Zo ziet de verpakking van de toekomst er uit; alles over de trends en ontwikkeling van productverpakkingen.

Transcriptie

1 Zo ziet de verpakking van de toekomst er uit; alles over de trends en ontwikkeling van productverpakkingen. Verpakkingen zijn al zo oud als de weg naar Rome. Ze zijn niet meer weg te denken in onze huidige consumptiemaatschappij. Maar door de groei van onze economie neemt de druk op uitputting van fossiele brandstoffen ook steeds verder toe. Dit vraagt om verduurzaming. Niet alleen bij producten, maar ook bij verpakkingen. In dit artikel beginnen we bij de geschiedenis van verpakkingen om vervolgens naar de trends en de toekomst te kijken. In welk stadium bevinden we ons nu als het gaat om duurzame verpakkingen? Je leest hier het allemaal! Waarom gebruiken wij verpakkingen? Verpakkingen zijn ervoor bedoeld om producten te vervoeren, op te slaan en te beschermen tegen invloeden van buitenaf. Verpakkingen bestaan al sinds mensenheugenis en paste zich geleidelijk aan de sociale evoluties en de technische vooruitgang aan. In de jaren kwam er steeds meer behoefte vanuit de mens om voedsel langer te bewaren. Dit hebben we gaandeweg geprobeerd. Dit gaf aanleiding tot een aantal verbeteringen. Door levensmiddelen weg van lucht en licht te houden, werd het bewaren bijvoorbeeld beter. Het zijn voornamelijk de veranderingen in ons consumptiegedrag en ons leven na de Tweede Wereldoorlog die de aanzet hebben gegeven tot de ontwikkeling van verpakkingen die we vandaag de dag kennen. Warenhuizen zorgden ervoor dat een groot aantal verpakkingen noodzakelijk werden. Door de technologische ontwikkelingen zagen conservenblikken, plastic folie, luchtledige verpakkingen en drankkartons het levenslicht. Mede door demografische ontwikkelingen veranderde de verpakkingen in de loop der jaren. Het gemiddelde gezin werd steeds kleiner, de levensverwachting steeg aanzienlijk en het aantal personen dat alleen woont nam drastisch toe, waardoor individuele verpakkingen steeds belangrijker werden.

2 Vandaag de dag mogen we niet vergeten welke onvervangbare rol verpakkingen spelen voor het transport, de bewaring, de hygiëne, de stapelbaarheid en de informatie voor de consument. Als we gaan kijken naar verpakkingen voor voedsel gebruikten de vroege mens, zoals jagers al bladeren, dierenhuid en hout om producten mee te verpakken. We nemen verpakkingen van voedingsmiddelen (dranken) even als voorbeeld. Hoe zijn ze vandaag de dag gekomen tot de verpakkingen waar we nu gebruik van maken? Al een flinke tijd voor het begin van de jaartelling werd glas gemaakt. Pas in 1889 werd dit een interessante verpakking voor consumentenproducten. In dat jaar werd namelijk een machine ontwikkeld waarmee glazen flessen gemaakt konden worden. Een lange periode zijn de glazen flessen gebruikt als verpakking voor melk; de melkboer zette deze flessen voor de deur bij mensen. In de VS verschenen begin 20 ste eeuw de eerste drankkartons voor melk. In 1961 slaagde een Zweedse fabrikant er in om een steriele melkverpakking te produceren, waardoor melk langer kon bewaren.

3 Eind jaren 50 zijn uiteindelijk de blikjes op de markt gebracht zoals we die nu kennen. Rond diezelfde periode kwamen er ook plastic flessen op de markt voor commercieel gebruik. In vergelijking met glas, metaal en papier is plastic relatief nieuw. Plastic heeft in een korte tijdsperiode veel terrein gewonnen. Met name als het gaat om de verpakking van koolzuurhoudende dranken. De verpakkingstrends in de loop der jaren Verpakkingen vind je overal en spelen een belangrijk rol bij het verduurzamen van onze samenleving en producten. Er zijn momenteel een hoop trends gaande rondom recycling, gepersonaliseerde en slimme verpakkingen en de regel- en wetgeving vanuit de overheid. Een aantal van deze trends zullen we nader toelichten. Toename gerecycled materiaal bij kunststoffen Kunststof verpakkingen bevatten steeds vaker gerecycled materiaal. Verpakkingen van papier, hout, glas en metaal worden al langere tijd gerecycled. Bij kunststof neemt dit aandeel toe. Het gebeurt nu vooral bij PET-flessen. Als we de PET-flessen onder de loep nemen, dan is te zien dat in Europa het percentage van hergebruikt plastic in PET-flessen op gemiddeld 10 procent ligt. In Nederland is dit percentage al bijna drie keer zoveel. Inname en recycling door bedrijven zelf Een andere ontwikkeling is dat bedrijven steeds vaker gebruikte verpakkingen terugnemen om ze vervolgens zelf te recyclen. Het bedrijf kan met zekerheid zeggen dat het geretourneerde materiaal goed is voor recycling. Dit proces kan pas van start gaan als de logistiek van de recycling niet negatief uitvalt voor de duurzaamheid. Dit zal een bedrijf dus goed moeten onderzoeken en berekenen. Voorstel Europese Commissie voor verbod op traditionele plastic producten In de Europese Unie zullen producten zoals plastic borden, rietjes, bekertjes en ballonnenstokjes die gemaakt zijn van plastic verboden worden. Ze willen hiermee het gebruik van kunststof producten beperken. Ook wattenstaafjes, roerstaafjes en bestek van plastic mogen in de toekomst niet meer gebruikt worden, als het aan Brussel ligt. In de praktijk zal dit

4 betekenen dat plastic wordt vervangen door papier of ander materiaal. Voor alles waar plastic in zit, zal statiegeld of een heffing voor betaald moeten worden in de toekomst. Gepersonaliseerde verpakkingen Consumenten willen steeds meer unieke en eigen producten. Omdat er steeds meer behoefte hiernaar is, komen er nieuwe concepten op de markt waarbij klanten zelf hun maaltijd, outfit of meubelstuk samenstellen. In 2018 kunnen klanten ook steeds meer zelf hun verpakking samenstellen. Zo kunnen consumenten kiezen uit een aantal kleuren, verschillende cadeaupapier en verschillenden afwerkingen en decoraties. Of wat denk je van een eigen unieke bedrukking? De verpakking wordt ter plaatse bedrukt naar de wensen van de klant. Steeds meer grote bedrijven maken hippe verpakkingen. Deze verpakkingen zijn gepersonaliseerd met de bedrijfskleuren, logo en stijl van het bedrijf. Men wil daar online mee gezien worden. Hoe cooler de presentatie, hoe hoger het bereidheid van de consument om het te delen op Facebook of Instagram. Dus Dit geldt zowel voor non-food als food. Onderscheiden was altijd al een belangrijke voorwaarde voor succes, maar nu in deze tijden nog meer. Millennials en verpakkingen

5 De shopgewoonte, zowel in de frequentie van winkelen als hoe consumenten door de winkel navigeren is drastisch veranderd. Waar mensen normaal 1 keer per week de weekboodschappen deden, zie je dat de millennials deze gewoonte vervangen door meer frequente bezoeken en kleinere aankopen. De millennials bezoeken steeds meer de verse en gekoelde gangpaden en laten het aanbod in het midden van de supermarkt steeds meer links liggen. Deze klanten willen verse en gezonde producten. De verse en gekoelde gangpaden begeven zich vaak aan de randen van een winkel. In Amerika wordt het middenpad van de winkel steeds meer vermeden, omdat er veel te weinig verse en gekoelde producten liggen op deze plek. Een derde (34 %) van de Amerikaanse consumenten in de leeftijd van jaar bezoekt nog het middenpad in tegenstelling tot (62%) van de 55- plussers. Nu is het tijd voor merken om de verpakking te gebruiken om de ervaring in het midden van de winkel op te frissen en te vernieuwen. Met als doel om de loyaliteit van de millennials-shopper terug te winnen. Aangezien de jonge consumenten een deel van winkel steeds meer of helemaal mijden, is het van belang dat de verpakking aan specifieke behoeften en wensen voldoet. Dergelijke verpakkingenfuncties als transparante materialen kan een gevoel van openheid en vertrouwen creëren bij consumenten, maar ook aansluiten bij de behoefte van millennials aan vers en gezonder voedsel. Een modern design, de recycleerbaarheid van verpakkingen of unieke vormen spelen hierbij een belangrijke rol. Hierdoor zie je steeds meer transparante verpakkingen op de markt komen.

6 Een blik op de toekomst, hoe verpakken we producten jaren verder? Slimme verpakkingen Innovaties in de verpakkingsindustrie uiten zich in efficiëntere verpakkingen die gemaakt zijn van minder en gerecycled materiaal. Ook zien we steeds meer slimme verpakkingen. Een voorbeeld hiervan is de Puma tas die hergebruikt kan worden door de eindgebruiker. Het bedrijf Arjo Solutions heeft een vingerafdruk ontwikkeld die klanten garandeert dat ze een authentiek product hebben gekocht. Deze vingerafdruk wordt op het product geplaats. Klanten kunnen de app genaamd Safe gebruiken om te controleren of het product wat ze hebben aangeschaft echt is door middel van het controleren van de vingerafdruk op het product.

7 Het Britse bedrijf Insignia heeft een verpakking ontwikkeld die consumenten helpt om voedselverspilling tegen te gaan. De verpakking laat aan de consument zien hoelang het product nog houdbaar en vers is. Het label rechtsonder op het pak drinken geeft aan hoelang het product al open is en veranderd van klaar naarmate de tijd verstrijkt.

8 Vanaf 2021 statiegeld op kleine plastic flessen Er komt vanaf 2021 statiegeld op klein plastic flessen, tenzij de verpakkingsindustrie er voor die tijd in slaagt de hoeveelheid plastic flessen in het zwerfafval met 70 tot 90 procent te verminderen. Een andere eis is dat 90 procent van deze flessen hergebruikt worden. Deze afspraak heeft staatssecretaris Stientje van Veldhoven met de sector gemaakt. Volgens het ministerie is het een doorbraak te noemen. Er heerste namelijk veel weerstand tegen het plan vanuit supermarkten, frisdrankbedrijven en de verpakkingsindustrie. De Tweede Kamer dringt ook al lang aan op statiegeld op blikjes in te voeren. Maar dit bleek nog een stap te ver. ''Statiegeld helpt - dat weten we - dus de invoering van statiegeld op kleine flesjes zet ik in gang. Maar als een andere aanpak sneller hetzelfde resultaat boekt, is statiegeld niet nodig. Zolang we de plasticsoep maar aanpakken en we van oude flesjes, nieuwe flesjes maken", dit zei Van Veldhoven. Zo willen ze fabrikanten die goede plastics gebruiken minder belasten en producten die moeilijk recyclebare verpakkingen hebben meer laten betalen. Verpakkingen en duurzaamheid; hoe kunnen trends in de verpakkingswereld bijdragen aan een schoner milieu? Verpakkingen zijn aan het verduurzamen. Dit is nodig voor minder zwerfafval en een schoner milieu. Het krijgt momenteel veel media aandacht en dat geeft aan dat er geen ontkomen meer aan is. Alle verpakkingen zullen in de toekomst recyclebaar zijn. Kennis Instituut Duurzaam Verpakken Zo is bijvoorbeeld het Kennis Instituut Duurzaam Verpakken (KIDV) opgericht in Het KIDV streeft erna om de verpakkingsindustrie en verpakkingen zo duurzaam en passend mogelijk te maken binnen de circulaire economie. Dit betekent dat verpakkingen zo worden ontworpen om zoveel mogelijk hergebruikt te worden met als doel om zo min mogelijk grondstoffen te verspillen.

9 Inmiddels is het vijfjarig jubileum van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken geweest. Samen moeten we alles op alles zetten om met de gehele verpakkingsketen in de toekomst alle verpakkingen recyclebaar te maken. Ik ben ervan overtuigd dat we na de zure regen en het gat in de ozonlaag ook het wereldwijde plastic probleem kunnen oplossen. Dit zei staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat dinsdag 12 juni In Nederland is inmiddels 73 procent van alle verpakkingen gerecycled, van alle kunststof verpakkingen is dit 51 procent. Nederland is hiermee koploper op internationale schaal. Deze resultaten passen bij de ambities die de elf multinationals, die tijdens het World Economic Forum in Davos (Zwitserland) bekend hebben gemaakt dat al hun verpakkingen in 2025 volledig recyclebaar moeten zijn. Van Veldhoven gaf aan op de bijeenkomst van het KIDV hoge verwachtingen te hebben van de ambitie om in 2020 negentig procent van de kleine plastic flessen te recyclen. Bio based verpakkingen; een alternatief van plastic! Bio based verpakkingen zijn in opkomst en groeien harder dan ooit. Bio based plastics is het duurzame alternatief van plastics. Bio Based Plastics bestaan uit hernieuwbare grondstoffen dat zorgt voor recyclebaarheid van verpakkingsmaterialen. Bio based plastic Bio based plastics, een kunststofproduct in een nieuw jasje. Maar wat zijn bio based plastics en wat zijn de feiten over dit kunststof? Plastic is een kunststof dat gemaakt is van ethyleenkorrels. Momenteel worden ethyleenkorrels gemaakt van aardolie oftewel fossiele brandstoffen. Bio based plastics wordt gemaakt van ethyleenkorrels op basis van suiker uit biomassa. De term bio verwijst dus naar de grondstof waarvan het product gemaakt is. Bio based plastic ontwikkelingen De ontwikkelingen op het gebied van bio based plastics stijgen momenteel razendsnel. De brancheorganisatie European Bioplastics verwacht dat de wereldwijde productie zal

10 toenemen van 1,7 miljoen ton in 2014 naar ongeveer 7,8 miljoen ton in Het is vooral de bio based / niet afbreekbare categorie die een stijging zal maken. Deze sterke stijging is onder andere te danken aan de vraag naar bio plastics van bedrijven zoals Coca-cola, Danone, Ikea en andere. Bio based plastics zijn niet meer weg te denken en zullen in de toekomst een serieuze positie innemen in onze samenleving. Deze plastics kunnen bio afbreekbaar en niet bio-afbreekbaar zijn. Deze producten zijn niet afhankelijk van prijsschommelingen van aardolie maar zijn momenteel duurder dan gewone aardolie plastics. De bio based plastic sector is nog relatief nieuw in vergelijking met de aardolie plastic sector maar groeit erg hard. Mede door de vraag vanuit de samenleving voor duurzamere producten. Hernieuwbaar en composteerbaar De term bio based plastics wordt eigenlijk gebruikt om twee verschillende type elementen duidelijk te maken: de hernieuwbaarheid van grondstoffen en de composteerbaarheid. Deze plastics zijn bijvoorbeeld gemaakt van mais of zetmeel. Het kunnen ook bio based plastics zijn die vervaardigd worden uit hernieuwbare grondstoffen, maar die niet composteerbaar zijn. Het kwadrant in figuur 1 geeft dit goed weer. Figuur: 1 Helaas denken nog veel mensen dat alle bio plastics automatisch composteerbaar zijn. Dit heeft als gevolg dat deze plastic producten bij het GFT-afval komen, wat dus niet correct is.

11 Slechts een derde deel van de Nederlanders herkent het logo in figuur 2 voor composteerbare verpakkingen. Alleen deze bio plastic producten mogen bij het GFT-afval gesorteerd worden. Figuur: 2 Bio based certificaten Een bio based plastic wat niet composteerbaar is kan gecertificeerd zijn met één van de certificaten uit figuur 3. Figuur: 3 Drop in plastics Momenteel is het nog niet mogelijk om een 100% bio based product te maken. Dit betekent dat het overige percentage Fossiel based is. Dit worden drop-in plastics genoemd. Het voordeel van bio based plastics is dat er minder CO2 vrijkomt bij de productie in vergelijking met plastics die gebaseerd zijn op aardolie. Deze bio based plastics hebben ook dezelfde eigenschappen als conventionele kunststoffen. Bio based plastics kunnen ook gerecycled worden met conventionele plastics omdat de structuur gelijk is. Dit zorgt dus niet voor meer druk op het scheidingsproces. Food vs. Feed vs. Fuel Een vraag die vaak naar voren komt met bio plastics is de food vs. feed discussie en de food vs. fuel discussie. De vraag is of we kostbare landbouwgrond moeten gebruiken voor het maken van biomassa wat

12 gebruikt wordt voor bio plastics. Er is hier intensief onderzoek naar gedaan en het resultaat is dat er slechts 0,01% van de globale landbouwgrond nodig is om genoeg biomassa te groeien voor onze plasticbehoefte. Ook gebruiken we steeds meer Rest- en bijstromen van de landbouw en voedselverwerkende industrie voor de productie van bio plastics. Figuur: 4 Wat is een circulaire economie, en hoe draagt dit bij aan duurzaamheid? Een nieuwe economie genaamd de circulaire economie komt eraan en wordt de vervanger van de huidige lineaire economie. Maar wat is de circulaire economie en wat houdt het in voor onze samenleving? Definitie Circulaire economie De definitie van de circulaire economie luidt volgens MVO Nederland als volgt: De circulaire economie is een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waarde vernietiging te minimaliseren. Anders dan in de huidige economie, waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd. Maar waarom willen we eigenlijk ons huidige economisch systeem vervangen? De simpele maar erg belangrijke reden is dat het huidige systeem niet in stand te houden is op de lange termijn. Momenteel maken we een product en wanneer het zijn levenseinde heeft bereikt gooien we het weg. Stel je eens voor dat de aarde een groot ruimteschip is. We hebben alles wat we nodig hebben als mensheid om te leven op dit ruimteschip maar er komt niks nieuws meer bij in termen van grondstoffen. Dus moeten we alles zo effectief mogelijk gebruiken en zo min mogelijk verspillen of weggooien. Het concept Het idee van de circulaire economie is dat de producten, onderdelen en materialen zo goed mogelijk worden benut, zo min mogelijk waarde verliezen en zichzelf herstellen wanneer mogelijk. De circulaire economie is

13 gebaseerd op 2 kringen. Namelijk de biologische kring (links) en de technosfeer kring. (Rechts) Het eerste wat opvalt aan het systeem dat afgebeeld wordt, is de scheiding van de twee kringen. Het is uiterst belangrijk dat de biologische materialen (links) en de technische materialen (rechts) gescheiden blijven om vervuiling aan weerskanten te voorkomen. We gaan meer recyclen! Het consumeren van voeding leidt onherroepelijk tot afval, waarbij de verpakking het merendeel van het afval omvat. Daarnaast liggen er kansen in het simpelweg meer recyclen. Dit is onderdeel van de circulaire economie. Hoewel er over circulaire economie veel vooroordelen bestaan, is de noodzaak om reststromen optimaal te benutten van levensbelang geworden. De hoeveelheid grondstoffen die de aarde ons kan leveren is nu eenmaal eindig en een van de grootste uitdagingen voor de komende jaren is er voor te zorgen dat grondstoffen zo vaak mogelijk hergebruikt worden. Door hergebruik neemt niet alleen de hoeveelheid rondslingerend afval af, maar zijn er ook minder nieuwe grondstoffen nodig. Papier Water Bottle

14 Paper Water Bottle is een kickstarter die papieren waterflessen fabriceerd uit gerecycled materiaal. Toen Jim Warmer zijn zoon vertelde dat hij plastic flesjes ontwierp, kon zoon James zijn oren niet geloven. ontwerp jij afval? Dit was het begin van Paper Water Bottle. Het is de allereerste fles die volledige biologisch afbreekbaar is. Freitag Een ander goed voorbeeld van een bedrijf wat producten produceert van gerecyclede materialen is Freitag. Zij produceren onder andere tassen van vrachtwagenzeil. De gerecyclede materialen zijn gebruikte vrachtwagenzeil, autogordels, postzakken en fiets binnenbanden. Het zijn stoere materialen, waarvan stoere producten gemaakt worden. De Freitag tassen worden gemaakt in Zwitserland. Naast recyclen kunnen bedrijven en de overheid investeren in de verduurzaming van het logistieke proces. We kopen steeds meer online, dat biedt kansen voor het verlagen van de milieu-impact Meer en meer mensen doen hun aankopen online en deze ontwikkeling blijft doorgaan. Tevens blijft de keuze en het gemak van de aankoop voor consumenten toenemen. Ook zijn er steeds meer innovaties gericht op het online winkelsegment zoals de bezorging. De toename in online aankopen betekent een toename in het aantal bezorgingen en verpakkingen, denk bijvoorbeeld aan noppenfolie. Deze bezorgingen hebben een impact op het milieu. Toch biedt de stijgende populariteit van online retail kansen. Het bezorgtraject tussen webwinkel en consument, genaamd de last mile, is onderzocht door PostNL, DPD en Thuiswinkel.org. Onderzoek toont aan dat bezorging aan huis in de meeste gevallen een lagere milieu-impact ( 3,8 cent schadekosten voor vervoer één pakket) heeft dan het conventioneel winkelen ( 4,5 cent). In deze berekening wordt ervan uit gegaan dat de consument regelmatig de auto gebruikt voor het winkelen. Het is belangrijk dat webwinkels inzicht hebben in hun milieu-impact en dit meenemen in hun logistieke strategie. Enerzijds in de keuzes die webwinkels intern over de logistieke inrichting maken. Anderzijds door consumenten inzicht te geven in de milieu-impact van een bepaalde

15 afleveroptie, aldus Margreeth Pape, adviseur Logistiek en Duurzaamheid bij Thuiswinkel.org. Innovatie speelt een belangrijke rol bij duurzamere bezorgmogelijkheden en de mogelijkheden blijven groeien. Denk aan drop-off en pick up punten, elektrische voertuigen en fietskoeriers en deze opties verlagen naar verwachting de impact. Consument heeft invloed op milieu-impact Er is ook een belangrijke rol weggelegd voor de consument. Uit onderzoek is gebleken dat de keus van de consument invloed heeft op de milieuimpact. Tijdens het onderzoek is een social media scan uitgevoerd om te bepalen hoe de consument kijkt en zich uitspreekt naar de duurzaamheid van de last mile. Het bleek dat de consument zich nauwelijks uitsprak over het onderwerp. Dit kan als reden hebben dat zij zich er niet druk om maken óf dat zij te weinig weet hebben van de effecten van online winkelen op het milieu. Door het verschaffen van informatie over de impact van de last mile kan de consument een keuze maken betreft het type pakketbezorging. Uit dit artikel is te concluderen dat de komende jaren een hoop gaat veranderen als we gaan kijken naar verpakkingen en de verduurzaming hiervan. Op allerlei vlakken gaan verpakkingen innoveren en groener

16 worden. Dit met als doel om het milieu zo min mogelijk te beschadigen. De circulaire economie, bio based plastics en recycling zullen hiertoe bijdragen. Ook wordt er vanuit de overheid en het bedrijfsleven een serieuze boodschap achtergelaten: Samen moeten we alles op alles zetten om met de gehele verpakkingsketen in de toekomst alle verpakkingen recyclebaar te maken. De toekomst zal het uitwijzen! Maar desalniettemin zijn de eerste grote stappen gezet. Bron: Vendrig Packing (Verpakkingen)