Sector inwoners Integraal Inwonersbeleid en Processen. Memo. 27 juni van 14

Transcriptie

1 Sector inwoners Integraal Inwonersbeleid en Processen Memo aan Stuurgroep OGGZ+/ Regiogemeenten Zuid-Hollandse eilanden van Marian Jacobs datum 27 juni van 14 betreft Concept integrale notitie daklozenopvang Zuid-Hollandse eilanden 1. Aanleiding In de stuurgroep OGGZ+ van april en mei 2008 is gesproken over de problematiek inzake de daklozenopvang in de regio Zuid-Hollandse eilanden. In de stuurgroep van mei is aangegeven dat er behoefte bestaat aan een notitie waarin wordt ingegaan op de diverse aspecten omtrent de daklozenproblematiek. De stuurgroep heeft de centrumgemeente Spijkenisse 1 gevraagd om hierover een integrale notitie op te stellen. 2. Inleiding Met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) moeten gemeenten een vangnet creëren voor mensen die de aansluiting bij de samenleving (dreigen te) verliezen. Hierbij gaat het onder meer over de doelgroep van de integrale openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ+). De OGGZ+ is vervat in de prestatievelden 7, 8 en 9 van de Wmo (zie bijlage 1 voor prestatievelden Wmo). In 2007 is met diverse partijen waaronder de gemeenten op de Zuid-Hollandse eilanden een regionale visie OGGZ+ opgesteld. Dit betreft een visie op de invulling van de prestatievelden 7, 8 en 9 van de Wmo voor de Zuid-Hollandse eilanden. Het in 2008 vastgestelde Stedelijk Kompas is complementair aan deze regionale visie en vult prestatieveld 7 maatschappelijke opvang nader in. Het Stedelijk Kompas is bedoeld om de doelgroep daklozen een beter perspectief te bieden en hiermee gepaard gaande overlast en gevoelens van onveiligheid in de woonomgeving tegen te gaan. Maatschappelijke opvang bestaat uit het tijdelijk bieden van onderdak, begeleiding, informatie en advies aan personen die door problemen, al dan niet gedwongen, de thuissituatie hebben verlaten en niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving. In deze notitie zal achtereenvolgens worden ingegaan op de lokale en regionale verantwoordelijkheden, de omvang van de doelgroep dak- en thuislozen, de huidige opvangvoorzieningen, de knelpunten in de maatschappelijke opvang, wat er nodig is, de financiële consequenties per regiogemeente en het besluitvormingsproces. 3. Lokale en regionale verantwoordelijkheden In het kader van de maatschappelijke opvang hebben de centrumgemeente (regionale verantwoordelijkheid) en de regiogemeenten (lokale verantwoordelijkheid) met elkaar samenhangende verantwoordelijkheden. Het voorkomen van dakloosheid is een lokale verantwoordelijkheid van de 15 regiogemeenten. Hierbij gaat het om het tijdig ingrijpen bij dreigende huisuitzettingen zodat mensen niet op straat komen te staan. Tevens gaat het om het organiseren van nazorg zodat inwoners, die uit de opvang terugkomen, in staat worden gesteld om weer binnen de eigen gemeente te gaan wonen en leven. Deze lokale verantwoordelijkheden dienen te worden ingevuld door het maken van afspraken met woningcorporaties en andere 1 Spijkenisse is centrumgemeente voor de maatschappelijke opvang, de vrouwenopvang, de verslavingszorg en de OGGZ voor de 15 gemeenten op de Zuid-Hollandse eilanden. Het beleid wordt gefinancierd uit een geoormerkte rijksdoeluitkering die door het ministerie van VWS aan Spijkenisse wordt toegekend.

2 27 juni van 14 relevante partijen (onder meer tweede kansbeleid en zorgen voor voldoende woningen). De centrumgemeente Spijkenisse heeft een regionale verantwoordelijkheid om te zorgen voor voldoende opvangplekken voor de verschillende doelgroepen die in de regio Zuid-Hollandse eilanden opgevangen moeten worden. Deze verantwoordelijkheid wordt ingevuld in samenspraak met de regiogemeenten en is complementair aan de lokale verantwoordelijkheid. De wijze waarop de lokale verantwoordelijkheden door de regiogemeenten worden ingevuld heeft direct invloed op het aantal dak- en thuislozen en daarmee op de regionale verantwoordelijkheid van de centrumgemeente. 4. Omvang doelgroep dak- en thuislozen Voor de regio Zuid-Hollandse eilanden is er vanuit verschillende instanties informatie beschikbaar omtrent de omvang van de problematiek. Professionals in de regio geven aan dat de doelgroep kampt met een ernstig huisvestingsprobleem maar meestal niet letterlijk op straat slaapt, zij circuleert rondom vormen van tijdelijk onderdak. Vertegenwoordigers van de regionale opvanginstellingen, de Opstap en Humanitas dak boven je hoofd, geven aan dat de bezettingsgraad in de voorzieningen zeer hoog is en dat de vraag naar opvang veel groter is dan de opvangcapaciteit. Zij moeten veelvuldig mensen afwijzen omdat er geen plaats is in de opvang. In dit kader is in 2006 een aanvullende regeling voor extra nachtopvang afgesproken in het William Booth-huis te Rotterdam (Leger des Heils). Het Leger des Heils verricht ook veldwerk op de Zuid- Hollandse eilanden. Hierbij worden de mensen gericht gezocht en indien mogelijk toegeleid naar vervolgtrajecten en opvang. Uit de cijfers blijkt dat er in 2006 meer dan 100 mensen gezocht zijn. Maandelijks melden zich ook een aantal mensen bij de poortwachter van de gemeente Spijkenisse. Uit de gegevens van woningcorporaties en de gemeente Spijkenisse blijkt dat er jaarlijks vele dreigende huisuitzettingen aan de orde zijn en woningen ook daadwerkelijk worden ontruimd. Ondanks alle informatie blijft het lastig om exact aan te geven hoe groot de doelgroep dak- en thuislozen is in de regio Zuid-Hollandse eilanden (dit wordt niet centraal geregistreerd). Er zijn wel indicaties. Zo wijzen landelijke gegevens uit dat circa 1 procent van de bevolking met meervoudige problematiek kampt en tot de sociaal kwetsbaren behoort. Voor een inschatting van het aantal feitelijk en residentieel daklozen (inclusief zwerfjongeren) zijn de regio s Zuid-Holland Zuid en Flevoland als referentie genomen. Deze regio s liggen ook dicht bij een grote stad en hebben een centrumgemeente met een vergelijkbare omvang als Spijkenisse. Op basis hiervan komen wij tot de schatting van 0,25% feitelijk en residentieel daklozen (inclusief zwerfjongeren) in de regio Zuid- Hollandse eilanden (zie bijlage 1). Naast de feitelijk en residentieel daklozen bestaat de doelgroep dreigend daklozen. Hieronder vallen de sociaal kwetsbaren, de ex-patiënten uit de verblijfszorg (psychiatrie) en de exgedetineerden. Voor Spijkenisse gaat het op jaarbasis om 130 personen die uit detentie komen. Aangenomen kan worden dat hiervan 34 personen problemen hebben met het vinden van onderdak. Geëxtrapoleerd naar de 15 gemeenten op de Zuid-Hollandse eilanden zullen ruim 130 ex-gedetineerden problemen hebben met het vinden van onderdak (zie bijlage 1 voor nadere toelichting). Landelijk gezien gaat het bij ex-gedetineerden in 91,5% om mannen. 5. Huidige opvangvoorzieningen Bijgaand een overzicht van de maatschappelijke opvangvoorzieningen voor de regio Zuid-Hollandse eilanden gefinancierd vanuit de rijksdoeluitkering. In dit overzicht is niet de vrouwenopvang te Spijkenisse opgenomen. De toegankelijkheid voor de vrouwenopvang wordt landelijk gewaarborgd via de centrumgemeenten voor vrouwenopvang (betreft een aparte rijksdoeluitkering). De vrouwenopvang (landelijke waarborging) staat dus los van de maatschappelijke opvang (regionale verantwoordelijkheid). Opvangvoorziening Plaatsen Doelgroep Duur Contraindicaties Crisisopvang De Opstap (Leger des Heils te Spijkenisse) - 4 gezinskamers - 5 eenpersoonskamers Brede doelgroep (in de praktijk moet steeds bezien worden welke personen er bij geplaatst kunnen worden omdat er vrouwen en kinderen zijn opgenomen) < 6 maanden Psychiatrie, verslaving

3 27 juni van 14 Jongerenopvang (Humanitas dak boven je hoofd te Spijkenisse) - 16 plaatsen - 2 woningen Jongeren en jongvolwassenen tussen jaar < 12 maanden Psychiatrie, verslaving, lichamelijke verzorging, zwanger en/of kinderen Noodopvang (Stichting Humanitas dak boven je hoofd te Spijkenisse) 5 plaatsen Vrouwen en kinderen < 3 dagen psychiatrie, verslaving Nachtopvang (William Booth-huis te Rotterdam) 5 plaatsen Volwassenen (in de praktijk bestaat de doelgroep voor 98% uit mannen) Crisisopvang De Opstap: De Opstap is een residentieel crisisopvangcentrum dat toegankelijk is voor een brede groep hulpvragers. Bij de hulpvragers is veelal sprake van meervoudige problematiek. Hierbij gaat het om mensen met: relatieproblemen, psychische problemen, verslavingsproblemen, materiële problemen en financiële problemen. In de Opstap worden volledige en onvolledige gezinnen opgevangen. Indien het om ouders met kinderen gaat moet een van de ouders minimaal 18 jaar zijn. In de Opstap worden tevens mannen en vrouwen, die in een crisissituatie zitten, opgevangen. De Opstap biedt de cliënten tijdelijke opvang en begeleiding. Waarbij van de cliënten actieve medewerking wordt verwacht. Voor alle cliënten wordt een (afgestemd) begeleidingsplan opgesteld waarin de problematiek, taken, afspraken en termijnen zijn opgenomen. Samen met de cliënt bespreekt de maatschappelijk werker regelmatig de vorderingen van het begeleidingsplan. De persoonlijk begeleider helpt bij het realiseren van de hulpverleningsdoelen. Samengevat zijn de hulpverleningsdoelen van De Opstap: - Opvang bieden bij crisissen - Samen zoeken naar de achtergrond van de problematiek - Onderzoeken welke oplossingen zinvol en haalbaar zijn - Komen tot voldoende herstel om weer zelfstandig in de maatschappij te kunnen functioneren Jongerenopvang Stichting Humanitas dak boven je hoofd : Stichting Humanitas dak boven je hoofd betreft een residentiele opvangvoorziening voor jongeren en jongvolwassenen. Humanitas biedt de jongeren tijdelijk verblijf, directe zorgverlening en (psychosociale) begeleiding. Samen met de cliënt worden hulpvragen geformuleerd. De begeleiding is gericht op: - Aanleren van vaardigheden met betrekking tot zelfstandig wonen en leven - Werken aan een zinvolle dagbesteding waaronder werk en vrije tijdsbesteding - Het aanleren van sociale vaardigheden en het verzorgen van het netwerk (werk, studie, huisvesting, maatschappelijke instanties) - Hulp bij de persoonlijke financiële situatie Bij Humanitas leren de jongeren om hun leven weer op de rails te krijgen. Het gaat onder meer om jongeren waarbij het leven een puinhoop is geworden en die op een gegeven moment op straat leven. Ze zijn vaak opgegroeid in een instabiele omgeving. Het doel is de jongeren te ondersteunen naar een zo groot mogelijke zelfstandigheid. Noodopvang Humanitas dak boven je hoofd: Hierbij gaat het om 5 plaatsen noodopvang (bed, bad, brood) voor vrouwen en kinderen voor maximaal 3 dagen. Nachtopvang William Booth-huis te Rotterdam: Hierbij gaat het om 5 plaatsen nachtopvang voor volwassenen. Uit de praktijk blijkt dat het bij 98% van de personen om volwassen mannen gaat.

4 27 juni van Huidige knelpunten in de opvangvoorzieningen In 2007 is door het OGGZ+ Netwerk Zuid-Hollandse eilanden een inventarisatie uitgevoerd naar de aard, omvang, toegankelijkheid en beschikbaarheid van de voorzieningen voor maatschappelijke opvang op de Zuid-Hollandse eilanden (rapport Maatschappelijke Opvang op de Zuid-Hollandse eilanden: inventarisatie van bestaande voorzieningen, knelpunten en lacunes in de opvang op de Zuid-Hollandse eilanden). In het kader van het Stedelijk Kompas (2008) zijn tevens aandachtspunten en knelpunten in kaart gebracht. Bijgaand een samenvatting van de belangrijkste huidige knelpunten in de maatschappelijke opvang voor de regio Zuid-Hollandse eilanden: De druk op de opvangvoorzieningen in de regio Zuid-Hollandse eilanden is groter geworden door de invoering van het Centraal Onthaal 2 in de gemeente Rotterdam. Als gevolg van het Centraal Onthaal kunnen daklozen uit onze regio niet meer in Rotterdam terecht voor opvang. Hierdoor is er in de regio behoefte aan meer mogelijkheden voor opvangvoorzieningen. Bijvoorbeeld voor de daklozen die momenteel nog gebruik maken van de nachtopvang in het William Booth-huis (gemiddeld zitten 7 mensen uit onze regio in deze nachtopvang). Rotterdam heeft besloten dat deze 5 plaatsen per 1 september 2008 niet meer beschikbaar zijn voor de regio Zuid-Hollandse eilanden. Bij de maatschappelijke opvangvoorzieningen in de regio Zuid-Hollandse eilanden worden contra-indicaties gehanteerd voor mensen met psychiatrische problematiek en/of verslavingsproblematiek. Hierdoor is er voor deze mensen geen laagdrempelige opvang beschikbaar in de regio. Er zijn onvoldoende opvangvoorzieningen voor jongeren/jongvolwassenen van 18+. Humanitas dak boven je hoofd heeft een wachtlijst waar met name jongeren van jaar op staan die een opvangplaats nodig hebben in de regio. Jaarlijks melden zich diverse jongeren die niet opgevangen kunnen worden omdat de opvang eigenlijk continu vol zit. Humanitas werkt met een wachtlijst en hanteert een wachtlijststop bij 15 à 20 personen. In 2007 hebben 77 jongvolwassenen een verzoek gedaan om op de wachtlijst te komen. Het aantal aanmeldingen per jaar met het verzoek tot opvang bij Humanitas is nog groter. Er zijn onvoldoende opvangvoorzieningen voor vrouwen met kinderen. Humanitas dak boven je hoofd biedt noodopvang aan vrouwen met kinderen. In 2007 kwam het 20 keer voor dat vrouwen met kinderen niet geplaatst konden worden in de opvang van Humanitas. Bij deze vrouwen met kinderen is geen sprake van huiselijk geweld maar er is wel opvang nodig. Het Leger des Heils te Spijkenisse (De Opstap) werkt niet met een wachtlijst, maar volgens het principe 'wie het eerst komt, wie het eerst maalt'. Het Leger des Heils geeft aan dat de druk op de opvang voor de regio Zuid-Hollandse eilanden de laatste jaren is gestegen (onder meer vanwege centraal onthaal). Jaarlijks melden zich zeer veel mensen bij de Opstap die niet kunnen worden opgenomen omdat de opvang continu vol zit. In 2006 kreeg De Opstap 494 meldingen voor opname waarbij in totaal personen betrokken waren. Met slechts een beperkte beschikbaarheid is het tekort aan opvangcapaciteit duidelijk. Er is geen opvangmogelijkheid in de regio Zuid-Hollandse eilanden voor jongeren onder de 18 jaar (bijvoorbeeld tienermoeders). Uit de praktijk blijkt onder meer vanuit de bemoeizorg dat er te weinig/nauwelijks verwijsmogelijkheden zijn naar opvangvoorzieningen op de Zuid-Hollandse eilanden. Zoals beschreven zitten de bestaande opvangvoorzieningen bijna continu vol. 2 Op 1 januari 2006 is Centraal Onthaal in Rotterdam van start gegaan. Dit is één centraal loket van waaruit alle opvang en begeleiding van dak- en thuislozen wordt georganiseerd. Iedereen die in Rotterdam van de maatschappelijke opvang gebruik maakt, moet zich melden voor de centrale intake. Met behulp van een pasjessysteem worden mensen geregistreerd en wordt hun ontwikkeling gevolgd. Alleen Rotterdamse daklozen kunnen gebruik maken via Centraal Onthaal van de opvangvoorzieningen gebruik maken. De criteria zijn dat iemand 23 jaar of ouder moet zijn en een binding moet hebben met een van de regiogemeenten die onder de centrumgemeente Rotterdam vallen. Voor het vraagstuk van de regiobinding en de landelijke toegankelijkheid van voorzieningen van maatschappelijke opvang wordt momenteel een gedragscode opgesteld. Het doel is te komen tot een landelijke afspraak tussen de centrumgemeenten. Het pasjessysteem zorgt er voor dat alleen Rotterdamse daklozen van Centraal Onthaal gebruik kunnen maken. De criteria zijn: iemand moet 23 jaar of ouder zijn en een binding hebben met een van de regiogemeenten die onder de verantwoordelijkheid van de centrumgemeente Rotterdam vallen.

5 27 juni van 14 Er zijn geen opvangmogelijkheden op de Hoeksche Waard en Goeree-Overflakkee. Verschillende partijen hebben aangegeven dat er grote behoefte bestaat om de doelgroep dichter bij huis, dus op het eigen eiland, op te vangen. De uitstroom/doorstroom in de opvangvoorzieningen wordt belemmerd door: te weinig aanbod in het begeleid en beschermd wonen voor mensen die uit de maatschappelijke opvang komen; een onvoldoende ontwikkeld tweedekans/laatste kansbeleid voor de doelgroep dreigend daklozen. Verwachting is dat de Wet Tijdelijk Huisverbod (WTH) eind 2008 wordt ingevoerd. Uit de pilots WTH blijkt dat door het opleggen van huisverboden een aantal mensen (tijdelijk) dakloos zullen worden. Op basis van het aantal meldingen huiselijk geweld is becijferd dat er door de invoering van de WTH minimaal twee permanent beschikbare plaatsen in de regio Zuid-Hollandse eilanden nodig zijn Wat is er nodig op basis van de beschikbare informatie? Uit de diverse (beleids)stukken en bronnen blijkt dat er in de regio Zuid-Hollandse eilanden in ieder geval een structureel tekort aan opvangplaatsen bestaat voor volwassenen (met name mannen, denk aan uitstroom William Booth-huis, ex-gedetineerden met huisvestingsproblemen en invoering WTH waardoor huisverboden zullen worden opgelegd) en voor jongeren van 18+/18-. Zoals vermeld bestaat er geen centrale registratie van de doelgroep dak- en thuislozen, hierdoor kunnen geen exacte getallen worden aangegeven. Voorstel: De komende jaren zou een meersporen beleid kunnen worden ingezet namelijk het realiseren van een tijdelijke oplossing (voor de uitstroom daklozen uit het William Booth-huis naar de regio Zuid- Hollandse eilanden) en het realiseren van een structurele opvangvoorziening op de Zuid-Hollandse eilanden. Gezien de behoefte aan opvang op Goeree-Overflakkee en de Hoeksche Waard wordt voorgesteld de structurele opvang in dat geval op een van deze eilanden te realiseren. De huidige opvangvoorzieningen zijn gevestigd te Spijkenisse (Voorne-Putten-Rozenburg). Vanwege de sluiting van het William Booth-huis te Rotterdam, voor daklozen uit onze regio per 1 september 2008, zal gestart moeten worden met de realisatie van een tijdelijke voorziening. In het William Booth-huis verblijven gemiddeld 7 mensen uit de Zuid-Hollandse eilanden. Deze voorziening dient aldus voor 1 september 2008 te zijn gerealiseerd. Uit de beschikbare informatie blijkt dat de grootste behoefte ligt in het realiseren van een structurele opvang voor volwassenen (met name voor mannen). Ook gezien het feit dat de volwassen mannen uit het William Booth-huis momenteel niet in de Opstap terecht kunnen omdat daar vrouwen en kinderen worden opgevangen (i.v.m. aanwezige sanitair). Gesteld kan worden dat met een aanvullende structurele opvangcapaciteit voor 20 volwassenen waarschijnlijk nog niet volledig in de behoefte voorzien zal worden. Voorgesteld wordt om positief te adviseren om in te zetten op deze structurele opvangvoorziening. 8. Financiële consequenties - De financiën per opvangplaats hangen sterk samen met de omvang van de voorziening. Hoe groter de omvang hoe lager de kosten. Qua exploitatiekosten is het van belang dat de voorziening van voldoende omvang is zodat een acceptabele prijs/kwaliteit verhouding per opvangplaats gerealiseerd kan worden. - Op basis van de financiering van De Opstap kan worden gesteld dat gedacht kan worden aan ongeveer ,- per plaats per jaar (opvang en noodzakelijke begeleiding). Bij 20 plaatsen gaat het dan om ,- per jaar. Let op: dit betreft een inschatting op basis van de huidige gegevens. 3 Voor de Wet Tijdelijk Huisverbod is een pilot gedraaid. Deze pilot is eind vorig jaar geëvalueerd. Uit de pilot komt naar voren dat de mensen die een huisverbod opgelegd krijgen in 20% van alle gevallen een beroep doen op noodopvang. Aan de hand van de cijfers van het Advies- en Steunpunt huiselijk geweld (ASHG) op de ZHE kan het volgende becijferd worden. Er is op de ZHE in totaal in maal een melding gedaan bij het ASHG. In 10% van de gevallen moet gerekend worden met een huisverbod, dat is 86 stuks per jaar. De duur van de opvang kan variëren van enkele dagen tot de maximale termijn van het huisverbod van vier weken. Het jaar door zullen dan minimaal 2 plaatsen crisisopvang direct beschikbaar moeten zijn voor de ZHE.

6 27 juni van 14 - De incidentele kosten in 2008 voor het realiseren van de tijdelijke opvangvoorziening bedragen voor zover nu kan worden ingeschat ,- - De centrumgemeente Spijkenisse ontvangt jaarlijks, voor de regio Zuid-Hollandse eilanden, een rijksdoeluitkering ter besteding aan de integrale openbare geestelijke gezondheidszorg. Deze rijksdoeluitkering wordt reeds structureel volledig besteed aan de integrale openbare geestelijke gezondheidszorg op de Zuid-Hollandse eilanden. Zie bijlage 3 voor een financiële weergave. Voor de realisatie van de tijdelijke en structurele opvangplaatsen zijn aldus middelen nodig aanvullend op de rijksdoeluitkering. Dit betekent dat alle 15 regiogemeenten op de Zuid-Hollandse eilanden zoals gebruikelijk naar rato van het aantal inwoners dienen mee te financieren in de te realiseren tijdelijke en structurele opvangplaatsen. 9. Financiële consequenties per regiogemeente De tijdelijke opvangvoorziening wordt voor maximaal drie jaar gerealiseerd. Verwachting is dat de structurele voorziening in 2011 is gerealiseerd. Dit zou betekenen dat de regiogemeenten in de jaren 2008, 2009 en 2010 de tijdelijke voorziening moeten financieren en vanaf 2011 de structurele voorziening. De tijdelijke opvangvoorziening dient per 1 september 2008 gerealiseerd te zijn omdat de daklozen uit onze regio per die datum niet meer in het William Booth-huis kunnen verblijven. Dit zou betekenen dat de regiogemeenten in 2008 voor vier maanden opvang dienen te financieren. Bij de realisatie van de tijdelijke opvangvoorziening gaat het om 7 opvangplaatsen (in het William Boothhuis verblijven gemiddeld 7 cliënten per nacht uit onze regio). Naast de financiering van deze opvangplaatsen dienen de regiogemeenten de incidentele kosten in 2008, voor het realiseren van de tijdelijke opvangvoorziening, te financieren. Financiële consequenties per regiogemeente in 2008 (tijdelijke voorziening): In 2008 zullen, voor zover nu kan worden ingeschat, de volgende kosten moeten worden gedragen ter financiering van de tijdelijke voorziening: - Kosten voor opvang en noodzakelijke begeleiding: (7 * ,-) * (4/12) = ,- - De incidentele kosten inzake het realiseren van de tijdelijke voorziening à ,- Gemeenten Inwoners in 2008 (info: CBS) Kosten opvang in 2008 Incidentele kosten 2008 Bernisse , ,22 Binnenmaas , ,50 Brielle , ,66 Cromstrijen , ,24 Dirksland , ,86 Goedereede , ,16 Hellevoetsluis , ,46 Korendijk , ,07 Middelharnis , ,15 Oostflakkee , ,02 Oud-Beijerland , ,68 Rozenburg , ,62 Spijkenisse , ,23 Strijen , ,52 Westvoorne , ,61 Totalen , ,00

7 27 juni van 14 Financiële consequenties per regiogemeente in 2009 en 2010 (tijdelijke voorziening): In 2009 en 2010 zullen, voor zover nu kan worden ingeschat, de volgende kosten moeten worden gedragen ter financiering van de tijdelijke voorziening: - Kosten voor opvang en noodzakelijke begeleiding: 7 * ,- = ,- Gemeenten Inwoners in 2008 (info: CBS) Kosten in 2009 Kosten in 2010 Bernisse Binnenmaas Brielle Cromstrijen Dirksland Goedereede Hellevoetsluis Korendijk Middelharnis Oostflakkee Oud-Beijerland Rozenburg Spijkenisse Strijen Westvoorne Totalen Financiële consequenties per regiogemeente vanaf 2011 (structurele voorziening): Vanaf 2011 zullen, voor zover nu kan worden ingeschat, de volgende kosten moeten worden gedragen ter financiering van de structurele voorziening: - Kosten voor opvang en noodzakelijke begeleiding: 20 * ,- = ,- Gemeenten Inwoners in 2008 (info: CBS) Kosten vanaf 2011 Bernisse Binnenmaas Brielle Cromstrijen Dirksland Goedereede Hellevoetsluis Korendijk Middelharnis Oostflakkee Oud-Beijerland Rozenburg Spijkenisse Strijen Westvoorne Totalen

8 27 juni van Besluitvormingsproces De colleges/gemeenteraden van de 15 regiogemeenten op de Zuid-Hollandse eilanden zullen enerzijds gevraagd worden om een besluit te nemen inzake de realisatie van de tijdelijke opvang. De colleges/gemeenteraden van de 15 regiogemeenten op de Zuid-Hollandse eilanden zullen anderzijds gevraagd worden om een besluit te nemen inzake de realisatie van de structurele opvang. Bijlagen: - Prestatievelden Wmo - Omvang dak- en thuislozen + dreigende dakloosheid - Besteding rijksdoeluitkering - Overige ontwikkelingen OGGZ+ - Gedragscode landelijke toegankelijkheid en regiobinding (concept)

9 27 juni van 14 Bijlage 1: Prestatievelden Wmo De Wet maatschappelijke ondersteuning kent de volgende negen prestatievelden: 1. het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten 2. op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden 3. het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning 4. het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers 5. het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem 6. het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer 7. het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang 8. het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg, met uitzondering van het bieden van psychosociale hulp bij rampen 9. het bevorderen van verslavingsbeleid

10 27 juni van 14 Bijlage 2: omvang dak- en thuislozen + dreigende dakloosheid Feitelijk en residentieel daklozen: Regio Schatting feitelijk en residentieel daklozen (inclusief zwerfjongeren) In procenten Flevoland inwoners Zuid-Holland Zuid inwoners Zuid-Hollandse Eilanden inwoners ,27 % 909 0,23 % 761 0,25 % Feitelijk daklozen Personen die niet beschikken over een eigen woonruimte en voor een slaapplek gedurende de nacht tenminste één nacht (in de maand) waren aangewezen op buiten slapen, ofwel overnachten in de openlucht en in overdekte openbare ruimten (portieken, fietsenstallingen, stations, winkelcentra of een auto) en binnen slapen: in passantenverblijven van de maatschappelijke opvang, inclusief eendaagse noodopvang of binnen slapen bij vrienden, kennissen of familie, zonder vooruitzichten op een slaapplek voor de daarop volgende nacht. Residentieel daklozen Personen die als bewoner staan ingeschreven bij instellingen voor maatschappelijke opvang (internaten en sociale pensions, woonvoorzieningen op basis van particulier initiatief dat zich richt op semi-permanente bewoning door daklozen en particuliere commerciële pensions waar voornamelijk daklozen wonen). Dreigende dakloosheid: Naast de feitelijk en residentieel daklozen bestaat de doelgroep dreigend daklozen. Hieronder vallen de sociaal kwetsbaren, de ex-patiënten uit de klinische zorg en de ex-gedetineerden. Sociaal kwetsbaren: De doelgroep sociaal kwetsbaren betreft de verkommerden en verloederden. Deze moeilijker te definiëren groep omsluit de feitelijk en residentieel daklozen, maar bestaat ook uit een groep die nog min of meer zelfstandig woont en waar sprake is van een ernstige multiprobleemsituatie. Bij deze groep speelt langdurige zorgafhankelijkheid als gevolg van een combinatie van psychiatrische problemen, verslavingsproblemen, veelpleging en zorgmijding. Die laatste groep, dus de zelfstandig wonende personen in een ernstige multiprobleemsituatie, zijn als het ware de dreigend daklozen. Ex-patiënten in de klinische zorg: Patiënten uit de intramurale GGZ, verslavingszorg of gehandicaptenzorg, die na ontslag niet over huisvesting beschikken en een zorgvraag hebben, behoren tot de groep dreigend daklozen. Ex-gedetineerden: Personen die na detentie niet over huisvesting beschikken en een zorgvraag hebben behoren tot de dreigend daklozen. De rijksoverheid gaat ervan uit dat de gemeenten de nazorg voor exgedetineerden op zich nemen. Ter voorkoming van probleemsituaties is het belangrijk om hieraan invulling te geven. Personen die vrijkomen uit detentie moeten weer een plek krijgen in de maatschappij binnen de eigen gemeente. De informatieoverdracht vanuit de gevangenis naar de gemeenten is verbeterd. De gemeente weet voortaan vroegtijdig welke gedetineerde terug naar huis komt. Knelpunt is dat een aantal personen tijdens de detentie het huis kwijt is geraakt als gevolg van de Wet socialezekerheidsrechten gedetineerden (WSG). In de WSG staat dat gedetineerden worden uitgesloten van het recht op een uitkering aangezien zij reeds door het rijk worden voorzien in de kosten van levensonderhoud. Bij terugkomst in de gemeente kan voor een

11 27 juni van 14 aantal ex-gedetineerden via een urgentieverklaring op korte termijn een woning worden gevonden. In de tussentijd zal voor deze mensen noodopvang beschikbaar moeten zijn. Uit cijfers van de Dienst Justitiële Inrichtingen blijkt dat zowel in Rotterdam (2.465 ex-gedetineerden) als in Schiedam (179 ex-gedetineerden) 26% van de ex-gedetineerden problemen heeft om onderdak te ondervinden. Voor Spijkenisse gaat het op jaarbasis om 130 personen die uit detentie komen. Aangenomen kan worden dat hiervan 34 personen problemen zullen hebben met het vinden van onderdak. Geëxtrapoleerd naar de 15 gemeenten op de Zuid-Hollandse eilanden zullen ruim 130 personen (ex-gedetineerden) problemen hebben met het vinden van onderdak.

12 Bijlage 3: datum 27 juni van 14 Besteding rijksdoeluitkering centrumgemeente Spijkenisse aan integrale openbare geestelijke gezondheidszorg in de regio Zuid-Hollandse eilanden Geraamde inkomsten Rijksdoeluitkering VWS 2008 Uitkering Maatschappelijke Opvang/ Verslavingszorg/OGGZ 2008 Uitkering Vrouwenopvang Totaal geraamde inkomsten Geraamde structurele uitgaven Rijksdoeluitkering VWS Geraamde structurele uitgaven Maatschappelijke Opvang/Verslavingszorg/OGGZ Geraamde structurele uitgaven Vrouwenopvang Geraamde structurele uitgaven meldpunt/ steunpunt huiselijk geweld Totaal geraamde structurele uitgaven *De geraamde inkomsten en uitgaven zijn pas definitief na de vaststelling van de definitief verleende subsidie in 2008 door de centrumgemeente en het ministerie van VWS in *De geraamde kosten zijn exclusief incidentele kosten waar onder die voor nachtopvang bij het Leger des Heils. * Er kunnen afrondingsverschillen ontstaan.

13 27 juni van 14 Bijlage 4: Overige ontwikkelingen OGGZ+: Op landelijk niveau wordt de gedragscode landelijke toegankelijkheid en regiobinding opgesteld ter uitvoering van het Plan van aanpak Maatschappelijke Opvang van de G4 en het Stedelijk Kompas van de overige centrumgemeenten (zie bijlage 4). Het doel van de gedragscode is een sluitende samenwerking tussen alle centrumgemeenten voor opvang en doorleiding naar opvang/hulp/zorg (iedereen heeft recht op opvang). Landelijke planning is om de gedragscode eind 2008 dan wel begin 2009 in te voeren. Het ministerie van VWS heeft Cebeon opdracht gegeven om een model te ontwikkelen voor de herverdeling van de rijksdoeluitkeringen van de centrumgemeenten (voor de prestatievelden 7, 8 en 9 van de Wmo). Uitgangspunt is dat door deze herverdeling goed gedrag van gemeenten wordt beloond. In dit kader is reeds in 2007, door de Raad voor de financiële verhoudingen, onderzoek verricht waaruit blijkt dat de herverdeling van de rijksdoeluitkering voor de centrumgemeente Spijkenisse ongunstig zal uitpakken. Inmiddels heeft Cebeon de centrumgemeenten gevraagd om aanvullende financiële gegevens te verstrekken inzake de integrale openbare geestelijke gezondheidszorg. Relationeel geweld is de meest voorkomende geweldsvorm in onze samenleving. De G4 hebben, ter bestrijding van deze geweldvorm, het actieprogramma Naar een grootstedelijke aanpak van huiselijk geweld ontwikkeld (juni 2008). Uitgangspunt van het programma is een integrale aanpak van relationeel geweld: van preventie tot en met nazorg. Getracht wordt te voorkomen dat geweld van generatie op generatie wordt voortgezet. Dit programma hangt mede samen met de invoering van de Wet Tijdelijk Huisverbod (WTH). Met de invoering van de WTH krijgt de burgemeester de bevoegdheid om onder bepaalde omstandigheden huisverboden op te leggen. De WTH is bedoeld als middel in de strijd tegen relationeel geweld en ter bescherming van kinderen en partners. De invoering van de WTH wordt voorbereid op het niveau van de politieregio s. De verwachting is dat de WTH eind 2008 wordt ingevoerd.

14 27 juni van 14 Bijlage 5: Gedragscode landelijke toegankelijkheid en regiobinding (concept) In de gedragscode worden de volgende afspraken vastgelegd: 1. Gestreefd wordt dat niemand van de doelgroep mag tussen wal en schip vallen. De eerste opvang is landelijk toegankelijk en wordt geboden in de centrumgemeente waar de cliënt zich aanmeldt en een beroep doet op de noodzakelijke maatschappelijke opvang en zorg. Het coördinatiepunt 4 van die centrumgemeente voert daartoe een screening uit om te toetsen op toelating als behorend tot de doelgroep. De belangen van de cliënt worden behartigd door een cliëntmanager (CM) van het coördinatiepunt; 2. De cliënt mag zich laten bijstaan door een vertrouwenspersoon. Ieder coördinatiepunt geeft de cliënt goede en voldoende voorlichting, over zijn rechten en plichten zowel mondeling als schriftelijk; 3. De CM aan wie de cliënt is toegewezen voert een intake uit. De intake is bedoeld om de hulpvraag van de cliënt zo volledig en integraal mogelijk in beeld te krijgen; 4. In overleg met de cliënt en op basis van de informatie uit de intake van een door het coördinatiepunt aangewezen hulpverleningsorganisatie of formeel casusoverleg beslist de CM of een individueel trajectplan in die centrumgemeente of in een andere centrumgemeente wordt uitgevoerd. 5. De CM weegt daarbij af wat de plaats van vestiging van de cliënt is en andere omstandigheden die relevant zijn voor het plaatsen van de cliënt in een zo kansrijk mogelijk individueel traject; 6. De plaats van vestiging van de cliënt is (de regio van) de centrumgemeente waar de cliënt gedurende de drie jaar voorafgaand aan het moment van aanmelding minimaal twee jaar aantoonbaar zijn of haar hoofdverblijf heeft gehad (zogenaamde regiobinding); 7. Als de gemeente van verblijf niet kan worden vastgesteld, beziet de CM aan de hand van andere criteria hoe plausibel domicilie kan worden bepaald. Hiervoor komen met name in aanmerking de plaats waar er aantoonbare bekendheid is bij de hulpverlening en/of politie of waar de cliënt eerder MO-voorzieningen heeft genoten. Ook kan rekening worden gehouden met de plaats van geboorte en woonplaats van familie of andere personen waarmee betrokkene kan worden geacht een positieve sociale relatie te onderhouden.; 8. Wanneer de cliënt kan aantonen, dat hij of zij zich met gegronde reden in een andere centrumgemeente wil vestigen, dan zal de CM aan die wens trachten te voldoen, met als voorwaarde dat het aan het toekomstig trajectplan van de cliënt een positieve bijdrage levert; 9. Als de beslissing van de CM (zie 4.) is dat het individueel traject in een andere centrumgemeente dan de centrumgemeente van aanmelding zal worden gevolgd, neemt het coördinatiepunt contact op met het coördinatiepunt van die centrumgemeente voor het organiseren van overdracht van de cliënt; 10. De (nieuwe) vestigingsgemeente realiseert overdracht en opvang zo snel als haalbaar en verantwoord, maar in ieder geval binnen 4 weken na ontvangst van het verzoek, tenzij in overleg tussen de coördinatiepunten van de centrumgemeenten anders wordt beslist; 11. Gedurende de periode dat de cliënt in afwachting is van overdracht, zorgt de CM voor onderdak, zorg en begeleiding en inkomensvoorziening van de cliënt; 12. Bij het realiseren van overdracht van de cliënt maken de coördinatiepunten van de betrokken centrumgemeenten in ieder geval afspraken over: de datum van overdracht, de wijze van vervoer en eventueel noodzakelijke reisbegeleiding en de overdracht van de persoonlijke gegevens; 13. De (nieuwe) vestigingsgemeente verleent alle medewerking om de in het Stedelijk Kompas vastgestelde eindtermen tijdig te bereiken. Dat wil zeggen: het gereed hebben van onderdak, zorg en begeleiding; het beschikbaar hebben van een voorschot op een uitkering en afspraken om de uitkering tijdig te regelen ( warme overdracht ); 14. Deze gedragscode geldt ingaande 1 september 2008 voor cliënten die zich vanaf die datum aanmelden; 15. Partijen spreken af dat een jaar nadat de gedragscode is ingegaan, deze zal worden geëvalueerd. Daartoe registreert het coördinatiepunt van iedere centrumgemeente de volgende gegevens: aantal aangemelde cliënten, aantal cliënten zonder binding die tijdelijk opvang wordt geboden, datum van aanmelding, datum overdracht, naar welke centrumgemeente is overgedragen en naar welke instelling en op grond van welke argumenten en of de overdracht goed is verlopen. 4 Zie voetnoot 2.