Afterlunch lezing Gezondheid & Ruimte

Transcriptie

1 Afterlunch lezing Gezondheid & Ruimte Annette Duivenvoorden, Platform31 en Ilse Mensink, Gemeente Groningen Dag van Stad en Regio 24 mei - Nu actie voor een Duurzame Stad en Regio

2

3

4 Gezondheid & ruimte verbinden Actueel thema, maar niet nieuw Gezondheidsachterstanden vanuit een breed perspectief; Groeiende tweedeling in de samenleving Concept positieve gezondheid Omgevingswet Tijdlijn Stedenbouw, Ad de Bont, Bureau Urhahn

5 Leerkring als vertrekpunt Zoek- en ontwikkeltocht 25 gemeenten en betrokken GGD-en Koplopergemeenten Het hoe van verbinden ruimte & gezondheid Werkvormen Blik van buiten

6 Boomspiegel van de leefomgeving Bron: KuiperCompagnons

7 Eerst verkering, dan pas trouwen Inventaris- en boodschappenlijst

8 Drie strategieën 1. Gezondheid staat centraal (Groningen en Utrecht) 2. Één gezondheidsthema voorop (Amsterdam, Schiedam, Barneveld) 3. Het meekoppelen van gezondheid aan een actueel ruimtelijk thema (Nijmegen, Heemskerk)

9 Strategie 1 Gezondheid staat centraal Gezondheid is een politiek thema Gezondheid is richtinggevend in collegeakkoord, nota s en plannen Brede definitie, volle breedte domeinen Gezondheidsachterstanden onderdeel van een totaalvisie op gezondheid

10 Heeft de lage ses-wijk (aandachtswijk) hier voordeel van? Ruimtelijk staat de lage sociaaleconomische status (ses) wijk op agenda Generiek beleid: voor iedereen een healthy urban living Uitwerking is gebiedspecifiek Programma ontwikkelen voor de precieze gezondheidsopgaven, in combinatie met domein ruimte

11 Strategie 2 Één gezondheidsthema voorop Een thema als bewegen, overgewicht of luchtkwaliteit Hierbinnen relatie leggen tussen bewoners met een lage SES en specifieke gebieden of aanpalende ruimtelijke opgaven. Denk aan stimuleren van mobiliteit, inrichting schoolplein of verkeersluwe maatregelen. Voorbeeld: Amsterdam, Zwolle, Schiedam

12 Hoe liften lage SES-wijken mee op de extra aandacht voor één thema? Het gezondheidsthema is vaak doorslaggevend Bij interventies deze specifiek maken voor de lage SES-wijk Slagkracht organiseren voor de wijk of doelgroep

13 Strategie 3 Meekoppelen van gezondheid Aansluiten op een actueel nietgezondheidsthema: klimaatadaptatie, groen in de stad, energietransitie, mobiliteitsopgave Samenwerking rondom kwetsbare groepen bij hittestress, gebiedsgerichte plannen, aanpassen toegangswegen, inrichten groen en aanbod voorzieningen Haakjes en meekoppelkansen voor het gezondheidsdomein Voorbeeld: Nijmegen, Amersfoort

14 Hoe zijn lopende budgetten/beleidsprogramma s inzetbaar voor lage SES-wijken? Eerst gezondheid in de brede zin koppelen aan de inhoud van andere domeinen die in de lead zijn. Bij uitwerking op gebiedsniveau komen de specifieke gezondheidsopgaven op de agenda. Een gebiedsgerichte aanpak en combinatie van maatregelen. Een van de eerste stappen is om met wijkbewoners in gesprek. Investeer hierin.

15 Gezonde onderkop Stadsaanpak in wit gemeente Groningen De G6 voor een Gezonde Stad Coördinerend wethouder Mattias Gijsbertsen Toelichting: Ilse Mensink, gemeente Groningen Dag van de Stad en de Regio Nijmegen, 24 mei 2018

16 s Werelds eerst gedocumenteerde oudste mens was een Groninger onderkop in wit

17 Aanleiding voor brede blik op gezondheid onderkop in wit Groeiende gezondheidsverschillen: - laag opgeleiden leven zes jaar korter dan hoog opgeleiden. - verschil in ervaren gezonde levensverwachting is 19 jaar. - sociaaleconomische gezondheidsverschillen nemen toe. Omgevingswet: veilige en gezonde leefomgeving realiseren en in stand houden. Gebiedsgericht werken: participatief, met bewoners. De groeiende stad: meer druk op openbare ruimte. Klimaatadaptatie

18 Ambitie van Groningen onderkop in wit Gezondste stad: meer gezonde levensjaren en minder gezondheidsverschillen. Gezondheid als leidraad voor sociale en fysieke ontwikkeling van de stad. Dialoog met bewoners en brede coalitie van partners. Gebruik van kennis en onderzoek van kennisinstellingen. Gedeelde visie met lange termijnaanpak.

19 Blue Zones? onderkop in wit

20 Noord Nederland Man Made Blue Zone onderkop in wit Healthy Ageing Network Northern Netherlands: creëren van de gezondste en gelukkigste regio ter wereld door met vele partners de handen uit de mouwen te steken.. In een regio met werkloosheid en een lage levensverwachting. Blue Zones als uitgangspunt. Positieve gezondheidsconcept Machteld Huber

21 Wat zijn de Gezonde stad principes (G6)?

22 Sunny Selwerd: Voorbeelden Uitvoeringsprogramma Selwerd als Man Made Blue Zone? Gezondheid als sociaal-ruimtelijk vraagstuk: fysieke interventies verbinden met sociale opgaven. Concentratie van investeringen en interventies in één wijk Samen met bewoners Focus op lange termijn effecten Gekoppeld aan onderzoek

23 G1 Actief Burgerschap, G2 Bereikbaar Groen en G3 Actief Ontspannen Verbinden vijvers Mispellaan: Verbeteren waterkwaliteit en doorstroming Afkoppelen hemelwater Kansen: Veranderen straatbeeld Auto te gast Aanleiding voor ontmoeten, spelen, recreëren, wandel/fietsroutes Versterken centrumfunctie G4 Gezond Verplaatsen Verkeersveiligheid/aanpak 30 km zones: beperken snelheid in de wijk veilige oversteekplaatsen Kansen: veranderen gedrag veranderen straatbeeld Acties: Veilig Verkeer Nederland Plan van aanpak 30 km zones Clusterprojecten in Selwerd G5 Gezond Bouwen Onderzoek Eikenlaan G1 Actief Burgerschap G2 Bereikbaar Groen G2 en G3 Actief Ontspannen G5, G4, G1 Senioren proof maken Woningen en openbare ruimte Inventarisatie/ onderzoek mogelijkheden Aftrap/ wordt opgestart Groenparticipatie: Inzet bewoners/ Wijkbedrijf Versterken kwaliteit groen + recreatie + educatie Park Selwerd en groenranden/ plantsoenen (o.a. ook aan oostzijde, langs spoorlijn) Fruitbomen Koppeling met plannen woningcorporaties Kansen terugbrengen oude Hunzeloop/ Hunzevisie Landschapsbeheer Groningen 4. PvA Selwerd Energieneutraal 5. Investeringen corporaties Nijestee: 2035 Koppelkansen Aftrap/ wordt programma opgestart verbeterplannen Ambitie openbare ruimte Kansen/ mogelijk project bij woonblok: Lijsterbes, Populieren-, Beukenlaan Kansen aanpak voortuintjes, operatie steenbreek, boomplantdag Patrimonium: Meer gebouwen afkoppelen gas onderzoeken Hofjes Prunus en Maluslaan Groen tussen Prunus- en Maluslaan Voorkomen dat extra werk voor wijkbedrijf leidt tot minder werk voor leveranciers waar al beheercontracten mee zijn. Credo: samenwerken. De Huismeesters Koppelkansen woningverbetering Kornoelje- en Vlierstraat Kansen opwaardering groen en openbare ruimte rondom complexen Lefier Koppelkansen renovatie Duindoornflat Kansen opwaardering groen en openbare ruimte rondom complexen

24 Rookvrije Stad. Collectieve actie! > 26 partners

25 Voorwaarden voor succes? Bestuurlijke visie en organisatie. Kennisinstellingen en andere partners (overheden, ondernemers, bedrijven, corporaties, verzekeraars, kennisinstellingen en bewoners) structureel verbinden. Continue monitoring van interventies Netwerkvorming rondom thema gezonde stad (en regio!) (Noord Nederland, nationaal en internationaal). Continuïteit en een lange adem.

26 Dank voor uw aandacht

27 Vragen en dialoog met zaal: Een gezonde blik vooruit Dag van Stad en Regio Nu actie voor een Duurzame Stad en Regio

28

29 Tweedaagse leerkring Gezondheid & Ruimte 20 sept & 22 nov komsten/tweedaagse-leerkringgezondheid-ruimte en