vragen naar telefoonnummer datum /02/2018 Bijdrage Vlaams Gewest uit zon en wind in het kader van het Energiepact.

Transcriptie

1 Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 2 bus 17 1 BRUSSEL T F NOTA De heer Bart Tommelein Vlaams minister van Begroting, Financiën en Energie ons kenmerk bijlagen vragen naar telefoonnummer datum wim.buelens@vea.be /2/ Betreft: Bijdrage Vlaams Gewest uit zon en wind in het kader van het Energiepact. I. Inleiding Het ontwerp van energiepact vermeldt inzake de samenstelling van de verwachte productie uit hernieuwbare energiebronnen: Vandaag is er een geïnstalleerde capaciteit van ongeveer 3,2 zon, 1,87 onshore wind en,87 offshore. In zal de hernieuwbare productiemix bestaan uit ongeveer 8 zonne-energie, 4,2 uit onshore windenergie en 4 offshore windenergie. Het hernieuwbare productiepark zal verder bestaan uit warmtekrachtkoppeling op basis van biomassa en biogas en uit eenheden voor diepe geothermie. Bij het bepalen van de behoeften aan flexibele capaciteit zal rekening worden gehouden met deze mix. De ontwikkeling van hernieuwbare energie moet ook rekening houden met een maatschappelijke doelstelling en moet aan alle consumenten ten goede komen. In de volgende punten wordt een meer gedetailleerde beschrijving gegeven van de bijdrage die het Vlaamse Gewest volgens het VEA in deze groei kan leveren. II. Bijdrage zonne-energie De cijfers voor heeft men voor het Energiepact deels overgenomen uit de 3 scenario s opgenomen in de Elia-studie, zie tabel hieronder. Scenario Base Case Decentraal Onshore wind 3,3 4,2 5,4 Offshore wind 2,3 2,3 4 Zon 5, 11,6 7 Hernieuwbare energiebronnen

2 Het lijkt ons logischer om ook voor PV het cijfer uit het decentraal scenario te nemen, namelijk 11,6 (België). Dit cijfer komt beter overeen met de inschatting van het potentieel voor fotovoltaïsche zonne-energie dat het VEA raamt tegen voor Vlaanderen. De verwachte groei wordt in onderstaande figuur weergegeven, waarbij tegen een totaal geïnstalleerd vermogen verwacht wordt van 6,7 in Vlaanderen. Voor 22 stellen we conform het Zonneplan, zoals goedgekeurd op 24 juni, en rekening houdend met de engagementen die aangegaan zijn op de Klimaat- en Energietop van 1 december (in de periode -22 6,4 miljoen zonnepanelen van 23 Wp bij te plaatsen 6,4 miljoen x 23 Wp = 1472 MW), een totaal vermogen voorop van 3,7. Een gedetailleerd potentieel op langere termijn werd bepaald aan de hand van de Zonnekaart. Deze kaart brengt de beschikbare dakoppervlakten in beeld, waarbij enkel dakvlakken weerhouden worden met een optimale oriëntatie, zonder beschaduwing en met een voldoende oppervlakte. Via de Zonnekaart werd een potentieel van 57 e bepaald in de ideale geschiktheidsklasse met een zonne-instraling van meer dan 1 kwh/m²/jaar. Het bijkomend potentieel van de bruikbare geschiktheidsklasse met een zonne-instraling tussen 8 en 1 kwh/m²/jaar bedraagt 15 e. De Zonnekaart toont aan dat er op de daken voldoende potentieel aanwezig is om nog een belangrijke groei te realiseren. Naast daken is er nog een potentieel op (spoorweg)bermen, bepaalde industriegebieden, tunneloverkappingen, geluidsbermen etc. Op basis van deze ontwikkelingen en verwachtingen van PV lijkt ons daarom een potentieel van 6,7 tegen voor Vlaanderen realistisch. Een mogelijk verloop van deze groei tot 22 wordt aangegeven in onderstaande grafiek (de reeds gerealiseerde vermogens zijn gemarkeerd op de groeicurve), samen met het verder verloop tot met een jaarlijkse groei van 3 MW. Tegen bereiken we zo 6,7 zon-pv in Vlaanderen. Dit ligt zeer ruim binnen de mogelijkheden van het potentieel dat door de Zonnekaart bepaald is, maar is beperkt omwille van de kosten voor netintegratie en balancing. De netbeheerders hebben een analyse uitgevoerd omtrent de inpasbaarheid van PV-installaties in het elektriciteitsnet. Uit de nota De Impact op de netkosten van de integratie van hernieuwbare energie, januari blijkt dat er toen geen noemenswaardige problemen waren op het net door de integratie van hernieuwbare energie, en dat onder bepaalde voorwaarden een capaciteit van 4.5 MW (bijna verdubbeling van het huidig zonnepark) zonder grote bijkomende kosten mogelijk is op het laagspanningsdistributienet. Daarnaast is er nog potentieel voor aansluiting op hogere spanningsniveaus (begin was al ongeveer 9 MW aangesloten op hogere spanningsniveaus). Naarmate de slimme en efficiënte energieprosument zijn intrede doet en zijn installatie dimensioneert op zijn eigen verbruik en profiel, neemt het potentieel van het net om PV te ontvangen verder toe. Dit kan door zelfconsumptie te optimaliseren, bijvoorbeeld met een batterij als buffer. Hiermee wordt zijn injectie beperkt. In de loop van zal een demonstratieprogramma voor toepassing van batterijen worden gelanceerd. Via pilootprojecten zoals het Meta-PV-project te Lommel is gebleken dat via intelligente controle van PV-invertoren de capaciteit van het net voor het opvangen van PV-productie nog met 5% kan worden verhoogd tegen 1% van de kosten voor klassieke netversterkingen. pagina 2 van 5

3 cumulatief vermogen PV in MW Vlaanderen bijkomend vermogen PV in MW in Vlaanderen III. Bijdrage uit onshore windenergie In het beleidsscenario worden de doelstellingen van het windplan Windkracht 22 in rekening gebracht met de realisatie van 28 bijkomende windturbines in de jaren tot en met 22. Dit komt overeen met een gemiddelde jaarlijkse groei van 56 turbines van 2,5 MW of 14 MWe aan bijkomende windcapaciteit, voor het grootste deel op basis van reeds vergunde projecten. Windkracht 22 komt daardoor overeen met een opgesteld vermogen van 1477 MW tegen eind 22. Gezien de groei tijdens de recentste jaren volstaat een groei van 12 MW voor de komende 3 jaren om deze doelstelling te realiseren. In het beleidsscenario wordt gemiddeld een iets lagere groei van 1 MW/jaar doorgetrokken in de periode -. Eind 225 beloopt het totaal opgesteld vermogen dan ongeveer 2 ; tegen 2,5. Dit pagina 3 van 5

4 veronderstelt bijkomend beleid inzake het faciliteren van de inplanting van windturbines (vb. inplanting in dubbele rijen naast grootschalige lijninfrastructuur toelaten). Zonder bijkomend ruimtelijk beleid zal het totaal vermogen eerder beperkt blijven tot 2 tegen. Indien we aannemen dat de windturbines in de periode - gemiddeld een vermogen hebben van 3,3 MW, betekent de groei met 1 MW per jaar de plaatsing van 3 turbines per jaar, in totaal gemiddeld 1 windturbine per gemeente in de ganse periode van 1 jaar (de aangewezen inplanting zal vanzelfsprekend tot een andere verdeling leiden). Volgens de netbeheerders zijn de Vlaamse doelstellingen voor wind haalbaar mits de juiste investeringen uitgevoerd worden. De maatschappelijke kost kan met 8% worden verlaagd indien duidelijke beleidskeuzes worden gemaakt voor welbepaalde zones en hiervoor een planmatige aanpak van de ontwikkeling wordt toegepast. In het Energiebesluit werd een locatie-impuls voorzien om projecten in deze voorkeurszones in te planten. Verder moeten er maatregelen worden genomen om het gebruik van de bestaande netinfrastructuur te maximaliseren. Via het Windplan wordt een planmatige aanpak van de inplanting van windturbines haalbaar gemaakt, waarbij tevens een extra potentieel wordt gecreëerd via de bestemmingsneutraliteit inzake gewestplanbestemmingen. pagina 4 van 5

5 cumulatief vermogen wind in MW Vlaanderen bijkomend vermogen wind in MW in Vlaanderen Luc PEETERS Administrateur-generaal pagina 5 van 5