Prematuur geboren baby s leren drinken
|
|
- Suzanna Eilander
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Prematuur geboren baby s leren drinken VVL 14 maart 2014 Saakje da Costa, PhD Logopedist, docent, onderzoeker KinderprakDjk Groningen Hanzehogeschool Groningen
2 Vanaf de geboorte tot ± 3 maanden gecorrigeerde leejijd
3 Programma o Normale zuigontwikkeling o Zuigontwikkeling bij prematuren o Onderzoek zuigontwikkeling prematuren o Aandachtspunten voor de logopedist
4 Normale eetontwikkeling Kinderen leren in het eerste levensjaar: o Hoe ze moeten zuigen, slikken, eten van een lepel, kauwen o Wennen aan nieuwe smaken, consistendes en texturen o Communiceren met hun omgeving over honger en verzadiging
5 Normale ontwikkeling van de primaire mondfuncdes 1. Anatomische structuren 2. Neurologische ontwikkeling 3. CondiDe
6 1. Anatomische structuren
7 2. Neurologische ontwikkeling o o o o orale reflexacdviteit hersenzenuwen V, VII, IX, X, XII neuromusculaire integrade integrade motorische en sensorische banen
8 Adem/ zuig/slikcoördinade Tijdens het zuigen, kan de baby doorademen. Als de baby slikt, sluiten de stembanden, waardoor de luchtweg afgesloten wordt. Dit duurt gemiddeld 530 mseconde. Bij ritmisch doordrinken: elke ± 3 seconden kan de baby een halve seconde niet ademhalen. 8
9 Normale zuigontwikkeling De eerste drie maanden reflexmadg, door hersenschorsontwikkeling steeds meer willekeurig
10 Orale reflexacdviteit 1/3 Orale reflexacdviteit wordt beïnvloedt door: condide, omgeving, neurologische rijping, hongergevoel en mogelijkheden van het kind om te reageren. Bij diagnosdek rekening houden door reacde van kind in de context te plaatsen.
11 Orale reflexacdviteit 2/3 AdapDeve reflexacdviteit: 1. Zuigreflex (bijtreflex) 2. Slikreflex 3. roo#ng (borstzoekreacde) 4. Palmomentaal reflex 5. Transverse tongreflex Bron: Prechtl & Beintema (1975) The neurological ExaminaDon of the Full Term Newborn Infant. Heinemann
12 Orale reflexacdviteit 3/3 Beschermende reflexacdviteit: 1. kokhalsreflex 2. hoestreflex
13 Hoestreflex: Onderdeel laryngochemoreflexen (LCR). Verschillende responsen: één of meer slikbewegingen, apneu (met en zonder laryngeale sluidng) en, minst voorkomend: hoesten. Respiratoire reflexen aanwezig vanaf 35 wkn pc (Fleming 1987) Zieke prematuren van 27 wkn pma: bij 10 % is hoestreflex uit te lokken A terme zuigelingen: 90% ( Chang et al. 2007)
14 Kokhalsreflex Bescherming luchtwegen en spijsvertering ContracDes farynx en naar voren gaande bewegingen tong, kaken en hoofd Vanaf geboorte opwekbaar, foetaal onbekend Nucleus tractus solitarius (hersenstam) speelt belangrijke rol in ontwikkeling normale kokhalsreflex (eerste 2-3 levensmaanden) ReflexmaDg zuigen remt kokhalsreflex Reflex beïnvloed door alertheid, hongergevoel, wel/niet zuigen
15 3. CondiDe Fysiologische parameters: o Hartslag: > 36 weken: , amankelijk van diverse factoren o AdemfrequenDe: per minuut o ZuurstofsaturaDe: vanaf 37 weken tot à terme: - met extra zuurstof: 92%- 98% - zonder extra zuurstof: 92%- 100%
16 Voorwaarden om goed te kunnen zuigen: o Heldere alerte state roo#ng o roo#ng o Een geflecteerde lichaamshouding met voldoende tonus Thoyre, 2005 alerte state Geflecteerde houding
17 Lange reeksen, korte pauzes, Goede coördinade zuigen, slikken en ademen Normaal zuigpatroon
18 Tong en kaken spelen de belangrijkste rol in sucde en compressie Lippen hebben weinig funcde
19 Hoe komt de melk uit de tepel? Het gaat bij het zuigen met name om de sucdefase: de onderdruk zorgt voor legen van de melkkanaaltjes (dmv vacuum in mondholte), waardoor melk in kleine hoeveelheden tussen tongrug en palatum uit de tepel komt. De compressiefase zorgt voor creëren van een nieuw vacuum. (Geddes, 2006)
20 Verschil borst- en flesvoeding Borstvoeding: als de baby stopt met zuigen, stopt de milk flow Flesvoeding: bij de meeste flessen stopt de flow niet als de baby stopt met zuigen
21 Voedend zuigen (NutriDve Sucking) o Voedend zuigen is aan de borst of uit de fles o NS is combinade van sucde en compressie met als doel: o verzadigen honger.
22 Niet voedend zuigen (Non NutriDve Sucking) o NNS gaat 2 x zo snel als NS o NNS vraagt minder coördinade omdat er niet geslikt wordt. o Er zijn korte reeksen met even lange pauzes. o NNS speelt belangrijke rol bij start van NS. o Fopspeenzuigen, mits na 2 weken volledige BV, vermindert kans op wiegendood en heej geen invloed op volledige BV (A. Jenik et al. 2009)
23 NNS versus NS o Voedend en niet- voedend zuigen ontwikkelen zich in 5 stadia o Meestal is NNS 1 stadium verder dan NS. (Lau, 2001) o Geen verschil intra orale druk (Mizuno, 2006) o Prematuren leren niet sneller drinken als ze oefenen met NNS, wel als ze oefenen met slikken (Lau & Smith, 2012)
24 Zuigpatronen (Qureshi, 2002) o ritmische stabiliteit van zuigen en slikken al aanwezig bij a terme geborenen o ritme is integraal onderdeel van rijping o ritme (= regelmadge afwisseling) essendeel voor ontwikkeling van het zuigen
25 Zuigpatronen (M.M. Palmer 1993) normaal zuigpatroon: een ritmisch herhalend geheel waarbinnen het ademen condnue en ongestoord verloopt met als kenmerken:
26 .rond a term, uit de fles M.M. Palmer, 1993 o 10 zuigbewegingen per reeks o heel korte pauzes tussen de reeksen o zuigen / slikken / ademen 1:1:1
27 .. rond a term, uit de borst M.M. Palmer, 1993 o 10 zuigbewegingen per reeks o heel korte pauzes tussen de reeksen o zuigen / slikken / ademen 1: (of 2 of 3) 1:1 (amankelijk van de flow)
28 Ontwikkeling eerste levensmaand a terme geborenen efficiënde voeden: van cc naar cc per slik (Qureshi, Vice, Taciak, Bosma, & Gewolb 2002). verdubbeling lengte zuigserie: van 10 naar 21 zuigbewegingen/serie toename aantal zuigbewegingen: van 55 naar 68 zuigbewegingen per minuut zuigritme van 1:1 gaat naar 2:1 of 3:1
29 Development of sucking paxerns healthy term infants ProefschriJ Development of sucking paxerns in preterm infants, 2010) Boys/girls 18/12 Median (range) GA Median (range) BW 40,1 (37,4-42,3) 3592 ( ) Bijna alle gezonde op Djd geboren baby s starten met een normaal zuigpatroon, Een derde van de kinderen heej 1 of meer meetmomenten met zeer licht afwijkend zuigpatroon. 29
30 Programma o Normale zuigontwikkeling o Zuigontwikkeling bij prematuren o Onderzoek zuigontwikkeling prematuren o Aandachtspunten voor de logopedist
31 Problemen bij prematuriteit 1. Onrijp zenuwstelsel 2. Instabiliteit fysiologische parameters 3. Overdaad aan negadeve prikkels in mond / keelgebied 4. Geen coördinade tussen zuigen, slikken en ademen 5. Vroeggeboren kinderen zijn niet in staat te groeien als op Djd geboren kinderen
32 Waar gaat het om bij de prematuur? Balans vinden tussen: o Groeien o Voedingsvaardigheden o Normale eetontwikkeling volgen
33 Groeien o Vroeggeboren kinderen zijn niet in staat te groeien als op Djd geboren kinderen o Groei is bij vroeggeboren kinderen sterk amankelijk van zwangerschapsduur en lichaamsverhoudingen bij de geboorte o Groei van vroeggeboren kinderen kan het beste op speciale groeidiagrammen gevolgd worden Bocca- Tjeertes, promode- onderzoek 2013
34 De ontwikkeling van voedingsvaardigheden begint in het ziekenhuis : De prematuur goed leren drinken uit de borst of de fles is essendeel voor een normale eetontwikkeling na ontslag. Thoyre, 2010
35 Prematuur in het ziekenhuis GA wks Nu 32 wks pma
36 Wat zien we? o Het kind slaapt o Geen roo#ng Baseline o Geen geflecteerde houding o Stress signalen o Instabiele parameters Na 8 minuten
37 Cervicale auscultade, microfoon op de fles
38 Stelling Wanneer ouders problemen met oraal voeden signaleren is er aldjd logopedische hulp nodig Eens / oneens
39 Dus o VroegDjdige en adequate hulp kan bijdragen aan ontspannen voedingssituade o BelasDng ouders en kind minimaliseren o Belangrijkste om te doen: Observeren, signaleren, beschrijven probleem en logopedist inschakelen
40 Wat willen we? Overgang naar voeding per os, zodanig dat de baby : 1. zijn fysiologische parameters onder controle kan houden, niet dipt, 2. zich snel herstelt na een voeding, 3. voldoende voeding binnenkrijgt, 4. veilig slikt, 5. liefst borstvoeding krijgt.
41 Voorwaarden om te kunnen drinken: o condide en uithoudingsvermogen stabiel o stabiele, regelmadge ademhaling o goede mondmotoriek o goede omgevingsfactoren
42 Logopedist kijkt naar: o fysiologische parameters o state van het kind o aanwezigheid van de voedingsreflexen o voedend en niet - voedend zuiggedrag o zuigreeksen (tellen vanaf het voedend zuiggedrag) o coördinade zuigen/slikken/ademen.
43 NOMAS = Neonatal Oral Motor Assessment Scale (Palmer 1993)
44 NOMAS [1/5] o bruikbaar vanaf de geboorte tot (gecorrigeerde) leejijd van 8 weken o af te nemen door getrainde logopedist
45 NOMAS observade zuigpatroon: Djdens eerste 2 minuten van het voedend zuigen. Er wordt gekeken naar: o start van het zuigen o kaakbewegingen o tongbewegingen o ritme van de bewegingen o adem / zuig / slikcoördinade o volhouden van het zuigen
46 NOMAS [3/6] We kunnen onderscheid maken tussen: 1. normaal zuigpatroon 2. disorganized zuigpatroon 3. dysfuncdonal zuigpatroon
47 Cue- based voeden Kijk naar de signalen van het kind Niet alleen bij elke voeding, maar ook Djdens de ontwikkeling van voedingsvaardigheden: o Start orale voeding o Opbouw leren drinken o Tijdens een voeding
48 Cue- based principes o Observeren o Reageren o AnDciperen op mogelijke problemen o De zorg als één team bieden
49 Gebruik van de EFS Using the Early Feeding Skills assessment (EFS) nurse, SLT, and parents will speak the same language in teaching the preterm infant how to drink
50 Early Feeding Skills Assessment ObservaDelijst met 36 items: 1. Orale voedingsbereidheid o.a. spierspanning, voedingshouding 2. Orale voedingsvaardigheden mogelijkheid om: slikken en ademen te coördineren, fysiologische parameters op peil te houden 3. Mogelijkheid om te herstellen (gedurende eerste 5 min. na de voeding) saturade, hartslag, ademhaling Thoyre et al, 2005
51 Early Feeding Skills Assessment ObservaDelijst met 36 items: 1. Orale voedingsbereidheid o.a. spierspanning, voedingshouding 2. Orale voedingsvaardigheden mogelijkheid om: slikken en ademen te coördineren, fysiologische parameters op peil te houden 3. Mogelijkheid om te herstellen (gedurende eerste 5 min. na de voeding) o.a. saturade Thoyre et al, 2005
52 Een prematuur leren drinken betekent: alert zijn gedurende de hele voeding en stoppen als de babay stress laat zien
53 Programma o Normale zuigontwikkeling o Zuigontwikkeling bij prematuren o Onderzoek zuigontwikkeling prematuren o Aandachtspunten voor de logopedist
54 Onderzoeksopzet promodeonderzoek (2010) ExploraDef onderzoek onder 93 pasgeborenen: o 30 gezonde op Djd geboren baby s (controlegroep) o 32 prematuren met passend geboortegewicht, o 15 prematuren, te licht voor zwangerschapsduur (<P10) o 16 prematuren met BPD
55 The maturadon of sucking paxerns in preterm, small- for- gestadonal age infants (2010) SGA prematuren: o ontwikkelen later een normaal zuigpatroon dan AGA prematuren o hebben vaker een dysfuncdoneel zuigpatroon
56 The development of sucking paxerns in preterm infants with bronchopulmonary dysplasia (2010) Vooral vóór de uitgerekende datum is er verschil in ontwikkeling van zuigpatronen
57 Resultaten 1. Prematuren ontwikkelen later en op een andere manier een normaal zuigpatroon 2. Zwangerschapsduur en geboortegewicht zijn bepalende factoren 3. Op de uitgerekende datum heej 25% van de prematuren een normaal zuigpatroon 4. Tien weken na de uitgerekende datum heej 75% een normaal zuigpatroon 57
58 Risicogroepen zijn: 1. Prematuren geboren na een zwangerschapsduur korter dan 30 weken (GA< 30 wks PMA) 2. Prematuren met een te laag geboortegewicht voor de zwangerschapsduur (SGA preterms) 3. Een madg- ernsdge BPD speelt vooral vóór de uitgerekende datum een rol 58
59 Wat betekent dit voor de prakdjk o Extra aandacht voor de extreme prematuur en pre/dysmatuur bij de start en opbouw van orale voeding o Een prematuur geboren baby heej (soms veel) Djd nodig om goed te leren drinken. Deze wetenschap helpt ouders reële verwachdngen te koesteren.
60 Programma o Normale zuigontwikkeling o Zuigontwikkeling bij prematuren o Onderzoek zuigontwikkeling prematuren o Aandachtspunten voor de logopedist
61 Wat doet de logopedist m.b.t. voeding? o De zuigontwikkeling steunen en sdmuleren, waarbij steeds de vraag is: wat is belangrijk voor deze baby en deze ouders o Zorgen voor intensieve samenwerking met kinderarts, ouders, thuiszorg, kinderfysiotherapeut en CB m.b.t. groei en voeding o Accent leggen op plezier en interacde
62 Logopedische intervendemogelijkheden o Houding aanpassen (in overleg met L) o Aanpassingen borst (in overleg met L&L) o Speen aanpassen (L) o Zuigritme reguleren/pacing (L) o Indikken voeding (in overleg met KA & L) o Aanpassen manier van voeden (in overleg met L)
63 Wat kunnen andere zorgverleners doen m.b.t. voeding? o Observeren van de voeding, vooral als ouders vragen hebben o Signaleren van mogelijke problemen o Inschakelen van logopedist
64 Observeren: Eerste 2 minuten, vanaf de start, van opzij Luisteren: Geluiden voor, Djdens en na het slikken
65 Wanneer schakel je logopedist in? o AlDjd als er sprake is van sondevoeding o Bij baby s die zich verslikken, vaak melk knoeien langs de kin, stressignalen laten zien bij de voeding, bijgeluiden te horen zijn o Bij te weinig intake o Als ouders vragen hebben over de voeding of het drinken o Bij vragen over spenen, flessen, voedingshoudingen o (Als de baby veel spuugt en slecht groeit)
66 Wacht niet te lang met inschakelen, Laat ouders niet in de steek als er problemen zijn met drinken!
67 Literatuur Chang, A.B. & Widdiecombe, J.G. (2007). Cough throughout life: Children, adults and the senile. Pulm Pharm Ther Geddes, D.T., Kent, J.C., Mitoulas, L.R., & Hartmann, P.E. (2008). Tongue movement and intra- oral vacuum in breas eeding infants. Early Hum Dev. 84, Jenik, A. et al (2009). Does the RecommendaDon to Use a Pacefier Influence the Prevalence of Breas eeding. J of Pediatrics. Lau, C., Kusnierczyk, I. (2001). QuanDtaDve evaluadon of infant s nonnutridve and nutridve sucking. Dysphagia, 16, Lau, C. & Smith, E.O. (2012). IntervenDons to improve the oral feeding performance of preterm infants. Acta Paediatrica. E269- e274 Lau, C. (2012). Is there an advantage for preterm infants to feed orally in an upright or sidelying posidon? J Neon Nursing 19, Mizuno, K. & Ueda, A. (2006). Changes in sucking performance from nonnutridve sucking to nutridve sucking during breast- and boxle- feeding. Pediatr Res. 59, Palmer, M.M., Crawley, K., & Blanco I.A. (1993).Neonatal oral- motor Assessment Scale; a reliability study. J Perinatol 13; Quereshi, M.A., Vice, F.L., Taciak, V.L., Bosma, J.F. & Gewolb, I.H. (2002). Changes in rhythmic suckle feeding paxerns in term infants in the first month of life. Dev med Child Neurol. 44, Thoyre, S.M., Shaker, C.S., & Pridham, K.F. (2005). The Early feeding Skills Assessment for preterm infants. Neonatal Netw; 24: 7-16
development of sucking patterns in preterm infants
9 Samenvatting 123 Dit proefschrift gaat over de ontwikkeling van zuigpatronen bij premature pasgeborenen. Deze baby s hebben vaak problemen met het leren drinken uit de borst of de fles en het is niet
Nadere informatieNormale ontwikkeling van de mondfuncties
Normale ontwikkeling van de mondfuncties -Reflexen in het mondgebied (zuigen aan de borst of uit de fles) -Leren eten van een lepel -Leren kauwen -Leren drinken uit een beker Reflexen in het mondgebied
Nadere informatieLeren drinken bij te vroeg geboren baby s
Leren drinken bij te vroeg geboren baby s 2 Inleiding Wanneer uw baby te vroeg geboren is (prematuur), of met een te laag geboortegewicht (dysmatuur), kan hij/zij vaak niet meteen zelf (alles) drinken.
Nadere informatieAls drinken niet vanzelf gaat
Als drinken niet vanzelf gaat Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Drinken gaat niet elke baby even makkelijk af. Het is een vaardigheid waarbij zuigen, slikken en
Nadere informatieAls drinken niet vanzelf gaat
Als drinken niet vanzelf gaat Inleiding Drinken gaat niet elke baby even makkelijk af. Het is een vaardigheid waarbij zuigen, slikken en ademhalen op elkaar afgestemd moeten worden. Als dit voor een baby
Nadere informatieLeren drinken. Moeder en Kind Centrum. Beter voor elkaar
Leren drinken Moeder en Kind Centrum Beter voor elkaar 2 Inleiding U krijgt deze informatie omdat uw kind nog wat moeite heeft met leren drinken. Goed kunnen drinken vraagt een goede coördinatie van zuigen,
Nadere informatieHuidige kennis over zuigen, slikken en ademhalen als hulp bij het onderwerp zuigverwarring.
De verwarring ontwarren Huidige kennis over zuigen, slikken en ademhalen als hulp bij het onderwerp zuigverwarring. Lenie van den Engel-Hoek, logopediste 1 UMC st. Radboud, afdeling logopedie IKNC (Cluster
Nadere informatieWorkshop drinktechniek: ontwikkeling mondmotoriek & leren zuigen
Workshop drinktechniek: ontwikkeling mondmotoriek & leren zuigen Wie zijn wij? Katja Toom, logopedist Logopediepraktijk TOOM Bussum Kim Bischoff, verpleegkundig specialist & lactatiekundige Zorggroep Almere
Nadere informatieNieuwste inzichten in het drinken bij prematuren. Ilon Moor-van Nugteren Erasmus MC-Sophia 13 februari 2017
Nieuwste inzichten in het drinken bij prematuren Ilon Moor-van Nugteren Erasmus MC-Sophia 13 februari 2017 Stelling Recent onderzoek in Groningen heeft voedingsproblemen op 3-jarige leeftijd bij 35 prematuren
Nadere informatieBorstvoeding voor te vroeg geboren kinderen
Borstvoeding voor te vroeg geboren kinderen 1 Borstvoeding voor te vroeg geboren kinderen Inhoudsopgave (Klik op het onderwerp om verder te lezen) Borstvoeding 2 Afkolven 2 Afkolven voor een premature
Nadere informatieBorstvoeding 1 Afkolven 1 Stappenplan voor borstvoeding bij een premature baby 2 Meer informatie 5 Tot slot 6 Belangrijke telefoonnummers 6
Borstvoeding voor te vroeg geboren baby s Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Borstvoeding 1 Afkolven 1 Stappenplan voor borstvoeding bij een premature baby 2 Meer informatie 5 Tot
Nadere informatieCerebrale parese bij volwassenen. Evaluatie en revalidatie
Cerebrale parese bij volwassenen Evaluatie en revalidatie Definitie CP. «Cerebrale Parese (Cerebral Palsy in het Engels) is een internationaal gebruikte term, waarvan de afbakening en definitie talrijke
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Nidcap. ontwikkelingsgerichte zorg
PATIËNTEN INFORMATIE Nidcap ontwikkelingsgerichte zorg Met deze folder wil het multidisciplinaire behandelteam van de couveuseafdeling van het Maasstad Ziekenhuis u informeren over Nidcap. De te vroeg
Nadere informatiePatiënteninformatie. Informatie voor ouders van prematuren
Informatie voor ouders van prematuren Inleiding De medewerkers van de kinderafdeling heten u en uw baby hartelijk welkom op onze afdeling. Vanwege prematuriteit heeft uw baby zorg nodig op onze afdeling.
Nadere informatiePatiënteninformatie. Informatie voor ouders van prematuren
Informatie voor ouders van prematuren Inleiding De medewerkers van de kinderafdeling heten u en uw baby hartelijk welkom op onze afdeling. Vanwege prematuriteit heeft uw baby zorg nodig op onze afdeling.
Nadere informatieOntwikkeling van het eten en drinken bij prematuren
Hoofdstuk 14B, Werkboek Enterale en parenterale voeding van de pasgeborene in www.lafeberfoundation.com Ontwikkeling van het eten en drinken bij prematuren F.C. Sickinghe-Ledeboer, dr. S. P. Da Costa,
Nadere informatieINHOUD BORSTVOEDING: PROBLEMEN 1. PROBLEEMSTELLING INLEIDING 25/11/13 BIJ HET AANHAPPEN, GEVOLGEN EN BEHANDELING. Inleiding
BORSTVOEDING: PROBLEMEN BIJ HET AANHAPPEN, GEVOLGEN EN BEHANDELING Joke Muyldermans Vroedvrouw MSc, lactatiekundige IBCLC Vzw De Bakermat 2 Inleiding INHOUD Basisprincipes van het drinken aan de borst
Nadere informatieBorstvoeding geven aan een randpremature en/of dysmature baby
Borstvoeding geven aan een randpremature en/of dysmature baby Uw baby is geboren tussen 35 en 37 weken (randprematuur) of geboren met een te laag gewicht voor de duur van de zwangerschap (dysmatuur). Omdat
Nadere informatieHandout Karen van Hulst, Radboudumc Nijmegen COPYRIGHT 1
Het verloop van de normale speekselcontrole bij 652 gezonde Nederlandse kinderen tussen 0-4 jaar Karen van Hulst, MSc Logopedist/ Klinisch Epidemioloog Afdeling Revalidatie, kinderen 1 november 2013 Primaire
Nadere informatieAdviezen voor het voeden van baby s met een schisis
Adviezen voor het voeden van baby s met een schisis Baby s met schisis kunnen problemen hebben met de voeding. De aandoening kan het zuigen en slikken beïnvloeden. In deze folder staan adviezen om u met
Nadere informatieBorstvoeding geven aan uw te vroeg geboren baby. Vrouw - Moeder - Kind centrum
00 Borstvoeding geven aan uw te vroeg geboren baby Vrouw - Moeder - Kind centrum Borstvoeding Uit allerlei onderzoeken blijkt dat borstvoeding goed is voor alle baby s. Ook voor premature baby s (prematuur
Nadere informatieOntwikkelingsgerichte zorg en fysiotherapie
Ontwikkelingsgerichte zorg en fysiotherapie Een pasgeboren baby heeft tijd nodig om te wennen aan de omgeving buiten de vertrouwde, beschermende omgeving van de baarmoeder. Hij moet zelf gaan ademen en
Nadere informatie1. Voorbereidende fase In deze fase vindt het afhappen, kauwen en het verzamelen van het voedsel op de tong plaats.
Slikproblemen Eten en drinken Bij normaal eten en drinken is er een hechte samenwerking tussen mond, keel, strottenhoofd en slokdarm. Het slikproces kan globaal in 4 fasen verdeeld worden: 1. Voorbereidende
Nadere informatiePapa's hand is best groot
Welkom bij de cursus Ouderbegeleiding Als het anders loopt... vroeggeboorte en couveuse ouderschap Doel van de cursus Kennis delen Beter leren begrijpen en ondersteunen van ouders als ze te maken krijgen
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Nidcap. ontwikkelingsgerichte zorg
PATIËNTEN INFORMATIE Nidcap ontwikkelingsgerichte zorg Met deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over de Nidcap methode. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen. Indien er nog
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE. LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie
PATIËNTENINFORMATIE LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie 2 LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie Algemeen Door middel van deze informatiefolder wil Maasstad Ziekenhuis u informeren
Nadere informatieen waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je
en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je baby Verwachtingen Wordt dit jullie eerste, tweede, volgende kindje? Weet je al hoe je je baby gaat voeden? Als je al een kind hebt:
Nadere informatieBorstvoeding geven aan een baby met het syndroom van Down
Borstvoeding geven aan een baby Afdeling kindergeneeskunde Afdeling verloskunde Over Alrijne Zorggroep Het Diaconessenhuis Leiden en Rijnland Zorggroep (Rijnland Ziekenhuis en de verpleeghuizen Leythenrode
Nadere informatieVoedingsproblematiek bij prematuren november - BFHI congres - Brussel
Voedingsproblematiek bij prematuren 2016-16 november - BFHI congres - Brussel Indra Lens LTH logopedie & audiologie: voedingsteam pediatrie UZ Leuven LTH tandheelkunde ASO pedodontie Voedingsproblematiek
Nadere informatieWelke voeding gaat u uw baby geven?
Welke voeding gaat u uw baby geven? Inleiding Nu u zwanger bent, heeft u veel keuzes te maken. Zo gaat u bijvoorbeeld kiezen welke voeding u aan uw baby gaat geven. De beste voeding voor uw baby is borstvoeding.
Nadere informatieSlikproblemen bij NMA/ALS. Nicole Frielink, logopedist
Slikproblemen bij NMA/ALS Nicole Frielink, logopedist Inhoud Normale slik Slikproblemen en beïnvloedende factoren Specifieke slikproblemen bij NMA/ALS Rol logopedist Slikken: Het geheel van gedrags-, sensorische
Nadere informatieLook who s talking, ook prematuren communiceren. Kelly Janssens
Look who s talking, ook prematuren communiceren Kelly Janssens De beloofde omgeving Andere omgeving Ontwikkeling van de hersenen Synaptogenese en myelinisatie Hersenontwikkeling Hersenvolume op 35 weken
Nadere informatieDysfagie bij kinderen met neuromusculaire aandoeningen Praktische voordracht
Dysfagie bij kinderen met neuromusculaire aandoeningen Praktische voordracht dr. Lenie van den Engel-Hoek Radboudumc Afdeling Revalidatie, Logopedie kinderen Neurologische aansturing slik Afbeelding van:
Nadere informatieBaby s die regelmatig huilen
Baby s die regelmatig huilen Kinderafdeling Beter voor elkaar Huilen Baby s huilen, dat is normaal. Huilen is voor een baby een vorm van communiceren, om te laten merken dat hij/zij u nodig heeft. Door
Nadere informatieKind en Voeding Effect op langere termijn
Kind en Voeding Effect op langere termijn Arend F Bos Kinderarts neonatoloog UMCG Food for Healthy Ageing, Groningen, June 2012 Opzet presentatie Het vakgebied Neonatologie Relatie voeding groei Hersengroei
Nadere informatieDe informatie is gebaseerd op de folder
Informatieblad responsief voeden met de fles Dit informatieblad is voor medewerkers in de zorg die aan ouders informatie geven over hoe zij voeding per fles aan hun baby kunnen geven. In dit blad wordt
Nadere informatieHuid-op-huid contact; baby en borst rond de geboorte
Huid-op-huid contact; baby en borst rond de geboorte Annet Helmsing lactatiekundige IBCLC verschil Huid-op-huidcontact Stichting Zorg voor Borstvoeding: Vuistregel 4: dat moeders binnen een uur na de geboorte
Nadere informatiePrematuriteit en Dysmaturiteit
1/6 Kindergeneeskunde Prematuriteit en Dysmaturiteit Inleiding Uw kind is opgenomen op de afdeling neonatologie in verband met een prematuriteit en/of een dysmaturiteit. In deze folder vindt u meer informatie
Nadere informatieLeren drinken. Moeder en Kind Centrum. Beter voor elkaar
Leren drinken Moeder en Kind Centrum Beter voor elkaar 2 Inleiding U krijgt deze informatie omdat uw baby nog wat moeite heeft met leren drinken. Goed kunnen drinken vraagt een goede coördinatie van zuigen,
Nadere informatieFlessen en spenen. Esther van Bloemen-Bartels
Esther van Bloemen-Bartels Esther van Bloemen-Bartels 2017 Esther van Bloemen-Bartels Alle rechten voorbehouden. Dit e-book is auteursrechtelijk beschermd. Dat betekent dat je niets mag overnemen of kopiëren
Nadere informatieBorstvoeding in 10 stappen. bij te vroeg geboren baby s
Borstvoeding in 10 stappen bij te vroeg geboren baby s Inleiding Als uw baby te vroeg geboren is en wellicht nog sondevoeding krijgt, is het ook belangrijk om samen alvast te wennen aan het geven van
Nadere informatieAdviezen voor de voeding bij baby s met een lip-, kaak- en/of gehemeltespleet
Adviezen voor de voeding bij baby s met een lip-, kaak- en/of gehemeltespleet Universitair Medisch Centrum Groningen Baby s met schisis kunnen problemen hebben met de voeding. Oorzaken van voedingsproblemen
Nadere informatieBorstvoeding bij uw te vroeg geboren baby. Afdeling C3 / D3 IJsselland Ziekenhuis
Borstvoeding bij uw te vroeg geboren baby Afdeling C3 / D3 IJsselland Ziekenhuis Inhoudsopgave Inleiding 1. Waarom borstvoeding bij te vroeg geboren baby s? 3 2. Kolven 5 3. Borstvoeding 8 4. Prematurenstappenplan
Nadere informatieDo s and Don ts bij de acute opvang van een prematuur. Odile Frauenfelder MA-ANP Verpleegkundig Specialist Neonatologie
Do s and Don ts bij de acute opvang van een prematuur Odile Frauenfelder MA-ANP Verpleegkundig Specialist Neonatologie Wat kunt u verwachten Verschillen tussen term en preterm Consequenties voor de opvang
Nadere informatieDe voeding bij een baby die geboren wordt met een lip-, kaak- en of gehemelteschisis
De voeding bij een baby die geboren wordt met een lip-, kaak- en of gehemelteschisis De geboorte van een baby met schisis roept zowel bij ouders en verpleegkundigen vaak vragen op over de manier waarop
Nadere informatiePrematuriteit en Dysmaturiteit
1/5 Kindergeneeskunde Prematuriteit en Dysmaturiteit Inleiding Uw kind is opgenomen op de afdeling neonatologie in verband met een prematuriteit en/of een dysmaturiteit. In deze folder vindt u meer informatie
Nadere informatieCHAPTER 12. Samenvatting
CHAPTER 12 Samenvatting Samenvatting 177 In hoofdstuk 1 wordt een toegenomen overleving gerapporteerd van zeer vroeggeboren kinderen, gerelateerd aan enkele nieuwe interventies in de perinatologie. Uitkomsten
Nadere informatie... de geleidelijke overgang van enkel melkvoeding (borst- of kunstvoeding) naar enkel vaste voeding
Baby-led weaning (Rapley methode) Het best bewaarde geheim van het ouderschap? Gill Rapley, PhD Wat is weaning (spenen)? Spenen is...... de geleidelijke overgang van enkel melkvoeding (borst- of kunstvoeding)
Nadere informatieAls etenstijd een drama wordt. Inhoud. Eten is 24/02/2011
Als etenstijd een drama wordt. Inhoud Eten is meer dan zich voeden De eetontwikkeling : grote stappen voor kleine mensjes Kritische perioden in de eetontwikkeling Basistips voor leuke tafelmomenten. Signalen
Nadere informatieBorstvoeding voor een premature baby
Patiënteninformatie Borstvoeding voor een premature baby Het leren drinken aan de borst en afkolven Hoe jonger uw baby is, hoe moeilijker het voor hem is om zelf te drinken. Door onderstaand stappenplan
Nadere informatieSlikken of stikken?! Symposium (On)zichtbare hinder in het dagelijks leven door hersenletsel
Slikken of stikken?! Symposium (On)zichtbare hinder in het dagelijks leven door hersenletsel 19-03-2018 Francien Lammerts, logopedist Groene Hart Ziekenhuis Voorstellen Francien Lammerts, logopedist Groene
Nadere informatieVoeden als biologisch proces. Een nieuwe benadering van. Co-founder of The Nurturing Project
Voeden als biologisch proces Een nieuwe benadering van borstvoeding gebaseerd op de neurogedragswetenschappen Suzanne Colson, PhD, MSc, BA, RM, RGN Co-founder of The Nurturing Project Independent Lecturer
Nadere informatieGeboortecentrum. Tips bij borstvoeding. Gezien vanuit uw kindje
Geboortecentrum Tips bij borstvoeding Gezien vanuit uw kindje Tips bij borstvoeding Als je besluit om je kindje borstvoeding te geven dan wil je dit ook zo goed en prettig mogelijk doen voor je kindje,
Nadere informatieBorstvoeding is... INFORMATIE VOOR PATIËNTEN
Borstvoeding is... INFORMATIE VOOR PATIËNTEN 2 INHOUDSTAFEL 1. Beste ouders 4 2. Waarom kiezen voor borstvoeding? 5 3. Prenatale lessen over borstvoeding 5 4. Op het Verloskwartier 6 5. Op de Kraamafdeling
Nadere informatieBorstvoeding aan de premature baby
Borstvoeding aan de premature baby (tot 37 weken) Inleiding Deze folder is bestemd voor u als ouders van een te vroeg geboren, premature, baby. Wij willen u graag informeren over de bijzonderheden bij
Nadere informatiePrematuur en/of dysmatuur geboren baby. Afdeling Neonatologie
Prematuur en/of dysmatuur geboren baby Afdeling Neonatologie Als een baby bij een zwangerschapsduur van minder dan 37 weken wordt geboren dan spreken we van een prematuur geboren baby. Als het geboortegewicht
Nadere informatieBorstvoeding aan de rand prematuur
1/7 Vrouw-kindeenheid Borstvoeding aan de rand prematuur Inleiding Met deze folder willen wij u informeren over borstvoeding bij de rand premature baby. Deze borstvoeding kan namelijk anders verlopen dan
Nadere informatieKind- en jeugdzorg Borstvoeding geven aan uw te vroeg geboren baby
Kind- en jeugdzorg Borstvoeding geven aan uw te vroeg geboren baby Deze folder is ontwikkeld om u te informeren over borstvoeding geven aan uw te vroeg geboren baby. U kunt hier lezen over de gang van
Nadere informatieBegeleiding thuis. Folder 3. Centrum Vrouw, Moeder & Kind Ziekenhuis Tjongerschans
Begeleiding thuis Folder 3 Centrum Vrouw, Moeder & Kind Ziekenhuis Tjongerschans Inhoudsopgave 1 Voorwaarden voor vervroegd ontslag... 1 2 Getekende verklaring voor vervroegd ontslag... 1 3 Welke begeleiding
Nadere informatieIk wil de eerste dagen 8 tot 12 keer aan de borst
Ik wil de eerste dagen 8 tot 12 keer aan de borst omdat mijn maagje niet groter dan een knikker is; omdat ik vaak kleine beetjes voedsel beter kan verteren; hoe meer en hoe vaker ik drink, hoe meer melk
Nadere informatieBorstvoeding bij te vroeg geboren baby s. Adviezen voor ouders en verzorgers. www.nwz.nl
Borstvoeding bij te vroeg geboren baby s Adviezen voor ouders en verzorgers www.nwz.nl Omdat uw kindje te vroeg geboren is, is het opgenomen op de afdeling neonatologie van de Noordwest Ziekenhuisgroep
Nadere informatiePrematuur en/of SGA geboren baby. Geboortecentrum
Prematuur en/of SGA geboren baby Geboortecentrum Als een baby bij een zwangerschapsduur van minder dan 37 weken wordt geboren dan spreken we van een prematuur geboren baby. SGA is een afkorting voor Small
Nadere informatieCalmita: Op onderzoek gebaseerde voedingsoplossing voor in ziekenhuizen Ontworpen voor het ondersteunen van neonatale orale voedingsontwikkeling
Calmita: Op onderzoek gebaseerde voedingsoplossing voor in ziekenhuizen Ontworpen voor het ondersteunen van neonatale orale voedingsontwikkeling Doordat Calmita natuurlijk voedingsgedrag stimuleert, ondersteunt
Nadere informatieDysfagie. Logopedie. Beter voor elkaar
Dysfagie Logopedie Beter voor elkaar 2 Dysfagie Deze folder geeft u uitleg over slikproblemen en hoe u deze zoveel mogelijk kunt voorkomen. De informatie is ook nuttig voor uw omgeving. Laat uw naasten
Nadere informatieBorstvoeding bij een randpremature of dysmature baby
Patiënteninformatie Borstvoeding bij een randpremature of dysmature baby 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Borstvoeding bij een randpremature of dysmature baby 4 Randprematuur/dysmatuur 4 Wat is
Nadere informatieDe Eetpoli Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen
De Eetpoli Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen 17 maart 2018 Nee-Eten contactdag Drs. Hilde Krom, arts-onderzoeker Dr. Angelika Kindermann, kinderarts-mdl INLEIDING INLEIDING Fysiologie Respiratoir
Nadere informatieBorstvoeding geven met een tepelhoed
Borstvoeding geven met een tepelhoed Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Een tepelhoed is een hulpmiddel bij het geven van borstvoeding. Het is een opzetstuk dat
Nadere informatieInspiratiesessie Slikstoornissen bij dementie: wat kun je ermee? Maris van Sluijs, kerndocent logopedie Hogeschool Rotterdam
Inspiratiesessie Slikstoornissen bij dementie: wat kun je ermee? Maris van Sluijs, kerndocent logopedie Hogeschool Rotterdam Begeleiding bij de maaltijd.hoe moeilijk is het? Stelling 1 Ik heb ervaring
Nadere informatieVOEDINGSSYSTEEM: EMBRYOGENESE. // CZS en aerodigestief tract
VOEDINGSSYSTEEM: EMBRYOGENESE // CZS en aerodigestief tract Mondzone Ademhaling Voeding Communicatie Essentieel onderdeel M-K band Structureel ORALITEIT PREMATURITEIT & ORALITEIT Onderstimulatie & onvoldoende
Nadere informatieDe gezinssuite bij St. Antonius Alnatal
De gezinssuite bij St. Antonius Alnatal De gezinssuite bij St. Antonius Alnatal Welkom in de gezinssuite van St. Antonius Alnatal. Je kunt hier verblijven en 24 uur per dag bij je baby zijn als je baby
Nadere informatieSlikproblemen. Patiënteninformatie
Slikproblemen Patiënteninformatie Heilig Hart Ziekenhuis Leuven Brochure slikproblemen 2 1. Inhoudstafel 1. Inleiding... 5 2. Hoe verloopt het normale slikken?... 6 3. Slikproblemen... 7 3.1. Mogelijke
Nadere informatieFlesvoeding. Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1145
Flesvoeding Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1145 Inleiding De beste voeding voor uw baby is borstvoeding. Kunt of wilt u geen borstvoeding geven, dan is flesvoeding goed alternatief. In
Nadere informatiePraktische informatie bij de start van borstvoeding
Gynaecologie / Verloskunde Kraamafdeling Praktische informatie bij de start van borstvoeding i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding U gaat uw baby borstvoeding geven; de beste voeding voor
Nadere informatieBORSTVOEDING BIJ DE PREMATURE PASGEBORENE FRANCISCUS GASTHUIS & VLIETLAND
BORSTVOEDING BIJ DE PREMATURE PASGEBORENE FRANCISCUS GASTHUIS & VLIETLAND Voorwoord In deze folder vindt u informatie en adviezen over borstvoeding bij de premature (te vroege) pasgeborene. Stap voor stap
Nadere informatieInformatieblad Borstvoeding en Vroeggeborenen
Informatieblad Borstvoeding en Vroeggeborenen Ook voor prematuur geboren baby s is moedermelk de beste voeding. Een moeder die te vroeg is bevallen maakt moedermelk die is afgestemd op de specifieke behoeften
Nadere informatieFlesvoeding. In blijde verwachting? Gefeliciteerd!
Flesvoeding Flesvoeding In blijde verwachting? Gefeliciteerd! Borstvoeding is de meest natuurlijke voeding voor je baby. Wanneer je geen borstvoeding gaat geven en je wilt je verdiepen en voorbereiden
Nadere informatieBorstvoeding voor de vroeg geboren baby laat prematuur (34-37 weken), vroeg à terme (37-38 weken) en/of dysmatuur geboren baby s
Patiënteninformatie Borstvoeding voor de vroeg geboren baby laat prematuur (34-37 weken), vroeg à terme (37-38 weken) en/of dysmatuur geboren baby s rkz.nl Kenmerken Een laat premature baby (LP) is een
Nadere informatieBaby s die veel huilen. Informatie voor ouders
Baby s die veel huilen Informatie voor ouders Inleiding Als uw baby veel huilt gaat u van alles proberen om de oorzaak te vinden. Zeker als uw baby zich nauwelijks laat troosten. Dit kan allerlei gevoelens
Nadere informatieINFANT BREASTFEEDING ASSESSMENT TOOL
INFANT BREASTFEEDING ASSESSMENT TOOL Matthews M.K. (1988) Developing an instrument to assess infant breastfeeding behavior in early neonatal period. Midwifery, 4, 154-165. Check the answer that best describes
Nadere informatieINFORMATIE OVER BORSTVOEDING FRANCISCUS VLIETLAND
INFORMATIE OVER BORSTVOEDING FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding U gaat naar huis, samen met uw baby naar uw eigen vertrouwde omgeving. In deze folder kunt u meer lezen over het geven van borstvoeding. U kunt
Nadere informatieVerloskunde Als uw baby extra zorg nodig heeft.
Verloskunde Als uw baby extra zorg nodig heeft www.nwz.nl Inhoud Opname op de afdeling verloskunde 3 Het team van de afdeling verloskunde 4 Hoe draagt u zelf bij aan veilige zorg? 5 Ontwikkelingsgerichte
Nadere informatie3. De aanzet tot de slikbeweging vindt plaats en het voedsel komt in de keel. 4. De slokdarm verplaatst het voedsel in de richting van de maag.
Slikproblemen SLIKPROBLEMEN Deze folder is bedoeld voor iedereen die te maken heeft met mensen met slikstoornissen, maar ook voor patiënten die problemen hebben met slikken. In deze folder wordt uitgelegd
Nadere informatieHelp, ze eten niet. Eetstoornissen bij jonge kinderen. Danielle van de Merwe. Kinder- en jeugdpsychiater
Help, ze eten niet Eetstoornissen bij jonge kinderen Danielle van de Merwe Kinder- en jeugdpsychiater Inhoud Voorstelling dienst Niet-organische voedingsstoornissen bij jonge kinderen Inleiding Classificatie
Nadere informatieAndriesje wil 8 tot 12x per dag eten
Andriesje wil 8 tot 12x per dag eten zijn maagje is nog heel klein borstvoeding verteert sneller hoe meer hij drinkt, hoe sneller de melkproductie op gang komt Andriesje geeft aan dat hij honger heeft
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Borstvoeding aan een randpremature of dysmature baby
PATIËNTEN INFORMATIE Borstvoeding aan een randpremature of dysmature baby 2 PATIËNTENINFORMATIE De meeste informatie over het geven van borstvoeding is gericht op de baby die na 37 weken geboren is met
Nadere informatieBorstvoedingsbeleid New Care Kraamzorg
Borstvoedingsbeleid New Care Kraamzorg New Care Kraamzorg hanteert dit borstvoedingsbeleid wat gebaseerd is op de 10 vuistregels die de WHO (Wereldgezondheidsorganistatie) en UNICEF hebben ontwikkeld voor
Nadere informatieBORSTVOEDING BIJ DE PREMATURE PASGEBORENE
BORSTVOEDING BIJ DE PREMATURE PASGEBORENE 283 Voorwoord In deze folder vindt u informatie en adviezen over borstvoeding bij de premature (te vroege) pasgeborene. Stap voor stap wordt in deze folder uitgelegd
Nadere informatieBorstvoeding bij prematuren
Borstvoeding bij prematuren Kind en Jeugd Locatie Hoorn/Enkhuizen Borstvoeding Moedermelk is de beste voeding voor iedere baby. Juist voor te vroeg geboren baby s is moedermelk de meest volwaardige voeding.
Nadere informatieFlesvoeding 1 Deze folder informeert u over het geven van flesvoeding. Tijdens uw zwangerschap en na de bevalling kunt u deze informatie rustig doorlezen. Mocht u na het lezen nog vragen hebben, dan zullen
Nadere informatieKennismaken met uw baby De fysiologische blauwdruk van uw baby
Kennismaken met uw baby De fysiologische blauwdruk van uw baby Patiënteninformatie Kennismaken met uw baby Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Fysiologische blauwdruk van uw baby 3 De eerste ontmoeting 4 De eerste
Nadere informatieFlesvoeding. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Flesvoeding Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De beste voeding voor uw baby is borstvoeding. Kunt of wilt u geen borstvoeding geven, dan is flesvoeding goed alternatief.
Nadere informatieBaby s die veel huilen Informatie voor ouders
Baby s die veel huilen Informatie voor ouders Albert Schweitzer ziekenhuis november 2014 pavo 1177 Inleiding Als uw baby veel huilt gaat u van alles proberen om de oorzaak te vinden. Zeker als uw baby
Nadere informatieTherapeutisch flesvoeden
Kinderafdeling/Neonatologie Therapeutisch flesvoeden Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Deze folder geeft u informatie over therapeutisch flesvoeden.
Nadere informatieProbleemoplossend en handelingsgericht werken vanuit de EFS. Miek Claes Logopediste UZA kinderneurologie en pediatrie Workshop 5 mei 2017
Probleemoplossend en handelingsgericht werken vanuit de EFS Miek Claes Logopediste UZA kinderneurologie en pediatrie Workshop 5 mei 2017 Eer Vroedvrouw Zeer dicht bij moeder en kind Op een zeer belangrijk
Nadere informatieAdviezen bij de dagelijkse verzorging van uw baby
Adviezen bij de dagelijkse verzorging van uw baby Kinderfysiotherapie Beter voor elkaar 2 Inhoudsopgave Adviezen bij de dagelijkse verzorging van uw baby 4 Wat is een voorkeurshouding 5 Slapen 5 Spelen
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Borstvoeding geven. aan uw te vroeg geboren baby
PATIËNTEN INFORMATIE Borstvoeding geven aan uw te vroeg geboren baby 2 3 PATIËNTENINFORMATIE Algemeen Met deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u meer informatie geven over het geven van borstvoeding
Nadere informatiePercutane Endoscopische Gastrostomie
Percutane Endoscopische Gastrostomie Naam student : Maaike de Kleijn Studentnummer : 3209849 Inleiding In dit essay wordt uitgelegd wat percutane endoscopische gastrostomie (PEG) is en wanneer deze geplaatst
Nadere informatieBorstvoeding < 34 weken
Arteveldehogeschool Katholiek Hoger Onderwijs Gent Postgraduaat lactatiekunde Campus Kantienberg Voetweg 66, BE-9000 Gent Borstvoeding < 34 weken Jong geleerd is oud gedaan? Academiejaar: 2009 2010 Persoonlijke
Nadere informatieKraamafdeling. Vroegtijdige weeën. gebroken vliezen en vroeggeboorte
Kraamafdeling Vroegtijdige weeën gebroken vliezen en vroeggeboorte In deze folder leest u over de oorzaak, gevolgen en behandeling van vroegtijdige weeën. Een zwangerschap duurt gemiddeld 40 weken, maar
Nadere informatie