WOUMEN. Op verkenning in het unieke natuurreservaat De Blankaart

Transcriptie

1 WOUMEN Op verkenning in het unieke natuurreservaat De Blankaart De Blankaart is een uniek natuurgebied. Het laaggelegen en boomloze broekgebied met weiden en hooilanden fungeert als winterbed van de IJzer. Je vertrekt aan het gelijknamige kasteel en je verkent het waterrijke gebied, dat van oudsher grote concentraties watervogels aantrekt. Voorbij het waterspaarbekken keer je langs het BLOSO-centrum terug. Laarzen zijn op deze tocht geen overbodige luxe. AFSTAND 10,0 km, alternatief: 8,9 km. VERTREKPLAATS De Blankaart bereik je door de E40 te verlaten bij afrit 4-Middelkerke en de N369 naar Diksmuide en verder richting Ieper te volgen. 1,5 km voorbij de kerk van Woumen ligt rechts van de weg het parkeerterrein van De Blankaart. PARKEREN Parkeerterrein Natuurreservaat De Blankaart / Vlaams Bezoekerscentrum De Otter. AARD VAN DE WEG Grindwegen in de omgeving van het kasteel, weilanden op het eerste deel, verkeersarme asfaltwegen in het tweede gedeelte; zeshoekige bordjes op houten palen vormen een leidraad. TOEGANKELIJKHEID Onmogelijk voor buggy s en rolstoelen; bij om het even welk weer zijn laarzen aan te raden; na regenweer telefonisch informeren of de weilanden niet onder water staan. INFORMATIE Vlaams Bezoekerscentrum De Otter: Iepersesteenweg 56, 8600 Diksmuide-Woumen, tel Westtoer: Postbus 190, 8000 Brugge, tel , fax , info@westtoer.be, Toerisme Diksmuide: zolang Westoria dichtblijft (sinds 6/10/03) zijn toeristische inlichtingen alleen te verkrijgen via tel of toerisme@stad.diksmuide.be. ETEN & DRINKEN Restaurant t Jagershof: Woumenweg 91, 8600 Diksmuide-Woumen, tel , wo. gesloten. Heel wat eetgelegenheden op de Grote Markt in Diksmuide (De Yserpoort, Polderbloem, t Gulden Mandeken, De Reiziger, De Vrede) en aan de IJzertoren. Laatste herziening: februari 005

2 DE WANDELING Punt 1 naar (4,1 km) Je vertrekt op het parkeerterrein van De Blankaart (1) en loopt doorheen het kasteelpark. Voorbij het kasteel sla je rechts af richting een vijver. In de Eerste Wereldoorlog werd het oorspronkelijke kasteel van 1860 verwoest. Reeds in 195 werd het heropgebouwd. Momenteel omvat het 10 ha grote kasteelpark naast het kasteel ook een parkbos en een romantische vijver. In het kasteel is het natuureducatief Centrum De Otter ondergebracht. Aan de vijverzijde zorgt een klein rietveld voor de zuivering van het kasteelwater. Je hebt er een mooi zicht over de kasteelvijver en de daarachter liggende Blankaartvijver. Je gaat links van de vijver en voorbij de ijskelder steek je het boogbrugje over. In de vijver tref je een gebeeldhouwd exemplaar van een otter aan. Die otter is symbolisch: pas bij de terugkeer van de marterachtige is het natuurherstel in de 4000 ha grote IJzerbroeken geslaagd te noemen. Vanop de brug kijk je links uit over de Blankaartvijver. De oorsprong van de vijver gaat terug tot de 15de eeuw, toen hier turf gestoken werd. Zo ontstond een ondiepe, 50 ha grote waterplas met grillige oevers. Hij ligt nauwelijks,6 m boven zeeniveau. Zes beken voeden de vijver. Via de Stenensluis- en de Houtensluisvaart wordt het water afgevoerd naar de IJzer. Via een strook bos bereik je aan de bosrand een klaphek. Daar voorbij zwenk je naar links de weide door. Nu volg je nauwgezet de paaltjes. Vlonders helpen je de natste delen over. Je steekt de weide over en via een brugje bereik je de overkant van de Velkelokerbeek. Opstapjes leiden je van de ene weide naar de andere en zo naar een wilgenbosje. In het wilgenstruweel schuilt de keel, een uitloper van de Blankaartvijver. Rechts merk je enkele hoeven, die zich alle aan de rand van het overstromingsgebied bevinden. Je omzeilt het bosje door een omtrekkende beweging te maken over nog maar eens een brugje. Wat verderop wandel je langs een kleine beek op een rij populieren af. Halverwege brengt een opstapje je naar de andere oever. Voorbij een infobord volg je een aardeweg naar links en 100 m verderop sla je rechts af naar een ander wilgenbosje. Hier in de Kleine Blankaart schuilen een aantal met elkaar verbonden vijvers. De vijvers ontstonden door het afgraven van turf, die niet als brandstof, maar als grondverbeteraar in de tuinbouwsector aangewend werd. Tussen het riet broeden zowel typische als zeldzame vogelsoorten. In de winter is de omgeving een belangrijk doortrek- en overwinteringsgebied voor watervogels. Niet zelden kun je er de roep van de roerdomp horen. Het bizarre misthoorngeroep kan hij wel minutenlang aanhouden. Niet voor niets wordt het geluid omschreven als de kreet van het Blankaartspook. Bij gevaar maakt hij gebruik van een meesterlijke camouflagetechniek: hij meet zich een paalhouding aan en met zijn bruine kleur valt hij nauwelijks op tussen de rietstengels. Je blijft ongestoord het graspad tussen het riet volgen, eerst rechts en voorbij een klaphek links. Uiteindelijk kom je aan bij de splitsing naar de Rhille (). Het gebouwtje aan de splitsing was het kantoor van de turfwinning. Hier werd geregistreerd hoeveel turf de Blankaart verliet.

3 NAAR DE WATERWINNING Punt naar 3 (1,9 km) Aan de splitsing sla je links af en voorbij de populierenrij steek je de Houtensluisvaart over. In de open vlakte wandel je verder naar de houten brug over de Stenensluisvaart. Beide sloten voeren het overtollige water uit de Blankaart naar de IJzer. Je wandelt nu door het winterbed van de rivier. Haar onbedijkte rechteroever laat toe dat ze bij langdurige neerslag buiten haar oevers treedt. Het afgezette slib bezinkt en maakt de broeklanden vruchtbaarder. Na jaren gebruik van meststoffen en een overvloed aan drijfmest waren de weelderige fauna en flora grotendeels verdwenen. Sinds enkele jaren koopt Natuurreservaten vzw de hooilanden stelselmatig op om ze op een natuurlijke manier te beheren. Landbouwers mogen de hooilanden niet meer bemesten en niet vroeger dan eind juni maaien. Alle planten zijn dan uitgebloeid en de kuikens van de weidevolgels uitgevlogen. Aan je rechterhand krijg je een kunstmatige vijver in het vizier. Deze aanzitput diende om watervogels te lokken. De jagers, verscholen in de betonnen loerbunkers, konden ongemerkt de vogels afschieten. Deze praktijken horen gelukkig tot het verleden. Voorbij de Stenensluisvaart steven je af op de wijk Vijfhuizen. Via een hekje en een metalen brug bereik je een elektriciteitspaal. Daar richt je het vizier op een rode poort en zo kom je op een betonweg terecht. Voorbij de hoeve t Noordhof bereik je de gebouwen van de waterwinning (3). De twee boerderijen en drie huizen van Vijfhuizen vormen een hogergelegen eiland dat bij overstromingen gespaard bleef. Op de elektriciteitspaal bevindt zich een nestkastje van een torenvalk. Links strekken zich de eerste akkers uit. Punt 3 naar 4 (3,0 km) Voorbij de hoeve volg je de asfaltweg rechtdoor langs de gebouwen en daar voorbij sla je rechts de Noordbroekstraat in richting de Stenensluisvaart. Voorbij de brug houdt de Noordkantvaart je gezelschap. Sinds 1973 heeft de VMW hier een drinkwaterproductiecentrum. Oppervlaktewater uit de Blankaart en de IJzer komt hier na zuivering in het West-Vlaamse leidingnet terecht. Het grote wachtbekken met 3 miljoen m water heeft de vorm van een regelmatige achthoek met zijden van 353 m en een wateroppervlakte van 60 ha. Aan het sluiscomplex van de Stenensluisvaart kun je aflezen hoe hoog het water boven zeeniveau staat. Het traject langs de Noordkantvaart biedt je prachtige vergezichten. Links zie je de bedijkte linkeroever van de IJzer. Daarboven steken van links naar rechts de kerktorens van Nieuwkapelle, Sint-Jacobskapelle en Kaaskerke uit. Nog meer naar rechts doemt de IJzertoren op in de schaduw van Diksmuide. De schreeuwlelijke gebouwen van een industrieterrein moet je er jammer genoeg bij nemen. Voorbij de brug over de Houtensluisvaart maakt de weg een bocht naar het gehucht De Rhille. Voorbij huisnummer 1 sla je rechts de Zuidbroekstraat in naar het BLOSO-centrum (4) waar je de wandeling kunt verkorten. De naam is een afkorting van ter hille, of op de heuvel. Nou ja, met 5 meter boven zeeniveau heeft men hier nooit natte voeten gehad. 0 jaar geleden werd de hoeve De Rhille omgebouwd tot een centrum voor paardensport.

4 VERKORTING Punt 4 naar 1 (1,7 km) Wil je niet hetzelfde traject volgen als tijdens de heenweg, dan ga je aan de T-sprong eerst rechts en aan het BLOSO-centrum (4) opnieuw links, verder de Zuidbroekstraat volgend. Op het einde bereik je de grote weg van Diksmuide naar Ieper, die je rechts volgt. 700 m verderop bereik je het parkeerterrein van De Blankaart (1). Zowel in de Zuidbroekstraat als in de Iepersesteenweg zijn er afslagen naar de boerderijen rechts. Ze liggen alle aan de rand van De Blankaart, juist buiten het overstromingsgevaar van de IJzervlakte. Links op de Iepersesteenweg reikt het zicht tot aan Klerken, op een 43 m hoge vooruitgeschoven heuvel. Voor de Duitsers was dit tijdens de Tweede Wereldoorlog een goede uitkijkpost, vanwaar de volledige IJzervlakte kon overschouwd worden. DOOR DE BLANKAART TERUG Punt 4 naar naar 1 (0,5 +,3 km) Kies je voor het volledige traject, dan ga je aan de T-sprong rechtsaf en aan het BLOSO-centrum (4) opnieuw rechts. Na 500 m bereik je de splitsing () met het turfkantoortje. Je slaat links af en over dezelfde parcoursen als tijdens de heenweg (1)-(), maar nu in omgekeerde richting, wandel je naar het parkeerterrein van De Blankaart (1).

5 ROUTE 40-60% onverhard SITUERING AFSTAND REFERENTIEPUNTEN vertrek,3 km 4, km 7, km 7,7 km Parking De Blankaart Betonweg de Rhille Waterproductiecentrum BLOSO-centrum Betonweg de Rhille m 1500 m Vijfhuizen De Rhille Natuurreservaat Woumen De Blankaart, Kast. Ronehoek Kerkebeek De Blankaart IJzer Stenensluisvaart De Blankaart Waterproductiecentrum Kleibeek HOOGTE 4-5 m 10,0 km 8,9 km ALTERNATIEF Verkorting 7, km 4 BLOSO-centrum 3 t Noordhof 4 1 V elkelokerb e ek Houtensluisvaart Noordkantvaart Kerkevaart NOORDZEE Oostende BRUGGE ANTWERPEN IJzer Woumen E40 GENT Leie E17 E40 LEUVEN A17 Schelde BRUSSEL FRANKRIJK E403 E49 Nijvel E19