepassing rangregeling bij vermindering actief

87 5. Vennootschapsconflicten aansprakelijkheid bestuurders Bijzondere aansprakelijkheid voor kennelijk grove fout die heeft bijdragen tot het faillissement: Kennelijk grove fout Bijgedragen tot faillissement (geen strikt oorzakelijk verband bewijzen) Hoofdelijke aansprakelijkheid voor deel of geheel netto-passief Recent overgeheveld uit W.Venn. naar insolventiewetgeving: art. XX.225 WER (geldt nu voor elke onderneming bij faillissement in België dus b.v. ook bij Belgische Ltd. / ook voor VOF, verenigingen ) Uitzonderingen: Kleine ondernemingen (nu dus ook NV) Gemiddelde omzet laatste 3j.< euro Balanstotaal laatste boekj.< euro Verenigingen/stichtingen die vereenvoudigde boekhouding voeren

88 5. Vennootschapsconflicten aansprakelijkheid bestuurders Aansprakelijkheid voor kennelijk grove fout wie kan vorderen? Huidige regeling: curator individuele schuldeisers, ook indien geen bijzondere schade Discussie over precieze verhouding curator/individuele schuldeisers en lot opbrengst vordering Verhouding wordt voortaan geregeld in art. XX.225 WER: Schuldeisers kunnen enkel nog vorderen indien curator dat niet doet binnen de maand na daartoe te zijn aangemaand Opbrengst is voor rekening van de boedel wel recht op vergoeding kosten (vgl. minderheidsvordering) Curator kan alsnog tussenkomen en vordering verderzetten, met vergoeding advocatenkosten schuldeiser Verdeling evt. opbrengst: idem wrongful trading

89 5. Vennootschapsconflicten geschillenregeling Geschillenregeling (uitsluiting/uittreding) populairste procedure Kwantitatief succesvol, maar aantal discussiepunten/knelpunten: Prijsbepaling: cfr. Cass. rechtspraak: Peildatum = principieel datum van eigendomsoverdracht Abstractie maken van invloed gegronde redenen + gedragingen partijen op waarde, evt. door verplaatsing peildatum Ook aantal lacunes tav vrijwillige overname: Geen verklaringen en garanties/prijsvermindering bij lijken uit de kast Geen vrijgave zekerheden Geen regeling rekening-courant enz. Geen niet-concurrentiebeding Doel wijzigingen: Oplossen aantal discussiepunten Beter afstemmen op regime vrijwillige overname

90 5. Vennootschapsconflicten geschillenregeling belangrijkste wijzigingen Uitbreiding bevoegdheid voorzitter tot alle aanverwante geschillen (o.m. RC, zekerheden, concurrentie, gerechtelijke ontbinding excl. aansprakelijkheidsvorderingen) voor zover samenhangend Mogelijkheid lot van zekerheden (b.v. borgstelling) te regelen Mogelijkheid zekerheidsstelling op te leggen voor betaling prijs Verankering cassatierechtspraak inzake peildatum (= datum van overdracht), met evt. mogelijkheid tot billijke verhoging/vermindering prijs ifv alle relevante omstandigheden Rechter in principe gebonden door statutaire/conventionele afspraken over prijs bij geschillenregeling, tenzij kennelijk onredelijk resultaat Provisionele prijs mogelijk, in afwachting van ontwikkeling onzekere elementen (b.v. lopende procedure) Mogelijke koppeling prijsbepaling aan afspraken ivm niet-concurrentie + mogelijkheid in te grijpen op werking bestaand niet-concurrentiebeding

91 6. Ontbinding en vereffening

92 6. Ontbinding en vereffening - overzicht (i) Ontbinding: Ontbinding om wettige redenen voor voorzitter ondernemingsrechtbank Procedure vrijwillige ontbinding ook van toepassing op VOF ingeval van eendagsvereffening en grote VZW s Mogelijkheid onmiddellijke sluiting vereffening bij gerechtelijke ontbinding Bijkomende ontbindingsmogelijkheid CV Bijkomende ontbindingsgronden VZW s (ii) Vereffening: Versoepeling vereffeningsprocedure: controle nog enkel bij deficitaire vereffeningen Versoepeling eendagsvereffening Diverse wijzigingen vereffeningsprocedure + afstemming vereffeningsprocedure VZW op vennootschappen Regeling vergeten activa/passiva heropening vereffening

93 6. Ontbinding en vereffening - historiek Problematiek deficitaire vereffening ter vermijding faillissement 1995: versterking waarborgen bij vrijwillige ontbinding + ontbinding slapende vennootschappen 2006: vereffeningsprocedure: transparantie en controle rechter 2012: reparatie wijziging 2006: vereenvoudiging procedure + wettelijke verankering eendagsvereffening (verduidelijking in 2014) 2017: verstrakking regime ontbinding slapende vennootschappen

94 6. Ontbinding en vereffening: ontbinding Ontbinding om wettige redenen voortaan voor voorzitter ondernemingsrechtbank (cfr. band met geschillenregeling) niet voor andere vormen van gerechtelijke ontbinding (b.v. nietneerlegging jaarrekening) Sinds 1995 procedure bij vrijwillige ontbinding met bijzonder verslag, staat van activa en passiva en controleverslag in venn. met beperkte AS: Nu ook in VOF/CommV die kiest voor eendagsvereffening Nu ook in grote VZW s met commissaris Veralgemening mogelijkheid voor rechtbank om bij gerechtelijke ontbinding onmiddellijke sluiting vereffening uit te spreken, waarbij activa van rechtswege toekomen aan de Staat (elke belanghebbende kan binnen 1j aanstelling vereffenaar vorderen)

95 6. Ontbinding en vereffening: ontbinding (2) Bijkomende ontbindingsmogelijkheid CV: wanneer ze niet (meer) beantwoordt aan definitie echte CV Bijkomende ontbindingsmogelijkheden VZW/stichting: Schending verbod winstuitkering VZW heeft minder dan 2 leden (voorheen: 3) Niet-neerlegging jaarrekening: afstemming op regime vennootschappen: Vanaf eerste jaar (voorheen pas na drie niet-neergelegde jaarrekeningen) vanaf 7m na afsluiting boekjaar (voorheen: 13m)

96 6. Ontbinding en vereffening: versoepeling vereffeningsprocedure Sinds 2006 vereffeningsprocedure verstrengd met controle door rechtbank (herhaaldelijk gewijzigd): (i) (ii) Bevestiging benoeming vereffenaars vereist Verslagplicht tav rechtbank (iii) Controle verdelingsplan bij sluiting vereffening Voortaan toepassing (i) nog enkel vereist indien vereffening deficitair is volgens staat van activa en passiva Voortaan toepassing (iii) nog enkel vereist indien vereffening deficitair is volgens verdelingsplan Indien van toepassing, checkt rechtbank competentie en integriteit vereffenaars (ipv rechtschapenheid ) Toepassing procedure ook op grote VZW s met commissaris Mogelijkheid vervanging vereffenaar om wettige redenen

97 6. Ontbinding en vereffening: eendagsvereffening Huidige regeling: mogelijkheid om ontbinding en vereffening in 1 akte te realiseren, indien er geen schulden tav derden zijn (gegroeid uit de praktijk, wettelijke bevestiging in 2012) en aandeelhouders unaniem akkoord gaan Wordt nu uitgebreid tot vereffeningen met schulden aan derden, voor zover zij uitdrukkelijk akkoord gaan + enkel akkoord aanwezige aandeelhouders vereist, mits zij 50% stemmen (BV) of kapitaal (NV) vertegenwoordigen Gevolg: zowel (aanwezige) vennoten als derden met onbetaalde vorderingen moeten voortaan uitdrukkelijk en schriftelijk instemmen met toepassing eendagsvereffening Ook uitgebreid naar VZW s (wel instemming alle leden vereist + evt. onbetaalde schuldeisers)