Gemeente Spiere-Helkijn Ruimtelijk Uitvoeringsplan nr.2-1 Spiere Randafwerking

Transcriptie

1 Bijgaand bij het besluit van deputatie van de Provincie West-Vlaanderen houdende de goedkeuring van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan nr. 2 Spiere - Randafwerking Goedkeuringsbeslissing met ref. : RP/DEP/10/020 Brugge, 21/01/2010 De provinciegriffier, De gouverneur-voorzitter, (Get.) Hilaire Ost (get.) Paul Breyne Voor eensluidend afschrift, Namens de deputatie, Stephaan Barbery De adjunct-adviseur Dienst ruimtelijke planning Gemeente Spiere-Helkijn Ruimtelijk Uitvoeringsplan nr.2-1 Spiere Randafwerking januari 2010

2 Colofon Formele procedure Dit document is een publicatie van: Intercommunale Leiedal President Kennedypark 10 - BE-8500 Kortrijk tel fax stedenbouw@leiedal.be Opdrachtgever: Gemeente Spiere-Helkijn Ontwerper - ruimtelijk planner: Maarten Gheysen Plenaire vergadering voorontwerp gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan: 26 november 2008 Voorlopige vaststelling van ontwerp gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan in de gemeenteraadszitting van 18 maart 2009 Openbaar onderzoek van ontwerp gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan: 8 april 2009 tot en met 8 juni 2009 Advies van de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening (GECORO): 31 augustus 2009 Definitieve vaststelling van gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan in de gemeenteraadszitting van: 16 september 2009 In samenwerking met: Steven Hoornaert Definitieve goedkeuring van gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan: 21 januari 2010 De Burgemeester en De Schepen van Ruimtelijke Ordening: Dirk Walraet De Gemeentesecretaris: Wout Lefebvre 2 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010

3 Inhoudsopgave 9. Verordendend grafisch plan en verordenende stedenbouwkundige voorschriften 29 Figurenindex 1. Inleiding Situering van het plangebied Aanleiding tot opmaak van het RUP 4 2. Feitelijke toestand De bebouwde ruimte De open ruimte De wegen Relief Bouwkundig erfgoed Fotoreportage Juridische toestand Planningscontext Relatie met het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen Herbevestiging agrarische structuur Gewenste ruimtelijke structuur Relatie met het Provinciaal Structuurplan West-Vlaanderen Relatie met het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Afwijking van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Concept en planopties Begrenzing van het RUP Planopties Bebossen van het kasteeldomein Schuur Randbebouwing Buurtweg Historische moestuin Op te heffen stedenbouwkundige voorschriften Ruimtebalans 34 figuur 01: Situering op de NGI kaart 5 figuur 02: Orthofoto 6 figuur 03: Militair geografisch instituut figuur 04: Feitelijke toestand 8 figuur 05: Reliëf 9 figuur 06: Bouwkundig erfgoed 10 figuur 07: Fotoreportage (september 2007) 11 figuur 08: Gewestplan 13 figuur 09: Ruimtelijke visie landbouw, natuur en bos regio Leiestreek 14 figuur 10: Gewenste ruimtelijke structuur en programma voor uitvoering, ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos, maart 2008, pg figuur 11: Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan 15 figuur 12: GRS - richtinggevend gedeelte kerngebied Spiere 17 figuur 13: Begrenzing van het RUP 21 figuur 14: Voorstel inplanting schuur met groene gordel van aanplantingen 21 figuur 15: Situering zonevreemde constructies 22 figuur 16: Uittreksel uit orthofoto augustus figuur 17: De gewenste ruimtelijke structuur 23 figuur 18: Watertoets 25 figuur 19: Buurtwegentoets 27 figuur 20: Verordenend plan Watertoets Terreinkenmerken Plankenmerken Conclusie watertoets Buurtwegentoets Screening Plan-MER 26 Situering 26 Het RUP is niet van rechtswege Plan-MER-plichtig. 26 Basisinformatie m.b.t. de screening 26 Verloop procedure 26 Leiedal, januari 2010 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking 3

4 1. Inleiding Het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) Spiere nr. 2-1 Randafwerking wordt opgemaakt ter uitvoering van het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRS) Spiere- Helkijn, dat definitief werd goedgekeurd op 16 maart 2006 door de bestendige deputatie van de provincie West-Vlaanderen Situering van het plangebied De gemeente Spiere-Helkijn is gelegen langs de Schelde in het zuidwesten van de provincie West-Vlaanderen en grenst aan de provincie Henegouwen. Het plangebied van dit RUP is gelegen aan de rand van het kerngebied van Spiere. Het betreft een ingesloten gebied dat als akkerland in gebruik was en aansluit op het kasteeldomein Aanleiding tot opmaak van het RUP In 2004 veranderde het kasteeldomein van Spiere van eigenaar. Een deel van het domein, de kasteelhoeve zat echter niet in deze transactie. Het onderhoud van een kasteeldomein vraagt echter een schuur voor het materiaal, een serre voor het opkweken van plantgoed,... In deze optiek diende de eigenaar in 2006 een bouwaanvraag voor het bouwen van een loods en een winterserre. Deze nieuwe loods situeert zich in het agrarisch gebied. De aanvraag kreeg een ongunstig advies. In landbouwgebied kunnen namelijk geen loodsen worden gebouwd die niet in functie zijn van landbouwactiviteiten. Op vandaag is de bestemming landbouwgebied evenwel achterhaald. In realiteit is het gebied aangeplant als parkgebied aansluitend bij het kasteeldomein. Voor deze aanplantingen gebeurde een stedenbouwkundige aanvraag. Omwille van de achterhaalde bestemming en de nood aan ondersteunende infrastructuur voor het onderhoud van het kasteeldomein besliste het College van Burgemeester en Schepenen tot de opmaak van een RUP. Het RUP dient tevens: - een juridisch kader te geven aan de constructies van de voormalige school in de Jacquetbosstraat - een ontwikkelingskader te bieden voor de buurtweg nr Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010

5 figuur 01: Situering op de NGI kaart Legende plangebied Meters schaal: 1: Leiedal, januari 2010 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking 5

6 figuur 02: Orthofoto Legende plangebied Meters 6 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010

7 2. Feitelijke toestand Het plangebied van dit RUP is gelegen in de rand van het kerngebied van Spiere. Het betreft een ingesloten gebied dat vroeger als akkerland in gebruik was en recent werd heringericht als park aansluitend bij het kasteeldomein. De aanvraag tot aanplanten van hoogstammen in agrarisch gebied werd in het College van Burgemeester en Schepenen van 09/03/2005 gunstig geadviseerd De bebouwde ruimte Enkel aan de rand van het plangebied bevinden zich enkele constructies. Deze zijn voor het merendeel zonevreemd (zie kaart 03): 1. deel van site oude school 2. deel van bijgebouw 3. twee loodsen 2.2. De open ruimte Kasteeldomein Het plangebied sluit aan op en maakt deel uit van het kasteeldomein van Spiere. Recentelijk werden aan de gebouwen, park en bos renovatiewerken uitgevoerd. In het kader hiervan breidde men het park uit binnen het plangebied. De werken omvatten: - parkaanleg van voormalig agrarisch gebied - de aanleg van een met groen omsloten weide met ovalen waterpartij in gebruik als drinkplaats voor dieren/blusvijver echter nog niet definitief waardoor het niet in het RUP kan worden opgenomen. Erfgoedlandschappen zijn gebaseerd op de ankerplaatsen, de meest waardevolle landschappen van Vlaanderen, waarin een geheel van verschillende erfgoedelementen (naast landschappelijke ook monumentale of archeologische) voorkomt. De ankerplaatsen werden geïnventariseerd in de landschapsatlas. De aanduiding van de ankerplaatsen heeft tot doel de landschappelijke waarden en landschappelijke kenmerken van deze landschappen mee te laten spelen in het afwegingskader bij het opstellen van die ruimtelijke uitvoeringsplannen die geheel of gedeeltelijk in ankerplaatsen gelegen zijn. Bij de opmaak van een dergelijk RUP, worden de landschapswaarden en kenmerken doorvertaald in stedenbouwkundige voorschriften. Vanaf de opname in de ruimtelijke uitvoeringsplannen worden de ankerplaatsen erfgoedlandschappen genoemd. De stedenbouwkundige voorschriften uit het RUP gelden voor alle burgers uit de betrokken gebieden. Niet onbelangrijk is dat de klassieke maatregelen inzake het beheer van beschermde landschappen (oprichting van een beheerscommissie, opstellen van een beheersplan, verlenen van een onderhouds- en landschapspremie) ook van toepassing worden voor erfgoedlandschappen ( In elk voorlopig of definitief beschermd landschap moeten de eigenaars, beheerders en gebruikers en uiteraard ook alle openbare besturen, het goed in goede staat bewaren door instandhoudings- en onderhoudswerken uit te voeren. De eigenaars, de gebruikers en de bezoekers mogen het landschap niet ontsieren, beschadigen of vernielen. (Beschermde landschappen in Vlaanderen, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Landschappen en monumenten). Grote Spierebeek De Grote Spierebeek ligt net buiten het plangebied. Deze beek kent een meanderend verloop. Ter hoogte van de dorpskern duikt de beek onder het kerkplein door. De beek is visueel nauwelijks waarneembaar. De afwezigheid van kleine landschapselementen (knotwilgen, oeverbeplanting,...) is hiervan de oorzaak. Voor de Grote Spierebeek wordt door de provincie in samenwerking met de gemeente Spiere-Helkijn en Leiedal een landschapsplan opgemaakt. Bij de opmaak van het RUP is nog geen informatie hierover beschikbaar De wegen Godshuisstraat De Godshuisstraat is bruikbaar voor gemotoriseerd verkeer. Deze doodlopende straat heeft een vrij krap wegprofiel. De weg geeft ontsluiting aan vier woningen. Buurtweg - chemin nr. 13 De bestaande buurtweg valt samen met de Godshuisstraat en loopt nog voor een gedeelte door op de gronden van het kasteeldomein waar hij aansluiting heeft met de beekvallei. In de beekvallei is geen buurtweg aanwezig. Op vandaag is de buurtweg afgesloten met een poort ter hoogte van het kasteeldomein. buurtweg nr Relief Het terrein kent een vrij vlak verloop. Naar de beekvallei toe duikt het reliëf naar beneden Bouwkundig erfgoed Het plangebied situeert zich deels binnen een ankerplaats en een beschermd landschap. In het plangebied bevindt zich bovendien een deel van de historische moestuin van het kasteel. Voor het kasteeldomein is een (bos)beheerplan in opmaak. Dit document is figuur 03: Militair geografisch instituut 1965 Leiedal, januari 2010 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking 7

8 figuur 04: Feitelijke toestand 4 Grote Spierebeek Legende plangebied buurtweg nr. 13 begrenzing kasteeldomein deel van de site oude school deel van bijgebouw twee loodsen historische moestuin 1 Jacquetbosstraat 2 3 Godhuisstraat Meters 8 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010

9 figuur 05: Reliëf Legende plangebied Meters schaal: 1:2,500 Leiedal, januari 2010 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking 9

10 figuur 06: Bouwkundig erfgoed Legende plangebied beschermd landschap ankerplaats KASTEEL MET OMGEVING EN MOTE schaal: 1:10, Meters 10 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010

11 2.4. Fotoreportage De fotoreportage werd opgemaakt in september 2007 en geeft een beeld van de volgende contextbepalende elementen: - kasteeldomein; - begrenzingen van het plangebied: beekvallei van de Grote Spierebeek en achterzijde bebouwing Jacquetbosstraat; - insteek Godshuisstraat en buurtweg; - zonevreemde constructies. figuur 07: Fotoreportage (september 2007) Kasteeldomein Een imposante dreef geeft toegang tot het kasteeldomein. Kasteeldomein Het kasteeldomein werd recent gerenoveerd en uitgebreid met bosaanplantingen, struikaanplantingen, veedrinkpoelen en vijvers enz. Het kasteeldomein is ruim 27 ha groot. Kasteeldomein Het domein wordt aan de zijde van de Godshuisstraat begrensd met nieuwe boom- en struikaanplantingen. Het vormt een extra groen scherm voor de directe omgeving. Grote Spierebeek De Grote Spierebeek kent een meanderend verloop en is slechts beperkt waarneembaar. Buurtweg De buurtweg valt samen met de Godshuisstraat en loopt in het verlengde hiervan nog even door op de gronden van het kasteeldomein. Het domein wordt d.m.v. een poort afgesloten. Godshuisstraat De Godshuisstraat is een doodlopende straat. Het ontsluit een beperkt aantal woningen. De straat eindigt aan de poort van het kasteeldomein. zonevreemde constructie Een gedeelte van de oude schoolsite is gelegen op agrarisch gebied. Zonevreemde constructie Voorgrond: achter de betonnen afsluiting bevinden zich enkele loodsen. Achtergrond: de tuin van een zeer diepe kavel wordt door een betonnen afsluiting afgeschermd. Zonevreemde constructie: vrijstaande woning De vrijstaande woning is gelegen in natuurgebied. Leiedal, januari 2010 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking 11

12 3. Juridische toestand Onderstaande tabel geeft een overzicht van de juridische toestand. De juridische toestand volgens het gewestplan wordt weergegeven op de figuur. Type plan Referentie Gewestplan Op het gewestplan Kortrijk (K.B. 04/11/1977 en latere wijzigingen) ligt het plangebied in agrarisch gebied. BPA Geen RUP Geen Goedgekeurde, niet vervallen verkavelingen Geen Milieuvergunningen Geen Beschermde monumenten, landschappen, beschermde stadsen dorpsgezichten Vogelrichtlijngebied Habitatrichtlijngebied Beschermd monument: Kasteel van Spiere (Datum besluit: , datum Belgisch Staatsblad: ), gelegen net buiten het plangebied. Beschermd landschap: Kasteel met omgeving (Datum besluit: , datum Belgisch Staatsblad: ) Geen Buurtwegen Buurtweg nr. 13 Waterlopen (categorisering) Gelegen net buiten het plangebied De Grote Spierebeek - 1ste categorie (buiten het plangebied gelegen) VEN-gebied, IVON-gebied Geen Gemeentelijke verordeningen Geen Andere Geen 12 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010

13 figuur 08: Gewestplan Legende plangebied woongebieden woonuitbreidingsgebieden gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut P N parkgebieden natuurgebieden agrarische gebieden landschappelijke waardevolle agrarische gebieden bestaande waterwegen Meters Leiedal, januari 2010 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking 13

14 4. Planningscontext 4.1 Relatie met het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen Gewenste ruimtelijke structuur Door Vlaanderen wordt het plangebied ondergebracht in de categorie II: RUP s na verder onderzoek. De gewenste ontwikkeling wordt beschreven in nota van gewenste ruimtelijke structuur en uitvoeringsprogramma (maart 2008). Aan de hand van ruimtelijke concepten staat hierin beschreven hoe het gebied kan ontwikkelen. De gemeente Spiere-Helkijn wordt gesitueerd in een groot aaneengesloten gebied van het buitengebied. Voor het buitengebiedbeleid stelt het RSV de volgende doelstellingen voorop: - vrijwaren van de ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden voor de essentiële functies in het buitengebied: landbouw, bos, natuur, wonen en werken op het niveau van het buitengebied; - tegengaan van de versnippering van het buitengebied; - bundelen van de ontwikkeling in de kernen van het buitengebied; - streven naar goed gestructureerde gehelen voor landbouw, natuur en bos; - nastreven van een gebiedsgerichte ruimtelijke kwaliteit in het buitengebied; - afstemmen van het ruimtelijk beleid en het milieubeleid op basis van het fysisch systeem; - bufferen van de natuurfunctie in het buitengebied ten opzichte van eraan grenzende functies. Ter uitvoering van deze doelstellingen zijn op Vlaams niveau een reeks planningsprocessen voor landbouw, natuur en bos lopende Herbevestiging agrarische structuur Het plangebied valt niet binnen een herbevestigd agrarisch gebied. figuur 10: Gewenste ruimtelijke structuur en programma voor uitvoering, ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos, maart 2008, pg. 64 Volgende ruimtelijke concepten gelden voor het plangebied: - versterken van de bosstructuur en omgevende natuurwaarden - vrijwaren en versterken van waardevolle landschappen en erfgoedwaarden - behoud en versterken van parken en kasteeldomeinen figuur 09: Ruimtelijke visie landbouw, natuur en bos regio Leiestreek 14 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010

15 4.2 Relatie met het Provinciaal Structuurplan West- Vlaanderen Deelruimte Interfluviumruimte Het plangebied maakt deel uit van de deelruimte interfluviumruimte. De globale openheid met haar landschappelijke kwaliteit bepaalt de rol van deze interfluviumruimte. Zij is complementair met het grensoverschrijdend stedelijk netwerk van het Kortrijkse. Dit uit zich in hoofdzaak in een grondgebonden landbouw. De toeristisch recreatieve potenties dienen provincieoverschrijdend te worden beoordeeld in samenhang met de Vlaamse Ardennen (provincie Oost-Vlaanderen). Het kasteelgebied van Spiere is gelegen binnen een natuurverbindingsgebied dat in het PRS-WVl werd aangeduid tussen de Scheldevallei enerzijds en het kanaal Bossuit- Kortrijk anderzijds, meerbepaald als zoekzone van kleine landschapselementen en kleine natuurgebieden. Deze natuurgebieden bestaan uit clusters van kleine landschapselementen en kleine natuurgebieden (zoals graslanden en kleine bossen) die intern een sterke samenhang vertonen. Deze gebieden moeten zoveel mogelijk gespaard blijven van activiteiten die niet kaderen in een open-ruimtebeleid. Ze zorgen tevens voor een hoge landschappelijke herkenbaarheid die dient te worden bewaard. Het kasteelgebied van Spiere is geselecteerd als ankerplaats én het plangebied maakt deel uit van het gaaf landschap Heuvelstreek Zwevegem-Kooigem-Ingooigem. Het ruimtelijk beleid voor gave landschappen is gericht op het behouden en versterken van de traditionele kenmerken en de karakteristieke relicten. Dit impliceert niet dat nieuwe ingrepen worden uitgesloten, wel dient een verhoogde aandacht uit te gaan naar de wijze waarop de ingreep rekening houdt met de landschappelijke draagkracht van het gebied (PRS-WVl, pg. 195). Voor ankerplaatsen is het aangewezen om alle vormen van versnippering en verandering of toevoegingen van storende elementen die de samenhang van de ankerplaats verstoren tegen te gaan (PRS-WVl, pg. 196). figuur 11: Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Leiedal, januari 2010 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking 15

16 4.3 Relatie met het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Het landeljke karakter van Spiere-Helkijn is de grootste troef die de gemeente heeft. Het landschap bestaat uit een waardevolle open ruimte met daarin diverse ruimtelijke elementen. In dit landschap komen verschillende functies voor. De visie op de gewenste ruimtelijke ontwikkeling in Spiere-Helkijn streeft ernaar om deze troef te behouden en versterken. (GRS pg. 68) In het GRS worden vier doelstellingen i.v.m. het landschap naar voor geschoven: het waardevol landschap behouden en versterken, het landschap expliciet als beleidselement in ruimtelijke afwegingen meenemen, een evenwicht in de verschillende functies van het landschap en een gebiedsgerichte aanpak (GRS pg ). Uitbreiden van het kasteeldomein Het GRS erkent dat het kasteeldomein een waardevol landschappelijk element is (GRS pg. 80). Binnen het GRS wordt bovendien gesteld de ontwikkelingsperspectieven vast te leggen in een RUP. Werken nodig voor de openstelling, behoud,... zijn steeds toegelaten (GRS pg.80). Binnen het RUP worden de mogelijkheden voorzien om het kasteeldomein verder uit te bouwen en te onderhouden. De huidige bestemming van het gewestplan als landbouwgebied is bovendien achterhaald waardoor een bestemmingswijziging zich opdringt. Binnen de doelstellingen van het GRS om bestaande landschappelijke waarden te behouden en te versterken lijkt het niet meer dan opportuun om via het RUP zowel de uitbouw van het kasteeldomein als de nodige infrastructuur nodig voor het onderhoud van het domein te voorzien en juridisch te verankeren. Buurtweg Het gemeentelijk beleid is erop gericht om kerk- en voetwegen te versterken en uit te bouwen teneinde een coherent netwerk voor langzaam verkeer te bekomen (GRS pg. 100). Daarnaast wordt heel specifiek gewezen op de noodzaak van een traag verkeer verbinding langsheen de Grote Spierebeek en met een verbinding naar het centrum (GRS pg. 80). De bestaande buurtweg nr. 13 vervulde deze functie. Door het afzetten van de voetweg is deze functie verloren gegaan. Binnen het RUP wordt er geopteerd de buurtweg opnieuw verbinding te geven met de Grote Spierebeek. In het GRS zijn een reeks maatregelen en acties opgenomen die rechtstreeks van toepassing zijn op het RUP: Maatregelen en acties Spiere gemeentelijk niveau (GRS pg. 100) - De gemeente zorgt voor de aanleg van een route voor langzaam verkeer langs de Spierebeek. - De gemeente zorgt voor de aanplanting van groen in de beekvallei van de Grote Spierebeek. - De gemeente werkt een specifiek onderzoek uit naar bestemmingsmogelijkheden van bestaande gemeenschapsgebouwen (bestendigen van de gemeenschapsfunctie of reconversiemogelijkheden bieden). Nadien kunnen hiervoor RUP s worden opgesteld. - De gemeente start een overleg op met de eigenaars van de groenelementen voor de openstelling van deze groenelementen voor het grote publiek. - De gemeente zorgt voor de aanleg van bijkomend groen ter hoogte van het kasteelpark van Spiere, de Grote Spierebeek en het Nieuw-Centrum. - De gemeente stelt een RUP op voor de beekvalleien. Hierbij is minstens aandacht voor: de aanleg van kleine landschapselementen; het openhouden van de beekvallei; het plaatselijk toegankelijk maken van de beekvallei voor langzaam verkeer. - De gemeente zal een inventaris opstellen plus een selectie naar behoud/verleggen doorvoeren van de voet- en kerkwegels. Deze inventaris vormt een grondslag voor het beleid van de gemeente. - De gemeente stelt een RUP op die de ontwikkelingsperspectieven voor de kasteelparken zoals weergegeven in het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan concreet vastlegt. Volgende maatregelen zijn in het bindend gedeelte opgenomen: Beekvalleien (GRS pg. 130) De gemeente stelt een RUP op voor de beekvalleien. De Grote Spierebeek is hierbij prioritair. De gemeente plant de opmaak van het RUP nr. 1 Spierebeken. Kerk- en buurtwegen (GRS pg. 131) De gemeente zal een inventaris opstellen plus een selectie naar behoud/verleggen doorvoeren van de voet- en kerkwegels. Deze inventaris vormt een grondslag voor het beleid van de gemeente. Oude schoolgebouw Het schoolgebouw langsheen de Jacquetbosstraat heeft zijn functie verloren. Het beleid in het GRS is er op gericht een nieuwe kwalitatieve invulling te geven aan de vergunde delen. De achterin gelegen delen moeten verwijderd worden (GRS pg. 80). Grote Spierebeek De Grote Spierebeek is buiten het plangebied gelegen (zie hoofdstuk 5.1 Begrenzing van het RUP). Vanuit de Provincie is een planningsinitiatief opgestart om specifiek rond de Grote Spierebeek te werken. Desondanks wordt meegegeven dat het GRS het belang van de Grote Spierebeek duidt. Meer specifiek wordt gesteld dat (GRS pg. 79): - er in Spiere aansluiting moet worden gezocht met de beek - de beek een groene inrichting moet kennen - er een route moet worden aangelegd voor langzaam verkeer 16 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010

17 figuur 12: GRS - richtinggevend gedeelte kerngebied Spiere PLANGEBIED Legende Leiedal, januari 2010 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking 17

18 4.4 Afwijking van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Zoals voorzien in artikel 19 3 van het decreet van 18 mei 1999 kan er, mits uitgebreide motivatie en omwille van onvoorziene ontwikkelingen van de ruimtelijke behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten of omwille van dringende sociale, economische of budgettaire redenen afgeweken worden van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. De afwijking mag bovendien geen aanleiding zijn om de duurzame ruimtelijke ontwikkeling, de ruimtelijke draagkracht en de ruimtelijke kwaliteit van welk gebied ook in het gedrang te brengen. GRS In het GRS Spiere-Helkijn wordt het plangebied aangeduid voor een open ruimte beleid: (grondgebonden) landbouw heeft de hoofdfunctie; natuur, recreatie en landschapsbeleving zijn nevenfuncties. (GRS pg. 98 en kaart 4-1 synthese van de gewenste ruimtelijke structuur). Toen het GRS werd opgesteld (2004) was de toekomst van het kasteeldomein vrij onzeker. Er was geen toekomstplan en geen investeerder zodat in het GRS geen harde uitspraken mbt het kasteeldomein voorkomen. Functie en bestemming Op vandaag is de bestemming van het plangebied niet langer conform de functie. De vergunde aanleg als parkgebied strookt niet met de bestemming als agrarisch gebied. De beleidsoptie van het GRS om het gebied te beschouwen als een open ruimte met landbouw als hoofdfunctie is zo door de feiten achterhaald. Natuur, recreatie en landschapsbeleving zijn er momenteel de hoofdfunctie. Hogere beleidsniveaus De beleidsoptie van het GRS strookt bovendien niet langer met de visies die zowel op Vlaams en Provinciaal niveau werden ontwikkeld. Beide gaan uit van een versterking van het kasteeldomein omwille van zijn erfgoed-, landschappelijke en natuurwaarde (zie deel 4.1. en deel 4.2.). Ondanks de strijdigheid met het GRS is het uitbreiden van het parkgebied ter versterking van de landschappelijke en natuurwaarde van het kasteeldomein en het verdwijnen van de landbouwfunctie conform de planningsprocessen op hogere beleidsniveaus. Het RUP geeft een juridische verankering hieraan. Bevoegdheden Gezien de lopende planningsprocessen lijkt het logisch dat het Vlaamse Gewest het RUP randafwerking opmaakt. Het plangebied situeert zich in een categorie II gebied; RUP s na verder onderzoek. Concreet zijn er op vandaag geen initiatieven gestart op Vlaams niveau om dit RUP op te starten. Gezien de noodzaak van de bestemmingswijziging (zie 1.2. Aanleiding tot opmaak van het RUP) en gezien de inhoudelijke conformiteit van het RUP met hogere planningsniveaus werd op de plenaire vergadering (26 november 2008) beslist de gemeente Spiere-Helkijn het RUP te laten opmaken. 18 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010

19 Leiedal, januari 2010 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking 19

20 20 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010

21 5. Concept en planopties 5.1 Begrenzing van het RUP De contour van het RUP valt grotendeels samen met de bestemming agrarisch gebied op het gewestplan. Plaatselijk is de contour aangepast aan de perceelsgrenzen. Het plangebied is als volgt begrensd: - noordzijde: perceelsgrenzen van het kasteelbos - oostzijde: perceelsgrenzen langs de Grote Spierebeek, de vrijstaande woning en Godshuisstraat - zuidzijde: perceelsgrenzen van de bebouwing langsheen de Jacquetbosstraat - westzijde: perceelsgrenzen met de kasteeldreef Het valleigebied van de Grote Spierebeek vertoont een ruimtelijke samenhang met het plangebied. De Grote Spierebeek is echter onderdeel van een parallel lopend ontwerpproces, geïnitieerd door de provincie. Dit ontwerpproces zal, waar nodig, uitmonden in specifieke RUP s. kasteeldomein. Zowel aan de west- als oostzijde van de dreef werden de landbouwpercelen beplant met hoogstammen. Voor deze werken is een stedenbouwkundige vergunning afgeleverd. Op vandaag is de bestemming agrarisch gebied op het gewestplan door de feiten achterhaald. Het RUP stelt voor om de zone van het plangebied dat deel uitmaakt van het kasteeldomein te bestemmen tot zone voor bos en park (1) Schuur Het kasteeldomein is ruim 27 ha groot en bestaat uit 15 ha bos, een parkgedeelte, een boomgaard en een weiland van 4,7 ha. Om het domein te onderhouden is er nood aan een machinepark, ruimte voor het bewaren van oogst en tijdelijke stockage van plantmateriaal. Door het afsplitsen van de voormalige kasteelhoeve is er de nood aan een nieuwe schuur. In samenspraak met de eigenaar werd geopteerd deze in te planten aansluitend op de bestaande bebouwing van het dorp en bereikbaar vanaf de Godshuisstraat. Voor deze schuur werden reeds plannen opgemaakt. Het RUP stelt voor om in de zone voor bos en park een zone in overdruk te voorzien waar de schuur kan worden ingeplant. De nieuwe bebouwing dient landschappelijk geïntegreerd te worden (2). 4 Grote Spierebeek 1 Jacquetbosstraat 2 3 Godhuisstraat Meters figuur 13: Begrenzing van het RUP 5.2 Planopties figuur 14: Voorstel inplanting schuur met groene gordel van aanplantingen Bebossen van het kasteeldomein Het kasteeldomein van Spiere werd gedurende jaren niet structureel onderhouden. De huidige eigenaar heeft recentelijk werken uitgevoerd aan zowel het gebouwenpatrimonium als aan het park en bos. Behalve de renovatie houden deze werken ook een fundamentele uitbreiding in van het Leiedal, januari 2010 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking 21

22 5.2.3 Randbebouwing Aan de zuidelijke rand van het plangebied bevinden zich enkele zonevreemde constructies: 1. deel van site oude school (gelegen in agrarisch gebied) 2. deel van een bijgebouw (gelegen in agrarisch gebied) 3. twee loodsen (gelegen in agrarisch gebied) Historische moestuin In het plangebied bevindt zich een gedeelte van de historische moestuin van het kasteel (6). Het RUP voorziet voldoende mogelijkheden om de moestuin blijvend te gebruiken en in stand te houden. 1 Jacquetbosstraat 2 3 Godhuisstraat figuur 15: Situering zonevreemde constructies De zonevreemde constructies sluiten morfologisch aan op de dorpskern van Spiere. Ze vormen als het ware uitlopers van het woongebied naar het achterliggend agrarisch gebied. Hun ruimtelijke impact en versnippering van het landschap zijn dan ook vrij beperkt. Site Oude school Op de orthofoto van augustus 1976 is het volume van het schoolgebouw duidelijk zichtbaar. Dit deel van de school is dan ook vergund geacht. Het RUP stelt om het gebouw van de vroegere school dat aansluit op het hoofdgebouw te bestemmen als zone voor wonen met beperkte nevenfuncties (3). De achtergelegen (tijdelijke) bebouwing krijgt geen verder ontwikkelingsperspectief. Op vandaag is de tijdelijke bebouwing reeds gesloopt. Het gebied wordt opgenomen in de zone voor bos en park. (cfr het GRS Herbestemmen van het oude schoolgebouw). figuur 16: Uittreksel uit orthofoto augustus 1976 Deel van een bijgebouw en de twee loodsen Het RUP stelt voor om voor de overige zones van het plangebied gelegen tussen het woongebied (gewestplan) en het kasteeldomein te bestemmen tot zone voor tuinen aansluitend aan de bestaande bebouwing (4) en tot zone voor bos en park aansluitend aan het kasteeldomein (1). Binnen de zone voor tuinen zijn beperkte constructies toegestaan, voor zover ze als horend bij de tuin kunnen worden beschouwd Buurtweg De bestaande buurtweg nr. 13 is ter hoogte van het kasteeldomein afgesloten. De gemeente wil evenwel de kerk- en buurtwegen zoveel mogelijk bruikbaar maken en houden. Het oorspronkelijke tracé van de weg maakte vanuit de Jaquetbosstraat de aansluiting met de Grote Spierebeek. Door het tracé van de buurtweg om te buigen (5) langsheen de rand van het kasteeldomein wordt deze verbinding hersteld. 22 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010

23 figuur 17: De gewenste ruimtelijke structuur 6 1 Legende 4 3 begrenzing kasteeldomein 2 plangebied 1. zone voor bos en park 2. zone voor schuur 3. zone voor wonen met beperkte nevenfuncties 4. zone voor tuinen 5. buurtweg 6. historische moestuin 4 5 Leiedal, januari 2010 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking 23

24 6. Watertoets 6.1. Terreinkenmerken Erosiegevoelige gebieden Het plangebied is niet erosiegevoelig met uitzondering van de strook aansluitend op de Grote Spierebeek. Grondwaterstromingsgevoelige gebieden Het plangebied is matig gevoelig voor grondwaterstroming (type 2) met uitzondering van de strook aansluitend op de Grote Spierebeek die zeer gevoelig is voor grondwaterstroming (type 1). Hellingskaart De Grote Spierebeek heeft zich diep in het landschap ingesneden. Het plangebied wordt voor de rest gekenmerkt door een beperkt hoogteverschil van 0,5 m. Infiltratiegevoelige bodems Enkel ter hoogte van de Grote Spierebeek is de bodem infiltratiegevoelig. Overstromingsgevoelige gebieden Enkel ter hoogte van de Grote Spierebeek is het gebied effectief overstromingsgevoelig Plankenmerken Bebouwing en verharding, reliëf- en vegetatiewijziging De bestaande toestand wordt in het RUP bevestigd met uitzondering van een zone waarin beperkte bouwmogelijkheden zullen worden toegelaten Conclusie watertoets De gewestelijke stedenbouwkundige verordening vangt de effecten van het project grotendeels op. In functie van de functiewijziging met name omzetten van weiland naar bebouwing en verharding zal het belangrijk zijn het door bebouwing en verharding bijkomende regenwater op te vangen. De verharding dient bij voorkeur te worden uitgevoerd in waterdoorlatende materialen. 24 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010

25 figuur 18: Watertoets erosiegevoelige gebieden grondwaterstromingsgevoelige gebieden Legende plangebied erosiegevoelige gebieden niet erosiegevoelig erosiegevoelig grondwaterstromingsgevoelige gebieden geen informatie beschikbaar zeer gevoelig voor grondwaterstroming (type 1) matig gevoelig voor grondwaterstroming (type 2) weinig gevoelig voor grondwaterstroming (type 3) hellingenkaart in meter onder: hellingenkaart (3) infiltratiegevoelige bodems 0,5 0, >10 infiltratiegevoelige bodems niet infiltratiegevoelig infiltratiegevoelig overstromingsgevoelige gebieden niet overstromingsgevoelig effectief overstromingsgevoelig mogelijk overstromingsgevoelig winterbed geen informatie beschikbaar winterbedding overstromingsgevoelige gebieden winterbedkaart schaal: 1:8.000 Leiedal, januari 2010 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking 25

26 7. Buurtwegentoets 8. Screening Plan-MER Situering: De buurtweg nr. 13 volgt voor een gedeelte het traject van de Godshuisstraat. Vervolgens loopt de buurtweg over private gronden tot aan de Grote Spierebeek. Deze gronden zijn eigendom van NV Baltissimmo. Het deel van de officiële buurtweg dat de verbinding maakt tussen de Jacquetbosstraat en de Grote Spierebeek is slechts gedeeltelijk toegankelijk gezien het kasteeldomein door een omheining en poort wordt afgesloten. Gedeeltelijke verlegging: De buurtweg wordt verlegd naar de rand van het kasteeldomein zodat de toegankelijkheid kan worden verzekerd. De gedeeltelijke verlegging van de buurtweg nr. 13 gebeurt via een afzonderlijke procedure, die parallel zal gevoerd worden met dit RUP. Situering Het RUP is niet van rechtswege Plan-MER-plichtig. Het RUP is niet van rechtswege onderworpen aan de Plan-MER-plicht want: 1. Art , 2, 1 DABM. Het RUP vormt geen kader voor de toekenning van een vergunning voor de in bijlagen I en II van het besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 opgesomde projecten.het RUP regelt het gebruik van een klein gebied van lokaal niveau. Het RUP houdt een kleine wijziging in. 2. Het RUP betreft geen plan, waar gelet op het mogelijk betekenisvolle effect op speciale beschermingszones, een passende beoordeling vereist is uit hoofde van het artikel 36ter, 3, vierde lid van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu (titel IV, artikel van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen algemeen milieubeleid). Daar het RUP niet van rechtswege onderworpen is aan de Plan-MER-plicht en een kleine wijziging inhoudt (art D.A.B.M.) wordt voor betreffend plan op basis van een screening geoordeeld of het aanzienlijke milieueffecten kan hebben. Basisinformatie m.b.t. de screening In functie van de inschatting van de mogelijke aanzienlijke milieueffecten voor de verschillende effectdisciplines wordt naast de kaarten onder de hoofdstukken feitelijke en juridisch toestand onder andere gebruik gemaakt van volgend kaartmateriaal: BWK, landschapsatlas: relictzones, ankerplaatsen, lijnrelicten, bodemkaart, Seveso-bedrijven. Verloop procedure Voor het voorliggende RUP is het onderzoek tot milieueffectenrapportage afgerond. Uit dit onderzoek werd geconcludeerd dat voor het voorliggende RUP wordt, rekening houdend met de beperkte effecten van de mogelijke ingrepen ten opzichte van de huidige referentiesituatie en de voorkomende milderende maatregelen en toepassing van de geldende reglementering, geen aanzienlijke milieueffecten verwacht worden. Bijgevolg wordt voorgesteld ontheffing te verlenen tot opmaak van een Plan-MER. De dienst MER heeft op 06/01/2009 formeel beslist dat er geen Plan-MER dient opgemaakt te worden. Volgende stappen werden doorlopen: verzoek tot raadpleging opstellen, verzoek tot raadpleging opsturen naar de bevoegde instanties. Volgende instanties werden voor advies gevraagd: - Bestendige Deputatie Vlaamse Overheid - Dienst Ruimtelijke Planning - St.Andries-Brugge - Vlaamse Overheid - Afdeling RO West-Vlaanderen - Brugge - Vlaamse Overheid - Departement Leefmilieu, Natuur en Energiebeleid - Dienst BGP - Brussel - Vlaamse Overheid - Afdeling woonbeleid - Brussel - Vlaamse Overheid - Agentschap RO Vlaanderen - Afd. Stedenbouwkundig beleid en onroerend erfgoed - Brussel - Vlaamse Overheid - Dienst Landbouw en visserij - Brugge - Vlaamse Landmaatschappij - Brussel - ANB - West-Vlaanderen - Brugge - Vlaamse Milieumaatschappij - Erembodegem coördineren van de adviezen, einddossier overmaken aan de dienst MER, beslissing dienst MER op 06/01/2009, openbaarmaking van de beslissing van de dienst MER. 26 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010

27 figuur 19: Buurtwegentoets Legende plangebied Meters schaal: 1:2.000 Leiedal, januari 2010 Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking 27

28 figuur 20: Verordenend plan 2 Legende g begrenzing zones zone voor wonen met beperkte nevenfunctie zone voor tuinen zone voor bos en park 3 overdruk bouwzone voor schuur verbinding voor langzaam verkeer en aangelanden Meters schaal: 1: Gemeente Spiere-Helkijn, RUP nr.2-1 Spiere Randafwerking Leiedal, januari 2010