Een andere mogelijke betekenis is dat het zou gaan over een verheffing naast de Zenne
|
|
- Emilie van den Brink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Heffen: Verklaring naam Heffen: Eerste maal vermelding in 1088 Heffena = Heffe en A Wil zeggen bezinksel en water Mogelijke betekenis: modderbeek of moerasgebied Een andere mogelijke betekenis is dat het zou gaan over een verheffing naast de Zenne Ontstaan van de Zenne: Na de laatste ijstijd => rivierdelta met kleine beken en geulen 3000 jaar geleden definitieve vorming van de Zenne en de Dijle Zenne omringt door moeraslandschap bestaande uit beemden en broeken Broeken en beemden: Broek => moerasgrond Beemd => drooggelegde moerasgrond gebruikt als weiland of grasland geschikt om vee te laten grazen Enkele voorbeelden: Sennebroeck => broek gelegen naast de Zenne Robbroeck = > broek van de familie van Robbrecht Thiebroeck => diepbroeck Donken: Tussen de natte gebieden liggen kleine verhogingen donken genaamd Donk => kleine heuvel ontstaan in de ijstijd door ophoging van zand afgezet door de wind (duin) Enkele voorbeelden: Hooiendonk => wil zeggen hoge donk Heindonk => donk van Haio (Germaanse naam) Vriesendonck => fris water in de nabijheid van de donk
2 De donken te Heffen: De Vierendelen te Heffen: Foto David Wellens Eerste bewoning te Heffen: In de steentijd jagers/verzamelaars door onze contreien Rond 4000 VC begin vaste bewoning op de donken gelegen naast het water Archeologische opgravingen te Heffen en Heindonk in 1963 en 2014 staven deze bewering - Op de Vierendelen te Heffen => potscherven uit de ijzertijd en Romeinse tijd - Te Heindonk naast de Zenne => silex stenen uit de Midden- steentijd - Op Schotelveld => potscherven uit de ijzertijd
3 Silex-steen gevonden te Heffen: Foto David Wellens Overgang naar vaste bewoning: Op Schotelveld een cluster van paalkuilen afkomstig van houten palen van verschillende hoeves Mogelijke langere periode van bewoning Gedateerd uit de late ijzertijd Op de Vierendelen Gallo-Romeinse water- en afvalput Ook gewichtjes van weefgetouw uit de La Tène-tijd Natuurgebied het Broek restanten van een paalwoning Voorbeeld hoeve uit ijzertijd: Tijdsbalk bewoning te Heffen:
4 Foto opgravingen te Heffen: Foto David Wellens Pachthoven en boerderijen te Heffen: Voortzetting bewoning naar grote pachthoven Hof van Hertendrecht gelegen op de Vierendelen Heffenhof gelegen op het dorp naast de Zenne Verder vele kleinere boerderijen gericht op akkerbouw en veeteelt Hooiendonkhoeve => gelegen te Hooiendonk St Martinushoeve => gelegen op het Hoogveld Kapelhof => gelegen op het Heffenveld
5 Doornlaerhoeve => Heffenveld Polderhoeve => Vierendelen Hoeves bijna allemaal gelegen op hoger gelegen grond. Naast de Zenne in het broekgebied weinig of geen boerderijen Kaart boerderijen gelegen te Heffen: De Hooiendonkhoeve te Heffen: Foto David Wellens
6 Popkaart van Heffen in 1860 met hooiendonkhoeve: Popkaart van het dorp van Heffen met zijn pachthof: Veeteelt: Groot deel van Heffen lager gelegen gebied Veel beemden en broeken met gras Ideaal voor veeteelt en hooiwinning Beemden omringd door kleine dijken Water van Zenne gebruikt als bemesting Foto beemd omringt door kleine dijken:
7 Foto David Wellens Sluis om beemden te irrigeren: Foto David Wellens Turfwinning: Door jarenlange afzetting van plantresten => vorming van turf in de ondergrond Te vinden in de moerasgebieden Door drooglegging bereikbaar voor de mens Putten gegraven van 60 tot 1 m diepte Drogen van turf, dan gebruikt als brandstof Putten in Broek overblijfselen van deze turfwinning Turfputten te Heffen in 1860:
8 Onstaan van het dorp: Gelegen in een ham aan de hoge kant van de Zenne Op een kruispunt van 3 wegen nl: - Weg Mechelen Dendermonde Gent - Oude Zenneweg van Eppeghem Zemst Hombeek Leest Heffen naar Rumst - De rivier de Zenne Ontstaan van de parochie St Amandus Het dorp met zijn invalswegen:
9 Parochie St Amandus te Heffen: Parochie van Heffen mogelijk ontstaan voor de 9 eeuw Genoemd naar de Patroon Heilige St Amandus die in de 7 eeuw de eerste heidenen in Vlaanderen kerstende Eerste stenen kerk gebouwd in de 13 eeuw Type hallekerk, enig in Brabant Toren in de 14 eeuw nog gebruikt als wachttoren en mogelijk als lichtbaken Fragment van Kaart van Bolin RAB Pentekening kerk Heffen SAM
10 Invloed van de Zenne te Heffen: Smalle kronkelige rivier met kleine diepgang onderhevig aan getijden Sinds zijn ontstaan gebruikt voor transport In de middeleeuwen belangrijkste waterweg in Brabant Heudeboot gebruikt voor transport van vis, haver en zout Eind 19 eeuw rechttrekking van de Zenne voor verbetering scheepvaart Zenne te Heffen met zijn meanders voor 1890: Foto Google Earth Tolheffing op de Zenne: Mechelen ten nadele van Antwerpen stapelrecht verworven Boten verplicht goederen 3 dagen te koop aan te bieden op de Mechelse markten Vanaf 1356 tolheffing op de Zenne door Mechelen Om dit te controleren toltoren met ketting te Heffen aan de brug Veel problemen met Antwerpen en Brussel i.v.m. dit stapelrecht (grootstedelijk proces van 1433 tot 1531) In 1550 begin graven Willebroekse vaart als alternatieve waterweg Toltoren te Heffen naast de Zenne: Toltoren gebouwd naast de Zenne in de 15 eeuw ter vervanging van een eerdere houten toren Toren ook gebruikt voor bewaking grenzen Mechelen Overkant Zenne groot pachthof of kasteel Zie kaart van Bolin uit 1560 Toltoren definitief afgebroken begin 19 eeuw
11 Toltoren te Heffen naast de Zenne: Pentekening toltoren Heffen: J.B. de Noter SAM Historische weetjes: Oudste straten van Heffen - Heidestraat en Voesdonckstraat Oudste toponiemen - Hasewinkel, Sinnebroec, Robbroeck Oudste landnaam - Amerbeemd, Hertsveld Plaatselijke toponiemen: Nuffele: Huffele, huffel = heuvel Schotelveld: schot, schot = hoger stuk land Neerbroeck: lager gelegen broek Ghelebroeck: land met gele kleur (zand/zavel) Helleveld: veld langs een helling Bieseveld: veld waar biezen (gras) groeien Ham: land gelegen in een bocht van de Zenne
BAKENS UIT T VERLEDEN WEGWIJZERS NAAR DE TOEKOMST
BAKENS UIT T VERLEDEN WEGWIJZERS NAAR DE TOEKOMST De Oude Zennebaan (te Hombeek) die liep op de scheiding van de broeken (links) en de kouters (rechts) Bronnen: Oude kaarten: Ferraris (1777); Popp (1860)
Nadere informatieLeest. Inhoud. 1. Situering 2. Naamsverklaring 3. Indeling in secties en gehuchten 3.1 Leest Smal - Brabant 3.2 Leest Vrijheid Mechelen 4.
Leest Inhoud 1. Situering 2. Naamsverklaring 3. Indeling in secties en gehuchten 3.1 Leest Smal - Brabant 3.2 Leest Vrijheid Mechelen 4. Besluit 1. Situering 931 Ha (kaart 1) Rechthoekig blok tussen Heffen
Nadere informatieDe Kasteelseloop. Geachte Heer/Mevrouw,
De Kasteelseloop Geachte Heer/Mevrouw, In het kader van het ontwikkelen van een reconstructieplan voor de Peel biedt het Projectbureau van de Reconstructie Commissie de mogelijkheid om een z.g. Projectplan
Nadere informatieDag van de Trage Wegen 2015 - Route 2 - Limburgs landschap Tösch route - 13 Km
Dag van de Trage Wegen 2015 - Route 2 - Limburgs landschap Tösch route - 13 Km Het Lemke Bergerkampstraat 18 A 3650 Dilsen-Stokkem - 089/562646 VZW Trage Wegen - www.tragewegen.be www.hetlemke.be www.tragewegen.be
Nadere informatieDe archeologie van Weert-Nederweert van de prehistorie tot de Middeleeuwen
De archeologie van Weert-Nederweert van de prehistorie tot de Middeleeuwen dr. H.A. Hiddink senior-archeoloog VUhbs, Amsterdam cursus Weerterlogie, 17-02-2016 Geologie - hooggelegen rug in Roerdalslenk
Nadere informatieOpwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is
rcheobode Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is archeoloog. Hij hoort bij de groep archeologen die nu aan het opgraven is in Oosterhout in het gebied Vrachelen. Daar wordt over een jaar
Nadere informatieNaam: Datum: Klas: Nummer: Leerlingenbundel 1
Leerlingenbundel 1 1. De bronstijd (ca.2000-750 v.c.) Voor er sprake was van de bronstijd, had je de steentijd. Deze steentijd eindigde niet zomaar plots. Dit was een geleidelijke overgang van steen naar
Nadere informatieFiguur route via google earth
Excursieflyer PBB-dag 5 juli Aardkundige waarden rond het provinciehuis van Noord-Brabant Figuur route via google earth Start Excursie: verzamelpunt = linksvooraan parkeerterrein voorzijde provinciehuis
Nadere informatieGent 25c. Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham
Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham Gent 25c De Minnemeersbrug lag in het verlengde van de Goudstraat Goudstr /Beersteeg
Nadere informatieEen gedeelte van een stad of een groter dorp. Een wijk bestaat uit meerdere buurten.
Meander groep 5 Thema 1 Onderweg Aardrijkskunde Waarom is een nieuwe wijk hier gebouwd en niet daar? Wat voor gebouwen staan er? Waarom staan ze juist op die plek? Huizen, boerderijen, fabrieken en kantoren
Nadere informatieCursus landschapsgeschiedenis. De dorpsgeschiedenis van Appelscha
Cursus landschapsgeschiedenis De dorpsgeschiedenis van Appelscha Inleiding Archeologie in relatie tot het landschap Middeleeuwse bewoning & dorpsgeschiedenis Appelscha op de kaart Op zoek naar landschapselementen
Nadere informatieNieuw Delft - Veld 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10.2 en 11
Delftse Archeologische Notitie 99 Nieuw Delft - Veld 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10.2 en 11 Een archeologisch bureauonderzoek Jean Paul Bakx, Jorrit van Horssen & Bas Penning 5 Nieuw Delft Veld 3 5.1 Plangebied
Nadere informatieOPGRAVING BEST-AARLE AFGEROND
OPGRAVING BEST-AARLE AFGEROND In het najaar van 2011 en de lente van 2012 deed een team archeologen van Archeologisch Onderzoek Leiden (Archol bv) en Diachron UvA bv opgravingen in Aarle in de gemeente
Nadere informatieLANDSCHAPSANALYSE. 3: Landschapsvormen Hoog-Nederland. Sabine Geerlings Academie van Bouwkunst - 27 aprii. 27 september 2013 Academie van Bouwkunst
LANDSCHAPSANALYSE 3: Landschapsvormen Hoog-Nederland 27 september 2013 Academie van Bouwkunst Sabine Geerlings Academie van Bouwkunst - 27 aprii Onderwerpen 1. Rivierenlandschap 2. Zandlandschap 3. Krijt-
Nadere informatieZaandam (dam van de bewoners van de Zaan), Purmerend (plaats die aan. het einde van het meer de Purmer ligt) of Almere (genoemd naar een meer
ANTWOORDENBLAD 5.8 TOPONIEMEN Leerdoelen: Je begrijpt waarom bepaalde kenmerken en elementen van het historische cultuurlandschap behouden worden. Je weet dat toponiemen informatie kunnen geven over het
Nadere informatie3000 jaar historie van Best-Aarle opgegraven
Locatie: Best en Aarle Periode: NEO, BRONS, IJZ, ROM, XME, NT Complextype: ELA, GC, GVX, IX, IPER, NX, NHP, XXX. Soort onderzoek: opgraving Jaartal onderzoek:2011 en 2012 Datum vondst:2011 en 2012 Uitvoerder:
Nadere informatie2 Bemesting 44 2.1 Meststoffen 44 2.2 Soorten meststoffen 46 2.3 Grondonderzoek 49 2.4 Mestwetgeving 49
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Bodem en grond 9 1.1 Grond, bodem en grondsoorten 9 1.2 Eigenschappen van grond 20 1.3 Problemen met de grond 23 1.4 Verbeteren van landbouwgronden 30 1.5 Transport van
Nadere informatieOnderdeel A Het landschap en het ontstaan van terpen en wierden
opdrachtvel naam Onderdeel A Het landschap en het ontstaan van terpen en wierden Ben je eerder klaar met de vragen? Dan mag je beginnen met de woordzoeker op de laatste pagina. 1. Welk antwoord is goed?
Nadere informatieBewoningssporen uit de 14 e eeuw en een turfput aan de Kievitspeelweg
Bewoningssporen uit de 14 e eeuw en een turfput aan de Kievitspeelweg door: Paul Lammeretz Tungelroy, 01-07-2017 Het is algemeen bekend dat vanaf het onstaan van de eerste landbouw in deze streken de bewoning
Nadere informatieNederland, waterland
Nederland, waterland inhoud. Nederland, waterland 3 2. Hoe Nederland veranderde. 4 3. Het Deltagebied 7 4. Grote overstromingen 9 5. De polder 6. De grond daalt 3 7. De strijd tegen het water 4 8. Modern
Nadere informatieBIJLAGE 1 CULTUURHISTORISCH BELEID GEMEENTE NEERIJNEN 2014 BIJLAGE 2 CULTUURHISTORISCH BELEID GEMEENTE NEERIJNEN 2014
BIJLAGE 1 Archeologische waarden- en beleidskaart voor het grondgebied Neerijnen Vastgesteld op 25 september 2008 (document 13-16150-2970) Deze bijlage is om papier te besparen alleen digitaal beschikbaar
Nadere informatieIk heb gekozen voor vier gemeenschappelijke deelvragen, deze behandel ik per landschap.
Werkstuk door een scholier 2220 woorden 4 maart 2003 6,1 59 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1.1 Inleiding Nederland, een land wat bestaat uit verschillende soorten landschappen. Al deze landschappen
Nadere informatiePubliekssamenvatting. Archeologisch onderzoek Groene Rivier Pannerden
Publiekssamenvatting Archeologisch onderzoek Groene Rivier Pannerden Catastrofale overstromingen kwamen vaak voor in de geschiedenis van Pannerden, wat met de ligging in de driehoek tussen de rivieren
Nadere informatieFRIESE VEENWEIDEGEBIED HISTORIE EN VEENWEIDEVISIE
FRIESE VEENWEIDEGEBIED HISTORIE EN VEENWEIDEVISIE 30-3-2015 1 INTRODUCTIE Andrea Suilen Planvormer bij Wetterskip Fryslân o.a. betrokken bij; Uitvoeringsplan Veenweidevisie Waterbeheersingsprojecten veenweidegebied
Nadere informatieGeschiedenis van de duinen
Geschiedenis van de duinen Bijna de hele Nederlandse kust bestaat uit duinen. We weten hier niet beter, dan dat dat heel normaal is. Toch is dat niet zo. De kust van Frankrijk, Spanje en Portugal bijvoorbeeld
Nadere informatieFiguur 4.1 Stroomschema archeologie gemeente Terneuzen
Gemeentelijk beleid Algemeen Op 27 januari 2011 is door de gemeenteraad van Terneuzen het interim beleid archeologie vastgesteld. De insteek van dit beleid is het regelen van archeologie in ruimtelijke
Nadere informatieJeroen Zomer, beleidsadviseur landschap en cultuurhistorie DE LANDSCHAPSGESCHIEDENIS VAN NOORD-HOLLAND OVER LANDSCHAPSDYNAMIEK EN ENERGIELANDSCHAPPEN
Jeroen Zomer, beleidsadviseur landschap en cultuurhistorie DE LANDSCHAPSGESCHIEDENIS VAN NOORD-HOLLAND OVER LANDSCHAPSDYNAMIEK EN ENERGIELANDSCHAPPEN Paleogeografie van Nederland Zeespiegelstijging Tussen
Nadere informatie2-2-2015. Houtbouw en funderingen in de Zaanstreek 1000-1900 P. Kleij, gemeentelijk archeoloog Zaanstad, Wormerland en Oostzaan.
Houtbouw en funderingen in de Zaanstreek 1000-1900 P Kleij, gemeentelijk archeoloog Zaanstad, Wormerland en Oostzaan Opzet verhaal: 1 Ontginning van de Zaanstreek 2 Houtbouw 3 Funderingen 1 Ontginning
Nadere informatieArcheo-rapport 51 Het archeologisch vooronderzoek aan de Heerstraat te Lovenjoel
Archeo-rapport 51 Het archeologisch vooronderzoek aan de Heerstraat te Lovenjoel Kessel-Lo, 2010 Studiebureau Archeologie bvba Archeo-rapport 51 Het archeologisch vooronderzoek aan de Heerstraat te Lovenjoel
Nadere informatieMEROVINGISCHE PIONIERS BRABANTSE BOEREN
MEROVINGISCHE PIONIERS BRABANTSE BOEREN Middeleeuwse bewoning in de Kempen AdAK P R O V I N C I A L E I N F O D A G A R C H E O L O G I E 2 0 1 3 Turnhout zaterdag 16 februari 2013 Het voorbije decennium
Nadere informatieARCHEOLOGIENOTA PROGRAMMA VAN MAATREGELEN ANTWERPEN DELWAIDEDOK
ARCHEOLOGIENOTA PROGRAMMA VAN MAATREGELEN ANTWERPEN DELWAIDEDOK A. DEVROE DECEMBER 2016 COLOFON Project Archeologienota Antwerpen, Delwaidedok Opdrachtgever SEA-TANK 700B Skaldenstraat 1 9042 Gent Opdrachtnemer
Nadere informatieVan Welkom op de 250 e verjaardag van de Hazerswoudsche Droogmakerij. Vierheemkinderenweg 7 Hazerswoude
Van Welkom op de 250 e verjaardag van de Hazerswoudsche Droogmakerij Vierheemkinderenweg 7 Hazerswoude 8 + 9 september 2012 Vanaf dit punt had u voor 1759 uitzicht op de Hazerswoudse Plas, al het ingekleurde
Nadere informatieBeleef de prehistorie HUNEBEDQUIZ. Door: Nadine Lemmers 1 februari 2016
Beleef de prehistorie HUNEBEDQUIZ Door: Nadine Lemmers 1 februari 2016 RONDE 1: HUNEBEDDEN 1. Wat is een hunebed? A. Een graf B. Een huis C. Een opslag D. Weten we niet 2. Hoe oud zijn de Nederlandse hunebedden?
Nadere informatieStadswandeling. Kruispoort
Brugge Brugge is de hoofdstad van de provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt bijna 117.000 inwoners. Ongeveer 20.000 daarvan wonen in het historisch centrum. In 2002 was Brugge Culturele hoofdstad
Nadere informatiePingoruïnes. Strandheem
Pingoruïnes Op dit punt liggen drie zogenaamde pingoruïnes bij elkaar. Tijdens het ontwikkelen van bedrijventerrein Azeven Noord zijn deze pingoruïnes ontdekt en gerestaureerd. Nu vormen ze een uniek stukje
Nadere informatieAtlas. Zuid-Limburg. Hogeschool Utrecht
Atlas Zuid-Limburg Hogeschool Utrecht 6/26/2015 Voorwoord Deze atlas is samengesteld gedurende drie projectweken van de opleiding Geodesie/Geoinformatica op de Hogeschool Utrecht. Dit project is zeer leerzaam
Nadere informatieLesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID?
Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM BOUWEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip
Nadere informatieOp welke ondergrond leven wij in Pijnacker Noord?
Op welke ondergrond leven wij in Pijnacker Noord? De ondergrond van Pijnacker-Noord heeft in de loop der tijden veel veranderingen ondergaan. Deze veranderingen worden hieronder beschreven (vgl. Figuur
Nadere informatieL ang geleden zag de Achterhoek er. De geschiedenis van Doetinchem, Wehl en Gaanderen
Vuurstenen werktuigen steentijd [Stadsmuseum] L ang geleden zag de Achterhoek er heel anders uit dan tegenwoordig. Er waren uitgestrekte heidevelden, moerassen en veel bossen. Kortom, een ruig en onherbergzaam
Nadere informatieEen wal van zand, klei of steen die mensen beschermt tegen hoog water. De plek waar het rivierwater in de zee uitkomt.
Meander Samenvatting groep 5 Thema 3 Waterland Samenvatting Langs de kust Nederland ligt voor de helft onder de zeespiegel. Heel vroeger woonden mensen dicht bij zee op terpen. Langs de kust beschermen
Nadere informatieDrie aardkundige monumenten
10 Drie aardkundige monumenten Aardkundige monumenten geven iets weer van de ontstaansgeschiedenis van ons landschap. Een geschiedenis die ons honderden, duizenden of zelfs miljoenen jaren terugvoert in
Nadere informatieSaint-Quentin (Frankrijk) Frankrijk. België. Nederland. in de Noordzee (Nederland) Vlaams Gewest. Waals Gewest
Leerlingen Naam: De Boven-Schelde: varen tussen Oudenaarde en Merelbeke Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde 1a. Waar bevindt zich de bron van de Schelde?
Nadere informatie23 oktober 2011 Daguitstap regio Oudenaarde
23 oktober 2011 Daguitstap regio Oudenaarde Na één jaartje afwezigheid knoopt de VDK Vriendenkring terug aan bij de traditie om haar leden jaarlijks een daguitstap aan te bieden. Onze ondervoorzitter,
Nadere informatieSaint-Quentin (Frankrijk) Frankrijk. België. Nederland. in de Noordzee (Nederland) Vlaams Gewest. Waals Gewest
Leerlingen Naam: De Boven-Schelde: varen tussen Bossuit en Oudenaarde Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde 1a. Waar bevindt zich de bron van de Schelde? Saint-Quentin
Nadere informatiePost I. A: Oude duinen B: Zeekleilandschap. Bodemgebruik: A: Bos. B: Grasland
Post I Opdracht I: Om welke twee landschappen gaat het? A: Oude duinen B: Zeekleilandschap Grondsoorten: Bodemgebruik: Inrichtingselementen: A: Oud duinzand A: Bos A: Kasteel, woningen B: Jonge zeeklei
Nadere informatieKADASTERKAART TOPONIEMEN
KADASTERKAART TOPONIEMEN 1. Sectie A Haanwijk Eerste blad 1. De Dommel rivier 2. Oud Herlaar (2x) 3. Acht Mergensdijkje 4. Kooijdijkje 5. De Pettelaarsche Vaartgraaf 6. Het Meer 7. Den Geuzen Dijk 8. Patersberg
Nadere informatieRuimte voor de rivier de IJssel
Ruimte voor de rivier de IJssel WERKBLAD 1. Over welk plan van de overheid gaat dit filmpje en wie werken er allemaal samen? 2. De foto hierboven is gemaakt op de dijk die langs de IJssel loopt. Hoe heten
Nadere informatieOmmen (Archem) Wandelroute: 5 km
Ommen (Archem) Wandelroute: 5 km 1 Es Oude buurtschap Archem De weg die u volgt loopt door het oude buurtschap Archem. Steek vanaf de parkeerplaats van de Lemeleresch de grote weg over en loop Archem in.
Nadere informatieDOSSIER VOOR DE LERAAR
1000 JAAR EVOLUTIE VAN BRUSSEL DOSSIER VOOR DE LERAAR Dit dossier is opgevat als een naverwerking bij de activiteit Van Coudenberg tot Kunstberg. De oefeningen gaan dieper in op de evolutie van de Brusselse
Nadere informatie1. Onteigening: Lievebermen van 80 m breed; over 6 km lang 2. Verstoring van een levensnoodzakelijk afwateringsnet 3. Onderbreking van het eeuwenoude
1. Onteigening: Lievebermen van 80 m breed; over 6 km lang 2. Verstoring van een levensnoodzakelijk afwateringsnet 3. Onderbreking van het eeuwenoude wegennet 4. De sluis tussen Lieve en Zwin moest 4 keer
Nadere informatieZand en klei 1. Van veen tot weiland 2. Blad 1. Heide Een lage plant met paarse bloemen.
5 Lastige woorden Blad Zand en klei Heide Een lage plant met paarse bloemen. Voedingsstoffen Voedsel dat planten nodig hebben om te groeien. Boomgaard Een stuk land met fruitbomen. Greppel Een kleine droge
Nadere informatieRond en groen De piramiden van Ronse
Rond en groen De piramiden van Ronse /LEAD/ Volgens de Vlaamse streekauteur Omer Wattez (1857-1935) is Ronse de Parel van de Vlaamse Ardennen. Deze eretitel heeft de stad grotendeels aan zijn geaccidenteerde
Nadere informatieSAMENVATTING GEOLOGIE / BODEM - BODEMKWALITEIT
SAMENVATTING GEOLOGIE / BODEM - BODEMKWALITEIT Geologie Over het algemeen geldt dat de toplaag van 0,0 tot 0,5 m mv. zal bestaan uit opgebrachte zand/grond dat plaatselijk (licht) puinhoudend is. Ter plaatse
Nadere informatieEigen leefomgeving: MECHELEN
Eigen leefomgeving: MECHELEN 0. Inleiding Wat merk je op aan de vorm van de stad?.. Is dit een typisch kenmerk voor Mechelen?... Welke functie heeft dit?.... Duid op de onderstaande kaart aan: o De ring
Nadere informatieDe Donk (Alblasserwaard)
11 De Donk (Alblasserwaard) 12 De Donk (Alblasserwaard) GPS: N 51 53.631 - E 4 47.222 De Donk is een afgelegen plek in de Alblasserwaard, een van de oudste polders in Nederland. De Alblasserwaard is omsloten
Nadere informatieWERKBLAD mijn landschap
WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een
Nadere informatieRONSE-JOLYSTRAAT PROGRAMMA VAN MAATREGELEN
RONSE-JOLYSTRAAT PROGRAMMA VAN MAATREGELEN Juni 2017 Archeologienota projectcode: 2017D59 Ronse-Jolystraat: aanleg bufferbekken Hoofdstuk 1: Gemotiveerd advies 1.1. Kader Provincie Oost-Vlaanderen wenst
Nadere informatieLANDGOED VILSTEREN - GRANDTOUR
LANDGOED VILSTEREN - GRANDTOUR ROUTE 14 km Flinke wandeling op landgoed Vilsteren, met onderweg o.a. het graf van de kluizenaar, een fraai uitzichtpunt en een kijkje achter de schermen van het beleid en
Nadere informatieLocatie OPZ, Stelenseweg, Geel
Programma van Maatregelen Auteur: J.A.G. van Rooij (veldwerkleider) Autorisatie: P. Hazen (OE/ERK/Archeoloog/2015/00072) 1 Inleiding Op het terrein van het OPZ in Geel, is een vijftal nieuwe gebouwen gepland,
Nadere informatie3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr.
6 prehistorie oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Jagers en Boeren De oudste bewoners Jos en Mirthe fietsen in de zomervakantie op de Elspeetse heide. Ze maken met hun ouders een
Nadere informatiePrioritaire kanalen en rivieren: driejarige cyclus
Prioritaire kanalen en rivieren: driejarige cyclus Viswater PVC 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten ANT Kanaal Leuven-Dijle ANT + VBR IJzer
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 2417 woorden 27 mei 24 5 49 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Inleiding Nederland is een land dat bestaat uit verschillende
Nadere informatieIn dit boekje vindt u de elf mooiste wandelroutes in de Utrechtse Venen en de Lopikerwaard.
In dit boekje vindt u de elf mooiste wandelroutes in de Utrechtse Venen en de Lopikerwaard. Recreatie Midden-Nederland neemt u graag mee op deze wandelingen. Voor de Utrechtse Recreatieschappen en de andere
Nadere informatieEen kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid.
VAN KLEIN NAAR GROOT België is verdeeld in meerdere kleine plaatsen. Er zijn gehuchten, dorpen, deelgemeenten, gemeenten, steden, provincies en gewesten. België behoort tot werelddeel Europa. Op een provinciekaart
Nadere informatieARCHEOLOGISCHE KRONIEK
ARCHEOLOGISCHE KRONIEK door H. Suurmond-van Leeuwen In 1989 verscheen wegens onvoldoende aanbod aan copy geen uitgave van Bodemonderzoek in Leiden. Het ligt in het voornemen van de Directie Civiele Werken
Nadere informatieDE OMGEVING VAN LONDERZEEL OMSTREEKS Het werk van Cornelius Van Gestel uit 1725 Bewerking en vertaling: Leo Bogaerts en Fred Van Schel
DE OMGEVING VAN LONDERZEEL OMSTREEKS 1700-1725 Het werk van Cornelius Van Gestel uit 1725 Bewerking en vertaling: Leo Bogaerts en Fred Van Schel In de vorige aflevering over Blaasveld werd al verwezen
Nadere informatieREDENGEVENDE OMSCHRIJVING RIOOL ONDER HET GLOP EN DE BOTERHAL
REDENGEVENDE OMSCHRIJVING RIOOL ONDER HET GLOP EN DE BOTERHAL Inleiding Hoorn is een van de steden waar zich de uitzonderlijke situatie voordoet dat al vanaf de late Middeleeuwen riolen zijn aangelegd.
Nadere informatie1 Hoe gaan we om met archeologie in de gemeente Oss? U heeft een omgevingsvergunning aangevraagd.voordat we een vergunning kunnen verlenen,
Sinds 2010 heeft de gemeente Oss een archeologiebeleid. Vanaf 1 januari 2013 geldt dit voor het gehele grondgebied van de nieuwe gemeente Oss, inclusief Lith dus. Deze brochure is voor iedereen bedoeld
Nadere informatieWandeling n 3 : Jenneret :
Wandeling n 3 : Jenneret : De wandeling van Jenneret nodigt de wandelaar uit op haar kronkelige wegen en laat hem mee genieten van de geografische en natuurlijke eigenaardigheden van deze streek. Twee
Nadere informatieEEN LANDSCHAPSKUNSTWERK IN OPDRACHT VAN HET WATERSCHAP BRABANTSE DELTA WASTELAND WARLAND PAUL DE KORT
EEN LANDSCHAPSKUNSTWERK IN OPDRACHT VAN HET WATERSCHAP BRABANTSE DELTA WASTELAND WARLAND PAUL DE KORT WETLAND Vanuit België en het Brabantse beekdallandschap vloeien de beekjes Mark en Aa of Weerijs bij
Nadere informatieBIJLAGE BIJ BRIEF (MET ALS KENMERK: ) Opdrachtgever: Project: Gemeente Nijkerk Historisch onderzoek aan de Stoutenburgerlaan Amersfoort/
BIJLAGE BIJ BRIEF (MET ALS KENMERK: 110301.001725) Opdrachtgever: Project: Gemeente Nijkerk Historisch onderzoek aan de Stoutenburgerlaan Amersfoort/ Nijkerk Het betreft het plangebied voor het toekomstige
Nadere informatieVoorstelling Waterwegen en Zeekanaal NV. door Kevin Polfliet, communicatieverantwoordelijke afdeling Zeekanaal
Voorstelling Waterwegen en Zeekanaal NV door Kevin Polfliet, communicatieverantwoordelijke afdeling Zeekanaal Bron: PBV Vlaamse waterwegen binnen Europa Vlaanderen: logistiek knooppunt Belangrijke rol
Nadere informatieInleiding. Vigerend beleid en bevoegd gezag. Quick scan archeologie: Trajectstudie Bochtverbetering Alphen a/d Rijn. Utrecht, 25 november 2012
Quick scan archeologie: Trajectstudie Bochtverbetering Alphen a/d Rijn Utrecht, 25 november 2012 Inleiding De provincie heeft voornemens om de zuidwestelijke oever van de kruising van de Oude Rijn met
Nadere informatieEnkele opmerkingen naar aanleiding van een bijschrift over kasteel Crayenstein.
Enkele opmerkingen naar aanleiding van een bijschrift over kasteel Crayenstein. Uit: C. Baardman, Leo J. Leeuwis, M.A. Timmermans, Langs Merwede en Giessen (Den Haag 1961) Op de zuidelijke oever van de
Nadere informatieVan harte welkom bij deze uitleg van de Protocol voor de baggerindustrie voor archeologische vondsten. Dit pakket legt uit:
Van harte welkom bij deze uitleg van de voor de baggerindustrie voor archeologische vondsten Dit pakket legt uit: De protocol voor archeologische vondsten Types van archeologische vondsten Archeologie
Nadere informatieCultuurhistorische inventarisatiescan nieuwe scoutingterrein Broekpolder
Cultuurhistorische inventarisatiescan nieuwe scoutingterrein Broekpolder Adviescode: 2015.020 Auteur: R. Terluin, archeoloog gemeente Vlaardingen Oktober 2017 Inleiding Scoutinggroepen worden verplaatst
Nadere informatieIJstijden. Blauw = tussenijstijd Rose = ijstijd
IJstijden Blauw = tussenijstijd Rose = ijstijd IJstijden Glaciaal tijdens het pleistoceen 2.500.000-100.000 jaar geleden 1. ijs duwt de bodem naast en voor zich om hoog en zo ontstonden stuwwalen. 2. ijs
Nadere informatieRoute.nl - Meer dan 1900 gratis fietsroutes
Route.nl - Meer dan 1900 gratis fietsroutes 1 van 7 Nederland Zuid-Holland Bodegraven-Reeuwijk 900m 35.7 (ongeveer 2:04 u.) Fietsroute 115186 2015 Falkplan BV 2 van 7 Nederland Zuid-Holland Bodegraven-Reeuwijk
Nadere informatieVragen over landschappen die we gaan behandelen
Landschappen Vragen over landschappen die we gaan behandelen Wat zijn landschappen? Waar komen ze voor? Hoe zien ze er uit? Welke informatie geven ze? Hoe zijn ze ontstaan? Wat is landschap? Dit? Kerk
Nadere informatieTer ere van mijn vijftigste verjaardag. Ruud J. E. Offermans. Sittard, november Alle rechten voorbehouden. Redactie: Hub Offermans
Ter ere van mijn vijftigste verjaardag. Ruud J. E. Offermans Sittard, november 2016 Redactie: Hub Offermans Voorkant: Tranchot-von Müfflingkaart, 1803-1820. Alle rechten voorbehouden. 1 2 INHOUDSOPGAVE
Nadere informatiePottenbakkersovens in Landgraaf
Pottenbakkersovens in Landgraaf Schaesberg, Steenfabriek Russel, Dr. Calsstraat In 1921 twee ovens uit verschillende tijdsperken met vondsten uit de vroege en volle middeleeuwen. Ook in 1926 werd nog aardewerk
Nadere informatieSt Niklaaskerk, Klein Turkije en Cata. Rond 1822
St Niklaaskerk, Klein Turkije en Cata A5 Rond 1822 Monteryfort/Kortrijksepoort Kaart van 1708 Brugse Vaart Brugse Poort St Niklaaskerk Vrijdagsmarkt St Pietersabdij /Kouter/ Reep /St Baafs/ Belfort /St
Nadere informatieHalle, Duezstraat Proefsleuvenonderzoek
Halle, Duezstraat Proefsleuvenonderzoek COLOFON Opdracht: Archeologisch onderzoek Opdrachtgever: Huisvesting Zennevallei/Halle Molenborre 26/01 1500 Halle Opdrachthouder: SORESMA nv Britselei 23 2000 Antwerpen
Nadere informatieMET KWAST EN VERGROOTGLAS
LES 3 Activiteit Doel Duur Lesmateriaal MET KWAST EN VERGROOTGLAS Determineren van archeologische vondsten De leerling kan met hulpmiddelen een eenvoudige historische bron dateren en het gebruik omschrijven
Nadere informatieWerken Grote Vijver op kruissnelheid
NIEUWSBRIEF DIJLEMONDING APRIL 018 Welke omleidingen komen er? PAGINA 4 Natuurpracht in het Zennegat PAGINA 6 DIJLEMONDING Werken Grote Vijver op kruissnelheid Het Sigmagebied Dijlemonding ligt midden
Nadere informatieOpdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen
Leerlingen Naam: De Boven-Schelde: varen tussen Oudenaarde en Merelbeke Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde 1a. Waar bevindt zich de bron van de Schelde?
Nadere informatieDiepzeehaven als Ontwerpopgave
Diepzeehaven als Ontwerpopgave Graafwerken gestart aan nieuw kanaal Nauwelijks nog vrachtwagens op onze wegen Verschillende ministers gaven gisteren met een symbolische spadesteek het startschot voor de
Nadere informatieDe waardering voor en de perceptie van problemen, oplossingen en verantwoordelijkheden rondom veenweide onder het Nederlandse publiek in kaart
De waardering voor en de perceptie van problemen, oplossingen en verantwoordelijkheden rondom veenweide onder het Nederlandse publiek in kaart brengen. Lang geleden bestond voor Nederland een groot deel
Nadere informatieWERKBLAD pingo. naam. Heel lang geleden was het hier erg koud. Dat noemen we de ijstijd. Er waren heuvels, heel bijzondere heuvels.
WERKBLAD pingo Heb je wel eens gehoord van een pingo? Pingo betekent heuvel die groeit. Het is een woord uit de taal van de Eskimo s of Inuït. Dat lijkt ver weg, maar pingo s zijn heel dichtbij geweest!
Nadere informatieSt Niklaaskerk, Klein Turkije. Rond 1822
A5 St Niklaaskerk, Klein Turkije Rond 1822 De sint Niklaas Kerk rond de jaren 1600 gezien door Sanderus Monteryfort/Kortrijksepoort Kaart van 1708 Brugse Vaart Brugse Poort St Niklaaskerk Vrijdagsmarkt
Nadere informatieE11. Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham
Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham E11 De Minnemeersbrug lag in het verlengde van de Goudstraat Leie Links. De
Nadere informatieRaakvlak Rapport Archeologisch onderzoek op het Hof van Praet te Oedelem
Pakhuizen Komvest 45 8000 Brugge www.raakvlak.be info@raakvlak.be Raakvlak Rapport Archeologisch onderzoek op het Hof van Praet te Oedelem Brugge 2009 1 Inleiding: Het hof van Praet is vandaag gelegen
Nadere informatieDordrecht een stad vol historie
Dordrecht. een stad vol historie Hoe dichter bij Dordt.. In 2000 kwam ik voor het eerst in mijn leven in Dordrecht. Daarvoor passeerde ik alleen Dordrecht via de A15 of A16 als ik van uit Brabant naar
Nadere informatieBeknopte historische geografie van Oosterhout en Den Hout
Titel: Beknopte historische geografie van Oosterhout en Den Hout Inleiding Oosterhout, strategisch gelegen tussen de A27, de A59 en de A16 heeft al een lange geschiedenis. Thans een bruisende stad met
Nadere informatieVeldheem Wezep en archeologie
Veldheem Wezep en archeologie In opdracht van Delta Wonen heeft de regioarcheoloog van De Regio Noord Veluwe in mei 2011 een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd ten behoeve van de planontwikkelingen
Nadere informatieDilbeek/Itterbeek voetwegen ten noorden van de Roomstraat. Trage wegenproject.
Dilbeek/Itterbeek voetwegen 45 40 39 ten noorden van de Roomstraat. Trage wegenproject. Ten noorden van de Roomstraat in Itterbeek bevinden zich 3 voetwegen: ITT 39, 40 en 45. De toestand is er de voorbije
Nadere informatieLeembouw en vakwerkbouw
Leembouw en vakwerkbouw 1. Leem? Leem! Deze gebouwen zien er alle vijf heel verschillend uit. Ze zijn dan ook gebouwd op vier verschillende continenten, in verschillende tijdperken en met verschillende
Nadere informatieWandeling n 2 : Montaigu : Rendeux Bewegwijzering :
Wandeling n 2 : Montaigu : Rendeux Bewegwijzering : De kapel en de kluizenaarswoniing van Saint-Thibaut. Deze grandioze plek die reeds vanaf de prehistorie in gebruik is, laat je van op haar rotsachtige
Nadere informatieLevensloopje. Een wandeling van 7,2 km
Levensloopje Een wandeling van 7,2 km 1 Levensloopje De wandeling maakt onderdeel uit van het project Gedenkparken. Het vormt de verbinding tussen de twee deelprojecten Levensbomenbos en de oude begraafplaats
Nadere informatieHunebedden de steentijd
Deze les hoort bij het prentenboek Het grote bouwwerk, geschreven door Rian Visser in de serie Terugblikken van Uitgeverij Delubas. Met tekeningen van Irene Goede. Doel: leerlingen bekend maken met hunebedden
Nadere informatie