Investment Highlights week 33

Transcriptie

1 Investment Highlights week 33 Datum: 20 augustus 2018 Turkije draalt, crisis houdt aan De crisis in Turkije domineerde de financiële markten en het nieuws afgelopen week. De Turkse lira fluctueerde sterk met procentuele veranderingen van meer dan 8% op één dag. Per saldo steeg de Turkse munt in waarde ten opzichte van de euro. Turkse beleidsmakers hebben enkele maatregelen genomen en ze probeerden financiële markten gerust te stellen. Vooralsnog lijken de maatregelen hen wat tijd te geven, maar onvoldoende om de crisis definitief een halt toe te roepen. Zolang de centrale bank de beleidsrente niet verhoogt om de munt te stabiliseren en de inflatieverwachtingen te verankeren, blijft Turkije kwetsbaar. Kredietbeoordelaars Moody s en Fitch verlaagden dan ook de kredietstatus van Turkije. Mede door de Turkse problemen stonden beleggingen uit opkomende landen afgelopen week weer onder druk. Maar ook in de eurozone suddert een potentiële crisis. De renteniveaus in Italië liepen afgelopen week verder op. De Italiaanse regering stuurt aan op een clash met Brussel over de begrotingsregels. Grafiek 1 Bbp-groei eurozone 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% Economische groei eurozone (j-o-j) 0,0% mrt-14 mrt-15 mrt-16 mrt-17 mrt-18 Grafiek 2 Turkse lira stabiliseert Turkse lira's per euro Belangrijkste Economische data week 29 Amerikaanse macrocijfers overwegend positief Groei eurozone-economie hoger dan verwacht (zie grafiek 1) Chinese macro-cijfers vallen tegen < Lees verder op pagina 2> Overig Nieuws week 33 Stabilisatie situatie Turkije (zie grafiek 2), maar crisis nog niet voorbij Vooruitzichten Nederlandse economie positief < Lees verder op pagina 3> Ontwikkelingen financiële markten week 33 Aandelenmarkten opkomende landen in de min Italiaanse rentes lopen verder op Turkse lira wint wat terrein terug ten opzichte van de euro < Lees verder op pagina 4> Vooruitblik op week 34 Verenigde Staten: vertrouwenscijfers en huizenmarktcijfers, Jackson Hole conferentie Eurozone: vertrouwenscijfers en consumentenvertrouwen Ontwikkelingen Turkijecrisis 7 8 Tabel 1 Selectie economische cijfers week 33 Act. Exp. Prev. VS: Retail sales (m-o-m) 0,5% 0,1% 0,2% VS: Industr. prod. (m-o-m) 0,1% 0,3% 1,0% VS: NAHB housing market VS: NFIB small business 107,9 106,8 107,2 VS: Consumer sentiment 95,3 98,0 97,9 EZ: CPI (j-o-j) 2,1% 2,1% 2,1% EZ: CPI core (j-o-j) 1,1% 1,1% 1,1% EZ: Bbp-groei (j-o-j) 2,2% 2,1% 2,1% CH: Retail sales (j-o-j) 8,8% 9,1% 9,0% CH: Industr. prod. (j-o-j) 6,0% 6,3% 6,0% Act. = Actual = meest recente cijfer, Exp. = Expectation = marktverwachting, Prev. = Previous = cijfer vorige periode Achmea Investment Highlights

2 Groei eurozone-economie hoger dan verwacht seasonally adjusted GDP rose by 2.2% in both the euro area and the EU28 in the second quarter of 2018, after +2.5% and +2.4% respectively in the previous quarter. Bericht van Eurostat over de economische groei in Europa Amerikaanse economie stoomt door Per saldo zijn de Amerikaanse macro-economische cijfers nog steeds gunstig en deze duiden op gestage economische groei. De geleidelijke normalisering van het monetaire beleid begint wel langzaamaan de kredietgevoelige onderdelen van de economie te raken. Vooralsnog zorgen de begrotingsimpulsen van de Amerikaanse overheid voor voldoende tegenwicht. Zo blijft het vertrouwen van kleine Amerikaanse bedrijven hoog. Sterker nog, de NFIB small business survey index steeg naar een recordniveau (zie grafiek 3). Een vergelijkbaar niveau werd voor het laatst in 1983 gehaald. De bedrijven blijven positief over toekomstige verkopen en beoordelen de economische situatie als gunstig. Het grootste probleem is om aan goed gekwalificeerd personeel te komen. De importprijzen over juli waren vlak. Dit komt vooral door de sterkere dollar van de laatste tijd. De Amerikaanse detailhandelsverkopen stegen in juli met 0,5% maand-op-maand. Dit was beter dan verwacht. Al met al duiden de detailhandelsverkopen op solide consumptieve bestedingen die ondersteund worden door de belastingenverlagingen en het hoge consumentenvertrouwen. Zo kwam het consumentenvertrouwen gemeten door de Universiteit van Michigan uit op 95,3. Dit was lager dan verwacht, maar het niveau is nog steeds hoog. Het lijkt er wel op dat de verkopen van rentegevoelige items, de duurdere bestedingen die met krediet gefinancierd worden, enige zwakte laten zien. De productiviteit steeg in het tweede kwartaal met 2,9% kwartaal-op-kwartaal. De arbeidskosten, unit labor costs, daalden met 0,9%. Hieruit blijkt dat de looninflatie nog steeds beperkt is ondanks de krapte op de arbeidsmarkt. De industriële productie steeg in juli met 0,1% maand-opmaand na een sterke junimaand. Ook dit cijfer duidt op een gestaag groeimomentum. De huizenmarktcijfers waren afgelopen week gemengd. Het aantal nieuwe huizen dat gebouwd gaat worden, was lager dan verwacht. De NAHB huizenprijsindex daalde 1 punt naar 67 (zie grafiek 4). Na de stijging in de afgelopen jaren vlakt deze index nu af. Huizenbouwers geven aan zich zorgen te maken over potentieel hogere bouwkosten vanwege de handelssancties. De nog steeds robuuste vraag naar huizen overstemt voorlopig deze zorgen. Groei eurozone-economie hoger dan verwacht De groei van het bruto binnenlands product (bbp) in de eurozone werd licht naar boven bijgesteld. De groei in het tweede kwartaal kwam uit op 2,2% jaar-op-jaar (zie grafiek 1). De definitieve inflatiecijfers in de eurozone Achmea Investment Management - Investment Strategy kwamen volgens verwachting uit. De consumentenprijzen stegen in juni met 2,1% jaar-op-jaar. De kerninflatie, exclusief de volatiele voedsel- en energieprijzen, bedroeg 1,1% jaar-op-jaar (zie grafiek 5). De consumentenprijzen (CPI) in het Verenigd Koninkrijk stegen met 2,5% jaar-opjaar. De kerninflatie bedroeg daar 1,9%. Chinese macro-cijfers lager dan verwacht De stijging van de detailhandelsverkopen was lager dan verwacht. Jaar-op-jaar kwam de groei uit op 8,8%, terwijl op 9,1% gerekend werd. Ook de groei van de industriële productie was lager dan verwacht en kwam uit op 6%. De Chinese economische groei lijkt te vertragen. Grafiek 3 Vertrouwen kleine ondernemingen op record 80 dec-99 dec-03 dec-07 dec-11 dec-15 Grafiek 4 Amerikaanse huizenindex stabiel Grafiek 5 Inflatiecijfers eurozone gematigd Achmea Investment Highlights 2/ Vertrouwen kleine ondernemingen Huizenmarktindex (NAHB) jan-07 jan-09 jan-11 jan-13 jan-15 jan-17 5% 4% 3% 2% 1% 0% Eurozone inflatie (CPI) Eurozone kerninflatie (CPI) -1% jan-07 jan-09 jan-11 jan-13 jan-15 jan-17

3 Turkse lira in achtbaan We have more that we re planning to do if they don t release him quickly. De Amerikaanse minister van Financiën Mnuchin dreigt met nieuwe sancties tegen Turkije wanneer de Amerikaanse predikant Brunson niet wordt vrijgelaten Crisis Turkije stabiliseert na maatregelen Afgelopen week stond de financiële crisis in Turkije centraal en de Turkse lira beleefde een ware achtbaanrit. Na een forse daling op maandag, trad vanaf dinsdag enig herstel op. Op vrijdag kreeg de lira weer een forse tik. Per saldo steeg de Turkse munt ruim 6% ten opzichte van euro. Deze stabilisatie kwam mede door maatregelen van de Turkse centrale bank en toezichthouder. De banktoezichthouder heeft limieten voor valutatransacties verlaagd voor banken. Dit beperkt de mogelijkheden om de Turkse lira in te wisselen voor andere valuta s. Ingrediënten voor een crisis zijn aanwezig Turkije beleeft momenteel een klassieke opkomendelandencrisis. De Turkse economie groeide de afgelopen jaren sterk. Dit ging gepaard met oplopende schulden die veelal genoteerd zijn in dollars, een sterke stijging van de inflatie (nu meer dan 15%, nog voor de koersval van de lira van de afgelopen weken) en een groot tekort op de lopende rekening (6,5% van het bbp). Turkije, dat over slechts beperkte valutareserves beschikt, is daardoor kwetsbaar voor de stijging van de dollarkoers en het oplopen van de Amerikaanse rente. Juist dat heeft zich de afgelopen maanden voorgedaan waardoor de Turkse lira, aandelenmarkt en obligatiemarkt onder druk zijn gezet. Actie van centrale bank en overheid nodig Ondanks dat een aantal maatregelen is genomen, zijn de echt benodigde acties om de crisis een halt toe te roepen nog niet genomen. Om de munt te ondersteunen en de inflatieverwachtingen te verankeren zal de centrale bank de beleidsrente moeten verhogen. De volgende centralebankvergadering staat pas medio september gepland. De kans op een snelle renteverhoging is echter klein omdat de Turkse president Erdogan hier fel op tegen is. Hetzelfde geldt voor hulp van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Turkije zal niet snel bij het IMF aankloppen, vanwege de grote rol die de Verenigde Staten bij deze instantie heeft. De politieke crisis tussen Turkije en de Verenigde Staten ligt gevoelig omdat beide landen militair bondgenoot zijn in de NAVO. Zeker nu Turkije op zoek gaat naar andere bondgenoten. Want om de financiële problemen te verzachten heeft Turkije hulp gekregen van Qatar. Qatar heeft $15 miljard toegezegd om Turkije te ondersteunen, onder andere in de financiële sector. Turkije zocht ook weer toenadering met Duitsland en Frankrijk nadat deze relaties na de coup van 2016 bekoeld zijn. De Verenigde Staten houden vooralsnog voet bij stuk en eisen de vrijlating van de Amerikaanse predikant Achmea Investment Management - Investment Strategy Brunson. Gebeurt dit niet dan volgen nieuwe sancties. Vooralsnog ziet Turkije af van kapitaalrestricties om de kapitaalvlucht een halt toe te roepen. De Turkse minister van Financiën Albayrak gaf dit aan. Hij verwacht dat de bankensector de huidige volatiliteit kan doorstaan. Crisis nog niet voorbij De vraag is of de huidige beperkte maatregelen en geruststellende woorden voldoende zijn om de situatie onder controle te krijgen. Vooralsnog is vooral tijd gekocht. Het standaardrecept voor de kwaal waarmee Turkije worstelt (overbesteding en financieringsproblemen) is een stevige verkrapping van het monetaire en begrotingsbeleid. De prijs die hiervoor doorgaans wordt betaald is een tijdelijk fors lagere groei. Tot nu toe hebben de beleidsmakers hier slechts mondjesmaat aan toegegeven. Opkomendelandencrises uit het verleden eindigden pas wanneer de beleidsrente ruim boven de inflatie opgetrokken werd om de geloofwaardigheid te herstellen. De politieke inmenging in het centralebankbeleid is funest voor de geloofwaardigheid en de Turkse lira is hier slachtoffer van geworden. Ondertussen hebben kredietbeoordelaars, zowel Moody s als S&P, de kredietstatus van Turkije verlaagd. S&P verlaagde de rating van BB- naar B+. Besmettingsgevaar vooralsnog beperkt Het besmettingsgevaar voor andere opkomende landen lijkt vooralsnog beperkt. Wel wordt door de Turkse problemen het sentiment met betrekking tot andere opkomende landen negatief beïnvloed. In het begin van de vorige week stonden ook de valuta s van andere opkomende landen onder druk. Gemiddeld genomen staan de meeste andere landen er financieel gezien beter voor dan Turkije. Sommige centrale banken in andere opkomende landen, o.a. Indonesië en Argentinië, verhoogden afgelopen week de beleidsrente om hun eigen munt te ondersteunen. Argentinië is ook kwetsbaar, maar dit land heeft al hulp gezocht bij het IMF. Het blijft wel een risico dat beleggers massaal beleggingen uit opkomende landen van de hand doen waardoor landen in de problemen komen. Een dergelijke crisis is dan niet zo zeer fundamenteel van aard maar marktgedreven. Positieve vooruitzichten Nederlandse economie Het Centraal Planbureau (CPB) verwacht de dat sterke economische groei in Nederland ook volgend jaar aanhoudt. Voor 2018 wordt een groei van 2,8% verwacht en voor ,5%. Het CPB waarschuwt wel dat de risico s toenemen. Vooral escalatie van de handelsoorlog, de naderende brexit en de politieke onzekerheden zijn risico s. De verwachtingen voor de exportgroei zijn verlaagd vanwege een stagnerende wereldhandel. Daarentegen groeien de binnenlandse bestedingen ondersteund door een sterke arbeidsmarkt. Het werkloosheidspercentage in Nederland bedraagt maar 3,8%, het laagste niveau sinds Achmea Investment Highlights 3/5

4 Turkijecrisis domineert financiële markten De crisis in Turkije domineerde de financiële markten afgelopen week. De koers van de lira was zeer volatiel, maar over de hele week gemeten was sprake van licht herstel. Per saldo gaven de risicovolle beleggingen een beetje terrein prijs. Vooral beleggingen uit opkomende landen staan nog steeds onder druk. De kapitaalmarktrentes in Duitsland en de Verenigde Staten bleven nagenoeg constant. Ondertussen loopt de 10-jaarsrente in Italië verder op en neemt het renteverschil met Duitsland verder toe. Aandelen opkomende landen onder druk De wereldwijde aandelenmarkt sloot de week met een kleine min af. Dit kwam vooral door het negatieve totaalrendement op aandelen opkomende landen. Deze regio noteerde een min van 3,5% in euro s gemeten. Dit kwam vooral door de daling van de Aziatische aandelenmarkten. Aandelen uit de ontwikkelde markten deden het per saldo beter. Ondanks de daling op de Europese en Japanse aandelenmarkt, steeg de Amerikaanse aandelenmarkt waardoor het rendement voor aandelen ontwikkelde markten nagenoeg vlak was. Italiaanse renteniveaus lopen verder op Staatsobligaties uit de eurozone noteerden per saldo een kleine min afgelopen week. De Duitse kapitaalmarktrente daalde met 1 basispunt van 0,32% naar 0,31%. De daling van de Amerikaanse 10-jaarsrente was vergelijkbaar. Deze rente staat nu op een niveau van 2,86%. Ondertussen zet de stijging van de Italiaanse rentes door. De Italiaanse 10-jaarsrente steeg naar 3,12% (zie grafiek 7), een stijging van 13 basispunten. Er komen steeds meer geluiden uit Italië dat de Europese begrotingsregels niet nageleefd gaan worden. Na de ramp met de brug in Genua neemt de roep voor infrastructuurbestedingen toe. Minister van Financiën Tria gaf aan: public investment in infrastructure is a priority of the current government for which there will be no budgetary constraints. Deze opmerking sluit niet aan bij zijn eerdere geruststellingen dat de Europese begrotingsregels nageleefd zouden worden. Een clash met Brussel is een kwestie van tijd. EMD LC nog steeds onder druk Het totaalrendement op investment grade euro-obligaties was vlak. De risicovollere categorie Global high yield liet en EMD HC lieten een kleine min noteren. Obligaties uit opkomende landen in lokale valuta stonden opnieuw onder druk. Het totaalrendement in euro s bedroeg - 1,6%. Dit ondanks het herstel van de Turkse lira. In de Turkije liep de 5-jaarsrente verder op (zie grafiek 8)en de meeste andere opkomende landen noteerden een min. Vooral Zuid-Afrika stond onder druk met een totaalrendement van -5,8%. Ruim 5%-punt hiervan was het gevolg van de valutadepreciatie. Daling metalen De grondstoffenmarkt kende flinke uitslagen afgelopen week. Vooral de prijzen van basismetalen waren volatiel en sloten de week met een verlies van meer dan 4% af. Op woensdag duikelden de prijzen voor onder andere koper en zink. De koperprijs daalde met ruim 4% tot onder de $6000 per ton, het laagste niveau in meer dan een jaar. Op donderdag trad weer herstel op. De volatiliteit heeft mogelijk te maken met de onrust omtrent Turkije en de appreciatie van de dollar. Maar ook de handelsoorlog speelt een rol alsook de angst voor afkoeling van de wereldeconomie, vooral in China. De brede GSCI index sloot de week af met een min van 1,4%. Turkse lira herstelt enigszins De Turkse lira steeg ruim 6% ten opzichte van de euro afgelopen week (zie figuur 2). Dit ging wel gepaard met zeer grote uitslagen, van meer dan 8% op één dag. De eurodollarkoers was per saldo vlak afgelopen week. Deze bedraagt nu 1,14. In de eerste helft van de week verzwakte de Chinese renminbi verder ten opzichte van de Amerikaanse dollar naar het laagste niveau in ruim 1,5 jaar. Op donderdag volgde enig herstel. Dit volgde nadat bekend werd dat de Verenigde Staten en China weer om tafel gaan zitten om het handelsconflict te bespreken. Grafiek 6 Risico-opslag Italië loopt verder op 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% Grafiek 7 Turkse 5-jaarsrente stijgt door 28% 25% 22% 19% 16% 13% 10-jaarsrente Duitsland 5-jaarsrente Turkije 10-jaarsrente Italië 10% Achmea Investment Highlights 4/5

5 Achmea IM - Investment Strategy Disclaimer Achmea Investment Management B.V. ( Achmea IM ) Postadres heeft de in dit document opgenomen informatie met zorg samengesteld. Deze informatie wordt aan u ter Postbus 866 beschikking gesteld in uw hoedanigheid van 3700 AW Zeist gekwalificeerde belegger en/of professionele belegger zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht Bezoekadres Handelsweg NH Zeist ( Wft ). Dit document is of bevat (i) geen aanbod of uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te verkopen of te verhandelen (in de zin van 1:1 Wft), (ii) geen beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies (in de zin van 1:1 Wft), en (iii) geen juridisch of fiscaal advies. Raadpleeg in voorkomende gevallen een juridisch of fiscaal adviseur. Achmea IM raadt u af een Chief Strategist - Wim Barentsen (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op de in dit document opgenomen informatie. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van een dergelijke (beleggings)beslissing. De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte informatiebronnen heeft willem.barentsen@achmea.nl verkregen. Achmea IM garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen en de juistheid en Auteurs: volledigheid van de van die bronnen verkregen informatie. De informatie in dit document is puur Alex van den Berg - Senior Strategist informatief en u kunt daaraan geen rechten ontlenen. Alle informatie is een momentopname, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. Het verstrekken van dit document na de oorspronkelijke publicatiedatum is geen garantie dat de hierin opgenomen informatie op die latere datum alex.van.den.berg@achmea.nl nog juist en volledig is. Achmea IM heeft het recht om deze informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het noemen van rendementen op beleggingen in dit Maurice Geraets - Senior Strategist document dient uitsluitend als uitleg en toelichting. Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit over het rendement of koersverloop van die beleggingen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De informatie in dit document is gebaseerd maurice.geraets@achmea.nl op door Achmea IM gemaakte aannames. Het is mogelijk dat andere aannames worden gemaakt dan de door Coen van de Laar - Senior Strategist Achmea IM gemaakte aannames. De door Achmea IM getrokken conclusies zijn daarom niet noodzakelijkerwijs juist en/of volledig. U mag de informatie in dit document alleen voor eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de informatie niet overnemen, vermenigvuldigen, distribueren of openbaren zonder schriftelijke coen.van.de.laar@achmea.nl toestemming van Achmea IM. Alle informatie (teksten, foto s, illustraties, grafisch materiaal, handelsnamen, logo s, woord- en beeldmerken) blijft eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang tot deze informatie. Uitgegeven door: Achmea Investment Management B.V., statutair gevestigd te Zeist en kantoorhoudende te Zeist De auteurs van de Achmea Investment Highlights (Handelsregister nr ). Achmea IM is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten rouleren wekelijks over de afdeling Investment ("AFM") in Amsterdam als een beheerder van Strategy. De auteur van deze week: Maurice Geraets beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2:65a Wft en is onder deze vergunning bevoegd tot het verlenen van de beleggingsdiensten als opgenomen in het door de AFM Achmea Investment Highlights gehouden register. 5/5