ZEVERGEM. Wandelen in de rust van de Scheldemeersen

Transcriptie

1 ZEVERGEM Wandelen in de rust van de Scheldemeersen Verrassend dicht bij de Gentse agglomeratie vind je aan de Schelde in Zevergem nog rustige plekjes. De rivier stroomt hier traag doorheen een brede alluviale vlakte. Mensenhanden hebben de vroegere meanders afgesneden en juist die zorgen voor enkele mooie stukjes ongerepte natuur. Bomput, Vanlooyput en de Liesputjes zijn maar enkele van de vele dode armen waar je langs komt. Vochtige meersen en populierenbosjes vervolledigen het landschap. Enkele kleiputten verwijzen naar de vroegere steenbakkerijnijverheid. Nu is rust de grote troef van het gebied en daarover waakt Natuurpunt. De wandeling kwam tot stand in samenwerking met de plaatselijke conservator Willem Audoor. AFSTAND 10,0 km. VERTREKPLAATS De kerk van Zevergem bereik je door de E17 te verlaten bij afrit 8-De Pinte en de N60 richting Gent te volgen. Aan de eerste verkeerslichten sla je naar rechts in richting Zevergem. Aan het volgende kruispunt ga je rechts onder de E17 door en direct links. Na 1,5 km aan de T-sprong rijd je links naar het dorpsplein. PARKEREN Aan de kerk. AARD VAN DE WEG Verkeersarme asfaltwegen en aardewegen. TOEGANKELIJKHEID Onmogelijk voor buggy s en rolstoelen; drassig na regen. INFORMATIE Dienst voor Toerisme De Pinte: OC Polderbos 20, 9840 De Pinte, tel , fax , marleen.cornelis@depinte.be, ETEN & DRINKEN Restaurant De Pastorie: Dorp 2, 9840 Zevergem, tel , fax Café Boldershof op het Dorpsplein van Zevergem. t Doornhammeke in de meersen: di.-wo.middag gesloten. Restaurant De Kok en zijn Vrouw: Grote Steenweg 88 (50 m van de brug onder de E17), 9840 Zevergem, tel , fax , open u en u, di. gesloten. Brasserie t Klooster: Baron de Gieylaan 25a, 9840 De Pinte, tel , fax Laatste herziening: september 2005

2 DE WANDELING Punt 1 naar 2 (1,0 km) Met de rug naar de kerk van Zevergem (1) loop je naar rechts en aan de Y-splitsing neem je de rechtertak, de Blijpoelstraat. De Onze-Lieve-Vrouwkerk was oorspronkelijk een eenbeukige kruiskerk uit de 12de eeuw. Van 1768 tot 1860 werd ze grondig verbouwd en uitgebreid. De kerk werd in 1914 ernstig beschadigd bij het dynamiteren van de toren en in 1922 heropgebouwd. Aan het kerkhofhek bevinden zich nog een schandpaal en een roepsteen. Voorbij de kerk passeer je de voormalige pastorie. Nu is er een restaurant gevestigd. Het gebouw in Lodewijk XV-stijl is omgord met een gracht en dateert van Je blijft de asfaltweg verder volgen en je negeert alle afslagen. Voorbij een rietveld en een omwalde hoeve kom je terecht bij de Van Looyput. Je volgt die tot op de Scheldedijk (2). Langs de Blijpoelstraat stroomt de Toutefaeysbeek, die nogal wat vuil met zich meevoert. Een ecologisch tweetrapsrietveld wat verderop zuivert het water. Door het bacteriële afbraakproces komt het water er aan de andere kant klaarder en voedselrijker uit. Het landschap wordt bepaald door weiden afgezoomd door knotwilgen. Ook meidoornhagen komen hier nog voor. Voorbij de omwalde hoeve bereik je de eerste afgesneden meander van de Schelde. De hoefijzervormige bocht heeft verschillende namen: Van Looyput, Blijpoelput of Den Ouden End. Onder het brugje tref je een afloop van de meander aan. De Zwarte Cobbensbeek is een watergang die gegraven werd toen de vele bochten in de Schelde nog niet afgesneden waren. Met een dergelijke watergang deze staat in verbinding met het Zonneputje 2 km verderop werd de weg van het langzaam stromende Scheldewater aanzienlijk verkort. Voor je de Scheldedijk opgaat, zie je links een visput. De rechthoekige vorm wijst op een kunstmatige aanleg. Het gaat om een vroegere kleiwinning van de plaatselijke steenbakkerij. LANGS DE OUDE SCHELDEBOCHTEN Punt 2 naar 3 (2,0 km) Op de Scheldedijk (2) volg je het jaagpad naar rechts (opgelet voor fietsers!). 300 m verderop, net voorbij het ankerbord voor de schepen, verlaat je de asfaltweg naar rechts. Je daalt de dijk af en slaat meteen links af door een hek. Onder de bomen door bereik je een tweede hek. Dan rondt de aardeweg de Grote Liesput en verderop ook de Kleine Liesput. De dijk werd aangelegd na de verbredingswerken van de Schelde in de jaren Voorheen was er een smalle trekweg, waar paarden en ook mensen de schepen voorttrokken. Op geregelde afstanden werden bij afspanningen de paarden gewisseld. Rechts achter de wilgenstruwelen ligt de Ham, een meermaals voor kleiwinning afgegraven terrein in de binnenbocht van de Van Looyput. Het is een uitgelezen schuil- en broedplaats voor watervogels. Voorbij het hek kom je terecht in het natuurreservaat De Kromme Hoek, genoemd naar de volgende afgesneden Scheldebocht. De absolute rust keert terug. Verderop strekken zich de natte weiden van de Liesvlakte uit. Voorheen stonden delen ervan slechts enkele maanden per jaar droog. Nu heeft

3 Natuurpunt contracten afgesloten met de landbouwers om de graslanden pas laat te maaien en in september voor de nabegrazing te gebruiken. Kort na de Tweede Wereldoorlog werden de natste weiden door de veehouderij verlaten en met populieren beplant. Populierenhout is zacht en weinig duurzaam. Het wordt gebruikt voor de productie van lucifers en spaanderplaten. De Liesputjes zijn eveneens afgesneden Scheldebochten. Sinds het midden van de 19de eeuw werd de Schelde in meerdere fasen rechtgetrokken en verbreed. Bij een eerste fase, meer dan honderd jaar geleden, werden de grootste bochten, zoals de Van Looyput, afgesneden. Bij de werken in de jaren 1960 werden nog kleinere correcties uitgevoerd, waardoor de kleine Liesputjes ontstonden. Plots sta je opnieuw aan de Scheldedijk. Voor het zover is, ga je rechts het bos in en na twee bochten naar links beland je op een aarden trekweg langs een rechttrekking uit de 19de eeuw. Je gaat rechts en 100 m verderop verlaat je deze oever schuin rechts om nog eens 100 m verder een nog oudere meander te volgen. Wat verderop bereik je t Doornhammeke (3), een oude herberg. In het bos ligt rechts de Bomput verscholen. Van de oude meander is nauwelijks iets te zien door de dichte begroeiing. Terug op de trekweg merk je hoe verlaten de Scheper s Schelde er na het rechttrekken in de jaren 1960 bij ligt. De opgespoten terreinen aan de overzijde zijn eigendom van het Bestuur van Bruggen en Wegen. Op aandringen van natuuractivisten moest de Gentse kleiduifschietclub er haar biezen pakken. Ook het voetbalterrein is opgedoekt. Sindsdien neemt het aantal broedende zeldzame watervogels toe. Op weg naar t Doorhammeke volg je een van de mooiste Scheldebochten uit de omgeving. Hier tref je nog restanten aan van de voorheen steile natuurlijke oevers, die broedgelegenheid bieden aan de oeverzwaluw. Punt 3 naar 4 (2,3 km) Aan t Doornhammeke (3) blijf je de Scheldebocht volgen over het Vredespad. Voorbij de grindweg steven je af op een hofstede. Verderop loop je over een aardeweg. Na 750 m eindigt de weg op de Scheldedijk. 50 m ervoor aan het infobord van het reservaat Vaernewyck - sla je rechts de meersen in. Op het einde van de meander steek je de Moerbeek over. Het is een kunstmatige watergang zoals de Zwarte Cobbensbeek aan de Van Looyput. De waterplassen die je verderop aantreft, zijn de Forelputten. Ditmaal zijn het geen meanders, maar oude, met water gevulde kleiputten, die nu grotendeels droogvallen en extensief begraasd worden. In 2004 worden ze door het Vlaamse Gewest opnieuw genivelleerd en grotendeels opgevuld. Voorbij de afslag gaat de weg nog 400 m verder om opnieuw de Scheldedijk (4) te bereiken, nu voor de laatste keer. Je trekt nu door het mooie meersengebied van Eke, een deelgemeente van Nazareth. Dit is het rustigste deel van de wandeling. DE SCHELDEMEERSEN Punt 4 naar 5 (2,5 km) Hier ga je haaks naar rechts. Na 800 m bereik je de watergang van de Moerbeek. Voorbij de brug sla je de aardeweg rechts langs de beek in. Eerst wordt het landschap nog bepaald door weilanden en bosjes, maar geleidelijk ook door akkers.

4 De Moerbeek takt ter hoogte van Nederzwalm van de Schelde af en stroomt ruim 12 km parallel aan de rivier om zich ter hoogte van t Doornhammeke opnieuw met de Schelde te verenigen. Aan de T-sprong volg je de kasseiweg naar links tot aan het kruispunt in het Eekse gehucht Landuit (5). Op de droge, zandige bodems maken akkers nu de dienst uit. Je verlaat stilaan het typische meersenlandschap. Punt 5 naar 1 (2,2 km) In Landuit (5) sla je rechts de gelijknamige straat in. De asfaltweg leidt je voorbij enkele hoeven naar een T-sprong. Je gaat even rechts en neemt vervolgens direct links de Weldendreef. De aardedreef volgt de rand van het kasteelpark van Welden. Dit waterkasteel, waarvan je slechts een glimp opvangt, werd omstreeks 1700 gebouwd in late barokstijl en heeft een dubbele omwalling. De buitenste muur reikt op één plaats tot aan de Weldendreef. Aan de kapel steek je voorzichtig de grote weg over richting het Kerkdreefken. Het grindpad leidt je recht naar de kerk van Zevergem (1).

5 0 400 m 2000 m DE PINTE Kortrijk Gent Beer E17 Gent Zwarte Cobbensbeek SCHELDE N60 Kast. Van Welden 1 Oudenaarde Eke Ganzenbroek Landuit 5 Oudmeers 3 Blijpoel Zevergem Kast. Ten Dale Liesvlakte Maandaghoek Bomput Krommenhoek Van Looyput Melsenbeek 2 Schelderode Moerbeek Scheldekant Bollaart 4 Teerlink Melsen Boterhoek Molenbeek Grotenbroek ROUTE 48% onverhard SITUERING NOORDZEE BRUGGE ANTWERPEN Oostende E17 E313 E40 GENT er Zevergem Leie E17 E40 A17 LEUVEN BRUSSEL Schelde E40 HOOGTE REFERENTIEPUNTEN 5-8 m vertrek 1 Kerk van Zevergem 1,0 km 3,0 km 5,3 km 7,8 km Scheldedijk Van Looyput t Doornhammeke Einde Scheldedijk Landuit E403 E429 Nijvel 10,0 km AFSTAND