De diabetische voet en neuropathie
|
|
- Victor van der Woude
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De diabetische voet en neuropathie Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Margreet van Putten, arts (np)/onderzoeker Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Bedrijfsnamen 2 Wat is neuropathie? Neuropathie is de verzamelnaam voor alle aandoeningen die worden veroorzaakt door het niet goed functioneren van één of meerdere zenuwen. Gevolg: uitval van de spieren en/of het gevoel Er zijn verschillende vormen van neuropathie: - mononeuropathie = 1 zenuw functioneert niet - polyneuropathie = meerdere zenuwen werken niet 3 Wat is diabetische neuropathie? Diabetische polyneuropathie is een neurologische aandoening van alle (= polyneuropathie) zenuwen van het lichaam ten gevolge van diabetes mellitus, die gepaard kan gaan met pijn en/of uitval op basis van het niet goed werken van deze zenuwen. 4 Hoe ontstaat diabetische neuropathie? Metabole factoren: - hyperglycemie - tekort aan vitamine B12? - AGE s = Advanced Glycation Endproducts Micro-angiopathie? Compressie neuropathie? 5 Metabole factoren Slecht gereguleerde DM geeft áá neuropathie Bij slecht gereguleerde patiënten kunnen zenuwfuncties verbeteren (NIET genezen!) bij instelling op insuline! Maar.neuropathie komt ook voor bij patiënten die altijd al goed ingesteld waren. 6 1
2 Metabole factoren AGE s! Hypotheses van gevolgen van hyperglycemie: 1. Onvoldoende metabolisme van Sorbitol en Myoinositol 2. Non-enzymatische glycosylering (= versuikering) van eiwitten is oorzaak van neuropathie à het ontstaan van AGE s 7 Schade aan organen bij diabetes lijken mede-veroorzaakt door AGE s: Advanced Glycation Endproducts Komen bij DM in veel hogere concentraties voor à hoogte is gerelateerd aan suikerspiegel Andere oorzaken toename AGE s: - roken!! - leeftijd - AGE s in voeding (bv. geblakerd vlees) 8 Bron: Advanced glycation endproducts and their pathogenic roles in neurological disorders. Gerald Munch Bernadette Westcott Teresita Menini Alejandro Gugliucci. Amino Acids (2012) 42: Ontstaan AGE s AGE s hebben invloed op: Hyperglycaemie geeft toename van onvolledigestofwisseling van suikers Ontstaan neuropathie >75% van alle DM-ptn met een ulcus heeft neuropathie Dit geeft een nadelige interactie met eiwitten en vermindering van zuurstofopname in de cel Gevolg: vorming AGE's die veel schade aanrichten 9 Ontstaan van atheroclerose >50% van alle DM-ptn met een ulcus heeft atherosclerose Vertraagde/verstoorde wondgenezing Bron: Advanced glycation endproducts: what is their relevance to diabetic complications? N. Ahmed and P. J. Thornalley. Diabetes, Obesity and Metabolism Volume 9, Issue 3, pages , May Meten AGE s Behandeling: Toekomstmuziek? Fluorescentietechniek: meting binnen 30 sec Nadeel: Slechts 70% AGE s wordt gemeten Niet: donkere huid Voorkomen van AGE s met als doel: à preventie van ulcera à ongestoorde wondgenezing Behandeling van AGE s is op dit moment nog niet mogelijk Bloedonderzoek à duur!
3 Vitamine B12 tekort? Symptomen: Tintelingen, doof gevoel, brandend gevoel in armen, benen, handen en/of voeten, zenuwpijn, op watten lopen, uitvalsverschijnselen. Concentratiestoornissen, geheugenproblemen. Oorzaak: Tekort aan inname (m.n. vegetarisch of veganistisch dieet) Darmproblemen à te weinig opname 13 Microangiopathie=oorzaak neuropathie? T.g.v. hyperglycaemie (= hoge bloedsuikers) ontstaan veranderingen in de vasa nervorum: 14 Microangiopathie=oorzaak neuropathie? Ook zuurstof tekort in omhullende bindweefsellaagje om de zenuwcel Structurele en functionele veranderingen van de perifere zenuw Gevolg is neuropathie 15 Compressie neuropathie? Recente ontwikkeling: kan diabetische neuropathie aan de voeten veroorzaakt worden door beknelling van een zenuw rond de enkel Tarsaal Tunnel syndroom: 16 Diabetische neuropathie Neuropathie Neuropathie of zenuwbeschadiging kent drie vormen: Sensibele of gevoelsneuropathie Motorische neuropathie Autonome neuropathie Bron: 3
4 Typisch neuropathische voet Een diabetische voet Welke zichtbare complicaties ziet u? Dé Diabetische voet Definitie in beeld Overmatige eeltvorming: Een verscheidenheid van voetafwijkingen, die ontstaan ten gevolge van neuropathie, macroangiopathie, limited joint mobility en metabole stoornissen en die, meestal in combinatie, voorkomen bij patiënten met diabetes mellitus Definitie uit Richtlijn Diabetische Voet Definitie in beeld Met als gevolg. Een wond.of diabetisch ulcus Een diabetisch ulcus = een wond die niet geneest binnen een week en ook geen genezingstendens vertoont Soms leidend tot amputatie:
5 Feiten en getallen Feiten en getallen In Nederland zijn ± diabetes patiënten 15% van alle patiënten met een voetprobleem krijgt een ulcus à 4% hiervan wordt geamputeerd 1 op de 4-6 diabetes patiënten heeft of krijgt op latere leeftijd te maken met voetproblemen ð diabetes patiënten hebben of krijgen een voetprobleem! Sommigen etnische groepen hebben hoger risico op diabetes: Hindoestanen! à ± 2500/jaar De 5-jaarsoverleving na amputatie = 30%... >50% van alle niet-traumatische (onder)beenamputaties vindt plaats bij diabetes patiënten Complicaties van neuropathie Belangrijk: weet wat u ziet Niet voelen! De belangrijkste oorzaak van het ontstaan van ulcera = mechanische stress Veel eeltvorming Vormverandering van de voeten Ontstaan van wonden onder het eelt In z n algemeenheid: voetschade Mechanische stress op de voetzool geeft druk en wrijving à vaak het begin van veel ellende! 60% van alle ulcera ontstaan op de voetzool Groot risico op een ulcus Mechanische stress in combinatie met neuropathie (verlies van sensibiliteit = verlies protectieve sensibiliteit) Belangrijke oorzaak: schoenen Er vallen nooit zomaar gaten in een voet! 29 Mechanische stress speelt altijd een rol! 30 5
6 Nieuw in de richtlijn: Pre-ulcus Kijk en u ziet. Definitie pre-ulcus: Blaar, intracutane bloeding in eelt of subcutane bloeding zonder dat er sprak is van een defect door alle lagen van de huid Mechanische stress door te kleine schoenen Bescherm kleine blaren Behandel een hematoom Behandel schimmelinfecties en andere relevante huiden/of nagelpathologie Behandeling Pre-ulcus Er ontstaat een blaar onder de grote teen, die kapot gaat. De voet gaat tevens sterk vervellen. Na 6 weken ziet de voet er als volgt uit: Combinatie eelt + bloedblaar is ANDERS 35 Wat nu? Door de verhoogde druk van het eelt, is er risico op diepe schade = een ulcus Bij voorkeur behandelen in de 2e lijn Behandel een ingegroeide nagel Draineer grote blaren 67-jarige man, DM2 sinds 4 jaar, regelmatig wisselende bloedsuikers, bekend met verlies van PS. Gaat wandelen aan het strand in Griekenland, maar vergeet zijn waterschoenen aan te doen (op uw dringend advies). Casus Verwijder eelt 36 6
7 Ingegroeide nagel?! Wat ziet u in de praktijk? Is een ingegroeide nagel een ulcus? En een ingroeiende nagel? Nierschade en diabetische ulcera In de voeten is de bloeddruk het laagst, omdat voeten in verhouding het verst van het hart liggen. Als eerste treedt verslechtering van de bloedvaten op in de voeten (m.n. in de huid) door atherosclerose Slechte doorbloeding geeft slechte wondgenezing à kans op necrose à amputatie 39 Richtlijn chronische nierschade Voetschade Het risico op het ontstaan van ulcera ligt vooral in de predialyse en de dialysefase Hierbij is er sprake van nierfalen stadium 4 (GFR<15ml/min) en stadium 5 = nier vervangende therapie/ dialyse Deze waardes zijn bekend te zijn bij de huisarts/specialist 40 Diabetische voetulcera Neuropathisch ulcus Puur neuropathische ulcera (±50%) Puur ischemische ulcera (±15%) Neuro-ischemische ulcera (±35%) 41 Ingeponste onderbreking van de huidstructuur veelal circulair van vorm met een roze granulerende wondbodem omgeven door een ring van callus Gewoonlijk niet pijnlijk Lokalisaties: - 60% plantair - 40% hiel tenen, soms op voetrug (schoenen!) 42 7
8 Ontstaan neuropathisch ulcus Neuropathisch ulcus Subkeratotisch hematoom Ernstige complicatie van neuropathie: Charcotvoet Oppervlakkig of diep? Ontstaat bij ± 1% van alle diabetes patiënten met neuropathie Groot risico op ulceratie 45 Hoe ontstaat een Charcotvoet? 46 Klinisch beeld Ontstekingsverschijnselen: 47 Zwelling Roodheid Warmte Soms verraderlijk: ondiep blijkt diep Neuro-osteo -arthropathie van de voet op basis van (diabetsiche) neuropathie 48 8
9 Fases Charcotvoet X-foto: schade is (te) laat zichtbaar 1. Warme of actieve fase = proces van botontkalking en instorten en breken van botten en gewrichten 2. Koude of stabilisatiefase = geen actief proces meer, alles groeit aan elkaar vast, maar..de voet wordt daardoor een harde klomp Therapie 1. TCC = Total Contact Cast 2. Walker 3. VLOS = voorlopige orthopedische schoen 4. Orthopedische schoen 51 Pijnlijke diabetische neuropathie Neuropathische pijn = pijn die ontstaat door schade aan het zenuwstelsel en is uiterlijk niet zichtbaar Tegenhanger is nociceptieve pijn è ontstaat door weefselschade, meestal wel zichtbaar Belangrijk verschil: Nociceptieve pijn heeft waarschuwingsfunctie, neuropathische pijn heeft dit niet 52 Diabetische Neuropathische Pijn Klinisch beeld neuropathische pijn Komt voor bij ± 10% van alle mensen met een slecht gereguleerde diabetes Symptomen, die erg onaangenaam zijn: Paraesthesieën: er lopen mieren door mijn benen Komt voor bij ± 1% van alle mensen met een goed gereguleerde diabetes Brandende, krampende, snijdende pijn: patiënt geeft aan dat het lijkt alsof de grond altijd heet is Hyperesthesie: veel te sterke reactie op een matige pijn prikkel bv. zich stoten tegen een tafel geeft een bijna ondragelijke pijn) 53 Allodynie: Veel te sterke reactie op een onschuldige prikkel bv. de broekrand doet pijn op de voetrug 54 9
10 Diagnostiek Diagnostiek polyneuropathie diagnostiek neuropathische pijn Trias: 1. Neuropathische pijn 2. Slaapstoornissen 3. Depressie Depressie Neuropathische pijn Tezamen vormen zij een vrijwel altijd aanwezige driehoek als er sprake is van neuropathische pijn Slaapstoornissen 55 Vragenlijst afnemen: Vragenlijst: DN4 = diagnostische vragenlijst Maak gebruik van de VASschaal of 10-puntsschaal Meten van DPN 56 Therapie DNP Beloop 1. GEEN causale behandeling mogelijk à alleen palliatief 2. ALTIJD: behandelen hyperglycaemie 3. INDIEN NOODZAKELIJK: Medicatie: antidepressiva of anti-epileptica hebben (soms) als bijwerking dat neuropathische pijn vermindert. Altijd ter beoordeling van de behandelend arts. 57 Uiteindelijk gaat neuropathische pijn over in een volledige sensibele neuropathie: - oppervlakkig gevoel verdwijnt - diepe gevoel verdwijnt Maar.wat is uiteindelijk? Lastig te voorspellen: 2-5 jaar?? 58 Preventie van voetproblemen Sims classificatie is GEEN diagnose Bepalen van de Sims classificatie = hoe hoog is het risico op een ulcus? Educatie! Richtlijn diabetische voet: Geef, ter voorkoming van een eerste voetulcus, iemand met diabetes mellitus en een verhoogd risico op een voetulcus, educatie ter bevordering van kennis en gedrag rond voetzorg en motiveer de patiënt om het advies op te volgen. 59 Geeft aan welk risico op het ontstaan van een ulcus iemand met diabetes heeft Gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek van de laatste 25 jaar Eerste publicatie in 1988 door dr. David Sims 60 10
11 Sims Klasse 0 GEEN verhoogd risico: Beschermende sensibiliteit (protectieve sensibiliteit = PS) is normaal Geen tekenen van perifeer arterieel vaatlijden (PAV) Sims Klasse 1 MATIG verhoogd risico op een ulcus door: Verlies PS OF tekenen van PAV aanwezig Maar GEEN tekenen van verhoogde druk of stand afwijkingen = deformiteiten Sims Klasse 2 STERK VERHOOGD risico op een ulcus: 1. Verlies PS en tekenen van PAV 2. Verlies PS + ñdruk/deformiteiten 3. Tekenen van PAV + ñdruk/deformiteiten 4. Verlies PS + tekenen van PAV + ñdruk/deformiteiten 4. Verlies PS + tekenen van PAV + ñdruk/ 63 Sims Klasse 3 STERK verhoogd risico op een ulcus door: Ulcus in het verleden, dat is genezen Doorgemaakte amputatie (huid is nu intact) Inactieve Charcotvoet Nierpatiënten in predialyse of dialysefase 64 Educatie keuzes 1. Open gesprek Herhaal op volgende consult Diabetische voet app Gemaakt door orthopedisch schoenmaker 2. Folder/ A4 met informatie 3. Voorbeelden tonen (schoenen foto s - video) 4. TIP: App op de smartphone: Diabetische voet en schoen
12 Educatie Altijd DOEN! Adviseer ter bescherming van de voet om binnen én buiten niet op blote voeten, alleen sokken of slippers te lopen. Betrek hierin eventueel de partner of verzorgende. Adviseer om goed passend schoeisel te dragen. Betrek hierin eventueel de partner of verzorgende. Zorg dat men jaarlijks de voeten laat controleren bij de huis/poh of internist/diabetoloog à zij bepalen de Sims classificatie 67 Educatie bij complicaties Specifiek richten op de geconstateerde afwijkingen: 1. Kennis over neuropathie, PAV en drukplekken/ /verandering voetvorm: Wanneer loopt de voet gevaar?! 2. Huidzorg 3. Schoenen 4. Eigen verantwoordelijkheid kennen 5. Bezoeken pedicure en/of podotherapeut 68 Educatie na een ulcus Grootste zorg: voeten heel houden 1. Kennis over neuropathie, PAV en drukplekken/ verandering voetvorm: Voorkomen dat de huid wederom kapot gaat 2. Huid en voetzorg 3. Schoenen 4. Eigen verantwoordelijkheid kennen en nemen 5. Bezoeken pedicure en/of podotherapeut 69 Tot slot Dank voor uw aandacht en altijd bereid tot meedenken: Met dank aan onderstaande collegae, die hun foto s hebben afgestaan voor deze presentatie: - Ingrid Ruys, diabetespodotherapeut - Coreen Smulders, diabetespodotherapeut - Monique Gouw, podotherapeut - Toos Mennen, medisch pedicure 70 12
Workshop Neuropathie Wat gaan we vandaag bespreken. Neuropathie. Inleiding. Neuropathie. Brandende voeten. Neuropathie Angiopathie
Wat gaan we vandaag bespreken Workshop Angiopathie Testen voor neuropathie Stemvork Monofilament Verschil temperatuur Scherp/stomp Inleiding 1 op de 15 mensen in NLD heeft diabetes mellitus 25% krijgt
Nadere informatieVroegtijdig signaleren van de risico s van de DM-voet
Vroegtijdig signaleren van de risico s van de DM-voet Door Monique Gouw Doelstelling Herkennen van een diabetische voet, op de juiste wijze een screening uitvoeren en wanneer nodig doorverwijzen naar de
Nadere informatieSimms classificatie, voetverzorging en vergoedingen. Hoe geven we de juiste voet zorg/ voetzorg!
Simms classificatie, voetverzorging en vergoedingen Hoe geven we de juiste voet zorg/ voetzorg! René Ottens, Diabetes podotherapeut Geen (potentiële) Disclosure belangenverstrengeling Niet in sponsoring.
Nadere informatieVoetonderzoek bij mensen met Diabetes Mellitus
Voetonderzoek bij mensen met Diabetes Mellitus Monique Janssen en Monique Gouw Programma 20.00: Presentatie: Wanneer spreekt men van een diabetische voet? Wat zijn de risico s die de voeten dan lopen?
Nadere informatieNaar lokale podotherapeut. De voet bij DM Type 2: Wanneer naar de lokale podotherapeut en wanneer naar het voetenteam? Naar het voetenteam
De voet bij DM Type 2: Wanneer naar de lokale podotherapeut en wanneer naar het voetenteam? Margreet van Putten m.vanputten@fontys.nl Naar lokale podotherapeut Bij Sims 2 en 3, vastgesteld onder supervisie
Nadere informatieCongres Revalidatie 2016 Bas Meijer, podotherapeut
Congres Revalidatie 2016 Bas Meijer, podotherapeut Introductie. Bas Meijer, podotherapeut Anderhalvelijns zorgcentrum Luc van Driel Judith Ensink 02 Inhoud. Podotherapeut? Samenwerkende disciplines Specialisaties
Nadere informatieDiabetische voet. Ellie Lenselink Wond consulent. Inhoud
Diabetische voet Ellie Lenselink Wond consulent Inhoud Inleiding Anatomie / fysiologie Pathologie Multidisciplinaire behandeling Wondbehandeling Preventie Transmurale richtlijn Diabetische voet 2012 Deze
Nadere informatieAnatomisch en fysiologisch belang van schoeisel en voetverzorging bij diabetespatiënten Voetpreventie: Denk aan je onderdanen Eva Goethals Bachelor in de podologie Diabetes CHRONISCHE COMPLICATIES Complicaties
Nadere informatieDe diabetische voet Wat is het en hoe ontstaat het?
De diabetische voet Wat is het en hoe ontstaat het? Diabetes mellitus is een ziektebeeld waarbij het evenwicht in de bloedsuikerspiegel verstoord is (suikerziekte). Veel mensen met diabetes mellitus krijgen
Nadere informatieAlgemeen Doorverwijzing Verwijzing naar internist en overige specialisten Contracten pedicures en podotherapeuten...
5.2 Voetzorg Algemeen... 1 Doorverwijzing... 4 Verwijzing naar internist en overige specialisten... 5 Contracten pedicures en podotherapeuten... 5 Algemeen De gebruikelijke voetscreening wordt verricht
Nadere informatieWondherkenning. valkuilen in de dagelijkse pedicure praktijk. René Ottens diabetespodotherapeut
Wondherkenning valkuilen in de dagelijkse pedicure praktijk René Ottens diabetespodotherapeut Ingestuurde casus In mijn praktijk kwam een dochter met moeders voor een voetbehandeling, dochter had afspraak
Nadere informatieDe diabetische voet en de Simm s classificatie
De diabetische voet en de Simm s classificatie De diabetische voet en de Simm s classificatie Margreet van Putten Houten 2012 2012 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieHet is van belang uitleg aan de patiënt te geven waarbij een voetverzorgings- en schoenadvies niet mag ontbreken.
5.2 Voetzorg De gebruikelijke voetscreening wordt verricht door de POH. De frequentie van voetonderzoek hangt af van de Simm's classificatie en het zorgprofiel. naar pedicure en podotherapeut vindt plaats
Nadere informatieDe voet snel en effectief ter hand genomen, alles draait om de Simm s classificatie. Gelijk maar een vraag! Simm s Klasse 0.
De voet snel en effectief ter hand genomen, alles draait om de Simm s classificatie Gelijk maar een vraag! Vindt U dat type 2 diabetes patiënten zonder risicovoeten kunnen volstaan met minder uitgebreid
Nadere informatieVOETZORGEN. Woensdag 15 april Jan van Herpen, kaderhuisarts DM2 Marlies Dennemann, podotherapeute René Ottens, podotherapeut
VOETZORGEN Woensdag 15 april Jan van Herpen, kaderhuisarts DM2 Marlies Dennemann, podotherapeute René Ottens, podotherapeut Voetenzorg binnen OCE Onderzoek en classificaties van Simm s en zorgprofiel:
Nadere informatieVoetproblemen bij diabetes: ontstaan, voorkomen, behandeling. Richtlijn diabetische voet samengevat
Voetproblemen bij diabetes: ontstaan, voorkomen, behandeling Richtlijn diabetische voet samengevat www.dvn.nl/voeten December 2018 Voetproblemen door diabetes In 2017 is de zogenaamde Richtlijn diabetische
Nadere informatieDiHAG-statement voetzorg. Inleiding
DiHAG-statement voetzorg Secretariaat: p/a Nederlands Huisartsen Genootschap Mercatorlaan 1200 Postbus 3231 3502 GE Utrecht Tel. 030 2823500 Fax 030 2823501 E-mail: dihag@nhg.org www.dihag.nl KvK: 41261381
Nadere informatieNDF diabetes standaard
Deze presentatie behandelt.. DM voetzorg Samen sterker!! Een korte terugblik waar we vandaan komen Waar staan we nu En..waargaan we naar toe NDF diabetes standaard Pakketscan Diabetes CVZ 2008 Pakket a
Nadere informatieDiabetische voetzorg
Diabetische voetzorg Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker! Michel Boerrigter, diabetespodotherapeut Programma Theoretisch deel Zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera 2014 Perifeer arterieel
Nadere informatieWCS congres Wondzorg verbindt. De diabetische voet
WCS congres Wondzorg verbindt De diabetische voet Screening en herkenning 26 november 2013 Eveline de Greef Verpleegkundig specialist vaatchirurgie/diabetische voet Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, Nijmegen
Nadere informatieVoetzorg bij diabetes
Voetzorg bij diabetes Voetzorg 2015 Internist hoofdbehandelaar Wat is er anders in 2015? Mieke Pero 24-02-2015 Agenda Welkom De diabetische voet College Voor Zorgverzekeringen (CVZ, tegenwoordig ZIN) Zorgmodule
Nadere informatieDIABETISCHE NEUROPATHIE DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING
DIABETISCHE NEUROPATHIE DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING JMJ KRUL NEUROLOOG TERGOOIZIEKENHUIZEN BLARICUM Cijfers over diabetes (1) Er zijn ongeveer 740.000 mensen met diabetes in Nederland; 250.000 mensen
Nadere informatieDiabetische voetpoli. Poli Chirurgie
00 Diabetische voetpoli Poli Chirurgie 1 Deze folder is bedoeld voor mensen die behandeld (gaan) worden op de Diabetische voetpoli. In deze folder staat algemene informatie. Uw situatie kan anders zijn
Nadere informatieDiabetische Voetulcus. Ingrid Hulst, Ma-ANP/RVS Vaatchirurgie/ diabetische voet
Diabetische Voetulcus Ingrid Hulst, Ma-ANP/RVS Vaatchirurgie/ diabetische voet DISCLOSURE : GEEN Inhoud Richtlijn Transmuraal Den Haag Diabetische voet Ontstaan van diabetische voet Wanneer verwijzen Diabetische
Nadere informatieDm voet. 21 november 2012 Mini-symposium DM
Dm voet 21 november 2012 Mini-symposium DM Agenda Ø Definitie van de dm voet Ø Wie wat hoe Ø Simmsclassificatie Ø Voetonderzoek Ø Verwijzing Ø Take-homemessage Defenitie DM Voet Ø Verscheidenheid aan voetafwijkingen
Nadere informatieProtocol voetonderzoek bij diabetes mellitus
Naam van de praktijk Logo van de praktijk Protocol voetonderzoek bij diabetes mellitus Protocolnummer: Versie: Auteur: Vaststellingsdatum: Beheerder (naam): Herzieningsdatum: Bestemd voor (functie(s)):
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Diabetische voetwondenpoli
Diabetische voetwondenpoli DIABETISCHE VOETWONDENPOLI INLEIDING U heeft een verwijzing gekregen naar het spreekuur van de diabetische voetwondenpoli. Het spreekuur is bedoeld voor mensen met diabetes mellitus
Nadere informatieDiabetische voetpoli. Poli Chirurgie
00 Diabetische voetpoli Poli Chirurgie Deze folder is bedoeld voor mensen die behandeld (gaan) worden op de Diabetische voetpoli. In deze folder staat algemene informatie. Uw situatie kan anders zijn dan
Nadere informatieConsensus in de Sims classificatie
Consensus in de Sims classificatie Wanneer leidt eelt bij de diabetische voet tot medisch noodzakelijke voetzorg? Delphi-studie Richtlijn diabetische voet 2017 Voorstellen Sandra Verhagen Karin Schaafstra
Nadere informatieDecubitus, diabetes voetulcus of
Decubitus, diabetes voetulcus of ischemisch ulcus? What s in a Name Peter Quataert Verpleegkundig Specialist WEC ZorgSaam IGZ prestatieindicatorenset IGZ Ziekenhuis verhult veel gevallen van doorliggen
Nadere informatieChirurgie/Vaatcentrum Diabetische voeten poli
Chirurgie/Vaatcentrum Diabetische voeten poli 2 Diabetes en voetproblemen Mensen met diabetes (suikerziekte) hebben een vergrote kans op voetproblemen. Deze problemen worden vaak onderschat, terwijl ze
Nadere informatieDIABETISCHE VOET VOETENSPREEKUUR GIPSKAMER
DIABETISCHE VOET VOETENSPREEKUUR GIPSKAMER 17631 Inleiding U komt met een diabetische voet op het Voetenspreekuur. Deze folder geeft een overzicht van adviezen en een uitleg over de behandeling met gips.
Nadere informatieDiabetische voet. V. Oostendorp- Cornelissen Wondconsulent, Amphia ziekenhuis, Breda WCS Diabetische voet
Diabetische voet V. Oostendorp- Cornelissen Wondconsulent, Amphia ziekenhuis, Breda WCS Diabetische voet Commissie diabetische voet Anke Wijlens Docent podotherapie, Saxion hogeschool, Enschede Bela Pagrach
Nadere informatieRichtlijn DIABETISCHE NEUROPATHIE
Richtlijn DIABETISCHE NEUROPATHIE Editie 2003 Richtlijn Diabetische Neuropathie pagina 1 Verantwoording en aansprakelijkheid De Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) heeft deze richtlijnen en adviezen met
Nadere informatieAdviezen bij een diabetisch voetprobleem
Adviezen bij een diabetisch voetprobleem Patiënteninformatie 1233085PR/1-2015 Adviezen bij een diabetisch voetprobleem Inleiding Deze folder geeft u informatie over het ontstaan en voorkomen van voetwonden
Nadere informatieDiabetische voet. Inleiding. Dr. J.R. Mekkes
102 10 Diabetische voet Dr. J.R. Mekkes De richtlijn dateert uit 2006. Onderstaande samenvatting is herzien in 2014, zonder dat de essentie van de richtlijn is gewijzigd. Inleiding De richtlijn betreft
Nadere informatieWeet wat u doet bij de diabetische voet
Weet wat u doet bij de diabetische voet W O R K S H O P C L A U D I C A T I O N E T J A A R C O N G R E S 2 0 1 5 B A R T - J E R O E N P E T R I 12-03- 2 0 1 5 Definitie diabetische voet De verscheidenheid
Nadere informatieWeet wat u doet bij de diabetische voet
Weet wat u doet bij de diabetische voet Het is vervelend als u voetproblemen krijgt. Laat uw voeten regelmatig deskundig controleren. U voorkomt hiermee ernstige problemen. Uw podotherapeut weet raad.
Nadere informatieDIABETISCHE VOET GIPSKAMER
DIABETISCHE VOET GIPSKAMER Inleiding U komt met een diabetische voet op het Voetenspreekuur. Deze folder geeft een overzicht van adviezen en een uitleg over de behandeling met gips. Het is goed u te realiseren
Nadere informatieVoorwoord 8 1 De diabetische voet en classifi caties 1 0 2 De Simm s classifi catie en de Zorgmodule 1 8 3 Perifere diabetische neuropathie 2 8
Inhoud Voorwoord 8 1 De diabetische voet en classificaties 1 0 1.1 Inleiding 1 0 1.2 Diabetes mellitus in cijfers 1 0 1.3 Preventie en College voor zorgverzekeringen (CVZ) 1 2 1.4 De risicoclassificatie
Nadere informatieWeet wat u doet bij de diabetische voet!
Weet wat u doet bij de diabetische voet! Het is vervelend als u voetproblemen krijgt. Laat uw voeten regelmatig deskundig controleren. U voorkomt hiermee ernstige problemen. Uw podotherapeut weet raad.
Nadere informatieDiabetes en voetverzorging
Diabetes en voetverzorging Diabetes en voetverzorging Voetverzorging is voor iedereen belangrijk. Wanneer we geen last hebben van voetproblemen, staan we hier eigenlijk niet bij stil. Wanneer u diabetes
Nadere informatieAdviezen bij een diabetisch voetprobleem
Adviezen bij een diabetisch voetprobleem Inleiding Deze folder geeft u informatie over het ontstaan en voorkomen van voetwonden bij suikerziekte (diabetes mellitus). Ook krijgt u advies over wat u kunt
Nadere informatieEerstelijns ketenzorg Diabetes Mellitus type 2. Instructie voetonderzoek
Eerstelijns ketenzorg Diabetes Mellitus type 2 Instructie voetonderzoek 2014 ZIO (ZORG IN ONTWIKKELING) REGIO MAASTRICHT - HEUVELLAND VERSIE 1.0 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Het vaststellen
Nadere informatiePreventie diabetische voetulcera Jaar 2015
Preventie diabetische voetulcera Jaar 2015 Auteur: Eigenaar: M. Jacobs J. van Herpen Ingangsdatum: 1 januari 2015 Aangepast door: M. Jacobs en J. Theloesen Versie 3.2: d.d. 9 september 2015 Geautoriseerd
Nadere informatieDiabetische voetenpolikliniek
Diabetische voetenpolikliniek In verband met een slecht genezende diabetische wond aan uw voet bent u door uw huisarts of medisch specialist doorverwezen naar de diabetische voetenpolikliniek van het WEC
Nadere informatieSamenwerken in de voetzorg. Samenwerken in de voetzorg. Hoe groot is het probleem? DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering. Programma 31-3-2014
Samenwerken in de voetzorg R.Bakx R.Metz L.Eijsackers DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering en Ondersteuning Kwaliteitsbeleid Huisartsenpraktijken Noordwest-Nederland ISO 9001 gecertificeerd Huisarts
Nadere informatieWat zien we hier? JE VOETEN IN DE WATTEN GELEGD DIABETISCH VOET. 1) Fysiopathologie. Complicaties van diabetes die leiden tot voetulcus:
Wat zien we hier? JE VOETEN IN DE WATTEN GELEGD Veerle Mys Wondverpleegkundige diabeteseducator AZ Sint-Blasius Dendermonde DIABETISCH VOET 1) Fysiopathologie 2) Belang van diabetisch voet 4) Educatie
Nadere informatieWeet wat u doet bij de diabetische voet
Weet wat u doet bij de diabetische voet Het is vervelend als u voetproblemen krijgt. Laat uw voeten regelmatig deskundig controleren. U voorkomt hiermee ernstige problemen. Uw podotherapeut weet raad.
Nadere informatieDiabetische voetenpoli
Diabetische voetenpoli U heeft een afspraak op het diabetische voetenspreekuur in Rijnstate Arnhem. In deze folder leest u informatie over de diabetische voet en hoe wij de (poliklinische) behandeling
Nadere informatieWELKOM!! De diabetische voet, de Simm s classificatie en de gespecialiseerde pedicure: Een UNIEKE combinatie. ASWS-PEDICURECONGRES maart 2012
WELKOM!! De diabetische voet, de Simm s classificatie en de gespecialiseerde pedicure: Een UNIEKE combinatie 31/03/2012 ASWS-PEDICURECONGRES maart 2012 Programma De Simm sclassificatie is geen diagnose
Nadere informatieLaatste ontwikkelingen vanuit de internationale consensus. Véronique Oostendorp WCS Cie. Diabetische voet Amphia ziekenhuis, Breda
Laatste ontwikkelingen vanuit de internationale consensus Véronique Oostendorp WCS Cie. Diabetische voet Amphia ziekenhuis, Breda Programma 1. Inleiding 2. Anamnese 3. Preventie 4. Beoordelen voetulcus
Nadere informatieverbinden en verbanden leggen De voet is de basis Paul Scholten Verpleegkundig specialist Orthopedie UMC- Groningen
verbinden en verbanden leggen De voet is de basis Paul Scholten Verpleegkundig specialist Orthopedie UMC- Groningen 70 jarige heeft gemiddeld 2x rond de wereld gelopen de voet is een ingewikkeld deel van
Nadere informatieKetenzorg DM2 voetzorg. Instructie voetscreening in de huisartsenpraktijk
Ketenzorg DM2 voetzorg Instructie voetscreening in de huisartsenpraktijk ZIO, Zorg in ontwikkeling VERSIE 3.0, 2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Inleiding...3 Jaarlijkse voetscreening...4 Het vaststellen
Nadere informatieWaar diabetes type 2 wordt benoemd dient diabetes type 1 en 2 gelezen te worden binnen het gehele document.
Addendum Algemeen Waar diabetes type 2 wordt benoemd dient diabetes type 1 en 2 gelezen te worden binnen het gehele document. Schema pagina 12 Het schema en toelichting op pagina 12 wordt vervangen door
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting - 133
Samenvatting Het diabetische voet syndroom is een invaliderende en frequent voorkomende lange termijn complicatie van diabetes mellitus (DM). Het betreft een verscheidenheid aan afwijkingen van de voeten
Nadere informatieGoede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus
Goede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus Chirurgie alle aandacht Goede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus Waarom deze folder In deze folder vindt u tips voor een goede voetverzorging
Nadere informatieDiabetische voetwond
Uw arts of specialist heeft u doorgestuurd naar de diabetische voetpolikliniek. In deze folder geven wij u informatie over uw voetwond en onze polikliniek. Uw persoonlijke situatie kan anders zijn dan
Nadere informatieVoetcontrole bij de patiënt met diabetes mellitus uitgelicht
ARTIKEL Voetcontrole bij de patiënt met diabetes mellitus uitgelicht Monique Gouw, medisch directeur en podotherapeut Podotherapeutisch Centrum RondOm te Leusden Elke praktijkondersteuner en praktijkverpleegkundige
Nadere informatieComplicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze?
Complicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze? Wat doet diabetes met bijvoorbeeld: -> Ogen? -> Hart? -> Nieren? Wat is diabetes? Bij diabetes (suikerziekte) kan het lichaam de bloedsuiker
Nadere informatieBij deze vraag zijn drie antwoorden gegeven. Slechts één van deze antwoorden is het beste. In dit geval antwoord a.
Kwalificatie: Medisch Pedicure Toetscode: 4.10.1 Diabetische voet; theorie 1 Onderdeel bewijs van bekwaamheid: Risicovoet Datum: Tijd: Kandidaatnr: Handtekening: Voorbeeld Wat is de hoofdstad van Nederland?
Nadere informatieVoorkom voetproblemen bij Diabetes Mellitus. Het belang van goede voetzorg bij Diabetes Mellitus
Voorkom voetproblemen bij Diabetes Mellitus Het belang van goede voetzorg bij Diabetes Mellitus Door Diabetes Mellitus (suikerziekte) kunnen de bloedvaten en zenuwvezels in uw voeten beschadigd raken.
Nadere informatieDiabetische voetkliniek H. Hart Ziekenhuis Lier. Dr. Ingrid Schoemaker
Diabetische voetkliniek H. Hart Ziekenhuis Lier Dr. Ingrid Schoemaker Diabetische voetkliniek H. Hart Ziekenhuis Lier Opgericht in januari 2001 Erkend door het RIZIV sinds 21 februari 2011 Eén n van de
Nadere informatieWie werken er op de voetenpoli?
Voetenpoli In verband met voetklachten bent u door uw huisarts of specialist doorverwezen naar de voetenpoli van Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis in Dirksland. In deze folder vindt u informatie over de
Nadere informatieVoorwoord. Zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera
Voorwoord Voorwoord Voor u ligt de. De Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten (NVvP www.podotherapie.nl) heeft in de zomer van 2010 het initiatief genomen deze zorgmodule te ontwerpen en is daartoe
Nadere informatieVoorwoord. Namens ProVoet: Mw. L. Lemmens, beleidsmedewerker ProVoet Mw. T. Mennen, medisch pedicure Mw. E. Wesselink, medisch pedicure
Pagina 1 van 42 Voorwoord Voor u ligt de Zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera. De Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten (NVvP www.podotherapie.nl) heeft in de zomer van 2010 het initiatief
Nadere informatieVoetafwijkingen bij diabetes mellitus Diabetische voet
Voetafwijkingen bij diabetes mellitus Diabetische voet Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Algemeen 1 Wat is een diabetische voet? 1 Oorzaken diabetische voet 1 Het ontstaan van een
Nadere informatieGoede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus
Goede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus Chirurgie Locatie Hoorn/Enkhuizen Goede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus Waarom deze folder In deze folder vindt u tips voor een
Nadere informatieVoetscreeningsprotocol Isala Klinieken
Ponsplaatje Voetscreeningsprotocol Isala Klinieken Arts: DV:. Invullen: noteer Ja of Nee in de hokjes Datum Anamnese Rechts Links Rechts Links Rechts Links 1. voorgeschiedenis: ulcus of amputatie 2. claudicatio
Nadere informatieWaarom een voetonderzoek
PATIËNTEN INFORMATIE Waarom een voetonderzoek bij Diabetes Mellitus 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze folder wil het Diabetesteam van het Maasstad Ziekenhuis u informeren waarom een voetonderzoek
Nadere informatieVoetzorg is hoofdzaak
Voetzorg is hoofdzaak Sta eens stil bij uw voeten Onze voeten hebben dagelijks veel te verduren. Voetverzorging is daarom voor iedereen van belang. Voor mensen met diabetes mellitus is daar nog een extra
Nadere informatieUlcus van de onderste extremiteit. V.N.Chigharoe aios chirurgie
Ulcus van de onderste extremiteit V.N.Chigharoe aios chirurgie Casus 55 jr meneer VG: DM 2(15 jr), HT, teenamputaties li voet, DM retinopathie Intoxicaties: roken+ Presenteert met een niet genezende ulcus
Nadere informatieVoorwoord. Zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera 2014
Voorwoord Voor u ligt de Zorgmodule Preventie Diabetisch Voetulcera 2014. Hierin zijn, op basis van voortschrijdend inzicht en nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen, alle eerdere hoofdstukken kritisch
Nadere informatiePATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS
PATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS Avondsymposium VOET2013 23 april 2013 Inhoud Deel 1: pathofysiologie van ischemie... 2 Deel 2: Pathofysiologie van het voetulcus... 4 Deel 1:
Nadere informatiePreventie diabetische voetulcera Jaar 2017
Preventie diabetische voetulcera Jaar 2017 Auteur: Eigenaar: M. Jacobs J. van Herpen Ingangsdatum: 1-1-2017 Aangepast door: J. Theloesen Versie 3.3: d.d. november 2016 Geautoriseerd door : J. van Herpen
Nadere informatieDe diabetische voet; chirurgische aspecten
De diabetische voet; chirurgische aspecten Nascholing Wondzorg voor huisartsen, Gouda, 4 juli 2019 Waar is Dr Hoogma? Diabetische voet Infectie, ulceratie en/of destructie van het dieper gelegen weefsel
Nadere informatieHieldecubitus of toch niet? Peter Quataert Verpleegkundig specialist intensieve zorg WCS Decubitus
Hieldecubitus of toch niet? Peter Quataert Verpleegkundig specialist intensieve zorg WCS Decubitus Disclosure belangen spreker IGZ prestatieindicatorenset IGZ indicatoren decubitus Ziekenhuis verhult veel
Nadere informatiediabetes centrum Diabetes en voeten Een persoonlijk advies
diabetes centrum Diabetes en voeten Een persoonlijk advies ADVIES Diabetes en voeten U heeft deze folder gekregen van de diabetesverpleegkundige, de verpleegkundige van de verpleegafdeling of een andere
Nadere informatieDisclosure belangen spreker!
02-02-16 Indicatiematrix orthopedische schoentechniek diabetische voet Rob Verwaard ISPO NVOS-Orthobanda congres 29-01-2016 Disclosure belangen spreker Potentiele belangenverstrengeling: geen Voor bijeenkomst
Nadere informatieDAGBOEK DIABETISCHE VOET
DAGBOEK DIABETISCHE VOET Dit dagboek heeft u gekregen op de diabetische voetpoli van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Neem dit boekje bij ieder bezoek aan het ziekenhuis of de huisarts mee! Laat de (huis)arts,
Nadere informatiediabetes mellitus en voetverzorging door afdeling Revalidatie
diabetes mellitus en voetverzorging door afdeling Revalidatie Inhoud 1. Waardoor ontstaan voetklachten? 3 2. Welke voetproblemen kan ik krijgen bij diabetes mellitus? 3 3. Klachten 4 4. Mogelijke complicaties
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE. Wanneer moet je starten met voetcontrole bij kinderen en tieners met DM? 4. Voetverzorgingsadviezen voor kinderen en tieners met DM 5
INHOUDSOPGAVE Voorwoord 3 Wanneer moet je starten met voetcontrole bij kinderen en tieners met DM? 4 Voetverzorgingsadviezen voor kinderen en tieners met DM 5 Schoenadviezen voor kinderen en tieners met
Nadere informatieDAGBOEK DIABETISCHE VOET
DAGBOEK DIABETISCHE VOET CHI-064 (dagboek).indd 1 10-06-16 12:35 2 JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS CHI-064 (dagboek).indd 2 10-06-16 12:35 Dit dagboek heeft u gekregen op de diabetische voetpoli van het Jeroen
Nadere informatieDiabetische voetenpoli in het St. Anna Ziekenhuis
Diabetische voetenpoli in het St. Anna Ziekenhuis U bent verwezen naar de diabetische voetenpolikliniek van het St. Anna Ziekenhuis te Geldrop. Deze polikliniek is bedoeld voor mensen met diabetes en een
Nadere informatieVoetklachten bij diabetes mellitus (suikerziekte)
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Voetklachten bij diabetes mellitus (suikerziekte) z Voetklachten bij diabetes mellitus (suikerziekte) 1 Als u diabetes mellitus
Nadere informatieVoetzorg bij diabetes patiënten
Voetzorg bij diabetes patiënten Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Mensen met diabetes hebben een verhoogde kans op voetproblemen. Dat komt door een verminderd
Nadere informatieFranciscus Rijnkels, diabetes type 2. Changing Diabetes is een geregistreerd handelsmerk van Novo Nordisk A/S.
Novo Nordisk beschouwt het als haar missie om de toekomst van diabetes te veranderen. Om deze visie gestalte te geven hebben wij het Changing Diabetes-programma ontwikkeld. Changing Diabetes omvat diverse
Nadere informatieDAGBOEK DIABETISCHE VOET
DAGBOEK DIABETISCHE VOET Dit dagboek heeft u gekregen op de diabetische voetpoli van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Neem dit boekje bij ieder bezoek aan het ziekenhuis of de huisarts mee! Laat de (huis)arts,
Nadere informatieVoetzorg bij diabetespatiënten
Voetzorg bij diabetespatiënten Albert Schweitzer ziekenhuis afdeling Podotherapie december 2008 pavo 0436 Inleiding Mensen met diabetes hebben een verhoogde kans op voetproblemen. Dat komt door een verminderd
Nadere informatieVOETZORG BIJ DIABETES PASSENDE VOETZORG. Praktische informatiebrochure. voor iedereen!
VOETZORG BIJ DIABETES Praktische informatiebrochure Welke behandeling kunt u verwachten? Welke zorgverlener voor welke voetzorg? Wat vergoedt uw zorgverzekeraar? PASSENDE VOETZORG voor iedereen! Inhoudsopgave
Nadere informatieVoetzorg is hoofdzaak
Voetzorg is hoofdzaak Adviezen voor patiënten met diabetes mellitus Sta eens stil bij uw voeten Onze voeten hebben dagelijks veel te verduren. Voetverzorging is daarom voor iedereen van belang. Voor mensen
Nadere informatie3.3. Behandeling arteriële insufficiëntie
3.2.3 Lokalisatie en aspect vd ulcera Tthv acra (tenen, voeten, hielen), pretibiaal Diep uitgeponste ulcera, met scherpe randen Klein tot zeer groot Diep tot op pezen of bot Ulcusbodem is atoon, meestal
Nadere informatieSterrencursus Diabetes Mellitus type 2
Sterrencursus Diabetes Mellitus type 2 Een cursus voor huisartsen die sterke interesse in diabeteszorg hebben en/of een sleutelrol kunnen spelen in deze zorg door de huisarts 1 Diabetische voet Dr. R.P.J.
Nadere informatieDe diabetische voet en de Simm s classificatie
De diabetische voet en de Simm s classificatie B. den Boogert * In 1988 publiceerde David Sims jr. samen met de Amerikaanse onderzoekers Peter Cavannagh en Jan Ulbrecht een artikel met de titel Risk factors
Nadere informatieAlgemene Leden Vergadering 16 September 2014 Zwolle. Nederlandse Vereniging van Diabetes Podotherapeuten
Algemene Leden Vergadering 16 September 2014 Zwolle Nederlandse Vereniging van Diabetes Podotherapeuten Ingekomen stukken/mededelingen Vaststellen notulen Jaarverslag (Ingrid) Financieel verslag (Rene)
Nadere informatieDiabetische voet CHIRURGIE. Voorkom problemen aan uw voeten
CHIRURGIE Diabetische voet Voorkom problemen aan uw voeten Voor ieder mens met diabetes mellitus (kortweg diabetes) wordt geadviseerd de bloedglucosewaarden zo veel mogelijk hoger dan 4 en lager dan 10
Nadere informatieCONCEPT VOETZORG BIJ DIABETES MELLITUS PASSENDE VOETZORG. Praktische informatiebrochure. voor iedereen!
VOETZORG BIJ DIABETES MELLITUS PASSENDE VOETZORG 1 Praktische informatiebrochure Welke behandeling kunt u verwachten? Welke zorgverlener voor welke voetzorg? Wat vergoedt uw zorgverzekeraar? CONCEPT voor
Nadere informatieWijziging Voetzorg binnen de diabetes keten in 2015
Wijziging Voetzorg binnen de diabetes keten in 2015 Zoals u weet, vinden er per 1 januari 2015 wijzigingen plaats in de voetzorg voor diabetici. Dit komt doordat het Zorginstituut Nederland (voorheen College
Nadere informatieDiabetisch voetenspreekuur
Diabetisch voetenspreekuur Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Uw huisarts of specialist heeft u verwezen naar een spreekuur speciaal voor mensen die diabetes hebben
Nadere informatieOorzaken van voetwonden Wat kunt u zelf doen?
Diabetische voet 1 Deze folder geeft u informatie over de Diabetische voet. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven. Diabetes Mellitus Is de officiële
Nadere informatie