In deze agrarische nieuwsbrief:

Transcriptie

1 Zomer 2015 In deze agrarische nieuwsbrief: Maaiwerk van sloten in zomer en najaar Veevoer dankzij maaiwerk op de dijken Schouwpaden: eenmalig aanbod voor grondoverdracht Dirk-Siert Schoonman stelt zich voor als nieuwe heemraad Kennismaking met nieuwe heemraad Frans ter Maten Gewasbescherming: let op de regels

2 2 3 Digitale kaart biedt veel informatie Maaiwerk van sloten in zomer en najaar Overal in het werkgebied van Vallei en Veluwe zijn we in de zomer en het najaar de watergangen aan het maaien. Met dit jaarlijkse maaiwerk zorgen we ervoor dat de Veevoer dankzij het maaiwerk op de dijken Laat uw vee smullen van waterschapshooi Het waterschap zorgt ervoor dat de primaire waterkeringen - de belangrijkste dijken sloten niet dichtgroeien. Zo blijft het water stromen en voorkomen we water overlast bij hevige regenval. Het maaien duurt tot het einde van het groeiseizoen in november. Wilt u weten wanneer we bij gaan doen. kunt u zien wat we waar bij u in de buurt precies u in de buurt het maaiwerk uitvoeren? Kijk dan op onze website. Daar is een digitale maaikaart ontsloten. Door deze kaart te openen en in te zoomen Kijk op: - worden gemaaid. Het betreft in totaal zo n 150 kilometer aan dijken: de westelijke IJsseldijk, de Grebbedijk, de Eemdijk en de dijken langs de noorde lijke en zuidelijke randmeren. Het maaisel levert waar mogelijk veevoer op. In april 2015 is het maaiwerk op de dijken aanbesteed aan verschillende aannemers voor de periode tot en met De aan nemers hebben elk een gebied en moeten het gemaaide gras namens het waterschap zo goed en zo duurzaam mogelijk afzetten: als veevoer of als biomassa in de omgeving. Wilt u uw vee laten smullen van waterschapshooi? Samen met Cornelis van de Weerd kunt u bekijken wat de mogelijkheden zijn: cvandeweerd@vallei-veluwe.nl. Maaionderhoud.

3 4 5 Unieke kans: meer grond voor weinig geld Schouwpaden: eenmalig aanbod voor grondoverdracht coördineert dit project. Ook andere groepen eigenaren kunnen zo n project met hulp van STEVIG starten. Het waterschap zal dan als grondeigenaar de overtollige schouwpaden inbrengen. Kiezen Het waterschap brengt voor het hele gebied in beeld welke schouwpaden en watergangen voor verkoop en bruikleen in aanmerking komen. Grondeigenaren die aan zo n schouwpad grenzen, ontvangen een brief van het waterschap over de opties en kunnen dan hun keuze kenbaar maken. Waterschap betaalt kadaster- en notariskosten De verkoop hangt samen Wie zijn agrarische grond tot en met de watergang kadaster- en notariskosten voor zijn rekening met de nieuwe legger. wil laten doorlopen, krijgt nu een unieke kans. neemt. Het waterschap heeft een goede prijs Daarmee gaan voor alle Binnenkort doet Waterschap Vallei en Veluwe kunnen afspreken met een notariskantoor en kan watergangen in het zo n 300 kilometer watergangen en 68 hectare de grondprijs daarmee zo laag mogelijk houden: gefuseerde waterschap grond (bijbehorende schouwpaden) in de verkoop, kopers betalen 3,50 per vierkante meter voor dezelfde regels voor de omdat de onderhoudssituatie hier verandert. de (agrarische) grond en 0,50 per vierkante indeling en het onderhoud Agrarische ondernemers en particulieren profiteren meter voor het water. Het aanbod geldt alleen gelden. Het waterschap is in deze specifieke gevallen van een eenmalig voor degenen die voor 31 december 2016 voor straks verantwoordelijk voor aanbod: wie voor 31 december 2016 besluit aankoop hebben gekozen. Voorwaarde is dat de het onderhoud van A-water- de gronden te kopen, betaalt geen notaris- en verkoop voor het waterschap ten minste kosten- gangen, terwijl aanliggende kadasterkosten. neutraal is. grond eigenaren voor het onderhoud van B- en C-water gangen aan de lat Drie opties voor overtollige schouwpaden Kopen kan voor agrariërs om verschillende redenen aantrekkelijk zijn. De grond is bijvoor- staan. Een deel van de watergangen heeft nu de status beeld in te zetten voor teelten en draagt ook bij van A-watergang, maar krijgt in de nieuwe indeling aan de gebruiksruimte voor meststoffen. Wie de de status van B- of C-watergang. Het onderhoud grond koopt, kan bovendien niet verrast worden verschuift dan automatisch van het waterschap door nieuwe gebruiksvormen langs zijn perceel of naar de aanliggende grondeigenaar. Het water- een nieuwe inrichting van de watergang. schap heeft de schouwpaden langs deze watergangen niet meer nodig en biedt de grond aan Bruikleen voor overname. Wie de grond niet wil of kan kopen, kan kosteloos Vragen? Als sprake is van overtollige schouwpaden, kan de een bruikleenovereenkomst sluiten. Zo n overeenkomst is mogelijk als de grond ten minste 25% Krijn van den Herik, aanliggende eigenaar uit twee opties kiezen: van het totale perceel (grond plus watergang) projectmanager beleids- schouwpad én watergang kopen; bedraagt. Ook grond in bruikleen is te gebruiken harmonisatie (Nieuw ABC) Waterschap Vallei en Veluwe, tel schouwpad in bruikleen nemen. Het waterschap kan de gronden ook inbrengen voor teelten en telt mee voor de mestboekhouding. Bruikleen biedt echter minder zekerheid dan kopen, want het waterschap kan de overeen- Het nieuwe ABC van watergangen in een verkavelingsproject, als een groep grond- komst stopzetten. eigenaren daar het initiatief voor neemt. Baas op eigen grond Ruilverkaveling In het projectgebied Veessen-Wapenveld brengt A-watergang: voert meer dan 75 liter water per seconde af. Het waterschap zorgt voor het dagelijks beheer en het onderhoud. B-watergang: voert 10 tot 75 liter water per seconde af. De aanliggende grondeigenaar is Het waterschap heeft een gunstig aanbod voor het waterschap de overtollige gronden in het onderhoudsplichtig. Het waterschap controleert het onderhoud in de eerste week van november (de wie het schouwpad en de watergang wil kopen. project verkavelen voor groei in. De Stichting schouw). Uniek voor dit project is dat het waterschap de Effectief Verkavelen In Gelderland (STEVIG) C-watergang: voert minder dan 10 liter water per seconde af. De aanliggende grondeigenaar is onderhoudsplichtig. Het waterschap voert geen schouw uit en de eigenaar kan het moment van onderhoud vrij kiezen.

4 6 7 Nieuwe heemraad heeft agrarische achtergrond Dirk-Siert Schoonman wil verbindingen leggen Dirk-Siert Schoonman (47) trad onlangs toe tot het nieuwe college van dijkgraaf en heemraden van Waterschap Vallei en Veluwe. Hij kent de agrarische sector van binnenuit, is gehuwd, woont in Brummen en heeft twee tienerkinderen. Als heemraad leg ik graag verbindingen met alle betrokkenen en werk ik met overtuiging aan een gezamenlijke agenda. Als kind ben ik opgegroeid op een boerderij. We we ook binnendijks en daar moesten we juist weer zijn altijd afhankelijk geweest van water. Deels rekening houden met kwelwater en droge en natte boerden we in de uiterwaarden en moesten we perioden. De economische vitaliteit van het platteland hangt nauw samen met rekening houden met hoog water. Deels boerden water. Schoonman studeerde agrarische bedrijfskunde aan de Christelijke Agrarische Hogeschool in Dronten aangevuld met diverse bestuurdersopleidingen. Hij was 25 jaar lang actief als melkveehouder. Mijn affiniteit met het bestuurswerk is gegroeid omdat ik merkte dat het probleemoplossend vermogen van mensen groter is wanneer er gezamenlijke uitdagingen liggen, vertelt hij. Dat werkt beter dan een situatie waarin mensen uitsluitend hun eigen belang verdedigen. Mensen met elkaar verbinden en zorgen voor een gemeenschappelijke agenda, dat ervaar ik als heemraad als een dankbare uitdaging. Waar wilt u deze bestuursperiode op inzetten en waarom? Er zijn veel natuurdoelen die verwezenlijkt moeten worden. Daarnaast zijn de agrarische belangen belangrijk. Het is een mooie uitdaging om deze belangen goed samen te laten gaan. Met nieuwe innovatieve maatregelen is er gelukkig ook veel mogelijk. De uitdaging is het verder ontwikkelen van het watersysteem waarbij onderhoudskosten en daarmee de waterschapslasten laag blijven en we tegelijk klimaatveranderingen beter kunnen opvangen. Hiervoor zullen we nog meer de samenwerking met partners moeten zoeken. Samen naar integrale oplossingen zoeken is daarbij van groot belang zodat er geen nieuwe tekortkomingen ontstaan. Waarom zijn agrariërs volgens u belangrijk voor het waterschap? Er zijn veel onderwerpen waar wij elkaar nodig hebben. Schoon en voldoende water is voor een veilige productie noodzakelijk. Het verhogen van de mineralenefficiëntie bij de productie van landbouwgewassen levert schoner water op en leidt tot een betere financiële opbrengst. De klimaatverandering noopt tot samenwerking om bijvoorbeeld het water beter vast te houden op landbouwgrond met verhoging van productiviteit in drogere perioden. En de landbouw neemt steeds meer verantwoordelijkheid in haar bijdrage aan het vergroten van de biodiversiteit. Dit kan bij uitstek in samenwerking met het waterschap. Wat mogen agrariërs van u als bestuurder verwachten? Op de boerderij liggen mijn roots. Het produceren van voedsel en het werken met de natuur is fantastisch. De landbouw is de belangrijkste drager van het platteland. In Nederland is de landbouw op vrijwel ieder aspect het meest duurzaam producerend. Agrariërs mogen van mij verwachten dat ik de landbouwbelangen ken en deze goed laat meewegen. Voor mij is het een uitdaging om win/ win-situaties te creëren. Welke kansen en mogelijkheden biedt de huidige beleidsharmonisatie? Door de beleidsharmonisatie ontstaat een helder beeld van de verantwoordelijkheden: waterschap (A), gemeenschappelijk (B) of grondeigenaren (C). Bij die laatste twee type watergangen kunnen agrariërs zelf bepalen wanneer het gunstig is om onderhoud te plegen. Bovendien kunnen de schouwpaden bij B en C in eigendom komen van de aanliggende boerenbedrijven. Voor een boer is iedere vierkante meter er één. Waar liggen aandachtspunten in de samenwerking en hoe wilt u daar zelf vorm aan geven? Wat mij betreft is een aandachtspunt het verhogen van de chemische waterkwaliteit door het terugbrengen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en door het beperken van erfafspoelingen. Het Deltaplan Agrarisch Water kan hierin versterkend werken. Zodra er gebiedsprocessen binnen Vallei en Veluwe spelen, dan kom ik graag in gesprek met de sector om te ontdekken waar specifieke knelpunten ontstaan. Graag ga ik twee keer per jaar in gesprek met belangenbehartigers van de sector om actualiteiten met elkaar te bespreken. Daarnaast hoop ik dat niemand aarzelt om mij persoonlijk te benaderen.

5 8 9 Nieuwe heemraad wil een dienstbaar bestuurder zijn Frans ter Maten: Samen resultaten halen Frans ter Maten (60) uit Leusden is gehuwd en heeft twee volwassenen kinderen. Als heemraad wil hij inwoners en partners in bedrijfsleven, landbouw, natuur en visserij nadrukkelijker betrekken en waar mogelijk meer eigenaar maken van wateropgaven. Ik wil een bestuurder zijn die dienstbaar is, zonder daarbij de koers van het waterschap te laten verwateren. Landschap, erfgoed en cultuurhistorie zijn belang- rieerde natuur, florerende landbouw en herkenbare rijk voor Ter Maten. Maar altijd gekoppeld aan de cultuurhistorie. Belangrijk daarbij is de verbinding beleving en de belangen van mensen. Juist die met elkaar en van daaruit resultaten halen. combinatie doet er toe. Mensen, zoals u en ik, zijn Vanuit mijn werk bij Landschap Erfgoed Utrecht de enige sleutel tot een duurzaam landschap- en heb ik 36 jaar intensief samen gewerkt met de erfgoedbeheer. Zelf verantwoordelijkheid nemen Utrechtse Landbouw. Altijd in dialoog en vanuit en niet verwachten dat overheden dat alleen wel het besef dat het landelijk gebied voor agrariërs doen. Dat is gelukkig weer een groeiend credo. de essentiële productiefactor is, waarin voldoende Daaraan werken en zien dat mensen in beweging ruimte is voor landschap en cultuurhistorie. Vanaf komen, geeft me energie en voldoening heb ik actief mogen bijdragen aan de oprichting van vijf agrarische natuurverenigingen in de Naast zijn voormalige functie als directeur bij provincie Utrecht. Landschap Erfgoed Utrecht - hij nam daar onlangs samen tot een pakket van maatregelen kunnen actief bij te betrekken. Wat voor de meeste afscheid - heeft Ter Maten tal van bestuurs functies bekleed. Zo was hij bij Waterschap Vallei en Eem - één van de voorlopers van Vallei en Veluwe - algemeen bestuurslid en later, van 2003 tot 2009, Waarom zijn agrariërs belangrijk voor het waterschap en wat mogen ze van u verwachten? komen die de collectieven zelf gaan uitvoeren: de zogeheten blauwe diensten. Op deze manier versterken we de samenwerking en vergroten we de eigen verantwoordelijkheid van de agrariërs. Daar agrariërs belangrijk en vaak vanzelfsprekend is, mag in het stedelijk gebied wel wat meer aandacht krijgen. In die zin kunnen ze in de stad nog wel wat opsteken van de bewoners op het platteland. heemraad. Naast zijn huidige heemraadschap Het landelijk gebied is voor een belangrijk deel ben ik een groot voorstander van. blijft hij bestuurslid van het Streekfonds Utrechtse in eigendom van agrariërs. Voor hun werk zijn zij Waarden en van Heidemaatschappij afdeling zeer afhankelijk van een werkbaar waterpeil en Ter Maten heeft de portefeuille waterkeringen en Utrecht. gezond en schoon water. Samenwerken met oog stedelijk water. Ik wil onder meer de dijkverbete- voor elkaars doelen, daar komt het op aan. Open ring Randmeren en Eem, die door mijn voorganger Water is voor mens, plant en dier essentieel om te minded met respect voor elkaars belangen. Daar Dick Veldhuizen goed op de rails is gezet, tot een kunnen overleven. Graag wil ik samen met agra- mag iedereen mij ook op aanspreken. succesvol einde brengen. Bij stedelijk water ligt riërs nog meer mooie en samenhangende resul- een grote uitdaging om inwoners nadrukkelijk taten boeken. Dus veilig, schoon en mooi water, Ik zou het mooi vinden als het waterschap en bewust te maken van het belang van voldoende gecombineerd met aantrekkelijk landschap, geva- agrarische natuurcollectieven in ons werkgebied schoon water in hun leefomgeving en ze daar

6 10 11 Goed Boerenerf Uit onderzoek blijkt dat erfafspoelwater van vee- Gewasbescherming: let op de regels houderijen een bron van Gewasbeschermingsmiddelen vragen om zorgvuldigheid en het gebruik ervan is aan verontreiniging vormt voor het oppervlaktewater. De regels gebonden. Gewasbeschermingsmiddelen die in het oppervlaktewater terecht verontreiniging ontstaat wanneer hemelwater komen zijn schadelijk voor planten en dieren en vormen een risico voor de (drink)water vermengd met onder meer voer(resten) en perssappen kwaliteit. Daarom is het belangrijk om deze middelen volgens het wettelijk gebruikers in de sloot terecht komt. Agrariërs die meer willen voorschrift te gebruiken en emissie naar het oppervlaktewater te voorkomen. weten over erfafspoeling en het voorkomen ervan, kunnen zich in 2015 nog Om dit te bereiken geldt in percelen langs opper- bij gebruik van veldspuitapparatuur regels over opgeven voor gratis advies vlaktewater een teelt- en spuitvrije zone die afhan- het gebruik van drift-reducerende spuitdoppen en in het kader van het project kelijk is van het gewas. Bijvoorbeeld in grasland kantdoppen. Goed Boerenerf. is dit 25 centimeter en in maisland 50 centimeter. In de spuitvrije zone mag alleen pleksgewijs met Controles vallei-veluwe.nl. de rugspuit met spuitkap gespoten worden. Op Het waterschap controleert op het gebruik van sloottaluds mag alleen gespoten worden met gewasbeschermingsmiddelen in de nabijheid gewas beschermingsmiddelen waarbij dit nadruk- van watergangen. Particulieren en agrariërs die kelijk in het wettelijk gebruikersvoorschrift staat de regels overtreden, kunnen een boete krijgen. aangegeven. Veelgebruikte onkruidbestrijdings- Indien u wilt weten of een gewasbeschermings- middelen met glyfosaat (zoals Roundup, Glyfos, middel nog is toegelaten, of het meest recente Imex-glyfosaat), MCPP (Duplosan en Mecop) en wettelijk gebruikersvoorschrift wilt inzien, kunt u MCPA (zoals Luxan, U-46, Agrichem, Agroxone, de website raadplegen van het college voor de Cirran, Jepolinex) mogen bijvoorbeeld niet meer toe lating van gewasbeschermingsmiddelen en op sloottaluds worden gebruikt. Daarnaast gelden biociden: Keur en C-Watergang Het waterschap deelt de watergangen in verschil- gangen geldt ook deze veertig centimeter door- lende categorieën in: A, B en C. Ook voor de snede, maar mag de duiker maximaal twintig meter C-watergangen - de kleinere eigen sloten - gelden lang zijn. de regels uit de Keur. Deze watergangen hebben een functie in het watersysteem en houden een beschermde status. Dam met duiker Ook het leggen van een dam in een C-watergang is aan voorwaarden gebonden. Wanneer een duiker kleiner dan veertig centimeter (doorsnede) en langer dan veertig meter wordt gebruikt, geldt ook in C-water een vergunningplicht. Voor B-water- Sloot met duiker.

7 Derde KRW-geul voor de IJssel Begin mei was het zover... de werkzaamheden aan de derde geul in de IJssel vanwege de Kaderrichtlijn Water (KRW) konden hervat worden na het hoogwaterseizoen. Bij Zalk werd hank De Zande met de IJssel verbonden. Nu kan het IJsselwater vrij naar deze hank stromen en weer terug. Daarmee is de IJssel tussen Hattem en Kampen inmiddels drie nevengeulen rijker. Op de luchtfoto de eerste geulen vanuit de lucht gezien. Helicon-studenten partners van waterschap Het waterschap en Helicon MBO Apeldoorn zijn tevreden met hun samenwerking rond een klein deel van de Grift bij Wenum. Studenten helpen hier bij het onderhouden en verbeteren van de beek. Na een proefjaar blijkt de samenwerking succesvol. De leerlingen stappen wijzer uit de beek, zegt een Helicon-docent. De samenwerking vloeit voort uit het beleid vrijwilligersparticipatie. In juni kregen leerlingen van de opleiding Bos en Natuurbeheer gast onderwijs van het waterschap tijdens hun praktijkles Water. Helicon-studenten. Uitgave van Waterschap Vallei en Veluwe, Steenbokstraat AX Apeldoorn Telefoon Internet Tekst Team Communicatie Foto s Waterschap Vallei en Veluwe, FotoStudio 7, Hans Splinter (Flickr.com creative commons) Vormgeving Team Communicatie Oplage Juli Aan informatie in deze folder kunnen geen rechten worden ontleend. Waterschap Vallei en Veluwe zorgt voor veilige dijken, schoon en voldoende oppervlaktewater en gezuiverd afvalwater in het gebied tussen IJssel, Nederrijn, Utrechtse Heuvelrug en Randmeren. Samenwerken en vernieuwen zijn essentieel in ons werk.